Wie ben ik? Ingrid van der Aart, pastoraal werkster

PA S TO R A L E Informatieblad voor de Bonifatiusparochie

Jaargang 13 - nummer 7

Wie ben ik? Het is een zonnige zondagmiddag als ik in de Martinuskerk in Voorburg het volgende jonge stel ontvang om hun zoontje te dopen. Want dopen doen wij sinds enige tijd in clusterverband, beurtelings in de kerken van Rijswijk, Voorburg en Leidschendam door de verschillende pastores. Dus sta ik daar en zie de ouders binnenkomen. Vader draagt het kind, hij heeft geen oog voor de kerk of voor mij, hij kijkt naar zijn zoontje en heeft alleen oog voor hem. Pure onvervalste liefde is het. Het doopjurkje wordt door vader aangetrokken, en als het moment is gekomen dat het kindje ten doop moet worden gehouden kijkt moeder mij aan met een verontschuldigende glimlach: “laat hij het maar doen”, want er is geen sprake van dat vader het kind uit handen geeft. Zojuist hebben we een stukje Marcusevangelie gelezen, van de doop van Jezus in de Jordaan. Met als slotwoorden “Jij bent mijn geliefde Zoon in wie ik vreugde vind.” Ik zie de betekenis voor mij, in de blik van die vader voor zijn kind. Zo ziet God naar ons mensen, en zo mogen wij, in Zijn naam, naar elkaar zien. Op Youtube staan drie preken van Henri Nouwen rond dit thema, met als titel: “Being the beloved.” Hij heeft ze jaren geleden gehouden in Crystal Cathedral in Californië. Crystal Cathedral is een enorm glazen gebouw waar duizenden mensen in kunnen, met een glossy koor dat geweldig zingt. En dan staat daar, bijna aandoenlijk, die Nederlandse priester, Henri Nouwen, met naast zich een flip-over waarop hij met een krassende viltstift zijn diepe overtuigingen vastlegt. Dat wij allemaal een geliefd kind zijn van God. Henri Nouwen maakte carrière als docent aan de Harvard-universiteit, maar ontdekte dat hij uiteindelijk zijn diepe relatie met God het beste kon ervaren in de omgang met geestelijk en lichamelijk gehandicapten. Hij ging wonen in een Ark-gemeenschap en zorgde er voor Adam, een jonge man die helemaal zorgafhankelijk was. Daar leerde hij wat liefde was, de liefde van God voor hem als mens. Hij raakte er niet over uitgepraat. Het was het antwoord op zijn vraag: “wie ben ik ?” Wij, u en ik, zijn misschien op vakantie gegaan, weg uit onze vertrouwde omgeving, en dan laten we de wereld

september 2013

Ingrid van der Aart, pastoraal werkster waarin we gekend zijn in onze functie, als ouder-van, vriend-van, lid-van, achter ons. En wie zijn we dan nog, als we uit het vliegtuig stappen? Als mensen ons dan vragen naar onze identiteit, ‘wie bent u?”, wat is dan ons antwoord? Beginnen we over onze maatschappelijke status, ons werk, onze functie en onze bezittingen? Zoals het typetje ‘mijnheer Akkermans’ van Kees van Kooten die altijd zei “ik ben genoemd!”. Want dat gaf hem status. Vinden we het trouwens belangrijk wat anderen over ons denken en zeggen?Het kan heerlijk zijn om op vakantie ontdaan te zijn van die hele context. Je bent alleen nog maar jezelf, anoniem, een mens op vakantie. Niemand die nog even door een enkele vraag aan je baan herinnert, niemand die een beroep op je doet, gewoon lekker een slenterende toerist zijn. Het kan ook voelen als een gemis, dat je niet gekend bent en dus teruggeworpen bent op jezelf. “Op het strand is niemand directeur”, zei eens iemand. Het kan confronterende vragen opleveren. Het kleine kindje in de armen van zijn vader was niet bezig met al die vragen. Hij was het geliefde kind van zijn vader, en vast ook van zijn moeder, en dat was hem genoeg. Zonder liefde sterven mensen, dat bewees een verschrikkelijk experiment in de 2e Wereldoorlog. Twintig kinderen kregen op tijd eten, drinken en slaap, maar werden nooit geknuffeld, vastgehouden, gekoesterd. Ze stierven allemaal. De jonge dopeling hoefde dat gelukkig niet mee te maken. En wij ook niet, hoe leeg ons leven ook wordt. Want, zegt het evangelie, en zegt Henri Nouwen: “ Je bent een geliefd mens”. Niet omwille van wat je doet, van wat mensen van je zeggen of van wat je hebt. Maar om wie je bent in de ogen van God, de Vader/Moeder. En dat wist ik theoretisch al, maar als ik Henri Nouwen dat zie zeggen, met stralende ogen, zelf diep geraakt door die liefde, ja, dan voel ik het ook. En als ik mij die vader weer even voor ogen haal, dan zie ik het voor me. Dat is de basis van het bestaan van dit jonge kind. Dat is wie hij ten diepste is: geliefd, door mensen dichtbij, door God. Dat bent u, dat ben ik. Vandaag, morgen, altijd.

1

Van de bestuurstafel

De laatste bestuursvergadering was twee maanden geleden vlak voor de zomervakantie. In de vorige Pastorale heeft u kunnen lezen dat het parochiebestuur bezig is met het onderzoeken of het verstandig is om de begraafplaats een meer zelfstandige positie te geven. In dat kader is het ook interessant te weten hoe het bij andere begraafplaatsen geregeld is en wat de ervaringen zijn. Paul Schott heeft hiervoor gesproken met de beheerder van begraafplaats St. Agatha in Leidschendam. Hij heeft verslag uitgebracht tijdens de vergadering . Het kan ook interessant zijn om op de een of andere manier samen te werken met deze begraafplaats. We hopen dat het bestuur van St. Agatha daar open voor staat. In de vergadering is verder gesproken over het voorstel van de concertcommissie van Muziek in de Bonifatius om een aantal zaken rondom de financiën te wijzigen. De

Afsluiting vormseljaar  Wat was het weer gezellig met alle vormelingen. Zaterdag 15 juni werd in de tuin bij de Benedictus en Bernadettekerk het vormseljaar afgesloten met de jaarlijks terugkerende BBQ. Alle oud-vormelingen en de huidige groepen: Kleurige Kameleons, glow4you en 3for1 konden samen barbecuen. Weer Hoewel het weer het de dagen voorafgaand aan dit event behoorlijk liet afweten,was het deze zaterdag zonovergoten. Alleen de wind weerhield ons ervan de BBQ op het strand te houden. BBQ Met extra hulp van enkele hulpouders werd de barbecue flink opgestookt en binnen werden de door Suzan meegebrachte lekkernijen in stelling gebracht. Hanno zorgde ervoor dat de spirit er lekker inkwam. Samen Gezamenlijk deden de vormselgroepen een duit in het welbekende zakje door de tafels en stoelen naar de tuin te sjouwen. Een uitgebreide BBQ viel hen ten deel. De oudere vormselgroepen zorgden voor de “nieuwelingen “en zo was ieder voldaan. Ook de afwas en het opruimen werd door de gehele groep opgepakt en zo konden we deze zeer gezellige dag op een positieve manier afsluiten. We hopen op een leuk 2014 waarbij de nieuwe vormselgroepen dezelfde inzet aan het daglicht brengen als dat vandaag gedaan is, zodat zij allen in dezelfde spirit het vormsel mogen beleven.

2

concertcommissie wil niet meer de verantwoordelijkheid dragen voor het beheer van de bankrekening van Muziek in de Bonifatius. Dat beheer gaat nu overgedragen worden aan het parochiebestuur. De concertcommissie blijft wel verantwoordelijk voor de programmering en de financiële administratie zal ook door hen bijgehouden worden. Verder kwam kort ter sprake de vraag van bewonersorganisatie Steenvoorde Noord om van gedachte te wisselen over samenwerkingsmogelijkheden, de vraag van een kleine uitvaartonderneming om haar jaarlijkse In Memoriam tussen Kerst en de jaarwisseling in de Benedictus en Bernadettekerk te houden en het Strandwalfestival, waaraan net als in de voorgaande jaren, ook de Bonifatiuskerk zal deelnemen. Als u dit leest zijn de vakanties voorbij en gaan we met nieuwe energie weer aan de slag.

Herman Bouman

Nieuws van de ‘jongeren-afdeling’  Aan het eind van de spannende examenperiode werden onze verwachtingen waargemaakt: maar liefst vier van onze misdienaars wisten hun middelbare schooldiploma te bemachtigen! De tweeling Nabor en Naomi op het Stanislascollege, Mona en Michael op Sint-Maartens­ college. Onze felicitaties ook voor de Koorschoolzanger en orgelleerling Cédric, hij is geslaagd op het ‘Haganum’. Na een welverdiende vakantie gaan ze allemaal studeren, maar in de kerk zullen wij ze zeker wel eens tegen komen. In elk geval – Mona en Michael misschien op de zondagen van ‘Lolek’?! De jongerengroep ‘Lolek’ is onze ‘erfenis’ van de fantastische Taizé-ontmoeting in Rotterdam. Rondom de opvang van onze gasten uit vele landen heeft zich in de Bonifatiusparochie na de jaarwisseling 2010-11 een hecht groepje gevormd. Onder leiding van Youri en Liesbeth hebben ze de naam ‘Lolek’ aangenomen – van het koosnaampje dat de moeder gaf aan de kleine Woitila, de latere paus Johannes Paulus II. De ‘harde kern’ van de groep bezocht gelijk het jaar hierop de Taizé-ontmoeting in Berlijn. Weet u nog? Om geld voor de reis in te zamelen hebben ze ons vele weekenden op cake en koek getracteerd! Tegen een kleine vergoeding weliswaar, maar wat was het lekker! Dit jaar waren ze blijkbaar te druk met de examens. Het spannende schooljaar hebben ze dan op zaterdag 8 juli jl. afgesloten met een gezellige barbecue in de pastorietuin van de Bonifatiuskerk. Volgend studiejaar zijn ze van plan door te gaan, laten ze ons weten. De eerste bijeenkomst na de vakantie is gepland op 25 augustus. Na oktober willen ze dan elke eerste zondag van de maand na de mis elkaar treffen in de Lucaszaal. Aldus Mona: „Daar lunchen we samen en

Metka Dijkstra-Murko

bespreken we onderwerpen waar we zelf mee komen. Vroeger zorgden wij om beurten voor een onderwerp, maar we hebben bijna alles behandeld wat je maar kon bedenken. Vaak hebben we het dan over de actualiteiten, ook met betrekking tot het geloof. Sinds kort beoefenen we de ‘lectio divina’. Hierbij nemen we de evangelielezing van de dag en bespreken we met elkaar wat ons het meest aanspreekt/opvalt en wat onze eigen visie erop is. Met de ene lezing heb je meer dan met de andere, maar het is vooral leuk dat je door het luisteren naar andermans visie zelf tot nieuwe inzichten kunt komen. Het is weer wat anders dan alleen naar de preek te luisteren, hoewel we die ook wel vaak aanhalen hoor! ;-)” Op de ‘groepsfoto met de pastoor’ zijn naast de ‘oude’ leden van ‘Lolek’ ook onze vormelingen te zien van dit jaar: Remy, Valentijn en Valerie. En Priscilla, die net zo hartelijk is ontvangen in onze jongerenkring. Dat was het dan voor deze keer van ‘Lolek’, ze hebben beloofd om ook volgend school/studiejaar van zich te laten horen.

Hulp van Florence Maakt u zich zorgen over uw gezondheid, of voelt u zich onveilig thuis? Dan kunt u contact met mij opnemen. Ik ben de huisverpleegkundige van Florence Thuis in Rijswijk. Ik kan u helpen in situaties, die een prettig leven in de weg staan. Samen met u kijk ik naar wat er goed gaat en waar u hulp bij nodig heeft. Op een groot aantal terreinen kan ik u helpen oplossingen te vinden, zoals:

• Voorkomen van ziektes en aandoeningen • In contact komen met andere instanties Heeft u vragen? Ik help u graag verder! U kunt contact met mij opnemen via 06-39850914, 070-4131000 of via [email protected] Met vriendelijke groeten, Marja Verwoerd

• Diensten aan huis met de FlorencePas • Alarmering • Dagactiviteiten voor ouderen • Maaltijden zonder dat u hoeft te koken • Handige hulpmiddelen • Hulp van vrijwilligers • Ondersteuning van mantelzorgers • Thuiszorg 3

N(iek) J. van Dam Registeraccountant * Administratie, controle en advies * Aangiften Inkomsten- en Vennootschapsbelasting * Oplossen geschillen met adviseurs, familie Bel 070-3361613 of mail [email protected] Kantooradres Huis te Landelaan 21, 2283 SE Rijswijk

Eerste afspraak zonder enige verplichting. PetrusBanden Bandenaan aande deKerkhoflaan Kerkhoflaan en St. St.St. Petrus St. Barbara Barbara aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke begraafplaatsenininDen DenHaag. Haag. begraafplaatsen Het zijnrustplaatsen rustplaatsenwaar waarde de levende levende natuur Het zijn natuur prachtig prachtig harmonieert met de cultuur-historische waardevolle harmonieert met de cultuur-historische waardevolle grafmonumenten. grafmonumenten. Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen een

Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen waardige omgeving voor hun dierbare overledenen.een waardige omgeving voor hun dierbare overledenen. Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ kelder, muurgalerij of urnentuin. kelder, muurgalerij of urnentuin. Op de begraafplaats St. Barbara kunt u een familiegraf

Opvoor de begraafplaats Barbara kunt uvan een twee personenSt. voor een periode 30familiegraf jaar al reserveren voor € 900 ,--.een Tevens is er van een 30 rouwkamer voor twee personen voor periode jaar al beschikbaar. reserveren voor € 840,--. Tevens is er een rouwkamer beschikbaar. Voor nadere informatie en brochures kunt u zich wenden tot informatie ons kantooren aanbrochures de Kerkhoflaan. Voor nadere kunt u zich

wenden tot ons kantoor aan de Kerkhoflaan.

Stichting R.K. Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Kerkhoflaan 2585 JB Den Haag Stichting R.K. 10, Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

Kerkhoflaan 10, 2585 JB Den Haag Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

4

Niet achter de geraniums! 

Metka Dijkstra-Murko

Het kan een ingewikkelde discussie worden: kennen wij Frans van Schendel beter als koster of als zanger? Hoe dan ook, in juni werd hij voor zijn jarenlange inzet geëerd met de hoogste onderscheiding van onze parochie. De gouden Bonifatiusspeld heeft hij ontvangen voor zowel het kosteren en als voor het lidmaatschap van ‘Gloria Deo’ en de ‘Schola Cantorum’. Trots draagt hij deze in de ene revers en de gouden Gregoriusspeld in de andere – en terecht, achter beide schuilt meer dan een halve eeuw hard werken voor onze gemeenschap. Jeugd in de schaduw van de Bonifatiuskerk Tijd voor een gesprek voor Pastorale. Zo komen wij te weten dat Frans – jaargang 1928 – is geboren en getogen in Rijswijk, in de Willem Marisstraat. Zijn zus woont nog steeds in het ouderlijk huis, de broers zijn inmiddels alle drie overleden. Al klein wist hij de weg naar de dichtbij gelegen begraafplaats te vinden. Zijn vader was ‘dienaar’ bij de begrafenissen, hij liep met het kruis voorop en hij assisteerde de pastoor. Zo waren de kerk en het kerkhof een vertrouwde omgeving voor de kleine Frans. In de Bonifatiuskerk is hij gedoopt, hier deed hij zijn Eerste communie en later zijn Plechtige communie. Hier begon hij in 1942 op het jongenskoor en hier is hij in 1964 ook getrouwd: “Dat was de mis met drie heren!” En na de trouwmis werd het bruidspaar, zoals het toen ging, getrakteerd op koffie met beschuit. Na de jongensschool – deze lag toen tegenover de Bonifatiuskerk – begon hij bij een banketbakker. Het werk werd minder, de jonge sterke knul ging op het land werken: ”Aardappelen rooien, vlas trekken, van alles, wat gedaan moest worden!” Via de Werkverschaffing kwam hij op Walcheren terecht. In Zeeland heeft hij de Watersnood in 1953 meegemaakt. Hij was een van de helpers, die met de zandzakken sjouwden en naar de vliegtuigen moesten seinen. Het was een spannende ervaring, maar Frans trekt met de schouders en zegt: “Dat deed je gewoon!” Zware werk, toch mooie tijden Terug in Rijswijk vond hij werk bij bouwbedrijf ‘Lucas’ in Voorburg, waar hij alles bij elkaar meer dan 30 jaar bleef werken. Daar was hij, zoals hij dat zelf zegt, een ‘allround’ medewerker. Moest er beton afgewerkt worden of gemetseld of getimmerd worden – Frans kon dat alles en hij deed het trouw tot zijn VUT. Gewend aan het zware werk hielp hij dan ook graag op het kerkhof. Bij Toon Paalvast, later bij Gerard Suderee heeft hij gegraven. Met de hand. En zeker het plaatsen van een houten bekisting was een zware klus, weet hij te vertellen. Ook buiten de begrafenissen was er altijd genoeg te doen om alles netjes te houden: graven schoonmaken en wieden en ga maar zo door.

Familietraditie voorgezet Even van de begraafplaats naar het koor: hoe begon Frans te zingen? Zijn vader komt uit een muzikale familie, hij zong zelfs als figurant in het operakoor en een oom was ook zanger. Frans begon in 1942 in het jongenskoor. Later, na de terugkomst uit Zeeland, kwam hij weer op het koor bij de Bonifatius. Met al de veranderingen in de kerk, onder andere begon de pastoor plaatjes te draaien tijdens de begrafenissen, ging Frans over naar het koor van de naburige Jeroenkerk. Maar ja, hij was toch ‘van Bonifatius’, dus toen ze weer een beroep op hem deden kon hij moeilijk weigeren. En zo kwam het dan dat hij op een kerstdag bij de drie missen zong: om 9.00 uur de plechtige mis in de Bonifatiuskerk, om 11.00 uur weer in de Jeroenkerk en uiteindelijk hebben ze dezelfde dag met zes zangers ook nog de kerstviering opgeluisterd in de Scheveningse gevangenis! Met ‘Gloria Deo’ en Schola hadden ze leuke uitjes en gezellige etentjes. Repetities hoorden gewoon erbij en Frans heeft goede herinneringen aan de bijzondere concerten en optredens. Graag luistert hij nog steeds naar de opnames die gemaakt zijn van de concerten van ‘Gloria Deo’.

5

Al 76 jaar voor al uw electra

Van den Belt Herenstraat 68 Rijswijk

Telefoon 070 - 390 26 73

Jeu de boule vereniging A.B.A. Rijswijk nodigt u uit:

Kom langs & speel mee!

Henri Dunantlaan 68 Rijswijk tel. 070 - 3948581

Jeu de boule vereniging A.B.A. Rijswijk • Prinses Irene Sportpark Lupinepad 1 • 2285 LL Rijswijk • (070) 396 26 36 • www.abarijswijk.nl

65+ 10% korting

Kapsalon J. Eijken

45091_Pastor10-02_01-20.indd 4

Kerklaan 130, Rijswijk Telefoon: 399 96 33

6

Adv ABA.indd 1

21-07-2009 15:29:43 15-02-2010 11:57:16

“Daar wordt wel een mens weggedragen!” Eind jaren 80 werd er een opvolger gezocht voor de legendarische koster Vogelaar. De toenmalige pastoor Van der Zalm vroeg Frans of hij er wat voor voelde. Hij wilde het wel proberen en zo was hij vanaf 1989 onze vaste koster voor de rouw- en trouwdiensten. Het kwam voor dat hij ook drie begrafenissen had per dag! En dat hij nog met het kruis moest voorlopen of bij de ‘Paradijsvogels’ moest bijspringen als er te weinig zangers waren. Maar hij lette altijd er op dat alles netjes verliep en plechtig: ”Daar wordt wel een mens weggedragen!” Dat straalde hij ook uit en menig keer moest hij de ‘kraaien’ aan de hand nemen zodat alles verliep in eerbied voor de overledene en de familie. Pastoor Van der Zalm regelde voor hem al aan het begin van zijn ‘kostersloopbaan’ een ere-oorkonde. Het zou een beetje voorbarig kunnen lijken, maar Frans heeft zijn verwachtingen meer dan waar gemaakt. Het precieze aantal van de begrafenissen weet hij niet meer, maar in de lange reeks zijn er een paar, die hem heugen. Meestal kon hij goed afstand nemen van zijn eigen gevoelens: “Als ik met het kruis liep, was ik in trance”. Maar zeker de begrafenissen van de kinderen waren ook voor hem een uiterst trieste ervaring. Gelukkig waren er ook trouwmissen, met de nodige vrolijkheid en vaak ook met aparte verzoeken van de bruidsparen. De mode en de gebruiken veranderden door de jaren heen. Soms waren er maar weinig gasten aanwezig, met zo’n grote Surinaamse familie kon de kerk behoorlijk vol raken.

En dan ging het niet meer Frans was ‘in dienst’ toen hij in november 2008 bij het aansteken van de kaarsen ongelukkig viel en zijn schouder bezeerde. Na de revalidatie heeft hij nog een maandje geprobeerd zijn werkzaamheden weer op te pakken, maar: “Dat ging niet meer”. Dat vindt hij ontzettend jammer, maar nuchter als hij is geeft hij aan hoe blij hij is met z’n scootmobiel. Na een oogoperatie een paar maanden geleden kan hij nu mooi toch zelf naar de kerk rijden. En hij heeft hij nog steeds genoeg te doen. Thuis, in de prachtige tuin, heeft hij een grote volière met tropische vogels. Af en toe schildert hij ook, bescheiden heeft hij het over zijn ‘schilderijtjes’. Ook dit talent komt van de vaderskant van de familie. Hij is weg van orgelmuziek en ook van andere klassieke muziek, waar hij samen met zijn vrouw Miep vaak naar luistert. Ze hebben drie zoons gekregen en Frans is bijzonder trots op zijn twee kleinzoons: “Voetballers!” zegt hij met twinkelende ogen. In september is er feest in huis: het echtpaar Van Schendel viert zijn 50-jarig huwelijksjubileum. En waar anders dan bij de Bonifatius! In het gesprek komen vele namen voorbij: het is onmogelijk alle geestelijken, collega’s van het kerkhof, zangers en dirigenten op te noemen. Wel kunnen wij beamen dat Frans met iedereen goed kan opschieten. Dat komt ook door zijn nuchtere kijk op het leven – en op de dood. Op de kerkhof heeft al een fijn plekje op het oog: “Ik lig straks lekker in de zon!” En tot die tijd is hij zeker niet van plan om achter de geraniums te gaan zitten en dat raadt hij iedereen van harte aan!

Lieverlede – bezinning op je levensweg 5 weekenden in een franciscaans klooster De Franciscaanse Beweging biedt onder de naam ‘Lieverlede’ een bezinningsjaar van vijf weekenden voor mensen die een pas op de plaats willen maken om hun levensweg tot nu toe te overzien. Centraal thema van dit jaar ‘in gelovig perspectief’ is: ‘het gaan van een spirituele weg’. Elk weekend is een verdieping van het voorgaande. De weekenden zijn niet los van elkaar te volgen. Dit jaar worden de weekenden gehouden ’Bij de Kapucijnen’ in Velp. Per groep kunnen maximaal 10 mensen deelnemen. Kernwoorden bij het centrale thema (het gaan van een spirituele weg) zijn: ‘geraakt worden’, ‘verlangen’, ‘thuiskomen’ en ‘innerlijk kompas’. De weekendthema’s worden uitgewerkt met behulp van creatieve werkvormen zoals bibliodrama, beweging en expressie, werken met kleur en dans. Lieverlede is nadrukkelijk een jaar in ‘gelovig perspectief’. Het is een persoonlijke leerweg die erop gericht is om te ervaren hoe de eigen leefsituatie een vindplaats van God kan zijn. Er wordt gebruik gemaakt van verworvenheden en wijsheid uit de psychosynthese, de christelijke traditie en (in het bijzonder of waaronder) de spiritualiteit van Franciscus en Clara. Data: 4-6 oktober, 29 nov.-1 dec. 2013, 10-12 januari,

28 feb.-2 maart, 9-11 mei 2014 Tijdstip: vrijdagavond 19.30 uur – zondagmiddag 16.00 uur Kosten: € 130,- per weekend (korting voor minder draagkrachtigen is mogelijk). Aanmelding: Een uitgebreid informatiepakket (met opgaveformulier) kan worden opgevraagd bij de Franciscaanse Beweging: Franciscaanse Beweging, Van der Does de Willeboissingel 11, 5211 CA ’s-Hertogenbosch, Tel: 073-6131340. E-mail: [email protected] Web: www.franciscaansebeweging.nl

7

8

Vieringen in Woon- en zorgcentra (onder voorbehoud) Woon- en zorgcentrum Vredenburch Vrijdag 16:00 uur Viering in de multifunctionele ruimte

1e en 3e zondag van de maand protestantse eredienst Aanvangstijd steeds 10.30 uur.

Woon- en zorgcentrum Steenvoorde 2e zondag van de maand: Eucharistieviering (pastoor J. Groenewegen en mw. H.Smeele) 4e zondag: communieviering

Huize Westhoff Op de 1e en 3e zondag van de maand RK eredienst om 11.00 uur

Vervoer naar de kerk Voor vervoer naar de kerk gelieve u te bellen: Voor de Benedictus en Bernadettekerk met Theo van Paassen (0174-292957)

Voor de Bonifatiuskerk is momenteel niemand beschikbaar. Dus komt u met de auto naar de kerk en bent u in de gelegenheid om iemand mee te nemen, neemt u dan contact op met het Open Huis, tel. 070-3992416.

Bonifatiuskerk op het Strandwalfestival  Ook dit jaar staan de deuren van de Bonifatiuskerk weer wagenwijd lopen voor de bezoekers van alweer de vijfde editie van het Strandwalfestival. De rooms katholieke Bonifa­ tiuskerk is in 1897 na een bouwperiode van amper ander­ half jaar opgeleverd aan de voormalige Zandvaart (Strandwal). Deze neogotische kerk is een ontwerp van Nicolaas Molenaar. Op zaterdag 14 september heb je uitgebreid de gelegenheid de kerk te bezichtigen. Binnen tref je onder andere aan de Kruiswegstatie van Theo Molkenboer, de Von Fisennetribune met de doopvont uit 1787, de oudste bezitting van de kerk, een gerestaureerde absis en een drietal orgels. Het monumentale hoofdorgel van Kam & Van der Meulen dateert van 1839 en komt uit de voormalige Bonifatiuskerk die stond op de plaats waar nu Medisch Centrum Vredenburch is gevestigd. Dit orgel is vorig jaar geheel gerestaureerd. Ook is in 2012 de laatste hand gelegd aan de restauratie van de buitenzijde van de kerk, die een rijksmonument is.

Paul Schott

Tijdens het Strandwalfestival bestaat de mogelijkheid je via rondleidingen te laten informeren over alle wetenswaardigheden van deze kerk. Ook kan je een bezoekje brengen aan het orgel op de koorzolder en bestaat in het portaal voor de jongeren gelegenheid om leien te beschilderen.Maar er is nog meer. Behalve kijken en schilderen, zit er ook nog muziek in de Bonifatius. Je kunt luisteren naar een viertal optredens in deze kerk op zaterdagmiddag. Er is een gevarieerd programma vanaf 12.00 uur. Voor meer informatie over het Strandwalfestival kijk op www.strandwalfestival.nl Het programmaoverzicht (onder voorbehoud) Concerten 13.00 uur: Tollens Ensemble 14.00 uur: Projectkoor Rijswijk 15.00 uur: Orgelconcert Jos Laus 16.00 uur: Donkozakkenkoor Nederland Rondleidingen 12.30, 13.30, 14.30, 15.30 uur Leien beschilderen: 12.00-17.00 uur Schilderclub Rijswijk 12.00 tot 17.00 uur: tentoonstelling achterin de kerk.

Open repetitie kleinkoor Cantemus cum Corde Woensdag 4 september 2013 om 20.00 uur in de Oude kerk, Herenstraat 62 te Rijswijk Nog drie maanden te gaan tot ons Kerstconcert! Ons Kerstconcert staat al in de “grondverf”, de komende tijd gaan we hard oefenen en werken aan de “finishing touch”. Het concert zal uitgevoerd worden op 21 december 2013 in de Oude Kerk. We zijn bezig met prachtige carols van hedendaagse componisten: Bennett en Rutter, maar hebben ook het 19e-eeuwse werk “Oratorio de Noël” van

Camille Saint-Saëns op ons programma staan. Dé kans om mee te doen krijgt u dus woensdagavond 4 september a.s. om 20.00 uur! U kunt ons bereiken via de mail: [email protected] of tel.nr. 070-3900811 Kijk ook op onze site: www.cantemuscumcorde.nl Wij kijken uit naar zangeressen én zangers die deze kans NIET voorbij laten gaan!!

9

Parochiële Caritas Instelling

Stel je bent als vrouw gescheiden en je wilt een identiteitsbewijs op je eigen naam. Geen probleem, zult giro 4063429 u zeggen, dat gaat min of t.n.v. PCI H.Bonifatius meer automatisch. Niet echter als je de Turkse nationaliteit hebt. Een Turkse vrouw heeft voor de verlenging van haar verblijfsvergunning een nieuwe Nederlandse ID-kaart nodig (geen probleem) en een nieuw Turks paspoort waarop zij haar meisjesnaam wil omdat zij gescheiden is (groot probleem). Dat betekent dat in eerste instantie de scheidingspapieren door een erkend bureau in het Turks vertaald moeten worden. Toen dat gebeurd was moest ook de Utrechtse rechtbank, waaronder het vertaalbureau viel, daarover nog zijn zegen uitspreken, met een zgn. ‘apostille’. Toen dat allemaal was gebeurd waren we al ruim 500 euro verder. En daarmee was het verhaal nog niet uit. Want nu moet mevrouw nog via een advocaat in Turkije zien te regelen dat de echtscheiding, uitgesproken in Nederland, ook in Turkije wordt erkend. Zij is nu via vrienden in Turkije op zoek naar een pro-deo-advocaat in Turkije. Het is altijd belangrijk dat iemand een middel van vervoer heeft. Via de Stg. Kwadraad (het maatschappelijk werk) konden wij iemand aan een tweedehands-

fiets helpen. Ook waren wij bereid te helpen bij de reparatie van een bakfiets voor het vervoer van kinderen, ware het niet dat die bakfiets total loss is verklaard. Wij honoreerden een aanvraag van het maatschappelijk werk in Laakkwartier voor een bril voor een jongen van 14 jaar. Zijn moeder heeft een minimaal bestaan, is alleenstaand en heeft nog een zoon van 13 jaar. Tussen aanvraag van een uitkering en de werkelijke betalingen verloopt vaak geruime tijd. Aan een cliënte van de Stg. Kwadraad verleenden wij een klein ‘overbruggingskredietje’ zodat mevrouw in ieder geval gedurende een paar weken eten kan kopen. Samen met het Sociaal Fonds Rijswijk konden wij een vrouw uit de brand helpen door gedeeltelijke betaling van een nota van Eneco. Mevrouw was in verwarde toestand bij Parnassia opgenomen en had haar betalingsverkeer verwaarloosd. Eneco had de stroom afgesloten en de bij haar inwonende dochter, studente levend van studiefinanciering, zat dus zonder stroom. Mevrouw komt nu onder curatele te staan. Tenslotte: in de vorige Pastorale merkten wij op dat er de toen afgelopen maand geen aanvragen waren binnengekomen. In de maand juli konden wij gelukkig weer een aantal mensen uit de brand helpen, uiteraard mede dankzij uw financiële steun.

MUZIEK IN DE BONIFATIUS Zondag 22 september 2013: orgelconcert door Arjen Leistra: een romantisch drieluik Het programma Muziek in de Bonifatius lag even stil in verband met de zomervakantie. De hoogste tijd voor een concert. Arjen Leistra, leerling van onder andere Ben van Oosten, bespeelt op zondag 22 september het orgel met als thema: een romantisch drieluik. Hij heeft hiertoe de werken van drie componisten geselecteerd. Van Joseph Rheinberger (1837-1901) speelt hij de Sonate no.7 f-moll opus 127: Preludio, Andante en Finale. Vervolgens van Jan Nieland (1903-1963) Trois Morceaux: Méditation, Cantabilé en Pastorale. Arjen Leistra sluit het concert af met de Deuxième Symphonie op.26 van Marcel Dupré (1886-1971): Prélude, Intermezzo en Toccata. Arjen Leistra (Delft, 1973) studeerde orgel en kerkmuziek respectievelijk aan de conservatoria in Rotterdam en Den

10

Haag. Zijn docenten waren Arie Keijzer en Ben van Oosten (orgel Docerend Musicus en Uitvoerend Musicus) en Marijke van Klaveren en Johann Th. Lemckert (kerkmuziek en improvisatie). In 1996 werd Arjen 2e prijswinnaar van de ‘International Organcompetition’ te Dublin (Ierland). Hetzelfde jaar werd Arjen Leistra benoemd tot cantor-organist van de Hoflaankerk te Rotterdam-Kralingen waar hij tevens werkzaam is als orgeldocent. Na zijn afstuderen in 1998 vervolgde hij voor een jaar zijn orgelstudie bij Marie-Claire Alain in Parijs. Arjen Leistra geeft orgelconcerten in heel Nederland en concerteerde ook in Engeland, Duitsland, Frankrijk en Italië. In november 2005 en februari 2008 maakte hij concerttournees naar de Verenigde Staten en gaf recitals in Florida, Georgia en South- en North Carolina.Hij is een veelgevraagd begeleider van diverse koren op orgel en piano en als continuo-speler op eigen kistorgel. Vanaf september 2008 is Arjen Leistra als organist verbonden aan de Grote Kerk in Schiedam. In deze kerk is hij ook dirigent van het koor Vocalis St. Jan Van zijn orgelspel verschenen de afgelopen jaren verschillende cd’s. Al met al een indrukwekkende levensloop die een fraai concert belooft.

Estafette-interview Wie ben ik? Ik ben Cis Hertogh-Zaat, geboren in Den Haag. Ik kom uit een gezin van zes kinderen. Mijn ouders waren goed katholiek. Mijn vader was jaren lid van het parochie­ bestuur en mijn moeder was lid van de Vincentius­ vereniging. Na de basisschool ben ik via de Mulo naar de HBS-B gegaan. Vervolgens heb ik de opleiding voor chemisch analiste gevolgd. Ben verhuisd naar Amsterdam en heb drie jaar gewerkt bij de Shell. Eerst als analiste en daarna in 1955 gewerkt met de eerste computer van Nederland. Vervolgens tot de geboorte van mijn dochter gewerkt bij een internationaal bedrijf van import van ertsen. Zodra mijn jongste zoon naar de middelbare school ging, ben ik tot mijn pensioen parttime gaan werken bij de universiteit van Utrecht. Ook werkte ik toen één dag per week bij de KNMG. Ik heb sinds mijn 13e jaar getennist en vanaf mijn 15e jaar gehockeyd. Ik ben 53 jaar heel gelukkig getrouwd met Ton Hertogh en moeder van twee dochters en twee zoons, heb twee schoondochters, twee schoonzoons en 11 kleinkinderen. Wij hebben achtereenvolgens gewoond in Rijswijk, Noordwijkerhout, Breda, Nieuwegein, Vianen en zijn vervolgens teruggekeerd naar Rijswijk. De hele familie tenniste en hockeyde. Ik zat in het bestuur van de tennis en de hockeyclub. In Noordwijkerhout heb ik met een aantal vrienden de D-66 partij opgericht en ook in meerdere plaatsen in de Bollenstreek. In Breda heb ik met enige vriendinnen een kindercrêche opgericht.

In Vianen ben ik actief geweest bij D66 en Amnesty International. In Rijswijk ben ik in de Sammersbrug vrijwilligster geweest, bezocht eenzame mensen en heb geholpen bij de kerkdiensten. Ik heb ook terminale zorg verleend, het was soms wel zwaar maar ik heb er veel van geleerd o.a. dat ik niet bang ben voor de dood. Het is ontzettend mooi mensen, die angstig zijn ineens heel rustig te zien sterven. Hoe ben ik ertoe gekomen als vrij­willigster in de Bernadette mee te werken? Wij hebben vanaf 1991 in de pastorie van de Bernadette kerk gewoond. John Batist vroeg mij toen de communie bij zieke en/of oudere parochianen te brengen. Dat doe ik met veel plezier. Velen, die ik bezocht heb, zijn intussen overleden. Steeds komen er nieuwe mensen bij. Momen­ teel bezoek ik zeven mensen. Het is mooi werk om te doen. Eén van degenen, die ik bezoek zegt altijd: “Als u geweest bent heeft de dag voor mij een gouden randje”. Ik ben secretaris van de PCI (Parochiale Caritas Instelling) een dankbare taak. Dankzij veel goede gaven van parochianen en de Diaconie van de Nieuwe Kerk kunnen wij veel mensen in financiële nood helpen. Daar alle leden van de PCI over een computer beschikken en wij een actieve penningmeester hebben, kunnen wij indien nodig zeer snel helpen bij dreiging van uithuiszetting en andere dringende financiële zaken. Ik ben ook één van de vele vrij­ willigers bij de Voedsel­ bank; wij hebben een heel leuk en gezellig team. Wat maakt het werk als vrijwilliger de moeite waard? Het er mogen zijn voor mensen in nood en iets voor hen te kunnen betekenen. 4.Uitdaging voor de komende tijd? Ik hoop nog vele jaren er voor de medemens te kunnen zijn door hen te helpen zoveel als dat in mijn vermogen ligt.

Alpha-cursus start op 12 september 2013 In het parochiecentrum van de H. Driekoningenkerk, Neuhuyskade 97, 2596 XK Den Haag start op donderdagavond 12 september a.s. weer een Alpha-cursus in samenwerking met de H. Jacobus de Meerdere parochie, de H. Antonius Abt parochie en de Broeders van Sint Jan. Het is een cursus om kennis te maken met het Christelijke geloof. Een kennismaking, dus géén catechese-cursus. Daarnaast is de cursus ook heel geschikt voor mensen die

hun geloof weer op willen pakken en de ‘basis’ weer wat willen ‘opfrissen’. Voor meer informatie of aanmelding kunt u terecht bij: Mieke Noordermeer, 070-3503603 of Angela van der Toorn 070-3388427 of e-mail: rk.alpha.denhaag@casema. nl en www.rk-alphacentrum.nl Namens het Alpha-team, Angela van der Toorn

11

Aids Kitale Programme In de veertigdagentijd van dit jaar hebben we het Aids Kitale Programma genomen als speerpunt voor onze acties. Deze organisatie richt zich op het bestrijden van de ziekte Aids en het voorkomen van verdere verspreiding, en werkt in Kenya. Daarvoor hebben we totaal het mooie bedrag van €2429,10 opgehaald in de collectes en de vastenmaaltijden. Het is ons voornemen om deze organisatie 3 jaar lang te blijven steunen. Daarvoor willen we u regelmatig op de hoogte houden van wat er in Kitale gaande is. Jacinta van Luijk, de drijvende kracht achter het Kitale programma, schreef in haar laatste nieuwsbrief: Grote zorgen Toen ik eergisteren in Kisumu twee HIV positieve goede vriendinnen bezocht, bleken zij zich grote zorgen te maken. Beiden gebruiken al een jaar of tien (gratis) Aidsremmers. Ondanks hun schamele omstandigheden en broze gezondheid is het hen door middel van dapper doorvechten gelukt om hun gezin bij elkaar te houden en iedere dag wat eten op tafel te toveren. Dit keer vroegen ze mij echter bedrukt of het waar is dat zij binnenkort zelf hun dure aidsremmers zullen moeten betalen. Dat, weten ze, zou zelfs met hun kracht een brug te ver zijn. In Kitale stellen vrijwilligers en HIV seropositieve cliënten ons dezelfde angstige vragen. Velen worstelen nu al met toenemend gebrek aan eten en medicatie voor terugkerende ‘gewone’ infecties. Inderdaad zijn in de afgelopen tijd de diensten van AIDS organisaties teruggeschroefd in verband met vermindering van fondsen. Testen op HIV is in onze streek om onduidelijke redenen al enkele weken niet meer mogelijk in verband met niet voorhanden zijnde test kits. Ook de zojuist verschenen ‘Kenya National AIDS Epidemic Update 2012’ vertelt hierover. Hierin staat dat 80% van Kenia’s HIV uitgaven in 2008-2009 (zo’n 531 en een half miljoen Euro) is betaald uit internationale hulpverlening. Het rapport vermeldt ook dat toekomstige AIDS-fondsen in toenemende mate onzeker zijn vanwege veranderende prioriteiten van donors en de wereldwijde financiële en economische problemen. Bovendien wordt vermeld dat uitgaven voor HIV-preventie sterk dalende zijn. En dat terwijl het landelijk HIV-percentage niet minder wordt! Zou het werkelijk kunnen gebeuren dat er zelfs niet meer op HIV getest kan worden? En dat voor de half miljoen Kenianen die aidsremmers gebruiken, het letterlijke einde nu in zicht is? Op 4 maart waren er verkiezingen. Op zaterdagmorgen 9 maart werd ik om 6 uur gewekt door luid vuvuzela getoeter, gevolgd door een snel aanzwellend geschreeuw in de drukbevolkte volksbuurt achter mijn huis. “O nee”, dacht ik verschrikt, “daar gaan we weer!” Het bleek gelukkig het feestgejoel te zijn van de partij die volgens de verkiezingscommissie de meeste 12

presidentsstemmen had vergaard. De daarop volgende drie weken waren zonder meer spannend: Het bleek dat men in grote mate stamgericht had gestemd. Dit leidde in ons multi-etnische district soms tot ernstig ‘tribaal verliezer tarten’. De verliezende partij claimde dat er op grote schaal fraude was gepleegd en riep luid om gerechtigheid: “Geen gerechtigheid, geen vrede!” Gelukkig besloot men niet over te gaan tot geweld, maar tot een poging om recht te halen bij het vernieuwde hoogste gerechtshof in het land. Sommige mensen bleken onbehouwen en gevaarlijk praten gemakkelijker te vinden dan nadenken. Anderen vroegen (en vragen) zich met bezwaard hart af in wat voor een wereld hun kinderen geboren zijn. De situatie wordt nog verder gecompliceerd, omdat er ook binnen de winnende partij serieuze etnische spanningen zijn: men is de onverwerkte trauma’s van de voorgaande jaren nog niet vergeten. Goddank, heeft ook na de omstreden uitspraak van het hooggerechtshof op 30 maart de vrede standgehouden en heeft geen van de politieke leiders de ‘startknop Geweld’ ingedrukt. Gek van Geld Net zoals wij in ons dagelijkse werk ervaren, bleek ook uit de politieke campagnes dat heel veel mensen ‘geldgek’ zijn. Veel kandidaten reisden rond met grote zakken geld dat her en der werd rondgestrooid: letterlijk net als pepernoten met Sinterklaas. En veel mensen vonden dat geweldig: “Het geld komt langs” werd er geroepen wanneer een politieke kandidaat in zijn of haar dure auto langsreed. Het ging doorgaans om 50 of 100 Kenya Shillings (½ of 1 Euro) per persoon, en maar weinig mensen vroegen zich af waar al dat geld eigenlijk vandaan kwam. Of in hoeverre het hen hielp. De presidentiële winnaars hebben nu beloofd dat binnenkort alle 1e klas lagere schoolkinderen in het land een gratis laptop zullen krijgen. En dat er goedwerkende elektriciteit zal zijn. De 47 nieuw gekozen gouverneurs van de onder onze nieuwe grondwet geboren counties en de inkomende parlementariërs hebben geklaagd dat hun maandsalarissen van respectievelijk 6.407 en 5.325 Euro schandalig laag zijn. Zij dreigen het grondwettelijke salarissencomité af te zullen zetten, omdat deze zeggen dat dat geld er niet is. (Ter vergelijking: Het hoogste bruto maandsalaris in ons programma is 300 Euro). Vredesbijeenkomsten & Hoop In de oplopende spanningen van de afgelopen weken hebben wij besloten om zoveel mogelijk van onze steentjes bij te dragen om tenminste algemeen geweld te helpen voorkomen. We hebben hiertoe met onze vrijwilligers en invloedrijke personen uit de ‘heetste buurten’ een achttal daglange bijeenkomsten georganiseerd. In de eerste helft kon men in verschillende groepen, onder leiding, zijn of haar hart luchten. In de tweede helft

leerden we over het belang van de balans tussen gerechtigheid, waarheid, genade/vergeving en geweldloosheid voor het bereiken van vrede. Ook heeft één van onze theatergroepen spontaan in wijken waar de spanning erg hoog was, speciaal bedachte voorstellingen gegeven. Dit sloeg enorm aan. Een paar commentaren uit de evaluatiepapiertjes van onze deelnemers: “Veel dank aan KAP voor het initiatief voor deze bijeenkomsten!” “Het was erg gezond om in deze gemengd etnische en politieke groep in vrede van gedachten te kunnen wisselen” “We hebben steeds onze gevoelens moeten onderdrukken en het deed ons erg goed om ze vandaag te kunnen uiten” “Ik was altijd heel fel in het uiten van mijn politieke voorkeur, maar heb vandaag gezien dat dat de vrede kan verstoren” “Nooit meer terug naar het Kenia van 2008” “We moeten goed voor ons land Kenia zorgen” “Geweld leidt tot geweld en maakt het erg moeilijk om aan gerechtigheid te kunnen werken. We hebben vrede nodig”

“Het was te kort. Meer van deze workshops voor ons, gewone buurtbewoners!” “Ik heb geleerd dat vrede begint met jou en mij” “Ik wil dit ook in mijn eigen (etnische) gemeenschap ter sprake brengen” “Jullie hebben mij laten realiseren dat je kunt besluiten om het aller-donkerste idee in een lichte te veranderen”. Sinds twee maanden hangt er in ons kantoor een poster met een oud Chassidisch verhaal. De vraag wordt gesteld: “Hoe weet je wanneer de dageraad is aangebroken, wanneer de nacht is afgelopen en de dag begint?” De wijze leraar antwoordt tenslotte het volgende: “Het is dan, wanneer je in het gezicht van een ander mens kunt kijken en je genoeg licht in je hebt om je broer of zus te herkennen. Tot dan is het nacht, en leven we nog steeds in het donker. Laten we bidden voor het licht. Het is de vrede die de wereld niet geven kan”. Met nogmaals veel dank voor jullie interesse en meeleven en alle beste wensen! Jacinta

Gevangen in de lens ‘Introibo ad altare Dei’ baden we vroeger. Ik zal opgaan tot het altaar Gods. Maar in deze kerk in Polen is dat zeker (inzet) niet van gevaar ontbloot.

Expositie in de Benedictus en Bernadettekerk  Wij bedanken mevrouw Thea Kloet voor haar mooie expositie van verschillend fruit. Het stond gezellig in de zomer. In de komende maanden kunnen wij schilderijen bewonderen in de Benedictus en Bernadettekerk van mevrouw Zorka Bota-Madsen onder de titel ,,Nooit alleen”. Als kind tekende en schilderde zij graag. Ook studeerde zij kunst tot haar 18 de jaar, en was van plan om verder te gaan studeren, maar koos om verschillende redenen een andere richting van universitaire studie. Na vele jaren, in 2002, begon zij weer te tekenen, te schileren en collages te maken. Zij geniet van haar hervonden hobby, die haar gelukkig maakt. In 2008 opende ze haar eerste expositie ,,Windows “ in Den Haag, waar zij exposeerde met olieverfschilderijen, acrylics en collages. Meerdere tentoonstellingen volgden zoals: Dream

Bets Vriend

Delights, Moving People (Den Haag), en Schakeringen (Rijswijk), maar ook nam zij met andere kunstenaars deel aan collectieve exposities o.a. voor het goede doel (Somalië en Syrië). Vanaf 2004 maakt Zorka Bota-Madsen uitsluitend collages. Ze zijn het resultaat van een diep gevoel en van de ervaringen die ze in de jaren ervoor had opgedaan in het werk met kleur, verf en vormen. Half abstracte tekeningen en gouaches worden gesneden en van de fragmenten ontstaan nieuwe composities. Zorka Bota-Madsen balanceert in haar werk tussen de realisische, de abstracte en de spirituele voorstelling, die steeds transformeert. Delen van haar werk hangen in o.a. Kroatië, Denemarken, Nederland, Verenigde Staten, Slowakije, Tsjechië, Polen en Duitsland. We laten ons verrassen! 13

Maaltijdprojecten Benedictus en Bernadettekerk Op de tweede, derde en vierde woensdag van elke maand bent u in de gelegenheid om aan te schuiven voor een maaltijd in de parochie­zaal van de Benedictus en Bernadettekerk. Kom en overtuig u! Kosten € 5,- p.p. incl. koffie of thee. Wijn € 0,70. Aanvang 17.30 u. U bent vanaf 17.00 uur welkom. Opgave via de volgende telefoon­ nummers uiterlijk de maandag ervoor: 2e woensdag 3905727 of 3999768 of 3254302 tussen 17.00 en 20.00 uur 3e woensdag 3935673 of 3961615 tussen 17.00 en 20.00 uur 4e woensdag 3905727 of 3999768 of 3254302

De Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364 Ook hier bent u welkom voor een maaltijd en wel op5 en 9 september. Aanvang 17.30 uur; u bent welkom vanaf 16.30 uur. Prijs € 5,00 inclusief een drankje, koffie en thee. Opgeven de maandag ervóór tussen 17.00 en 19.00 u. bij mw. Van Kassel (3938810). B.g.g. fam. Rog (3940145)

Familieberichten Overleden Uitvaart in Benedictus en Bernadettekerk Mop Rimmelzwaan- Odems Co de Jong-Groeneboer Uitvaart in Bonifatiuskerk Bob Siebes Plechtigheid in een Aula van begraafplaats of crematorium An Romijn- Schröer Divera Bender- Hauwert An Muilman- v.d. Born Bericht van overlijden Jan van der Ark

14

72 jaar 80 jaar

89 jaar

R.K. Begraafplaats H. Bonifatius 75 jaar 87 jaar 88 jaar

85 jaar

De R.K. Begraafplaats H. Bonifatius is gelegen in Rijswijk achter de H. Bonifatiuskerk. Het is een parochieel kerkhof met een specifieke identiteit. Er is een fraaie natuur die met veel zorg in stand wordt gehouden. De entree is tegenover de Frans Halskade 118. U kunt zich daar oriënteren door een bezoekje te brengen. Familiegraven en urnengraven kunnen worden gereserveerd. Informatie en tarievenlijst kunt u verkrijgen bij de pastorie aan de Van Vredenburchweg nr. 67, 2282 SE Rijswijk of op de website www.bonifatiusparochie.info. Telefoon: 070-3992416

Algemene informatie H. Bonifatiusparochie Adres: Website:

Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk www.bonifatiusparochie.info

Centraal secretariaat Ina van der Steen, parochiecoördinator Tel. 070 - 3992416 (In dringende gevallen: (tot 22.00 uur) 070 - 3191613) Fax 070 - 3368502 E-mail [email protected] Rabobank 32.31.09.675 IBAN NL70 RABO 0323 1096 75 Pastoraal team Lex van Deelen, pastoor Ingrid van der Aart, pastoraal werker Saskia van der Pol-Van Winden, pastoraal werker Allen bereikbaar via het parochiesecretariaat Parochiebestuur Lex van Deelen, voorzitter Tineke Tangel, vice-voorzitter Inge Brongers, secretaris Vincent Dobbe, penningmeester Leden: Constantijn Dolmans, Paul Schott Adres: Parochiebestuur H. Bonifatius Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk PCI (Parochiële Caritas Instelling) Nel Bosch, voorzitter Cis Hertogh, secretaris Lex Beneken Kolmer, penningmeester Ingrid van der Aart, Edwin Huisman, Frans van Agthoven, Roderick Zegers de Beyl, leden. Inf.: via Centraal secretariaat. Giro 4063429 t.n.v. PCI H.Bonifatius R.K. Begraafplaats H. Bonifatius Flip van der Spek, administrateur E-mail: [email protected]

Pastorale Informatieblad voor de H. Bonifatiusparochie * Het blad wordt gratis verspreid onder de ingeschrevenen van de parochie Bezorging: via het parochiesecretariaat * Verschijning: tien keer per jaar * Redactie: Lex Beneken Kolmer, John Medenblik en Metka Dijkstra * Correctie: Flip van der Spek * Redactie-adres: VanVredenburchweg 67 2282 SE Rijswijk e-mail: [email protected] * Lay out en druk: De Swart bv, Den Haag * Informatie over advertentiemogelijkheden: tel. 070 - 3930767 * Kopij voor het volgende nummer ontvangen wij graag uiterlijk 16 september a.s. Bonifatiuskerk Van Vredenburchweg 69, Rijswijk Secretariaat Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.30–12.30 uur Tel. 070 - 3992416 Fax 070 - 3368502 E-mail [email protected] Benedictus en Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372, 2285 SK Rijswijk Open huis: maandag t/m vrijdag 9.30–13.00 uur Tel. 070 - 3940708 Fax 070 - 3969863 E-mail [email protected]

EEN PERSOONLIJKE UITVAART MET OOG VOOR DETAIL

Telefoon 070-3879808

Wij zijn er voor u LUPINE_0911_03_KERKBLAD RIJSWIJK_185x50.indd 1

Uitvaart- informatiecentrum, Prinses Mariannelaan 286, 2275 BP Voorburg Uitvaartcentrum Benedictus & Bernadettekerk, Sir Winston Churchilllaan 372, Rijswijk

www.lupine.nl

14-09-2011 09:17:43

15

Harry van der Stap Van Vredenburchweg 8 II 2282 SG Rijswijk Tel. +31 (0)6 22481438 [email protected]

...bij een overlijden wil je maar twee dingen: steun en zorg... De Swart combineert vakmanschap en innovatie, in de eerste plaats als het gaat om professioneel drukwerk. Maar vandaag de dag is De Swart dé aangewezen partner voor het gehele grafische communicatieproces. Van concept tot distributie. Van huisstijl tot digitaal voorraadbeheer.

Kobaltstraat 27 2544 ET Den Haag Postbus 53086 2505 AB Den Haag

16

t f e i

070 – 308 21 21 070 – 308 21 29 [email protected] www.kds.nl

Bij Monuta verzorgen we een uitvaart met alle begrip voor uw verdriet, met gepaste aandacht voor uw zorgen en een open oor voor uw wensen. Dat is het Monuta-onderscheid in uitvaartzorg en -verzekeringen. Vertrouw op Monuta. Persoonlijke zorg én een brede schouder: van mens tot mens.

Rijswijk, Monuta Honor Postremus, Emmastraat 11, Tel: (070) 399 28 29 Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl