voorwoord
2
algemeen
IHLIA IS VAN OUDSHER DÉ HOEDER VAN LHBT-ERFGOED. DE BIBLIOTHEEK, AR-
Eind 2014 kreeg IHLIA een nieuw logo en een nieuwe website. Het LHBT-erfgoed dat verzameld is sinds de oprichting in 1978 is hiermee nog beter vindbaar en zichtbaar geworden. De acceptatie van LHBT'ers in Nederland is behoorlijk groot, maar nog niet vanzelfsprekend. Het is belangrijk om onze geschiedenis te ontsluiten. Daaruit vallen lessen te trekken. En zo kan het LHBT-erfgoed ook voor volgende generaties toegankelijk blijven. Voor wetenschappelijk onderzoek en de media waren de archieven van personen en organisaties op het terrein van LHBT-emancipatie en -activisme dan ook de afgelopen twee jaar weer van groot belang. Een groot deel van de archieven wordt bewaard en beschikbaar gemaakt in het IISG, waar het gebruik ook toenam. IHLIA is nauw verbonden met het streven van de Nederlandse overheid om sociale acceptatie van LHBT'ers te bevorderen. Zichtbaarheid van deze gemeenschap speelt hierin een cruciale rol. IHLIA toont de diversiteit van de LHBT-gemeenschap met tentoonstellingen op het IHLIA-plein in de OBA. Exposities geven een inkijk in de diverse en bijzondere geschiedenis van homo- en biseksuele vrouwen en mannen en transgenders in Nederland en daarbuiten. Het fotoarchief met bijna 20.000 afbeeldingen is voor onderzoek en tentoonstellingen een unieke bron. IHLIA is in het afgelopen jaar met extra inzet de ontsluiting en digitalisering gestart. Nieuw verworven archieven als dat van Youri Egorov en fotograaf Gon Buurman verrijken de IHLIA-collectie. De komende jaren zal IHLIA de digitalisering verder ter hand nemen, terwijl ook de informatiedienstverlening en exposities voor het brede publiek een waardevolle rol blijven vervullen. Wij hopen dat we u de komende jaren ook tot ons publiek mogen blijven rekenen. Saskia Keuzenkamp | voorzitter IHLIA bestuur
CHIEVEN EN DOCUMENTATIE OP DIT TERREIN WORDEN OPTIMAAL TOEGANKELIJK GEMAAKT VOOR DE GEBRUIKER.
IHLIA beheert een toonaangevende collectie die de geschiedenis van de LHBT-gemeenschap documenteert. Het archief heeft een grote mate van compleetheid en omvat unieke kerncollecties en archieven van LHBT-organisaties in binnen- en buitenland. De basis hiervoor is in 1978 gelegd. In een klein kamertje bij de Universiteit van Amsterdam werden de eerste literatuurgegevens nog op bibliotheekkaartjes geschreven en in een schoenendoos bewaard. Tegenwoordig is de professionele informatiedienstverlening een baken voor onderzoekers, wetenschappers, programmamakers, journalisten en andere geïnteresseerden. COLLECTING THE PAST AND PRESENT INFORMS AND INSPIRES THE FUTURE
Met het archief garandeert IHLIA het behoud van de informatie van gisteren en vandaag voor morgen: zo wordt de LHBT-geschiedenis tot leven gebracht voor de doelgroepen van de toekomst. Hiermee bevordert de erfgoedfunctie de sociale acceptatie van LHBT’ers. De LHBT-gemeenschap is mooi en divers en haar geschiedenis verdient een expliciete en zichtbare plaats in onze samenleving. Door gericht collectioneren ontstaat een verband, een verhaal, dat de homogeschiedenis tot belangwekkende geschiedenis maakt. Noodzakelijk voor wie maatschappelijke stromingen of persoonlijke vraagstukken wil begrijpen. ENERGIEKE EN PRODUCTIEVE ORGANISATIE
Na een ingrijpende reorganisatie is IHLIA er in de jaren 2013/14 in geslaagd een energieke en productieve organisatie te worden. Kleiner, maar effectiever. Gericht op de toekomst, waarin het vormen van digitale collecties de hoofdzaak wordt.
3
algemeen
4
In 2013 zijn de activiteiten in de vestiging Friesland, ooit het Anna Blaman Huis, beëindigd. De in Leeuwarden opgebouwde collectie is ondergebracht bij Tresoar en de Bibliotheekservice Friesland. De AVM-collectie is geschonken aan het COC Fryslân. IHLIA beheert nu een internationale collectie op één plek, in de Amsterdamse vestiging. Het succesvolle resultaat van alle inspanningen in 2014 is terug te zien in een nieuwe huisstijl en website. De schatten van IHLIA worden nog beter zichtbaar in een fris en kleurrijk jasje en zijn via de online zoekmachine goed terug te vinden.
IN TOTAAL WERKTEN IN 2013|2014 ELF PROFESSIONALS AAN HET TOEGANKELIJK MAKEN VAN DE COLLECTIE OVER DE LHBTGEMEENSCHAP, DAARBIJ ONDERSTEUND DOOR EEN GROTE GROEP ENTHOUSIASTE
Het digitaliseren van bijzondere collecties, zoals beeldmateriaal, is voortvarend ter hand genomen. Hoewel er geen extra middelen zijn, maakt IHLIA wel vorderingen in het digitaliseringsproces. Ook in het Nederlandse erfgoedveld worden samen met de overheid gemeenschappelijke stappen gezet om de digitale collecties beter zichtbaar te maken. IHLIA sluit hier bij aan.
VRIJWILLIGERS.
Naast deze verbreding heeft IHLIA een andere in Nederland unieke ontwikkeling in beweging gezet. De intentie vanuit de ALMS LHBT-Conferentie in 2012 om de zichtbaarheid van LHBT-erfgoed te vergroten in de reguliere erfgoedinstellingen, krijgt vorm in het project Queering the Collections. Meer informatie vind je vanaf pagina 18.
IHLIA BEWAART, ONTSLUIT EN DEELT EEN BIJZONDERE COLLECTIE. MEER INFORMATIE VIND JE VANAF PAGINA 5. IHLIA BRENGT DE LHBT-GESCHIEDENIS TOT LEVEN MET BIJZONDERE EN DEELS ZELF ONTWIKKELDE EXPOSITIES. MEER INFORMATIE VIND JE VANAF PAGINA 8. IHLIA HEEFT DE INFORMATIE DIE JE ZOEKT OF WEET WAAR JE MOET ZIJN. DE MEDEWERKERS VAN DE INFORMATIEBALIE HELPEN JE GRAAG. MEER INFORMATIE VIND JE VANAF PAGINA 14
collectie
IHLIA HEEFT DE GROOTSTE LHBT-COLLECTIE IN NEDERLAND EN EUROPA. UNIEK EN HISTORISCH, DE WEERSLAG VAN VELEN JAREN VERZAMELEN EN LHBT-ACTIVISME.
