Werktuigtest TECHNISCHE GEGEVENS Lengte zonder bemester Lengte met bouwlandinjecteur Hoogte Gewicht leeg (met injecteur) Gewicht vol (met injecteur) Oplegdruk leeg Oplegdruk vol Vultijd met zuigarm Lostijd Banden
8,85 m 10,90 m 4,10 m 12.940 kg 29.190 kg 1.040 kg 2.730 kg 3,5 min tot 6 min Alliance 850/50 R30,5
30 TREKKER DECEMBER 2013
VEENHUIS PROFILINE
HIGHTECH EN DEGELIJK Op verzoek van zijn Duitse importeur Kverneland ontwikkelde Veenhuis voor de Duitse markt de Profiline-tanks. Maar deze mesttank is ook in Nederland gewoon leverbaar. We testten de 16.600 literuitvoering, de op een na kleinste uit de serie tandemassers van 15 tot 20 kuub. Naast de zelfdragende Profiline bouwt Veenhuis de Premiumline-tanks met chassis. Beide zijn bedoeld voor de professionele loonwerker. Behalve tandemassers zijn er enkelassers en tridems. De hele lijn loopt van 10 tot 29 kuub. Wij hadden voor onze test een tank met vacuümpomp; een verdringerpomp is ook leverbaar. Veenhuis motiveert die keuze met argumenten als een lagere vermogensbehoefte en minder onderhoud. We reden tijdens de test ongeveer 3.500 kuub mest uit met trekkers tussen 200 en 400 pk, zowel op bouwland als op gras. We hadden de gelakte uitvoering. Die is weliswaar €3.400 duurder, maar laat zich beter reinigen dan de gegalvaniseerde versie. Het aankoppelen doe je beter even met twee man. De tank hangt aan de K80-kogel, maar je moet ook de K50-kogel aansluiten voor de besturing. Verder de topdrukcilinder (€1.920 meerprijs), drie LS-hydrauliekslangen en een extra vrije retour. Dan nog twee driepolige stekkers, één voor de bedieningsterminal en de andere voor het Strotman-bandendrukwisselsysteem (€12.950 meerprijs). De 1.000 toerenaftakas drijft de vacuümpomp van Battioni & Pagani aan. Deze heeft een capaciteit van 14.000 l/min. Dankzij de goede geluiddemping loopt de pomp lekker rustig. De oliebehoefte is met 3 liter per 1.000 kuub beperkt.
31 TREKKER DECEMBER 2013
Driekwart vol De tank heeft aan de rechterkant een achtduims zuigarm. Helaas moet je de joystick voor de bediening hiervan elke keer opnieuw activeren in de terminal. (Inmiddels maakte Veenhuis het kunnen bedienen afhankelijk van de rijsnelheid.) Je kunt de arm tot op de centimeter sturen. Via de joystick open je ook de afsluiter en binnen 3,5 minuut zuig je de tank vol. Super! Minpuntje is dat de zuigarm
De machine hangt aan de K80-kogelkop. De geheven heflatten komen bij scherp draaien tegen de bevestiging van de topdrukcilinder.
Werktuigtest
Veenhuis bouwt zijn verdelers zelf. Ze werken betrouwbaar en vragen voor een goede werking minstens 40 l/min aan olie.
niet dieper komt dan 2,10 meter. Eventueel kun je ook met een losse zesduims slang werken die je zelf aan moet koppelen. De vultijd verdubbelt dan wel. Bovendien misten we de turbovuller die in de zuigarm was gemonteerd. We kregen de tank maar voor ongeveer driekwart vol. Het vacuüm zuigt de mest namelijk uit elkaar, zodat die tegen de vlotter van de overdrukbeveiliging drukt. Je hoort dat de pomp niet meer zuigt; je moet dan zelf de aftakas uitzetten. Maar de turbovuller kan ook onder de tank worden gemonteerd. Dan kun je hem ook bij het laden via de zijafsluiter gebruiken. Veenhuis levert ook een achtduims putslang die tot 2,90 meter diepte zuigt. Drukwissel in 3,5 tot 4 minuten De tank is zwaar gebouwd, hij weegt ruim 11,5 ton. Daar komt de 2,5 ton van een zodebemester nog bij. Dat de tank als een blok op de weg ligt, is dan ook niet verwonderlijk. Een factor om heel goed rekening mee te houden is het uitzwenken van de achterkant. Een bouwlandinjecteur met rol steekt ongeveer 6 meter uit achter het draaipunt. Daarmee zwaait de achterkant bij 20 graden stuuruitslag net zo ver uit als een zesschaarploeg. Volgens ons zou het rijgedrag verbeteren als Veenhuis de
De machine is eenvoudig te bedienen. Helaas schuilen de 24 functies onder drie menu’s. De middelste draaiknop regelt de dosering.
We testten de Profiline met een 6,0 meter brede bouwlandinjecteur en, zoals hier, met een 7,6 meter brede zodembemester.
ADR-assen verder naar achteren plaatst, voor zover de oplegdruk dat toelaat. Het contragewicht van 250 kilo boven de vacuümpomp kan dan komen te vervallen. Als je op het veld aankomt. kan de lucht uit de banden. Via het Strotman-drukwisselsysteem kost het aflaten van de 800/50 R30,5 Alliance-banden vier minuten. Om stof uit het systeem te houden komt de ontluchtingsleiding uit in de overdrukketel. Met de hydraulisch aangedreven compressor gaat oppompen trouwens iets sneller dan aflaten: 3,5 minuut van 1,0 naar 3,5 bar. Een kleinigheid om te veranderen: de compressor is weliswaar mooi afgeschermd aan de zijkant, maar de achterkant is open; en juist van die kant komt de modder van de wielen direct op de compressor. Voor de bediening ontwikkelde Veenhuis een eigen terminal. Deze is niet Isobus-compatibel, maar begin 2014 is het ook mogelijk de machine via Isobus te bedienen. Via de eigen terminal werkt de bediening ook prima. Goed zichtbare, duidelijke symbolen en een zeer goede volgordesturing op de kopakker verdienen punten. Iets minder is het met de menustructuur. Je moet bladeren via drie submenu’s, en dat kan anders. Bijvoorbeeld met een pagina laden en een pagina uitbrengen. Volgens Veenhuis is dit makkelijk zo te programmeren. Aanjager voor werkbare druk
Met een druk op de knop voor het uitklappen van de bemester zet je automatisch ook de vacuümpomp op druk. De verdeler van de bemester begint te draaien,
32 TREKKER D DECEMBER 2013
evenals de eventueel aanwezige aanjager voor het uitrijden. Wij lieten die aanjager monteren omdat we met de vacuümpomp niet genoeg druk konden ontwikkelen in dikke rundveemest om bij 25 kuub/ha toch nog lekker snelheid te maken. Mét de aanjager haalden we 12 km/u, zonder deze turbopomp bleven we op 6 km/u steken. Helaas kunnen harde voorwerpen in de mest de aanjager blokkeren omdat de tank geen snij-inrichting heeft. Je ziet het op de drukmeter op de dissel als het zover is, en dat betekent losschroeven en schoonmaken. Je kunt het toerental van de aanjager helaas niet via de terminal veranderen, alleen via een kleine stelschroef boven het rechter spatbord. Optioneel levert Veenhuis een proportioneel hydrauliekventiel voor de aanjager. Een doorstroommeter achter op de machine regelt de dosering. Het vraagt wel enige kunde van de chauffeur om bij alle verschillende mestsoorten en mestgiften de druk in de tank, het toerental van de aanjager én de rijsnelheid zo op elkaar af te stemmen dat een goed resultaat wordt neergezet. Is de druk vóór de doseerschuif (zonder bypass) namelijk te groot, dan hebben kleine wijzigingen in de opening van de schuif grote gevolgen voor de dosering. Eenmaal goed ingesteld functioneerde de dosering prima. Al mocht de stelmotor wel wat sneller reageren. Bij ongeveer 10 km/u was de tank in 6,5 minuut leeg bij een gift van 35 kuub/ha. Met een container op het perceel brachten we onder goede omstandigheden rond 90 kuub per uur uit. De vierpunts hefinrichting is tijdens het rijden in twaalf stappen te verstellen van +1.650 tot –1.500 kilo. Bovendien kun je de druk op de eerste as met 100 bar verminderen. Er rust dan geen 2,7 ton op de trekker, maar 3,9 ton. Via de start/stopknop wordt dit automatisch geregeld. De topdrukcilin-
Testoordeel Aankoppelen Onderstel Tank Pomp Bediening Vultijd Zuigdiepte Nauwkeurigheid uitrijden Zodebemester Bouwlandinjecteur Vermogensbehoefte Degelijkheid Afwerking Gebruikershandleiding UITMUNTEND GEMIDDELD
MATIG
GOED ZEER SLECHT
der is aan de knikdissel gekoppeld en brengt daardoor maar 450 kilo over op de vooras van de trekker. We gebruikten de knikdissel voor het volledig
leegmaken van de tank, maar ook om de bemester of injecteur meer bodemvrijheid te geven. Voor dat laatste kun je ook de hele tank omhoog brengen via het hydraulische onderstel. Maar dat deden we liever niet, omdat het de rijeigenschappen negatief beïnvloedt. Goed afgewerkt Veenhuis bouwt de snijverdeler zelf. Twaalf ronde mesjes draaien rond over de geharde gatenschijf. Om de doorstroming te verbeteren bouwden we in heel dikke mest vier van de twaalf mesjes uit. Met de uitbrengturbo konden we zo met 10 km/u 25 kuub per hectare uitrijden. Veren drukken de snijschijfjes op de gatenschijf. Een hydromotor verkleint delen als haarballen en stro, en verdeelt de mest over de 6 centimeter wijde slangen. De motor vraagt ongeveer 40 l/min. De verdeling van de mest over de slangen is goed, zoals uit de grafiekjes (volgende pagina) valt af te lezen. Om de meststroom continu op gang te houden verandert de draairichting van de verdeler op de kopakker automatisch. We hadden dan ook geen last van verstopping van de verdeler. Alleen liet het magneetventiel voor het veranderen van de draairichting ons aan het eind van de test even in de steek. De verdeler levert een heel goede dwarsverdeling van de mest. De cilinders van de 20 elementen zijn met de slangafsluiters verbonden, en dat werkt prima. Pas als de schijven aan de grond staan gaan de afsluiters open. De slangen zijn goed gemonteerd. Ze hangen nergens door en knikken nergens bij het opklappen. Knap. De uiteinden van de schijven van de bemester zijn gehard. Elke schijf heeft twee lagers. Die zijn niet nastelbaar, maar worden wel door het centrale smeersysteem (€3.750 meerprijs) van vet voorzien. Helaas smeert dit centrale systeem de andere draaipunten, bijvoorbeeld van de parallellogrammen, niet mee. De tank is van goede led-werklampen voorzien. Alleen op de zuigarm ontbreekt er een. De schoonwatertank kost €370 en de afstandbediening voor de hefinrichting €460. De tank is heel degelijk gebouwd en goed afgewerkt. Hij levert een stevige capaciteit en je kunt er exact mee doseren. Met een prijs van €127.190 (zonder bemester) is het vooral een loonwerkersmachine.
TEKST: TOBIAS BENSING, AREND-JAN BLOMSMA De dosering loopt via de elektronisch geregelde doseerschuif. De losturbo lieten we zelf monteren.
FOTO’S: TOBIAS BENSING, STEFAN TOVORNIK, JAN WILLEM VAN VLIET
33 TREKKER DECEMBER 2013
Gebruikerservaringen
Loonbedrijf Jan van den Bergh in Sint Annen (Gr.) kocht in 2006 een Veenhuistandemasser met alles erop en eraan. De tank heeft inmiddels 250.000 kuub verreden en Van den Bergh kan zich niet herinneren dat hij er grote mankementen aan had: “Natuurlijk, alles wat erop zit kan kapot. De tank heeft hondengang, en in de PLC-besturing daarvan kun je flink zoeken bij een storing. Twee jaar geleden kochten we opnieuw een Veenhuistank. Deze is iets minder uitbundig uitgevoerd. Sterk punt zijn de Super-pompen met stalen schoepen. Ze lopen daardoor minder snel warm en zuigen langer door. Ik liet ze reviseren na ruim 200.000 kuub. De Italiaanse pompen op onze nieuwste tank hielden het maar een jaar uit. De capaciteit van de Super-pompen is gewoon goed. We kunnen met de doseercomputer nauwkeurig werken. Dat ligt ook aan de chauffeur, hij moet precies werken. Bij kleine giften zetten we meer messen in de verdeler. Ook de breedteverdeling is dan zeer goed. De machine is ruim gebouwd en heeft dikke slangen naar de schijven. Na een lange dag werken vraagt het onderhoud een half uur tot drie kwartier. We hebben alle vetnippels naar buiten gebracht en gecentreerd. Zo hoeven we niet onder de machine te kruipen. De nippels op de lagers van de schijven smeren we niet elke dag, maar eens in de week. Je loopt dan zo even achter de machine langs. De service van Veenhuis is altijd goed geweest en is dat nog steeds. Ik denk dat we met deze tank goed werk leveren tegen een lage kostprijs.”
Werktuigtest
Dwarsverdeling Euroject 3000 rundveemest 5,4 % ds Relatieve hoeveelheid (%)
Volumestroom (in procenten)
Verdeling in de rijrichting rundveemest 5,4 % ds 120
110 30 m3/ha bij 10 km/u 100 16 m3/ha bij 12 km/u
90
80
0
10
20
30
40
50
60
Bron: DLG
70
80
90
100
Lostijd (in procenten)
20 30 m3/ha bij 10 km/u 10
0 16 m3/ha bij 12 km/u
-10
-20
1
5
Bron: DLG
TERRAJECT 200-BOUWLANDINJECTEUR Voor het direct inwerken van mest op bouwland hadden we een 6 meter brede Terraject 200-injecteur tot onze beschikking. Deze tweebalkscultivator heeft 20 veertanden op 30 cm rijafstand. De ruimte onder de balk bedraagt 72 cm. Als nalooprol waren twee buizenrollen van 3 meter breed aangebouwd, met een diameter van 45 cm. De 1.350 kg zware cultivator klapt op achter de tank en steekt daarbij behoorlijk ver naar achteren uit. De machine is heel degelijk gebouwd; erg overtuigend, net als bij de tank. In het veld stel je de werkdiepte in met twee spindels op de nalooprollen. Een schaalverdeling ontbreekt, en helaas komen je vingers ook gemakkelijk knel bij het draaien. We werkten meest 10 tot 17 cm diep. De mest wordt direct achter de 6,5 cm brede beitels weggelegd en meteen met grond bedekt. Daardoor heb je nauwelijks emissie van ammoniak. Het is verbazingwekkend hoe licht de injecteur trekt. Een Case IH Puma 200 CVX haalde zonder problemen een werksnelheid van 10 km/u, ook met volle tank. Helaas moet de injecteur het zonder afsluiters stellen, zodat de tanden wel wat nadruppelen. De bouwlandinjecteur kost €23.840. Vanaf dit jaar biedt Veenhuis voor deze bemesters optioneel luchtafsluiters aan om nalekken te voorkomen.
EUROJECT 3000-ZODEBEMESTER De Euroject 3000-zodebemester heeft 40 schijven en een werkbreedte van 7,60 meter. De schijven, met een diameter van 35 cm, zitten op een onderlinge afstand van 19 cm. De mest komt via rubberen spuitmondjes in de sleufjes van 5 cm diep en 2 cm breed. Omdat de cat. IV-hefinrichting 1.500 kg druk kan zetten en de bemester zelf 2,5 ton weegt, kun je per schijf meer dan 100 kg druk zetten. Ook onder droge omstandigheden genoeg voor sleufjes die voldoende breed en diep zijn om de gewenste mestgift op te nemen. De schijven hangen per paar aan een centrale framebalk van 14 × 25 cm. Ze kunnen zijdelings 5 graden bewegen en hangen in parallellogrammen met 12 cm pendelweg. Een grote buffercilinder onder de verdeelkop geeft de 20 cilinders van de schijvenparen 100 bar druk. Zo blijven de schijven de bodem prima volgen. Dankzij de proportionele regeling van de hefinrichting is de zodebemester ook op bouwland te gebruiken. De prijs van de zodebemester is €42.240.
35 TREKKER DECEMBER 2013
10
15
20
25
30
35
40 Uitlopen
