werkconferentie 17 april 2015 voor de metropool 24 april 2015 Metropolitaan Landschap van de MRDH als vestigingsfactor

werkconferentie 17 april 2015

LANDSCHAP ALS VESTIGINGSKLIMAAT voor de metropool SAMENVATTING

24 april 2015

Metropolitaan Landschap van de MRDH als vestigingsfactor

I

BOTTUM UP:

ROnde Langs De Landschapstafels

Van Rijksbuffer tot Landschapstafel Duin, Horst en Weide Eiland van IJsselmonde Hof van Delfland Voorne Putten

TOP DOWN: UNIEKE METROPOLITANE LANDSCHAPPEN Sterke Metropolitane Landschappen Vier Versterkte Metropolitane Landschappen Verbinding Stad en Ommeland

werkconferentie 17 april 2015

II



III

Van rijksbufferzone tot landschapstafel

Verstedelijking 1980.

Verstedelijking 2020 Metropool?

=Metropolitaan landschap?!

Rijksbufferzones, 1958.

Recreatieschappen, v.a. +1960.

1

betekenis in de Metropolitane context, identiteit

2

Mate van Stedelijke druk (infrastructuur, bebouwing)

3

Stad Land Verbindingen (fietsen vaarroutes, poorten)

4

Aanwezigheid van bestemmingen

5 De vier landschapstafels in oprichting: stedelijk gebied wordt gezien als onderdeel van het werkveld.

Verhouding cultuurhistorische authenticiteit / natuurwaarden / recreatielandschap

6

Plattelandseconomie, rol van (agrarisch) ondernemers

7

Beleefbaarheid van Buitens/ parken/cultureel erfgoed

8

Mate van verrommeling, glassanering

9 Topografische kaart van de 23 gemeenten die samen de MRDH vormen

IV


Betrokkenheid van burgers/ ondernemers/bedrijfsleven bij de landschapstafels


V

dUIN, hORST EN wEIDE Duin, Horst en Weide samengevat

1

Duin, Horst en Weide is sterk gedefinieerd en herkenbaar vanuit de omliggende kernen en steden. Particulieren hebben zich altijd ingespannen voor- en betrokken gevoeld bij het gebied. Cultuurhistorische lijnen verbinden zowel fysiek als programmatisch het landschap met de stad.

2

3

Historische relatie tussen bodem, landschapstype en cultuurhistorische ontwikkeling nog steeds intact ondanks hoge stedelijke druk.

4

Stedelijke druk is relatief beperkt door de van oudsher beschermde status en actieve betrokkenheid van burgers daarin. De aanleg van de Rijnlandroute gaat door, bewoners werken (inmiddels) mee aan de beste inpassing. De stad-land verbindingen zijn duidelijk benoemd en deels in uitvoering. Er zijn nog flinke barrières te slechten in de infra lijnen parallel aan de kust. Ecoduct over A4 gaat voorlopig niet door. Faunapassage over de A44 wel. Lokale verbindingen kunnen beter, bijvoorbeeld het plan voor de Driemanspolder. Deze wordt momenteel als te in zichzelf gekeerd bevonden.

+7 (Bestemmingen + beleefbaarheid cultureel erfgoed) Er zijn diverse

5

Agr. Natuurvereniging Santvoorde (10 boeren) in het hart van DHW. Nadrukkelijk zichtbaar vanaf station Voorschoten.

6

8

Publieksicoon Duivenvoorde (horst).

(Pacht)boeren zijn van vitaal belang voor het centrale en oostelijk deel van het gebied. De boeren zijn in klein verband verenigd in Agr. Natuurvereniging Santvoorde en onderdel van de Groene Klaver (bestaande uit 4 ANV´s rondom Leiden) die onder andere ook landschapsbeheertaken coördineren. Glassanering in Duivenvoordecorridor loopt. Het gebied is van vitaal belang voor de connectiviteit binnen DHW maar kent een eigen planproces met apart Quality team. In 2015 wordt een eerste recreatiepad aangelegd en worden de eerste woningen opgeleverd in Haagwijk aan de Vliet.

De landschapstafel is relatief duidelijk bezet. Oorspronkelijk bestaat de stuurgroep DHW voornamelijk uit Leidschendam, Voorburg, Wassenaar en Voorschoten. Nu ook Zoetermeer, Leiden en Den Haag. Daarnaast zijn maatschappelijke organisaties, terreinbeheerders en enkele private partijen waaronder een groot bedrijf als Van der Valk betrokken.

9

Publieksicoon Meijendel (duin).

DHW heeft een zeer sterke (samengestelde) identiteit van duinen, strandwallen en polderlandschap, en kent een zeer hoge dichtheid aan cultureel erfgoed die soms ook averechts werkt (ondoordringbaarheid van de landgoederenzone). Er is geen geschiedenis van recreatieschappen. De duinen zijn als natuurgebied nauw verweven met de cultuurgeschiedenis van het gebied.

Meerjarenprogramma Duin, Horst en Weide. Sterk gedefinieerd gebied met de drie karakters: Duin, Horst en Weide.

Glassanering in de Duivenvoorde Corridor tussen Voorschoten en Leidschendam.

bestemmingen en actieve ondernemers in het gebied. Behalve de drie belangrijke cultuurhistorische publieksiconen behorende bij de specifieke landschappen (Meijendel, Duivenvoorde, Molendriegang), wordt nu ook breder ingezet op cultureel erfgoed.

Publieksicoon Molendriegang (weide).

Landschapsontwikkelingsplan Duin, Horst en Weide. Uitvoeringsprogramma. Pact van Duivenvoorde en Brons Partners. Februari 2012. Landschapsontwikkelingsplan Duin, Horst en Weide. Sleutel tot uitvoering. Visie. Pact van Duivenvoorde en Brons en Partners. Meerjarenprogramma DHW 2015-2018. Paul Zuidgeest Landschapsarchitectuur

Stedelijke druk: het toekomstige tracé van de Rijnlandroute. Bewoners participeren bij de inpassing.

www.duinhorstweide.nl

VI



VII

Eiland van ijsselmonde Ijsselmonde samengevat

1

Website IJsselmonde: open oproep voor deelname aan landschapstafel.

2

3

4

De stedelijke druk is enorm en het gebied heeft een zwakke identiteit; Kijfhoek in het hart van het landschap. Ontwikkelprogramma Groen IJsselmonde 2015/2016 (2015).

5

De actieve gemeenten op IJsselmonde: Albrandswaard, Barendrecht, Ridderkerk + Hendrik Ido Ambacht en Zwijndrecht zijn lokaal georiënteerd: Rotterdam is sinds 2008 aangehaakt. (9) Landschapstafel in oprichting via kwartiermaker, via bestuurders gemeenten . Grote bedrijven doen (nog) niet mee, Open oproep voor deelname aan landschapstafel. Rijke oogst is vertaald in Ontwikkelprogramma (maart 2015). Buytenland van Rhoon wordt waarschijnlijk eigen coöperatie. Stedelijke druk is enorm vooral in Oost Ijsselmonde. de laatste decennia hebben woningbouw, bedrijventerrein, spoorlijnen en infra een groot deel van het landschap opgeslokt. Daarnaast is een groot deel van het oorspronkelijke landschap vervangen door recreatielandschap (landinrichting ‘97). Moeilijk te herkennen identiteit als gevolg. Het aanleggen van routes is het belangrijkste middel in het aanbrengen van samenhang binnen het gebied en daar wordt volop aan gewerkt. Ook in het recente ontwikkelprogramma opgenomen in diverse projecten. Succesvol is de Blauwe verbinding. De Maas als belangrijke als regionale spelverdeler wellicht nog onderbenut (Erasmus-Huis ten Donck-Kinderdiijk-Villa Augustus). Vooralsnog kent IJsselmonde nauwelijks bestemmingen met regionale bekendheid, al heeft kasteel van Rhoon die potentie. Er zijn veel lokaal gewaardeerde pareltjes en besloten voorzieningen zoals boerderij De Buytenhof en de kinderboerderij van Barendrecht. Nieuwe kansrijke initiatieven rond Huis ten Donck en Natuurgoed Ziedewij (ook benoemd als icoonproject).

De landschappelijke identiteit van het gebied is zwak. Het

oorspronkelijk agrarisch karakter is alleen in het Buytenland van Rhoon nog sterk voelbaar. De kreken en akkers op Oost IJsselmonde bieden onvoldoende tegenwicht aan infra, footloose recreatielandschap, tuinbouw en woningbouw. Cultuurhistorisch onderzoek voor met name landschap is benoemd als icoonproject in het recente ontwikkelprogramma.

Bolnes Donckse Velden Fase 2b Donckse Velden Fase 1

ROTTERDAM Donckse Velden Fase 2a Donckse Velden Fase 3

6

Hoogvliet

Varleweg

Ridderkerk

Bos Valckesteijn Klei dijk

e

wal

Bos Rhoon

Verbindingsweg

Rhoo nsed ijk Oud

Rhoon

Rijsdijk

ng

Oud ewe

akw Bla

Po

A29 elw

eg

e

A15

Weegje Het

Korte

Blinde

P

Esse ndijk

Grondgebonden landbouw is een peiler in de visie maar de tuinders en akkerbouwers zijn erg gefragmenteerd gesitueerd en georganiseerd. Er is een verschil tussen West IJsselmonde (Buytenland van Rhoon) en het gebied rond het Waeltje en de Devel waar de resterende boeren wel willen groeien maar hun kavels niet verder kunnen optimaliseren. Het gesprek tussen bestuur en agrariërs is benoemd als icoonproject. Ook in relatie tot ‘’Lekker Ijsselmonde’’.

Groote

Kilweg

Veerweg

e Dijk ijds

Oude

Duiker

Achte rzeed ijk

dew

rse Zeedijk

Wa

Lang ewe

Waalbos Fase 1

Nog veel kleinschalig (agrarisch) erfgoed aanwezig, Cultuurhistorisch waardevolle plekken zijn veelal verdwenen (Develstein) of beperkt toegankelijk (Huis ten Donck, Kasteel van Rhoon, de Oliphant). Kasteel Valckesteijn en Huis ten Donck zijn benoemd als icoonproject.

Sandelingen Ambacht

Waalbos Fase 1

g

al

l tunne noord Heine

Lan

Ziedewijdse

gew

eg

Heerjansdam

Oud-Beijerland

l Deve

Deve

lweg

OUDE MAAS

Veer

Bos Rijsoord

Hendrik-Ido-Ambacht

Zeedijk

A0 - schaal 1: 21.000

Waal

Waalbos Fase 2

P Weg

tlan dse

1,2 km

De Nes

Waa lweg

Zie

Por

Wevershoek

eg

se Dijk

Molenpolde

n het landschap van morgen

n geen rechten worden ontleend.

jk

Rijsoord

eg

Weg

Zegen polder

Schenkel dijk

pad

pad

0

lands

ole ndi

Essendijk

Kijvelanden

gisters, Apeldoorn

Oude

ring ete

Barendrecht

g

sew loop Om

kade

Lagendijk

weteri

ter Ach

N492 Zantel

Oo stm

Rijkss traatw

Duifhuisweg

e

planvorming Slapers

E19

A16

ijk Achterd

Groen

Zwet

A15

dijk

Poortugaal

Rijs

d door Waterschap Hollandse Delta

Waalweg

Dijk

k

alsch

No ldij

tuga

bied

en onderhoud

Haven

Poor

007

3e Barendrechtseweg

ns

W

Heinenoord Bor n pad gma

Lin dew

Dev

Dijk

CONCEPT

Develbos Fase 2

eg

Lin dts e

sselmonde

Develbos Fase 1

el

Develbos Fase 3

Zwijndrecht

De Hooge Nesse

Alleen voor intern gebruik OUD

E MAA S

12 september 2013 20130507RS01

In opdracht van DLG

Puttershoek

Landinrichtingsplan 1997.

