De Heilige Geest Wie, wat, waar? Saskia van der Pol van Winden, pastoraal werkster

PA S TO R A L E Informatieblad voor de Bonifatiusparochie

Jaargang 13 - nummer 9

De Heilige Geest…Wie, wat, waar? Het is inmiddels een traditie geworden dat wanneer het Heilig Vormsel nadert, ik een artikel voor “Pastorale” schrijf. ‘Het Heilig Vormsel’, wat valt daar nog over te schrijven na alles wat ik hier eerder over heb geschreven? Natuurlijk, het is een feest waarbij de jongeren de goede gaven van de Heilige Geest zullen ontvangen. De Geest van wijsheid, de Geest van verstand, de Geest van inzicht, De Geest van sterkte, de Geest van kennis, de Geest van ontzag voor God, en de Geest van liefde voor God. In onze parochie geldt dat de jongeren ruim drie jaar voorbereiding volgen en dan een eigen keuze maken wel of niet het Heilig Vormsel te willen ontvangen. De groep die dit jaar op zondag 17 november in de Benedictus en Bernadettekerk hun H. Vormsel ontvangen zijn: Emma Dolmans, Harvey Kleinmoedig, Marieke Braat, Eline Beukers, Paulito de Sousa Gama, Maarten Koot, Mark van Eijndhoven en Mélisant Kleinmoedig. De groep heet De Kleurige Kameleons. Een naam waar zij in het eerste jaar voor hebben gekozen, omdat de veelkleurigheid van een kameleon overeenkomt met de verschillende typen persoonlijkheden van de groep. Tijdens één van de laatste bijeenkomsten met hen hadden wij het over “De Heilige Geest”. Wie is die Geest? Hoe maak ik mij daar een voorstelling van? Wat voegt het H. Vormsel toe aan mijn leven? Voel ik iets of ervaar ik iets van die goede gaven van de Heilige Geest? Verandert mijn leven hierdoor? Ja, geef hier maar eens een concreet antwoord op! Die Geest laat zich toch maar moeilijk vangen in een kant-en-klaar antwoord. En het antwoord komt ook niet zomaar aanwaaien! Hoewel….? In het pinksterverhaal, hét verhaal over de komst van de H. Geest (dat ook tijdens de vormselviering gelezen zal worden) wordt o.a. gebruik gemaakt van beelden. Ook daar was geen pasklaar antwoord te geven over wat de Geest met de leerlingen deed. Er kwam een intens gevoel over hen heen. En een gevoel beschrijven lukt vaak het best door er beelden bij te gebruiken. We lezen in dat verhaal (Hand. 2) dat de leerlingen bij elkaar waren.

november half december 2013

Saskia van der Pol – van Winden, pastoraal werkster

“Plotseling klonk er uit de hemel een geluid als van een hevige windvlaag dat het huis waar ze zich bevonden geheel vulde. Er verschenen aan hen een soort vlammen, die zich als vuurtongen verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten, en allen werden vervuld van de Heilige Geest en begonnen op luide toon te spreken in vreemde talen, zoals hun door de Geest werd ingegeven.” De beelden die in dit verhaal gebruikt worden om de Geest aan te duiden, geven ons meer duidelijkheid wie de Geest is dan dat we er alleen maar theoretisch of theologisch over zouden praten. Het gaat over een gevoel dat ervaren en intens beleefd wordt. Met andere woorden, wanneer je de Geest ontvangt, voltrekt dit zich in je binnenste. In dit verhaal wordt dit gevoel beschreven, maar natuurlijk gaat dit gevoel op voor al die momenten dat de Geest in jou of u werkzaam is. Als we naar een aantal beelden voor Geest kijken dan is “wind” iets dat onzichtbaar werkt, maar wel krachtig is (bijv. storm). Je kunt wind niet zien, maar wel voelen: het verfrist en brengt in beweging, maar kan ook zo sterk zijn, dat het bomen ontwortelt en daken van huizen wegblaast. Een mooi beeld om Gods werking aan te duiden. De Geest duwt je vooruit als de wind in de rug. Dit beeld betekent voor gelovigen: kracht, durf, moed. De werking van de H. Geest wordt ook met het beeld “vuur” aangeduid. Vuur trekt mensen aan, maar stoot ook af. Daarom is vuur een geschikt beeld om over God te spreken. Mensen worden aangetrokken door God die ze heel dicht bij hen kunnen voelen. Maar tegelijk merken ze hoe groot en onbegrijpelijk God is, Hij is Anders! Vuur is ook licht en kan het beeld zijn voor “inzicht”. Dankzij de Geest zien gelovigen beter wie Jezus is, begrijpen ze wat Hij wil zeggen en voelen aan wat er te doen valt. De werking van de heilige Geest wordt in de Bijbel met nog veel meer beelden aangeduid. Denk alleen maar aan het beeld “adem” dat verwijst naar de levensschenkende, scheppende kracht van God. Of het beeld “duif”. Al in het 2e vers van de Bijbel is er sprake van de Geest: “Gods Geest zweefde over de wateren. “Een hevige wind joeg 1

de wateren op.” De woorden “Geest en wind” zijn een vertaling van het Hebreeuwse ruah. Zweven roept vleugels op, zodat men bij de visuele voorstelling van dit vers aan een vogel, een duif dacht. De evangelisten schrijven dat de Geest van God als een duif neerdaalt bij het doopsel van Jezus. Dat betekent dat God op een bijzondere wijze in Jezus werkzaam is. Beelden die allemaal gevoelens oproepen als wij aan de Geest denken. En zo krijgen wij beetje bij beetje een gevoel bij wat en wie die Geest is. En als wij dit gevoel met een ander willen bespreken, zoals wij met de vormelingen deden, dan praten wij met elkaar vanuit een geloofstaal en kunnen wij met een wetenschappelijke of theoretische benadering totaal niet meer uit de voeten. Zo verging het ook de vormelingen. In het begin was het erg moeilijk om iets van die Geest te weten te komen. Tot het moment dat wij over beelden spraken en het moment dat ik vanuit mijn beleving over de Geest ging praten. Toen begon er iets te leven en leek het alsof ook zij met dit vuur van de Geest werden aangeraakt. Want er ontstond een enthousiasme en soms een stukje herkenning van Gods aanwezigheid in hun leven. Mooi om mee te maken! Met elkaar praatten wij verder, onder andere over de zalving met het heilig chrisma, waarbij de vormheer dan tegen de vormeling zegt: “Ontvang het zegel van de heilige Geest, de gave Gods”. Hij geeft daarbij een kruisje op het voorhoofd bij de vormeling met het chrisma. Om dit ritueel te verduidelijken kregen de jongeren tijdens de sessie een stukje karton, waar zij met olie een kruisje op mochten zetten. Op het eerste gezicht zie je daar niet zoveel van, maar als je het kartonnetje tegen het licht houdt, licht het kruisje helder op. Dit tot enorm enthousiasme van de jongeren. Dit ritueel maakte hen duidelijk dat de gaven van de heilige Geest die zij zullen ontvangen voor het oog niet echt zichtbaar zijn, maar wel degelijk iets met je binnenste doet. Olie, het heilig chrisma werkt diep door tot in je binnenste. Je kan het niet zomaar wegpoetsen. Het is een onverbrekelijk zegel, zoals een brief vroeger een zegel

met was kreeg en daardoor niet zomaar verbroken kon worden en de echtheid van de brief gegarandeerd was, een cadeau van God met Zijn goede Gaven, dat je je leven lang bij je zal dragen. Het zal je wijsheid, verstand, inzicht, sterkte, kennis geven en ontzag en liefde voor God. Hij zal je bijstaan (Johannes 14). Er wordt echter wel een voorwaarde gesteld door God. Dit wordt beschreven in het evangelie dat tijdens de vormselviering voorgelezen zal worden (Johannes 14, 15-26). “Je zal Hem lief moeten hebben”! Je kan niet passief afwachten wat Hij allemaal voor jou doet in je leven! Je kan niet enkel consumeren! God verwacht een actieve houding. Een wederzijdse relatie, waarbij jij zijn woorden zult onderhouden. Jezus heeft dit tijdens Zijn leven laten zien. In een relatie met partner, vriend/in of anders, moet je ook investeren en kan je niet alleen van die ander ontvangen. Je zal zelf ook actief moeten zijn naar die ander. Pas dan ontstaat er “relatie”. Dit geldt ook bij onze relatie met God. Hij wil er echt voor ons zijn. Hij geeft ons Zijn goede Gaven voor ons leven. Maar als wij niks naar Hem doen, zullen wij weinig tot niks ervaren van Zijn kracht. Met het ontvangen van het vormsel houdt het daarna dus niet op. De vormelingen, maar ook wij, zullen naar het voorbeeld van Jezus moeten leven. Jezus onderhield de woorden van God en had de liefde voor God. Dit droeg Hij uit tijdens Zijn leven. Een mooie opdracht voor ons, maar je krijgt er dan ook heel wat voor terug! Niet te meten of precies te verwoorden, maar wel te voelen diep in je binnenste, elke dag opnieuw! Ik wens de vormelingen en ook u, veel enthousiasme (=leven in God) en Geestkracht toe. N.B.: Mijn verhaal over de Heilige Geest is toch wat langer geworden en daaruit blijkt maar weer dat we nog lang niet uitgesproken zijn over de Geest.

