Wijkontwikkelingsplan Rokkeveen 2013
Gemeente Zoetermeer De Goede Woning Vestia Vidomes
april 2013
2
INHOUD 1. INLEIDING .......................................................................................................... 5 1.1
Opstellen van het wijkontwikkelingsplan..................................................... 5
2. BEELD VAN DE WIJK ........................................................................................ 7 2.1 2.2 2.3
Samenvatting wijkbeeld Rokkeveen ........................................................... 8 SWOT-analyse ........................................................................................... 9 Toelichting SWOT-analyse ........................................................................10
3. VISIE OP ROKKEVEEN .....................................................................................11 3.1 3.2
Visie ..........................................................................................................11 Ambities ....................................................................................................12
4. WONEN EN WOONOMGEVING ........................................................................13 4.1 4.2 4.3 4.4
Wonen ......................................................................................................13 Woonomgeving .........................................................................................14 Onderhoud ................................................................................................15 Uitvoeringsprogramma ..............................................................................17
5. VOORZIENINGEN..............................................................................................18 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5 5.6
Vrije tijd .....................................................................................................18 Welzijn en zorg .........................................................................................18 Jeugd ........................................................................................................19 Winkels .....................................................................................................20 Openbaar vervoer .....................................................................................20 Uitvoeringsprogramma ..............................................................................21
6. VEILIGHEID .......................................................................................................22 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
Veiligheidsprojecten ..................................................................................22 Wijk en Agent Samen / Wijkpreventieteam ................................................22 Verkeersveiligheid .....................................................................................22 Buurtlabel Veilig Verkeer ...........................................................................23 Parkeren ...................................................................................................23 Uitvoeringsprogramma ..............................................................................24
7. OVERLAST ........................................................................................................25 7.1 7.2 7.3
Zwerfvuil ...................................................................................................25 Jongerenoverlast.......................................................................................25 Uitvoeringsprogramma ..............................................................................26
8. SOCIALE SAMENHANG ...................................................................................27 8.1 8.2 8.3 8.4
Vrijwilligerswerk ........................................................................................27 Leerlingen voortgezet onderwijs ................................................................27 Participatie ................................................................................................28 Uitvoeringsprogramma ..............................................................................28 3
9. LOCALE ECONOMIE.........................................................................................29 9.1 9.2 10.
Kantoorlocaties .........................................................................................29 Uitvoeringsprogramma ..............................................................................29 UITVOERINGSPROGRAMMA .................................................................30
10.1 Samenwerken ...........................................................................................30 10.2 Financiële aspecten en planning ...............................................................30 11.
BIJLAGE WIJKPROFIEL ROKKEVEEN 2012 .........................................36
4
1.
INLEIDING Voor u ligt het wijkontwikkelingsplan voor Rokkeveen. Dit wijkontwikkelingsplan is tot stand gekomen na een intensief traject met bewoners en externe partners in de wijk, zoals welzijnsorganisaties, corporaties, verenigingen, scholen. Aan Rokkeveen gingen Buytenwegh, Meerzicht, Seghwaert Dorp en Driemanspolder vooraf. Rokkeveen krijgt dus het zesde wijkontwikkelingsplan. Dit vloeit rechtstreeks voort uit opgave 2 van de Stadsvisie 2030: ‘Elke buurt toekomst bieden’, zie hieronder. Opgave uit de Stadsvisie 2030: ‘Elke buurt toekomst bieden’ De tweede opgave uit de stadsvisie 2030 krijgt vorm door drie ‘subopgaven’: 1. Van wijkbeheer en wijkactieplannen voor de korte termijn naar wijkontwikkeling voor de langere termijn. Samen met buurtbewoners en organisaties wijkontwikkelingsplannen maken voor de vijftien buurten. Deze bevatten een analyse van sterke en zwakke punten en de potenties en een uitwerking hiervan. Sociale doelen en sociale programma’s zijn de basis voor fysieke programma’s. Het aanbod van organisaties en de inrichting van de openbare ruimte is maatwerk. Verder zijn kwetsbare buurten aangepakt, ook in fysieke zin. Dit betreft naast Palenstein ook Buytenwegh, Seghwaert Oost en Seghwaert Noordoost. 2. Expliciete aandacht voor behoud van draagvlak voor voorzieningen. 3. Buurten hebben als kwaliteiten: Bewoners zijn actief, kennen elkaar en helpen elkaar, Er is veel sport, kunst en cultuur in de buurt, voor iedereen; werkend vanuit nieuwe concepten. Er is werk in de buurt, er zijn dagelijkse goederenwinkels op loopafstand. Er is flexibel welzijnswerk, pro-actief inspelend op maatschappelijke ontwikkelingen. Er zijn laagdrempelige diensten in de buurt inspelend op dagelijkse (zorg) behoeften: van eenvoudige vraag/haal-diensten tot outreachende en integrale zorgverlening. Buurten zijn schoon, heel en veilig. Er is diversiteit in woningen en inrichting openbare ruimte.
Zoals bedoeld in de opgave uit de Stadsvisie wordt in het wijkontwikkelingsplan een analyse gemaakt van de wijk en een beeld geschetst voor de toekomst. Vervolgens wordt op verschillende thema’s beschreven hoe wijkgerichte acties kunnen bijdragen om dit toekomstbeeld te bereiken. Hierbij wordt nadrukkelijk gezocht naar kruisbestuiving tussen de sociale en fysieke programma’s. In tegenstelling tot de eerdere wijkontwikkelingsplannen is in Rokkeveen de problematiek in de wijk minder prangend. Het gewenste beeld voor de toekomst ligt niet zo ver af ligt van de huidige situatie in de wijk, er is een minder ingrijpend uitvoeringsprogramma nodig. 1.1 Opstellen van het wijkontwikkelingsplan De volgende partners hebben input geleverd aan het wijkontwikkelingsplan, zoals het nu voor u ligt.
5
Basisschoolleerlingen Basisschoolleerlingen hebben werkstukken gemaakt met vooral ideeën over speelgelegenheid, speelgoedwinkels, pretparken, zwembad, weeshuis, hondenpoepveldjes kledingwinkels en parkeergelegenheid. Duurzaamheid is ook een belangrijk aspect. Een verzameling van de werkstukken is opgenomen in een digitaal boekje, te vinden op de wijkwebsite. Jongeren Twee avonden zijn we samen met jongerenwerkers op pad geweest om jongeren vragen over de wijk te stellen. Jongeren vinden Rokkeveen een fijne, veilige wijk om in te wonen en willen graag blijven wonen mits er voldoende jongerenwoningen beschikbaar zijn. Bewonersconsultatie In september 2012 is er een digitale enquête geplaatst op de wijkwebsite. Een kleine 1400 bewoners hebben deze enquête ingevuld. In oktober 2012 zijn er twee bewonersavonden georganiseerd waarin de thema's uit de enquête verder werden uitgediept. In totaal hebben zo'n 200 mensen deze bewonersavonden bezocht. Stakeholders in de wijk Eind 2012 en begin 2013 zijn we in gesprek gegaan met diverse verenigingen, stichtingen en organisaties die in Rokkeveen actief zijn. De hoofdvragen in deze gesprekken waren: wat vindt u van de wijk/hoe ziet u de toekomst, wat hebt u nodig van de wijk/gemeente in de toekomst, en kunt u in de toekomst wat betekenen voor de wijk? Locale economie Over de positie van de bedrijven in de kantoorlocaties in de wijk is gesproken met de accountmanagers van de gemeente. Er is besloten om het al ingezette traject rondom de parkeeroverlast tevens te benutten om te onderzoeken of er andere zaken spelen rondom het vestigingsklimaat in Rokkeveen. Afstemming WOP en uitvoeringsprogramma Bij het opstellen van het WOP en het uitvoeringsprogramma is afstemming geweest met de betrokken gemeentelijke afdelingen en de corporaties. Groepsbijeenkomst Eind eerste kwartaal van 2013 hebben we een bijeenkomst georganiseerd voor alle externe partijen die we eerder geïnterviewd hebben. Doel van deze bijeenkomst: uitwisseling van kennis en informatie en een aanzet tot samenwerking. Leeswijzer Na deze inleiding komt in hoofdstuk 2 een korte analyse van de wijk Rokkeveen aan de orde. Dit betreft cijfermatige gegevens, gevolgd door een analyse van sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen (SWOT). In hoofdstuk 3 is de visie weergegeven die is geformuleerd voor de wijk Rokkeveen met bijbehorende ambities. Vanaf hoofdstuk 3 worden de thema’s besproken met daarbij de plannen voor de toekomst. Het uitvoeringsprogramma met planning is opgenomen in hoofdstuk 10. 6
2.
