Wetenschappelijke Vorming Jaar 3 Het CAT Project
BLOK EN LIJNBOEK
Bachelor Geneeskunde, derde jaar Cursusjaar 2014-2015
Blokcoördinatoren: Dr S. le Cessie Afdeling Klinische Epidemiologie en afdeling Medische Statistiek en Bioinformatica Dr. A.A.W Roest, kindercardioloog Afdeling kindergeneeskunde Lijncoördinator: Prof Dr. Friedo W. Dekker Afdeling klinische epidemiologie
© 2014 Alle rechten voorbehouden LUMC Behoudens de in of krachtens de Auteurswet van 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm, web-publishing of op welke andere wijze dan ook en evenmin in een gegevensopzoeksysteem worden opgeslagen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de houder van de copyrights. Voor vragen of informatie kunt u contact opnemen met: Directoraat Onderwijs en Opleidingen, PB 9600, 2300 RC Leiden
Inhoud Blokcommissie en docenten
1
Voorwoord
3
1.
5
2.
Inleiding 1.1.
Beschrijving
5
1.2.
Het CAT blok
5
1.3.
Het CAT project op de lijndagen, schrijven scriptie
6
1.4.
Leerdoelen CAT-project
11
1.5.
Toetsing, bepaling eindcijfer
13
1.6.
Voorkennis
15
1.7.
Belangrijke websites
15
Hoorcolleges CAT blok
18
HC-1
18
Introductie
HC-2 De 7 stappen van de CAT
18
HC-3 De klinische vraag en het literatuuronderzoek
18
HC-4
18
Kritisch beoordelen artikelen
HC/CP-5
3.
Practicum literatuuronderzoek
HC-6 prognose en prognostische scores
19
HC-7 samenvatten evidence, meta-analyse
19
RC Vragenuur Zelfstudieopdrachten CAT blok
20 21
ZSO-1 Verslag literatuuronderzoek en PICO formuleren
21
ZSO-2 Diagnostiek
21
ZSO-3 Voorbereiden werkgroep kritisch beoordelen en samenvatten
22
ZSO-4 Prognose
23
ZSO-5 Prognostische indices ZSO 6 Meta analyse 4.
18
Werkgroep CAT blok
24 27 29
Toets CAT blok
30
5.
31
6.
2.
CAT project Report- guideline for writing process and thesis submission 5.1.
Introduction
31
5.2.
Learning goals CAT Thesis
31
5.3.
Writing support
31
5.4.
Writing process procedure
32
Bijlagen
35
6.1.
Beoordelingsformulieren artikelen
35
6.2.
Informatie literatuuronderzoek
38
Beoordeling CAT-project door AIOS: proces
40
6.3 Structuur CAT verslag / CAT Project report structure
46
6.4
50
BaCAT Thesis Assessment
2
Blokcommissie en docenten HET ALGEMENE EMAIL ADRES VOOR HET CAT-PROJECT IS:
[email protected]
Blokcoördinator(en) Dr. Arno Roest, Kindergeneeskunde Mw. Dr. Saskia le Cessie, Klinische Epidemiologie/Medische Statistiek
Regieassistent Mw.W.G.M. Damen, Ondersteuning Blokcoördinatoren 3e jaar GNK
Blokcommissie Mw. Drs. Karin van der Hoorn, Walaeus Bibliotheek Mw. Drs. Liesbeth Adelmeijer, Communication in Science John O'Sullivan (Line Coordinator CIS), Communication in Science Prof Dr Friedo W. Dekker, Klinische Epidemiologie, lijncoordinator Academische en Wetenschappelijke Vorming
Line Tutors Communication in Sciences (CIS) Liesbeth Adelmeijer, Office: V7-18, tel. 526 83 15, e-mail:
[email protected] Anne van Leeuwen, Office: V7-20, tel. 526 85 67, e-mail:
[email protected] Marja Blees, Office: V7-20, tel. 526 83 48, e-mail:
[email protected] Eleanor Paynter, Office: V7-16, tel. 526 83 13, e-mail:
[email protected] Lucas de Looij, Office: V7-16, tel. 526 83 11, e-mail:
[email protected] John O'Sullivan , Office: V7-16, tel. 526 83 14, e-mail:
[email protected]
1
Voorwoord Als arts moet je veel beslissingen nemen: je moet een diagnose stellen bij een patiënt die met klachten op het spreekuur komt, je moet bedenken of je een patiënt wilt behandelen en zo ja, wat de optimale behandeling voor de patiënt is. Soms weet je niet wat de beste beslissing is. Collega’s zullen je vaak kunnen helpen, maar ook zij weten niet alles. Dan is het tijd om de literatuur in te duiken. Tijdens dit blok en de lijndagen leer je hoe je bij een specifieke klacht bij een patiënt bepaalt wat de “evidence based” medische handelingswijze is. Het huidige medisch handelen wordt bij voorkeur gebaseerd op wetenschappelijk bewijs verkregen uit goed opgezette studies. Daarnaast spelen patiëntkarakteristieken, voorkeur van de patiënt en de diagnostische en therapeutische mogelijkheden van de arts op de locatie waar hij/zij zich bevindt een rol in het bepalen van het medisch beleid ten aanzien van een klacht of ziekte bij de individuele patiënt.
Critcal appraisal of a Topic (CAT) Een veel gebruikte manier om “evidence based” medisch handelen te bepalen naar aanleiding van een specifieke klacht bij een patiënt is de “critical appraisal of a topic (CAT)”-benadering. De CAT is de ideale manier om de resultaten uit onderzoeken kritisch te beschouwen en ons medisch handelen in de klinische praktijk te baseren op het beste beschikbare bewijs uit onderzoek. In dit CAT project zullen we het “Maastrichtse” 7-stappen model gebruiken. Dit gaat uit van een klachtenpresentatie van een patiënt uit de praktijk (klinisch scenario-stap 1). Vanuit dit klinisch scenario wordt een klinische vraag geformuleerd (stap 2). Op basis van de klinische vraag wordt een literatuuronderzoek gedaan (stap 3) om het beste beschikbare onderzoek met betrekking tot de klinische vraag te vinden en deze vervolgens kritisch te beoordelen (stap 4) ten aanzien van onderzoeksopzet en uitvoering aan de hand van voorop gestelde criteria. Vervolgens worden de onderzoeken samengevat (stap 5) en hieruit volgt de beoordeling in de specifieke omstandigheden van de patiënt (ie patiëntkarakteristieken, voorkeuren van de patiënt en setting waarin de patiënt wordt gezien)(stap 6) om vervolgens tot een slotconclusie te komen met betrekking tot het beste medisch handelen ten aanzien van dit specifieke klinische scenario (stap 7). 3
Figuur uit: De Brouwer, C. P. M. , Kant, IJ., Smits, L. J. M., & Voogd, A. C. (2009). Training Critical Appraisal of a Topic. Een onmisbare handleiding in het tijdperk van Evidence Based Medicine. Maastricht: Mediview BV.
4
1. Inleiding 1.1. Beschrijving In het CAT-project moet de student een CAT maken aan de hand van een situatie uit de medische praktijk. De voorbereiding voor het CAT-project begint in het 1-weeks Blok AWV-3 in januari, waarin theorie aan de orde komt en vaardigheden worden geoefend. In het CAT-project wordt elke student gekoppeld aan een assistent-in-opleiding-tot-specialist (AIOS) die een actuele klinisch probleem uit de kliniek zal aandragen. Studenten voeren onder begeleiding van de AIOS de zeven stappen van de CAT uit, presenteren hun bevindingen op de klinische afdeling van de AIOS, en schrijven een bachelor scriptie in het Engels. De toets en de verschillende onderdelen van het CAT-project (proces, presentatie, verslag) vormen samen het cijfer van de lijn AWV.
1.2. Het CAT blok Het CAT blok volgt globaal de zeven stappen van het maken van de CAT. Op de eerste dag bekijken we hoe vanuit een klinisch probleem (stap 1) een klinische vraag wordt geformuleerd (stap 2) en hoe daar vanuit een literatuuronderzoek opgezet wordt. Op dag 2 en 3 wordt het kritisch lezen van literatuur opgefrist en uitgebreid (stap 4). Daarbij onderscheiden we drie verschillende soorten vragen: (1) diagnostische vragen, over welke diagnostische testen gebruikt moeten worden om tot een juiste diagnose te komen, (2) prognostische vragen, waarin gekeken wordt wat de prognose van een patiënt is (al dan niet behandeld), en (3) therapeutische vragen, over de optimale behandeling van een patiënt. Het samenvatten van de resultaten uit verschillende onderzoeken, zowel voor de CAT (stap 5) als uitgebreider in meta-analyses komt aan de orde op dag 3. Op dag 4 wordt in de werkgroep het kritisch beoordelen en samenvatten van literatuur geoefend en bespreken we stap 6 en 7 van de CAT, het verwoorden en opschrijven van resultaten en conclusies. Het blok wordt afgesloten met een tentamen op dag 5.
