Bestuurlijke samenvatting Wijkontwikkelingsplan Donderberg
donderberg Graag!!
Gemeente Roermond Wonen Limburg Wonen Zuid Provincie Limburg
Februari 2012
Bestuurlijke samenvatting Concept-Wijkontwikkelingsplan Donderberg
Dit logo staat voor de kracht en de eenvoud van de Donderberg. De handen worden in elkaar geslagen en markeren de gezamenlijkheid van de samenwerkende partijen en de bewoners met als doel verbinden. De duim staat voor een positieve blik en voor vertrouwen. De kleurrijke wijk Donderberg wordt vertaald naar een breed palet aan kleuren waarin het icoon kan worden getoond. De openheid en transparantie naar de burger. Dé handtekening van de Donderberg.
Blad 1
U leest nu de bestuurlijke samenvatting van het concept-wijkontwikkelingsplan Donderberg. In dit plan zijn alleen de hoofdlijnen opgenomen. Het complete plan bevat ongeveer 100 pagina’s en gaat veel dieper in op de materie en bevat meer uitleg over de onderdelen en achtergrondinformatie. In deze verkorte rapportage zijn de meeste zaken voor het snelle overzicht puntsgewijs opgenomen. Wilt u het complete wijkontwikkelingsplan lezen, dan kunt u deze inzien via de website
www.donderberg.roermond.nl
Inleiding De gemeente Roermond heeft in het coalitieakkoord aangegeven dat een ingrijpende en integrale aanpak van de problemen in de wijk Donderberg een van de belangrijkste prioriteiten voor de coalitieperiode 2010-2014 is. Daarnaast valt de aanpak herstructurering van de Donderberg binnen de programmalijn Wonen, van de regiovisie ‘Oog voor Midden-Limburg’. Dit was voor de gemeente Roermond, Wonen Zuid, Wonen Limburg en de Provincie Limburg aanleiding om in 2010 voorbereidingen te treffen om een wijkontwikkelingsplan voor de Donderberg op te stellen. De samenwerkingspartners sloten vervolgens in januari 2011 een intentieovereenkomst om de wijk Donderberg duurzaam te herontwikkelen en te transformeren, met als doel de leefbaarheid, veiligheid en fysieke, sociale en economische structuur te versterken en verbeteren. Het plan is de basis om er samen voor te zorgen dat de Donderberg weer een wijk wordt waar de vraag ‘wil je er wonen?’ wordt beantwoord met ‘Graag!’
De voorgeschiedenis Diverse onderzoeken en analyses laten zien dat de wijk te maken heeft met een aantal samenhangende problemen op fysiek, sociaal en economisch gebied die de leefbaarheid en veiligheid onder druk zetten. Het betreft onder andere een eenzijdig aanbod van (huur)woningen, concentratie van lage inkomens en een benedengemiddelde leefbaarheidsscore. Het veiligheidsgevoel van bewoners in de wijk staat sterk onder druk door diverse incidenten. De beleving van bewoners wordt ook beinvloed door het feit dat zij wonen in een wijk die met regelmaat negatief in de publiciteit komt. De Donderberg loopt het risico dat de nu al zeer kwetsbare buurten (Sterrenberg en Componistenbuurt) verder afzwakken en dat hierdoor de beter scorende buurten (Kastelenbuurt en Vliegeniersbuurt) in toenemende mate achteruit gaan.
Duurzaam verbinden In februari 2010 heeft de gemeente Roermond in het kader van de regeling 40+wijken van het toenmalige Ministerie van Wonen, Wijken en Integratie voor de wijk Donderberg een subsidieaanvraag ingediend voor het programma ‘Duurzaam Verbinden’. De totale kosten voor de uitvoering van dit programma bedragen ruim € 4,7 miljoen. Naast de € 2,1 miljoen subsidie van de rijksoverheid, zijn er bijdragen van de gemeente Roermond, Wonen Zuid, Wonen Limburg, de Provincie Limburg en de Stichting Beheer Koopsom Donderie.
De aanpak Gedurende het voorjaar 2011 is er in tientallen gesprekken en workshops met diverse betrokkenen gezocht naar antwoorden op de vraag hoe van de Donderberg weer een gewilde wijk met een hechte gemeenschap gemaakt kan worden. Wijkbewoners werkten in enkele scenariogroepen toekomstbeelden uit voor hun wijk en de vier buurten. Die toekomstbeelden werden gepresenteerd tijdens het eerste Grote Gesprek in mei 2011 waaraan ruim 150 mensen deelnamen en waarmee de analysefase werd afgesloten. In de daaropvolgende maanden ontstonden de eerste contouren van dit wijkontwikkelingsplan. In november 2011 namen meer dan 250 mensen deel aan het tweede Grote Gesprek waar de maatregelen op hoofdlijnen gedeeld werden. Nu is het plan klaar en Blad 2
start de uitvoering. Het wijkontwikkelingsplan bestaat uit een aanpak in drie fasen, namelijk op korte (2012–2016), middellange (2017–2020) en lange termijn (2021–2024). Niet in alle buurten van de Donderberg gaan we dus tegelijkertijd en even intensief aan de slag. De Kastelenbuurt en Vliegeniersbuurt zijn buurten die goed functioneren daar waar de Sterrenberg en de Componistenbuurt zeer kwetsbaar zijn. Voorafgaand aan dit alles zal de Provincie Limburg op korte termijn middels een maatschappelijke kosten-baten analyse de huidige en toekomstige voor- en nadelen zo objectief mogelijk in kaart brengen. Zodoende verzekeren we ons ervan dat we de goede dingen goed doen. Het vergroten van de verantwoordelijkheid van bewoners en andere betrokkenen uit de wijk bij hun directe woon- en leefomgeving is een omslag voor zowel bewoners, professionals als de politiek in denken en doen. Participatie is dan ook een sleutelwoord.
Relatie met de Regionale woonvisie Het wijkontwikkelingsplan Donderberg zal niet leiden tot een forse afname van de woningvoorraad in de wijk. Het plan heeft hiermee dan ook nagenoeg geen invloed op het verminderen van de planvoorraad zoals afgesproken in de regiovisie. Wel heeft het uitvoeringsprogramma effect op de kwaliteit van de woningvoorraad en brengt het een verschuiving teweeg die wat invulling betreft past bij de inhoud van de regiovisie.