BEELD VAN DE WIJK Voor dit plan is een uitgebreid wijkbeeld opgesteld, waarvoor verschillende bronnen zijn geraadpleegd, zoals onder meer enquêtegegevens (Omnibusenquête) en statistieken (onder andere GBA, Vastgoedsysteem). In dit hoofdstuk is een samenvatting opgenomen van het wijkbeeld. over Het uitgebreide wijkbeeld is terug te vinden op de wijkwebsite: www.zoetermeer.nl/rokkeveen In de bijlage is het wijkprofiel van Rokkeveen opgenomen met daarin o.a. gegevens over bevolking, woningvoorraad, economie, huishoudensinkomen.
Plattegrond Rokkeveen
7
2.1 Samenvatting wijkbeeld Rokkeveen In onderstaande samenvatting van het wijkbeeld maken we onderscheid tussen Rokkeveen-west en Rokkeveen-oost. Echter als Rokkeveen-west en Rokkeveenoost niet van elkaar verschillen, worden uitspraken gedaan over Rokkeveen als geheel. Bewoners In Rokkeveen-west woont 6,9% (8.435) van het totale aantal inwoners van Zoetermeer (ZM). In Rokkeveen-oost woont 10,7% (13.072) van het totale aantal inwoners van Zoetermeer. De gemiddelde leeftijd in Rokkeveen-west is 43, in Rokkeveen-oost 39 en in Zoetermeer 39. Zoetermeer en Rokkeveen zullen vergrijzen. Rokkeveen vergrijst iets meer dan Zoetermeer. Rokkeveen heeft relatief minder westerse allochtonen dan Zoetermeer In Rokkeveen-oost zijn er relatief meer huishoudens met kinderen dan in Zoetermeer. Rokkeveen heeft t.o.v. Zoetermeer een kleiner aandeel minimahuishoudens met kinderen. Het aandeel NWW-ers (niet werkende werkzoekenden) ligt in Rokkeveen lager dan in Zoetermeer. Ook de jeugdwerkloosheid is in Rokkeveen lager dan gemiddeld in Zoetermeer. Rokkeveen-west heeft een groter aandeel hoogopgeleiden t.o.v. Rokkeveen-oost en Zoetermeer. Leefbaarheid Rapportcijfer veiligheid Rokkeveen-west: 7,7 (ZM: 7,6) Rapportcijfer Rokkeveen-oost: 7,9 (ZM: 7,6) Cijfer sociale kwaliteit Rokkeveen-west 6,4 Cijfer sociale kwaliteit Rokkeveen-oost 6,4 Cijfer sociale kwaliteit Zoetermeer 6,2 Onderhoud woonomgeving/groen Rokkeveen-west 7,2/7,1 Onderhoud woonomgeving/groen Rokkeveen-oost 6,8/7,1 Onderhoud woonomgeving/groen Zoetermeer 6,7/6,7
Stedenbouwkundige opzet Rokkeveen ligt als enige Zoetermeerse wijk ten zuiden van de snelweg A12 en de spoorlijn Den Haag – Utrecht. Rokkeveen bezit een grote diversiteit aan architectonische stijlen. Rokkeveen heeft veel laagbouw en kleinschalige appartementengebouwen. Rokkeveen heeft twee grotere parken: het Burgemeester Hoekstrapark en Het Balijbos en twee wijkparken: het Floriadepark en het Hertenpark Wonen Rokkeveen-oost heeft relatief meer eengezinswoningen dan Rokkeveen-west en Zoetermeer. Woningvoorraad Rokkeveen-west 3.479, verhouding koop/huur: 63%/37% Woningvoorraad Rokkeveen-oost 5.056, verhouding koop/huur: 69%/31%; Zoetermeer verhouding koop/huur: 54%/46% De gemiddelde WOZ-waarde in Rokkeveen-west ligt ruim € 45.000 boven het gemiddelde voor Zoetermeer. De gemiddelde WOZ-waarde in Rokkeveen-oost ligt ruim € 20.000 boven het gemiddelde voor Zoetermeer. Woningbezit Corporaties: De Goede Woning (683): west-166; oost517 Vidomes (584): west-284; oost-300 Vestia (859): west-548; oost-311 Werkgelegenheid In Rokkeveen-west zijn de meeste banen in de sector informatie en communicatie te vinden. In Rokkeveen-oost is minder werkgelegenheid te vinden, Cultuur, sport en recreatie is relatief de grootste sector. In Rokkeveen zijn veel kantoren gelegen, vooral de ontsluiting via spoor en snelweg maakt Rokkeveen tot een aantrekkelijke kantorenlocatie.
8
2.2
SWOT-analyse
Met input die we tijdens het proces hebben verzameld hebben we een analyse van de wijk gemaakt. In deze analyse zijn de meningen verwerkt van alle partijen, dus bewoners, corporaties, gemeente, ketenpartners en verenigingen in Rokkeveen. In onderstaand schema zijn de sterke en zwakke punten (Strengths & Weaknesses) van de wijk Rokkeveen benoemd. Dit zijn als het ware de huidige kenmerken van de wijk. Vervolgens is gekeken naar kansen en bedreigingen (Opportunities & Threats). Dit zijn de te verwachte ontwikkelingen op de langere termijn. In de paragraaf 2.3 worden enkele punten uit de SWOT-analyse kort toegelicht. Kracht goede kantoorlocatie tevredenheid over de woning veel recreatiegroen bewoners vinden wijk goed bereikbaar met de auto bewoners zijn tevreden over het aanbod van voorzieningen (basisscholen, winkels/gezondheidszorg) hoge score op leefbaarheid/veiligheid bevolking sociaal economisch sterk betrokkenheid in betrekkelijk kleine kring
Zwakte aanbod voorzieningen kinderen en jongeren wijk is gericht op gezinnen, ouderen kunnen vereenzamen parkeerproblematiek (kantoorlocaties en woonomgeving) mindere betrokkenheid bij de wijk
Kans ontwikkeling Katwijkerlaantracé ontwikkellocaties voor woningbouw Bleizo: verbinding naar Rotterdam recreatiemogelijkheden trend om elkaar te helpen/ meer voor elkaar te doen (toelichting par. 2.3)
Bedreiging vergrijzing (toelichting par. 2.3) individualisme (toelichting par. 2.3) bezuinigingen bij gemeente en corporaties (toelichting par. 2.3)
9
2.3
Toelichting SWOT-analyse
In de kolommen ‘kans’ en ‘bedreiging’ worden landelijke ontwikkelingen genoemd omdat ze in Rokkeveen een specifieke uitwerking hebben. Hieronder wordt dit toegelicht. Vergrijzing in de wijk betekent dat een zwaarder beroep wordt gedaan op de voorzieningen. Daarbij is de ouderwordende bevolking ook vaak de groep die zich meer betrokken voelt bij de woonomgeving. In negatieve zin zal men vaker overlast van anderen ervaren, in positieve zin zal men eerder geneigd zijn zich in te zetten voor de wijk. In Rokkeveen is de groep ouderen goed aanwezig en hebben we oog voor alle aspecten. Omdat in Rokkeveen veel tweeverdieners wonen, vaak drukke, op zichzelf gerichte huishoudens, is het gevolg van de individuele samenleving juist hier goed merkbaar. Dit betekent dat ouderen eenzaamheid een risico is en dat men buiten de eigen kring minder rekening met elkaar houdt. Daartegenover staat dat in deze tijden van financiële achteruitgang steeds meer sprake is van een trend om het samen te doen1. Men is op zoek naar creatieve oplossingen voor de crisis. In Rokkeveen kan de diversiteit aan initiatieven het vergroten van de betrokkenheid van bewoners bij de buurt ondersteunen. Door bezuinigingen bij gemeenten en corporaties is er minder geld beschikbaar voor onderhoud. Rokkeveen is hier extra kwetsbaar omdat de wijk over veel groen beschikt. Er ontstaan steeds meer initiatieven om bewoners te betrekken bij het onderhoud in de wijk. In Rokkeveen vraagt dit om een specifieke aanpak, rekening houdend met de karakteristieken van de bevolking.
1
Enkele landelijke voorbeelden: - Thuisafgehaald.nl maakt het mogelijk om eigen kookkunsten te delen met mensen in de buurt - Repair Cafés (repaircafe.nl) zijn gratis toegankelijke bijeenkomsten die draaien om (samen) repareren van bijvoorbeeld stoelen, broodroosters of truien - Ruilhandelmarkt.nl biedt de mogelijkheid om goederen en diensten gratis te ruilen - Koophuizensite Funda is een experiment begonnen met het faciliteren van woningruil
10
3.
