wild van water Lidboekje
Beste ouder(s), Dit boekje staat boordevol leuke tips en handige weetjes over drinken en plassen. Het is bestemd voor ouders met kinderen in het kleuter- en lager onderwijs. Dit Wild van waterboekje maakt deel uit van een project op school. Op school en in de klassen wordt er aandacht besteed aan drink- en plasgewoonten. Maar ouders vormen de onmisbare schakel om kinderen gezonde gewoonten aan te leren. Ook voor kinderen zijn een aantal spelletjes toegevoegd. U kunt stap voor stap samen met uw kind de interessante tips en leerrijke opdrachten van Wies en Warre volgen. Haalt uw kind uiteindelijk het Wild van waterbrevet?
Veel succes!
Drinkt uw kind voldoende water? De gezondheid van uw kind is belangrijk. Toch is het niet altijd gemakkelijk de juiste keuzes te maken voor en met uw kind. Het lichaam bestaat voor 2/3de uit water. Daarom is het belangrijk elke dag voldoende water te drinken. Kleuters drinken amper een glas water per dag, terwijl het aanbevolen is om 4 glazen water te drinken. Water drinken moet een kind leren … en liefst zo jong mogelijk. Dit boekje kan hierbij helpen.
Kleuters: 4 glazen water en 3 glazen melk (glazen van 150 ml) Vanaf 6 jaar: 5 glazen water en 3 glazen melk (glazen van 200 ml) Waarom? COLOFON © 2009 Uitgeverij Abimo, Europark Zuid 9, 9100 Sint-Niklaas, België www.abimo.net Auteur
Maakt deel uit van het pakket Wild van Water Stuurgroep Wild van water Arteveldehogeschool Bachelor in het Onderwijs: Kleuteronderwijs en Lager Onderwijs, Bond Moyson Oost-Vlaanderen, CLB GO! Gent, CM Midden-Vlaanderen, Departement Milieu en Sociale Zaken Stad Gent, Departement Onderwijs en Opvoeding Stad Gent, Gezondheidsdienst Stad Gent, GO!ouders vzw, Hogeschool Gent Departement Lerarenopleiding Bachelor in het onderwijs: Kleuteronderwijs, Interstedelijk CLB Gent, KOOGO vzw, Liberale Mutualiteit Oost-Vlaanderen, Logo Gent vzw, PUNC-team UZ Gent, Partena ziekenfonds en partners, Urobel vzw, VCOV vzw, VIG vzw, Vrij CLB regio Gent Marjolein Pottie
Grafische vormgeving
Met steun van
2
Water is nodig voor de gezondheid van elk kind! Water helpt kinderen zich te concentreren. Water helpt kinderen zich fris en monter te voelen. Water is belangrijk voor sport en spel.
Wat?
Logo Gent vzw
Illustraties
Inne Van den Bossche
Water zonder bubbels is de beste keuze: gezond en lekker. Zoete drankjes (chocomelk, frisdrank, fruitsap, drinkyoghurt …) zijn lekker, maar bewaar ze voor speciale gelegenheden. Ze maken immers dik, zorgen voor gaatjes in de tanden en veroorzaken gezondheidsproblemen. Drank met bubbels prikkelt de blaas en maakt het plassen moeilijker.
Wanneer? Laat uw kind bij voorkeur niet te veel voor en tijdens de maaltijd drinken: dat remt de eetlust. Verspreid de drinkmomenten over de dag. Spoor uw kind geregeld aan om te drinken. Het dorstgevoel van kinderen is immers nog niet volledig ontwikkeld.
Tip Leidingwater wordt sterk gecontroleerd. Een goede kwaliteit voor een lage prijs! Let op, sommige mineraalwaters zijn geschikt voor een specifiek dieet.
3
OPDRACHT 1
OPDRACHT 2
Drinkt uw kind voldoende? Laat uw kind dagelijks de glaasjes kleuren die het gedronken heeft.