Blad 3
WIJKVISIE DONDERBERG: ‘GRAAG!!’ Er is alle reden voor een optimistische visie op de toekomst. Wat eens goed was, kan ooit weer goed worden. De wijk Donderberg heeft voldoende kwaliteiten om een gewilde en gezonde woonwijk te wonen. Er zijn negatieve aanleidingen zoals jongerenoverlast, werkloosheid, criminaliteit en sociale problematiek. Maar minstens zo belangrijk zijn de positieve redenen. Roermond heeft in de afgelopen jaren een enorme sprong gemaakt in haar economische ontwikkeling. Die is nog niet afgerond; na ontwikkelingen in de detailhandel liggen er nieuwe kansen in maakindustrie, maintenance, logistiek, zorg en verzorging. Met grote beroepsopleidingen, een groot arbeidspotentieel, een goed draaiend winkelcentrum, een goede bereikbaarheid en veel woningen die geschikt zijn voor ondernemers zou de Donderberg daar een graantje van mee kunnen pikken. De Donderberg biedt een goede sociale infrastructuur voor mensen die op voorzieningen zijn aangewezen. Ook in de woningmarkt heeft de Donderberg potentie. De woningvoorraad biedt allerlei kansen, maar het is ook de moeite waard om ‘nog niet bestaande voorraad’ toe te voegen op plekken waar nu teveel van dezelfde woningen staan. De wijkvisie is geen droombeeld van een ideale toekomst. Het lot van de wijk is in handen van diegenen die iets te kiezen hebben: huidige en toekomstige bewoners van huur- en koopwoningen, ondernemers, maatschappelijke organisaties. Wij kunnen alles op alles zetten om ervoor te zorgen dat hun keuze in het voordeel van de Donderberg uitpakt: • door de wijk zo te maken dat mensen met bijzondere wensen ervaren hoeveel ruimte daarvoor is in deze wijk; • door actief in te grijpen in de structuur van de wijk, waardoor deze overzichtelijker en aantrekkelijker wordt; • door veel aandacht te hebben voor de drive van gewone wijkbewoners en bijzondere professionals die meer willen doen voor de wijk dan contractueel van ze gevraagd kan worden; • door nog preciezer te kijken hoe problemen kunnen worden aangepakt, op korte termijn en langere termijn. De Donderberg moet en kan een wijk worden waar mensen graag wonen, werken, zorgen, spelen en leren. Dat kan door 1) letterlijk en figuurlijk ruimte te maken voor samenspel; 2) te werken aan een houding die te typeren is als leven met aandacht; 3) te luisteren naar de vraag om passende zorg, waarbij de eigen kracht van mensen benut wordt; 4) van Donderberg een wijk die werkt te laten maken; 5) van Donderberg een aansprekende wijk te maken.
1) Ruimte maken voor samenspel Het is de grote uitdaging om de variatie in mensen tot een succesfactor te maken. De strategie is samen te vatten als ‘ontmoeting in het centrum, specialisatie in buurten’. In het hart van de wijk moet heel duidelijk zijn dat dit een wijk voor iedereen is. Dat moet blijken uit: • voorzieningen die veel meer gastvrijheid moeten uitstralen dan nu het geval is; • evenementen als een kleurrijke weekmarkt; • het ondernemersklimaat, waarin ambachtsmensen, werkers in zorg en verzorging, cateraars, winkeliers en kenniswerkers samen laten zien dat er vele manieren zijn om een eerlijke boterham te verdienen; • het activiteitenaanbod dat toegankelijk is voor iedereen. Veel actieve bewoners vinden ontmoeting het belangrijkste thema in de wijk. Ontmoetingen worden gestimuleerd door: • de Donderbergweg de uitstraling van een Laan te geven, van de rotonde aan de Oranjelaan tot de kinderboerderij in de Componistenbuurt.
Blad 4
• • • • •
In de buurten is veel meer plaats voor maatwerk en verwantschap. Er zijn daarvoor flinke ingrepen in de centrale as van de wijk nodig. De vernieuwing van het Winkelcentrum moet een einde maken aan de naar binnen gekeerde structuur van steen en blik die nu het hart van de wijk typeert. Een kleurrijke weekmarkt kan de Donderberg goed op de kaart zetten. De Donderbergweg moet nog duidelijker de laan worden waarlangs bewoners en bezoekers van de wijk voorzieningen kunnen bereiken. De brede toegankelijkheid van het Hart moet met zorg worden onderhouden.
De Donderberg is zo’n diverse wijk met zulke verschillende bewoners, dat er ruimte moet zijn voor variatie in woonmilieus: • De Componistenbuurt wordt verrijkt met een woonvoorziening voor ouderen met een zorgvraag die zeker ook andere bewoners van de wijk van dienst te zijn. • De Kastelenbuurt mag zich best als zodanig op de kaart zetten. Het is goed voor de wijk als de mooie woningen kopers aantrekken die zich niet laten afschrikken door het imago. • De Vliegeniersbuurt heeft een prachtig wandelgebied ter beschikking, maar heeft weinig gebouwde ontmoetingsmogelijkheden. In de Van Gogh-school kunnen meer buurtfuncties een plaats krijgen. • In de Sterrenberg is een mismatch tussen de variatie aan bewoners en de eenzijdigheid van de woningvoorraad. Het is teveel een ‘woonvoorraad, waarin de mogelijkheden voor werk, zorg en opvoeding te beperkt zijn, zeker als er sprake is van een zorgbehoefte. Ook de openbare ruimte nodigt nu niet uit tot ontmoeting. De Sterrenberg zal daarom gefaseerd worden verbeterd. 2) Leven met aandacht Overheid en maatschappelijke organisaties streven naar een samenleving waarin burgers meer verantwoordelijkheid dragen voor hun eigen leven. Dit doen we: • door die boodschap te onderstrepen door aandacht te geven aan mensen die zich al inzetten voor de wijk; • door zorgvuldig om te gaan met professionals die zich graag verder voor de wijk willen inzetten dan waar ze contractueel verantwoordelijk voor gehouden kunnen worden; • door meer positieve aandacht te geven aan de mensen die werk hebben. In Donderberg wonen ook veel mensen die niet actief zijn op de arbeidsmarkt. Een positieve ondersteuning van werkzoekenden kan prima vanuit de wijk gebeuren. • door armoede – hoewel een moeilijk op te lossen probleem – dragelijker te maken door fysieke oplossingen en structuren. Bij de vernieuwing van de woningvoorraad is hierbij ‘wonen met een plus’ een belangrijk aandachtspunt. Dat betekent dat slechte woningen van een type dat overdadig aanwezig is bloksgewijs worden vervangen door woningen die speciaal zijn toegerust voor het wonen met een beperking of zorgvraag; • door actief in te grijpen in huishoudens waarin ouders hun kinderen onvoldoende veiligheid, verzorging en kansen kunnen bieden. Aandacht is hierbij een deel van het recept. 3) Passende zorg, eigen kracht Een flink aantal bewoners van de Donderberg blijkt niet zo’n gemakkelijk leven te hebben. De Donderberg zou zichzelf daarom op de kaart kunnen zetten: • door een combinatie van excellente professionele zorg en een goede inzet van de eigen kracht van de mensen in de buurt. Met de komst van een gezondheidscentrum in de Componistenbuurt en betere huisvesting van gezondheidszorg in de nabijheid van het vernieuwde winkelcentrum is er een infrastructuur waardoor aan iedereen passende zorg geboden kan worden; • door op zoek te gaan naar partners voor het realiseren van Wonen met een Plus in de Sterrenberg. De woon-plus-toevoeging wordt altijd zo ingezet dat de openbare ruimte in de omgeving een ander karakter krijgt. Zo ontstaan kleine themabuurtjes; • door de meest succesvolle sociale programma’s uit Duurzaam Verbinden voort te zetten; • door een goed functionerend netwerk rond jongeren te onderhouden.