VISIE OP ROKKEVEEN Rokkeveen is als complete wijk zo’n 25/30 jaar oud. Zoals ook al uit het wijkbeeld blijkt scoort Rokkeveen op veel vlakken beter dan gemiddeld in Zoetermeer. Rokkeveen-west scoort nog iets beter dan Rokkeveen-oost. Het grootste deel van de bewoners, zowel mensen in huur- als in koopwoningen, en verenigingen en organisaties in de wijk geven aan dat Rokkeveen een goede wijk is om in te wonen, waar men zich veilig voelt en waar mensen prettig met elkaar omgaan. Naast deze tevredenheid zijn er echter ook risico’s te benoemen voor de toekomst. Onder ouderen wordt in toenemende mate eenzaamheid geconstateerd. Verder geven professionals aan dat de gevolgen van de financiële crisis ook aan Rokkeveen niet voorbij zullen gaan. Er zijn al signalen van meer problematiek achter de voordeur die hiermee samenhangen, zoals relationele spanningen, schuldenproblematiek, gedwongen verhuizingen. Daarbij is door gemeentelijke bezuinigingen het kwaliteitsniveau van het onderhoud van de openbare ruimte naar beneden bijgesteld. Dit betekent dat er minder hoge eisen aan het onderhoud worden gesteld. De gevolgen zullen binnen enkele jaren beter merkbaar zijn dan nu dus hoewel bewoners nu nog tevreden zijn over de onderhoud in de wijk, kan men hier in de toekomst problemen verwachten. Een derde te benoemen gevolg van de financiële crisis is het gegeven dat woningcorporaties eengezinswoningen te koop aanbieden. Hierdoor zal het woningaanbod veranderen en daarmee op termijn de bevolkingssamenstelling van de wijk. 3.1 Visie Rokkeveen is en blijft een fijne wijk waar ouderen, tweeverdieners en jongeren samenleven. Om dit te bereiken voor de verschillende doelgroepen benoemen we drie speerpunten. Bewoners wonen ook in de toekomst graag in de wijk. Om dit te bereiken zorgen we voor een passend woningaanbod. Voor ouderen wordt, als onderdeel van de woonservicezone in Rokkeveen, het Katwijkerlaantracé gerealiseerd. Voor jongeren onderzoeken corporaties en gemeente hoe zij het aanbod van goedkope starterswoningen kunnen vergroten: door nieuwbouw of omlabeling. Voor de gevolgen van het lagere onderhoudsniveau wordt nadrukkelijk sámen met de bewoners/wijkpartners naar oplossingen gezocht op een manier die bij de wijk past. Bewoners blijven ook in de toekomst prettig met elkaar omgaan. Een kenmerk van Rokkeveen is dat niet veel bewoners (structureel) actief zijn in activiteiten voor de wijk. Zij weten elkaar en de gemeente wel goed te vinden op momenten dat een specifiek thema actueel is in hun directe woonomgeving. Voor participatie van en interactie met bewoners zoeken we iedere keer weer een geschikte vorm. Bij jongeren- en parkeeroverlast wordt samenwerking gezocht met verschillende partijen. Het aanbod aan voorzieningen op het gebied van zorg, welzijn en vrije tijd zullen we op de toekomst inrichten. Dit voorzieningenaanbod in Rokkeveen hoeft niet zozeer 11
uitgebreid te worden maar beter op elkaar afgestemd zodat het aanbod ook in de toekomst aansluit bij de behoefte van met name jongeren en ouderen. Maar ook dat instanties beter met elkaar samenwerken zodat mensen niet buiten de boot vallen. 3.2 Ambities Voor Rokkeveen hebben we de volgende ambities geformuleerd: Meer woningaanbod voor jongeren tot 23 jaar - Door jongeren en jongerenwerkers in Rokkeveen is geconstateerd dat jongeren graag in de wijk willen blijven wonen maar moeilijk een betaalbare woning kunnen vinden. Omdat het voor de sociale cohesie en voor de bevolkingsopbouw belangrijk is dat ook jongeren tot 23 jaar in de wijk hun plek vinden, gaan de corporaties met de gemeente onderzoeken of het woningaanbod voor jongeren uitgebreid kan worden. Passend woningaanbod voor ouderen in de wijk - Ouderen maken zich zorgen dat er onvoldoende woningen voor 55+ in de wijk beschikbaar zijn. Dit betekent dat wanneer men naar een seniorenwoning moet verhuizen, men niet in Rokkeveen kan blijven. Dit past niet in het beleid van Zoetermeer en dus is het belangrijk dat Rokkeveen over voldoende seniorenwoningen beschikt. Hier gaan de corporaties met de gemeente onderzoek naar doen. Aanbod van bewonersinitiatieven en vrijwilligerswerk, passend bij karakteristieken van de bevolking - Bewoners in Rokkeveen voelen zich betrokken in kleine kring en willen graag actief zijn in de buurt mits het op eigen voorwaarde kan. Zij zijn minder actief in reguliere, meer “standaard’ manieren van bewonersparticipatie. Bij gemeente en corporatie moet een flexibele houding ontstaan om bewoners de mogelijkheid te geven hun vrijwilligerswerk in een vorm te kunnen gieten die bij hen past. Stevig netwerk van organisaties die zowel professioneel als vrijwillig in de wijk actief zijn - In Rokkeveen zijn meerdere partijen actief met elk een eigen doelgroep. Deze doelgroep overlapt soms of zou doorverwezen moeten worden vanwege een hulpvraag. De partijen hebben geconstateerd onvoldoende op de hoogte te zijn van elkaars aanbod. Een stevig netwerk kan leiden tot een gezamenlijk activiteitenagenda, een actuele sociale kaart ten behoeve van doorverwijzing. In Rokkeveen biedt zo’n netwerk tevens ondersteuning om bewoners meer actief te krijgen in de wijk. Oplossing vinden voor parkeeroverlast kantoorlocatie de Campus/Sawa - De gemeente gaat samen met de bedrijven een probleemanalyse maken. Vervolgens zullen in dit traject ook andere aspecten van het ondernemingsklimaat in de wijk aan de orde komen.
12
4.
WONEN EN WOONOMGEVING Uit diverse onderzoeken2 blijkt dat mensen in Rokkeveen tevreden zijn over hun woning en de woonomgeving. Mensen wonen prettig in de wijk en blijven er over het algemeen lang wonen. In de stadsvisie wordt er ook van uit gegaan dat ouderen in de wijk moeten kunnen blijven wonen, ook als hun gezondheid achteruit gaat. Nieuwbouw wordt levensloopbestendig gebouwd, met name appartementen in de buurt van voorzieningen. 4.1 Wonen Omdat Rokkeveen een relatief jonge wijk is, zijn de woningen over het algemeen technisch in goede staat, en voldoen ze goed aan hedendaagse wensen. Dit vertaalt zich in een hoge bewonerstevredenheid in deze wijk. Er is een evenwichtige mix van huur en koop, en sociaal en vrije sector. Door de gedwongen verkoop van eengezinswoningen door Vestia zal het aandeel sociale woningen echter afnemen. Het gaat in Rokkeveen om relatief kleine aantallen. Wel zal, zeker op termijn, door deze verkoop de bevolkingsamenstelling veranderen: in sociale eengezinswoningen komen vrijwel altijd gezinnen met kinderen wonen, in koopwoningen is de huishoudensamenstelling meer divers. Starterswoningen Rokkeveen heeft 30% huurwoningen die zich met name bevinden in de Kleurenbuurt, de Zomenbuurt, de Gangenbuurt en de Houtbuurt. 90% van deze woningen betreft sociale huur. Het aanbod van betaalbare starterswoningen voor jongeren tot 23 jaar is relatief klein. Om jongeren in Rokkeveen te houden moeten gemeente en corportaties zorgen voor betaalbare starterswoningen. Hierbij moet met het volgende rekening worden gehouden: - er moet een geschikte locatie in de wijk gevonden worden; - in het huidige Plan van Aanpak Jongeren op de Zoetermeerse woningmarkt worden jongerenwoningen bij voorkeur in en rond het Stadshart gelokaliseerd. Katwijkerlaantracé De gemeente vindt het belangrijk dat kwetsbare groepen gehuisvest kunnen worden in de wijken van Zoetermeer, dichtbij voorzieningen zoals het nabij gelegen winkelcentrum. Daarom zijn er plannen om het Katwijkerlaantracé te ontwikkelen voor woningbouw (levensloopbestendige appartementen en - eengezinswoningen) en zorg/ verpleegplaatsen voor ouderen en mensen met een verstandelijke beperking. Voor het exploiteren van de zorgwoningen/verpleegplaatsen heeft de gemeente Vierstroom en Middin uitgenodigd mee te doen in deze ontwikkeling. Het is altijd de bedoeling geweest dat een woningbouwcorporatie het Katwijkerlaantracé met een woonzorgzone zou ontwikkelen. Dit is in 2012 echter niet doorgegaan wegens financiële problemen bij de ontwikkelaar. Daarom bereidt de gemeente in 2013 een aanbestedingsprocedure voor om een ontwikkelaar te selecteren, die een plan opstelt voor het Katwijkerlaantracé.