Schematisch tijdoverzicht CAT blok (Zie Blackboard/IRIS voor zalen en precieze tijden) dag ma
di
wo
do
Hoorcolleges HC-1 Casus en Introductie HC-2 De 7 stappen van de CAT HC-3 Casus, klinische vraag en het literatuuronderzoek HC-4 Kritisch beoordelen artikelen HC/CP-5 Practicum literatuuronderzoek NEEM LAPTOP MEE HC-6 prognose en prognostische scores HC-7 samenvatten evidence, metaanalyse HC-8 Outline scriptie HC-9 Schrijven scriptie
Opdrachten
WG
ZSO-1 Zoekverslag maken ZSO-2 Diagnostiek (e-learning) ZSO-3 Voorbereiden werkgroep ZSO-4 Prognose
Vervolg ZSO-3 Voorbereiden werkgroep ZSO-5 Prognostische indices
ZSO-6 Samenvatten 5
WG kritisch beoordelen en
evidence/meta-analyse vr
samenvatten (VERPLICHT)
RC Vragenuur TENTAMEN
1.3. Het CAT project op de lijndagen, schrijven scriptie Uitgangspunten voor het CAT-project en bachelor scriptie: 1) Elke student moet een individueel verslag maken van het CAT-project dat als bachelorscriptie geldt 2) Gezien de logistiek/aantal AIOS zal in de meerderheid van de gevallen 1 AIOS 2 studenten begeleiden 3) De studenten mogen een CAT maken vanuit hetzelfde vak-/aandachts-gebied maar wel met een verschillende klinische vraag en dus uitwerking, verslag en beoordeling. Tijdens het CAT-project is het de bedoeling dat je onder supervisie van een AIOS een CAT maakt vanuit een klinisch scenario dat de AIOS aanlevert. In dit CAT-project moet je een scriptie maken, die als bachelor-scriptie geldt, een CAT-presentatie houden en word je beoordeeld op hoe dit project verloopt. Daarnaast beoordeel jij de AIOS op hoe hij/zij het CAT-project begeleidt. Je wordt in een duo aan een AIOS gekoppeld. Net voor, of in het CAT-blok word je gekoppeld aan een AIOS, die je bij het maken van de CAT zal begeleiden. Van deze begeleider krijg je een klinisch scenario waarover je een CAT maakt. De AIOS heeft twee specifieke deelonderwerpen van waaruit 2 aparte klinische vragen voortkomen. Elke student voert dus een eigen CAT uit. Het is de bedoeling dat je contact zoekt met je AIOS om het klinisch scenario en de achtergrond daarvan te bespreken. Vanuit het klinisch scenario moet je de klinische vraag formuleren en een literatuur onderzoek doen. Voor zover de twee deelonderwerpen bij elkaar in de buurt liggen mag je natuurlijk met elkaar overleggen, maar elke student maakt zijn eigen CAT en schrijft zijn eigen verslag. In de praktijk kan er overlap in de literatuur zijn. Streef naar minimaal 70-80% verschil in de literatuur en dus naar max 20-30% overlap. De informatie specialisten van de Walaeus bibliotheek hebben spreekuren gepland om je hierbij te helpen. Uiteindelijk moet je een zoekverslag maken en dat ter beoordeling aanbieden aan de Walaeus bibliotheek . De gevonden literatuur moet je vervolgens per artikel beoordelen. Het is de bedoeling dat je 3 tot 4 artikelen beoordeelt. Dit moet primaire literatuur zijn, dus originele onderzoeken en geen reviews en meta-analyses. Inhoudelijk kan je voor vragen contact opnemen met je AIOS, voor statistische of epidemiologische vragen worden begin maart een aantal responsiecolleges gehouden waar je je vragen kunt stellen. Als je de literatuur hebt beoordeeld en samengevat moet je in samenspraak met je AIOSliefst tijdens een afspraak- de literatuur in de context van het klinisch scenario van commentaar voorzien om uiteindelijk tot een bottomline te komen en een voorstel voor verder stappen. Hiervan moet je presentatie geven op de afdeling van je AIOS. In de CAT-scriptie beschrijf je de achtergrond van de CAT (chapter 1), alle CAT-stappen die je hebt doorlopen (chapter 2) en wat volgens jou de volgende stappen zouden moeten zijn op basis van de gevonden uitkomst van de CAT (chapter 3). In Chapter 3 kan je eventueel gevonden systematische reviews of meta-analyses betrekken bij je CAT. Het CAT-verslag wordt in het Engels geschreven. Je wordt begeleid bij het schrijven door een docent van Communication in Science (CIS) bij 2 6
werkgroepen op lijndagen waarin je conceptversie van de CAT-scriptie en peer feedback besproken worden. Je geeft en ontvangt peer feedback op conceptversies van je medestudenten. Docenten van CIS beoordelen deze feedback. Daarnaast krijg je een individueel tutorial waarin je conceptversie besproken wordt. Voor inhoudelijke vragen tijdens het schrijven kan je contact opnemen met je AIOS. Zowel de AIOS als CiS zullen je scriptie beoordelen. Daarnaast zal vanuit de afdeling van de AIOS een 3de beoordelaar de CAT-scriptie beoordelen. Als er vanuit 1 onderwerp 2 verschillende klinische vragen zijn geformuleerd wordt benadrukt dat er 2 aparte scripties geschreven moeten zijn waarin <20% overlap mag zitten. Met nadruk wordt gesteld dat CAT-verslag geheel in eigen woorden moet zijn opgemaakt. We controleren op overschrijven. Detectie van plagiaat wordt gemeld aan de examencommissie. Voor de opbouw en structuur van de Bachelor-scriptie: zie bijlage “structuur CAT-verslag”
7
Het CAT-project stap voor stap met hoofdstuk indeling voor de bachelor scriptie Chapter 1 Stap 1 het klinisch scenario • De AIOS die begeleidt, heeft een klinisch scenario voorbereid en bespreekt dit met je bij het eerste contact • De achtergrond van het klinisch scenario wordt beschreven in Chapter 1 van de bachelorscriptie Chapter 2 Stap 2 de PICO en klinische vraag • Vanuit het klinisch scenario formuleer je een PICO formuleren en een klinische vraag. Stap 3: Literatuuronderzoek: • Op basis van de PICO ga je literatuur zoeken • Het zoekverslag moet op het daarvoor bestemde formulier worden ingevuld en in KL-APP worden geladen: deadline 13 februari • Als het zoeken naar literatuur niet goed lukt, kun je hulp krijgen van een informatiespecialist van de Walaeus Bibliotheek. Dit gaat in dit geval niet via het aanvraagformulier op de website van de Walaeus Bibliotheek maar via een afsprakenlijst in een wiki op Blackboard. • In deze wiki komt een document te staan met daarin de verschillende datum-tijdopties die voor jullie gereserveerd zijn. Je kunt een afspraak maken door je naam en studentnr in te vullen bij het door jou gewenste tijdstip. • Als je vanuit eenzelfde klinisch scenario werkt moet je elk apart een tijdstip aanvragen, maar kan dit wel aaneensluitend. • Een afspraak duurt maximaal 20 minuten. Dat is niet zo lang dus dat betekent dat je zelf al serieus gezocht moet hebben voordat je komt. Neem je zoekverslag mee naar de afspraak. • Mogelijk kan niet iedereen terecht vóór de deadline van 13 februari 2015. Wie een onvoldoende heeft gehaald voor het zoekverslag kan in de periode maart/april ook weer via een afsprakenlijst op Blackboard een afspraak maken om het zoekverslag te verbeteren. • Slechts bij uitzondering is het mogelijk om een afspraak te maken buiten de gereserveerde tijden. Stuur hiervoor een email naar
[email protected] ovv je naam, studentnummer en de reden waarom je een afspraak wenst buiten de gereserveerde tijden. Zet bij het onderwerp van de mail: afspraak Walaeus Bibliotheek. Houd er rekening mee dat het enkele dagen tot weken kan duren voordat je via deze weg een afspraak hebt. • Het is de bedoeling om uiteindelijk tot 3-4 artikelen te komen om in stap 4 en 5 te beoordelen en samen te vatten. Dit moet primaire literatuur zijn, dus originele onderzoeken en geen reviews en meta-analyses. In Chapter 3 van de bachelor scriptie kan je eventueel gevonden systematische reviews of meta-analyses betrekken bij je CAT. Stap 4: literatuur beoordelen: • Aan de hand van de JAMA-beoordelings artikelen en beoordelings formulieren zoals bijgevoegd in de bijlage moeten 3-4 artikelen kritisch worden beoordeeld • In maart 2015 wordt er een responsie college gehouden voor vragen. Vragen kan je ook stellen via
[email protected] onder vermelding van je studenten nummer. • Voor inhoudelijke vragen kan je terecht bij de AIOS die begeleidt.
8
Stap 5: literatuur samenvatten: • Eventueel met behulp van een evidence tabel moet je een samenvatting van de gevonden en beoordeelde artikelen maken om uiteindelijk tot een conclusie te komen welke bewijs er in de literatuur aanwezig is en of hierop beleid mag worden gebaseerd. Stap 6: commentaar: • In samenspraak met de AIOS die begeleidt wordt de gevonden literatuur beoordeeld in de setting van de patient, zijn klacht, voorkeuren etc. • Dit kan het beste gebeuren tijdens een 2de contact moment met de AIOS Stap 7: bottom-line: • Een kort en bondig antwoord op de klinische vraag van stap 2 • Dit kan het beste worden geformuleerd tijdens een 2de contact moment met de AIOS Chapter 3de CAT en nu verder: • In dit deel van de bachelor scriptie moet de student beschrijven wat nu een vervolg stap moet zijn op basis van de gevonden uitkomsten van de CAT. Bijvoorbeeld: o Vervolg onderzoek: Welk soort onderzoek? Welke onderzoeksopzet? etc • In dit hoofdstuk kunnen ook systematische reviews of meta-analyses worden betrokken. Presentatie: • Op afdeling van de AIOS • Ingepast in het schema van de afdeling • Stappen 1 tm 7 van de CAT • Stap 1 kort en bondig: achtergrondkennis mag bekend worden verondersteld • Ook de zoekstrategie duidelijk naar voren laten komen en waarom je de keus gemaakt heb juist deze artikelen te beoordelen. • Duur: afhankelijk van afdeling
9
Schematisch tijdoverzicht CAT scriptie (Zie Blackboard/IRIS precieze inleverdata (de exacte data hangen van de werkgroep af waar je bent ingedeeld), zalen en tijden)
WGs 1-12 bijeenkomst
DEADLINE
Verplichte werkgroep CIS: peer feedback drafts (introduction + CAT steps 1-4) DEADLINE DEADLINE Verplichte werkgroep CIS: peer feedback drafts (CAT steps 5-7) Tutorial CiS docent DEADLINE DEADLINE Verslag terug beoordeling CIS WGs 13-24 bijeenkomst
DEADLINE DEADLINE CIS WG 1: peer feedback drafts (introduction + CAT steps 1-4)
DEADLINE CIS WG 2: peer feedback drafts (CAT steps 5-7)
Taak Contact leggen met aios, uitvoeren CAT stap 1, 2 en 3 Zoekverslag maken en inleveren Walaeus Inleveren draft H. 1 + 2 (CAT steps 1-4) Bespreken draft en peer feedback Peer feedback geven op 2 drafts Inleveren draft H. 2 (CAT steps 5-7) Bespreken draft en peer feedback Peer feedback op 2 drafts CAT steps 5-7 Draft bespreken Inleveren CAT-scriptie Presentatie CAT
Taak Contact leggen met aios, uitvoeren CAT stap 1, 2 en 3 Zoekverslag maken en inleveren Walaeus Inleveren draft H. 1 + 2 (CAT steps 1-4) Bespreken draft en peer feedback Peer feedback geven op 2 drafts Inleveren draft H. 2 (CAT steps 5-7) Bespreken draft en peer feedback 10
Datum/Deadline Januari - half februari 13 februari 6 maart 11 maart 18 maart 12 april 15 april 22 april 12 maart – 24 april Lever draft in 3 werkdagen voor tutorial 11 mei voor 31 mei 3 juli
Datum/Deadline Januari - half februari 13 februari 13 maart 18 maart 25 maart 19 april 22 april
Tutorial CiS docent DEADLINE DEADLINE Verslag terug beoordeling CIS
Peer feedback op 2 drafts CAT steps 5-7 Draft bespreken Inleveren CAT-scriptie Presentatie CAT
29 april 12 maart – 24 april Lever draft in 3 werkdagen voor tutorial 18 mei voor 31 mei 3 juli
Let op: het niet op tijd inleveren van het zoekverslag, en/of de verschillende versies van de scriptie, kan vertraging in het bepalen van het eindcijfer opleveren!!
1.4. Leerdoelen CAT-project CAT blok Algemeen leerdoel van het blok is: 1) Het kennen en kunnen uitvoeren van de 7 stappen van de CAT. Dat betekent dat de student beschikt over kennis en inzicht met betrekking tot: 1 2 3
4
5
Het bepalen van een klinische vraag vanuit een klinisch scenario (stap 1 & 2). Het uitvoeren van een literatuuronderzoek op basis van een klinische vraag (stap 3) Het kritisch beoordelen van literatuur voortvloeiend uit het literatuuronderzoek (stap 4). Dit betekent dat de student kennis en inzicht heeft mbt: a. de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van prognostisch onderzoek en van de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns b. de begrippen die van belang zijn voor het in de praktijk toepassen van diagnostische methoden en voor het begrijpen van onderzoek naar diagnostische methoden, inclusief de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns; c. de begrippen die van belang zijn voor het begrijpen van onderzoek naar effecten van therapie en de voor dit type onderzoek geschikte onderzoeksdesigns Het samenvatten van de kritisch beoordeelde literatuur voortvloeiend uit de het literatuuronderzoek (stap 5). Hieronder valt : • Het maken van een evidence tabel • kennis van analyse methoden voor meta-analyses Het formuleren van een helder antwoord op de klinische vraag (stap 6 & 7)
Toetsmatrijs CAT-blok
Leerdoel Het bepalen van een klinische vraag vanuit een klinisch scenario. Op systematische wijze literatuur kunnen zoeken in een bibliografische databank (Pubmed). Het uitvoeren van een literatuuronderzoek op basis van een klinische vraag Het kritisch beoordelen van
Domein Kennis en inzicht Kennis en inzicht
Vaardigheid
Kennis en inzicht 11
Toetsing Eindtoets: vragen waar men een PICO maakt op grond van een klinische casus Eindtoets: 4 MC vragen (daarnaast tijdens het CAT-project beoordeling van het zoekverslag door de Walaeus) Het uitvoeren van een literatuuronderzoek wordt apart beoordeeld in het CAT project (en dus niet tijdens dit blok) Eindtoets: aan de hand van een methodensectie
literatuur: prognostisch onderzoek
Het kritisch beoordelen van literatuur: diagnostisch onderzoek
Kennis en inzicht
Het kritisch beoordelen van literatuur: therapeutisch onderzoek
Kennis en inzicht
Het samenvatten van de kritisch beoordeelde literatuur voortvloeiend uit de literatuuronderzoek (stap 5). Maken van een evidence tabel
Kennis en inzicht
kennis van analyse methoden voor meta-analyses
Kennis en inzicht
Het formuleren van een helder antwoord op de klinische vraag (stap 6 & 7)
Kennis en inzicht
en/of resultaten van een prognostisch artikel worden vragen gesteld over de kwaliteit van het artikel en prognostische berekeningen uitgevoerd Eindtoets: aan de hand van een methodensectie en/of en resultaten van een diagnostisch artikel vragen gesteld over de kwaliteit van het artikel en berekeningen uitgevoerd Eindtoets: aan de hand van een methodensectie worden vragen gesteld over de kwaliteit van het artikel Werkgroep: Het maken van de evidence tabel wordt geoefend en getoetst in de werkgroep. Eindtoets: Er wordt een evidence tabel gegeven met vragen (bijv: mogen resultaten gepoold worden) Eindtoets: vraag waar het daadwerkelijke poolen in een meta-analyse geoefend wordt vragen over resultaten van een meta-analyse (3 vragen) Werkgroep: de artikelen worden kritisch besproken vanuit het perspectief van de klinische vraag Eindtoets: Student moet kijken welke artikelen van de evidence tabel de klinische vraag het beste beantwoorden en/of kijken in een van de methodenstukjes welke punten wel of niet bij de casus passen.
Leerdoelen CAT-project en toetsmatrijs Domein
Toetsing
Kennis en inzicht (en vaardigheid) Kennis en inzicht (en vaardigheid) Kennis en inzicht
Beoordeling Chapter 1 CAT-verslag door AIOS
Vaardigheid
Beoordeling tussentijds door Walaeus: moet voldoende - anders afspraak met Walaeus
Leerdoel
Het vergaren van de (achtergrond) kennis voor het begrijpen van het klinische scenario Het bepalen van een klinische vraag vanuit een klinisch scenario Op systematische wijze in een bibliografische databank (PubMed) literatuur kunnen zoeken. Het uitvoeren van een literatuuronderzoek
12
Beoordeling Chapter 2 door AIOS
Beoordeling Chapter 2 door AIOS
Domein
Toetsing
Kennis en inzicht (en vaardigheid)
Beoordeling Chapter 2 door AIOS
Kennis en inzicht (en vaardigheid) Kennis en inzicht (en vaardigheid) Kennis en inzicht (en vaardigheid) Kennis en inzicht (en vaardigheid) Vaardigheid
Beoordeling Chapter 2 door AIOS
Formatieve toetsing (feedback) van inhoud van de CAT door AIOS en opleidingsgroep obv presentatie Beoordeling presentatie door AIOS
Vaardigheid
Beoordeling presentatie door AIOS
Vaardigheid
Beoordeling presentatie door AIOS
Vaardigheid
Beoordeling CAT-verslag door CiS
Professioneel gedrag
Gedurende het project door feedback AIOS, èn beoordeling CAT-proces door AIOS
Professioneel gedrag
Gedurende het project door feedback AIOS, èn beoordeling CAT-proces door AIOS -Gedurende het project door feedback AIOS, èn beoordeling CAT-proces door AIOS , èn beoordeling CiS
Leerdoel
Het kritisch beoordelen van literatuur: diagnostisch/prognostisch/therapeutisch onderzoek afhankelijk van onderwerp CAT Het samenvatten van de kritisch beoordeelde literatuur voortvloeiend uit het literatuuronderzoek Het formuleren van een helder antwoord op de klinische vraag (stap 6 & 7) Het beschrijven van de vervolg stappen op basis van de uitkomst van de CAT Het maken van de CAT (stap 1 t/m 7)
Het bespreken van de CAT in een gestructureerde presentatie binnen een gestelde tijd Het op een adequate manier kunnen beantwoorden van vragen mbt de CAT Het op een voor de toehoorders prettige en onderhoudende manier bespreken van de CAT Het kunnen schrijven van een gestructureerd academisch verslag in het Engels obv de CAT Het op een effectieve en efficiënte manier plannen van het CAT-project en de daaraan gekoppelde deadlines Competentie Organisatie Het op een doelmatige manier overleggen met collega student en AIOS Competentie Samenwerking Het op een professionele en betrokken manier uitvoeren van het CAT-project Competentie Professionaliteit
Professioneel gedrag
Beoordeling Chapter 2 door AIOS
Beoordeling Chapter 3 door AIOS
1.5. Toetsing, bepaling eindcijfer Toetsing CAT-blok De eindtoets van het blok bestaat uit een combinatie van multiple choice vragen en open vragen. De cesuur wordt berekend zoals gebruikelijk: met behulp van Cohen Schotanus. Alle vragen zijn 13
toepasvragen, passend bij de leerdoelen van het blok. Het blokcijfer moet voldoende zijn en telt voor 25% mee in het eindcijfer voor de lijn Academische en wetenschappelijke vorming.
Toetsprogramma CAT-project Het eindcijfer van het CAT project bestaat uit een gewogen gemiddelde van verschillende deelcijfers (summatieve toetsen). Een overzicht van dit toetsprogramma wordt hieronder gegeven: Summatieve beoordeling 1. Toets aan het eind van het CAT-blok 2. AIOS beoordeling proces/samenwerking CAT-project 3. AIOS beoordeling CAT-presentatie (vorm èn inhoud) 4. AIOS beoordeling verslag (inhoud) 5. Communication in Science beoordeling verslag (structuur- - redeneringwetenschappelijk taalgebruik (Engels) 6. CiS beoordeling werkgroep participatie/peer evaluatie Totaal
Domein Kennis en inzicht Professioneel gedrag
% van het eindcijfer 25% 20%
Vaardigheid
20%
Kennis en inzicht Vaardigheid
20% 10%
Professioneel gedrag
5% 100%
Overzicht aanvullende eisen Het eindcijfer wordt alleen vrijgegeven indien aan de volgende aanvullende eisen is voldaan: • Voldoende (> 5.5) voor alle zes bovengenoemde onderdelen van het eindcijfer. Hiermee wordt voorkomen dat een goede score op het ene onderdeel / domein kan compenseren voor een onvoldoende op een ander onderdeel / domein. • Werkgroep in CAT blok moet voldoende beoordeeld worden op de volgende aspecten: o Aanwezigheid o Participatie o Presentatie • Het zoekverslag in het BaCAT-project moet als voldoende beoordeeld zijn • Werkgroepen CAT project moeten gevolgd zijn, en de student heeft voldoende feedback gegeven op medestudenten • Student heeft het beoordelingsformulier voor de AIOS ingevuld
Herkansingen en uitzonderingen De eindtoets van het CAT-blok kan worden herkanst op een dag geroosterd door DOO. Bij afwezigheid of onvoldoende beoordeling van de werkgroep tijdens het CAT blok moet een vervangende opdracht gemaakt worden. Deze zal bestaan uit het kritisch beoordelen van 2 artikelen en het schriftelijk samenvatten van de evidence in de 2 artikelen. Het zoekverslag in het BaCAT project moet als voldoende beoordeeld zijn. Bij een onvoldoende moet het zoekverslag aangepast worden onder begeleiding van informatiespecialisten van de Walaeus bibliotheek
14
Als de CAT-scriptie door docenten van Communication is beoordeeld met een onvoldoende, dan moet de student de ingeleverde versie aanpassen en een nieuwe versie inleveren. Als de CAT-scriptie niet ingeleverd is kan de student alsnog in overleg met de docent een scriptie inleveren. Indien de student een vervangende opdracht van het blok heeft ontvangen, zal de docent van Communication in Science deze vervangende opdracht beoordelen in overeenstemming met de beoordelingscriteria van de CATscriptie. Als een of meer van de summatieve beoordelingen onvoldoende zijn moet er worden herkanst (eindtoets CAT-blok), moet dat onderdeel opnieuw worden gedaan (CAT-presentatie) of worden verbeterd (CAT-verslag). Bij een onvoldoende voor proces/samenwerking worden de studenten doorverwezen naar de blokcoördinator die naar bevind van zaken handelt (vervangende opdracht of nieuw verslag, eventueel door een enkele student). Zo nodig wordt de docent-coach of de commissie professioneel gedrag ingeschakeld.
CAT-scriptie in het Engels De scriptie wordt in het Engels geschreven. Instructies zijn te vinden in hoofdstuk 2, pagina 31 ‘CAT project Report- guideline for writing process and thesis submission’. In uitzonderlijke gevallen kunnen studenten die bijzonder veel moeite hebben met schrijven in het Engels een goed onderbouwd verzoek indienen om een scriptie in het Nederlands te schrijven. Dit verzoek kan uiterlijk 9 januari 2015 worden ingediend bij de blokcommissie via het CAT emailadres (
[email protected]).
1.6. Voorkennis Het wordt dringend aanbevolen om alle onderdelen van de lijn AWV in jaar 2 te hebben afgerond. De onderwerpen die in deze lijn behandeld zijn worden bekend verondersteld.
1.7. Belangrijke websites • •
•
Algemene informatie over het begeleiden en toetsen van een CAT: https://www.lumc.nl/org/oor-leiden/begeleiding-en-toetsing/CAT/ Informatie over evidence based medicine http://www.cebm.net/category/ebm-resources/ Kijk op deze website ook naar de Critical Appaisal tools waar vergelijkbaar scoreformulieren voor het kritisch lezen als achter in het blokboek. http://www.cebm.net/critical-appraisal/ De Dutch Cochrane Centre: https://dcc.cochrane.org/ Op deze site vind je ook scoreformulieren voor het beoordelen van artikelen https://dcc.cochrane.org/beoordelingsformulieren-en-andere-downloads
Plaats van het CAT project in het Bachelor Curriculum Geneeskunde[SlC1]
15
16
2. Hoorcolleges CAT blok Maandag HC-1 Introductie Docent: Dr. AAW Roest, Dr. S. le Cessie In dit eerste college zal de centrale positie van de Critical Appraisal of a Topic in de medische praktijk worden besproken en worden de opzet en doelstellingen van het CAT-blok en het CAT-project toegelicht. We bespreken de logistiek van het hele project met de verschillende deadlines. Tenslotte zullen we de regels van beoordeling toelichten. HC-2 De 7 stappen van de CAT Docent: Dr. AAW Roest In dit college zullen uitgebreid alle 7 stappen van de CAT worden besproken. We gaan vanuit de medisch praktijk-een patiënt zit voor je met een probleem (stap 1 en 2), naar het zoeken, kritisch beoordelen en samenvatten van de huidige literatuur (stap 3 t/m 5) en weer terug naar de situatie van de dokter met de patiënt die een probleem heeft (stap 6) om te komen tot een helder antwoord op de klinische vraag (stap 7)
HC-3 De klinische vraag en het literatuuronderzoek Docent: John O'Sullivan, Drs. C.A.M. van der Hoorn,
Mw. Van der Hoorn zal ZSO-1 toelichten.
Dinsdag HC-4 Kritisch beoordelen artikelen Docent: dr. S. le Cessie Bij het kritisch lezen van klinisch wetenschappelijke artikelen kun je je vrijwel altijd de volgende drie vragen stellen: 1. Is het beschreven onderzoek valide? 2. Wat zijn de resultaten en 3. In hoeverre zijn deze resultaten toepasbaar op mijn patiënt. In dit college wordt het kritisch lezen van artikelen besproken, waarbij we specifiek zullen kijken naar artikelen over diagnostiek, over prognose en over therapie. HC/CP-5 Practicum literatuuronderzoek Docent: Drs. C.A.M. van der Hoorn NEEM EEN LAPTOP MEE WAARMEE JE TOEGANG HEBT TOT HET STUDENTENNETWERK (BLACKBOARD, INTERNET).
Tijdens het practicum zal het literatuuronderzoek nav de casus op maandag worden nabesproken. Afhankelijk van de bevindingen zal aandacht besteed worden aan die onderdelen die nog niet helemaal duidelijk zijn of die niet goed werden uitgevoerd. Jullie kunnen tijdens dit practicum ook vragen stellen over literatuuronderzoek zodat jullie tijdens het CAT-project in staat zullen zijn zelfstandig een onderzoek uit te voeren en vast te leggen.
18
Leerdoelen: Na dit practicum • kun je zelfstandig op systematische wijze een literatuuronderzoek uitvoeren voor een CAT • kun je je literatuuronderzoek documenteren zodat je naar anderen kunt verantwoorden hoe je gezocht hebt
Woensdag HC-6 prognose en prognostische scores Docent: dr. S. le Cessie “Wat zijn mijn vooruitzichten nu bij mij deze ziekte geconstateerd is? ” Dit is een vraag die vaak aan een arts gesteld wordt. Voor zowel de patiënt als voor de arts is een goede prognose van het verloop van de ziekte belangrijk. In dit college bespreken we hoe prognostisch onderzoek uitgevoerd wordt. We zullen het hebben over het gemiddelde verloop van een ziekte in een populatie, en over hoe een prognose voor een bepaalde type patiënt uitgerekend kan worden door middel van risicoscores en prognostische indices. Deze scores worden vaak ontwikkeld met statistische regressiemodellen. We bespreken twee veel gebruikte modellen: het lineaire regressie model en het logistische regressiemodel. HC-7 samenvatten evidence, meta-analyse Docent: dr. S. le Cessie In dit college bespreken we hoe je de resultaten van het kritisch lezen van de artikelen kunt samenvatten. Een manier om dit voor je CAT te doen is met behulp van een evidence tabel. We bespreken ook hoe grote literatuurstudies worden uitgevoerd en hoe resultaten van een meta-analyse worden samengevat, in figuren en een een gepoolde effect schatting.
Donderdag HC-8 Outline scriptie Docent: dr.A.A.W Roest De CAT-scriptie van het CAT-project geldt als Bachelor scriptie en is dus erg belangrijk. In de CAT-scriptie beschrijf je de achtergrond van de CAT (chapter 1), alle CAT-stappen die je hebt doorlopen (chapter 2) en wat volgens jou de volgende stappen zouden moeten zijn op basis van de gevonden uitkomst van de CAT (chapter 3). In dit college zullen we aangeven hoe je dat moet doen, wie je begeleiden, welke deadlines er zijn en wie je kan benaderen bij vragen.
HC-9 Schrijven scriptie Docent: J. O’Sullivan, drs. E.G.M Adelmeijer Tijdens deze bijeenkomst bespreken wij het schrijfproces. We zullen informatie geven over, hoe je begeleid gaat worden door CIS, de beoordelingscriteria en wat van jou verwacht wordt. Ook zullen wij een timelime bespreken die gebruikt kan worden voor je eigen planning. RESPONSIECOLLEGE HIER OP DONDERDAG IPV VRIJDAG?
19
Vrijdag RC Vragenuur Docenten : dr.A.A.W Roest, dr. S. le Cessie, drs. CAM van der Hoorn Hier kun je terecht met alle vragen over het tentamen en het CAT project
20
3. Zelfstudieopdrachten CAT blok ZSO-1 Verslag literatuuronderzoek en PICO formuleren Tijdens het hoorcollege van vanmorgen is een casus gepresenteerd. Voor deze casus ga je een literatuuronderzoek doen. Dit literatuuronderzoek leg je vast in een zoekverslag zoals je dat ook hebt gedaan tijdens blok Vraagstukken van Borst en Nieren. Tijdens het practicum op dinsdag moet je delen uit dit zoekverslag uploaden via Collegevraag.nl. Op Blackboard staat een opdracht "PICO formuleren". Deze opdracht bevat uitleg over hoe je voor de verschillende domeinen van de CAT een PICO kunt formuleren. Daarnaast staan er opdrachten in waarmee je kunt oefenen met het formuleren van een PICO. De uitwerking van deze opdrachten staat ook op Blackboard. Leerdoelen: Als je deze ZSO hebt afgerond: • heb je je vaardigheid in het uitvoeren van een systematisch literatuuronderzoek opgefrist en weet je welke onderdelen je nog onvoldoende beheerst. • kun je voor ieder domein een PICO formuleren ZSO-2 Diagnostiek Het stellen van de juiste diagnose is niet altijd even eenvoudig. Vaak zijn er wel diagnostische testen beschikbaar (labbepalingen, röntgenfoto’s, CT onderzoek). Helaas zijn de uitslagen van diagnostische testen niet altijd 100% correct. De kans dat iemand met een positieve test daadwerkelijk ziek is hangt af van de sensitiviteit en specifiteit van de test, en van de prevalentie van de ziekte in de patiëntenpopulatie. In deze ZSO oefen je in het kritisch lezen van een diagnostisch artikel en worden de belangrijkste begrippen die nodig zijn om artikelen over diagnostische methoden kritisch te kunnen lezen opgefrist en toegepast. Leerdoelen (1) Na afloop van het maken van deze ZSO ben je vertrouwd met de volgende begrippen: Sensitiviteit, Specificiteit, Positief voorspellende waarde, Negatief voorspellende waarde, Likelihood-ratio positieve test, Likelihood-ratio negatieve test, Voorafkans, Prevalentie, Achterafkans, Diagnostische winst. (2) Je kunt een diagnostisch artikel kritisch lezen en de volgende drie vragen beantwoorden: 1. Zijn de resultaten valide? 2. Wat zijn de resultaten? 3. Hoe toepasbaar zijn deze resultaten in de klinische praktijk? Beschrijving 1 Bestudeer de volgende twee JAMA user guides to the medical literature (links staan op Blackboard): • Jaeschke R, Guyatt G, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. A. Are the results of the study valid? Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA. 1994;271:389-391.
21
•
Jaeschke R, Guyatt GH, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. B. What are the results and will they help me in caring for my patients? The Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA. 1994;271:703-707.
2
Maak de e-learning Diagnostiek. De link vind je op Blackboard
3
Een van de vragen die je je bij het kritisch lezen moet stellen is of de resultaten valide zijn. Bekijk de methodesectie van het artikel dat in de e-learing gebruikt wordt (JAMA Pediatr. 2013;167(2):119-125), link staat op Blackboard) en beantwoord de volgende vragen over de validiteit: a. b. c. d. e.
Is er een valide referentietest (gouden standaard)? Bestaat de patiëntengroep uit personen waarbij de test ook in de praktijk op toegepast wordt? Zijn de test en de gouden standaard onafhankelijk van elkaar uitgevoerd? Is de gouden standaard bij iedereen uitgevoerd, onafhankelijk van het testresultaat? Zijn uitvallers gerapporteerd met de reden van uitval?
ZSO-3 Voorbereiden werkgroep kritisch beoordelen en samenvatten In de werkgroep van as donderdag worden de stappen 4-6 van de CAT geoefend. Hiervoor wordt de werkgroep in 3 subgroepen opgedeeld, op grond van de werkgroepindeling die op Blackboard staat. Studenten 1-5 zitten in groep A, studenten 6-10 in groep B en studenten 11-16 in groep C. Op Blackboard staat een klinische casus met daarbij 3 artikelen die bij een literatuuronderzoek gevonden zijn. Per groep voer je de volgende punten uit. 1 Je beoordeelt een van de drie artikelen kritisch, (groep A artikel A, groep B artikel B, groep C artikel C) aan de hand van het beoordelingsformulier voor het kritisch lezen van therapeutisch onderzoek. 2 Je bestudeert de resultatensectie van elk van de drie artikelen en vat deze samen in een overzichtelijke tabel (table of evidence). 3 Je bereidt een powerpointpresentatie voor van maximaal 20 minuten met de volgende punten: a. De beoordeling van het toegewezen artikel (“Are the results of the study valid?”/ What were the results?/ “Will the results help me in caring for my patients?”) b. Een beknopte samenvatting van de resultaten van de drie artikelen (bijvoorbeeld in een tabel) c. Een conclusie met een weloverwogen antwoord op de klinische vraag. Voorbereiden van deze werkgroep is VERPLICHT. Elke student dient tijdens de werkgroep zijn inbreng te tonen, ofwel door het presenteren van een deel van de presentatie, ofwel door als moderator van de discussie op te treden. Wanneer tijdens de werkgroep blijkt dat een student niet meegewerkt heeft aan deze opdracht zal een vervangende opdracht gemaakt moeten worden. Gebruik de volgende literatuur bij het kritisch beoordelen: • Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. "Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. A. Are the results of the study valid? Evidence-Based Medicine Working Group." JAMA: the Journal of the American Medical Association 270.21 (1993):2598-601. •
Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. "Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. B. What were the results and will they help me in caring for my patients? Evidence-Based Medicine Working Group." JAMA: the Journal of the American Medical Association 271.1 (1994):59-63.
22
ZSO-4 Prognose In deze zelfstudieopdracht en in ZSO-5 bekijken we hoe prognostisch onderzoek uitgevoerd wordt, welke statistische methoden daarbij gebruikt worden en hoe je een prognostisch onderzoek kritisch kunt beoordelen. Leerdoelen Na deze ZSO : (1) kun je een prognostisch artikel kritisch lezen en de volgende drie vragen beantwoorden: 1. Zijn de resultaten valide? 2. Wat zijn de resultaten? 3. Hoe toepasbaar zijn deze resultaten in de klinische praktijk? (2) weet je welke klinische relevante informatie je uit een Kaplan Meier kromme kunt halen (overlevingskansen, mediane overleving), je weet wat er bedoelt wordt met gecensureerde overlevingstijden, en je weet wat de aannames zijn die bij het berekenen van een Kaplan Meier kromme gemaakt worden. Beschrijving Bestudeer de volgende JAMA user guides to the medical literature (link staat op Blackboard): • Laupacis, A., et al. "Users' guides to the medical literature. V. How to use an article about prognosis. Evidence-Based Medicine Working Group." JAMA: the Journal of the American Medical Association 272.3 (1994):234-7. en beantwoord de volgende vragen: Naar aanleiding van de vraag van ouders van een kind met epilepsie over de lange termijn prognose van de aandoening van hun kind besluit je een literatuuronderzoek te doen. Je stuit hierbij op het artikel: Sillanpaa, M., Shinnar, S . "Long-Term Mortality in Childhood-Onset Epilepsy." The New England journal of medicine 363.26 (2010):2522-2529 waar overlevingsgegevens van epilepsiepatiënten beschreven staan en besluit om dit artikel kritisch te lezen. a. Bekijk de methodensectie van het artikel. Wat voor onderzoeksdesign wordt hier beschreven? b. Wat is het voordeel van een cohort studie (follow-up studie) ten opzichte van een case-controle studie bij prognostisch onderzoek? c. Is de patiëntengroep duidelijk beschreven, en zijn de patiënten op hetzelfde moment in het ziektebeloop geselecteerd? d. Is de follow-up voldoende lang en compleet? e. Zijn de uitkomsten objectief vastgesteld? f. Bekijk de resultaten. De auteurs gebruiken de Kaplan Meier methode om de kans op sterfte over de tijd te berekenen. Waarom is dit beter dan gewoon tellen hoeveel patiënten er na 40 jaar nog in leven zijn ? g. Een van de voorwaarden om de Kaplan Meier kromme te gebruiken is dat mensen die uitvallen dezelfde prognose hebben als de mensen die niet uitgevallen zijn. Is dat hier waarschijnlijk? h. Waarom kun je uit de Kaplan Meier kromme van dit artikel geen mediane overlevingsduur afleiden? i. Op bladzijde 2525 tweede kolom laatste regel staat: “with standardized mortality ratios of 5.5 (95% confidence interval (4.6 ; 6.6). Wat is een standardised mortality ratio? Wat concludeer je uit het 95% CI? j. In tabel 3 staan verschillende prognostische factoren voor overlijden. Je ziet twee kolommen: univariate analysis en multivariate analysis. Wat wordt met univariate en multivariate bedoeld? k. Wat concludeer je uit de multivariate analyse? l. Denk je dat de resultaten van deze studie toepasbaar zijn in de klinische praktijk?
23
ZSO-5 Prognostische indices Niet elk individu heeft hetzelfde risico om een bepaalde ziekte te krijgen en niet elke patiënt heeft dezelfde prognose. Vaak wordt het risico op een bepaalde uitkomst vastgelegd in een risico score of een prognostische score. Voorbeelden van dit soort scores zijn de Apache scores die gebruikt worden om de prognose van patiënten op de intensive care unit in te schatten en de SCORE (Systematic Coronary Risk Evaluation), een risicoscore die het 10-jaars risico op hart en vaatziekten in de huisartspraktijk schat. Dit soort scores worden vaak gemaakt met behulp van statistische modellen. In deze ZSO bekijken we twee van dit soort statistische modellen, het lineaire regressiemodel en het logistische regressiemodel. Leerdoelen Na afloop van het maken van deze ZSO (1) Kun je voorspellingen maken op grond van een lineair en een logistisch regressie model (2) Weet je hoe de parameters in de modellen geïnterpreteerd worden, en kun je met behulp van de schattingen met bijbehorende 95% betrouwbaarheidsintervallen conclusies trekken (3) Weet je het verschil tussen de univariate analyses en multivariate analyses (4) ken je de verschillende redenen waarom regressiemodellen toegepast worden (voor predictie en om te corrigeren voor confounding) We bekijken in deze opdracht gegevens van alle kinderen die in 2010 veel te vroeg geboren zijn (<32 weken zwangerschap). De gegevens komen uit de Perinatale Registratie Nederland. I. Lineaire regressie Hieronder zie je een plaatje waar de zwangerschapsduur is uitgezet tegen het geboortegewicht. Schat met het blote oog wat de vergelijking van de regressielijn is, die in het plaatje al getekend is.
Een regressieanalyse in SPSS geeft de volgende uitvoer:
24
b. Schrijf de bijbehorende regressievergelijking op. Kijk of deze redelijk overeenkomt met wat je in onderdeel d zelf geschat hebt. c. Hoe interpreteer je de coëfficiënt 148.24 die bij ammeoroe staat? En wat is de interpretatie van het 95% betrouwbaarheidsinterval (141.807, 154.676) dat bij deze coëfficiënt hoort? Men voert een tweede regressieanalyse uit waarbij men naast de zwangerschapsduur ook het geslacht van het kind meeneemt. Geslacht is gecodeerd als 1 voor een jongen en 0 voor een meisje.
d. Wat is nu de regressievergelijking? e. Hoe interpreteer je de coëfficiënt148.446 die bij ameorroe staat? Waarom is deze niet precies gelijk aan de 148.24 uit onderdeel c? f. Hoe interpreteer je de coëfficiënt voor geslacht 109.702? g. Voorspel het geboortegewicht van een jongen, en van een meisje dat na 30 weken zwangerschap geboren wordt. h. Van de schatting van het gemiddelde geboortegewicht voor een jongen geboren na 30 weken zwangerschap is de standaardfout gelijk aan 9.1 gram. De standaarddeviatie is gelijk aan 277 gram. Wat is het verschil tussen een standaardfout en een standaarddeviatie? Welk van de twee gebruik je om een interval met normaalwaarden te maken, een interval waar de geboortegewichten van 95 % van de jongens die na 30 weken geboren worden tussen vallen. Bereken dit interval. II. Logistische regressie We gaan nu kijken of het mogelijk is om te voorspellen hoe groot de kans is dat een pasgeboren premature baby binnen een week overlijdt. Omdat deze uitkomst binair is (1=overleden, 0=in leven), gebruiken we het logistische regressiemodel. a. Van de 1703 kinderen die levend geboren zijn, zijn er 100 binnen een week overleden. Hieronder zie je de gegevens, uitgesplitst naar geslacht: Overleden binnen 7 dagen geslacht
ja
Totaal
nee
jongen
59
846
905
meisje
41
757
798
1603
100
1703
Bereken het risico op overlijden voor jongens en meisje. Bereken ook het risicoverschil, het relatieve risico en de oddsratio voor jongens ten opzichte van meisjes.
25
b. Wanneer je een logistische regressie uitvoert met overlijden als uitkomst en geslacht als voorspeller krijg je de volgende output.
Bekijk de coëfficiënt voor geslacht. Controleer of deze gelijk is aan ln(OR), de natuurlijke logaritme van de oddsratio. Bekijk ook het 95% betrouwbaarheidsinterval voor de oddsratio. Wat is je conclusie over de relatie tussen geslacht en mortaliteit? c. Men voert ook een logistische regressie uit met zwangerschapsduur als voorspeller. Dat geeft als uitvoer:
Wat is de interpretatie van de exp(B) =0.631? En wat impliceert een negatieve regressiecoëfficiënt voor zwangerschapsduur ? Bereken de kans op overlijden binnen 7 dagen voor een kind geboren na 25 weken zwangerschapsduur. Doe hetzelfde na 28 en 32 weken en maak een plaatje met kans op sterfte op de y-as en zwangerschapsduur op de x-as. d. Men besluit nu om een prognostisch model te maken met zwangerschapsduur en geslacht.
Wat is nu de interpretatie van de coëfficiënten? Hoe ziet het corresponderende model eruit? Bereken de geschatte kans op overlijden apart voor een jongen en meisje na 28 weken zwangerschap. e. Uiteindelijk worden er ook een paar karakteristieken die direct bekend zijn na de geboorte toegevoegd: de apgar score, de zwangerschapsduur, het geboortegewicht en of een kind een meerling is. Dat geeft:
26
Wat kan een verklaring zijn voor het feit dat de coëfficiënt voor geslacht nu negatief is, en de corresponderende OR kleiner dan 1? In het artikel A.C.J. Ravelli et al. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology 176 (2014) 126–131, wordt een prognostisch model voor sterfte binnen 28 dagen bij veel te vroeg geborenen ontwikkeld. Hierbij zie je de tabel van het logistische model uit dit artikel:
Vergelijk de coëfficiënten uit dit model met het prognostisch model uit opdracht IId en IIe. Zie je verschillen? Geef een verklaring. Meer over lineaire en logistische regressie kun je vinden in: Tripepi et al How to Deal with Continuous and Dichotomic Outcomes in Epidemiological Research: Linear and Logistic Regression Analysis. Nephron Clin Pract 2011;118:c399–c406.
ZSO 6 Meta analyse Op Blackboard vind je artikelen van vier randomized clinical trials over het effect van statines op cardiovasculaire eindpunten. Een van de eindpunten in deze studies is sterfte aan kanker. 1. Haal uit elk van de vier artikelen het aantal patiënten in elke groep dat (a) dood ging aan kanker en (b) het totale aantal patiënten in de studie minus het aantal dat doodging aan kanker. Vul deze getallen in onderstaande tabel in. Bereken voor iedere studie de odds ratio (OR). Tip: gebruik Excel om alles uit te rekenen. Statine
Placebo 27
Studie
Dood aan kanker
Niet-dood aan kanker
Dood aan kanker
Niet-dood aan kanker
OR
CARDS PROSPER HPS (=MRC/BHF) ASCOT Om deze resultaten in een meta analyse te poolen worden de natuurlijke logaritmes van de oddsratios gemiddeld met behulp van gewichten. De ln(OR) is namelijk minder scheef en je kunt de standaard formules voor betrouwbaarheidsintervallen gebruiken om voor de ln(OR) een 95% betrouwbaarheidsinterval te maken 2. Vul onderstaande tabel in. Gebruik dat als OR= Ln(OR)
SE (ln(OR))
, dat de standaardfout van ln(OR) = W
W x Ln(OR)
CARDS PROSPER HPS (=MRC/BHF) ASCOT Ln(OR) is de natuurlijke logaritme van de odds ratio SE(ln(OR) is de standard error van de natuurlijke logaritme van de odds ratio W=1/SE2 = gewicht van iedere studie Bereken nu de gepoolde Ln(OR) door het gewogen gemiddelde uit te rekenen. Transformeer deze waarde terug door eln(OR) uit te rekenen. (gebruik de functie EXP in Excel). 3. Maak een forest plot en een funnel plot. Gebruik voor de y-as van de funnel plot het aantal patiënten in de trial. 4. Bekijk het artikel Statins and cancer risk JAMA 2006, dat ook op Blackboard staat. Komen de getallen uit figuur 3 overeen met de getallen uit de zojuist gemaakte spreadsheet? Bekijk ook de forest en de funnelplot uit het artikel. Zijn er aanwijzingen voor publicatiebias?
28
4. Werkgroep CAT blok Let op: deze werkgroep is verplicht en moet in groepen voorbereid worden. De instructies vind je in ZSO 3. In deze werkgroep worden de presentaties, voorbereid in ZSO 3 gepresenteerd met als doel om stap 4, 5 en 6 uit het CAT proces te oefenen. Elke student dient tijdens de werkgroep zijn inbreng te tonen, ofwel door het presenteren van een deel van de presentatie, ofwel door als moderator van de discussie op te treden. Wanneer tijdens de werkgroep blijkt dat een student niet meegewerkt heeft aan deze opdracht, of niet actief participeert in deze werkgroep zal een vervangende opdracht gemaakt moeten worden.
29
Toets CAT blok De eindtoets van het CAT blok is een combinatie van multiple choice vragen en open vragen. Het cijfer moet voldoende zijn en telt voor 25% mee in het eindcijfer voor de lijn Academische en wetenschappelijke vorming, jaar 3. De ZSO’s, werkgroep en het literatuurpracticum vormen een goede voorbereiding voor dit tentamen. NEEM EEN REKENMACHINE MEE (MAG GRAFISCH ZIJN) NAAR DE TOETS Hieronder vind je de studiestof die bestudeert moet worden voor het tentamen. • • • •
•
Alle powerpoint presentaties van de colleges Alle stof die in de ZSOs en e-learning behandeld wordt. Handleiding Literatuuronderzoek, Powerpoint van het practicum, E-learning systematisch literatuuronderzoek De JAMA Users' guides: o Jaeschke R, Guyatt G, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. A. Are the results of the study valid? Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA. 1994;271:389-391. o Jaeschke R, Guyatt GH, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. B. What are the results and will they help me in caring for my patients? The Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA. 1994;271:703-707. o Laupacis, A., et al. "Users' guides to the medical literature. V. How to use an article about prognosis. Evidence-Based Medicine Working Group." JAMA: the Journal of the American Medical Association 272.3 (1994):234-7. o Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. "Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. A. Are the results of the study valid? EvidenceBased Medicine Working Group." JAMA: the Journal of the American Medical Association 270.21 (1993):2598-601. o Guyatt, G. H., D. L. Sackett and D. J. Cook. "Users' guides to the medical literature. II. How to use an article about therapy or prevention. B. What were the results and will they help me in caring for my patients? Evidence-Based Medicine Working Group." JAMA: the Journal of the American Medical Association 271.1 (1994):59-63. Verdere aanvullingen zullen op Blackboard gegeven worden
30
5. CAT project report- guideline for writing process and thesis submission 5.1. Introduction To complete your CAT project you will write a final project report, the CAT thesis. The final report is comprised of three chapters and will be written in English. The first chapter presents the clinical scenario (step 1 of the CAT process) and comprises a general introduction to the topic. This chapter will introduce the main topic being investigated in the CAT and provide general background and context relevant to research themes in the literature. Examples of topics covered include the relevance of the medical problem to medical practice, commentary on gold standards in intervention, and discussion of state-of-the-art research on the topic. The second chapter will be comprised of the CAT report. It will consist of a written report of remaining 6 steps of the CAT procedure. The third chapter will provide a final, general discussion. In this chapter you will reflect on the relevance of the conclusions from the CAT and place them in the context of ongoing developments in the field. This discussion will address how the conclusions from the CAT are relevant to medical practice and research. It will address questions on, for example, whether your CAT suggests a need for a new protocol or guideline, or advocates the need for new research on a specific topic. More details about the structure of each chapter can be found in section 6.3 of this document.
5.2. Learning goals CAT Thesis In writing the CAT project report you will bring many skills together to produce a high-quality Bachelor’s level academic paper. These skills include reporting on a systematic study, demonstrating you have come to a professional, well-considered conclusion, developing an argument, placing a study in a wider context, and using scientific literature to analyse data and support your arguments. You will also develop skills in academic community participation, on writing collaboratively and in giving effective feedback on peers’ texts. Effective feedback entails giving constructive critique which helps the original author improve their texts, and develops your own understanding of writing and communication. In writing the CAT project, you will: - learn to write a concise structured report of a critical appraisal of a trial; - develop academic communication skills – audience-focused writing, goal focused, message focused writing; - develop structured writing skills, that demonstrate your ability to think critically and to form wellreasoned conclusions; - develop writing skills in scientific English- the use of formal, coherent and cohesive English - learn to give and receive effective feedback and critique on formal writing.
5.3. Writing support Writing support will be provided by the Communication in Science Program. Teaching methods include guidance in workgroups, individual tuition and peer review. Writing is a continuous process and you will be expected to submit and develop writing drafts during the CAT-investigation period. 31
5.4. Writing process procedure The table on page 10 of the line book lists all relevant deadlines and submission dates. Here the procedure is described in detail. 1 Clinical question and search strategy Once you have met your AIOS supervisor and agreed upon the clinical question that the CAT will address, you should immediately begin your literature search. You should plan to complete the library search as early as possible. For a limited number of students it will be possible to get advice from an information specialist. On Blackboard in the module of the CAT-course there is a wiki. In this wiki you will find a schedule which will tell you when information specialists are available. You can make an appointment by putting your name and email in this schedule. You can upload the report with the documentation of your literature search through KL-APP (use the form provided). If your literature search report is marked unsatisfactory, you will have to upload an improved version. You can make an appointment with an information specialist if you need assistance. 2 Submission first draft While you are reading and analysing the literature you should begin writing the thesis. You are required to submit a first draft text of chapters 1 and 2 (CAT steps 1-4) to CIS via digital submission to Blackboard. This draft will not be a finished version, but will be a work-in-progress. It is very important to begin writing early during the CAT process. 3 CIS WG1 At the first CIS workgroup we will discuss your draft text with a focus on chapter one, defining the clinical question and reporting on the critical evaluation. You will also receive instruction on how to perform the peer review task. 4 Peer review Each student will provide peer feedback on two student texts. You will submit the feedback via Blackboard using the feedback form listed in Appendix B. The quality of your feedback will be assessed by CIS. 5 Individual tutorials Each student will have an individual tutorial with a CIS teacher to discuss your writing development, the structure of your paper and language features. The tutorial is compulsory and forms part of your yearschedule. Due to the large number of students it will not be possible to reschedule your tutorial (allowance will, of course, be made for exceptional circumstances). You are required to submit your draft text to your assigned CIS teacher three working days before your tutorial appointment. 6 Submission second draft You are required to submit a draft of the second part of your thesis (CAT steps 5-7 and Chapter 3). Submit the draft text to CIS via digital submission to Blackboard. This draft will not be a finished version, but will be a work-in-progress. 7 CIS WG2 At this workgroup we will discuss your draft of the second part of your thesis (CAT steps 5-7). We will focus on reporting on the evidence table, the commentary, bottom line conclusion and on writing chapter 3. The workgroup will include instructions for the second round of peer review. 32
8 Peer review You will provide peer feedback to the final part of the same 2 papers you reviewed in March. You must submit your feedback via Blackboard. The quality of your feedback will be assessed by CIS. 9 Final submission CAT thesis You will submit your final CAT thesis for final assessment to your AIOS supervisor via KL-APP and to CIS via Blackboard. 10 Final presentation You will hold your final presentation (in Dutch or in English) by appointment with your AIOS supervisor.
33
6. Bijlagen 6.1. Beoordelingsformulieren artikelen Hieronder vind je beoordelingsformulieren voor het beoordelen van een clinical trial en een diagnostische studie. Vergelijkbare formulieren (uitgebreider en in het Engels vind je op http://www.cebm.net/criticalappraisal/ ).
Beoordelingsformulier Clinical Trial (Guyatt et al. Users Guides to the medical Literature, JAMA 1994) Validiteit
Opmerkingen
1. Waren de patienten gerandomiseerd? 2. Hoe was de randomisatie uitgevoerd? 3. Waren alle patienten die geincludeerd zijn, ook gerapporteerd ? 4. Was de follow-up compleet? 5. Waren alle patienten geanalyseerd in de groep waaraan zij oorspronkelijk waren toegewezen? 6. Waren patienten, behandelaars en beoordelaars geblindeerd? 7. Waren de groepen vergelijkbaar aan het begin van het onderzoek? 8. Waren de groepen gelijk behandeld, afgezien van de experimentele behandeling?
Resultaten 9. Hoe groot was het behandeleffect? 10. Hoe groot is het 95% betrouwbaarheidsinterval van het behandeleffect?
Toepasbaarheid 11. In hoeverre zijn deze resultaten van toepassing op de patient uit de casus? 12. Zijn alle klinisch belangrijke uitkomsten onderzocht? 13. Zijn de verwachte voordelen van deze behandeling groter dan de nadelen? 14. Gaat U de patient uit de casus nu met deze therapie behandelen?
35
Beoordelingsformulier Diagnostische test (Jaeschke et al. Users Guides to the medical Literature, JAMA 1994) Validiteit
Opmerkingen
1. Is er een valide referentietest (gouden standaard)?
2. Bestaat de patiëntengroep uit personen waarbij de test ook in de praktijk op toegepast wordt? 3. Zijn de test en de gouden standaard onafhankelijk van elkaar uitgevoerd? 4. Is de gouden standaard bij iedereen uitgevoerd, onafhankelijk van het testresultaat? 5. Zijn uitvallers gerapporteerd met de reden van uitval?
Resultaten 6. Wat zijn de sensitiviteit, specificiteit en likelihoodratio’s van de test?
Toepasbaarheid 7. Kan de test op dezelfde manier uitgevoerd worden op de patiënt uit de casus? 8. Wat is de voorafkans en achterafkans op de ziekte voor de patient? 9. Zou de testuitslag het verdere medisch handelen beïnvloeden? 10. Wegen de voordelen op tegen de nadelen (mogelijke schade en kosten)?
36
Beoordelingsformulier Prognostisch Onderzoek (Laupacis, et al. Users Guides to the medical Literature, JAMA 1994) Validiteit
Opmerkingen
1. Is er een representatieve duidelijk omschreven groep patienten, op een gelijk moment in het ziekteverloop? 2. Is de follow-up voldoende compleet?
3. Zijn de uitkomst criteria objectief vastgesteld, onafhankelijk van de prognostische factoren
4. Zijn de uitkomsten apart vastgesteld voor mensen met verschillende prognostische factoren, of is er een prognostische score gemaakt?
Resultaten 5. Wat is de kans op de uitkomst (in een bepaalde periode)?
6. Hoe nauwkeurig zijn de prognostische schattingen?
Toepasbaarheid 7. Is de bestudeerde patientenpopulatie vergelijkbaar met de patient uit de casus?
8. Zullen de resultaten van invloed zijn op wat je de patient zou vertellen, of de therapie die je zou voorschrijven?
37
6.2. Informatie literatuuronderzoek Het literatuuronderzoek dient op systematische wijze te worden uitgevoerd, zoals behandeld is tijdens blok Vraagstukken van borst en nieren en het CAT-blok. Voor de verslaglegging dient gebruik gemaakt te worden van het Sjabloon voor het documenteren van literatuuronderzoek van de Walaeus Bibliotheek dat via KL-APP beschikbaar zal worden gesteld. Een afspraak maken met een informatiespecialist kan via het schema in de Wiki van de Blackboardmodule van het CAT-blok Helaas zal het niet voor iedereen mogelijk zijn om vóór het inleveren van het zoekverslag hulp te krijgen. Wie een onvoldoende heeft kan vóór het inleveren van de verbeterde versie alsnog een afspraak maken. Doe dit tijdig!
Hulpmiddelen bij het literatuuronderzoek: • • •
Handleiding literatuuronderzoek: op Blackboard in de module van het CAT-blok Document refereren voor studenten: op Blackboard in de module van het CAT-blok E-learnings op de website van de Walaeus Bibliotheek
Beoordelingsformulier literatuuronderzoek
Naam 1 Studentnr 1 Emailadres
PICO P I C O totaal PICO
max
Oriënteren ja/nee adequate referentie totaal Oriënteren
max 2 2
score 2 2 2 2 8
0,00 score
4
0,00
Sneeuwballen bron vermeld adequate referentie Zoekstrategie Per Component MeSH Vrije tekst Booleaanse
ja
Technisch max 2 4
score
4 2
38
operator Combinatie Gebruik componenten Haken Booleaanse operator
2 2 2
Inperken/uitbreiden
4
Overall
2
Totaal Zoekstrategie
24
Refereren
0,00 max
Volledigheid
2
Format
2
Relevantie
2
Totaal Refereren
6
0,00
Totaal Zoekverslag
0,00
Cijfer Zoekverslag
0,0
Resultaat
score
Onvoldoende
39
2. Beoordeling CAT-project door AIOS: proces AIOS:................................................................................................................ Afdeling ..................................................................... Naam student:.................................................................................................. Collegekaartnummer: ..............................................
Proces gedurende het Cat-project
onv.
vold.
goed.
zeer goed
uitmunt.
1. zelfstandigheid: de student is in staat zelfstandig te werken (voor betekenis van de schaalcijfers zie Instructie: punten C en D.) − zelfstandigheid − kennis van de stappen van de CAT − initiatief: houdt zelf het initiatief voor het verloop van de CAT − snel inwerken − plannen − zo nodig adviezen vragen aan AIOS − benoemt sterke en zwakke kanten van zichzelf / eigen werkzaamheden / resultaten
2. sociale/contactuele vaardigheden: de student is in staat adequaat te functioneren − samenwerking met AIOS − adviezen AIOS gebruiken − staat open voor kritiek / heeft zelfreflectie − rapporteert regelmatig voortgang 3. motivatie van de student − enthousiasme − gedrevenheid bij het uitvoeren van de CAT
Oordeel in woorden (sterke punten, verbeterpunten e.d.) .......................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................
Eindoordeel Proces CAT project: cijfer 1-10 (op basis van bovenstaande 3 oordelen)
40
Beoordeling CAT-project: CAT-verslag AIOS: Afdeling: Naam student:.................................................................................................. Collegekaartnummer: ..............................................
CAT- verslag: beoordeling AIOS
onv.
vold.
goed.
zeer goed
uitmunt.
Chapter 1: Background/klinisch scenario − Adequate uitleg van de ziekte, patient en patient gerelateerd factoren − Goede verdieping van achtergrond ten aanzien van diagnose, behandeling −
of prognose Relevante uitleg van het klinisch probleem waar de CAT zijn relevantie aan ontleent ten aanzien van diagnose, behandeling of prognose
Chapter 2: Critical Appraisal of a Topic 1. Klinische Vraag − Sluit goed aan op het klinisch scenario − Formulering van de vraag is goed − Vraag bevat alle elementen nodig voor de literatuur search 2. Literatuur search − Beschrijving van de zoekstrategie, termen en keuzes die gemaakt zijn om − 3. − − − 4. − − − 5. − −
tot relevante artikelen te komen Motivering van de keus van de artikelen, bijvoorbeeld aard van de populatie, primaire bron, taal, datum
Beoordeling artikelen Benoemen van belangrijkste sterke en zwakke methodologische punten Zijn de resultaten goed weergegeven en beoordeeld op klinische relevantie Kwaliteit van de beschrijving (helder, kort, bondig)
Samenvatting van de gevonden literatuur Samenvatting van de methodologische kwaliteit van gevonden literatuur Samenvatting van de belangrijkste uitkomstmaten (evt in tabel vorm) Conclusie op basis de samenvatting tav test, behandeling, prognose
Commentaar mbt bruikbaarheid Kritische kijk op bruikbaarheid tav patient uit klinsch scenario Vertaling van onderzoekspopulatie naar patient, gelet op kosteneffectiviteit, juridisch en/of ethische dilemma’s Kwaliteit van de formulering
− 6. Bottom Line − Zinvol antwoord op klinische vraag obv de literatuur − Kwaliteit formulering bottom line Chapter 3: future perspective − Relevante schets van waar het gevonden resultaat vanuit de CAT toe moet leiden
− Goede argumentatie waarom het gevonden resultaat van de CAT tot dit toekomst perspectief moet leiden
Oordeel in woorden (sterke punten, verbeterpunten e.d.) .......................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................
Eindoordeel CAT-verslag: cijfer 1-10 (op basis van bovenstaande 8 oordelen)
41
Beoordeling CAT-project: CAT-presentatie AIOS: Afdeling Naam student:.................................................................................................. Collegekaartnummer: ..............................................
Presentatie CAT onv.
1. − − − − − − 2. − − − − −
vold.
goed.
zeer goed
uitmunt.
inhoud/opbouw lijn in betoog, samenhangend verhaal kwaliteit van de uitleg goede beschouwing van literatuur in het kader van klinisch scenario conclusie is echt antwoord op de klinische vraag Neemt inhoudelijk deel aan de discussie Kwaliteit van de argumentatie
presentatievaardigheden levendigheid (houding, enthousiasme) ondersteunend mediagebruik (powerpoint, dia’s helder en niet te vol) contact met publiek (oogcontact, beantwoording van vragen, discussie, interactiviteit) tijdgebruik stemgebruik, intonatie en articulatie
Oordeel in woorden m.b.t. I en II (sterke punten, verbeterpunten e.d.) .......................................................................................................................................................................................................... ..........................................................................................................................................................................................................
Eindoordeel CAT-presentatie: cijfer 1-10 (op basis van bovenstaande 2 oordelen)
Cijfer 1-10
Eindoordeel AIOS CAT-project (scores overnemen van bovenstaand)
Eindoordeel Proces (20% van het eindcijfer)
Eindoordeel CAT-verslag (20% van het eindcijfer
Eindoordeel CAT-presentatie (20% van het eindcijfer)
42
Instructie A. Beoordeling Bij ieder van de beoordelingsaspecten staat met liggende streepjes een aantal kernbegrippen aangegeven. Lees alle beoordelingsaspecten door voordat u de student op één betreffend aspect beoordeelt om te voorkomen dat de beoordeling "doorzingt" naar andere aspecten. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om ieder beoordelingsaspect apart te beoordelen (dat wil zeggen: zonder te kijken naar wat u bij de andere aspecten heeft gegeven). B. Gebruik van het formulier Dit formulier dient enerzijds om de eindbeoordeling te uniformeren, anderzijds helpt het u om de student feedback te geven op zijn/haar prestaties. C. Schaalpunten Voor het geven van de schaalpunten kunt u het volgende in gedachten houden: 5: uitmuntend: behorend bij de top 2% van studenten, u ziet zo'n student wellicht niet meer dan eens in de 5 jaar. 4: zeer goed: behorend bij de top 20% van studenten, u ziet zo'n student wellicht niet meer dan eens per jaar. 3: goed: behorend bij 60% van studenten, u ziet zo'n student zeer regelmatig. 2: voldoende: 90% van de studenten hoort niet in deze categorie, Deze student komt u veel minder vaak tegen dan de ‘goed-student’. Het is de student die uitsluitend het strikt noodzakelijke doet om te slagen. 1: onvoldoende: 99% van de studenten hoort niet in deze categorie, De begeleiding zal de student in veel gevallen zodanig bijsturen dat deze voldoende leert en vaardigheden verwerft om toch (net) voldoende te scoren. D. Voorbeelden van interpretatie van de schaalpunten bij de diverse beoordelingsaspecten
Beoordeling van het CAT-proces goed. Onvoldoende voldoende 1. Zelfstandigheid: de student is in staat zelfstandig te werken De student werkt nauwelijks zelfstandig.
De student moet sterk worden gestuurd door de begeleider, ziet eigen zwakke kanten nauwelijks.
zeer goed
uitmuntend
De student kan zelfstandig werken, plannen en vraagt bijtijds adviezen.
De student kan goed zelfstandig werken, heeft een goede planning. Is in staat te reflecteren op eigen werkzaamheden.
De student werkt geheel zelfstandig, heeft een goede en realistische planning, reflecteert op eigen werkzaamheden en op eigen werkprocessen en vaardigheden.
Werkt redelijk samen. Gebruikt adviezen en gebruikt kritiek bij verder handelen. Rapporteert over vorderingen.
Werkt goed samen. Vraagt adviezen alleen indien nodig en stimuleert anderen commentaar op zijn werk te geven. Weet commentaar goed te verwerken in verder handelen. Geeft regelmatig helderheid over voortgang.
Werkt uitstekend samen en weet het voortouw te nemen. Vraagt aan begeleider en anderen adviezen indien nodig en stelt werk en zichzelf open voor kritiek. Weet commentaar te verwerken.
Is duidelijk geïnteresseerd in de CAT en ziet dit als een essentieel onderdeel van het (straks) arts zijn.. Ziet het kritisch beschouwen van medisch handelen als noodzakelijk om de geneeskunde verder te brengen.
Werkt hard en ziet de CAT als een essentieel onderdeel van de geneeskunde. Is enthousiasmerend. Toont betrokkenheid, merkbaar aan de wens tot uitdragen van de gevonden CAT uitkomst middels presentatie en verslaglegging.
Toont uitzonderlijke interesse In de achtergrond en uitkomsten van de CAT. Toont zich gedreven in het vergaren van kennis door o.a. alles te (willen) weten over het onderwerp. Gebruikt deze kennis en draagt deze uit. Kan in hoge mate mensen om zich heen enthousiasmeren.
2. Sociale en contactuele eigenschappen Iemand die geheel zijn eigen weg gaat en adviezen van begeleider niet opvolgt.
Heeft moeite met samenwerken. Treedt weinig in overleg met begeleider. Hoort adviezen aan, maar gaat er selectief mee om. Reageert positief op kritiek, maar kan gedrag niet goed aanpassen.
3. Motivatie van de student Vindt het doen van een CAT niet nodig om een goede arts worden. Loopt de kantjes ervan af.
Doet de CAT omdat het moet. Werkt netjes en doet de CAT in de lijn van wat in het blokboek staat. Toont geen interesse in de achtergrond van de CAT.
Beoordeling CAT verslag/bachelor scriptie onvoldoende voldoende Chapter 1: Background/klinisch scenario De student kan het klinisch scenario niet in een breder kader plaatsen en geeft niet aan waarom dit de basis vormt voor een CAT.
De student beschrijft oppervlakkig de achtergrond van het klinisch scenario en geeft enig inzicht waarom dit de basis vormt voor de CAT
goed.
zeer goed
uitmuntend
De student beschrijft op een heldere manier de achtergrond van het klinisch scenario en geeft goed aan waarom dit de basis vormt voor de CAT
De student beschrijft op een korte en heldere manier de achtergrond van het klinische scenario en toont inzicht te hebben in het mechanisme van klacht-ziekte en behandeling. Geeft goed aan waarom dit de basis vormt voor de CAT
De student beschrijft de achtergrond op “review” niveau in een internationaal tijdschrift en geeft uitstekend aan waarom dit de basis vormt voor de CAT.
43
Chapter 2: Critical Appraisal of a Topic 1. Klinische vraag De student kan niet de relevante elementen van de CAT uit het klinisch scenario in een korte en bondige vraag samenvatten
De student heeft de relevante elementen uit het klinisch scenario samengevat maar geen heldere vraag geformuleerd.
De student heeft de relevante elementen uit het klinisch scenario samengevat en hier acceptabele vraag geformuleerd.
De student heeft de relevante elementen uit het klinisch scenario samengevat en een heldere vraag geformuleerd.
De student heeft de relevante elementen uit het klinisch scenario samengevat en een korte, bondige en heldere vraag geformuleerd.
De student heeft zonder duidelijke kennis van PubMed een zoekstrategie geformuleerd waar wel enige relevante artikelen uit zijn gekomen
De student heeft met goede kennis van PubMed een zoekstrategie geformuleerd waar wel relevante artikelen uit zijn gekomen
De student heeft met heldere en uitgebreide zoekstrategie geformuleerd met gevorderde kennis van PubMed waar relevante artikelen uit zijn gekomen
De student heeft met heldere en uitgebreide zoekstrategie geformuleerd met professionele kennis van PubMed waar relevante artikelen uit zijn gekomen
De student geeft goed aan wat de methodologische kwaliteit aan van de gevonden artikelen en geeft goed inzicht in de validiteit van de resultaten.
De student geeft uitgebreid aan wat de methodologische kwaliteit van de gevonden artikelen is en geeft uitstekend inzicht in de validiteit van de resultaten.
De student geeft uitmuntend aan wat de methodologische kwaliteit van de gevonden artikelen is en geeft met bijna professioneel inzicht in de validiteit van de resultaten aan.
De student heeft de resultaten op een overzichtelijke manier samengevat en geeft een goede conclusie van de gevonden literatuur.
De student heeft de resultaten op een overzichtelijke manier geanalyseerd en geeft een wel overwogen conclusie van de gevonden literatuur.
De student heeft de resultaten op meta-analyse niveau weer en geeft een weloverwogen en juiste conclusie van de gevonden literatuur.
De student is in staat op basis van de klinische vraag en de samenvatting van de literatuur tot een weloverwogen commentaar te komen.
De student is in staat de klinische vraag en de samenvatting van de literatuur goed te becommentariëren en een weloverwogen commentaar te komen in de juiste setting van het klinisch scenario.
De student is in staat de klinische vraag en de samenvatting van de literatuur in een breder perspectief te plaatsen en tot weloverwogen commentaar te komen in de juiste setting van het klinisch scenario.
De student is in staat op “editorial” niveau een commentaar te geven op de klinische in relatie tot de gevonden literatuur.
De student geeft een logisch antwoord op de klinische vraag.
De student geeft een goed geformuleerd en logisch antwoord op de klinische vraag.
De student geeft een goed geformuleerd en bondig antwoord op de klinische vraag
De student geeft een zeer scherp en helder antwoord op de klinische vraag
De student kan de uitkomst van de CAT in breder perspectief plaatsen en goed aangeven wat eventuele vervolg stappen moeten zijn.
De student kan de uitkomst van de CAT in breder perspectief plaatsen en bespreken zodanig dat in een helder vervolgplan beschreven wordt wat de verdere stappen moeten zijn.
De student kan de uitkomst van de CAT in breder perspectief plaatsen en geeft uitstekend weer wat de vervolg acties moeten zijn met bijvoorbeeld een uitgewerkt onderzoeksvoorstel, voorstel voor een richtlijn oid.
zeer goed
uitmuntend
De presentatie geeft redelijk beeld van de CAT,geeft aan wat de kernpunten zijn, maar kan soms duidelijker. De samenhang kan beter. Uitleg hoe men aan de bottom line komt, is niet altijd helder en plaatsing in een groter kader ontbreekt.
De presentatie geeft volledig beeld van de CAT heldere opbouw in inleiding resultaten en discussie. Goede en duidelijk presentatie van de verschillende stappen van de CAT in een pakkend verhaal. Weet plaats de CAT in een algemeen kader uit te leggen. Goede discussie.
De presentatie heeft een zeer mooie en duidelijke opbouw, zeer goede inleiding, fraaie bespreking van verschillende CAT-stappen en uitstekende discussie met perspectief naar toekomstige implementatie. Heeft de status van "key note lecture" op een belangrijk internationaal congres.
De student weet toehoorders wel te boeien, maar niet alert op reacties uit publiek. Nette dia's, die het publiek voor kennisgeving aanneemt. Net
De student geeft een levendige en enthousiaste presentatie, heldere formulering, goed verstaanbaar, mooie dia's, goed (oog)contact met publiek, goede tijdsplanning.
De student geeft een charismatische presentatie, prachtige audiovisuele ondersteuning, fraaie formulering, speelt in op publiek, laat ruimte
2. Literatuur search De student heeft niet de juiste zoekstrategie gebruikt zodat er geen of niet relevante artikelen zijn gevonden
3. Beoordeling artikelen De student heeft niet goed aangegeven wat de methodologische kwaliteit van de artikelen is en of de resultaten valide of niet zijn.
De student heeft aangegeven wat de methodologische kwaliteit van de artikelen is en geeft enig inzicht in de validiteit van de resultaten.
4. Samenvatting van de gevonden literatuur De student is niet in staat om op overzichtelijke wijze de resultaten van de gevonden artikelen weer te geven en samen te vatten.
De student heeft de resultaten op een onoverzichtelijke manier samengevat maar geeft wel een acceptabeleconclusie van de gevonden literatuur.
5. Commentaar bruikbaarheid De student is niet in staat op basis van de klinische vraag en de samenvatting van de literatuur tot een weloverwogen commentaar te komen.
6.Bottom Line De student geeft geen logisch antwoord op de klinische vraag
Chapter 3: future perspective De student kan de uitkomst van de CAT niet in breder perspectief plaatsen en niet aangeven wat er met de resultaten moet worden gedaan.
De student komt met een duidelijk en logisch vervolg op de uitkomst van de CAT.
onvoldoende voldoende 1. Inhoud en opbouw van de presentatie De presentatie heeft geen goede opening, de inhoud is niet onderbouwd, bottomline volgt niet duidelijk uit de gepresenteerde resultaten. Geen discussie.
De presentatie geeft fragmentarisch beeld van de CAT. De CAT wordt wel goed gepresenteerd, maar de onderbouwing is matig. De lijn is niet altijd duidelijk en de bottom line volgt niet uit de gevonden en samengevatte literatuur. De discussie is zwak.
Presentatie CAT goed.
2. Presentatievaardigheden De student geeft een voorgelezen presentatie, geen dia's, geen contact met publiek, kan vragen niet beantwoorden.
De student heeft een vlakke toon, veel stopwoorden, matige dia's en weinig contact met publiek, loopt uit in tijd. Kan wel vragen beantwoorden en
44
de CAT toelichten.
verstaanbaar, loopt uit in tijd.
voor discussie, goede tijdsplanning.
45
6.3 Structuur CAT verslag / CAT Project report structure Chapter I: General Introduction General introduction In the General Introduction, you introduce the reader to your topic, illustrated by your clinical scenario. You will then explain the relevance of the topic in a broad context and set the reader’s expectations for the remainder of the paper. To do so, you will: - Introduce your topic by presenting your clinical scenario, including: the age and gender of the patient and relevant demographic information; the patient’s medical history and relevant information from the physical examination; the patient’s condition and results from relevant diagnostic/prognostic tests; relevant lifestyle factors (eg: smoker?); and patient expectations - Discuss the relevance of your topic to medical practice. For example, if your topic relates to a disease, discuss the relevance of the disease to medical practice. Discuss relevant factors, such as incidence, prevalence, morbidity, mortality, lifestyle factors, and developments. The relevant factors will vary from topic to topic. - Describe key characteristics of the disease: etiology; symptoms; prognosis; demographics; mechanisms of action. - Discuss current approaches to diagnosis, prognosis, and treatment; comment on whether a gold standard exists or whether there is disagreement on treatments. Discuss divergent theoretical approaches or conflicting evidence. - Outline the structure of the project report The introduction should provide enough background information / context for the reader to understand the clinical question you will analyse with the CAT in Chapter II. Length of Chapter I: ~600 words (2-3 pages, double spaced)
Chapter II: Critical Appraisal of a Topic A CAT is a summary of the best available evidence, created to answer a specific clinical question. Following the introduction to the topic and scenario which you provide in Chapter I, Chapter II reports on the following 6 steps of the CAT procedure: 2 Clinical question: Define the clinical question that forms the basis for the literature search. 3 Literature search: Report on how the literature search was performed and list the 3-4 main articles chosen. The actual search terms used should be placed in an appendix. 4 Critical evaluation: Objectively evaluate the validity and reliability of each selected article (avoid discussing applicability to the patient at this point). As you evaluate the articles, keep any summary you provide to-the-point in order to devote the majority of your discussion to the evaluation task. Your critical evaluation is an essential component in convincing the reader of the bottom line (step 7). You may choose to present your analysis in article-by-article format, or you may present your analysis thematically, organizing your discussion by topic and referring to articles as appropriate within each topic. Regardless, your discussion of the articles should be cohesive and coherent: points should be linked explicitly, and connections between studies should be made apparent, so that this step reads as a unified whole. Your discussion here should convince the reader of your assessment of each article’s validity and reliability, preparing the reader for the commentary you will provide in step 6. 46
5 Evidence: Present the evidence table. Interpret and describe the main points from your analysis of the evidence table. Where relevant, explain why evidence is not presented or not appropriately presented. 6 Commentary: Report on the decision process. Report on how you have weighed the quality of the evidence presented in the selected literature. Discuss the clinical relevance of the effect that emerges from the evidence table. Assess the degree to which the results are applicable to the patient. Report on the degree to which expert knowledge is used to bridge the gap between evidence quality and applicability. 7 Bottom line: Provide a direct answer to the clinical question. Elements phrased in the clinical question should be addressed with the bottom line statement. The statement should make clear how medical treatment will be approached. Make clear the degree of certainty on which the treatment decision is based; however, avoid deliberation or weighing up. The CAT should offer a convincing assessment of 3-4 articles. Length of Chapter II: 4-8 pages, double spaced
Chapter III: General discussion The General Discussion brings the paper to a formal close by connecting the CAT back to the broader context introduced in Chapter I. In Chapter III, you will reflect on how the conclusions derived from the CAT are relevant in the broader context of medical practice and research. The closing discussion will address issues such as: is there need for new protocols or practice guidelines?; is further research on a specific area required?; are new avenues of research recommended? Length of Chapter III: max 350 words (1 page, double spaced).
Figures & Illustrations You may use figures, tables, and graphical data that are relevant and support points made in your thesis. All figures and illustrations should be numbered and given titles in your document. All figures should be referred to in your text. Figures sourced from the literature should be cites and referenced. Place figures close to the location in your text where you refer to them.
Layout of paper Format: Font type and size: use a font that is sober and legible (ie: 11-point Calibri or Times New Roman are good choices). Double space your text. Referencing: Use a consistent referencing approach throughout all three chapters. Vancouver style referencing (numbered referencing) is recommended. Use of referencing software such as Reference Manager or End-Note is strongly recommended. You can download Reference Manager free of charge via Blackboard. The Walaeus Library provides easy point-and-click tutorials on how to use Reference Manager.
47
Layout: Title page Chapter 1 General Introduction Chapter 2 Critical Appraisal of a Topic Chapter 3 Discussion References Appendix Acknowledgements (optional) Submission Drafts should be submitted through Blackboard.
48
Assessment CIS assessment of your final paper forms 10% of your final grade. CIS assessment of your participation in the workgroups, tutorials and the quality of the peer feedback you give forms 5% of final grades CIS will assess the quality of formal academic communication in your thesis with a focus on structure, use of language and participation in the learning process. CIS assessment criteria are summarized below and further described on the assessment form and rubric on the following pages:
Structure - Organisation of the paper conforms to the guidelines - Purpose and clinical question are clearly defined - Clinical question is placed in relevant medical context - Literature is effectively evaluated - Paper uses conclusions from the CAT to make recommendations for future medical practice and research - Paper uses a logical progression of ideas - Argumentation throughout the paper is convincing - Literature is used to support assessment and conclusions Use of language: - Clear and concise - Cohesive: Language is used effectively to connect points and sections - Appropriate use of formal language (register) - Accurate: Vocabulary, grammar, punctuation and syntax Participation: - The student has actively participated in the CIS workgroups - The student has provided appropriate feedback in a timely manner during peer review - The student has actively participated in tutorials
49
6.4 BaCAT Thesis Assessment BaCAT Thesis Assessment Communication in Science Student name:....................................................................................... Student number: ……………………………… CAT Thesis title: ………………………………………………………………………………Date:………………………………… 1a. Structure
Insufficient Sufficient
Excellent
-
Good
Very good
Organisation of the paper conforms to the guidelines Purpose and clinical question are clearly defined Clinical question is placed in relevant medical context Literature is effectively evaluated Paper uses conclusions from the CAT to make recommendations for future medical practice and research Paper uses a logical progression of ideas Argumentation throughout the paper is convincing Literature is used to support assessment and conclusions
-
1b. Use of scientific language and discourse
Insufficient Sufficient
Good
Very good
Excellent
-
Clear and concise Cohesive: Language is used effectively to connect points and sections Appropriate use of formal language (register) Accurate: Vocabulary, grammar, punctuation and syntax
Comments (strong points; areas for improvement)
Grade for CIS assessment of report (1-10 scale)
2. Participation
Insufficient Sufficient
Good
Excellent
-
The student has actively participated in the CIS workgroups The student has provided appropriate feedback in a timely manner during peer review The student has actively participated in tutorials
Comments (strong points; areas for improvement) Grade for CIS assessment of participation (1-10 scale)
50
Very good
CIS Assessment Rubric Insufficient
Sufficient
Good
Very good
Excellent
1a. Structure Organisation of the paper
Organisation of the paper
The paper analyses and
Argumentation throughout
Ideas are presented in a logical
does not conform to the
conforms to the guidelines.
connects studies, context
the paper is made convincing
manner to such an extent that
guidelines. Much of the
Purpose and clinical question
and conclusions. Claims
by: synthesis of points,
the report feels seamless. The
information presented is
are clearly defined and
are supported by literature.
strong use of evidence,
paper’s organization adds to its
irrelevant or presented
placed in context by citing
Paper uses a logical
thorough critique.
convincing appeal.
without appropriate
literature. Paper makes basic
progression of ideas.
context.
recommendations for future medical practice and research.
1b. Use of scientific language and discourse Ideas are unclear and
Ideas are presented with
Ideas are presented in a
The language is clear,
The text uses language in a
difficult to follow.
sufficient clarity to be
clear and generally concise
concise and appropriate.
sophisticated manner to engage
Informal language is
understood. The register is
manner. The register is
Strong cohesion and
and convince the reader.
extensively used. Many
generally appropriate.
appropriate and consistent.
sophisticated syntax make
grammatical inaccuracies
Grammatical errors are
Signalling language is used
the paper highly readable.
evident.
present but do not prevent the
to create cohesion. Very
Virtually no errors are
reader from understanding
few, minor grammatical
evident.
the paper.
errors are evident.
The student has not done
The student attended
The student participated in
The student participated
The student participated
the required work and / or
workgroups and the tutorial
workgroups and the
actively in workgroups, gave
actively in workgroups. In peer
has not participated in the
and gave adequate peer
tutorial and gave good peer
substantial peer feedback and
review, the student gave
workgroups and tutorial.
feedback.
feedback .
actively attended tutorials.
substantial and constructive
2. Participation
feedback. The student actively attended tutorials.
51