Ziekenzalving in de Benedictus en Bernadettekerk Wat al eerder in de Bonifatiuskerk plaatsvond, gaat nu ook in de andere kerk plaatsvinden; een gemeenschappelijke ziekenzalving. De ziekenzalving, vroeger wel “bediening” genoemd, is het sacrament dat wordt toegediend aan mensen op het moment dat hun leven een doodlopende weg is geworden. Het eind van het leven komt in zicht, en men vraagt Gods kracht om die weg als een gelovig en gesterkt mens te gaan. Het is het mooist als u dat ontvangt terwijl u daar echt ten volle en bewust bij aanwezig bent. Het is zo jammer als er met de toediening wordt gewacht tot het moment dat de zieke er niets meer van meekrijgt, het spreekwoordelijke “vijf voor twaalf”. De gemeenschappelijke ziekenzalving vindt plaats op dinsdag 26 november ’s middags om half 3 in de Benedictus en Bernadettekerk. Het koor Resonet is erbij om de 2

viering op te luisteren. Daarna is er gelegenheid om na te praten met een kopje koffie en misschien wel meer. Vindt u het fijn als er een familielid of vriend bij aanwezig is? Dat kan, maar wel beperkt tot één persoon. De zieken-en ouderenbezoekgroep zorgt ervoor dat het u aan niets ontbreekt. Wilt u zich telefonisch opgeven vóór 18 november bij Open Huis van de Bonifatiusparochie, telefoon 070-3992416, onder vermelding van het aantal personen en eventuele hulp bij vervoer. Wij hopen velen van u dan te ontmoeten, Pastoor van Deelen Pastor van der Aart De Ouderencontactgroep

De vonk sprong al vroeg over In oktober namen we afscheid van twee van onze gebedsleiders, van Joke Bloom en van John Medenblik. Op zondag 20 oktober is daar in de Bonifatiuskerk uitgebreid aandacht aan geschonken. Hier en in de volgende Pastorale is het verhaal achter hun vrijwilligerswerk nog eens na te lezen. ‘Lady’s first’, hier vertelt Joke over haar achtergrond: Ik ben Joke Bloom, 66 jaar. Als oudste van zeven kinderen heb ik al heel vroeg verantwoording gedragen, eerst voor mijn jongere broers en zussen, later voor mijn gezin, voor mijn dochter Angelique en zoon Pascal. Vanzelfsprekend hielp ik mee op hun scholen, deed radio-interviews bij RTV-Rijswijk, leid ik kapittels bij St. Frans Tochtgenoten en ben binnen onze parochie actief. Van klein af actief Opgegroeid in Delft ging ik graag naar de Nicolaas en Gezellenkerk, nu Franciscuskerk: hier ben ik gedoopt; heb de Eerste Communie, Vormsel ontvangen, plechtige doopbelofte gedaan en ik ben er getrouwd. Als kind was ik vaak te vinden in het Patronaatsgebouw waar vele clubs en vertier waren voor de jeugd. Zo ben ik ook bij de padvinderij, kabouter en gids geweest. De Heilige Mis werd toen nog in het Latijn gezongen. Na mijn Eerste Communie mocht ik als “bruidje” elke zondag in de processie meelopen tijdens het lof. Ik zong uit volle borst mee; ook al kende ik de woorden toen nog niet – ik zong fonetisch, op spraakklank mee, bijvoorbeeld het Magnificat. De vonk sprong dus al heel vroeg over. Als “katholiek” ging men naar de katholieke bakker, was lid van de Katholieke VolksPartij, de KRO, de Katholieke Illustratie; alles ademde Rooms-Katholiek. Ik groeide dus op in een volledig katholieke stroming; dit heeft mij dan ook gevormd. Sinds november 1979 ben ik actief in de Bernadettekerk. Pater Jan Jetse Bol kwam 34 jaar geleden op huisbezoek. Hij strikte mij meteen als hoofdbezorger van het kerkkrantje in de Muziekbuurt en om lid te worden bij de voorbereidingsgroep voor de Eerste Com­munie van mijn dochter in mei 1980. Dit was mijn eerste ke n n i s m a k i n g met liturgievieringen. Naast mijn ‘gewone’ werk bij het IMC heb ik de kerk van binnen en van buiten leren kennen: door de jaren heen was

ik lid van de werkgroepen: kerk versieren, zieken/ouderenbezoek, bezoek nieuwe parochianen in Steenvoorde, van de feestcommissie, de parochievergadering en was ik afgevaardigde in het Dekenaat Vlietstreek. Zes jaar was ik actief bij het jongerenpastoraat, verder ook bij Barina, bij de werkgroep Verstandelijk Gehandicapten-viering en lectorengroep. De laatste 16 jaar ben ik gebedsleider geweest: tien jaar in Zorgcentrum Florence en nu acht jaar binnen onze eigen Bonifatiusparochie. Eigenlijk wilde ik pastoraal werkster worden, maar door mijn baan en al het vrijwilligerswerk heb ik uiteindelijk de studie Theologie bij Fontys in Amsterdam met de propedeuse moeten afronden. Nog steeds spijt het mij dat niet te hebben kunnen voltooien. Maar daarvoor in de plaats kwam de Gebedsleiderscursus en kon ik alsnog mijn roeping volgen. Inspiratie door het vrijwilligerswerk Na de Eerste communiebegeleiding voelde ik mij geïnspireerd om verder te gaan op dit pad. In 1992 werd ik lector. Een waardevolle ervaring: de lezingen lees en doorleef ik van te voren, laat ze vlees en bloed worden om ze vanuit mijn hart te kunnen overdragen. Gerard Lorié, destijds bestuurslid, vroeg me in 1993 of ik de Pastorale School wilde volgen. Zo heb ik in het eerste jaar algemene kennis over Kerk en Religie opgedaan en in het tweede specialiseerde ik me in de ‘Liturgie’. Ik wilde altijd al “op het altaar staan” en zo geschiedde. Het is wel een vak – je moet er als het ware voor in de wieg gelegd zijn! De interesse en vaardigheid en vooral het openstaan voor Gods Woord is een levensproces. Je moet lezingen herkauwen: waar raken ze mij en wat is de blijde boodschap hierin; wat geef ik de gemeenschap mee! Waardevol hierbij was de begeleiding door Ko Joosse, mijn docent tijdens de Pastorale School en op de Gebedsleiderscursus. Een begenadigd en inspirerend leraar. Ook pastoor Van de Ende is een belangrijke steun voor mij geweest: in al zijn cursussen en begeleiding. Hij heeft mij een zegen gegeven om deze vieringen niet vanuit mijn ego voor te gaan maar als Instrument van God te mogen zijn. Letterlijk en figuurlijk heb ik hierdoor extra kracht ervaren. Moreel voel ik mij door mijn begeleider Jan Lamberts ondersteund, doch inhoudelijk moest ik het veelal zelf uitzoeken. Dit heb ik wel als een gemis ervaren. Veel waarde hecht ik aan de samenwerking met mijn mede-gebedsleiders: samen bespreken wij de Bijbelteksten om breder inzicht te krijgen ter voorbereiding van de overweging. Eerste ervaringen In de periode van 1996 tot 1998 sloot ik mij aan bij de voorbereiding van de vieringen voor de verstandelijk gehandicapten, die Maurice van de Put leidde. Het was geweldig om zo betrokken te raken en mij verbonden te voelen met deze bijzondere mensen, die een overweldi3

N(iek) J. van Dam Registeraccountant * Administratie, controle en advies * Aangiften Inkomsten- en Vennootschapsbelasting * Oplossen geschillen met adviseurs, familie Bel 070-3361613 of mail [email protected] Kantooradres Huis te Landelaan 21, 2283 SE Rijswijk

Eerste afspraak zonder enige verplichting.