2
Bewonersenquête Rokkeveen, Omnibusenquête, Veiligheidsmonitor, leefbaarheidsonderzoeken van corporaties
13
Ontwikkellocaties In Rokkeveen zijn ruim tien locaties waar (mogelijk en op termijn) woningen ontwikkeld kunnen worden. Bij de ontwikkeling van deze locaties zal vooral gekeken moeten worden naar de behoeften van de wijk, en ook naar specifieke vragen op stedelijk niveau. Het is voor de wijk van belang dat nieuwbouw qua uitstraling goed aansluit bij de omgeving. Er kan wel in een prijsklasse worden gebouwd die in de wijk is ondervertegenwoordigd. Locaties in de nabijheid van het winkelcentrum zijn bij uitstek geschikt voor senioren en jongeren. Ook voor sommige bijzondere doelgroepen (mensen met een functiebeperking) is de nabijheid van deze voorzieningen een voorwaarde. Andere groepen wonen bij voorkeur in een rustiger omgeving. Voor locaties die verder van de voorzieningen liggen, wordt aan de hand van het nog op te stellen huisvestingsplan voor bijzondere doelgroepen onderzocht welke groepen hier bij voorkeur gehuisvest kunnen worden. 4.2 Woonomgeving Rokkveen is een groene wijk met het Balijbos, het Floriadepark, het Burgemeester Hoekstrapark en het Hertenpark en bewoners waarderen deze parken en de mogelijkheid om hier te recreëren. Dit is een sterk punt van de wijk wat in de toekomst uitgebuit kan worden. Een bestaande kanoroute door de wijk, en aansluiting op bestaande fiets- en wandelroutes bieden een kans om de recreatiemogelijkheden in de wijk uit te breiden. Bouwprojecten en betrokkenheid van bewoners In de wijk staan een aantal projecten gepland voor de komende jaren. Deze projecten dragen bij aan een verbetering van de woonomgeving. Tevens geven de bouwprojecten een mooie gelegenheid om bewoners te betrekken bij de ontwikkelingen in de wijk. Zoek hierbij naar passende informatievoorziening maar ook naar manieren om bewoners mee te laten doen. De volgende projecten zijn actueel in Rokkeveen: Het stationsgebied aan de noordkant van Rokkeveen wordt gerenoveerd. Dit project behelst het Kinderen van Versteegplein, de Mandelabrug en het Plein der Verenigde Naties. Najaar en voorjaar 2013 worden er sessies gehouden met betrokken partijen (NH hotel, Golden Tulip, FME, Breevast, Achmea, Dunea). In een later stadium zullen ook bewoners en gebruikers van het stationsgebied bij de plannen worden betrokken. Grove planning van dit project is op korte termijn quick wins in de vorm van eenvoudige aanpassingen verbeteringen, mogelijk ook langere termijn projecten met grotere impact. Eerst de ideeën op haalbaarheid beoordelen en 2e kwartaal 2013 eerste eenvoudige aanpassingen. De kantorenlocatie aan het Plein der Verenigde Naties wordt opgeknapt door Dunea. Naar verwachting is deze verbouwing december 2013 klaar. De watertoren De Tien Gemeenten in Rokkeveen is al sinds het begin van de jaren negentig eigendom van de gemeente. Het gebouw staat leeg en moet worden gerestaureerd. Eind 2011 is er een bouwplan ingediend om de watertoren ingrijpend te restaureren en er een kantoor in te vestigen. 14
De ondernemer wil een deel van de grond rondom de watertoren - nu nog openbaar groen - gebruiken voor een privétuin. Hiertoe zal het bestemmingsplan moeten worden gewijzigd. 4.3 Onderhoud Het onderhoud in Zoetermeer wordt uitgevoerd volgens de reguliere kwaliteitsnormen die zijn vastgesteld door de gemeenteraad (Beheervisie Openbare Ruimte) en volgens de onderhoudsplannen van de corporaties. Sinds begin 2012 zijn de gemeentelijke kwaliteitsnormen verlaagd. In de toekomst valt te verwachten dat men minder tevreden wordt over het onderhoud. Bewonersinitiatieven Wanneer men zelf overlast ervaart is men in de regel eerder geneigd om zelf in actie te komen. De ervaring leert dat bijvoorbeeld deelname aan het project adoptiegroen toeneemt als men minder tevreden is over het groenonderhoud. Het is van belang dat de wijkpost hierop kan inspelen door initiatieven te kunnen aanbieden, die bewoners zelf kunnen oppakken. In het kader van het WOP wordt momenteel gewerkt aan een gemeentelijke folder met daarin initiatieven vanuit diverse gemeentelijke afdelingen die aansluiten bij de karakteristieken van de bevolking van Rokkeveen, dus: eerder ad hoc insteek dan structureel, dicht bij huis, en aansluitend bij bestaande organisatievormen zoals hobbyclubs/wijkvereniging, commissies of doelgroep (bijvoorbeeld ouders met jonge kinderen). Met deze folder kan de wijkmanager in gesprek met bewoners die zelf in actie willen komen. In Rokkeveen bestaat een actieve wijktuinvereniging. De uitdaging is om behalve de actieve leden ook andere bewoners in de wijk te bereiken. De wijktuin biedt instructie en kennisoverdracht aan op het gebied van alternatief groenonderhoud, zodat wijkbewoners zelf aan de slag kunnen in hun wijk, bijvoorbeeld bij de aanleg van bloemrijke of ruige bermen of stadstuinen. Een andere mogelijkheid is om beheer van openbare ruimte uit handen te geven. Geef locaties die zich daarvoor lenen in beheer van partijen die daarvoor open staan. Zoals de scoutingclub die een aangrenzend grasveldje zelf graag willen onderhouden. Of zet andere alternatieve clubs in, zoals omgevingsvaklieden. Bovenal is het belangrijk dat er vertrouwen ontstaat tussen gemeente en actieve bewoner. Dus: duidelijkheid over mogelijkheden en onmogelijkheden en houd je aan je afspraak. Gezamenlijke aanpak Gemeente en corporaties kunnen minder geld besteden aan onderhoud van de wijk. Meer samenwerking en meer afstemming van werkzaamheden is gewenst zodat er efficiënter gewerkt kan worden. Een aanzet hiertoe wordt op stedelijk niveau gegeven. Wijkgerichte acties worden in gezamenlijkheid door corporaties en gemeente opgepakt. Ook Rokkeveen heeft hier in de toekomst voordeel van. Pareltjes Een accent in de wijk waardoor je met een kleine gezamenlijke investering de kwaliteit van de openbare ruimte verbetert. Dat is de omschrijving van een pareltje. Het gaat hierbij niet om het bijwerken van achterstallig onderhoud, maar om het opfleu15
ren van een doorsnee, vaak een beetje saai perkje of pleintje. Een pareltje leent zich bij uitstek om samenwerking tussen gemeente en bewoners in een modern jasje te steken. Het is een nieuw idee in Zoetermeer, gebaseerd op goede ervaringen in andere steden. Rokkeveen leent zich goed voor een pilot omdat een pareltje zich in de eigen, directe woonomgeving bevindt, een relatief kleine inspanning vraagt en het een moderne manier van burgerparticipatie is. Om tot een pareltje te komen zijn drie stappen nodig: 1. Bewoners geven een locatie aan die zij verbeterd willen zien; 2. Bewoners en gemeente maken samen een plan en ontwerp, aanleg en onderhoud voor het pareltje; 3. Bewoners en gemeente zorgen samen voor de bekostiging, met behulp van crowdfunding.
16
4.4 Uitvoeringsprogramma Wonen en woonomgeving Vraagstuk De wijk aantrekkelijk houden voor de huidige bewoners: ouderen, tweeverdieners en jongeren Oplossing
Aanpak
Passend woningaanbod Toekomstige onderhoudsproblematiek gezamenlijk met bewoners aanpakken Wonen Onderzoek naar uitbreiding aanbod jongerenwoningen (tot 23 jaar) Onderzoek naar uitbreiding aanbod senioren (55+) Ontwikkelen Katwijkerlaantracé als sluitstuk van de woonservicezone in Rokkeveen Ontwikkellocaties: afstemmen programma op o.a. behoeften vanuit de wijk Woonomgeving Herinrichting Stationsgebied Nieuwe functie Watertoren Onderhoud openbare ruimte Intensivering adoptiegroen, adoptieprullenbakken, adoptiespeelplekken, moestuinen Onderzoek naar initiatieven waarmee bewoners kunnen bijdragen aan het onderhoud (best practices). Inzet van de wijktuin. Onderzoek mogelijkheden om groen in beheer van externe partners te geven Gezamenlijke aanpak in onderhoud en beheer door corporaties en gemeente Pilot "Pareltjes" Trapveldje in omgeving Watertoren
Trekker
Gemeente Corporaties
Financiën
Reguliere budgetten
17
5.