Vindt uw kind 10 keer water in het rooster? Deze woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal verstopt. In ruil krijgt het hiervoor een kruisje in het tweede vak van het brevet! Oplossing: zie www.wildvanwater.be - ouders
Maandag
Dinsdag
waterZOeKer
Woensdag
Donderdag
Vrijdag
Zaterdag
Zondag
Heeft uw kind een week lang dagelijks het aantal gedronken glaasjes water gekleurd? Dan verdient het een pluim en een eerste kruisje in het waterbrevet (zie achteraan). Als uw kind meer water dan anders gedronken heeft, verdient het een extra schouderklopje. Het streefdoel is dat kleuters dagelijks 600 ml water drinken en kinderen vanaf 6 jaar 1 liter water.
4
5
Wateren
DRINKWATERVOORZIENINGEN
o De duwknoppen of kraantjes moeten dagelijks gereinigd worden. o Prijs: blijvende kosten voor nieuwe waterbidons en bekers. o Een gebrekkige hygiëne bij de vervangingen van de bidons kan zorgen voor besmet water.
o Een watertap aangesloten op de waterleiding is veel goedkoper en wordt aanbevolen. o Een systeem zonder koeling is energiezuiniger, maar kan problemen geven bij warm weer. o Systemen met een duwknop zijn duurzamer. o Kraantjes kunnen afbreken en zijn duur om te herstellen.
o Water bij de hand.
o Risico op omstoten.
o Reiniging: na elke drinkbeurt of dagelijks - als de beker bij één persoon hoort. o Kies voor een model dat niet glad wordt (ruwe kunststof). o Kies voor een model met een gemakkelijke greep (zoals door een versmalling in het midden). o Kies voor een kunststof die niet gemakkelijk breekt. o Kies voor een model zonder scherpe rand, zodat kinderen zich niet kunnen kwetsen. o Er bestaan modellen met een deksel.
o Water bij de hand.
o Voor de reiniging van een aantal modellen is een flessenborstel noodzakelijk.
o Dagelijks reinigen. o Kies voor een gemakkelijk te reinigen model dat eventueel ook in de afwasmachine kan. o Tandartsen raden aan om het gebruik van een sportdop te beperken en om af te wisselen met andere drinkmogelijkheden.
o Afsluitbaar. o Water bij de hand. o Kan nagevuld worden met (leiding)water.
o Minder milieuvriendelijk dan bijvoorbeeld herbruikbare bekers. o Prijs.
o Een drinkflesje is maximaal 10 keer te hergebruiken.
DRINKBUS DRINKFLESJES
(BRON- EN MINERAALWATER)
6
Aandachtspunten
o Hygiënisch. o Spaarzaam: het water blijft niet lopen. o Voor elk wat wils: er zijn systemen om aan te sluiten op de waterleiding en systemen met bronwater.
DRINKBEKER (HERBRUIKBAAR)
WATERTAP
+
Van al dat drinken … moeten we plassen. Het potje en het toilet kunnen voor de nodige stress zorgen. Het is belangrijk om kinderen op een correcte en ontspannen manier te leren plassen. Een op tien kinderen kampt met een plasprobleem, maar nog veel meer kinderen ervaren het toiletgebeuren als lastig. Dit boekje kan u helpen om uw kind te leren omgaan met het toiletgebeuren. Wie van jongs af goed plast, heeft minder kans op problemen later.
Tip: Wist u dat ook jongens beter zittend plassen? Als ze rechtstaand plassen, wordt de blaas niet volledig geleegd. Het risico op urineweginfecties verhoogt daardoor.
7
Het wild van waterlied Voor de partituur kunt u terecht op www.wildvanwater.be. Ik heb de hele tijd gespeeld. Ik heb me geen minuut verveeld. Nu heb ik dorst, ja dorst, ja dorst, ja dorst! Wie niet weg is, is gezien Straks nog tikkertje misschien Nu heb ik dorst, ja dorst, ja dorst, ja dorst!
Wat mijn lichaam nodig heeft, Is iets wat niet bruist of kleeft. Ik laat alle frisdrank staan. En ik haast me naar de kraan.
Ik ben alleen nog maar wild, wild, wild, wild van water. Wild, wild, zo wild. (x2) Als ik moe ben overdag. Het zelfs pijn doet als ik lach. Dan wil ik water, water, water, water! Als ik niet meer denken kan. Wil ik graag een toverdrank. Ja, ik wil water, water, water, water.
Wat mijn lichaam nodig heeft, Is iets wat niet bruist of kleeft. Ik laat alle frisdrank staan. En ik haast me naar de kraan.
Ik ben alleen nog maar wild. Wild. Wild. Ik ben alleen nog maar wild.
Juffrouw, meester, ik moet plassen. Kleine pauze zou goed passen. Kan ik even naar ’t toilet. Pauze en ik ben gered. Ik zet me een minuut of twee. Rustigaan naar de wc. Niet vergeten door te sassen en de handen goed te wassen. Plassen, sassen, handen wassen Plassen, sassen, handen wassen Plassen, sassen, handen wassen Plassen, sassen, handen wassen
Wild, wild, wild, wild van water. Wild, wild, zo wild. Ik ben alleen nog maar wild. Wild, wild, wild van water. Wild, wild, zo wild. (x3) Ik ben alleen nog maar wild.
Ik ben alleen nog maar wild, wild, wild, wild van water. Wild, wild, zo wild. (x2)
8
9
Het wild van waterkleuterlied Voor de partituur kunt u terecht op www.wildvanwater.be.
Plashouding OPDRACHT 3 Plast uw kind correct? Doe de test en uw kind krijgt een derde kruisje op het waterbrevet. Doet uw kind het goed? Noteer dan 1. Anders schrijft u 0. Tip: Hang pictogrammen uit op het toilet. Zie www.wildvanwater.be.
Water, water. Wij zijn wild van water. Water, water. Wij zijn wild van water.
Water, water. Wij zijn wild van water. Water, water. Wij zijn wild van water.
Water in de douche. Water in het bad. Als ik in de regen speel dan word ik lekker nat.
Water in de soep. Water in mijn glas. Kijk hoe ik met water en met zeep mijn handen was.
Uw kind gaat op tijd naar het toilet. Het stelt het plassen niet uit.
Water, water. Wij zijn wild van water. Water, water. Wij zijn wild van water.
Water, water. Wij zijn wild van water. Water, water. Wij zijn wild van water.
Uw kind zit tijdens het plassen en plaatst beide voetjes op de grond. Tip: gebruik eventueel een voetsteuntje.
Water in de zee. In de oceaan. Als ik heel veel dorst heb, drink ik water uit de kraan.
Blub blub blub blub blub blub. Blub blub blub blub blub. Blub blub blub blub blub blub blub blub blub blub blub blub blub.
Op het toilet
. . ./1
. . ./1
Uw kind ontspant zich tijdens het plassen en perst niet. Het neemt de tijd en blijft wachten tot de laatste druppel.
. . ./1
Uw kind veegt de poep af in de juiste richting: van voren naar achteren.
. . ./1
Uw kind spoelt het toilet door.
. . ./1
Na het plassen, wast uw kind de handen met zeep.
. . ./1
Voor de partituur kunt u terecht op www.wildvanwater.be.
Is er nog een plekje vrij, ja is er plaats voor mij. Want ik moet naar het toilet. Is er nog een plekje vrij, ja is er plaats voor mij. Want ik moet naar het toilet. Ik doe mijn broekje naar beneden en ik zet me rustig neer. Kijk, ik zit op het toilet. Ik doe mijn broekje naar beneden en ik zet me rustig neer. Kijk, ik zit op het toilet. Ik doe mijn broekje netjes aan en was mijn handen aan de kraan. ’t Was weer leuk op het toilet. Ik doe mijn broekje netjes aan en was mijn handen aan de kraan. ’t Was weer leuk op het toilet.
10
. . . ⁄6 6: Uw kind is een prima plasser! 4-5: Uw kind is op de goede weg, maar kan nog beter. 1-2-3: Veranderen van plasgewoontes kan de gezondheid van uw kind ten goede komen.
11
Plasproblemen Hoe kunt u plasproblemen herkennen? De onderstaande kenmerken kunnen mogelijke alarmsignalen zijn. Heeft u nog vragen of maakt u zich ongerust? Vraag advies bij uw huisarts.
Uw kind moet zich plots haasten naar het toilet en is vaak te laat. Uw kind moet vaak na enkele seconden opnieuw naar het toilet. Uw kind heeft last van een urinewegeninfectie of klaagt geregeld over buikpijn. De urine heeft een slecht ruikende geur.
Zindelijkheid Meestal wordt een kind volledig zindelijk tussen de leeftijd van 2 en 5 jaar. Het kind is dan in staat om op elk moment en bij elke blaasvulling te plassen. Elk kind heeft een eigen tempo, veel hangt af van de mentale en motorische ontwikkeling van het kind. Respecteer dit. Zindelijkheidstraining is eigenlijk niet nodig. Bij een correcte training wint u misschien enkele maanden, maar vaak wordt het kind onnodig geforceerd. Een geforceerde zindelijkheidstraining kan tot plasproblemen leiden. De garantie voor een goede ontwikkeling van de blaas is een ontspannen manier van plassen. Als ouder bent u volop bezig met het toiletgebeuren bij het zindelijk maken van uw kind. Nochtans is de blaas pas volledig ontwikkeld als het kind 12 jaar is. Ook als uw kind al droog is, blijft het toiletgebeuren een belangrijk gegeven.
Uw kind heeft last van genitale jeuk of irritatie. Uw kind begint na een periode van zindelijkheid opnieuw in bed te plassen. Uw kind houdt de plas op en weigert op school naar het toilet te gaan. Uw kind zit vaak te ‘wiebelen’ op de stoel.
Hoe plasproblemen voorkomen? Zorg dat uw kind voldoende water drinkt en een juiste plashouding aanneemt!
12
13
Wat is fout?
Weetjes
OPDRACHT 4
Zoekt uw kind de 7 fouten? Zo krijgt het het vierde kruisje op het brevet.
Wc-papier is voldoende voor kinderen. Vochtige doekjes kunnen schadelijk zijn voor de huid en verstoppen de leidingen.
Op handvaten van deuren en kraantjes van wastafels zitten veel meer bacteriën dan op de wc-bril!
Toiletten thuis zijn soms als een heus paleis ingericht. Dit vergroot de drempel voor kinderen om minder fantastische toiletten te gebruiken, zoals op school.
De houding van uw kind ten opzichte van het toiletgebeuren kan thuis en op school heel sterk verschillen. Niet uitzonderlijk houden kinderen de plas op tot thuis. Uw kind drinkt thuis misschien geregeld, maar niet op school, of omgekeerd. Ga na hoe uw kind op school omgaat met drinken en plassen. Stelt u problemen vast? Signaleer dit en zoek samen met de school naar oplossingen.
Meer informatie vindt u op www.wildvanwater.be
•1. er ligt een wc-rol op de grond 2. een jongen wacht te lang om te plassen 3. een jongen loopt naar de meisjestoiletten 4. een meisje piept over de muur 5. een meisje heeft een viskom mee in het toilet 6. er blijven meisjes hangen/praten aan de toiletten 7. een meisje poetst haar tanden aan het toilet 14
15
Wild van waterbrevet Verzamel hier de kruisjes van de Wild van wateropdrachten. Wanneer de kaart van uw kind vol is, is het lid van de Waterbende van Wies en Warre!
OPDRACHT 1
OPDRACHT 2
Goed begonnen, op naar het volgende vakje!
Proficiat, je zit al aan de helft!
OPDRACHT 3 Goed gedaan, nog 1 kruisje te gaan
OPDRACHT 4 Je bent nu lid van de Waterbende, net als Wies en Warre! Proficiat!