De IHLIA-collectie is ook in 2013|2014 weer gestaag gegroeid. De kracht van de IHLIAcollectie ligt in de diversiteit van de materiaalsoorten en het feit dat het uniek materiaal betreft. Een groot deel van de groei bestond uit schenkingen. MEESTERPIANIST EN TOPFOTOGRAAF
Bijzondere aanwinsten waren onder andere het persoonsarchief van de aan aids overleden homoseksuele meesterpianist Youri Egorov. Egorov studeerde van zijn zesde tot zijn zeventiende muziek aan het Conservatorium van Kazan en trad op met vooraanstaande orkesten. Hij werd geprogrammeerd in de belangrijkste recital-series en gaf concerten op toonaangevende podia over de hele wereld. Vlak voor een concert in Italië in 1976 vroeg hij politiek asiel aan en kwam uiteindelijk naar Nederland. Al snel ontmoette Youri in Amsterdam de architect Jan Brouwer die zijn levenspartner zou worden. In 1988 overleed Youri thuis in Amsterdam aan de gevolgen van aids, slechts 33 jaar oud. Ook nieuw is het fotoarchief van Gon Buurman. Zij is fotograaf en heeft verschillende spraakmakende fotoboeken op haar naam staan: zoals Poseuses, portretten van vrouwen, Aan hartstocht geen gebrek over gehandicapten en erotiek en Over Liefde dat vrouwen, mannen en kinderen portretteert die elkaar liefhebben op velerlei wijze. Buurman geeft vaak mensen weer die door de samenleving aan de zijlijn worden gezet en accentueert vooral hun kracht en schoonheid. “Ik werk intuïtief, het komt zoals het komt. Maar als ik eenmaal bezig ben weet ik heel goed wat de mensen wel en niet willen, en ze geven het zelf ook aan. Ik probeer wel altijd een verhaal in mijn werk te maken.” ONDERWEG NAAR EEN DIGITALE TOEKOMST
Het verwerven van grijze literatuur (nota's, rapporten, onderzoeksverslagen, scripties, etc.) vormde ook in 2013 en 2014 een speerpunt. Vooral bij de uitbreiding van de digitale collectie.
5
6
fotocollectie
collectie
collectie
7
Nieuwe grijze literatuur – voornamelijk veel internationale rapporten – werd zoveel mogelijk als pdf-bestand opgenomen in de digitale bibliotheek en niet meer in papieren vorm. De papieren collectie werd gesaneerd. Ook werd de digitale bibliotheek opnieuw ingericht, waarbij de terugvindbaarheid van de digitale documenten werd verbeterd en de bibliotheek beter werd geïntegreerd in de database. De bestaande videocollectie op VHS-banden werd gesaneerd: zo werden dubbele exemplaren verwijderd en speelfilms en televisieseries op VHS zoveel mogelijk vervangen door dvd's. Bijzondere opnames werden ook van VHS-banden overgezet op dvd. Dit gold ook voor televisieseries die niet verkrijgbaar zijn op dvd. Dit alles als voorbereiding op een digitaal depot.
PERSOONLIJK ARCHIEF
ALS IHLIA ZIJN WE OOK ZEER GEÏNTERESSEERD IN MATERIAAL DAT JE IN DE LOOP DER JAREN ZELF HEBT VERZAMELD. IEDER JAAR
In de bijna vier decennia dat IHLIA bestaat zijn ook veel voorwerpen verzameld. Het gaat hier onder andere om de medailles van de Gay Games, de jurk van Vera Springveer, condoomverpakkingen die tijdens de Vrij Veilig-campagnes werden uitgedeeld, T-shirts en zo meer. De inventarisatie van deze collectie is in 2014 gestart en zodoende ook het voorbereiden van de ontsluiting en een betere verpakking.
SCHENKEN MENSEN (EEN DEEL VAN) HUN PERSOONLIJK ARCHIEF AAN ONS, BESTAANDE UIT BOEKEN, FOTO’S EN ANDERE MEMORABILIA. ALS JE WILT, KUN JE ONS OOK HELPEN DOOR MATERIAAL MET BETREKKING TOT HOMOSEKSUALITEIT AAN ONS TE SCHENKEN. WIE WEET VULT JE MATERIAAL NET DIE ENE LACUNE OP IN ONZE COLLECTIE!
COLLECTIE ANNA BLAMAN HUIS
Na de sluiting van het Anna Blaman Huis in 2013 werden het grootste deel van de aldaar aanwezige niet Friese archieven, affiches en de muziekcollectie overgebracht naar de IHLIA-vestiging in Amsterdam. De film- en documentairecollectie is geschonken aan het COC Fryslân. Het overige materiaal van het Anna Blaman Huis werd in Friese instellingen ondergebracht. UNIEKE TITELS DE IHLIA-COLLECTIE VAN BOEKEN EN GRIJZE LITERATUUR WERD IN 2014 OPGENOMEN IN PICARTA EN WORLDCAT. 62% VAN DE IHLIA-TITELS IN WORLDCAT ZIJN UNIEKE TITELS, ZE ZIJN DUS ALLEEN BIJ IHLIA TE VINDEN. HET LEVERDE OOK 2800 ZOGENOEMDE B-TITELS OP, OFTEWEL TITELS WAARVAN NIET DUIDELIJK IS OF DEZE AL IN WORLDCAT AANWEZIG ZIJN. AL DEZE 2800 TITELS MOETEN NAGEKEKEN EN VERWERKT WORDEN. EIND 2014 IS HIERMEE EEN BEGIN GEMAAKT.
COLLECTIE IN CIJFERS
Database (titels) Boeken Grijze Literatuur Video/DVD Digitale bibliotheek Geluid Periodieken Affiches Foto’s Knipsels (meters) Archieven (meters)
2014* 142.000 22.595 11.740 7.700 2.560 650 4.800 7.100 5.500 50 285
2013 140.000 26.300 11.500 8.700 2.200 1.570 4.750 7.000 4.800 50 275
* 2014 betreft alleen de IHLIA-collectie in Amsterdam; t/m 2013 werd ook de IHLIA-collectie in Leeuwarden meegeteld.
8
exposities | activiteiten uitgelicht fotocollectie IHLIA HEEFT DE GROOTSTE LHBT-COLLECTIE VAN NEDERLAND EN EUROPA IN HUIS. DOOR DEZE COLLECTIE ZICHTBAAR TE MAKEN MIDDELS EXPOSITIES EN ACTIVITEI-
exposities | activiteiten uitgelicht bijgedragen aan de emancipatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders in Zuidoost-Azië.
TEN WORDT DEZE EXTRA WAARDEVOL.
De tentoonstelling Rainbow Girls van Julia Gunther maakte veel indruk. Het is een fotografische documentaireserie over lesbische vrouwen in Zuid-Afrika. Julia fotografeerde ze tijdens de Miss Lesbian Beauty Competition in Khayelitsha Township, in het IAM Women's Shelter en op diverse privéadressen in Gugulethu Township. Zuid-Afrika wordt nog altijd geplaagd door een hoge mate van geweld tegen vrouwen en kinderen. Met de foto’s wil Julia laten zien dat ondanks de dagelijkse dreiging van geweld, constante intimidatie en het risico om verstoten te worden door hun eigen families, de lesbische vrouwen van Gugulethu en Khayelitsha townships trots blijven op wie zij zijn en de liefde die zij representeren. HOOP
Rainbow Girls is het derde deel van Julia Gunther’s langlopende project Proud Women of Africa: een fotografische documentaireserie over vrouwen die leven of werken
in Afrika. Haar werk blijft niet onopgemerkt. Dit jaar werd er nog een artikel over haar geschreven in The Huffington Post. Daarin vertelt ze dat haar kleurrijke foto’s ook hoop bieden: waar de Rainbow Girls nu mee worstelen zal voor toekomstige generaties minder een gevecht zijn, omdat ze gelooft dat het in de toekomst beter wordt. Zichtbaarheid kan een specifieke groep, zoals bij de foto’s van Julia, helpen met het verbeteren van hun positie in de samenleving. Dat is ook de gedachte achter de oprichting van de stichting Document Our History Now die LHBT’ers in Zuidoost-Azië een gezicht en een stem wil geven. Dit doet de organisatie van Robert Witlox door documentairemakers, fotografen, documentalisten en journalisten ondersteuning te bieden. Door verhalen van LHBT’ers te vertellen en belangrijke gebeurtenissen van individuen en groepen vast te leggen, wordt
9
Om dit initiatief te steunen organiseerde IHLIA samen met de stichting op een zondagmiddag in september 2014 een bijeenkomst. De drukbezochte middag in de Theaterzaal van de OBA, waarbij de Cambodjaanse documentairemaker en LHBT-activist Vanna Hem te gast was, werd gepresenteerd door Dennis Boutkan. Op de bijeenkomst werd een aantal documentaires gepresenteerd, evenals de nieuwe website van Stichting Document Our History Now. ONVOORWAARDELIJKE LIEFDE
Naast de internationale verhalen, besteedt IHLIA natuurlijk ook aandacht aan het nationale LHBT-erfgoed. Samen met de OBA organiseerde IHLIA een dubbelexpositie over Gerard Reve, Teigetje en Woelrat. In het Reve-museum in de OBA konden bezoekers niet eerder getoonde foto’s uit de collectie van Teigetje en Woelrat bekijken. Op het IHLIA-plein werden zes ‘hoofdstukken’ uit het boek Ons Leven met Reve uitgelicht.
document our history now
10
exposities | activiteiten uitgelicht fotocollectie Het boek begint in 1969 wanneer Gerard Kornelis van het Reve en zijn vriendje Teigetje verbastering van Tijgertje - in Amsterdam de jongen Woelrat ontmoeten. Vier dagen later komt Woelrat naar Huize 't Gras in Greonterp om niet meer te vertrekken. Net als Tijger blijkt Woelrat een fervent fotograaf. Met een eenvoudige Agfa Clack, later vervangen door een Asahi Pentax, maken zij duizenden foto's van hun leven met Gerard Reve: van Gerard, zijn omgeving, zijn brieven en documenten.
exposities | activiteiten
11
uitgelicht
WIE WAS RIEK STIENSTRA?
ZE STREED ACTIEF VOOR DE EMANCIPATIE VAN LESBIENNES, WAS VAN 1974 TOT 2002 DIRECTEUR ÉN HET GEZICHT VAN DE SAD-SCHORERSTICHTING (WAT LATER DE SCHORERSTICHTING IS GEWORDEN). ALS DIRECTEUR VAN DEZE STICH-
NOOIT MEER IN DE KAST IS NA VERTONING OP HET IHLIA-PLEIN OP REIS GEGAAN NAAR DIVERSE VERZORGINGSTEHUIZEN IN AMSTERDAM: HET SCHOUW EN D’OUDE RAAI (TWEE WOONZORGCENTRA). MEERDERE WOONZORGHUIZEN VAN AMSTA (W.O. DE POORT) EN DE VREUGDEHOF VAN AMSTELRING STAAN IN DE PLANNING VOOR 2015.
Gerard Reve, Teigetje en Woelrat groeiden op in een tijd waarin homoseksualiteit voor velen nog een taboe was. Zo ook de ouderen die meewerkten aan de expositie Nooit meer in de Kast! die in de zomer van 2014 te zien was. Hoewel de acceptatie van homo’s, lesbo’s, biseksuelen en transgenders tegenwoordig in grote delen van de Nederlandse samenleving enorm is verbeterd, is het niet overal zo. WEER TERUG IN DE KAST?
Roze senioren in zorgcentra bijvoorbeeld kunnen niet altijd zichzelf zijn en in openheid leven. Het komt regelmatig voor dat zij weer terug ‘de kast in’ gaan. De tentoonstelling Nooit meer in de Kast! geeft een inkijkje in de levens van een tiental oudere homoseksuele vrouwen en mannen. Levens waarin homoseksualiteit een belangrijk maar niet het enige aspect is. Het is het vervolg op het levensverhalenproject van IHLIA, waarin vrijwilligers de levensverhalen van roze ouderen optekenen. Een aantal van deze verhalen - en de foto's die ze illustreren - vormt de basis voor de expositie.
TING, MAAKTE ZE HIV EN AIDS BESPREEKBAAR. RIEK STIENSTRA WERD VOORAL GEWAARDEERD DOOR HAAR MENSELIJKE AANPAK. EN ZE STAK HAAR MENING NIET ONDER STOELEN OF BANKEN. OVER DE VROUWENBEWEGING DIE BEWEERDE DAT LESBISCH ZIJN EEN POLITIEKE KEUZE ZOU ZIJN, ZEI ZE: “EEN KEUZE, BEN JE BEDONDERD. WAT IS ER VOOR KEUZE? ALS JE JE EIGEN GEVOEL NIET SERIEUS NEEMT, WORD JE DOODSONGELUKKIG.” RIEK OVERLEED IN 2007 OP 65-JARIGE LEEFTIJD.
Hannah van Herk is de maker van deze tentoonstelling. Tijdens de opening hield ze een vrolijke presentatie waarin ze toelichtte hoe de keuzes van de foto’s en teksten die op elke banier geplaatst zijn tot stand zijn gekomen. GENDER ALS CONSTRUCTIE
Later in hetzelfde jaar waren roze ouderen ook onderwerp van een lezing die mede werd georganiseerd door IHLIA. Op 6 november sprak dr. Judith Schuyf de vierde Riek Stienstralezing uit met als titel Roze ouderen, zelf aan zet. De overheid wil dat ouderen meedoen in de participatiemaatschappij. Maar wat betekent dit voor roze ouderen? Opening Nooit meer in de kast
Gender as a Performance van fotograaf Chris Rijksen is ook weer een voorbeeld van
een tentoonstelling waarmee IHLIA de diversiteit van de LHBT-gemeenschap toont. De winnaar van de Pride Photo Award 2012 laat met de fotoserie zien dat gender een constructie is:
Optreden van Hest-tot-Hemelaar tijdens Riek Stienstralezing
12
exposities | activiteiten fotocollectie “Bananen zijn bananen omdat mensen zeggen dat dat zo is. Gender is op dezelfde manier geconstrueerd. Men is een vrouw of een man omdat men zegt dat dat zo is. Daarom is gender niets meer dan een performatieve daad, die op geen enkele manier in verband staat met een biologisch aspect." Tijdens de opening werd onder andere een lezing verzorgd door dr. Eliza Steinbock (Department of Literature and Arts & Centre for Gender and Diversity, Maastricht University) en werd Chris geïnterviewd. Een andere tentoonstelling bij IHLIA met een vergelijkbaar thema is M/V wat doe jij ermee. Het draait om het dilemma van de zichtbaarheid. Laten zien wie je bent, maakt dat kwetsbaar of juist sterk? Wat kan en wil je laten zien in je houding en uiterlijk als het gaat om genderexpressie? Vier studenten van de Academie voor Beeldende Vorming Gijs ter Beek, Iida Snoek, Lucas Atteveld en Leila Djuheric - lieten zich inspireren door de verschillende invalshoeken op gender uit de rijke LHBT-geschiedenis. Aan de hand hiervan maakten de studenten een aantal uitdagende directe opdrachten over dit thema voor de doelgroep 14-16 jaar. Gedurende twee dubbeluren werkten leerlingen van het Hyperion Gymnasium en van het Rosa Beroepscollege de opdrachten uit tot de kunstwerken die bij IHLIA te zien waren.
exposities | activiteiten
We leven allemaal in dezelfde wereld die eisen stelt aan ons gedrag en uiterlijk. Een mediale wereld die ons beelden opdringt. Als individu en als groep. M/V wat doe jij ermee?! Gewoon jezelf zijn is niet zo vanzelfsprekend als het klinkt. Daarnaast is iedereen uiteindelijk kind van zijn tijd: binnen onze persoonlijke ontwikkeling worden we beïnvloed door de tijd waarin we leven. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de manier waarop transgenders in de loop van de tijd zijn gerepresenteerd in films. In samenwerking met de The Netherlands Research School of Gender Studies, the Graduate Gender Programme en TranScreen (Amsterdam Transgender Filmfestival) organiseerde IHLIA een lezing in mei 2013 met filmhistorica en -maker Susan Stryker (University of Arizona): We Who Are Sexy: The Whirlwind History Of Transgender Images In Cinema.
HET PUBLIEK KON EEN PERSOONLIJKE BOODSCHAP ACHTERLATEN OP EEN PAPIERTJE EN DEZE HANGEN IN EEN ‘BOOM’ DIE IN HET MIDDEN VAN DE TENTOONSTELLINGSRUIMTE STOND. ENKELE REACTIES: “MOOIE EN LEERZAME TENTOONSTELLING. EEN INTERESSANT ONDERWERP WAAR JE NIET ZOVEEL OVER HOORT. GOED DAT ER EEN KEERTJE AANDACHT AAN WORDT BESTEED.” “TROTS DAT DIT MAG EN KAN HIER!!!!”
Projectleider Clari de Waal: “Het was een superclub! Zij wilden graag aan het project meedoen, omdat het voor hen een uitdaging was om een maatschappelijk onderwerp te vertalen naar een beeldende opdracht."
“HEEL LEUK! GOEDE EXPO! IK HOOP OP VEEL BEZOEKERS” “MOOI IN BEELDEN HET THEMA UITGEWERKT DOOR JONGE MENSEN. KLEURRIJK EN VEELZIJDIG”
‘WE ARE BORN NAKED, THE REST IS DRAG’
Wat Clari opviel was dat het voor studenten moeilijk bleek om het onderwerp dichtbij zichzelf te houden. Onder hen leefde toch het idee dat nadenken over genderkwesties iets is voor mensen die daar een probleem mee hebben. De uitspraak van Ru Paul (1960) bracht de groep studenten verder in het persoonlijk durven maken van het onderwerp: ‘We are born naked, the rest is drag’.
“GU SORTU GINEU EUBOS BERETIK, SORTUKO DIRA BESTEAK” (Vertaling: Van dezelfde boom als waar wij van afstammen, stamt ook de ander af)
VOOR EEN COMPLEET OVERZICHT MET ALLE EXPOSITIES EN ACTIVITEITEN DIE IHLIA HEEFT GEORGANISEERD, ZIE PAGINA 22-23.
13
14
WETENSCHAPPERS, JOURNALISTEN, SCHOLIEREN, BELEIDSMAKERS EN DE GEïNTERESSEERDE LHBT' ER; IEDEREEN ZOEKT WEL EENS NAAR INFORMATIE EN WEET NIET WAAR JE HET KAN VINDEN. DE INFORMATIEDIENSTVER-
i n f o r m at i e d i e n s t v e r l e n i n g De informatiedienstverlening werd in 2014 anders opgezet, vrijwilligers vormen de eerste lijnsinformatiedienstverlening. Hiermee is het mogelijk gebleven om de IHLIA-Informatiebalie vier dagen in de week open te houden. Zij vangen bezoekers op en beantwoorden eenvoudige vragen via telefoon en email. Daarnaast zijn er tweedelijnsinformatiedienstverleners voor de meer ingewikkelde zoekvragen en het literatuuronderzoek.
LENING VAN IHLIA IS ER SPECIAAL VOOR OM IEDEREEN TE HELPEN MET ZIJN VRAAG.
IHLIA stelt materiaal uit de collectie op aanvraag beschikbaar. Het ophalen en opruimen van opgevraagd materiaal hoort ook bij de taak van de vrijwilligers. Een protocol en begeleiding bieden ondersteuning bij hun werkzaamheden. IHLIA is heel blij met deze medewerkers die hun werk met veel betrokkenheid en plezier doen. VERSCHILLENDE CATALOGI
Een collectie beheren is één ding. Die ook toegankelijk maken voor gebruikers wereldwijd is natuurlijk een tweede. Naast IHLIA’s eigen zoekmachine is de collectie van boeken, grijze literatuur, artikelen en video's ook opgenomen in de online catalogi van de OBA en AdamNet. Daarnaast kwam in 2014 de IHLIA-collectie van boeken en grijze literatuur beschikbaar in Picarta en Worldcat. Door de opname in Worldcat is deze IHLIA-collectie wereldwijd beter toegankelijk.
i n f o r m at i e d i e n s t v e r l e n i n g
aanvullingen op bestaande archieven bij het IISG ondergebracht. Deze archieven bij het IISG worden steeds vaker geraadpleegd door onderzoekers. KLANTTEVREDENHEID
Net als voorgaande jaren onderzocht IHLIA ook in 2013 en 2014 de klanttevredenheid. Vooral de deskundigheid en klantvriendelijkheid van de medewerkers worden erg hoog gewaardeerd. Met de overwegend positieve reacties kan IHLIA niet anders dan heel blij zijn. Iedereen die de Informatiebalie in de afgelopen twee jaar benaderd heeft met een vraag of verzoek, heeft een link gekregen naar de online vragenlijst. In 2014 is een breder gebruikersonderzoek gestart onder alle gebruikers van de afgelopen jaren. Hiermee wil IHLIA inzicht krijgen in met name de gebruikersgroep afkomstig uit de wetenschap. Nog enkele resultaten van het onderzoek: • Meeste respondenten zijn studenten en mensen die beroepsmatig informatie bij IHLIA zoeken • Een greep uit de onderwerpen:
HOMOSAURUS
In 2013 is de IHLIA-thesaurus (trefwoordensysteem), de ‘Homosaurus’, compleet herzien. Er is zowel een Nederlandse als een Engelstalige versie beschikbaar. De toegekende thesaurustermen in de database zijn in 2014 aangepast aan de nieuwe Homosaurus. Dit geldt voor alle materiaalsoorten. SAMENWERKING IISG
Een belangrijke partner van IHLIA is het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Daar zijn alle persoons- en organisatiearchieven van IHLIA onder de juiste omstandigheden opgeslagen en te raadplegen. De gegevens van deze archieven zijn behalve via de zoekmachine op de IHLIA-website ook via de zoekmachine op de IISG-website terug te vinden. In 2013 en 2014 werden
- Homoseksualiteit in literatuur - Het archief van de failliete Schorerstichting - Relatie tussen de Nederlandse homobeweging in de overheid - Past & future LGBT-vakbondsgeschiedenis FNV - Mannelijke prostitutie - Of Spinoza homo was... - Taalgebruik binnen de LHBT-gemeenschap - Groep 7152 / lesbische vrouwen - Geschiedenis van de Vereniging Zociëteit - Bloeddonaties, risicostudies - Gender in renaissancekunst
15
16
i n f o r m at i e d i e n s t v e r l e n i n g
pr i d e ph oto awa r d
17
Het thema van 2013 was 'Extremely Normal'. Cindy Aquino (Filippijnen) won toen de Award met een foto uit haar serie ‘Bond’ die een teder en intiem moment tussen twee Filipijnse vrouwen laat zien.
• Enkele reacties: 'PERFECTE SERVICE' 'A VERY GOOD INSTITUTION, THANKS FOR BEING THERE DOING THIS IMPORTANT JOB!' 'IK BEN ZEER VRIENDELIJK GEHOLPEN EN IK ZAL MIJN PAPER AAN UW ORGANISATIE AFSTAAN.'
Cindy in een interview voor de Pride Photo Award-site: “Ik heb mijn fotoserie speciaal voor Pride Photo Award gemaakt, in minder dan twee weken tijd. Ik vroeg daarom twee van mijn vriendinnen, Onek en Thalia, om voor mijn camera te poseren.
'THANK YOU SO MUCH FOR THESE TWO ADDITIONAL ARTICLES. YOU HAVE BEEN A GREAT HELP IN MY RESEARCH. THANK YOU AGAIN FOR YOUR HELP.'
“IK BEN ZEER GOED GEHOLPEN DOOR JULLIE MEDEWERKERS. ONDANKS DAT IK MAAR ÉÉN KEER LANGS BEN GEWEEST HEB IK WEL DE INFORMATIE KUNNEN VINDEN DIE IK ZOCHT.” 'KEEP ON WITH YOUR WORK, IT IS IMPORTANT, AND THINK INTERNATIONALLY!'
Ik heb één hele dag met Onek en Thalia doorgebracht. Eerst nam ik wat foto’s van hen terwijl ze kennismaakten en met elkaar kletsten. Tijdens het poseren vertelden beide vrouwen me dat ze maar twee dingen willen: acceptatie en liefde. Op een later moment heb ik als titel van mijn fotoserie gekozen voor ‘Bond’. Om het feit te benadrukken dat lesbo’s, homo’s, biseksuelen en, niet te vergeten, transgenders, doodnormaal zijn.” VREUGDE
NIEUWE ZOEKMACHINE OP WWW.IHLIA.NL BIJ EEN NIEUWE WEBSITE HOORT OOK EEN NIEUWE ZOEKMACHINE. DIT BETEKENT EEN GROTE VERBETERING VAN DE DOORZOEKBAARHEID VAN DE IHLIA-COLLECTIE. VEEL MEER DEELCOLLECTIES, ZOALS HET TIJDSCHRIFTENARCHIEF, HET FOTOARCHIEF EN HET AFFICHE-ARCHIEF ZIJN NU VIA DE WEBSITE DOORZOEKBAAR. MEER OVER DE NIEUWE WEBSITE VIND JE OP PAGINA 20.
Bezoek infodienstverlening Telefoon infodienstverlening E-mail infodienstverlening Totaal infodienstverlening Bezoek expositie*
2014 516 102 131 749 1325
2013 550 195 133 878 1335
*IHLIA telt alleen tijdens openingsuren van de informatiebalie; het werkelijke aantal bezoekers zal hoger liggen aangezien de OBA dagelijks open is van 10:00-22:00 uur.
Parisa Taghizadeh (Groot-Brittannië) was de winnaar van Pride Photo Award 2014 met als thema ‘Getting Closer’. Uit bijna 3.600 inzendingen koos de internationale vakjury een foto uit de serie Boy, over haar zoon van vijf die toen dol was op kleurige, mooie 'meisjesdingen' als nagellak, kettinkjes en maskers. Parisa Taghizadeh was een van de 375 deelnemers van 62 nationaliteiten die dat jaar deelnamen.
BEGONNEN IN 2010 MET EEN FOTOTENTOONSTELLING DIE DE SEKSUELE DIVERSITEIT IN DE NEDERLANDSE SAMENLEVING LIET ZIEN, IS DE PRIDE PHOTO AWARD (PPA) ANNO NU UITGEGROEID TOT EEN INTERNATIONALE FOTOWEDSTRIJD MET EEN GERENOMMEERDE FOTOVAKJURY. DOEL
VEEL BEZOEKERS
De winnende foto's worden elk jaar tentoongesteld in de Oude Kerk te Amsterdam. 2013 en 2014 waren ook qua bezoekersaantallen succesvolle jaren met ruim 28.000 bezoekers per jaar. Met het bereiken van een groot publiek is niet het enige belangrijke doel gehaald. De ieder jaar terugkerende panelen met een selectie van de foto's op grote pleinen in verschillende Amsterdamse stadsdelen is een effectieve manier om ook de inwoners van buiten het centrum te bereiken. Jaarlijks groeit ook het aantal donateurs en sponsoren uit het bedrijfsleven.
VAN HET PROJECT IS OM DE STEREOTYPE BEELDVORMING ROND HOMOSEKSUALITEIT EN SEKSUELE DIVERSITEIT IN DE SAMENLEVING EN VOORAL IN DE MEDIA TE DOORBREKEN. PPA IS EEN ZELFSTANDIG PROJECT, WAARIN IHLIA SAMENWERKT MET STICHTING HOMOMONUMENT EN COC AMSTERDAM. FOAM EN WORLD PRESS PHOTO ADVISEREN EN STEUNEN PPA.
18
queering the collections
roze levensverhalen
EEN BIJZONDERE ORGANISATIE MET EEN UNIEKE COLLECTIE, MAAR ZEKER NIET
“BLIJVEN VERTELLEN, OPDAT WE NIET VERGETEN.” IHLIA IS IN 2012 SAMEN MET
DE ENIGE ORGANISATIE DIE HET ERFGOED BEWAART VAN HET WERK EN LEVEN,
OSIRA AMSTELGROEP HET PROJECT ROZE LEVENSVERHALEN GESTART. AAN DE
DE STRIJD EN ACTIES VAN HOMOSEKSUELE VROUWEN EN MANNEN. OOK VEEL
HAND VAN EEN AANTAL GESPREKKEN NEMEN VRIJWILLIGERS DE TIJD OM SAMEN
ANDERE ARCHIEVEN EN MUSEA HEBBEN OBJECTEN DIE IETS VERTELLEN OVER DE
MET DE HOMOSEKSUELE OUDERE HUN VERHAAL IN BOEKVORM – AANGEVULD
LHBT-GEMEENSCHAP.
MET FOTO’S EN ANDERE MEMORABILIA – OP TE TEKENEN. DE VERTELLERS BEPALEN
19
UITEINDELIJK ZELF WAT ER IN HUN LEVENSBOEK KOMT TE STAAN.
Helaas is dit niet altijd zichtbaar en daar wil IHLIA graag wat aan doen. In 2014 is gestart met het project Queering the Collections samen met het Amsterdam Museum, Joeri Kempen Projectmanagement, Reinwardt Academie en COMCOL. Met het ‘queeren’ van een collectie wordt bedoeld het onderzoeken, beschrijven en ontsluiten van queer aspecten van objecten die deel uitmaken van de collectie van een museum of erfgoedinstelling.
In een drietal ronden in 2013 en 2014 werden de inmiddels 23 levensboeken gepresenteerd. De eerste presentatie vond plaats in verzorgingstehuis De Rietvinck waarin de schrijvers en vertellers van zes boeken in het zonnetje werden gezet door presentator Anja de Crom. Ook in 2014 werd in een intieme sfeer bij de start van de Grey Pride nog eens drie boeken overhandigd.
Daarnaast wordt met queeren ook bedoeld het actief verzamelen van objecten met een queer betekenis. Gegevens en objecten die een deel van het verhaal vertellen van (groepen) mensen die zich seksueel verhouden met mensen van hetzelfde geslacht worden als queer erfgoed beschouwd. Evenals verhalen over mensen die in hun gedrag afwijken van de in hun tijd en cultuur heersende gendernormen. Mensen die we nu lesbisch, homo, bi of transgender zouden noemen.
De presentatie met de meeste boeken werd groots aangepakt. In een bomvolle Theaterzaal van de OBA praatte presentator Soula Notos de middag in december 2013 aan elkaar. Naast het belang van het bewaren van deze verhalen, werd ook benadrukt hoe belangrijk het voor roze ouderen kan zijn om hun verhaal op te laten schrijven. Anton Koolwijk, geestelijk verzorger van Amstelring: “Wat is nou de diepere betekenis van het levensboek? Thijs Tromp is op dit thema gepromoveerd en concludeert dat het optekenen van je levensverhaal aantoonbaar het welzijn van de verteller bevorderd. Het opschrijven heeft een positieve invloed op het aanvaarden van het geleefde leven.”
In het buitenland gebeurt het queeren al geruime tijd en daarom willen IHLIA en partners dit graag op de agenda zetten en musea, archieven en andere erfgoedinstellingen in Nederland ondersteunen om dit ook te doen. Bewustwording en erkenning van de noodzaak is het belangrijkste doel bij het organiseren van een symposium voor het erfgoedwerkveld in 2015. Dit project komt voort uit de in 2012 op de internationale ALMS LHBT-Conferentie geformuleerde visie: in 2020 kan iedere LHBT-jongere verhalen over zichzelf vinden wanneer ze een museum, bibliotheek of archief bezoeken. Ze kunnen daar zien hoe LHBT’ers vroeger leefden en liefhadden en streden voor de emancipatie van homoseksuele vrouwen en mannen.
Tijdens alle presentaties werd kort stilgestaan bij ieder levensverhaal. Bijzonder was het verhaal van Henk Elbers. Tijdens het proces overleed hij, zonder dat zijn familie wist van zijn voornemen om een boek te laten schrijven. Hij is zelfs heel lang getrouwd geweest met een lesbische vrouw en een groot deel van zijn leven naar eigen zeggen met blijdschap in de kast blijven zitten. NIEUWSGIERIG NAAR ALLE VERHALEN? OP DE WEBSITE VAN IHLIA STAAT EEN OVERZICHT VAN ALLE BOEKEN DIE TOT NU TOE ZIJN GEMAAKT. DE BOEKEN ZIJN OOK BIJ IHLIA IN TE ZIEN.
nieuwe website
20
p u b l i c at i e s
ZOEKMACHINE
Belangrijke vooruitgang is de nieuwe zoekmachine die ontwikkeld is door de Ontwikkelfabriek. Het verschil zit in de gebruiksvriendelijkheid: iedereen is gewend om te googelen; ook die vorm is toegevoegd. Natuurlijk ontbreekt ook de mogelijkheid niet om specifiek te zoeken op verschillende velden. Net als het zoeken met de Homosaurus, de door IHLIA ontwikkelde thesaurus voor optimale onderwerpsontsluiting met specifieke zoektermen op het terrein van LHBT-onderwerpen.
IN DE AFGELOPEN TWEE JAAR HEEFT IHLIA TWEE PUBLICATIES GESCHREVEN OVER DE PROJECTEN OPEN UP! EN ROZE LEVENSVERHALEN.
De Homosaurus is zowel in het Nederlands als het Engels geïmplementeerd. De zoekmachine doorzoekt alle materiaalsoorten tegelijkertijd en biedt de mogelijkheid om af te bakenen. Uniek is dat als hulpmiddel bij het zoeken met de Homosaurus de hiërarchische relaties worden gevisualiseerd. DIGITALE BIBLIOTHEEK IN 2013 EN 2014 IS DE NIEUWE HUISSTIJL EN WEBSITE VAN IHLIA ONTWIKKELD. DE OUDE SITE GING IN VERSCHILLENDE GEDAANTEN AL RUIM 15 JAAR MEE. OMDAT HIJ NIET MEER VOLDEED AAN DE EISEN VAN DEZE
IHLIA wil graag de collectie ook online zichtbaar maken. Met de huidige copyright- en privacywetgeving is het helaas niet mogelijk om alle (beschikbare) digitale documenten ook online te presenteren. Vooral materiaal dat jonger is dan 70 jaar kan niet online getoond worden, tenzij er toestemming is van de rechthebbende. Dit proces van toestemming vragen, vergt veel tijd. Maar IHLIA is druk bezig met steeds meer online aanbieden.
TIJD, IS ER GESTART MET DE NIEUWE WEB PORTAL.
Heel bijzondere, oudere stukken zijn al wel full tekst online te bekijken: IHLIA heeft de beschikking over een aantal oude periodieken, zoals COC Periodiek en Levensrecht, maar ook over Der Eigene. Deze periodiek wordt beschouwd als het eerste homotijdschrift ter wereld. Het eerste nummer verscheen in 1896. PINK LIFE STORIES IN AMSTERDAM / Lonneke WAT IS ER NOG MEER NIEUW? EEN VAN DE EXTRA’S OP DE WEBSITE IS DE MOGELIJKHEID OM PERSOONLIJK EEN ACCOUNT AAN TE MAKEN. DAARMEE KUNNEN ZOEKOPDRACHTEN WORDEN OPGESLAGEN EN HEEFT DE GEBRUIKER TOEGANG TOT DE DIGITALE BIBLIOTHEEK.
van den Hoonaard, M. Dranow [transl.] In: Journal of Lesbian Studies 19 (2015) 1, p. 102-103. OPEN UP! LGBT HISTORY COMING OUT OF THE CLOSET / Sally
Johnson, Michel Otten. In: Queers online: LGBT Digital Practices in Libraries, Archives, and Museums. Sacramento, CA : Litwin, 2015 - p. 149-164.
21
exposities | activiteiten
22
overzicht 2013
Uitnodiging expositie Gender as a Performance
Opening expositie Visible Faces
Ons leven met Reve in bibliotheek Veenendaal
Quilt tijdens AIDS Memorial Day hal OBA
Presentatie Roze Levensboeken in de theaterzaal van de OBA
EXPOSITIE Gender as a Performance – Chris Rijksen LEZING Conferentie Brave New World London Metropolitan Archives, Lonneke van den Hoonaard PRESENTATIE Roze Kast in Bibliotheek Leeuwarden – met lezing van Sabine van der Berg, auteur van Wissel EXPOSITIE Lost and Found / Verloren Voorwerpen: Transgender beeldproductie – in samenwerking met TranScreen EXPOSITIE Ons Leven met Reve – in samenwerking met de OBA KRANSLEGGING Homomonument Amsterdam LEZING Susan Stryker: We Who Are Sexy: The Whirlwind History of Transgender Images in Cinema PRESENTATIE Roze Levensverhalen in de Rietvinck, zorginstelling Amsterdam PRESENTATIE Europride, Marseille Forum Mediterranean over LGBT-archieven, Jack van der Wel EXPOSITIE Altijd al Anders, Jan-Dirk Bouw – video-expositie met Tolerance United EXPOSITIE Visible Faces, Cigdem Yuksel - foto's van Turkse LHBT'ers OPENING Fototentoonstelling Pride Photo Award, Oude Kerk Amsterdam LEZING Marcel Proust – in samenwerking met Bureau Boeiend INFORMATIEMARKT Nationale ouderendag – in de OBA PRESENTATIE & OVERDRACHT WWP-archief bij Annual Member Meeting WPP naar IHLIA EXPOSITIE Bewaar me voor de waanzin van het recht: honderd jaar na de invoering van art. 248 bis. – Reprise PRESENTATIE Roze Kast in Bibliotheek Grou-Akkrum EXPOSITIE Aids Memorial Quilts en Hellun Zelluf PRESENTATIE Roze Levensverhalen in de OBA CULTURELE ONTMOETINGEN Roze Levensverhalen – bij de Lesbo Code
exposities | activiteiten
23
overzicht 2014
NIEUWJAARSBORREL Vrienden van IHLIA – met onthulling beeld Riek Stienstra EXPOSITIE Rainbow Girls, portretfoto’s van zwarte lesbo’s uit Zuid-Afrika – Julia Gunther DISCUSSIEBIJEENKOMST Erfgoedarena Queering the collections Reinwardt Academie – Lonneke van den Hoonaard KRANSLEGGING Homomonument Amsterdam EXPOSITIE In Between; hoe leef je als homoseksuele jongere in een heteroseksuele wereld? – Chantal Winatasasmita WORKSHOP Schrijven voor Wikipedia EXPOSITIE Nooit meer in de Kast – tien portretten van roze ouderen die meewerkten aan de Roze Levensverhalen OPENING Grey Pride – met presentatie laatste Roze Levensverhalen in de serie AWARDSHOW Dutch LesBian Media Awards – prijzen voor de beste Nederlandstalige film-, theater- en tv-producties met een LBT-thema. VERHALENZUIL LaVita Publishing – videokast met fragmenten voorgelezen door schrijfsters uit het fonds van LaVita OPENING Pride Photo Award – met prijsuitreiking LEZING Mosse Lezing: De HoMa: zwierige redder in nood – uitgesproken door Mohammed Benzakour PRESENTATIE Document our History Now – nieuwe documentaires en website van de stichting Document our History Now. LEZING Riek Stienstralezing: Roze ouderen, zelf aan zet! – uitgesproken door dr. Judith Schuyf EXPOSITIE M/V wat doe jij ermee; laten zien wie je bent maakt dat kwetsbaar of juist sterk?
Opening met fotograaf Julia Gunther Rainbow Girl
Expositie In Between
Expositie Nooit meer in de kast
Mosse Lezing door Mohammed Benzakour
b e s t u uvrr ieenn dmeend ev w an e ri khelri a s
24
BESTUUR IHLIA
bestuur & medewerkers & vrijwilligers
· Saskia Keuzenkamp · Juul van Hoof · Anya Wiersma · Frank van der Velden · Agnes Elling · Jan Boomgaard
bestuur en medewerkers
PROJECTMEDEWERKERS
voorzitter secretaris penningmeester lid lid lid
datum benoeming 01-01-2012 datum benoeming 01-07-2010 datum benoeming 01-07-2010 datum benoeming 01-02-2011 datum benoeming 15-01-2014 datum benoeming 15-01-2014
Annelies van den Brink, Gerrit Groenendijk, Hannah van Herk, Suzanne Pernot, Leonne Stentler, Clari de Waal HOOFD COLLECTIEVORMING EN INFORMATIEDIENSTVERLENING
Jack van der Wel DIRECTEUR
Lonneke van den Hoonaard Afgetreden bestuursleden in 2013 en 2014: Menno van Leeuwen, Azim Koning, Monique van der Meer. MEDEWERKERS BIBLIOTHEEK, ARCHIEF EN INFORMATIEDIENSTVERLENING
Connie van Gils, Danny Halim, Jasper Wiedeman. Hendrika Berndes, Truus Boer, Sjouk Visser in de vestiging Leeuwarden tot einde 2013. Nora Smit in de vestiging Amsterdam tot juli 2014. WETENSCHAPPELIJK INFORMATIESPECIALIST
Thea Sibbel MEDEWERKER EXPOSITIE
Gemma Rameckers COMMUNICATIE/WEBREDACTIE
Michel Otten VRIJWILLIGERS
Janneke Baur, Ida van Benten, Arthur van Doren, Meindert Douma, Ad van Erp, Barbara Gassmann, Gerrit Groenendijk, Marian Hoekstra, Niels de Konink, Fricke Oosten, Toos Otjes, Annemieke Scheepstra, Martien Sleutjes, Robert Steenhuis, Alvaro Villalobos, Gert van Vliet, Clari de Waal, Peter Zwart
25
v r i e n d e n va n i h l i a
26
VRIENDEN VAN IHLIA
Het belangrijke werk van IHLIA wordt ondersteund door de donateurs van de Stichting Vrienden van IHLIA (VvI). Het bijeengebrachte geld wordt gebruikt om boeken en tijdschriften aan te schaffen die voor IHLIA zelf te duur zijn en, indien nodig, anderszins financieel bij te springen. Vriend(in) worden kan al voor € 30 per jaar. Nieuwe vrienden krijgen de IHLIA-nieuwsbrief toegestuurd en donateurs worden een paar keer per jaar uitgenodigd voor diverse exclusieve activiteiten. Denk aan rondleidingen en kijkjes achter de schermen bij nieuwe tentoonstellingen van IHLIA. De Stichting VvI werft donaties voor IHLIA en onderhoudt contact met de donateurs. Het bestuur bestaat uit: Paul Overdijk (voorzitter) Janfrans van Eerden (secretaris) Anya Wiersma (penningmeester) Alle leden van het bestuur hebben in het verleden hun sporen in LHBT-organisaties verdiend en willen zich nu graag inzetten voor de Stichting Vrienden van IHLIA. IHLIA en de Vrienden van IHLIA zijn door de Belastingdienst erkend als ANBI. Dit betekent dat de giften of donaties aftrekbaar zijn van het belastbaar inkomen.
p r a k t i s c h e i n f o r m at i e
BEZOEKADRES
Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) Oosterdokskade 143, 6e verdieping (IHLIA-plein) 1011 DL Amsterdam OPENINGSTIJDEN INFORMATIEBALIE
maandag t/m donderdag | 12.00-17.00 uur De exposities op het IHLIA-plein zijn buiten de openingstijden van de informatiebalie gewoon te bezichtigen. Hiervoor gelden de openingstijden van de OBA: iedere dag van 10:00 – 22:00 uur. Website | www.ihlia.nl Telefoon | 020-5230837 (tijdens openingstijden Informatiebalie) Email |
[email protected] Facebook | www.facebook.com/ihlia.lgbtheritage Twitter | twitter.com/Ihlia YouTube | www.youtube.com/user/IHLIA Met dank aan de OBA.
27
29