VOORZIENINGEN In Rokkeveen zijn de volgende doelgroepen kenmerkend: ouderen, tweeverdieners en jeugd. Voorzieningen bieden een mooie gelegenheid om doelgroepen met elkaar in contact te brengen. In voorliggend hoofdstuk benoemen we voorzieningen, de ontwikkelkansen die er liggen en de mogelijkheden om de voorzieningen te gebruiken voor meer onderlinge verbondenheid in de wijk3. 5.1 Vrije tijd De wijk heeft veel actieve verenigingen en organisaties van voetbalclub tot kunstenaarscollectief. Samenwerking gebeurt af en toe. Hier liggen kansen voor de toekomst. Zowel in het afstemmen van aanbod als in het samenbrengen van doelgroepen. Bij afronding van de inventarisatieronde voor het wijkontwikkelingsplan is er in het voorjaar van 2013 een netwerkbijeenkomst georganiseerd waarbij verenigingen in de gelegenheid zijn gesteld elkaar te ontmoeten met als doel het opzetten van een stevig wijknetwerk4. Deze netwerkbijeenkomsten zullen in de toekomst worden voortgezet, onder regie van de wijkmanager. Het Balijbos en de kinderboerderij Balijhoeve zijn locaties waar mensen recreëren en elkaar ontmoeten. Met name de Balijhoeve heeft met zijn vrijblijvende sfeer de functie van een dorpsplein waar mensen langere tijd verblijven omdat er altijd reuring is. Beide voorzieningen organiseren activiteiten die mensen verbinden met de omgeving en met elkaar. Denk hierbij aan maatschappelijke stages, cursussen voor schoolklassen, verjaardagspartijtjes. Zowel Balijhoeve als Balijbos hebben te maken met toenemende bezoekersaantallen. Het is van belang om hier goed op in te spelen en vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen. Het nieuwe informatiecentrum Stadsboerderij/Balijbos moet worden benut door bewoners en zakelijke partijen als ontmoetingsruimte. 5.2 Welzijn en zorg Ook in Rokkeveen wonen mensen die zorg nodig hebben. Hierbij kan gedacht worden aan mensen met sociale problematiek of gezinsproblematiek maar ook aan ouderen of gehandicapten die zorg nodig hebben. Recente ontwikkelingen in de wetgeving, o.a. decentralisatie van de AWBZ5 hebben tot gevolg dat deze groep in grotere mate een beroep moet doen op het sociale netwerk in de wijk. Professionele partijen gaan zich meer richten op de kwetsbare burger en zullen de nog enigszins zelfstandige burger verwijzen naar de sociale 3
Een mooi voorbeeld van samenwerking op wijkniveau is de Wijkalliantie vanuit FC Zoetermeer: samenwerking tussen sport, jongerenwerk, VO-scholen, corporaties, wijkvereninging om aanbod voor jongeren op elkaar af te stemmen. 4
In het kader van het WOP Rokkeveen zijn voor deze eerste netwerkbijeenkomst o.a. uitgenodigd: Scouting, welzijnsorganisaties, WAS-team, winkeliers, Stichting Ateliers 1819, onderwijs, jongerenwerk, FC Zoetermeer, SGZ, Regenboogkerk, wijkvereniging, corporaties. 5
De Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) is voortaan alleen bedoeld voor mensen die langdurige zorg behoeven. Mensen die begeleiding en persoonlijke verzorging nodig hebben, kunnen een beroep doen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) en voor lichtere vormen van dagbesteding worden mensen voortaan verwezen naar organisaties op wijkniveau, bijvoorbeeld de wijkvereniging.
18
partners om de zelfredzaamheid zolang mogelijk te behouden. Denk hierbij aan de wijkvereniging of de kerk. De vraag bij deze organisaties zal toenemen. In Rokkeveen wordt als volgt ingespeeld op deze ontwikkeling. Wijkcoach In Rokkeveen zijn wijkwerkers actief, zoals de dominee, ouderenwerker, mantelzorger, die veel kennis hebben over wat er bij bewoners achter de voordeur speelt. Dit laagdrempelige netwerk heeft behoefte aan versterking, voor ruggespraak en doorverwijzing. In alle wijken in Zoetermeer is de wijkcoach (maatschappelijk werk) het centrale punt hiervoor. Zowel bewoners als wijkwerkers kan zij doorverwijzen. In Rokkeveen moet de bekendheid van de wijkcoach bij wijkwerkers en bij bewoners worden vergroot. Zorgvoorzieningen Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) zet een Wijkscan op (gereed mei 2013). De wijkscan laat zien wat te verwachte ziektebeelden zijn op basis van enkele kenmerken van de bevolkingssamenstelling. Met deze wijkscan bepaalt SGZ prioriteiten en maken zij actieplannen. Gemeente zoekt hierbij aansluiting in het kader van aanbod van eerstelijnszorg. Zorg combineren In Rokkeveen hebben verschillende partijen aangegeven dat er sprake is van sociale problematiek die (nog) niet zichtbaar is. Om deze problematiek achter de voordeur zichtbaar te krijgen is het van belang om partijen met elkaar in contact te brengen. Het overleg ‘Materiële dienstverlening’ is hiervoor de aangewezen gelegenheid. Dit overleg is stedelijk georganiseerd met de uitvoering op wijkniveau. Ook in Rokkeveen komen wijkwerkers zo met elkaar in contact. 5.3 Jeugd Speelplekken voor jonge kinderen zijn voor veel bewoners een kans om de handen uit de mouwen te steken. Men heeft vernieuwende ideeën voor de inrichting en wil helpen bij het schoonhouden van de speelplekken. Wanneer een speelplek aantrekkelijk is voor diverse leeftijdsgroepen ziet men deze ook als een uitgelezen kans om buurtgenoten te ontmoeten. Keerzijde hiervan is dat een drukke speelplek ook als overlastgevend ervaren kan worden. Voor beide zienswijze dient aandacht te zijn. De gemeente heeft hierin een adviserende en faciliterende rol, te beginnen met het ontwikkelen van brede informatievoorziening over de mogelijkheden en een open houding voor de ideeën van de bewoners. Integrale Kindcentra Het doel van een integraal kindcentrum (IKC) is om kinderen van 0 tot 12 jaar optimaal te begeleiden, een rustige dagindeling te geven en laagdrempelig activiteiten aan te bieden. Dit wordt bereikt door vergaande samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang, aangevuld met relevante partners. Voorwaarden om deel te nemen
19
zijn een gezamenlijke pedagogische visie en werken volgens de Meerpuntvisie 6. In Rokkeveen gaat dit na 2014 spelen. Brede School In het kader van de Brede School worden via de basisscholen activiteiten georganiseerd voor jeugd tot ongeveer twaalf jaar. De activiteiten zijn in het kader van cultuur, sport, natuur & milieu en wetenschap. Met de Brede Schoolaanpak stimuleert de gemeente de brede ontwikkeling van kinderen en het ontwikkelen van talenten. In het kader van aansluiting van Brede School bij nieuw te vormen Integraal Kindcentra (IKC), zal dit op langere termijn kunnen betekenen dat er een andere invulling gegeven wordt aan de opzet. In 2012 is in het kader van de beweegvriendelijke omgeving onderzoek gedaan naar de mogelijkheden om te kunnen bewegen in Rokkeveen. Uitkomsten van het onderzoek zijn: bewegen in het openbaar groen is voor iedereen voldoende mogelijk maar er zijn weinig specifieke voorzieningen voor oudere jeugd. Dit laatste is ook door jongeren zelf aangegeven en geconstateerd in de bewonersenquête. Het is echter moeilijk om een locatie voor nieuwe voorzieningen te vinden omdat men deze niet in de eigen, directe woonomgeving wenst. Een oplossing hiervoor is om de bestaande locaties beter te benutten. De gemeente gaat onderzoeken of er bestaande voorzieningen zijn (sportvereniging, scouting) waar extra jongerenactiviteiten georganiseerd kunnen worden, zoals sport, muziek maken of een workshop volgen. Ook de mogelijkheid voor jongeren om onder begeleiding van jongerenwerk een eigen avond te organiseren bij de wijkvereniging wordt onderzocht. 5.4 Winkels Bewoners zijn tevreden met het aanbod van twee winkelcentra en een wekelijkse markt. De winkelcentra hebben als ontmoetingsplek ook een sociale functie voor een deel van de bevolking. Het aanbod in de twee winkelcentra is voldoende divers, ook mensen met de kleine beurs kunnen er terecht. Vooralsnog is er geen leegstand in de winkelcentra. Ondernemers signaleren dit wel als risico voor de toekomst wanneer grote ketens te veel groeien en de kleinere winkels verdwijnen uit het winkelcentrum. Het achttien jaar oude winkelcentrum Rokkeveen krijgt in 2013/2014 een flinke opknapbeurt. Dit betekent onder meer een revitalisering van het winkelcentrum zelf met een (iets) groter winkeloppervlak, maar ook een herinrichting van het openbare gebied, met name het parkeerterrein. 5.5 Openbaar vervoer Rokkeveen is per trein en via de A12 goed te bereiken. Binnen de wijk rijdt er geen Randstadrail. De buslijnen vangen dit voldoende op. Dit is belangrijk voor ouderen en jongeren die relatief vaker aangewezen zijn op het openbaar vervoer.
6
Meerpunt is sinds 2010 het samenwerkingsverband van organisaties op het gebied van jeugd en gezin in Zoetermeer. Zij bundelt de kennis van het totale aanbod op het gebied van opvoeden en opgroeien in Zoetermeer.
20
5.6 Uitvoeringsprogramma Voorzieningen Vraagstuk Onvoldoende passend aanbod dat aansluit bij de behoefte van de bewoners Oplossing
Aanpak
Ontwikkelen van een wijknetwerk/versterking samenwerking zodat afstemming kan plaatsvinden Vrije tijd Platform waar organisaties elkaar ontmoeten Ontwikkelen informatiecentrum Balijbos en Balijhoeve Herontwikkeling winkelcentrum Rokkeveen Welzijn en zorg Meer bekendheid geven aan de wijkcoach, als spil in de wijk Ontwikkelen van een zorgnetwerk en daarbij o.a. aansluiting zoeken bij Wijkscan Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) Welzijn en zorg combineren: experimenteren met nieuwe vormen van zorg Jeugd Informatievoorziening over inspraak/adoptie speelplekken Ontwikkeling integraal kindcentrum Rokkeveen
Trekker
Gemeente Zoetermeer
Financiën
Reguliere budgetten
21
6.
VEILIGHEID Mensen in Rokkeveen voelen zich veilig in de eigen omgeving. Men wil graag een actieve bijdragen leveren, door bijvoorbeeld de eigen woning goed te beveiligen maar verwacht ook van politie en gemeente dat er gehandhaafd wordt. 6.1 Veiligheidsprojecten Zoetermeer kent een aantal stedelijke projecten op het gebied van veiligheid die op wijkniveau uitgevoerd worden (bijvoorbeeld wijkstewards en keurmerk veilig ondernemen). Omdat bewoners van Rokkeveen hebben aangegeven waarde te hechten aan handhaving is het in Rokkeveen belangrijk bekendheid te geven aan dit soort projecten. 6.2 Wijk en Agent Samen / Wijkpreventieteam Het team Wijk en Agent Samen (WAS) is in Rokkeveen relatief groot met 170 leden. Van deze leden zijn er 60 surveillant, waarbij er 25 mensen frequent surveilleren. Het WAS-team werkt onder leiding van de wijkagent en acteert op informatie van de politie. Daarnaast doen ze mee aan voorlichtingsacties van de politie, zoals het 'witte voetje'7 en houden ze regelmatig anti-zakkenrollersacties. Het WAS-team beheert de 'WAS-lijn'. Op dit emailadres kunnen bewoners hun klachten doorgeven. Bij de aanpak van overlast is samenwerking met jongerenwerkers gewenst. Ook samenwerking met het Wijkpreventieteam (WPT) is gewenst. Het WPT is actief in de avond- en nachtelijke uren. Het team surveilleert en gaat af op meldingen van overlast. In het WPT is een bijzonder opsporingsambtenaar (boa) van de gemeente actief. Zo is de keten in de overlastaanpak compleet. Om deze samenwerking vorm te geven zal actie worden ondernomen door de wijkmanager. 6.3 Verkeersveiligheid De verkeersopzet van Rokkeveen is zodanig dat de doorgaande verkeersstroom buitenom door de wijk loopt. Een gevolg hiervan is dat men soms niet anders dan via een omweg de wijk uit kan. De bussluis in de 4e Stationsstraat is verboden voor auto's. Dit is niet voor iedereen een bevredigende situatie, echter, door de Raad van State is de uitspraak gedaan dat de constructie moet blijven zoals die nu is. Door bewoners wordt regelmatig aangegeven dat op de doorgaande singels en lanen hard wordt gereden. De gemeente neemt deze signalen serieus en doet regelmatig verkeersonderzoek8.
7
Als een WAS-surveillant inbraakrisico constateert, gooit hij/zij een 'wit voetje' door de brievenbus, als waarschuwing. 8
Vrij recent is gebleken dat in de Geelgroenlaan en de Witgeellaan minder dan 10% harder rijdt dan 50 km/uur. Dit is geen aanleiding om aanpassingen in de verkeersstructuur te overwegen. locatie harder dan 50 km/uur tussen 40 en 50 km/uur Geelgroenlaan vanaf Marsgeel 1,4% 8,7% WItgeellaan naar Tintlaan 6,5% 38,7% Witgeellaan vanaf Tintlaan 9,0% 42,4%
22
6.4 Buurtlabel Veilig Verkeer Rokkeveen heeft recent het Buurtlabel Veilig Verkeer verdiend omdat een actieve groep bewoners onder leiding van de wijkmanager de verkeersveiligheid in de wijk onder de loep neemt. Gemeentelijke verkeerskundigen laten zich door deze groep informeren om voeling te houden met de situatie in de wijk. Daarnaast is Melddesk9 een informatiebron en natuurlijk de eigen waarneming van de verkeerskundigen. Op basis van deze verzamelde informatie kunnen de verkeerskundigen een voorstel doen om bijvoorbeeld snelheidsmetingen te doen of een bepaalde verkeerssituatie aan te passen. 6.5 Parkeren Alle parkeerknelpunten in Rokkeveen zijn bekend bij de gemeente, op een aantal plekken komt in 2013 uitbreiding. Hiermee zijn naar verwachting niet alle parkeerproblemen opgelost. Mensen geven aan overlast te ervaren van andermans parkeergedrag. Men vindt het lastig om elkaar hierop aan te spreken en vindt dit een taak van officiële handhavers. Een bijzonder voorbeeld hiervan de parkeerproblematiek rondom basisscholen. Rondom scholen is het parkeren een groot probleem. Dit is een stedelijk en landelijk probleem maar manifesteert zich zeker in Rokkeveen, met haar vele tweeverdieners met kinderen. De assertieve houding van volwassenen die zich niet laten opvoeden door een andere volwassene lijkt voorlopig alleen door officiële handhavers te corrigeren. Scholen melden de problematiek bij de verkeersgroep die actief is in de wijk. Gezamenlijke acties met wijkagent en gemeentelijke handhavers zijn gewenst. De wijkmanager neemt hierin initiatief. Kantorenstrook de Campus/Sawa Behalve bij scholen wordt ook parkeeroverlast ervaren rondom de kantoorlocaties in Rokkeveen. Omdat de locaties aantrekkelijk zijn in verband met de goede bereikbaarheid neemt dit probleem in de toekomst alleen maar toe, zeker wanneer de economie weer aantrekt. Bij de kantorenstrook langs de A12 ervaren omwonenden al geruime tijd parkeeroverlast. Er is onvoldoende parkeergelegenheid op de Campus zelf, waardoor werknemers de auto in de woonwijk parkeren. Begin 2013 is door de gemeente besloten om een probleemanalyse te doen naar deze situatie. Hierbij wordt eerst in kaart gebracht om hoeveel voertuigen het gaat. Vervolgens ontwerpt men enkele korte en lange termijnoplossingen. Hierbij worden fysieke mogelijkheden onderzocht maar ook mogelijkheden om bijvoorbeeld door middel van incentives tot gedragsverandering te komen. Het traject wordt gezamenlijk met bedrijven en gemeente ingezet. Een definitief plan wordt binnen een termijn van twee jaar verwacht, waarna de uitvoering kan starten. Te zijner tijd wordt onderzocht of er vanuit WOP-budget een bijdrage geleverd kan worden.
9
Melddesk is een gemeentelijk systeem waarin meldingen en klachten van bewoners worden geregistreerd.
23
6.6 Uitvoeringsprogramma Veiligheid Vraagstuk Bewoners vragen om handhaving Oplossing
Gemeente, laat je zien!
Aanpak
Samenwerking WAS en andere partners in de keten van overlastaanpak Verkeersgroep i.h.k.v. Buurtlabel Veilig Verkeer verder vorm geven Gerichte handhavingsacties rondom parkeerproblematiek Parkeerproblematiek kantoorlocatie de Campus/Sawa (probleemanalyse + uitvoering)
Trekker
Gemeente
Financiën
Reguliere budgetten
24
7.