PetrusBanden Bandenaan aande deKerkhoflaan Kerkhoflaan en St. St.St. Petrus St. Barbara Barbara aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke aan de Binckhorstlaan zijn de twee katholieke begraafplaatsenininDen DenHaag. Haag. begraafplaatsen Het zijnrustplaatsen rustplaatsenwaar waarde de levende levende natuur Het zijn natuur prachtig prachtig harmonieert met de cultuur-historische waardevolle harmonieert met de cultuur-historische waardevolle grafmonumenten. grafmonumenten. Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen een

Voor de nabestaanden vormen de begraafplaatsen waardige omgeving voor hun dierbare overledenen.een waardige omgeving voor hun dierbare overledenen. Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ Asbussen kunnen worden bijgezet in familiegraf/ kelder, muurgalerij of urnentuin. kelder, muurgalerij of urnentuin. Op de begraafplaats St. Barbara kunt u een familiegraf

Opvoor de begraafplaats Barbara kunt uvan een twee personenSt. voor een periode 30familiegraf jaar al 900 reserveren voor € voor ,--.een Tevens is er van een 30 rouwkamer voor twee personen periode jaar al beschikbaar. reserveren voor € 840,--. Tevens is er een rouwkamer beschikbaar. Voor nadere informatie en brochures kunt u zich wenden tot informatie ons kantooren aanbrochures de Kerkhoflaan. Voor nadere kunt u zich

wenden tot ons kantoor aan de Kerkhoflaan.

Stichting R.K. Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Kerkhoflaan 2585 JB Den Haag Stichting R.K. 10, Begraafplaatsen te ’s-Gravenhage Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

Kerkhoflaan 10, 2585 JB Den Haag Telefoon 070 – 350 37 18, Fax 070 – 351 21 48

Kapsalon J. Eijken Kerklaan 130, Rijswijk Telefoon: 399 96 33

4

gende vreugde en onbekommerdheid uitdragen. Het waren hartverwarmende vieringen voor hen én voor onze kerkgemeenschap. Helaas werden toen de vieringen door de huizen zelf overgenomen waardoor deze in onze kerk zijn gestopt. Vera en Jan van Soest, zij rusten in vrede, vroegen mij mee te werken in de Oecumenische weeksluiting bij Zorgcentrum Steenvoorde. Zij hebben mij meer wegwijs gemaakt in de originele Bijbelteksten (het Hebreeuws) en mij het vak van de voorganger bijgebracht. Dit deed ik van juli 1998 tot 1 januari 2008, zes jaar daarvan als coördinator. De samenwerking met andere vrijwilligers verliep perfect, waardoor liefde en zorgzaamheid in de viering voelbaar waren. Bij het maken van het het boekje voor deze diensten was Ina mijn steun en toeverlaat; waarvoor nog steeds mijn dank. Na mijn afscheid in Steenvoorde hoor ik nu nog regelmatig: “Joke we missen je”, er was dan ook een saamhorigheid die ik als “uniek” ervoer. Ook in de kerk vroeg men, wanneer ik weer eens zou voorgaan. Na afloop kreeg ik bemoedigende woorden, het inspireerde hen. Elke viering heb ik als één grote zegening, als een harmonieus feest ervaren. Altijd ‘maatwerk’ Overwegingen maken vond ik het moeilijkst, schrappen is een kunst; hier heb ik helaas nooit een cursus voor gevolgd. In het zorgcentrum kreeg de overweging een Boodschap van troost, steun en bemoediging; in een kerkgemeenschap benadrukte ik ook het actief meewerken aan het Rijk Gods van vrede en gerechtigheid. Makkelijker gingen mij de ‘gebeden’ af: ze vloeiden rechtstreeks uit mijn hart! Door de spiritualiteit en inspiratie van de Heilige Geest kwam ik van de ene op de andere ingeving. Eigenlijk verlangde ik erna om ooit vrijuit te spreken, maar de kans dat er dan teveel zijpaden betreden worden, weerhield mij ervan. Als de viering ‘op papier goed voelde’, vielen alle zorgen en zenuwen weg, dan verliep deze als een genadegave en voelde ik Gods aanwezigheid. Een keer ben ik het Onze Vader vergeten te bidden; heel vervelend! Dit betekent dan ook uiterste concentratie tijdens de viering én voelen wat er in de gemeenschap leeft en dat aan God opdragen. Deze eenheid ervaren met de gelovigen maakt me dankbaar. Als voorganger in de viering, vlak vóór de sluiting van de Jeroen- en Geradus Majellekerk. deelde ik hun pijn; de kerkgangers wisten immers dat ook de gemeenschap uit elkaar zou vallen. Ik bemoedigde hen niet af te haken. En gelukkig is het Gerardus Majellakoor onder leiding van Ben doorgegaan én mag ik meezingen. Als afscheid wilde ik graag het Avé Maria van Schubert zingen, als eerbetoon aan de H. Maria; moeder van de Kerkgemeenschap, omdat ik dit bijzondere werk heb voltooid! Hier ben ik heel dankbaar voor.

Ik zeg: ga dat doen! Een kundige begeleiding, reflectie, vooral in het begin is heel belangrijk. Jammer vond ik dat wij met mijn begeleider de vieringen niet reflecteerden. En helaas is er van samenwerking of overleg met het pastorale team ook niets gekomen. Toch zie ik dat als een waardevol ambt in de kerk: als leek te mogen voorgaan. Ik raad een ieder aan, die denkt de gave van het Woord te hebben maar zich onzeker voelt, de uitdaging aan te gaan en hierover te praten met pastoor Van Deelen of met pastor Van der Aart. Ik wens mijn opvolgers, de nieuwe gebedsleiders, veel inspiratie en spiritualiteit toe. De tijd is nu rijp om iets nieuws te beginnen Met veel liefde, met hart en ziel, heb ik naar alle eer, met een zuiver geweten deze spirituele opdracht, dit geestelijke werk mogen doen. Maar het is als een geldstuk: aan de ene kant druk je een “stempel” op een viering, hierbij Gods aanwezigheid voelend, en anderzijds vergt het zo veel tijd, concentratie en energie, dat mijn gezin en sociale leven tekort komen. 16 jaar zette ik er alles voor opzij, nu is het tijd voor andere dingen. Meer tijd voor mijn kinderen en kleinkinderen, en mensen en musea bezoeken. Ik blijf wel vrijwilligerswerk doen als lector en in het Majellakoor meezingen – dit is twee keer bidden! Zoals Martha heb ik deze mooie taak voltooid en luister ik nu net als Maria naar Gods’ stem voor een nieuwe taak. Wat is God’s plan met mij? Ik besef steeds meer welk een schat aan poëzie ik, als ”bruid”, van Godswege heb mogen ontvangen, en omdat juist over “Gods-vragen” zo weinig onderling gesproken wordt, wil ik dit delen. Mijn verlangen is dan ook om 500 gedichten over mijn geestelijke groei te kunnen uitdragen. Zoals vorig jaar, met zang. En misschien een uitgever vinden om ze uit te geven. Ik heb ze reeds gebundeld; verdeeld in zes thema’s: ‘Menswording’, een ‘Verbond snijden met Jezus’, ‘Jezus komt tot leven in mij’, ‘Jezus leeft in mij’, ‘Instrumentschap’ en ‘Mystiek’ . Als iemand mij daarover raad kan geven, sta ik daar graag voor open. Wat ik ga missen is het idee dat ik zoveel mensen tegelijk, niets meer kan meegeven/overdragen; het begeleiden van de viering, de voelbare mystieke sfeer van rust en stilte; de saamhorigheid voelen met de gemeenschap en God. Na mijn laatste Woord en Communieviering, 15 september met Barina, dacht ik wel: “Waarom dit opgeven?” Het is zulk mooi en gezegend werk: de voldoening is zo groot! Toen ik mijn laatste mededeling uitsprak: “ik ga stoppen”, steeg er een “Ach, wat jammer” op. Dat gaf mij zo’n warm gevoel, dit bewaar ik in mijn hart en zit voor altijd in mijn oren geknoopt! Ik dank het Pastorale team voor zijn vertrouwen. Voor iedereen vrede en alle goeds en een warm sjaloom, Joke Bloom

