Wij wensen u een fijn verblijf en mooie momenten in ons museum en onze stad

Wij wensen u een fijn verblijf en mooie momenten in ons museum en onze stad. Museum van Naïeve Kunst en Volkskunst.

Dit Museum is gevestigd in Noyers sur Serein, een van de « 100 Plus Beaux Villages de France ». Een plaatsje dat u een beeld geeft van zijn opmerkelijke architectuur uit de XIIIde tot de XVIIIde eeuw. Met zijn geplaveide pleintjes, straten en vakwerkhuizen, zijn torens en zijn vestingmuren. Het museum is zonder twijfel de plek waar de ziel van Noyers het meest vibreert, door zijn bezienswaardigheid, zijn hartstocht en cultuur. Een 123 jarig bestaan….1500m2…. 3 verdiepingen... ontdekkingsreizigers die alle continenten doorkruisten…plaatselijke kunstenaars. In bewaring gegeven schenkingen nemen u mee op reis naar het land van het excentrieke, het uitheemse, de humor en de poëzie. Het Museum, gesticht in 1883, dankzij de wilskracht van een erudiete getuige van zijn tijd, Monsieur Jean-Etienne Miltiade Simmonet de Bresse de Préfontaine, is gevestigd in een voormalig onderwijs instituut uit de XVIIde eeuw.

Onze dank en onze erkenning aan Mevrouw Monica Terstroet die aan het museum en de Nederlandse bezoekers de vertaling van deze gids aanbiedt. Het Gemeentebestuur en het Museum van de Naïeve Kunsten

Musée des Arts Naïfs et Populaires. (Museum van Naïeve – en Volkskunst.) 25, rue de l’Église 89310 NOYERS SUR SEREIN France Tel: 0033- (0) 386.82.89.09 mail: [email protected] http://www.noyers-et-tourisme.com/museenoyers.html > http://www.noyers-et-tourisme.com

HAL, BEGANE GROND. Hal, eerste zaal rechts. Hier presenteert het Museum zijn vaste collecties van liefhebbers zoals schilderijen, meubels, gravures, afgietsels, médailles, kaarten…die allemaal een beeld geven van het leven in die periode. In 1987, kende het Museum een werkelijke wedergeboorte door de donatie van de kunstenaar Jacques Yankel, zoon van de schilder Kikoïne. Hij schonk een honderdtal werken van de naïeve kunst, waaronder prachtige anoniemen, samen met de grote meesters zoals: Bombois, Bauchant, Nikifor, Nikifor-Lattier… Gewijd aan de diverse kunsten, zowel als aan de reizen van de een als aan de geestdrift van de ander, heeft het Museum ” de wereld” van zijn weldoeners weten te bewaren en laat het de bijzonderheid van iedere schenking tot zijn recht komen. Of ze nu van metaal , van linnen of van klei is.

Hal, tweede zaal rechts.” Zaal van de geschiedenis van Noyers.” De bewoning in de oude geschiedenis van Noyers is erg compact. Er zijn sporen van gallo-romeinse villa’s gevonden, zij waren trapsgewijze geplaatst, zonder vestingwerken, op de flank van een heuvel. Aan de voet van die heuvel stroomden overvloedige bronnen. In de XIde en XIIde eeuw verplaatste het centrum van de vestiging zich en er ontstond beetje bij beetje een plaats aan de inham van de rivier “le Serein”. De eerste fundamenten van de stad zijn gelegd door een tijdgenoot van Julius César, een zekere “Lucidorus”. Deze laatste gaf het plaatsje zijn eerste naam: “Lucida”. Vervolgens noemde een van zijn nakomelingen zich “Miles” en voegde er “Noyers”aan toe. Deze naam gaf hij ook aan de stad en verving zodoende de naam “Lucida”. In de XIde eeuw en gedurende meer dan drie eeuwen, is Noyers de zetel van deze machtige familie met beroemde nakomelingen. Hun kasteel was een van de trotste kastelen van Frankrijk en de geschiedenis van Noyers is vaak verbonden met gezamenlijke evenementen. Door haar ligging had Noyers de controle over de handelsroutes van Champagne, Lyon en van Ile de France. Zij bloeide door de markten en tolgelden, het verbouwen van graan en wijn, de boomgaarden en het werk van de wevers. Zij heeft ook inkomsten uit het beheren van “heerlijke” en later koninklijke leenrechten, zoals van pachtcontracten en van de zoutzolder. Aan het eind van de XIVde eeuw, door het uitsterven van de familie Miles, komt de heerlijkheid in bezit van de hertogen van Bourgogne. En in 1565, door haar huwelijk, in het huis van de prinses de Condé. Louis de Bourbon, Prins de Condé, is voorstander van de Réformatie en een van de belangrijkste leiders van de protestantse partij. Hij sleept zijn kasteel mee in een dertigjarige godsdienstoorlog en plunderingen. Beurtelings in bezit van de Protestanten, de Katholieken en van de Royalisten, vallen ze in 1591 in handen van Guillaume Duprat, baron van Vitteaux, eerder bandiet dan Heer,Leider van de Heilige Liga. (Katholieke vijanden van koning Henri IV). Om Noyers de vrede te brengen, liet Henri IV het kasteel in 1599 door een edict vernietigen. Aan het begin van de XVIIde eeuw hervindt Noyers zijn voorspoed met zijn jaarmarkten, textiel werkplaatsen en door de arbeid op het land en in de wijnbouw. Maar aan het eind van die eeuw zijn er reeds tekenen van verval en de bevolking vermindert. In 1590, telde Noyers tussen de 2500 en 3000 inwoners. In 1968 waren dat er 681 en in het jaar 2000, 800. In 2004 was dat aantal opgelopen tot 850.

Hal. Schenking van Jacqueline Selz en Yvon Taillandier. Een schenking die zowel de naïeve kunst van Zuid Europa omvat, als die van Azië en Latijns Amerika en bestaat uit duizenden objecten, verzameld door Jacqueline Selz en Yvon Taillandier gedurende bijna dertig jaren: speelgoed van hout, papier mâché en metaal. Religieuze voorstellingen en voorwerpen, ex-voto’s en naïeve schilderijen. Vanwege hun lidmaatschap van “Le Comité du Salon de Mai” die gedurende 50 jaar de meest gedurfde en prestigieuze Salon was, hadden Jacqueline en Yvon het geluk om zo’n beetje de hele wereld te bereizen. Het ging hen erom de ambassadeurs te zijn van de moderne en eigentijdse kunst van Frankrijk en in het buitenland avant-garde tentoonstellingen te organiseren, conferenties te houden en zodoende de vormen van expressie te laten ontdekken die in Frankrijk zelf miskend werden. Het waren reizen naar Japan, Hongkong, naar India, Népal, Joegoslavië. Naar Mexico, Cuba, Spanje en Portugal. Yvon Taillandier was eens geheel verdiept in een van de bijzondere folkloristische objecten, dat was voor Jacqueline de aanleiding om er een collectie van te beginnen die gigantisch zou worden. De verzameling van volkskunst groeide in de loop van de tijd, door de reizen, “coups de coeur” en andere obsessies. Het was de wens van Jacqueline, nu overleden, en die van Yvon om datgene wat van het volk kwam, aan het volk terug te geven. En alleen een museum kon de waarde van deze unieke en prestigieuze verzameling tot zijn recht laten komen.

Hal, derde zaal rechts. “De verzameling van Jean-Marc Luce”.

gLe Conseil Général de l’Yonne” verrijkt de collectie Yankel met 60 schilderijen van zijn vriend, even deskundig als hij. gHet was op de dag dat ik een specialist zocht om een oude chinese fauteuil te laten restaureren….; vrienden hadden me meubelmaker warm aanbevolen die woonde in Saint-Maurice d’Ibie, niet ver van Labeaume in de Ardèche, waar ik me zojuist gevestigd had. Op het moment dat ik mijn toekomstige restaurateur voor het eerst zie…is hij bezig om soep in te schenken voor jongelui van de D.A.S.S. ( een soort kinderbescherming) . Hij leidde hen op tot het fijne timmerwerk. Nog maar nauwelijks bij hem binnen, ontdek ik een aantal naïeve schilderijen aan de muur. Daar heb ik altijd al een voorkeur voor gehad, werken van artiesten zonder naam, althans zonder bekende naam.” Wij zullen met Jean-Marc onze gezamenlijke smaak ontdekken voor alles betreffende deze bijzondere kunst, die buiten alle normen valt. Een kunst die zich gedurende lange tijd niet als volwaardige kunst durfde te beschouwen. Het is ons grote geluk dat onze vrienden van het Museum nu op hun beurt kunnen genieten bij het zien van al die wonderwerken van de naïeve kunst, ontdekt door onze vriend Jean-Marc.

Hal, vierde zaal rechts. “De 600 trommeltjes van Serge Moreau”. In bewaring gegeven door le Conseil Général de l’Yonne. 600 beschilderde of bedrukte blikken trommels van koekjes, snoepjes, conserven… Serge Moreau is een dichter die het grootste deel van zijn leven op Montmartre heeft doorgebracht met het observeren van de muzikanten en schilders. Deze welwillende aandacht bracht hem er ook toe om die blikjes te bekijken die kinderen zo leuk vinden, met hun dromen van geweldige levens, avonturen, van mensen, plaatsen en verre verbazingwekkende monumenten. Deze niemandalletjes, die geen enkele waarde hadden en onder het stof ergens lagen te slingeren, zijn dankzij zijn passie nu veranderd in een waardevolle verzameling. Claude Renouard. Hal, vierde zaal rechts. “Miss en Boites & andere Curiositeiten” & “24 uur uit het leven van een Muze”. Schenkingen van Guy en Frédérique Brochard. De gerestaureerde blikjes van Frédérique wonen samen met de blikjes van Serge Moreau. Wat betreft Guy Brochard, hij laat de grote schilders hun intrek nemen in Noyers.

EERSTE ETAGE. 1ste etage. De collectie van Naïeve Kunst van Jacques Yankel. In 1949 bracht zijn vak als geoloog de jonge Yankel naar Soedan. Vanaf dat moment begint hij marginale kunst te verzamelen. Zijn schenking telt nu 105 doeken. Dit is een kostbaar geschenk, want er bestaat niets zeldzamers dan bijvoorbeeld de schilderijen uit de XVIIIde eeuw. Yankel heeft er 2 gered. Onder de “curiositeiten” die het Museum geschonken zijn , bevinden zich werken van Vivin, Bauchant, van Quilici en Bombois, van Nikifor en Boix-Vives. De verzameling van de werken toont dat ze zijn verzameld zonder het geringste winstbejach. De beurswaarde van de Naïeven was net zoals de doeken van schilders die er geen droog brood mee konden verdienen. En die laatsten zijn niet noodzakelijkerwijs minder aantrekkelijk. Bekende artiesten en beroemde onbekenden nemen u mee op een wonderbaarlijke reis, gewiegd door een dromerige en tedere poëzie, gekruid met humor en fantasie.

1ste etage.”De wereld van de dorpsbewoners, naïef en gedroomd” van Albert Niedzviedz. Schenking van zijn dochter Michèle.

“Werkelijk, wat zou mijn vader trots zijn als hij zou weten dat zijn hele groep samen is in het Museum van dat mooie stadje vol geschiedenis. Want hij was verschrikkelijk trots op zijn poppetjes, die recht uit zijn hart kwamen. Wanneer hij ze bekeek, leek het of ze samen spraken en dezelfde emotie voelden.” Deze miniatuurtjes van geverfde klei zijn beladen met nostalgie en liefde. En ze laten de herinneringen aan zijn jeugd herleven: de boerderij en zijn oude boeren en boerinnen met hun door de tijd getekende gezichten. De kapper en de herbergier die samen in een zaaltje zitten dat vol staat met tafels met flessen- de marktdagen- de jeu de boules spelers- de verliefden de verlegen mensen.

1ste etage. “Oorlog en Vrede”.In bruikleen van de F.N.A.C.- Ministerie van Cultuur-Parijs. 20 Werken die handelen over het proces van het fascisme en het nazisme door Louis-Auguste Déchelette.

Louis-Auguste Déchelette ( 1894-1964 ) maakt deel uit van de tweede golf van naïeven, na de tweede wereldoorlog. In 1944, na de bevrijding, exposeert hij zijn produktie van de oorlogsjaren: Schilderijen met een politiek karakter die het proces volgen van het fascisme, nazisme , het conflict en zijn verschrikkingen in het algemeen. Deze serie die nu in het Museum getoond wordt, is bekend onder de naam “van Éthiopië en de vrede” en was tijdens de oorlog verborgen bij zijn neef.

TWEEDE ETAGE. “De albums van Hokusaï”. Aangeboden door Mijnheer Soupey. Deze marine-arts en groot reiziger, doorkruiste aan het eind van de XIXde en begin van de XXste eeuw, Afrika, Zuidoost Azië evenals Australië. Hij nam veel exotische voorwerpen mee en hij bood in 1920 een serie albums aan van de manga ( drukke tekeningen) , samengesteld en gepubliceerd van 1817 tot 1848 door de beroemde schilder en illustrator Hokusaï. ( Hokusaï vond de “manga” uit in 1814. MAN: bespottelijk en GA: prent).

2de Etage. “120 ex-voto schilderingen van de XVIIde eeuw tot aan de huidige tijd”. ( uit Mexico- Spanje- Italië en Frankrijk) Verzameling van Jeannine en Jacques Geyssant , geologen en academici. Verzameling van Jacques Lagrange in bruikleen van Mevrouw Hyacinthe Moreau-Lalande.

Ex-voto “”ex-voto suspecto”: om een belofte in te lossen. Het betreft altijd het afleggen van een rekenschap van een gebeurtenis of een bescherming die men toeschrijft aan een hemels persoon. Het is zowel een dankzegging als een vervulling van een belofte die de schenker gedaan heeft, vóór of na de hemelse bemoeienis. In geval van ziekte, dreigend gevaar, oorlog…vraagt de schenker of zijn omgeving een bescherming aan de Heilige Maagd of een andere heilige. Een bede die gepaard gaat met een belofte, in te lossen als eenmaal de genezing is verkregen of het gevaar geweken is. Deze belofte bestaat meestal uit een pelgrimstocht naar het heiligdom van de heilige die is aangeroepen, vergezeld van bepaalde religieuze verplichtingen ( gebeden, missen, novenen ) hieronder valt ook het geven van een ex-voto. In het geval dat het gevaar plotseling en niet te voorzien was, zoals een val, blikseminslag; een ongeluk op het werk of een verkeersongeval, beseft men ineens de omvang van het gevaar en men schrijft het aan de hemelse tussenkomst toe dat men het er levend vanaf gebracht heeft. In dat geval komt de belofte tot dankzegging pas ná de hemelse bescherming.

Musée des Arts Naïfs et Populaires. (Museum van Naïeve – en Volkskunst.) 25, rue de l’Église 89310 NOYERS SUR SEREIN France Tel: 0033- (0) 386.82.89.09 mail: [email protected] http://www.noyers-et-tourisme.com/museenoyers.html > http://www.noyers-et-tourisme.com Bezoektijden in 2012. Van 1 oktober tot 31 mei: van 14.30u. tot 18.00u. Tijdens de weekeinden, feestdagen en de perioden van de schoolvakanties. In juni en september: van 11.00u. tot 12.30u. en van 14.00u. tot 18.00u. Alle dagen, behalve op dinsdag. In juli en augustus: van 10.00u. tot 18.30u., alle dagen behalve op dinsdag. Wekelijkse sluiting: op dinsdag. Jaarlijkse sluiting: januarie. Toegangsprijzen: Volwassenen: 4 euro. Studenten: 2 euro. Kinderen onder de 11 jaar: gratis. Groepsrondleiding op reservering. Tarief: vanaf 15 personen, 2 euro. In schoolverband, jonger dan 11 jaar, niet meer dan 50 kinderen, 23 euro. Ouder dan 11 jaar: 2 euro.

PRAKTISCHE INFORMATIE Vanuit Parijs: Per auto (190km van Parijs): Autoroute A6, afslag 21 (Nitry), neem daarna de D49. Per trein: Gare de Lyon tot aan Tonnerre. Daarna taxi tot aan Noyers. Per TGV: Gare de Lyon tot aan Montbard. Daarna taxi tot aan Noyers. Per bus: Informeer bij: Voyages Tisserand. Tel: 0386828313. Noyers sur Serein ligt op: 20 km van Chablis, Tonnerre, Tanlay, Ancy le Franc. 30 km van Avallon en Montbard. 40 km van Auxerre en Vézelay. Parkeren: Bussen: na het afzetten van de passagiers zijn er twee mogelijkheden: Parkeerplaats van de Zaal François Chanut, achter het Museum óf Op de Pré de l’échelle. Auto’s : Parkeerplaats van de Zaal François Chanut en op de aangegeven parkeerplaatsen in het plaatsje. Restaurants: Het restaurant De la Vieille Tour   tel : 03 86 82 87 36 (van Pasen tot eind Les Millésimes tel : 03 86 82 82 16

september)

Chambres d’Hôtes- Gites : Le Moulin de la Roche, Route d’Auxerre. Tel : 03 86 82 68 13 Fax : 03 86 82 84 12 Château d’Archambault (à Cours 2km.) Tel : 03 86 82 67 55 Fax : 03 86 82 67 87 Le Clos Malo- 22 rue de la République 89310 Noyers sur Serein. Tel : 03 86 75 97 36 Fax : 03 86 82 65 13 Chambre d’Hôtes de la Vieille Tour, Place du Grenier à Sel Tel : 03 86 82 87 69 Fax : 03 86 82 66 04 Domaine de Venoise. Tel : 03 86 82 68 50 of 06 07 89 25 65 La Tabellion. Tel : 03 86 82 62 26 Fax : 03 86 82 68 83 Madame Filipiak. Tel : 06 07 82 64 55 of ‘s avonds : 02 38 93 29 01 Tijdschriften- Rookwaren- Brandstoffen: Le Relais Nucérien, 36 rue de la République Tel : 03 86 82 83 61 Fax : 03 86 82 63 41 Camping :

A Noyers au Bord du Serein : Tel : 03 86 82 83 72 Fax : 03 86 82 66 06