OVERLAST Bewoners vinden het belangrijk dat zwerfvuil en jongerenoverlast wordt aangepakt. 7.1 Zwerfvuil In Rokkeveen start in 2013 een pilot waarbij wordt gewerkt aan een visieontwikkeling hoe om te gaan met zwerfafval op specifieke locaties met specifieke doelgroepen. Hierbij gaat het om een integrale aanpak op de uitvoering (wijkagent, bijzonder opsporingsambtenaren, jongerenwerk, wijkbeheerder, wijkmanager, wijkpreventieteam, wijkstewards). Daarnaast zal er meer worden gewerkt aan bewustwording van burgers, met acties als Nederland Schoon maar ook door het cursusaanbod van de afdeling Natuur- en Milieueducatie van de gemeente. Ook worden leerlingen van het Picassocollege ingezet bij de aanpak van zwerfvuil. De wijkmanager dient een diversiteit aan mogelijkheden in de aanbieding te hebben voor bewoners die zelf iets willen doen aan het probleem zwerfvuil. 7.2 Jongerenoverlast Jongerenwerk en Wijk en Agent Samen (WAS) constateren dat de jongerenoverlast in Rokkeveen is afgenomen de laatste jaren. Ook vanuit de kinderboerderij de Balijhoeve komt dit signaal. Deze afname komt door de aanpak van de overlast in voorgaande jaren maar ook door natuurlijk verloop: jongeren in Rokkeveen worden ouder en krijgen andere interesses. Omdat mensen lang in Rokkeveen wonen is er relatief weinig nieuwe aanwas. Zo zal de overlastgevende populatie naar verwachting steeds kleiner worden. Dit neemt niet weg dat de overlast er nog wel degelijk is. Bewoners constateren dit ook. De wijkmanager zet zich in om de meldingsbereidheid bij bewoners te behouden. Meldingen worden geanalyseerd zodat er behalve ad hoc ook preventieve acties ondernomen kunnen worden. Jongerenwerkers signaleren toenemend alcoholgebruik onder jongeren. Aan voorlichting en bewustwording wordt gewerkt. Om ook gedragsverandering teweeg te brengen zal in de toekomst samenwerking met meerdere partijen worden gezocht: jongerenwerk, scholen, sportclub, wijkvereniging. De netwerkbijeenkomst voor organisaties in Rokkeveen (toegelicht in hoofdstuk 5) biedt organisaties een goede gelegenheid om elkaar te vinden. Contact tussen jong en oud Jongeren zijn zich niet altijd bewust van de overlast die sommige bewoners ervaren. Niet altijd moet de oplossing worden gezocht in het wegsturen van de jongeren. Vaak is er heel wat te winnen bij een goed contact tussen jongerengroepen en omwonenden, tussen jong en oud. Dit komt in Rokkeveen echter moeilijk van de grond. Een mooi voorbeeld waar de samenwerking tussen jong en oud wel mogelijk was, is de Jongerenontmoetingsplek (JOP) aan het Morapad. Hier zijn betrokken bewoners en jongeren, met wijkagent, gemeente en architect gezamenlijk gekomen tot ontwerp en plaatsing van de JOP.
25
Tijd voor meer van dit soort gezamenlijke acties. Ook hier kunnen we het netwerk in de wijk meer gaan benutten. Er zijn partijen die contact hebben met volwassenen en ervaring met het aanspreken van jongeren in overlastsituaties. Denk hierbij aan de aanvoerder van de wandelclub in Rokkeveen die regelmatig jongeren aanspreekt en hier wel een voorbeeldfunctie in wil vervullen, de boswachter van het Balijbos die ihkv maatschappelijke stages leerlingen leert om ouderen te begeleiden in het bos en de scouting waarvan de leden ouderen bezoeken. Breidt dit soort initiatieven uit en laat mensen van elkaar leren. 7.3 Uitvoeringsprogramma Overlast Vraagstuk Zwerfvuil Toenemend alcoholgebruik onder jongeren Oplossing Aanpak
Samenwerking diverse partijen Zwerfvuil Pilot integrale aanpak zwerfafval Bewustwording Jongerenoverlast Meldingsbereidheid verhogen en meldingen analyseren Aanvalsplan Alcohol: Jongerenwerk in samenwerking met diverse partijen Wijknetwerk benutten bij ontmoeting tussen jong en oud
Trekker
Gemeente Zoetermeer Jongerenwerk
Financiën
Reguliere budgetten
26
8.
SOCIALE SAMENHANG Sociale samenhang is in iedere wijk een belangrijk thema. Wanneer het goed gaat in de wijk kan ieder zijn eigen leven leiden en zijn gang gaan maar bij problemen of ingewikkelde situaties is het prettig als er in een wijk een vangnet is van bewoners die zich willen inzetten voor de wijk. Hoe bereik je sociale betrokkenheid in een wijk? Het is belangrijk om te beseffen dat sociale samenhang niet voor iedereen hetzelfde betekent. Ook heeft niet iedereen in dezelfde mate behoefte aan sociale samenhang. Waar het wakend oog van de buurvrouw de ene persoon een veilig gevoel geeft, kan een ander dit als bemoeizucht ervaren. In Rokkeveen zijn de mensen erg op zichzelf. De wijk bestaat voor een groot deel uit tweeverdieners met kinderen. Dit zijn over het algemeen drukke, op zichzelfgerichte gezinnen. Deze mensen zijn vooral actief in de buurt als er iets speelt waar men op een of andere manier zelf direct bij betrokken is. 8.1 Vrijwilligerswerk Om mensen in Rokkeveen toch in beweging te krijgen moet je een manier vinden die bij de karakteristieken van de bevolking past. Dat betekent dat je betrokkenheid moet organiseren rondom herkenbare thema's. Als je inspanning van bewoners vraagt biedt dan kortdurende projecten aan en vraag niet om structurele inzet waarbij men zich voor langere tijd moet binden. En als je op zoek gaat naar vrijwilligers, sluit dan aan bij bestaande verbanden, zoals een sportvereniging, oudercommissie of een hobbyclub. Deze manier van werven past bij de insteek van het WMO10-plan van Zoetermeer. In 2014 zal een nieuwe organisatie het vrijwilligerswerk coördineren, dat wil zeggen vraag en aanbod bijeenbrengen en onderlinge uitwisseling en scholing faciliteren. Deze nieuwe organisatie zal wijkgericht werken, dat wil zeggen aansluiten bij de behoefte van de wijkbewoners voor wat betreft aanbod van vrijwilligerswerk. In hoofdstuk 4 is beschreven dat in het kader van het WOP een gemeentelijke folder wordt ontwikkeld met daarin participatiemogelijkheden die aansluiten bij de karakteristieken van de bevolking van Rokkeveen. Deze folder wordt tevens ingezet bij het werven van vrijwilligers in de wijk. 8.2 Leerlingen voortgezet onderwijs Rokkeveen heeft één school voor voortgezet onderwijs in de wijk, namelijk het Picassocollege. Hoewel deze school niet alleen door leerlingen uit Rokkeveen of zelfs Zoetermeer bezocht wordt, voelt de school wel degelijk een binding met de wijk. De school vindt jongerenparticipatie in de wijk belangrijk omdat het volgens hen bijdraagt aan een gunstig beeld van jongeren in de wijk en de afstand tussen jongeren en wijkbewoners verkleint. Op verschillende manieren laat de school de leerlingen activiteiten uitvoeren in de wijk, dit sluit aan bij de opzet van de wettelijk verplichte
10
Wet Maatschappelijke Ondersteuning
27
maatschappelijke stages11. De school zal hier ook na het afschaffen van deze stages mee doorgaan. Behalve dat leerlingen ingezet worden ten behoeve van de wijk, kan de school bij tijd en wijle best wat extra ondersteuning gebruiken van vrijwilligers uit de wijk. Daarnaast is in overleg verhuur van delen van het gebouw mogelijk. De wijkmanager heeft een rol om vraag en aanbod bij elkaar te brengen op al deze vlakken. 8.3 Participatie Binnen de WMO gaat het over elkaar helpen, goed samenleven en de sociale kwaliteit van leven in de buurt verhogen. Het draait dus om maatschappelijke participatie en niet zozeer om burgerparticipatie als vorm van inspraak. Dit betekent dat het welzijnswerk zich vooral zal richten op het bevorderen van maatschappelijke participatie in plaats van op burgerparticipatie. Hoewel het vrijwilligerswerk hier een belangrijke rol in vervult, is maatschappelijke participatie breder op te vatten. Het goed samenleven is ook het elkaar groeten op straat, zodat men elkaar kent en wanneer dat nodig is elkaar makkelijker aanspreekt. Aan dit soort aspecten kan het opbouwwerk in Rokkeveen aandacht besteden. 8.4 Uitvoeringsprogramma Sociale samenhang Vraagstuk Sociale betrokkenheid in de wijk vergroten Oplossing Aanpak
Wijkgericht vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk Nieuwe organisatie vrijwilligerswerk Participatie Aandacht besteden aan de sociale aspecten van goed samenleven, zoals het verbeteren van onderlinge contacten in de buurt
Trekker
Gemeente Zoetermeer Opbouwwerk
Financiën
Reguliere budgetten
11
Om leerlingen van het voortgezet onderwijs al bekend te maken met het fenomeen vrijwilligerswerk zijn sinds 2008 maatschappelijke stages ingezet. Deze zijn verplicht sinds schooljaar 2011/2012. Tijdens een maatschappelijke stage doet een leerling 30 uur vrijwilligerswerk. Met ingang van schooljaar 2015/2016 vervalt de verplichting voor scholen om de stages op te nemen in het lesrooster.
28
9.
LOCALE ECONOMIE 9.1 Kantoorlocaties Voor kantoren is Rokkeveen momenteel een gunstige locatie: er is weinig leegstand. Het is belangrijk dit gunstige vestigingsklimaat te behouden, dan wel te versterken. In Rokkeveen bevinden zich drie kantoorlocaties: rondom “de Lus” aan de Röntgenlaan, de Campus/Sawa aan de Baron de Coubertinlaan en langs de Blauwroodlaan. Door deze kantoorlocaties is de parkeerbelasting in de aangrenzende woonwijk erg hoog. Hiervoor worden oplossingen gezocht (zie hoofdstuk 5). Dit traject wordt halverwege 2013 met de drie kantoorlocaties ingezet. Bij dit traject zal breder worden gekeken dan alleen de parkeerproblematiek. Ook het vestigingsklimaat en hoe dit te behouden of zelfs te versterken zal hierin meegenomen worden. 9.2 Uitvoeringsprogramma Locale economie Vraagstuk Gunstige vestigingsklimaat kantoorlocaties behouden, dan wel versterken Oplossing
Het traject rondom de parkeerproblematiek breder insteken
Aanpak
Bijeenkomsten met kantoren van de drie locaties organiseren
Trekker
Gemeente Zoetermeer Bedrijfsleven kantoorlocaties Rokkeveen
Financiën
Reguliere budgetten
29
10. UITVOERINGSPROGRAMMA Dit wijkontwikkelingsplan Rokkeveen beoogt een antwoord te bieden op datgene wat bewoners, organisaties, corporaties en gemeente belangrijk en nodig vinden, zodat Rokkeveen ook op termijn een wijk is waar mensen heel graag willen (blijven) wonen. Het wijkontwikkelingsplan beslaat een periode van circa tien jaar, waarbij elke 4 jaar een evaluatie plaatsvindt. In de vorige hoofdstukken zijn intenties en acties genoemd, waarvan sommige in 2013 al zijn ingezet. Andere hebben een langere weg te gaan via onderzoek en planvorming en komen dus later in de planning. De jaarlijkse wijkplannen bevatten de acties die voor dat jaar gepland zijn. De wereld staat niet stil en ook een wijkontwikkelingsplan zal aangepast moeten worden aan nieuwe omstandigheden. Elke vier jaar wordt het wijkontwikkelingsplan daarom geactualiseerd om zo tijdig te kunnen inspelen op de lange termijn doelen. 10.1 Samenwerken De corporaties en de gemeentelijke afdelingen zijn de primaire samenwerkingpartners om het wijkontwikkelingsplan in gang te zetten. Zij kunnen dat niet alleen: de bewoners, wijkorganisaties, welzijns- en zorgorganisaties, scholen en ondernemers, spelen eveneens een belangrijke rol. Daarom zijn ze betrokken bij de start en tijdens het tot stand komen van het wijkontwikkelingsplan. Ook zal de verdere invulling en uitvoering van de verschillende thema’s samen met hen vorm krijgen. 10.2 Financiële aspecten en planning Voor de komende jaren zien de gemeente Zoetermeer en de corporaties zich gesteld voor een aanzienlijke bezuinigingsopgave. Dat betekent dat de acties uit het uitvoeringsprogramma zoveel mogelijk binnen de regulier beschikbare budgetten moeten worden uitgevoerd en dat heeft doelgericht prioriteren en accenten leggen, en zo nodig faseren (uitvoering doorschuiven naar een volgend jaar) tot gevolg. Het uitvoeringsprogramma, de trekkers en de grove planning zijn in onderstaand schema in beeld gebracht.
30
Wonen en woonomgeving Vraagstuk De wijk aantrekkelijk houden voor de huidige bewoners: ouderen, tweeverdieners en jongeren Oplossing
Passend woningaanbod Toekomstige onderhoudsproblematiek gezamenlijk met corporaties en bewoners aanpakken
Aanpak
Wonen Onderzoek naar uitbreiding aanbod jongerenwoningen (tot 23 jaar) Onderzoek naar uitbreiding aanbod seniorenwoningen (55+) Ontwikkelen en realiseren van het Katwijkerlaantracé als sluitstuk van de woonservicezone in Rokkeveen Ontwikkellocaties: afstemmen programma op o.a. behoeften vanuit de wijk Woonomgeving Herinrichting Stationsgebied Nieuwe functie Watertoren Onderhoud openbare ruimte Intensivering adoptiegroen, adoptieprullenbakkenm adoptiespeelplekken, moestuinen Onderzoek naar initiatieven waarmee bewoners kunnen bijdragen aan het onderhoud (best practices). Inzet van de wijktuin Onderzoek naar mogelijkheden om groen in beheer van externe partners te geven Gezamenlijke aanpak in onderhoud en beheer door corporaties en gemeente Pilot "Pareltjes" Trapveldje in omgeving Watertoren
Trekker
Gemeente/SB, SO, P&V Corporaties
Financiën
Reguliere budgetten
Trekker
Start
Gemeente en corporaties Gemeente en corporaties Gemeente/P&V
2015 2014 2013
Gemeente/SO
2015
Gemeente/SB Gemeente/P&V
lopend, 2013 start aanbestedingsprocedure lopend
Gemeente/SB
2013
Gemeente/SB
2014
Gemeente/SB
2014
Gemeente en corporaties Gemeente/SB Gemeente/P&V
2013 2014 2013
Voorzieningen Vraagstuk Onvoldoende passend aanbod dat aansluit bij de behoefte van de bewoners Oplossing
Ontwikkelen van een wijknetwerk/versterking samenwerking zodat afstemming kan plaatsvinden
Aanpak
Vrije tijd Platform waar organisaties elkaar ontmoeten Ontwikkelen informatiecentrum Balijbos en Balijhoeve Herontwikkeling winkelcentrum Rokkeveen Welzijn en zorg Meer bekendheid geven aan de wijkcoach, als spil in de wijk Ontwikkelen van een zorgnetwerk en daarbij o.a. aansluiting zoeken bij Wijkscan Stichting Georganiseerde eerstelijnszorg Zoetermeer (SGZ) Welzijn en zorg combineren: experimenteren met nieuwe vormen van zorg Jeugd Informatievoorziening over inspraak/adoptie speelplekken Ontwikkeling integraal kindcentrum Rokkeveen
Trekker
Gemeente Zoetermeer/WM, SB, CWZ, JOS
Financiën
Reguliere budgetten
Trekker
Start
Gemeente/WM Gemeente/SB/SBB Gemeente/P&V
2014 2013/2014 2013-2015
Gemeente/WM Gemeente/CWZ
lopend 2013
Gemeente/CWZ
2015
Gemeente/SB Gemeente/JOS
2014 na 2014
32
Veiligheid Vraagstuk
Bewoners vragen om handhaving
Oplossing
Gemeente, laat je zien!
Aanpak
Trekker
Samenwerking WAS en andere partners in de keten van overlastaanpak Verkeersgroep i.h.k.v. Buurtlabel Veilig Verkeer verder vorm geven Gerichte handhavingsacties rondom parkeerproblematiek Parkeerproblematiek kantoorlocatie de Campus/SAWA (probleemanalyse + uitvoering)
Trekker
Gemeente/ WM, VVH, P&V
Financiën
Reguliere budgetten
Gemeente/WM Gemeente/WM Gemeente/VVH Gemeente/P&V
Start
2013 lopend lopend lopend
33
Overlast Vraagstuk
Oplossing Aanpak
Trekker
Start
Zwerfvuil Toenemend alcoholgebruik onder jongeren Samenwerking diverse partijen Zwerfvuil Pilot integrale aanpak zwerfafval Bewustwording
Gemeente/SB Gemeente/SB
2013 2014
Jongerenoverlast Meldingsbereidheid verhogen Aanvalsplan Alcohol: Jongerenwerk in samenwerking met diverse partijen Wijknetwerk benutten bij ontmoeting tussen jong en oud
Gemeente/WM Gemeente/JOS Gemeente/WM
lopend 2014 2014
Trekker
Gemeente Zoetermeer/SB, WM, JOS Jongerenwerk
Financiën
Reguliere budgetten
34
Sociale samenhang Vraagstuk Sociale betrokkenheid in de wijk vergroten Oplossing Aanpak
Trekker
Start
Wijkgericht vrijwilligerswerk Vrijwilligerswerk Nieuwe organisatie vrijwilligerswerk Participatie Aandacht besteden aan de sociale aspecten van goed samenleven, zoals het verbeteren van onderlinge contacten in de buurt
Trekker
Gemeente Zoetermeer/CWZ
Financiën
Reguliere budgetten
Locale economie Vraagstuk Hoe is het vestigingsklimaat in de wijk Oplossing
Het traject rondom de parkeerproblematiek breder insteken
Aanpak
Bijeenkomsten met kantoren van de drie locaties organiseren
Trekker
Gemeente Zoetermeer Bedrijfsleven kantoorlocaties Rokkeveen
Financiën
Reguliere budgetten
Gemeente/CWZ
2014
Gemeente/CWZ
2013
Trekker
Gemeente/P&V
Start
2014
35
11. BIJLAGE
WIJKPROFIEL ROKKEVEEN 2012
36
