Werkvormen voor automatisering bij rekenen

Workshop: Werkvormen voor automatisering bij rekenen

3-10-2010

Workshop Automatiseren

Werkvormen voor automatisering bij rekenen 8 september 2010 Henk Logtenberg Hogeschool Windesheim

Agenda (1) 1. Introductie 1.1 Voorstellen 1.2 Warming - up 1.3 Doelen vandaag

2. Delen van kennis en ervaringen 2.1 Wat is automatiseren? Wat doe je aan automatiseren? Vragen, knelpunten? 2.2 Aanleiding hernieuwde belangstelling automatiseren 2.2 Automatiseren versus productief oefenen 2.3 Vragen en knelpunten bij automatiseren

Omdat elk kind telt! in Zuidoost - Henk Logtenberg

1


3-10-2010

Agenda (2)

3. Theorie 3.1 Soorten rekenkennis; onderzoek en automatisering 3.2 Onderzoek en automatisering 3.3 Automatisering en zwakke rekenaars 3.4 Leerproces en organisatie bij automatiseren

4. Doelen & organisatie bij automatisering 4.1 Relatie met de kerndoelen en referentieniveaus 4.2 Leerproces bij automatiseren 4.3 Organisatie + aandachtspunten bij automatisering

Agenda (3)

5. Werkvormen 5.1 Soorten werkvormen 5.2 Vereisten bij rekenspel 5.3 ICT/Computer en automatisering 5.4 Met Sprongen Vooruit 5.5 Rekenen en de methode


2


3-10-2010

1.3 Doelen van vandaag Aan het einde van deze bijeenkomst: 1)

ken je het belang en de plaats van het automatiseren binnen het reken-wiskundeonderwijs;

2)

ben je op de hoogte van de pedagogische en didactische vereisten bij het automatiseren;

3)

heb je kennisgemaakt met de verschillende werkvormen en automatiseringen en automatiseringsmaterialen en kun je deze toepassen in de praktijk.

Wat is automatiseren? Automatiseren is het vrijwel routinematig uitvoeren van rekenhandelingen, die in bepaalde situaties rechtstreeks naar een oplossing voeren. • • •

rekenhandeling wordt snel uitgevoerd rekenhandeling is verinnerlijkt (zonder materiaal of hulpmiddelen) rekenhandeling is verkort (weinig tussenstappen)


3


3-10-2010

Automatiseren & memoriseren

Voorbeelden van automatiseren • • • •

dubbelen: 8 + 7 = 8 + 8 – 1 = 15 5-structuren: 7 + 5 = 5 + 2 + 5 = 10 + 2 = 12 10- structuren: 6 + 9 = 6 + 10 – 1 = 16 – 1 = 15 Omkeringen: 7 + 5 = 5 + 7 = 5 + 5 + 2 = 12

Memoriseren: De leerling weet direct (uit het hoofd) het goede antwoord!

Aanleiding Inspectie voor het onderwijs (2008) Zorg over aspecten van het rekenonderwijs die door het realistisch onderwijs naar de achtergrond zijn gedrongen, zoals het „automatiseren‟ van basiskennis.

Cie Meijerink, 2008 “Leerlingen doen bij rekenen te weinig aan automatiseren.”


4


3-10-2010

Kenmerken productief oefenen • Oefeningen hebben een open en interactief karakter. • Leerlingen hebben een grote inbreng. • Tijdens de nabespreking komen verschillende rekenaanpakken aan de orde. • Leerlingen reflecteren op de voor- en nadelen van de verschillende rekenaanpakken.

Soorten rekenkennis

Declaratieve kennis (weten dat …) (feitenkennis)

Procedurele kennis (weten hoe …) (weten hoe iets gedaan moet worden)

Metacognitieve kennis (kennis over het eigen leerproces,over het eigen kennen en kunnen)


5


3-10-2010

Onderzoek & automatisering

• Problem-size-effect

• Associationistische theorie • Priming experimenten

Automatiseren & zwakke rekenaars

Zwakke rekenaars: • Beperkt werkgeheugen (minder capaciteit bij telprocedures). • Rekenfeiten worden moeizaam uit het lange termijngeheugen gehaald. • De associatieve sterkte verhogen door herhaling.


6


3-10-2010

Doelen

Wiskundig inzicht en handelen

Kerndoelen

Getallen en bewerkingen

Meten en Meetkunde

Kerndoel 27 De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn.

Doelen PO-Raad Brochure PO-Raad (2009) • Optellen en aftrekken tot 20 medio groep 4 geautomatiseerd beheerst. • Groep 5: eind maart, de tafels van vermenigvuldiging geautomatiseerd. • Groep 6 t/m 8 frequent aandacht aan de basisvaardigheden die in groep 3 t/m 5 zijn aangeleerd, zoals het rekenen tot 100, 1000, de tafels van vermenigvuldiging.


7


3-10-2010

Referentieniveaus

Streefkwaliteiten

Fundamentele kwaliteiten

Leerlijn getallen & bewerkingen

= kerndoel(en) = tussendoel(en) = onderwijsbehoeften


8


3-10-2010

Fundamentele doelen 1. Splitsingen, optellingen en aftrekkingen onder de 20 uit het hoofd kennen. 2. Producten uit de tafels van vermenigvuldiging (tot en met 10) uit het hoofd kennen. 3. Uit het hoofd vlot kunnen optellen en aftrekken onder de 100, ook met eenvoudige kommagetallen. 4. Delingen uit de tafels (tot en met 10) uitrekenen. 5. Uit het hoofd kunnen vermenigvuldigen met 10, 100 en 1000 en kunnen delen door 10, 100 en 1000, ook bij eenvoudige kommagetallen. 6. Uit het hoofd kunnen berekenen van optellingen, aftrekkingen, vermenigvuldigingen en delingen naar analogie (met een beperkt aantal nullen).

Fasen in het automatiseringsleerproces

Toepassen Vieren Delen

Oriënteren Ontdekken Problematiseren

Evalueren Bewijs leveren

Oefenen Systematisch onderzoeken


9


3-10-2010

Moment van automatiseren (& organisatie)

Tom Olivier Lena

Leila Vladimir Monique

Kim Nigel

10 minuten oefenen Institute of Education Services (2009) 1. „Interventions at grade levels should devote about 10 minutes in each session to building fluent retrieval of basic artithmatic facts” 2. Fact fluency for elementary and middle schools.

•

Vloeiend beheersen van rekenkennis is superieur aan het uit het hoofd leren.


10


3-10-2010

De 10 minuten Hoe pak je dit aan?

Werkvormen 1. Boek – Methode 2. Computer 3. Spellen


11


3-10-2010

Rekenspel Aan welke vereisten moet een rekenspel voldoen om het te kunnen inzetten bij het automatiseren in de rekenles? Waar moet de leerkracht op letten bij de inzet van een rekenspel voor het automatiseren tijdens de rekenles? Waarom kan het digibord een effectief middel zijn bij het automatiseren met behulp van spelletjes?

ICT - Zoefi

Zoefi op het internet


12


3-10-2010

Internetspellen www.rekenweb.nl www.klokrekenen.nl www.allestelt.nl/allestelt http://5minuten.onderwijsmaakjesamen.nl www.surfkids.nl/Rekenspel/body.html Sommenversnellen

Met Sprongen Vooruit • • • • • •

Verliefde harten Vrienden van honderd Tweelingen Splitsbloemen Raad het getal Sjaak Rekenraak


13


3-10-2010

Automatiseren & methode 1. Welke tips en hints heb je voor je collega‟s bij het automatiseren in de methode?

2. Welke werkvormen en technieken waarmee je in deze workshop kennis hebt gemaakt kun je toepassen bij automatiseringsoefeningen in de rekenmethode? Hoe ga je deze werkvormen en technieken omzetten naar de methode?

Zeer belangrijk

Parel: __________________________________ __________________________________ __________________________________ Niet belangrijk

Zeer belangrijk

Puzzel: __________________________________ __________________________________ __________________________________ Niet belangrijk

Zeer belangrijk

Tip: __________________________________ __________________________________ __________________________________ Niet belangrijk


14

Werkvormen voor automatisering bij rekenen

Recommend Documents