Wijk bij Duurstede, 16 september 2013 Betreft: Plan van aanpak duurzaamheid. Memo Van: Wethouder Robbert Peek Aan: Gemeenteraad Wijk bij Duurstede behandeld door
Jelger Takken
toestelnummer
609
bijlagen
- Plan van aanpak
Geachte leden van de raad, Korte samenvatting In het milieubeleidsplan 2010-2014 is als ambitie opgenomen dat Wijk bij Duurstede in 2030 klimaat neutraal zal zijn. Op 19 juni 2012 is er in de gemeenteraad een motie aangenomen waarin is besloten geen windturbines te plaatsen in de gemeente Wijk bij Duurstede. Daarnaast is in de motie aangegeven dat moet worden geaccepteerd dat zonder de inzet van windenergie Wijk bij Duurstede in 2030 niet klimaatneutraal kan zijn. Om toch met de ambitie aan de gang te gaan is er op 19 juni 2012 een andere motie aangenomen waarin wordt aangegeven om zonder de inzet van windturbines, maar samen met betrokken burgers en ondernemers een plan van aanpak op te stellen om zo snel mogelijk na 2030 klimaatneutraal te zijn. Met het plan van aanpak duurzaamheid wordt uitvoering gegeven aan de motie. Aanleiding Op 22 januari 2013 is door het college besloten dat er een plan van aanpak duurzaamheid wordt opgesteld en dat dit plan prioriteit krijgt in het nieuwe milieubeleidsplan 2014-2018. De rol van de gemeente bestaat uit het faciliteren en motiveren van initiatieven vanuit de samenleving (het collegerapport is als bijlage toegevoegd). Om de organisatie zich daadwerkelijk te laten committeren aan dit plan is er voor gekozen om een projectopdracht te formuleren. Op 7 mei 2013 heeft het college goedkeuring gegeven aan de onderstaande opdracht: Het opstellen van een duidelijk overzicht van de mogelijke besparingsmogelijkheden/duurzame energieopwekking voor de gemeentelijke organisatie om te komen tot CO2 reductie; Een overzicht van de organisaties en de bijbehorende acties weer te geven die de organisaties in de samenleving ondernemen om te komen tot CO2 besparing; Het ontwikkelen van de rol van regisseur voor het onderwerp duurzaamheid. De regisseur is aanspreekpunt voor de eigen organisatie en de samenleving. Het college heeft op 3 september 2013 het plan van aanpak duurzaamheid vastgesteld en is als bijlage toegevoegd. Gemeentehuis: Karel de Grotestraat 30 postadres 83, 3960 BB Wijk bij Duurstede t: 0343-595595 f: 0343-595599 e:
[email protected] w: www.wijkbijduurstede.nl bankrek: 28.50.09.869
Plan van aanpak Om te komen tot een klimaatneutrale gemeente dienen we ten eerste als eigen organisatie het goede voorbeeld te geven. Daarnaast moeten we proberen om burgers, bedrijven en organisaties mee te krijgen en te stimuleren om duurzaamheid binnen de gemeente te vergroten. Projectgroep gemeentelijke organisatie De gemeentelijke projectgroep ‘duurzaamheid’ heeft tot taak gekregen de gemeentelijke bedrijfsvoering te verduurzamen en heeft een lijst met een tiental maatregelen uitgewerkt. De onderstaande maatregelen worden nader onderzocht en wanneer uitvoering financieel en technisch mogelijk blijkt ter goedkeuring aan het college voorgelegd. De maatregelen dienen als voorbeeldfunctie voor het realiseren van de gemeentelijke duurzaamheidsambitie. 1. Zonneboilers Op diverse plaatsen in het gemeentehuis is het wellicht mogelijk om de traditionele boiler te vervangen voor een zonneboiler. Door het opvragen van offertes willen we onderzoeken wat de kosten/mogelijkheden zijn en of dit technisch haalbaar is. 2. Zonnepanelen Op het dak is het mogelijk om zonnepanelen te plaatsen. Door het opvragen van offertes wordt geïnventariseerd wat de kosten , terugverdientijden en mogelijke effecten op het aanwezige sedum zijn. Een voorstel hiervoor is gedaan middels beantwoording van schriftelijke raadsvragen. Het voorstel wordt uitgewerkt en voorgelegd aan het college. Wanneer het niet past binnen het budget (duurzaamheidsfonds) dan zullen we hiervoor nader toestemming vragen. 3. Motivatiecampagne Door het personeel te motiveren om tot besparing van papier/elektriciteit en woonwerkvervoer over te gaan, komt er meer inzicht in eigen bijdrage aan CO2 uitstoot van de organisatie. De campagne is gericht op kennis, houding en gedrag. 4. Verlichting verminderen Er is op diverse plekken in het gemeentehuis onnodig veel licht aan, denk aan gangverlichting en kantoorruimten. Door deze verlichting uit te schakelen / te verwijderen besparen we in kosten en verbruik. Er wordt onderzocht wat de mogelijke kostenbesparing is en hoe dit te communiceren naar het personeel. 5. Thuis werken Door thuis te werken wordt er CO2 bespaard, omdat er minder autoverkeer (woonwerk) is. Er wordt onderzocht in hoeverre dit mogelijk is en wat eventuele belemmeringen zijn. Daarnaast wordt de mogelijke CO2 besparing in kaart gebracht. 6. Slim printen / Tablet Door het mogelijk te maken om een tablet te gebruiken kan het papierverbruik worden teruggebracht. We gaan onderzoeken wat de kosten hiervoor zijn en welke besparing is te halen. Inmiddels wordt hier door het SO reeds mee gewerkt.
2
7. Monitoren verbruik Door het monitoren van het energieverbruik krijg je meer inzicht in het elektriciteitsverbruik. (Dit kan ook worden gebruikt bij de motivatiecampagne.) Vier keer per jaar wordt het electiciteits- en gasverbruik geregistreerd. 8. Warmte Koude Opslag (WKO) optimaliseren De WKO werkt niet naar behoren. Er is onbalans tussen de warmte en koude bron. Door de WKO te optimaliseren en te monitoren vermindert het energieverbruik. 9. Zonneschermen De zonneschermen gaan naar beneden door het automatische regelsysteem. Dit gebeurt ook in de winter terwijl dan de zonnewarmte juist gewenst is. Dit scheelt verwarming van het pand. We gaan testen of de zonneschermen omhoog gelaten kunnen worden tijdens de winterperiode. 10. Actief CO2 compensatie In 2010 is de uitstoot van CO2 gemeten van de gemeentelijke organisatie. Door deze te compenseren (bv met bosaanplant in een ander land) kan je komen tot een klimaatneutrale organisatie. We gaan de kosten hiervoor onderzoeken. Uitvoering van de maatregelen Tussen najaar 2013 en 2015 worden de mogelijke maatregelen uitgevoerd. Daar waar investeringen nodig zijn zullen we apart toestemming vragen. Waar mogelijk wordt meegelift op lopende projecten. In 2015 gaan we de stand van zaken opmaken en de maatregelen evalueren en waar mogelijk een plan opstellen voor de volgende jaren. Besparing gemeentelijke organisatie Met bovenstaande acties dragen wij bij aan de doelstelling klimaatneutrale gemeente. Echter voor een exacte bepaling van de CO2 besparing moet dit voor alle maatregelen worden berekend. Dit is erg complex en van veel factoren afhankelijk. Het gemeentehuis blijkt een iets boven het gemiddeld gas -en elektraverbruik te hebben (www.senternovem.databank.nl). Uitgaande van reeds eerder uitgevoerde besparingsonderzoeken denken we voor de eigen organisatie voor elektra een besparing van 10% en voor gas een besparing van 20% te kunnen realiseren. Organisaties De gemeente zoekt bij het bereiken van de klimaatdoelstelling samenwerking met organisaties die zich bezighouden met duurzaamheidprojecten om zoveel mogelijk gebruik te maken van aanwezige kennis en ervaring. Hieronder staan de organisaties genoemd die bij ons bekent zijn. De lijst is dynamisch.
Energiecollectief Wijk bij Duurstede EigenWijkse Energie coöperatie Vereniging Wijk bij Duurzaam en Nu & Later Vereniging Natuur en Milieu Wijk bij Duurstede Platform Maatsch. Verantw. Ondernemen (MVO) Energiek Cothen Stichting Groene energie Kromme Rijn en Heuvelrug Woningbouwstichting Volksbelang
3
Monitoring met Logframe Het Energiecollectief Wijk bij Duurstede heeft een format ontwikkeld om de doelstelling, Klimaatneutraal in 2030, te monitoren. Dit format wordt Logframe genoemd. Middels een Excel bestand wordt er een onderverdeling gemaakt in algemene en specifieke doelen, resultaten en activiteiten. De specifieke doelen zijn onderverdeeld in 4 categorieën: - CO2 uitstoot door elektriciteitgebruik en gasverbruik woningen naar 0; - CO2 uitstoot door elektriciteitgebruik en gasverbruik publieke voorzieningen naar 0; - CO2 uitstoot door elektriciteitgebruik en gasverbruik wijkse industrie naar 0; - CO2 uitstoot door mobiliteit naar 0. Elke specifieke doelstelling heeft een te behalen resultaat. Het effect van de resultaten als % van de totale 100% wordt weergegeven. Voor meer info zie bijlage plan van aanpak. Maatregelen Voor de gemeente ligt er, naast het voorbeeldgedrag, voornamelijk een communicatieve rol richting de inwoners, ondernemers en ambtenaren om maatregelen of acties te stimuleren, die de duurzaamheid vergroten. Die rol zal vooral enthousiasmerend en faciliterend zijn. Er wordt een flink beroep op de samenleving gedaan om duurzaamheid vorm te geven, waardoor de ambitie om, zo snel mogelijk na 2030 klimaatneutraal te zijn, in zicht komt. Uitgangspunt is het verbreden van kennis over energiebesparende middelen, waardoor de houding en het gedrag van inwoners, ondernemers en ambtenaren wijzigen. Draagvlak Het plan van aanpak is voorgelegd aan de bovengenoemde organisaties. Deze hebben over het algemeen positief gereageerd. Daarnaast hebben ze de mogelijkheid gekregen opmerkingen te maken over het plan. Enkele van deze opmerkingen zijn verwerkt in het plan. Kanttekeningen bij het voorgestelde besluit - Om zo snel mogelijk na 2030 klimaatneutraal te zijn, zijn we afhankelijk van diverse partijen zoals; bedrijven, organisaties, burgers, etc. In het plan van aanpak zijn we uitgegaan van de organisaties die al een rol vervullen mbt duurzaamheid; - Het is niet mogelijk om bedrijven of organisaties taken op te leggen. We kunnen de bedrijven alleen aanspreken op het belang van duurzaamheid; - Om duurzame initiatieven op gang te trekken is een financiële bijdrage vaak belangrijk. In het plan is een budget van circa € 13.000,- beschikbaar uit het Duurzaamheidfonds. Dit bedrag dient in 2013 te worden uitgegeven; - Door de financiële situatie van de gemeente zijn er weinig tot geen financiële middelen buiten het Duurzaamheidfonds. Dit betekent dat de rol van de gemeente zal blijven bij motiveren en faciliteren; - Het is van veel factoren (o.a. Rijksbeleid, medewerking organisaties en bedrijven, economische situatie etc.) afhankelijk wanneer we komen tot een klimaatneutrale gemeente. Het zou kunnen betekenen dat we pas in 2040 ons doel halen.
4
Met vriendelijke groet, namens het college van burgemeester en wethouders, Robbert Peek, Wethouder duurzame ontwikkeling
5