Blad 5
4) Een wijk die werkt De eerste opgave is veel beter zichtbaar maken hoe, waar, hoeveel en door wie gewerkt wordt. De Laan voor de Donderberg is vanaf het vernieuwde winkelcentrum tot voorbij de Nedam-garage een zichtbaar ondernemende laan. Er is daarbij geen ruimte voor een grootschalige maakindustrie, maar wel voor kleinschalige bedrijven op het terrein van catering, zorg en verzorging, detailhandel, herstelwerk en onderhoud, en een brede range aan ambachtelijke bedrijvigheid. Een weekmarkt en een goede communicatiestrategie zorgen dat ondernemers op de kaart staan. Winkelcentrum en Laan kunnen heel goed het decor vormen voor een interculturele, dynamische weekmarkt, waar naast de gebruikelijke producten ook ambachtelijke producten worden geproduceerd en verkocht. In de herstructurering van de Sterrenberg zal ten minste één locatie het profiel ‘wonen en werken’ krijgen. Ondernemers die een bedrijfsruimte aan huis zoeken met een aparte ingang krijgen hiertoe de mogelijkheid. Het bieden van een goede fysieke infrastructuur voor ondernemers is belangrijk, maar het is niet voldoende om een wijk die werkt te realiseren. Een paar punten behoeven speciale aandacht. 1. Er moet steeds goed worden uitgelegd wat het betekent om te wonen in een wijk die werkt. welke geluidsniveaus er bij horen en waar grenzen worden overtreden. 2. Het is zaak alle jonge wijkbewoners op een plezierige manier te laten kennismaken met alle aspecten van de economie. 3. Vrijwilligerswerk is een mooie opstap voor mensen waarvoor de afstand tot de arbeidsmart te groot is. 5) Een aansprekende wijk Donderberg moet een wijk worden met een duidelijke boodschap. Een wijk waar dingen mogen en ruimte krijgen, maar ook een wijk waarin grenzen gesteld worden en dingen niet thuishoren. Hoe? • In de delen van de Sterrenberg waar herstructurering plaatsvindt, wordt de toevoeging van ‘wonen met een plus’ niet alleen gebruikt om de woningvoorraad te veranderen, maar leidt het ook tot andere indelingen van de openbare ruimte. • Als de woningmarkt het toelaat worden woningen in een duurder segment toegevoegd. • De mogelijkheid van een fonds particuliere woningverbetering wordt onderzocht. • Verder wordt er regelgeving voorbereid waardoor de kans op nieuwe ‘huisjesmelkers’ kleiner wordt. Eigenaren worden strak aangesproken op de kwaliteit van hun panden. • De nadruk mag weer wat meer op regels, normen en plichten komen te liggen. • De wijk profileert zich op een goed zorgaanbod en op de combinatie van wonen en werken.
Van visie naar concrete maatregelen De volgende hoofddoelstellingen zijn geformuleerd: 1. De hoeveelheid en ernst van de sociale problemen en het onveiligheidsgevoel zijn aanmerkelijk verminderd. 2. De huidige bewoners vinden het prettig wonen in de Donderberg, maar ook nieuwe bewoners, andere doelgroepen en leefstijlen zouden graag in de Donderberg willen wonen. 3. De economische positie van mensen in de wijk is verbeterd. 4. Bewoners voelen zich verantwoordelijk en betrokken bij hun woon- en leefomgeving. Meten van het resultaat Zowel tussentijds als aan het einde van het wijkontwikkelingsplan wordt de vinger aan de pols gehouden. De belangrijkste parameters voor dit wijkontwikkelingsplan staan in de kadernota integrale veiligheid 2012-2015 van de gemeente Roermond en het participatieonderzoek van de gemeente Roermond. De meest recente versies van de genoemde onderzoeken vormen samen de nulmeting voor dit wijkontwikkelingsplan.
Blad 6
Ingrepen voor de korte termijn: het WOP met een Uitvoeringsprogramma Fase 1 Concrete, gezamenlijke inspanningen vragen om een aanpak op de korte (Fase 1, van 2012 t/m 2016), middellange (Fase 2, van 2017 t/m 2020) en lange (Fase 3, van 2012 t/m 2024) termijn. De eerste fase in de wijkontwikkeling wordt beschreven in het Uitvoeringsprogramma Fase 1. Een exact uitvoeringsprogramma voor Fase 2 en 3 is nog niet opgesteld. Wel wordt per thema in meer of mindere mate richting gegeven aan toekomstige ingrepen en maatregelen. Concrete ingrepen en maatregelen voor de middellange en lange termijn De definitieve uitvoeringsplannen voor Fase 2 en Fase 3 worden gemaakt op basis van het zogenaamde wisselwachtersmodel. De wisselwachtersbenadering is een manier om per vier jaar de meest verstandige keuze te maken. Deze keuzes zijn niet helemaal vrij, het aantal sporen is beperkt, en daarmee ook de mogelijke eindbestemming. Het model biedt geen onbeperkte vrijheid aan de deelnemers maar het model biedt wel ruimte om te wisselen.
De bewoner centraal In het algemeen is het vertrouwen in de overheid en professionals afgenomen. Het is de uitdaging om het wederzijds vertrouwen (terug) te winnen. De gemeente Roermond wil zich de komende jaren uitdrukkelijker opstellen als regisseur binnen het netwerk dat wordt gevormd door bewoners, verenigingen, bedrijven en instellingen. Meer en meer zal een beroep worden gedaan op de actieve, participerende en zelfredzame burger. Ook wordt van bedrijven en instellingen verwacht dat zij hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. De gemeente als regisseur wil als bewaker van het algemeen belang en als centrale speler wel lijnen uitzetten, maar verwacht ook van andere maatschappelijke spelers hoofd- (en bij)rollen. Analyse en uitgangspunten Het hoofddoel is dat de bewoners, ondernemers en andere betrokkenen uit de Donderberg in staat worden gesteld om hun eigen wijk/buurt duurzaam te ontwikkelen op sociaal, economisch en fysiek terrein. Centraal hierbij staat het geven van invulling aan de verantwoordelijkheid voor de eigen woon- en leefomgeving. In het algemeen worden een aantal rollen geformuleerd die bewoners kunnen aannemen: • initiatiefnemer van een proces of maatregel; • opdrachtgever of organisator van een proces of maatregel; • uitvoerder van een proces of maatregel; • consument van een proces of maatregel. Het activeren en begeleiden van de krachten uit de wijk vereist een meewerkende overheid en professionele organisaties die: • niet de pretentie hebben voor alle problemen de oplossing te hebben en tegelijkertijd zien dat veel initiatieven uit de wijk komen; • randvoorwaarden stellen en bewoners ruimte bieden, faciliteren en binding aanbrengen tussen de verschillende deelbelangen van bewoners onderling; • ruimte bieden voor initiatieven, meedenken en ondersteunen, maar de initiatieven niet overnemen; • actief meewerken aan het wegnemen van belemmeringen om initiatieven van bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties van de grond te krijgen en – waar mogelijk- regels schrapt die een initiatief in de weg staan.
Blad 7
Hoe ziet participatie eruit? Uitgangspunt is dat bewoners op de eerste plaats zelf initiatiefnemer zijn bij de verdere uitvoering van een proces of maatregel. Is dit niet haalbaar, dan zijn bewoners op zijn minst opdrachtgever/organisator of uitvoerder. Verder wordt een klankbordgroep ingesteld, die als taak heeft te adviseren bij de uitvoering van het wijkontwikkelingsplan of het zelf ontplooien van initiatieven. Het centraal stellen van de bewoner is meer dan het geven van inspraak in planvorming. Het gaat om het geven van ruimte door de gemeente, woningcorporaties en andere professionals aan bewoners om de eigen verantwoordelijkheid voor de woon- en leefomgeving ook daadwerkelijk te pakken. Voor bewoners betekent dit ook het nemen en claimen van deze ruimte.
Blad 8
WIJKONTWIKKELINGSPLAN Leefbaarheid en Veiligheid Bewoners hebben aangegeven dat een centraal Hart in de wijk een goede functie kan vervullen bij het samenbrengen van de vier afzonderlijke buurten. Het Hart wordt gezien als een plek van ontmoeting en verbinding. Het voorkomen en terugdringen van verloedering, overlast, en criminaliteit dient hierbij integraal en in nauwe samenwerking met alle betrokkenen te worden aangepakt. Hiervoor zijn de volgende doelstellingen opgenomen voor de periode 2012 - 2014: 1. Inwoners van de wijk Donderberg voelen zich veiliger in hun wijk; het aantal inwoners dat zich onveilig voelt is met 10% afgenomen. 2. Het veiligheidsgevoel van inwoners op de meest onveilig aangemerkte plekken (omgeving winkelcentrum), is toegenomen met 10%. 3. Bewoners dragen bij aan het vergroten van de veiligheid in hun eigen wijk, door deelname aan veiligheidsprojecten; 4. Terugdringen van de overlast in de wijken door notoire overlastgevers met 10% t.o.v. 2009. Wat willen we bereiken? 1. De Donderberg wordt weer een leefbare en veilige wijk waar mensen graag (komen) wonen. 2. Het veiligheidsgevoel van bewoners op de meest onveilig aangemerkte plekken (omgeving winkelcentrum) is toegenomen. 3. De overlast van notoire overlastgevers in de wijk wordt teruggedrongen. 4. Er is sprake van een goede sociale infrastructuur die professionals ondersteunt en bewoners van dienst is. De Donderie vervult hier een belangrijke rol in. 5. Evenementen op het plein en in de daaraan gelegen voorzieningen zorgen ervoor dat mensen de wijk op een andere manier leren kennen. 6. Er heerst een aangenaam verblijfsklimaat. Maatregelen Om dit te bewerkstelligen worden de volgende maatregelen getroffen. 1. Duurzaam verbinden: in de loop van 2013/2014 wordt het programma Duurzaam Verbinden afgerond. In Fase 1 moet alles op alles gezet worden om de eerste successen die bereikt zijn vast te houden en de vraagstukken die nog spelen op de agenda te houden. 2. Wijkgerichte aanpak van veiligheid: één van de speerpunten is het verbeteren van het veiligheidsgevoel van bewoners in relatie tot burgerparticipatie. Ook is het van belang dat bewoners zien dat meer toezicht op straat aanwezig is. 3. Wijkteam Donderberg: iedere deelnemer van het wijkteam werkt vanuit zijn of haar eigen organisatie en heeft een eigen primaire taak. De kracht van het wijkteam zit in de verbinding, de korte lijnen en de samenwerking. 4. Winkelstewards: Winkelstewards spreken bezoekers aan, verrichten kleine reparaties en zorgen dat de omgeving van het winkelcentrum schoon blijft. 5. Kleur je wijk: bewoners kunnen een budget aanvragen om kleinschalige projecten die een positieve bijdrage leveren aan de leefbaarheid zelf te realiseren. Het initiatief voor een dergelijk project komt van bewoners zèlf en niet van professionele organisaties. 6. Buurtbemiddeling: wordt vroegtijdig ingezet bij conflicten tussen buren. Vrijwillige bemiddelaars helpen bij het oplossen van burenruzies. 7. Centrumplan en plein: gestreefd wordt om naast een ‘toekomstvast winkelcentrum’ het gebied vooral ook ‘een hart voor de wijk’ en ‘een plek om te verblijven’ te laten zijn. Het winkelcentrum en de relatie van het centrum met zijn omgeving vormt daarin een belangrijk element. Voor het gebied wordt gestreefd naar een goede mix van detailhandel, sociaal-cultureel, jeugd, kleine economie, zorg-welzijn-sport, wonen en een hoogwaardige openbare ruimte. 8. Laan van de Donderberg: de Donderbergweg wordt aangepakt ter versterking van de wijkstructuur, herkenbaarheid en aantrekkelijkheid van de wijk. In de eerste fase zal het deel tussen de
Blad 9
Kasteel Hornstraat en de Olieslagerstraat worden meegenomen. In de tweede fase het deel Componistenbuurt-Vliegeniersbuurt en in de derde fase het deel Sterrenberg-Kastelenbuurt. 9. Sociale infrastructuur: het multifunctioneel benutten van maatschappelijk vastgoed en openbare ruimte binnen de Donderberg is een speerpunt voor de komende jaren. In de eerste fase zal een koers gevonden moeten worden tussen ‘alles op één plek’ en een wildgroei aan initiatieven in de wijk. De Stichting Wijk Accommodaties Roermond krijgt de opdracht te zorgen voor een goede beschikbaarheid van informatie voor en door alle aanbieders van ontmoetingsruimten. 10.Participatie: de versterking van de participatie en het zelfoplossend vermogen van de burgers staat centraal.