Deltapoort Gebiedsvisie 2025 (2012). Routes zijn een belangrijk middel om samenhang aan te brengen binnen het gebied.

7

8

Glassanering loopt, extra geld toegezegd door GS maar voortgang nog beperkt. Via Mooi IJsselmonde kunnen particulieren voormalige glaskavels kopen voor woningbouw. Veel dominante infrastructuur en kleinschalige verrommeling (‘’verpaarding’’).Nog veel te ontwikkelen bedrijventerrein.

Schapsplan IJsselmonde 2012-2020. IJsselmonde: recreatie mooi dichtbij. (2012) Recreatieschap IJsselmonde Ontwikkelprogramma Groen IJsselmonde 2015/2016 (2015) Deltapoort 2025, Gebiedsvisie, februari 2012. Zuidvleugel Deltapoort.

Opgave sanering verspreid staand glas op IJsselmonde.

Landinrichtingsplan, Herinrichting IJsselmonde. Geactualiseerde versie (2013) DLG Deltapoort in uitvoering, PDF met lagen (2014) Zuidvleugel Deltapoort

VIII



IX

Hof van Delfland Hof van delfland samengevat

1

Nadrukkelijk bewustzijn van Metropolitane importantie van het landschap. Rotterdam vanzelfsprekend meer betrokken dan Den Haag. Hof van Delfland is grootste in omvang van alle landschapstafels en meest centraal gelegen, daardoor is het overzicht lastig, kust, veenweide kerngebied en Rottemeren zijn niet/nauwelijks verbonden. Westland minder aangehaakt.

2

Veel hoogstedelijke druk: Blankenburgtunnel, het tracé van de A4 en de verbinding van de A13 en A16.

3

Nadrukkelijke zoektocht naar fysiek sterke verbindingen met de stad (Hofland routes, stadspoorten). Lang niet vanzelfsprekend vanwege in zichzelf gekeerde wijken/ recreatiebossen langs de randen van het gebied (‘70). Historische stad-land verbindingen zijn vaak discontinu (Schiedamse Schie) en/of geflankeerd door bedrijventerreinen (Delftse Schie).

4

Breed scala aan bestemmingen (Rottemeren, Hodenpijl, strandtenten etc.) maar weinig regio overstijgende bestemmingen.

5

Sterke Identiteit van het landschap (cultuurhistorisch, landbouwkundig, slow), stadsranden en Rottemeren gebied kent veel ‘footloose’’ recreatieve inrichting. De plannen voor het Bentwoud (nog gebaseerd op ‘’opnamecapaciteiten’’. versus die van de Bonnenpolder (behoud cultuurlandschap met nadruk op de aanleg van een route) illustreren de kanteling in het denken. Delftlandse kust van zeer lokale betekenis in verhouding tot de duinen ten noorden van Scheveningen.

6

Grondgebonden landbouw, met name veeteelt, is dominant grondgebruik. Levensvatbaarheid van de boerenbedrijven goed zeker na afschaffing vh melkquotum. Samenwerking kan beter. Westlandse bedrijven doen (nog) niet mee.

7

Met name agrarisch en landschappelijk erfgoed. Buitens en landgoederen spelen geen rol (meer) van betekenis. Begin 2015 is er een uitgebreid onderzoek gedaan naar de Tempel opgeleverd in opdracht van gemeente Rotterdam.

Nadrukkelijke zoektocht naar sterke fysieke verbindingen (Polderpad), om de barrièrewerking in het gebied op te heffen.

Ruimtelijke visie Hof van Delfland 2025 (2010).

Vitale grondgebonden melkveehouderijen zijn dominant in het landschap.

Hof van Delfland omvat onder andere de kust en Rottemeren. Deze zijn nauwelijks verbonden en verschillend in karakter.

Gebiedsvisie Delflandse Kust.

Projectkaart Hof van Delfland. 2012-2015. (2013) Hof van Delfland Raad.

Schapsplan Rottemeren 2030. Recreatieschap Rottemeren

Uitvoeringsprogramma Hof van Delfland. 2012-2015. Hof van Delfland Raad.

Gebiedsvisie Delflandse Kust

Ruimtelijke Visie, Hof van Delfland 2025. (2010) Hof van Delfland Raad.

http://www.hofvandelfland.nl/

Landschapsplan Kwaliteitsprogramma Blankenburgverbinding, concept (2015) Feddes Olthof.

De Tempel en Nieuw Rhodenrijs (2015) Bureau voor historische Tuinen, Parken en Landschappen.

X


Veel hoogstedelijke druk, met name grote Infrastructurele ingrepen: A4 (IODS compensatie: 20 miljoen, wordt oa gebruikt voor glassanering), Blankenburgtunnel (toegezegde extra compensatie 25 miljoen), A13-A16 (geen extra compensatie?)

8 9

Glassanering verloopt goed, verrommeling dreigt met name op private erven en langs de A13.

De Hoflandraad is vervangen door Landschapstafel in oprichting, formele status is nog nader te bepalen.

Schapsplan Rottemeren.

Breed scala aan bestemmingen, maar deze zijn weinig gebiedsoverstijgend. Buitens en landgoederen spelen geen rol meer.


XI

Voorne-putten Voorne-putten samengevat

1

Voorne Putten is gelegen op de overgang van stad en delta, en heeft daarom een belangrijke relatie met rotterdam. 60% van de inwoners heeft een werkrelatie met de havenstad.

2

3

4

Het gebiedsplan richt zich op het maken van verbindingen (fietsen, wandelen en varen) en het creëren van nieuwe bestemmingen.

8

Marketingbureau Op Voorne Putten.

Stad land verbindingen zijn vooral auto gerelateerd. Gebiedsplan kent diverse poorten waarbij de N57 het meest tot de verbeelding sprekend is. Fietsroutenetwerk is bijna compleet. Vaarroutes op Voorne Putten zijn het volgende onderwerp. Voorne Putten kent de meeste bestemmingen in de binnenduinrand en aan zee. Van regionale betekenis is oa ‘’Aan Zee’’. Bestemmingen in het ‘’binnenland’’ en langs het Haringvliet komen nog niet echt van de grond. (Hellevoetsluis heeft een prachtige binnenstad, Herinrichting van de Bernisse biedt potentie in combinatie met completeren van het fietsnetwerk met accent bij spuimonding.

+7 Identiteiten van het landschap in gebiedsprofiel goed benoemd, behoefte aan (her)waardering van cultuurhistorische waarden komt oa tot uitdrukking in herbouw zeekoepel op initiatief van particuliere stichting Ook de Herinrichting van “recreatiegebied” de Bernisse wordt gebaseerd op historische betekenis van de vaarweg waaraan op handel bloeiende stadjes waren gesitueerd.

6

Akkerbouw is een dominante vorm van grondgebruik.

Beperkt stedelijke druk. Geen grote infrastructurele ingrepen of bouwopgaven, wel dreigende verrommeling van de Noordrand, dorpsranden en erven.

5

Gebiedsplan Voorne-Putten-Rozenburg en kaart Kreken Kweken.

Gemeenten Hellevoetsluis, Nisserwaard, Brielle en Westvoorne werken intensief samen in ISVP, Rotterdam ook actief betrokken. Uitloop van het Metropolitane Gebied van de MRDH, 60% van de werkende inwoners (...) van Voorne Putten heeft een arbeidsrelatie met Rotterdam. (9) Landschapstafel in oprichting wordt getrokken door ISVP en Rotterdam is aangesloten. Eerste bijeenkomst was op 16/4.

Grondgebonden landbouw, met name akkerbouw, is dominant grondgebruik. Akkerbouwers werken beperkt samen en innoveren beperkt in vergelijking met de akkerbouwers Hoeksche Waard. Er is geen afzetkanaal voor de regionale markt of agrarische Natuurvereniging, Nu vooral via de Greenery in Barendrecht . Glastuinbouw sanering loopt: vrijspelen van de vestingwerken van Brielle en de binnenduinrand. Nadrukkelijke zoektocht naar opgave van de Noordrand (voorkomen verrommeling, faciliteren bedrijvigheid, mogelijk windmolens aan de zuidzijde van het Hartelkanaal).

De herontwikkeling van de Noordrand is een belangrijke opgave (verrommeling voorkomen, bedrijvigheid faciliteren en reageren op de windmolenproblematiek). Er is een beperkte stedelijke druk.

Gebiedsplan Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg. 2010. Noordrand Voorne-Putten, werksessie 4. (2015) www.opvoorneputten.nl/ Kreken Kweken (2008) Samenwerkingsovereenkomst voor het Krekenplan Voorne-Putten. Plattelandstoeristische activiteiten op Voorne-Putten (2015) Natuurlijk Voorne-Putten

Glassaneringsopgave loopt: vrijspelen van de vestingwerken en de binnenduinrand.

Gebiedsprofiel Voorne-Putten (2013) Provincie Zuid Holland

XII



XIII

bestaande Sterke metropolitane landschappen Duin, Horst en Weide: landgoederen en buitens.

Alblasser- en Krimpenerwaard: Kinderdijk en weides.

Biesbosch.

Delta: Dijken, polders en groot water.

De kampioenen buiten de MRDH

XIV



XV

vier versterkte metropolitane landschappen Central Park Delfland

RotteMeren

Delflandse Duinen

Aanwaspolders & De Maas

XVI



XVII

vERBINDING STAD EN OMMELAND

KAAG

UT E

BRAASEM

O

RD ZE EE R

O

LEIDSE SINGELS

NO

MEIJENDEL

DUIVENVOORDE

VLIETLANDEN

INTERNATIONAAL PARK HAAGSE BOS HOFVIJVER KIJKDUIN

VAN

N VA

H OFVIJVER

VA

N

KU

ST

Fijnmazig netwerk (fietsen en varen. Voortbouwen lopende initiatieven om het netwerk te verbeteren, zoals het Polderpad.

Slow Lanes: Routes van Allure. Hoofdroutes van Hofstad naar Hofplein etc. Deels ook voortbouwend op lopende initiatieven.

Verbonden Vaarnetwerk voor grote en kleine vaart. Deels ook voortbouwend op lopende initiatieven als Randstadwaterbaan.

Bestemmingen, parken en tuinen met culturele betekenis. Het benutten van bestaand potentieel door uitgeven van nieuwe concessies.

PL

AA

TS

HA

BOTANISCHE TUIN ROTTEMEREN

IE SCH

-

E

TT

RO

ZEVENHUIZERPLAS

NIEUW BUITEN

HOFWIJK DE TEMPEL

VE

OOSTVOORNSE MEER

KAASMARKT

HISTORISCH CENTRUM DELFT

S MAA

NA

AR

REEUWIJKSE PLASSEN WEEGJE

KRALINGSE PLAS

NS

KRABBEPLAS

TA

D

DIERGAARDE BLIJDORP

LAURENSKERK

BRIELSE MEER DE DUINHUISJES

EUROMAST

STRYPEMONDE VOORNSE DUIN

ZUIDERPARK

KREKEN

HUYS TEN DONCK KINDERDIJK

VALCKENSTEIN KASTEEL VAN RHOON

LEI N N

BUYTENLAND VAN RHOON BERNISSE

OFP

MO OR DEN AAR SLIJN TJE

HOTEL NEW YORK

VA NH

BADSTRAND ROCKANJE

V

HET PARK

BRIELLE

AR A

GEL ESIN RIJN E TH CA

AN

HOEK VAN HOLLAND

MAASVLAKTE II

HONSELAARSDIJK

MOLENDRIEGANG

DELFTSE HOUT

T AS OM EUR TOT

VLUCHTENBURG

H

CO O LS IN G EL N

ZANDMOTOR

D TA FS O H

R A A N

ROTTE - AMSTEL PAD

PIER SCHEVENINGEN

O O FD ST A

D

VOORSTRAAT

AA

R VILLA AUGUSTUS

VILLA AUGUSTUS

SM

US

BR

UG

HOGE DEVEL

R

A

VAN TIENGEMETE

NT

D OT

EE

TIENGEMETEN

Slow Lane: Maas, Schie en Rotte.

XVIII



XIX

werkconferentie 17 april 2015 Op 17 april 2015 is de oogst van zowel de inventariserende ronde langs de Landschapstafel i/o gepresenteerd als de eerste contouren van het overkoepelende perspectief. Op de presentatie is in twee sessies gereflecteerd met de aanwezige: vertegenwoordigers van de gemeenten, bedrijfsleven en maatschappelijk middenvelden. Aansluitend zijn de resultaten gepresenteerd in dialoogvorm met betrokken bestuurders.

XX



XXI

Resultaat tafel 1

Uniek metropolitaan Landschap

Verbindingen tussen stad en ommeland

Vragen en gedachten die naar voren kwamen:

Vragen en gedachten die naar voren kwamen:

• Ja, er moet een schepje bovenop! Metropolitane landschappen

• Intensiveer de overstappunten van het openbaar vervoer naar de

vergen keuzes voor uniciteit, zoals De RotteMeren of een

Slowlanes. Combineren van de verschillende Slow modaliteiten

substantieel Kustlandschap, een echte pleisterplaats in Delfland.

(gaat verder dan de TOP’s).

• De Maas mag niet ontbreken als Uniek Metropolitaan Landschap. • De boeren zijn bepalend in het geheel, niet alleen voor de aanwaspolders. • Vestigingsklimaat voor mensen of bedrijven? Of beide? • Vestigingsklimaat is de combinatie van steden, voorzieningen en

natuur- en cultuurlandschap.

• Benut het OV-fietssysteem beter waarbij fietsen niet op hetzelfde punt hoeven te worden geretourneerd (vgl. Londen, Parijs en Barcelona). • Verbind de deelgebieden met de stad maar ook met elkaar. Er is nog steeds sprake van isolatie (bv. de randen rond ‘t Woudt). • Verbindt langs iconische lijnen als de trekvaart maar ook de Rotte

• Waarom nog nieuwe bedrijven terreinen?

(Hof v Delfland) via Zoetermeer op de Vliet aansluiten (Duin Horst

• Verdichten in plaats van uitleggen. Waar te verdichten?

en Weide), of de Rotte naar de Kern van Schie. Een aantal zitten al in

• Benadruk de verschillen tussen de steden, niet alles hetzelfde.

de landschapstafels zoals Van Zee Tot Zweth.

• Hoe kan je waarden meten?

• Bestemmingen zijn inderdaad ZEER bepalend. Hou hierbij met

• Toekomstbestendigheid van de boeren:

name de aard van de bestemmingen in de gaten, de menselijke

-

betrek boeren (nog) meer bij recreatie en beheer

maat/kleinschaligheid/intimiteit.

-

bedrijfsopvolging is een probleem, investeringen en

planologische beperkingen zijn te grote barrière.

• Het slechten van fysieke verbinding en barrières.

XXII

Resultaat tafel 2


• Ondersteun economisch gezonde ondernemingen in het buitengebied: wees een faciliterende overheid en vergroot het marktbewustzijn.


XXIII

werkconferentie 17 april 2015 voor de metropool 24 april 2015 Metropolitaan Landschap van de MRDH als vestigingsfactor

Recommend Documents