5

Dubbel feest – dubbel afscheid Heel wat te beleven, zondag 20 oktober in de Bonifatiuskerk. Het was al aangekondigd: het afscheid van twee gebedsleiders, Joke Bloom en John Medenblik. Joke Bloom doet haar motieven uitgebreid in deze Pastorale uit de doeken, John Medenblik zal dat in de volgende uitgave doen. Beide speelden een rol in deze voor hen laatste viering. Joke zorgde voor een uitgebreide inleiding, en vertrok daarna naar de ‘zolder’ omdat zij inmiddels lid is geworden van het Gerardus Majellakoor. John verzorgde de overweging, over het gebed en het ‘contact met boven’. Pastoor Van Deelen dankte na afloop beiden voor hun inzet, het voorbereiden van een viering is tenslotte geen kleinigheid, en gaf hen ten afscheid de ‘Bonifatiuskaars’ waarop de namen van alle patroonheiligen van onze parochie. Tot zover het afscheid, nu het feest. Want niet aangekondigd was dat Ben van Oosten en zijn echtgenote Margaret Roest beiden hun veertigjarig jubileum als kerkmusici vierden. Eigenlijk pas op 1 december, maar omdat het die zondag toch het feest van Gerardus Majella was.....hoezo dubbel feest. Een jonge knul was het nog,

uitgenodigd door de toenmalige pastoor van de (oude) Gerardus Majellakerk, die later op de orgelbank gezelschap kreeg van een jong meisje. Beiden kregen zij de versierselen uitgereikt van de St.Gregoriusvereniging, alsmede een vriendenboek met vele bijdragen uit de parochie, en ook zij werden door pastoor Van Deelen bedankt voor hun jarenlange inzet.

Kindervertelviering voor (groot) ouders en kinderen 0-7 jr

Al 76 jaar voor al uw electra

Van den Belt Herenstraat 68 Rijswijk

Telefoon 070 - 390 26 73

Henri Dunantlaan 68 Rijswijk tel. 070 - 3948581 65+ 10% korting

6

De parochies H. Bonifatius en Sint Maarten Trinitas bieden in hun samenwerking ouders met de aller jongste kinderen gelegenheid om te groeien in het vieren van liturgie. Met een gemiddelde regelmaat van eens in de maand op zondagmiddag om 15.30 uur vieren we spelenderwijs en ongedwongen rond een Bijbelverhaal. Op 10 november maken we een uitzondering met het feest van St. Maarten. Dan vieren we ’s morgen om 9.30 uur samen met de grote mensen en krijgen alle leeftijdsgroepen in aparte ruimtes de mogelijkheid tot verwerking van het St. Maartenverhaal. Voor de intocht van de viering wordt kinderen gevraagd hun lampion mee te nemen! Op 1 december vieren we Advent met het verhaal Het Herderslied. De opmaat naar Kerst wordt ingezet met het wachtende herderskind dat zich op de komst van de nieuwe koning voorbereidt met het spelen op de blokfluit. In elke viering participeren de kinderen in het verhaal. Er wordt gezongen, gebeden en gedanst. Ook een bijzonder stiltemoment behoort tot de vaste ingrediënten. De Kindervertelviering vindt gewoonlijk plaats in de St. Martinuskerk Oosteinde 56 Voorburg. Wilt u op de mailinglist voor een maandelijkse uitnodiging? Meldt u aan: [email protected] ovv Mailinglist KVV Welkom! Zie ook info op www.sintmaartentrinitas.nl Pastor Thérèse Beemster

Estafette – interview 1. Wie bent U? Ik ben Huib van Straten, geboren en getogen Rijswijker. Op 5 augustus jl. ben ik 65 jaar geworden. Thuis waren wij met zes kinderen, mijn kindertijd heb ik rondom de Bonifatius beleefd, met alles erop en eraan wat bij de goede katholieke opvoeding zo hoort. Ik zat op de Bonifatiusschool, de lessen uit de catechismus en elke week naar de biecht waren dan ook vanzelfsprekend. In de Bonifatiuskerk, waar ik gedoopt ben, heb ik ook de Eerste Communie ontvangen en het Vormsel. Van mijn vader kreeg ik mijn eerste gitaar en vanaf mijn 9e zat ik op de gitaar- en zangles bij Melofesta. Met 11 jaar speelde ik en zong ik al op dansfeestjes, met 15 had ik mijn eerste popband: ‘Mack’. In die tijd hielp ik mee in mijn vaders ijssalon Merano, in de Herenstraat, tegenover de kerk. Maar na de eerste successen en de tv-optredens in Moefgaga werd muziek ook mijn beroep. Zo heb ik met de ‘CrazyRockers’ 15 jaar lang in Duitsland opgetreden. Terug in Nederland speelde ik in het ‘Circusorkest’ van Toni Boltini. En hierna bij ‘René and his alligators’. In 2012 ben ik in de Zwarte Ruiter in Den Haag nog opgetreden bij de reünie met Hans van den Berg, beter bekend als Harry Vanda van de Easybeats (van de hits als Friday on my mind). En op het Strandwalfestival vorig jaar met mijn laatste/huidige band ‘The Source’. 2. In welke werkgroepen bent U actief? Ik zing nu drie jaar als eerste tenor bij ‘Gloria Deo’, bij de ‘Schola’ en bij de ‘Paradijsvogels’. Hoe kom ik vanuit de popwereld weer terecht bij het kerkkoor? Eigenlijk vrij eenvoudig: ik voel me thuis in de kerk en toen bij een van de vieringen pastoor Van Deelen mensen weer uitnodigde om bij het koor te komen, heb ik me aangemeld. Gerard Legierse vroeg me ook om bij de ‘Schola Cantorum’ aan te sluiten en dan is de stap naar de ‘Paradijsvogels’ maar heel klein. 3. De positieve en eventueel minder positieve ervaringen als vrijwilliger? Ik hou het bij de positieve ervaringen. Het is zo veel prettiger als wij allemaal gezellig met elkaar repeteren en onze vieringen mooier kunnen maken. Je kunt een keer een wat mindere dag hebben, maar daar moet het maar bij blijven. Ik kom met plezier naar de kerk en ik vind het vanzelfsprekend om mij op deze manier in te zetten voor de gemeenschap. 4. Uitdaging voor de komende tijd? Ik hoop nog lang zo te kunnen doorgaan met ‘mijn’ koren. Naast de muziek is het opknappen van de vlotte ‘oldies’ mijn hobby, vandaar deze foto. 5. Het stokje gaat over naar Rob van der Brugge, ‘collega-zanger’ van Gloria Deo, omdat hij door mij bij

Lage reslutie 400%

het koor is gekomen en wij sindsdien grote vrienden zijn!

Benefiet-boekenmarkt zaterdag 9 november van 12.00 tot 15.00 uur. Ruim aanbod. Voor elk wat wils. Bescheiden prijzen. Gehele omzet bestemd voor waterputtenproject Ethiopië. Ook is het mogelijk om boeken in te leveren t.b.v. de benefietboekenmarkt. Gebouw Hofrust, Herenstraat 44B te Rijswijk. Info: tel. 070 - 3 85 44 61/ www.vegr.nl.

Familieberichten Huwelijk Op 27 september zijn in het huwelijk getreden: Gijs ’t Hoen en Irene van Loon Overleden Uitvaart in Bonifatiuskerk An Krijgsman- Bastiaans Johan Jonckers

90 jaar 91 jaar

Maandelijkse Taizéviering Op vrijdagavond 29 november wordt de maandelijkse Taizéviering gehouden om 19.30 uur in de Benedictus en Bernadettekerk. 7

Liturgische agenda van 1 november t/m 15 december 2013 Vrijdag 1 november 9:00 Bonifatius Zaterdag 2 november 19:00 Benedictus en Bernadette Zondag 3 november 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 12:15 Bonifatius begraafplaats Zaterdag 9 en zondag 10 november 19:00 Bonifatius (Ger. Majellakapel) 9:30 Benedictus en Bernadette 9:30 Martinuskerk, Voorburg 11:00 Bonifatius 12:00 Benedictus en Bernadette (KKI)

Allerheiligen Pastoor Van Deelen Vooravond van de herdenking van de overledenen Voor Hart en Ziel (Comm) Gebedsl. Verviers/Beker (in de Jeroenkapel) Allerzielen, herdenking van de overledenen Communieviering Pastor Van der Aart Resonet in Laudibus Eucharistieviering Past V Deelen + Scheffers Schola Cantorum Gravenzegening Past V Deelen + Scheffers

Eucharistieviering

32e zondag door het jaar Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Samenzang Eucharistieviering Em. Pastoor V.d. Ende Resonet in Laudibus Kindervertelviering: Sint Maarten (voor kinderen 0-7 jaar en (groot)ouders) Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Ned.) | Koffie Indonesische Eucharistie Pater J. Asa svd

Zaterdag 16 en zondag 17 november 33e zondag door het jaar Er is een 2e collecte voor het RK jongerenwerk in ons land 19:00 Benedictus en Bernadette Voor Hart en Ziel (Comm) Pastor Van der Aart 9:30 Benedictus en Bernadette Vormsel (Eucharistie) Past. Vd Helm en Vd Pol 11:00 Bonifatius Communieviering Pastor Van der Aart

(in de Jeroenkapel) Koorschool Gerardus Majellakoor

Zaterdag 23 en zondag 24 november 34e zondag door het jaar, Hoogfeest van Christus Koning 19:00 Bonifatius (Ger. Majellakapel) Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Samenzang 9:30 Benedictus en Bernadette Communieviering Pastor Van der Aart Resonet in Laudibus + Barina 11:00 Bonifatius Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Gloria Deo (Latijn) | Koffie 12:00 Benedictus en Bernadette (KKI) Indonesische Eucharistie Pater M. Jehandut svd 15:00 Muziek in de Bonifatius: Ceciliaconcert door Gloria Deo en Schola Cantorum o.l.v. G. Legierse Dinsdag 26 november 14:30 Benedictus en Bernadette

Ziekenzalving (Euch.)

Gemeenschappelijke ziekenzalving Resonet in Laudibus Past. V Deelen en Vd Aart

Zaterdag 30 november en zondag 1 december 1e zondag van de Advent. Begin van het nieuwe kerkelijk jaar Er is een 2e collecte ten bate van de Bisschoppelijke Adventsactie 19:00 Benedictus en Bernadette Voor Hart en Ziel (Comm) Gebedsl. Verviers/Beker (in de Jeroenkapel) 9:30 Benedictus en Bernadette Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Barina 11:00 Bonifatius Eucharistieviering Pastoor Van Deelen Schola Cantorum 15:30 Martinuskerk, Voorburg Kindervertelviering: Het herderslied (voor kinderen 0-7 jaar en (groot)ouders) Zaterdag 7 en zondag 8 december 19:00 Bonifatius (Ger. Majellakapel) 9:30 Benedictus en Bernadette 11:00 Bonifatius 12:00 Benedictus en Bernadette (KKI)

8

Communieviering Eucharistieviering Communieviering Indonesische Eucharistie

2e zondag van de Advent Pastor Van der Aart Em. Pastoor V.d. Ende Pastor Van der Aart Pater J. Asa svd

Samenzang Resonet in Laudibus Gloria Deo (Ned.)

Zaterdag 14 en zondag 15 december 3e zondag van de Advent De gehele collecte is bestemd voor het PCI van de parochie, diaconie in de buurt 19:00 Benedictus en Bernadette Voor Hart en Ziel (Comm) Pastor Van der Aart 9:30 Benedictus en Bernadette Communieviering Pastor Van der Aart 11:00 Bonifatius Eucharistieviering Pastoor Van Deelen 15:00 Benedictus en Bernadette Kerstconcert door Barina en het KKI koor Vieringen op weekdagen Maandag 19:30: Benedictus en Bernadettekerk - Jeroenkapel Dinsdag 9:30: Benedictus en Bernadettekerk - Jeroenkapel Woensdag 9:00: Bonifatiuskerk - Gerardus Majellakapel Woensdag 10:00: Benedictus en Bernadettekerk Vrijdag (1e en 3e) 9:00: Bonifatiuskerk - Gerardus Majellakapel Vrijdag (2e en 4e) 9:30: Benedictus en Bernadette - Jeroenkapel Vrijdag (laatste) 19:30: Benedictus en Bernadettekerk

(in de Jeroenkapel) Gerardus Majellakoor Samenzang | Koffie

Bijzonderheden (Rozenkrans) (Euch) (Euch) Niet op 13 november (Euch) Alleen op 13 november: KBO, allen welkom (Euch) (Euch) (Oecumenisch Taizégebed) Op 29 november

De heiligenfeesten 6 november: alle heilige verkondigers van het geloof in onze streken 7 november: H. Willibrord, patroon van de Nederlandse kerkprovincie 9 november: Kerkwijding Basiliek Sint Jan van Lateranen (het eerste officiële christelijke kerkgebouw) 22 november: H. Cecilia, martelares, patrones van de kerkmusici 8 december: Maria Onbevlekt Ontvangen

Vieringen in Woon- en zorgcentra (onder voorbehoud) Woon- en zorgcentrum Vredenburch Vrijdag 16:00 uur Viering in de multifunctionele ruimte Woon- en zorgcentrum Steenvoorde 2e zondag van de maand: Eucharistieviering (pastoor J. Groenewegen en mw. H.Smeele) 4e zondag: communieviering

1e en 3e zondag van de maand protestantse eredienst Aanvangstijd steeds 10.30 uur. Huize Westhoff Op de 1e en 3e zondag van de maand RK eredienst om 11.00 uur

Eerste Heilige Communie De werkgroep Eerste Heilige Communie is al hard bezig met de voorbereidingen voor het nieuwe communieseizoen. Als het goed is hebben alle ouders die ingeschreven staan bij de parochie en die een zoon of dochter hebben die in groep 4 van de bassischool zit, thuis een brief ontvangen voor aanmelding van de Eerste Heilige Communie. Mocht dit niet het geval zijn, omdat u bijvoorbeeld niet ingeschreven staat bij de parochie of om andere reden dan kunt u het formulier voor inschrijving via de website van de Bonifatiusparochie downloaden. Ieder kind vanaf 8 jaar mag communie doen. Als uw kind nog niet is gedoopt dan kan dit sacrament tijdens het traject van zijn/haar communie worden toegediend. Op donderdag 31 oktober om 19.30 uur is er in de Benedictus en Bernadettekerk een informatieavond waarbij u van harte bent uitgenodigd. Inschrijven voor deelname aan het communietraject kan ook op die avond plaatsvinden.

Mocht u nog vragen hebben dan kan u telefonisch contact opnemen met het secretariaat van de Bonifatiusparochie. Namens de werkgroep, Saskia van der Pol –van Winden (pastoraal werkster)

Vervoer naar de kerk Voor vervoer naar de kerk gelieve u te bellen: Voor de Benedictus en Bernadettekerk met Theo van Paassen (0174-292957) Voor de Bonifatiuskerk is momenteel niemand beschikbaar. Dus komt u met de auto naar de kerk en bent u in de gelegenheid om iemand mee te nemen, neemt u dan contact op met het Open Huis, tel. 070-3992416. 9

Fysieke en psychische pro­ ble­ men waren er de oorzaak van dat iemand niet verscheen op een afspraak met de Sociale Dienst. De giro 4063429 uitkering werd ingetrokken t.n.v. PCI H.Bonifatius en er waren een paar onverwachte uitgaven. Toen was al in de eerste week van de maand het geld op. Wij

Parochiële Caritas Instelling

Oproep

Een cliënt van de Voedselbank in Rijswijk verwacht in januari a.s. een baby. Zij heeft echter geen kinderbedje. Vandaar onze vraag: heeft u nog ergens een ongebruikt kinderbedje staan, laat dit dan even weten aan de medewerkers van de Voedselbank, of aan het parochiesecretariaat.

hielpen deze mevrouw met een bijdrage zodat zij in ieder geval tot het eind van de maand haar boodschappen kan doen. Een invalide cliënt van de Voedselbank in Laakkwartier heeft een meningsverschil met de gemeente Den Haag over een parkeerplaats voor invaliden. Dat resulteerde uiteindelijk in parkeerboetes. Betaling daarvan had als gevolg een schuld aan Eneco en dus dreigde weer afsluiting van gas of elektriciteit. Wij hiel­­pen meneer aan een lening, waarvan inmiddels al een groot deel is terugbetaald. En tenslotte: niet altijd is Caritas een zaak van treurnis. Wij troffen in Polen een gevel aan, waarachter men tracht het beste ervan te maken (zie foto).

Wat houdt onze vrijwilligers bezig? Ik overhandig een vrijwilligster de parochiekaars; ze is was zo’n 40 jaren actief in de parochie, laatstelijk bij Open Huis in de Benedictus en Bernadettekerk . Ik bied een andere vrijwilligster een bloemstuk aan voor haar jarenlange inzet. Ik hoor vragen als: ‘Hoe weet ik voor hoeveel personen ik koffie moet zetten?’ ,’Het is soms erg stil als ik dienst heb, is er niet een klusje dat ik kan doen?’, ‘Wat en waar noteer ik het als iemand een intentie opgeeft?’ . Ik hoor opmerkingen als: • ‘Niet alle ouders komen naar de ouderbijeenkomst.’, ‘Een gezongen eucharistieviering duurt voor de misdienaars wel lang.’, • ‘Mevrouw A zal niet echt behoefte hebben aan een bezoekje want ze zegt dat ze geen tijd heeft voor een bezoekafspraak .’, • ‘De dochter van overleden meneer B heeft geen behoefte aan een gesprek maar ondertussen duurt het gesprek toch 20 minuten en bedankt ze nog eens voor de mooie uitvaartdienst.’ Zomaar een greep uit de uitspraken die mij ter ore zijn gekomen bij mijn kennismakingsbezoeken aan de verschillende werkgroepen of in de gesprekken met de werkgroepcoördinatoren. Ik ervaar deze bezoeken en gesprekken als heel zinvol; zowel voor de vrijwilligers die het fijn vinden dat er vanuit het bestuur belangstelling is voor hun werk en 10

Inge van der Schoot, bestuurssecretaris

voor mij als bestuurslid om te weten wat er zoal gedaan wordt om de parochie draaiend en levend te houden. Onze parochie onderscheidt ruim 60 werkgroepen; soms is één persoon (b.v. de beheerraad van de Bonifatiuskerk) verantwoordelijk soms wel 85 (de bezorgers van het parochieblad in Benedictus en Bernadettekerk). Mij valt op het plezier en de betrokkenheid en soms jarenlange inzet van de vrijwilligers. Door dit laatste wordt er vaak teruggekeken in de tijd. De leeftijd van de meeste vrijwilligers is best hoog. Ik voel me soms echt een jonkie! Het is onvermijdelijk dat steeds meer vrijwilligers er vanwege hun leeftijd mee stoppen en dan …? Zonder vrijwilligers geen levende parochie. Maar een vrijwilliger anno 2013 is niet dezelfde als die uit 1973. Hoe krijgen we nieuwe vrijwilligers? Dat is een van de uitdagingen waar we voor staan als parochie. De komende tijd ga ik meedoen aan een leergang die het bisdom aanbiedt en waarin de werving van vrijwilligers een van de onderwerpen is. Ik hoop dat ik daar goede ideeën opdoe die in onze parochie, of beter in het parochiecluster Vlietstreek, gebruikt kunnen worden. De komende tijd zal ik verder gaan met mijn kennismakingsronde. Als een werkgroep niet wil wachten tot ik contact opneem, kan er via het parochiesecretariaat contact met mij worden opgenomen voor een afspraak. Veel dank voor al het werk wat jullie doen, vrijwilligers!

VAN BINNENUIT VAN BINNENUIT

Aanbod van bibliotheek en kerken Gesprekken en ontmoetingen Naar buiten om de ander te ontmoeten tussen hemel en aarde. Naar binnen om jezelfvan te ontmoeten Een samenwerking de Samen en worden we wijzer en lichter protestantse rooms-katholieke Van met binnenuit je leven beleven kerk de bibliotheek. Je geloven beleven

Meedoen? Geef u tijdig op ! Als u mee wilt doen aan een activiteit, geef u dan snel op. Dat is prettig voor de mensen die het organiseren en zeker voor de spreker die vaak van buiten Rijswijk moet komen. Maar ook voor uzelf. Want mocht een activiteit niet kunnen doorgaan door te weinig belangstelling dan kunnen we u van tevoren inlichten. Als u zich niet opgeeft loopt u het risico voor niets te komen., Gelukkig gaan de meeste activiteiten door maar met zekerheid is dat nooit te zeggen. Namens de werkgroep, ds. Susan Karreman Meditatiegroepen Alleen bij de meditatiegroep C is op dit moment nog plaats voor nieuwe deelnemers. Deze komt de eerstvolgende keer bijeen op donderdagavond 28 november om 20.00 uur in het Kruispunt aan de Dr. H.J. van Mooklaan 33. Graag opgave vooraf bij ds. Karreman Lezingen en andere activiteiten in november: John Batist over het Chassidisme Voor veel rooms-katholieken een oude bekende: Pastor John Batist komt weer naar Rijswijk. Hij zal spreken over het Chassidisme. Dit is een stroming binnen het Jodendom die in oostelijk Europa. In tijden van grote armoede en vervolgingen (pogroms) werd daar een vorm van geloven ontwikkeld waarin de vreugde steeds overheerst. Op dinsdagavond 19 november van 20.00 tot 22.00 uur in de Lucaszaal van de Bonifatiuskerk, Van Vredenburchweg 67 Muzikaal geboorteverhaal met Arthur Vos In beeld en geluid komen op deze avond de kerstfiguren tot leven: Jozef en Maria, de wijzen uit het oosten, de herders en de engelen. U zult muziek en liederen horen over deze hoofdpersonen van het kerstverhaal. En u zult er beelden bij zien. Het belooft een heel bijzondere ervaring te worden. Organist en musicus Arthur Vos heeft al eerder laten zien dat hij iets heel bijzonders weet te maken van dit soort bijeenkomsten ! Op vrijdagavond 29 november van 19.30 tot 21.30 uur in de Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364. Let op: deze datum is de juiste en NIET de datum die op de website en in de folder staat.

Jeroen Hommes: Geloofscrisis in C-majeur, de toonaard van het licht. 7 november 2013, 20:00, Lucaszaal, Bonifatiuskerk, Van Vredenburgweg 67, 2282 SE Rijswijk. Met Godfried Bomans vragen we ons (beter niet) af wat er in dat doosje zit. Van Antoine de Saint-Exupéry en zijn ‘Kleine Prins’ hebben we hetzelfde geleerd: wat je zoekt zit erin! Maar het doosje openbreken is onvoldoende. We moeten het zelf vullen met onze spiritualiteit, bezieling, met ons geloofsleven. – Theresia van Lisieux werd heilig verklaard en tot kerklerares benoemd over hoe zij die heftige geloofscrisis van haar wist te verwerken – als universele liefde namelijk, zoals ook Moeder Teresa van Calcutta en zo vele heiligen in onze kerkgeschiedenis. Theresia wilde klein zijn voor een grote zaak. De sterke Christoffel lukte dat ook. Sancho Panza zat ook aan de kleine kant in dienst van groten die »het« toch niet bleken te zijn. – Alles is beter dan in trots smalend cynisme te kniezen en in intellectueel gedoe te blijven hangen – al is dit wel een pijnlijke fase op de zoektocht naar het licht. Laat dat moedertje haar geloof met de eigen emoties en ervaringen beleven en bij onweer gewoon dat kaarsje blijven aansteken. Een dik jaar sputterend door duister niemandsland moeten dwalen was ook onze referent Jeroen Hommes overkomen. Op deze avond vertelt hij als »ondernemer van de geest« over: zijn persoonlijke leerproces in navolging van de apostel Paulus; van overkokende denkexperimenten; hoe hij door los te laten weer grip op zijn leven kreeg; en over blijdschap weer samen aan tafel te kunnen in de geest van Franciscus. Allemaal verrassend, al is er niets nieuws onder de zon. De avond op donderdag 7 november in de Lucaszaal van de Bonifatiuskerk begint even voor 20:00. Na voordracht en pauze gaan we om 21:15 met elkaar over ieders eigen ervaringen in gesprek. Dat mag van ons bij een glaasje best ook tot nà 22:00 uitlopen. Geestelijke gastvriendschap over en weer –graag met onze pastores als medepelgrims– het hoort er op zo’n zandpad naar het licht gewoon bij. 11

Terugblik op jubileum KKI De feestelijke eucharistieviering ter gelegenheid van het 15-jarig jubileum van de KKI (Keluarga Katolik Indonesia Rijswijk; vertaling: Indonesische Katholieke familie/gemeenschap), was een mooie aanleiding om eindelijk een keer te kerken met onze IndonesischNederlandse broeders en zusters die tweewekelijks gebruik maken van de Benedictus en Bernadettekerk. Er waren oudere kerkgangers maar ook heel wat jongere en kinderen. Een koor van ca. 20 zangers en zangeressen zorgde voor de muzikale ondersteuning en werd begeleid door een keyboard. Zoals Lena Pijpers al schrijft is de dienst in het Indonesisch. Maar voor degenen die dat niet (voldoende) beheersen is er een liturgieboekje waarmee de dienst goed gevolgd kan worden: hierin staan alle vaste teksten in het Indonesisch met in de kolom ernaast de Nederlandse vertaling. De

Maaltijdprojecten Benedictus en Bernadettekerk Op de tweede, derde en vierde woensdag van elke maand bent u in de gelegenheid om aan te schuiven voor een maaltijd in de parochie­zaal van de Benedictus en Bernadettekerk. Kom en overtuig u! Kosten € 5,- p.p. incl. koffie of thee. Wijn € 0,70. Aanvang 17.30 u. U bent vanaf 17.00 uur welkom. Opgave via de volgende telefoon­ nummers uiterlijk de maandag ervoor: 12

Inge van der Schoot

Zondag 22 september j.l. vierde de Keluarga Katolik Indonesia (KKI) haar 15-jarig bestaan. Dat was reden om van hun tweewekelijkse liturgieviering iets feestelijks te maken. Namens de beheerraad van de Benedictus en Bernadettekerk was ik hierbij aanwezig. Ook pastoor van Deelen, tevens concelebrant, en enkele bestuursleden gaven van deelname blijk. Het bijzondere van deze vieringen is dat ze in het Indonesisch gehouden worden. De vertaling in het Nederlands komt via de beamer naar ons toe. Mooie zang, op een unieke wijze aanbieding van de offergaven en aan het slot een welluidend muziekstuk maakten het geheel zeer apart. Wij wensen hun alle goeds voor de toekomst. Dat ze elkaar nog vaak mogen ontmoeten in ons kerkgebouw. Van harte proficiat! Lena Pijpers-Cornelis

vertaling van de lezingen en van de preek worden geprojecteerd via de beamer. Zo is de dienst voor iedereen prima te volgen. Het opvallendst voor mij in deze feestelijke viering was de aanbieding van de offergaven: een grote, mooi opgemaakte schaal met bereid eten werd binnengereden. Na afloop van de viering kreeg een klein aantal belangrijke mensen een bordje en mocht opscheppen van die schaal. Omdat er wat te vieren was, was er een angklungensemble uitgenodigd. Deze slaginstrumenten van bamboe werden bespeeld door zowel kinderen als volwassen. Dit zorgde voor een mooie muzikale afsluiting van de kerkdienst. De basisschoolkinderen waren tijdens de dienst bezig met het maken van een knutselwerkje dat ze later in de dienst aanboden aan een aantal mensen (o.a. pastoor van Deelen) als dankbetuiging. Na afloop van de eucharistieviering was er eten en muziek in de Benedictuszaal en wie wilde kon zich aansluiten op de dansvloer.

2e woensdag  3905727 of 3999768 of 3254302 tussen 17.00 en 20.00 uur 3e woensdag 3935673 of 3962796 tussen 17.00 en 20.00 uur 4e woensdag 3905727 of 3999768 of 3254302 De Nieuwe Kerk, Steenvoordelaan 364 Ook hier bent u welkom voor een maaltijd en wel op 14 en 28 november, 12 december. Aanvang 17.30 uur; u bent welkom vanaf 16.30 uur. Prijs € 5,00 inclusief een drankje, koffie en thee. Opgeven de maandag ervóór tussen 17.00 en 19.00 u. bij mw. Van Kassel (3938810). B.g.g. fam. Rog (3940145)

Blindenhulp Aluor Het is alweer 45 jaar geleden dat een aantal parochianen de Stichting Blindenhulp Aluor Kenia in het leven riep. Deze stichting heeft als doel het ondersteunen van het werk van de Zusters van Oudenbosch ten behoeve van blinde en slechthorende kinderen in het Keniaanse Aluor. Daartoe werd destijds de St. Odaschool opgericht. Zr. Vita de Wild, één van de zusters van Oudenbosch, houdt ons middels onderstaande brief op de hoogte. Uw bijdragen zijn natuurlijk nog steeds welkom: ING 715100 t.n.v. Stichting Blindenhulp Aluor Kenia. St. Anna, Oudenbosch, september 2013. Lieve mensen, In de maand augustus waren er Keniaanse zusters op bezoek in Oudenbosch. De reden was het 175-jarig bestaan van onze congregatie waartoe ook zij behoren. Er is een tentoonstelling te bezichtigen over het verleden, het heden en de toekomst. Het verleden gaat voornamelijk over Nederland, het heden gedeeltelijk ook en de toekomst bijna helemaal over Kenia. Van alle activiteiten van de zusters in Kenia ligt er een fotoalbum, dus ook van St. Oda. Opvallend is het aantal foto’s van het clubwerk. Zr. Leonora is bij de leiding van de Rowans betrokken, dus voor de oudere leerlingen, die deelnemen aan ontmoetingen met andere clubs. De jongere leerlingen horen bij de scouting. Als er feesten zijn zie je hen marcheren begeleid door een grote trommel. Er wordt ook voorgedragen voor bezoekers. In de kerk dansen ze en worden er bloemen gestrooid bij plechtigheden. St. Oda heeft ook kinderen die blind en doof zijn. Het is zo, dat ieder kind een eigen leerkracht heeft. Aan het einde van de cursus op huishoudelijk gebied, krijgen ook zij een diploma bij een echte diploma-uitreking. Er gaat dan een naaimachine of breimachine mee naar huis, zodat ze het geleerde daar in toepassing brengen. Gelukkig zijn er nog mensen in Nederland die daar voor zorgen. Het is wel een grote opgave om de leerlingen zover te brengen, dat het lukt om daarmee de kost te verdienen. Aluor hoort tot het district Siaya of beter gezegd tot het graafschap Siaya, want in het hele land zijn graafschappen, “counties”, gekomen i.p.v. districten. De naam “county” komt uit Engeland, maar er zijn geen graven in Kenia, alleen mensen die die naam dragen. De “graaf” van Siaya kwam op bezoek en werd door staf en kinderen hartelijk ontvangen. Een jeugdgroep van de middelbare school in Lwak kwam de kinderen een lekkere maaltijd brengen. Het is mooi te zien, dat ze iets voor de minderbedeelden over hebben. De blinde kinderen deden zelf de afwas. Ze kunnen veel. St. Oda heeft nu een machine om zelf brailleschrift te kunnen drukken. Dat moest altijd elders gekocht worden en kostte veel. Nu wordt er van hoog tot laag met brailleschrift gewerkt. Een deel van de kosten, 60% , kwam van uw stichting. Het andere deel, 40%, werd door onze congregatie bijgedragen. De school heeft een oudercomité, dat goed werk doet om de ouders bij het gebeuren te betrekken. Dit geldt voor het leren in de klas en voor de activiteiten daar buiten. Het werkt heel goed. Het is bekend dat blinde kinderen dikwijls muzikaal zijn.

In Aluor is het iets gewoons, dat zij de koren-wedstrijden winnen. Het is fijn, dat ze naast de moeilijkheden ook goede dingen ervaren. In Bondo is men nog druk bezig met de bouw van de Mr. Hauser Secondary School voor de blinden. Gelukkig kan er gebruik gemaakt worden van slaapzalen en een eetzaal die er al zijn. Als de klassen klaar zijn, kan de verhuizing plaats vinden. Tegen die tijd zal de school uit 4 klassen bestaan en zullen de eerste leerlingen aan het landelijk examen, te vergelijken met een examen voor Mavo, gaan deelnemen. Zoals U ziet, staan de ontwikkelingen van St. Oda niet stil en is men erg blij met uw steun. Daarvoor dank. Hartelijke groeten, Zr.Vita de Wild.

Kerstconcert met een Indonesische tint

Uitgevoerd door K.K.I. koor van Rijswijk en Middenkoor Barina o.l.v. dirigenten Lina Mehlkop en Hans Speetjens muzikale begeleiding van Patrick Wijnhamer op piano Debora Junus op keyboard George Willegers op orgel en piano solisten Maria Lavinia & Patrick Wijnhamer Hans Quick op gitaar Zondag 15 december 2013 Aanvang 14:30 uur Benedictus en Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372 2285 SK Rijswijk De entree is gratis

13

MUZIEK IN DE BONIFATIUS Het jaarlijkse Caecilia-concert door de Schola Cantorum en het gemengd koor Gloria Deo o.l.v. Gerard Legierse, dirigent/organist, vindt dit jaar plaats op zondag 24 november 2013. Aanvang 15.00 uur. Gratis toegang. Er worden drie verschillende missen gezongen van drie totaal verschillende componisten. Nadat de Schola Cantorum de Gregoriaanse introïtus van deze zondag (“Christus Koning”) heeft gezongen wordt het Kyrie, Sanctus en Agnus Dei van de Nederlandse componist Jan Nieland uitgevoerd in een laat romantische stijl, begeleid op het transeptorgel voor in de kerk. Vervolgens klinkt op het hoofdorgel de toccata van Theodor Dubois, een driedelig virtuoos werk met zoetsappige klanken in het langzame middendeel. Hierna vervolgt Gloria Deo met de missa Brevis in D KV 194 van W.A. Mozart.

De derde mis die dan klinkt is de grote Messe a deux choers van Ch.M. Widor. De eerste grote akkoorden klinken heroïsch waarna de baritons het Kyrie inzetten gevolgd door nu eens vierdaarna vijfstemmig koor met schitterend harmonieën in Frans romantische stijl. Een prachtige compositie die afsluit met een pianissimo in het Agnus Dei. Het programma wordt besloten met het motet: “The Lord bless you and keep you” van de Engelse componist John Rutter voor koor en orgel. Een bijzonder concert met verschillende stijlen muziek.

Broeder Egidius en de Soepbus op bezoek bij de Nieuwe Kerk in contact te komen, vertrouwen te winnen en goed door te verwijzen voor nachtopvang en hulp. Dat is hard nodig, want het aantal dak –en thuislozen neemt toe, ook onder de zogenaamde “MOE landers”(mensen uit Midden –en Oost-Europa). Soms zijn er zelfs kinderen die bij de bus komen. Daarom is het belangrijk dat de Soepbus kan blijven rijden. U bracht in totaal een bedrag van 1.120 euro bij elkaar! Een prachtige bijdrage van onze gemeente, dank u wel! Na afloop van de dienst, werd er … soep geserveerd uit de Soepbus.

Op zondag 6 oktober vond in een volle kerk de Oecumenische Diaconale viering plaats met het thema “Franciscus, een man van ..niks”? Pastor Ingrid van der Aart en Ds. Wim Davids (alias “broeder Egidius van de Franciscaanse kloosterorde”) werkten dit belangrijke thema verder uit. De gevolgen van crisis en bezuinigingen raken ook menigeen in Rijswijk en Den Haag. Zoals Franciscus van Assisi in de 13e eeuw zijn goederen met de minderbedeelden deelden, zo worden wij ook opgeroepen om te delen. Gelukkig wordt deze boodschap tot delen en dienen van de naaste in onze kerken in praktijk gebracht: er worden boodschappen gedaan voor mensen die van de Voedselbank gebruik moeten maken, vorig jaar met kerst hebben de kinderen van de kindernevendienst zelfs daarvoor cadeautjes gemaakt, er zijn maaltijdgroepen, er wordt omgezien naar elkaar. De nood blijft echter nog steeds hoog. Marcella Haak van de Kesslerstichting vertelde dat er elke dag in Den Haag mensen zijn die honger hebben en ’s avonds naar de Soepbus gaan. De vrijwilligers van de oranje bestelbus delen soep, brood en fruit uit. Het is ook een manier om 14

Hieronder vindt u het gebed van Franciscus van Assisi, het gebed ter afsluiting van de viering, en ter overdenking. Peter Driessen, diaconie

Heer, maak me tot een instrument van uw vrede. Laat me liefde zaaien waar haat is, vergeving waar men elkaar kwetst, geloof waar twijfel is, hoop waar wanhoop is, licht waar duisternis heerst, vreugde waar droefheid is. O goddelijke meester, geef toch dat ik er meer naar streef te troosten dan getroost te worden, te begrijpen dan begrepen te worden, te beminnen dan bemind te worden. Want door te geven ontvangen wij, door te vergeven verkrijgen wij vergeving, en door te sterven worden we tot eeuwig leven geboren.

Algemene informatie H. Bonifatiusparochie Adres: Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk Website: www.bonifatiusparochie.info Centraal secretariaat Ina van der Steen, parochiecoördinator Tel. 070-3992416 (In dringende gevallen (tot 22.00 uur): 070-3191613) Fax 070-3368502 E-mail [email protected] Rabobank 32.31.09.675 IBAN NL70 RABO 0323 1096 75 Pastoraal team Lex van Deelen, pastoor Ingrid van der Aart, pastoraal werker Saskia van der Pol-van Winden, pastoraal werker Allen bereikbaar via het parochiesecretariaat Parochiebestuur Lex van Deelen, voorzitter Tineke Tangel, vice-voorzitter Inge van der Schoot, secretaris Vincent Dobbe, penningmeester Leden: Constantijn Dolmans, Paul Schott Adres: Parochiebestuur H. Bonifatius Van Vredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk PCI (Parochiële Caritas Instelling) Nel Bosch, voorzitter Cis Hertogh, secretaris Lex Beneken Kolmer, penningmeester Ingrid van der Aart, Edwin Huisman, Frans van Agthoven, Roderick Zegers de Beyl, leden. Inf.: via Centraal secretariaat. ING 4063429 t.n.v. PCI H.Bonifatius IBAN NL98 INGB 0004 0634 29 R.K. Begraafplaats H.Bonifatius Flip van der Spek, administrateur E-mail: [email protected]

Pastorale * * * * * * *

Informatieblad voor de H.Bonifatiusparochie. Het blad wordt gratis verspreid onder de ingeschrevenen van de parochie. Bezorging: via het parochiesecretariaat Verschijning: tien keer per jaar Redactie: Lex Beneken Kolmer, John Medenblik, Metka Dijkstra Correctie: Flip van der Spek Redactie-adres: VanVredenburchweg 67, 2282 SE Rijswijk e-mail: pastorale@bonifatius­ parochie.info * Lay out en druk: De Swart, Den Haag * Informatie over advertentiemogelijkheden: tel.:3930767. * Kopij voor het volgende nummer (het kerstnummer) ontvangen wij graag uiterlijk 2 december a.s.

Bonifatiuskerk Van Vredenburchweg 69, Rijswijk Secretariaat Van Vredenburchweg 67; 2282 SE Rijswijk Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.30-12.30 uur. Tel. 070-3992416; Fax 070-3368502 E-mail [email protected] Benedictus en Bernadettekerk Sir Winston Churchilllaan 372, 2285 SK Rijswijk Open huis: maandag t/m vrijdag 9.30 – 13.00 uur Tel. 070-3940708; Fax 070-3969863 E-mail [email protected]

EEN PERSOONLIJKE UITVAART MET OOG VOOR DETAIL

Telefoon 070-3879808

Wij zijn er voor u LUPINE_0911_03_KERKBLAD RIJSWIJK_185x50.indd 1

Uitvaart- informatiecentrum, Prinses Mariannelaan 286, 2275 BP Voorburg Uitvaartcentrum Benedictus & Bernadettekerk, Sir Winston Churchilllaan 372, Rijswijk

www.lupine.nl

14-09-2011 09:17:43

15

Harry van der Stap Van Vredenburchweg 8 II 2282 SG Rijswijk Tel. +31 (0)6 22481438 [email protected]

...bij een overlijden wil je maar twee dingen: steun en zorg... De Swart combineert vakmanschap en innovatie, in de eerste plaats als het gaat om professioneel drukwerk. Maar vandaag de dag is De Swart dé aangewezen partner voor het gehele grafische communicatieproces. Van concept tot distributie. Van huisstijl tot digitaal voorraadbeheer.

Kobaltstraat 27 2544 ET Den Haag Postbus 53086 2505 AB Den Haag

16

t f e i

070 – 308 21 21 070 – 308 21 29 [email protected] www.kds.nl

Bij Monuta verzorgen we een uitvaart met alle begrip voor uw verdriet, met gepaste aandacht voor uw zorgen en een open oor voor uw wensen. Dat is het Monuta-onderscheid in uitvaartzorg en -verzekeringen. Vertrouw op Monuta. Persoonlijke zorg én een brede schouder: van mens tot mens.

Rijswijk, Monuta Honor Postremus, Emmastraat 11, Tel: (070) 399 28 29 Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl