Werknemers komen, en werknemers gaan

Werknemers komen, en werknemers gaan ...

Design Charles & Ray Eames - Hang it all © Vitra

Een analyse van de werknemersdynamiek in België in de periode 2006-2011 in het kader van de Federgon-Leerstoel ‘Dynamiek van de arbeidsmarkt’ Ludo Struyven - Sem Vandekerckhove HIVA-KU Leuven

DynaM-event in samenwerking met RSZ en Federgon – 28 mei 2013

• • • •

I. Totale werknemersdynamiek II. Job-naar-job mobiliteit III. Inter- en intrasectorale jobmobiliteit IV. Werk na uitzendarbeid

• Elementen voor debat

DynaM-event, 28 mei 2013

1

I. Totale werknemersdynamiek


2

I. Totale werknemersdynamiek

– Hoe groot is de dynamiek ? – Hoe evolueert de dynamiek ? – Wat bepaalt mede de heterogeniteit in dynamiek ?


3


4

De paradox van de arbeidsmarktdynamiek

– Banen blijven bestaan, ook al verdwijnt het bedrijf – Ondernemingen blijven nieuwe werknemers aanwerven, ook al krimpt hun tewerkstelling, en ook in crisistijden


5

Hoe de paradox oplossen ? • Traditionele analyse: vooral gericht op niveaus van werk en werkloosheid = topje van de ijsberg • Nieuwe analyse: gericht op decompositie van banenstromen + personeelsstromen = onderliggende dynamische lagen Netto-evolutie werkgelegenheid Werkgevers Jobs werknemers

– Bij volledige populatie loontrekkende werknemers in België. RSZ, 2006-2011 DynaM-event, 28 mei 2013

6

DynaM-correctiemethode • Methode op basis van worker flows (Davis, Haltiwanger, Benedetto)

• Doel = corrigeren voor vertekening t.g.v. administratieve aanpassing ID-nummer – Bij naams- of statuutwijziging, nieuwe eigenaar → nieuw ID nummer – Bij herstructurering bv. fusie, verzelfstandiging → (deel van) werknemers onder nieuw ID nummer

• DynaM-cijfers zijn gecorrigeerd voor overschatting van 30% jobcreatie en 33% jobdestructie DynaM-event, 28 mei 2013

7

Dynamische lagen vanuit de onderneming

2008-2009

2007 - 2008 Netto

JD -159 Uitstroom -609


-26

79

JC

JD -215

238 Instroom

JC 189

Uitstroom -614

688

8

588

Hoe evolueert de werknemersdynamiek ?

• WN-dynamiek = 3x WGH-dynamiek • tijdens crisis neemt dynamiek af DynaM-event, 28 mei 2013

9

Ook krimpende bedrijven werven aan 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% groeier

stabiel instroomgraad


10

uitstroomgraad

krimper

Dynamiek varieert sterk per sector (2010-2011)

• Hoogste dynamiek in uitzendsector + diensten • Industrie: lagere kans op in- én uitstroom DynaM-event, 28 mei 2013

11

Meer personeelsverloop bij kleine bedrijven 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5%

Instroomgraad

1000+ jobs

500-999 jobs

200-499 jobs

100-199 jobs

50-99 jobs

20-49 jobs

10-19 jobs

5-9 jobs

< 5 jobs

1000+ jobs

500-999 jobs

200-499 jobs

100-199 jobs

50-99 jobs

20-49 jobs

10-19 jobs

5-9 jobs

< 5 jobs

0%

Uitstroomgraad

• Kleine bedrijven kennen hoogste in- én uitstroom, alsook job-naar-job mobiliteit • grotere interne mobiliteit bij grote bedrijven DynaM-event, 28 mei 2013

12

Is Vlaanderen dynamischer ? (2010-2011) % 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Brussels H. Gewest Multi-regionale werkgever

Instroomgraad

Vlaams Gewest

Waals Gewest

Uni-regionale werkgever

Uitstroomgraad

• Iets hogere instroomgraad in Waals gewest, iets lagere uitstroom, met als gevolg een sterkere netto-groei dan in Vlaanderen DynaM-event, 28 mei 2013

13

Vrouwen kennen geen grotere dynamiek dan mannen 24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14

man

vrouw

man

2010-2011

2009-2010

2008-2009

Uitstroom

2006-2007

2010-2011

2009-2010

2008-2009

2007-2008

2006-2007

Instroom

2007-2008

24 23 22 21 20 19 18 17 16 15 14

vrouw

• Bij vrouwen is de instroom hoger, bij mannen de uitstroom • Grotere fluctuatie bij mannen DynaM-event, 28 mei 2013

14

Hoe jonger, hoe meer dynamiek 110

90

85

85

15-24

25-49

2010-2011

15-24

50-64

25-49

2010-2011

90

2009-2010

95

2006-2007

95

2009-2010

100

2008-2009

100

2007-2008

105

2006-2007

105

Uitstroom

2008-2009

Instroom

2007-2008

110

50-64

• Bij jongeren hoogste in- én uitstroom, bij 50+ minder bewegingen • vrij gelijke impact crisis bij 15-24 en 25-49 DynaM-event, 28 mei 2013

15

Zijn arbeiders dynamischer dan bedienden ? 125

105

100

100

95

95

90

90

85

85

80

80

75

75

2010-2011

2010-2011

105

2009-2010

110

2006-2007

110

2009-2010

115

2008-2009

115

2007-2008

120

2006-2007

120

Uitstroom

2008-2009

Instroom

2007-2008

125

bediende - regulier

bediende - uitzend

bediende - regulier

bediende - uitzend

arbeider - regulier

arbeider - uitzend

arbeider - regulier

arbeider - uitzend

ambtenaar

ambtenaar

• Bij bedienden iets meer in- én uitstroom • … maar niet voor job-naar-job verandering DynaM-event, 28 mei 2013

16

II. Job-naar-job mobiliteit


17

Wat bepaalt de kans op jobverandering ?

Job-naar-job verandering

Kans groter bij …

Geen verschil voor …

Individuele Jongere leeftijd kenmerken + Vlaamse arrondissementen statuut Uitzendkrachten

Arbeiders = bedienden (!) Deeltijders = voltijders Vrouwen = mannen

Bedrijf + conjunctuur

Latere jaren 2010-2011 (!)


Kleinere bedrijven Bedrijven met jobdestructie (gedwongen) Pre-crisis jaren 2006-2007

18

III. Inter- en intrasectorale jobmobiliteit


19

Enkele vragen … • Wat is inter- en intrasectorale jobmobiliteit ? • Welke sectoren worden gekenmerkt door veel/weinig jobmobiliteit ? • Welke jobmobiliteit is het grootst: binnen sectoren of tussen sectoren ? • Welke sectoren kunnen niet zonder elkaar ? • Hoe evolueerden inter- en intrasectorale jobmobiliteit gedurende de crisis ? • Wat verklaart de inter- en intrasectorale jobmobiliteit ? – Zijn jongere werknemers mobieler ? – Zijn oudere werknemers ‘honkvast’ ? – Zijn vrouwen mobieler ? – Speelt het bedrijfsniveau een rol ? – Is conjunctuurgevoeligheid een factor ? DynaM-event, 28 mei 2013

20

De basics • Intersectorale jobmobiliteit gemiddelde van de in- en uitstroomgraad • Intrasectorale jobmobiliteit verloop tussen bedrijven binnen de sector t.o.v. de gemiddelde populatie in twee jaar Sector A

Sector B

• Populatie alle werknemers in de RSZ-data 18-64 jaar, 2006-2011 DynaM-event, 28 mei 2013

21

Intersectorale dynamiek 60

% Instroom

.6

.4

0

.2

30

40

20

30 0

0 0

.2

.4

.6

% Uitstroom

Dyna-M event, 28 mei 2013

Primaire sector

Industrie

Overige diensten

Publieke sector

Zakelijke diensten

Balanslijn

Intrasectorale jobmobiliteit • Hoger/lager – Sectoren met veel alternatieven – Geen intra-m: grote bedrijven, krimp – Bouw, Horeca  Metaalproductie, Autoassemblage • Dynamische sectoren – Positieve correlatie tussen intra-m en inter-m – Uitzendsector, horeca, primaire sector, ov. diensten, recreatie • Verschillende niveaus – De intersectorale jobmobiliteit is tien maal zo groot als de intersectorale. – Raffinage (45x)  Bouw (1,35x)


23

Een sectorale symbiose 2011 2010

Bouwnijverheid

Groothandel

Detailhandel

Uitzendsector

194 796

1 809

1 080

4 747

Groothandel

1 743

164 093

2 249

4 289

Detailhandel

1 381

2 877

208 372

6 914

Uitzendsector

6 005

8 250

8 306

90 556

Bouwnijverheid

[+]


24

[–]

Economische crisis vertraagt de dynamiek 120

110

100

90

80 2007

2008

2009 Inter-M


25

2010 Intra-M

2011

Analyse van de sectorale jobmobiliteit Inter-M

Intra-M

Sectorniveau

Hoger in grote sectoren Hoger in groeiende sectoren Positief verband met conjunctuurgevoeligheid

Hoger in grote sectoren Geen verband met groei Positief verband met conjunctuurgevoeligheid

Bedrijfsniveau

Lager waar meer grote bedrijven zijn

Lager waar meer grote bedrijven zijn

Werknemersniveau

Hoger bij meer jongeren Lager bij meer ouderen Hoger bij meer feminisatie Compositie verklaart het conjunctuureffect!

Hoger bij meer jongeren Geen 50+ effect Geen gendereffect Compositie verklaart het conjunctuureffect!


26

Model verklaart het conjunctureel effect 120

110

100

90

80 2007


2008

2009

2010

Inter-M (pre)

Intra-M (pre)

Inter-M (post)

Intra-M (post)

27

2011

Bedenkingen • Wat met intern verloop in grote organisaties? • Meer intersectoraal dan intrasectoraal verloop, maar: – Sociaal overleg, opleidingscentra, pensioenfondsen, etc. op sectoraal niveau. – Loonschalen gebonden aan anciënniteit: dynamiek vanuit WG, niet WN? • “Crisis = ontslagen”, maar: – Groei sectoren acht keer kleiner dan verloop – Desindustrialisering als stille trend – Minder kansen voor jongeren?


28

IV. Werk na uitzendarbeid


29

Enkele vragen … • Kunnen we voorspellen wie uitstroomt naar vast werk ? • Belanden uitzendkrachten in onzekere jobs ? • Is de uitzendsector een stepping stone of een struikelblok ? • Welke carrièrezet doen jongeren/ouderen/vrouwen ?


30

Focus op de uitzendsector Stabiliteit

Factoren

Minstens één jaar

Uitzendstatuten

Minstens twee jaar

Geen effect van statuut Jongeren minder kans, 50+ meer(!) Meer stabiliteit bij KMO’s Vrouwen meer kans

> Arbeiders = bedienden Meer stabiliteit bij KMO’s Jongeren minder kans, 50+ meer (!)

Uitzendsector  RSZ

Niet loontrekkend  RSZ

+1 jaar

70%

54%

+2 jaar

50%

35%

+3 jaar

41%

27%

+4 jaar

32%

21%


31

Elementen voor debat


32

Elementen voor debat (1) 1. Beeld van weinig dynamische arbeidsmarkt behoeft stevige correctie – Jobcreatie en –destructie zijn al zeer aanzienlijk, maar in- en uitstroom van personeel zijn nog aanzienlijker – Hangt niet alleen samen met leeftijd of uitzendsector, maar ook met andere vraag-kenmerken 2. Er blijkt een grote heterogeniteit tussen bedrijven en sectoren te bestaan – Specifiek stimulerende maatregelen voor groeiende bedrijven en sectoren – Ondersteunende maatregelen voor hogere verloop in kleine bedrijven


33

Elementen voor debat (2) 3. Werknemers die veranderen, veranderen vaker van sector – Dit vergt een beleid dat overgangen vereenvoudigt en faciliteert : taak voor paritair overleg en paritaire instanties (sectorfondsen e.a.) – Statuut van arbeider/bediende maakt op zich geen verschil : voor hogere mobiliteit is meer nodig dan soepeler ontslag 4. Labour hoarding verklaart waarom bedrijven in tijden van crisis niet overgaan tot massaal ontslag, maar aanwervingen uitstellen – Argument om bij conjunctuurheropleving technische werkloosheid terug te schroeven mits ondersteunend beleid van hertewerkstelling naar andere sectoren


34

Vragen en bemerkingen

• Dank voor uw aandacht • Meer info: www.dynam-belgium.org [email protected] [email protected] DynaM-event, 28 mei 2013

35

Werknemers komen, en werknemers gaan

Recommend Documents