Wonen Samen met bewoners hebben partijen geconcludeerd dat er binnen het thema Wonen de volgende problemen heersen die moeten worden aangepakt. • Veel particuliere woningen, in met name de Sterrenberg, hebben een negatieve uitstraling als gevolg van achterstallig onderhoud en het ontbreken van juridische middelen om een wildgroei aan schotels, diversiteit aan erfafscheidingen en aanbouwen te reguleren. • Er zijn te veel kamerverhuurpanden in de Sterrenberg. Er is veel sprake van woon- en drugsoverlast. Ook hier is sprake van slecht onderhoud waardoor het straatbeeld in negatieve zin wordt beïnvloed. • De Sterrenberg en Componistenbuurt zijn té eenzijdige woonbuurten, met als gevolg moeilijke oriëntatie en te weinig betrokkenheid van bewoners bij directe woonomgeving. • Er is een tekort aan grondgebonden nultreden huurwoningen en woningen van waaruit (mantel)zorg kan worden geleverd. • Ondernemerschap aan huis wordt onvoldoende gefaciliteerd in de vorm van woon/werkwoningen, terwijl de vele ruime woningen tegen goedkope prijs een kans bieden en het goed is om ‘werken’ te etaleren. • De leefbaarheid in de Sterrenberg, Componistenbuurt en rondom het winkelcentrum is matig. Te veel mensen voelen zich regelmatig onveilig, de uitstraling is op plaatsen onverzorgd. • Er is een te hoge concentratie betaalbare huur gezinswoningen. De wijk scoort op sociaal economisch aspect mager en heeft een negatief imago. • Groen- en speelvoorzieningen zijn er voldoende, maar van matige kwaliteit. Doordat het groen niet goed is aangesloten bij de woningen voelen de omwonenden zich ook te weinig betrokken. Wat willen we bereiken? • De Donderberg is een wijk waar huidige bewoners graag wonen en waar ook nieuwe doelgroepen met andere leefstijlen komen wonen. • Er is sprake van waardestijging en woningen verhuren en verkopen beter. De wijk wordt aantrekkelijker en de sociaal economische positie sterker. • De buurten hebben een verzorgde uitstraling; woningen en tuinen zijn goed onderhouden en de vele speelplekken en groenvoorzieningen zijn van goede kwaliteit en beter aangesloten op de omliggende woningen. • De leefbaarheid is goed; buurtbewoners wonen prettig met elkaar samen en er ontstaan vormen van buurtkracht. • Nieuwe inwoners hebben bij voorkeur een positief effect op de wijk en een negatieve invloed wordt zoveel mogelijk geremd. Indien nodig krijgen (nieuwe) bewoners begeleiding. • De overlast vanuit de kamerverhuurpanden is sterk afgenomen er het aantal kamerverhuurpanden neemt niet verder toe. • De woningvoorraad is gevarieerd in uitstraling en afgestemd op de behoefte aan zorgwoningen met een steunpunt, grondgebonden nultreden woningen, woon-werkwoningen en mantelzorgwoningen. • De wijk is duurzaam; is afgestemd op vergrijzing en bovendien is gemiddeld genomen de energieprestatie verbeterd.
Blad 10
•
De kracht van de wijk is dat er aantrekkelijke woningen zijn voor een aantrekkelijke prijs, in een woonomgeving die schoon en groen is met een uitstekend voorzieningen-aanbod. Hoofdzakelijk blijft de wijk een gezinswijk met relatief veel huurwoningen, maar ook voor jongeren, senioren, zorgbehoevenden, zelfstandig ondernemers en tweeverdieners is er voldoende keus.
Maatregelen Om dit te bewerkstelligen worden de volgende maatregelen getroffen. 1. Gebiedsmarketing; leefstijlen en branding: het is belangrijk om de Donderberg en haar buurten krachtig te positioneren, waardoor de wijk zich onderscheidt en juist mensen met bepaalde leefstijlen aanspreekt. Er moet een marketing communicatiestrategie worden uitgewerkt voor de branding van de wijk. Een marketing communicatiebureau krijgt opdracht om deze gebiedsmarketing op basis van leefstijlen verder uit te werken. 2. Beeldkwaliteitsplan: hierin zijn bindende randvoorwaarden opgenomen voor de inrichting van de wegen en het groen, de overgang van privégebied naar openbaar gebied, maar óók voor de architectonische vormgeving van de te bouwen woningen. 3. Particuliere woningverbetering: verwaarloosd onderhoud doet zich met name voor in het particuliere bezit en speelt vooral in de Sterrenberg. In de aanpak voor de Donderberg worden twee sporen bereden. Waar sprake is van goede wil moeten de drempels voor woningverbetering zo laag mogelijk worden; waar sprake is van onwil moeten alle juridische en fiscale middelen worden gebruikt om eigenaren aan te sporen tot het leveren van een bijdrage aan een betere uitstraling van de wijk. 4. Aanpak kamerverhuur en drugsoverlast: De aanpak heeft ook de komende jaren een hoge prioriteit. Het woongenot en de leefbaarheid in de wijk wordt door de aanwezigheid van de vele kamerverhuurpanden negatief beïnvloed. Tot op heden is de aanpak repressief en in handen van de TaskForce Overbewoning. Deze controleert minimaal 4 keer per jaar een groot aantal kamerverhuurpanden. Daarnaast wordt een nieuwe huisvestingsverordening door de gemeente voorbereid. Uitgangspunt is dat er geen nieuwe kamerverhuurpanden bijkomen. 5. Niches van Wonen met een plus: deze bijzondere woonvoorzieningen zijn schaars in Roermond en omgeving en voldoen daarmee aan een specifieke behoefte. Er zijn diverse mogelijkheden voor Wonen met een plus. Voor de eerste fase wordt concreet gedacht aan de niches ‘wonenwerken’ en ‘wonen-zorg’. 6. Aanpak huurwoningen Sterrenberg: alle eengezinswoningen van Wonen Zuid worden gestaag aangepakt. Voorlopig worden er geen huurwoningen verkocht. 7. Aanpak huurwoningen Componistenbuurt: ook in de Componistenbuurt is er een tekort aan levensloop bestendige woningen. Dit leidt er mogelijk toe dat er nieuwe plannen worden ontwikkeld voor de 2e Fase. Voor het overige woningbezit wordt in Fase 1 onderzocht of de woningen nog goed aansluiten bij de wensen en eisen die huidige en toekomstige klanten stellen. 8. Politiekeurmerk veilig wonen: wij hebben de ambitie om het Politiekeurmerk Veilig Wonen te behalen voor zowel bestaande bouw en nieuwbouw (inclusief de openbare ruimte). 9. Passend wonen: er wordt gezocht naar mogelijkheden om passend wonen te faciliteren. 10. Verbeteren openbare ruimte, groen en speelvoorzieningen: de ruime opzet van de wijk en de vele groen- en speelvoorzieningen zijn een belangrijk pluspunt van de wijk. Voorwaarde is dat de kwaliteit van goed niveau is. 11. Componistenbuurt Oost: in de komende periode moet nader onderzoek worden gedaan naar de relatie en samenhang voor de (middel)lange termijn. 12. Participatie: we zien de bewoners van de wijk als de experts op het gebied van wonen. Hun participatie is dan ook van groot belang. We willen dan niet zo zeer op wijk- of buurtniveau, maar vooral op blokniveau met bewoners aan de slag.
Blad 11
Leren en werken Wat willen we bereiken? • De sociale problematiek wordt deels opgelost doordat we ervoor zorgen dat mensen zich onderdeel gaan voelen van het economische leven in de wijk en de stad, via leren en werken. • Jonge ouders moeten zich gesterkt voelen in hun rol van opvoeder en worden nadrukkelijk betrokken bij opvoedcursussen en taalactiviteiten via peuterspeelzalen en in het basisonderwijs. • Het aantal jongeren uit de Donderberg dat maatschappelijk participeert of een startkwalificatie haalt moet toenemen. • Met name deze jongeren uit de wijk hebben een positiever beeld nodig van de arbeidsmarkt en moeten zich gestimuleerd voelen om daaraan deel te nemen. • Er wordt ingezet op het (zichtbaar) stimuleren van bedrijvigheid in de wijk en versterking van de werkgelegenheid. • Starters en zzp’ ers moeten er beter in slagen hun bedrijf vol te houden of zelfs te groeien. Maatregelen Om dit te bewerkstelligen worden de volgende maatregelen getroffen. 1. Steunpunt voor ondernemers/dependance Retailacademy: er zal een laagdrempelig steunpunt worden opgezet waar ondernemers uit de wijk elkaar kunnen ontmoeten en informatie kunnen uitwisselen met elkaar en met professionals. Aanvullend bestaat de ambitie om te onderzoeken of enkele succesvolle Roermondse ondernemers vanuit betrokkenheid met de Donderberg de verbinding kunnen leggen met de wijk en zo als vliegwiel zouden kunnen fungeren. Gesprekken hierover worden opgestart. 2. Kansmakelaar: om de individuele bewoner een stap voorwaarts te laten zetten is de kansmakelaar bij uitstek geschikt om in te zetten op het gebied van Leren en Werken. De kansmakelaar houdt zich bezig met sociaal maatschappelijke aspecten in de wijk zoals onderwijs en arbeidsmarkt. Hij fungeert als ‘aanjager’ en is in staat bij bewoners ‘achter de voordeur’ te komen. 3. Social Return on Investment: wordt toegepast om werkloze werkzoekenden, jongeren zonder startkwalificatie en andere mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te geven. Toekenning van een opdracht in het kader van (ver)bouw en infrastructurele werken gebeurt onder voorwaarde dat de aannemende partij 5% van de bruto aanneemsom of 7,5% van de loonsom aanwendt voor één van de doelgroepen. 4. Wonen en werken: bepaalde beroeps- of bedrijfsmatige activiteiten zijn van zodanige kleine omvang, dat zij kunnen samengaan met een woonfunctie. Hierbij moet echter wel voorkomen worden dat dit ten koste gaat van een goed woon- en leefklimaat in de omgeving. In geen geval kan in woningen detailhandel plaatsvinden. Er zal een verkenning worden uitgevoerd om de tweeverdieners waarvan de een forenst en de ander thuis werkt in beeld te brengen en de mogelijkheden om bestaande woningen hiervoor aan te passen. 5. Kleine economie: overige bedrijvigheid, die niet valt onder de aan huis gebonden beroepen, maar in bepaalde gevallen wel daarmee gelijk te stellen is, wordt aangemerkt als kleine economie. Deze kan geclusterd plaatsvinden in daarvoor aangewezen aangepaste woonhuizen of op speciaal daarvoor ingerichte locaties. 6. Buurtbeheerbedrijf: de activiteiten van het Buurtbeheerbedrijf in de wijk worden verder uitgebreid. Samen met het Productiehuis wordt een programma opgesteld om onder andere werkloze (hang)jongeren op een positieve manier in te zetten in en voor de wijk. 7. Participatie: we zoeken onder andere samenwerking met partijen zoals onderwijsinstellingen en werkgeversorganisaties. We investeren in het opbouwen en in stand houden van netwerken en leggen zo de verbinding tussen bewoners en de arbeidsmarkt.
Blad 12
Jeugd en opgroeien Wat willen we bereiken? • Ieder kind krijgt de kans gezond en veilig op te groeien, zijn talenten te ontwikkelen, plezier te hebben en zich goed voor te bereiden op de toekomst. De basis van gezinnen (huis, inkomen, werk en ontplooiing) dient hiervoor op orde te zijn. • Een hoogwaardige opvang, onderwijs, ontplooiing en ontmoeting van kinderen en hun ouders door de realisatie van een combinatie van gebouwen en buitenruimten levert hier een bijdrage aan. • Meer jongeren zullen actief zijn als initiatiefnemers van activiteiten op het gebied van o.a. sport en cultuur. Hierdoor is ook sprake van een afname van de jongerenoverlast in de wijk. Maatregelen Om dit te bewerkstelligen worden de volgende maatregelen getroffen. 1. Centrum voor Jeugd en Gezin: de gemeente zal het aanbod voor kinderen en jongeren en ouders die behoefte hebben aan opgroei- en opvoedondersteuning gebundeld aanbieden via het CJG. 2. Jeugdcluster: de gemeente heeft gekozen voor onderwijs- en huisvestingskwaliteit op één locatie. Een jeugdcluster wordt dan ook gerealiseerd in de Vliegeniersbuurt. Door renovatie is de huidige sporthal in elk geval nog tot 2020 bruikbaar. In verband met de beoogde ontwikkeling van het centrumplan zou het wenselijk zijn als Gotcha en de naastgelegen sportkooi kunnen verhuizen naar een toegankelijke locatie in de nabije omgeving van het jeugdcluster met uitstekende voorzieningen. 3. Begeleiding gezinnen en (risico)jongeren: in de Donderberg blijven de komende jaren huishoudens met kinderen wonen die niet in staat zijn de regie over hun eigen leven te houden. Deze gezinnen hebben kortdurend een extra steuntje in de rug nodig bij het opvoeden en laten opgroeien van hun kinderen. De methodiek Triple P wordt in 2012 onder andere in de Donderberg verder geïmplementeerd. 4. Sport- en culturele activiteiten: het bieden van mogelijkheden tot een goede invulling van de vrije tijd als aanvulling op individuele begeleiding is noodzakelijk. In Fase 1 wordt deze aanpak geïntensiveerd. 5. Regionaal Expertisecentrum:het verzorgingsgebied van het Expertisecentrum is Midden-Limburg en dient qua orthopedagogische aanpak een landelijke uitstraling te hebben. 6. Jongerenhuisvesting: partijen hebben de intentie uitgesproken dat in Fase 1 het realiseren van jongerenhuisvesting in de Donderberg prioriteit heeft. In 2012 wordt gestart met een haalbaarheidsonderzoek. Het initiatief hiertoe wordt door de woningcorporaties genomen. 7. Participatie: jongeren worden met name bij het thema Jeugd en Opgroeien intensief betrokken. Als ouders ondersteuning nodig hebben bij de opvoeding richt deze zich op de eerste plaats op het versterken van de eigen mogelijkheden binnen hun eigen netwerk.
Welzijn en Zorg Wat willen we bereiken? • We willen bevorderen dat mensen met een ziekte of beperking, die eenzaam zijn of om een andere reden niet kunnen participeren in de samenleving, leven in een fysieke en sociale omgeving waarin ze zich gesteund en gewaardeerd voelen. • De uitstekende zorg- en welzijnsvoorzieningen in de wijk zouden een troef in de woningmarkt kunnen zijn, zeker als er ook zorgwoningen voor elke portemonnee in de wijk staan en vormen van collectief opdrachtgeverschap mogelijk zijn. • De Donderberg wordt een wijk waar mensen met een zorg- of andere hulpvraag optimaal zelfstandig kunnen wonen en op een evenredige en volwaardige wijze maatschappelijk kunnen participeren. Blad 13
Maatregelen Om dit te bewerkstelligen worden de volgende maatregelen getroffen. 1. Zorgeloos wonen: de ontwikkeling van de twee gezondheidscentra biedt een goede gelegenheid om de communicatie over en samenwerking rond de zorg een extra impuls te geven. 2. Begeleiding bij wonen en zorg: als gevolg van de overheveling van de AWBZ kunnen cliënten hun dagbestedings-activiteiten en daarmee hun structuur, netwerk en steun in de rug verliezen. Om dit op te vangen zal in Fase 1 een pilot starten waarbij de uitgangspunten van ‘De Kanteling’ centraal staan. 3. Ruilwinkel: in de ruilwinkel krijgen mensen punten voor hetgeen ze hebben ingeleverd. Met deze punten kunnen weer goederen of diensten worden ingekocht. 4. Overige accommodaties in de wijk: de Donderie is de centrale accommodatie voor ontmoeting in de wijk. Daarnaast zijn er in de wijk ook andere plekken zoals Gotcha, Maximina, twee huiskamers en het ‘Bij Bosschardt-huis’. Momenteel vindt een onderzoek plaats naar de herijking van het accommodatiebeleid. De resultaten van dit onderzoek worden meegenomen bij de verdere uitwerking van deze maatregel. 5. Maatschappelijke participatie specifieke doelgroepen: er wordt een extra impuls gegeven aan de maatschappelijke participatie van o.a. niet-westerse allochtonen en mensen die hun begeleiding vanuit de AWBZ verloren hebben. 6. De WegWijzer: kan prima dienst doen als steunpunt voor het verbinden van hulpvragers en hulpverleners. 7. Eigen Kracht Conferenties: tijdens een Eigen Kracht Conferentie maakt een familie samen met vrienden/buurtgenoten een plan dat een oplossing biedt voor de hulpvraag die zij hebben. 8. Cultuur in de wijk: er is de laatste jaren nadrukkelijk ingezet op centralisering van de culturele infrastructuur, zoals de bibliotheekvoorziening met één centrale hoofdlocatie en de ECI Cultuurfabriek. In de nieuwe basisschool wordt een volwaardige schoolbibliotheek gerealiseerd en biedt een leesconsulent ondersteuning. Senioren kunnen gebruik maken van de BoodschappenPlusBus om de bibliotheek te bereiken. Senioren die niet mobiel zijn kunnen gebruik maken van de ‘Boekendienst aan Huis’. 9. Participatie: mensen nemen zoveel mogelijk verantwoordelijkheid voor hun eigen leven. Als dat niet gaat worden er collectieve en individuele voorzieningen geboden. Daarnaast moet er aandacht zijn voor mantelzorgers en vrijwilligers.
Blad 14
ORGANISATIE EN MIDDELEN Voor het realiseren van het programma wordt een passende organisatie ingericht. Het programmamanagement staat centraal en de programmamanager is verantwoordelijk voor het coördineren en leiden van het uitvoeringsprogramma. Daarnaast geldt dat voor elk project een (deel)projectleider wordt benoemd, die verantwoordelijk is voor het opstarten, uitvoeren, participatie, bewaken, samenwerken, rapporteren en evalueren van het betreffende project. De samenhang en voortgang in de projecten wordt bewaakt door de programmamanager. De Regiegroep is verantwoordelijk voor de coördinatie van de processen in het programma en de programmarapportage aan de Stuurgroep. Financiën De uitvoering van het Wijkontwikkelingsplan Donderberg behelst een totale investering van ongeveer 110 miljoen euro (prijspeil 2012) tot en met 2024. Voor Fase 1 hebben de betrokken partijen afspraken gemaakt en vastgelegd in het uitvoeringsprogramma. In deze fase wordt in totaal 45 miljoen euro geïnvesteerd. Naast de reguliere taken zijn alle partijen overeengekomen dat er op enkele gebieden in Fase 1 extra inzet nodig is om er voor te zorgen dat het wijkontwikkelingsplan zal leiden tot succes. Deze extra inzet bestaat uit de volgende onderdelen: • een sterk sociaal programma, aanvullend op het reguliere sociaal programma; • een daadkrachtige organisatie om het uitvoeringsproces te managen met extra aandacht voor het participatieproces; • oprichten van een fonds particuliere woningverbetering om er zorg voor te dragen dat ook de particuliere woningen van degenen die dit niet kunnen betalen, verbeterd worden; • de noodzakelijke aankoop van particulier bezit; • een negatief resultaat van de gebiedsexploitatie. Deze extra investeringen worden gedragen door de vier partners. De hoogte van de bijdrage van elke partner moet nog worden vastgesteld.
Communicatie De kernboodschap van alle communicatieve uitingen is ‘Het toekomstbestendig maken van de Donderberg’. De komende jaren wordt meer geïnvesteerd in de omgevingscommunicatie waarbij de bewoners een belangrijke rol spelen. We communiceren direct met inwoners en andere doelgroepen. Verder gaan we de afzonderlijke projecten die uit het WOP voortkomen sterker aan elkaar verbinden én nadrukkelijker in verband brengen met het toekomstbeeld dat we nastreven. Bij de communicatie met de bewoners houden we er rekening mee dat de bewoners minimaal uitvoerder, opdrachtgever/organisator dan wel initiatiefnemer zijn bij de verdere uitvoering van een proces of maatregel. We stellen de bewoners centraal. Daarnaast moet Donderberg opnieuw op de kaart gezet worden. Daarmee willen we bereiken dat nieuwe doelgroepen graag in de wijk komen wonen. Communicatie is de primaire verantwoordelijkheid van de projectleiding. Zij worden daarin ondersteund door de werkgroep Communicatie. De werkgroep is de spil en moet ervoor zorgen dat de voorstellen in het strategisch communicatieplan ook daadwerkelijk zo worden uitgevoerd Algemene doelstelling Voor communicatie hanteren we de volgende drie doelstellingen: 1. Bewoners, ondernemers en andere betrokkenen uit de Donderberg worden door de gemeente, woningcorporaties en andere professionals in staat gesteld hun eigen wijk of buurt duurzaam te ontwikkelen op sociaal, economisch en fysiek terrein. Hierbij wordt de eigen kracht die al in de wijk aanwezig is optimaal gestimuleerd en benut.
Blad 15
2. De doelgroepen zijn ervan op de hoogte dat de problemen in de wijk Donderberg integraal en samenhangend worden aangepakt om zo de buurten toekomstbestendig te maken en ze weten dat de partijen daartoe de handen ineen hebben geslagen. Zij kennen de belangrijkste doelstellingen van het project en hebben deze onderschreven. Waar mogelijk sluiten zij zich aan bij projectactiviteiten en nemen ook zelf initiatief. 3. De Donderberg is een aantrekkelijke wijk voor externe doelgroepen om zich te vestigen. Het ‘wij(k)gevoel als uitgangspunt We proberen positieve gevoelens aan te boren. Uitgangspunten voor communicatie zijn: • strakke regie en regelmaat; • betrokken partijen gaan samen communiceren, in één herkenbare stijl; • bereikbaarheid en beschikbaarheid van partners in de wijk; • intensiveren van de coördinatie; • bij communicatie over afzonderlijke activiteiten wordt zoveel mogelijk aangehaakt bij en verbonden met de centrale communicatieactiviteiten. Logo en huisstijl Om de Donderberg adequaat te positioneren is het noodzakelijk een gezamenlijke naam en communicatiestijl te ontwikkelen. Er is een logo en huisstijl Donderberg ontwikkeld om met de samenwerkende partijen eenduidig en herkenbaar naar buiten te reden. Parallel aan uitvoering van de deelprojecten groeit ook de huisstijl van de Donderberg mee. Het is van belang dat het marketingcommunicatieplan naadloos aansluit bij de plannen voor de wijkontwikkeling en dat de communicatie zich richt op relevante onderdelen van het wijkontwikkelingsplan. Communicatiemiddelen Op basis van de gekozen communicatiestrategie en doelgroepen, ontstaat een passende mix van in te zetten communicatiemiddelen, zoals: • de website www.donderberg.roermond.nl; • informatiebijeenkomsten: bewonersavonden; • een nieuwsbrief, digitaal en een printversie; • de beeldkrant winkelcentrum Donderberg; • bestaande middelen van de samenwerkingspartners; • nieuwe media, digitale media en social media (facebook, twitter); • buitenreclame via locatie- en bouwplaats communicatie; • het Informatiecentrum. • het organiseren van een evenement
Blad 16
Monitoring en evaluatie De vier partijen evalueren de voortgang periodiek met elkaar. Centraal staan daarbij de vragen doen we wat we hebben afgesproken en bereiken we daarmee de beoogde resultaten’. Maatschappelijk rendement Het zichtbaar maken van het maatschappelijk rendement is een cruciaal onderdeel in de voortgangsbewaking van het wijkontwikkelingsplan. Maatschappelijk rendement wordt bepaald door twee ingrediënten: de input en de outcome. Schematisch is dit als volgt weer te geven: Onderdeel
Monitoring
Frequentie
Input
Ligt de geplande input op schema (in de tijd)?
Jaarlijks
Is de geplande input conform budget? Dit betreft input in geld, capaciteit, materieel en goodwill.
Jaarlijks en doorlopend in projecten
Output
Op basis van bestaande instrumenten en methodieken. Zie paragraaf 3.3 voor de meetbare doelstellingen.
Tweejaarlijks, op de momenten dat de genoemde rapportages beschikbaar komen
Outcome
Bijdrage aan de 4 hoofddoelstellingen
Tweejaarlijks, op de momenten dat de genoemde rapporten beschikbaar komen.
Subjectieve beleving van het wonen in de wijk.
Jaarlijks
Blad 17
Meetbare doelen De vier hoofddoelstellingen zijn als volgt meetbaar gemaakt. Hoofddoelstelling
Te behalen resultaat
Te meten via
De hoeveelheid en ernst van de sociale problemen en het onveiligheidsgevoel zijn aanmerkelijk verminderd.
Sociale problematiek: De Donderberg wijkt in 2016 niet significant af van het stedelijk gemiddelde
• Participatieonderzoek (tweejaarlijks)
Veiligheid: • Inwoners van de Donderberg voelen zich veiliger in hun wijk; het aantal inwoners dat zich onveilig voelt is met 10% afgenomen • Het veiligheidsgevoel van inwoners op de meest onveilig aangemerkte plekken (omgeving winkelcentrum), is toegenomen met 10% • Bewoners dragen bij aan het vergroten van de veiligheid in hun eigen wijk, door deelname aan veiligheidsprojecten
•
•
Kadernota integrale veiligheid (tweejaarlijks)
Terugdringen van de overlast in de wijk door notoire overlastgevers met 10% t.o.v. 2009
De huidige bewoners vinden het prettig wonen in de Donderberg, maar ook nieuwe bewoners, andere doelgroepen en leefstijlen zouden graag in de Donderberg willen wonen.
De sociale kwaliteit (schaalscore) van de Donderberg (5.4 in 2011) zal in 2016 overeenkomen met het stedelijk gemiddelde (6.1 in 2011)
• Participatieonderzoek (tweejaarlijks)
De populariteit van de woningen in de Donderberg wijkt in 2016 niet af van het stedelijk gemiddelde
•
De economische positie van mensen in de wijk is verbeterd
Het aantal bewoners van de Donderberg dat zelfstandig in staat is om in zijn/haar eigen levensonderhoud te voorzien, (40% in 2011) is in 2016 gestegen met 5%.
• Participatieonderzoek (tweejaarlijks)
Bewoners voelen zich verantwoordelijk en betrokken bij hun woonen leefomgeving.
Het aantal bewoners van de Donderberg dat betrokken is bij de buurt (62% in 2011), is in 2016 gestegen met 5%.
• Participatieonderzoek (tweejaarlijks)
Verhuisbewegingen, mutatiegraad en reactiegraad (corporaties) (jaarlijks)
Bijsturen en de wisselwachter Er zijn twee momenten in de looptijd van het wijkontwikkelingsplan waarop uitgebreid wordt stil gestaan bij de koers, voortgang en resultaten. Dat zijn de overgangsmomenten tussen Fase 1 en 2 en tussen Fase 2 en 3. Op die momenten wordt de wisselwachter toegepast. De belangrijkste vraag op dat moment is op nog steeds de juiste maatregelen op de juiste manier worden uitgevoerd of dat er andere maatregelen moeten worden ingezet. Duidelijk moet zijn dat de betreffende werkwijze een meerwaarde heeft voor de doelgroep ten opzichte van andere interventies. Elke maatregel geeft kwalitatief en/of kwantitatief inzicht in de behaalde resultaten, effectiviteit en het maatschappelijk rendement.
Blad 18
www.donderberg.roermond.nl
