WERKBOEK R E F L E C T I E
Naam
Middeleeuwen Gotiek-3
Klas
Powerpoint: KG03_2_GOTIEK_BOEK_3.ppt
Inleveren
REFLECTIE_WB_KG03_2_GOTIEK_BOEK_3_ppt.doc; v1: 0307
DOEN Lees in je (stencil)boek Reflectie de teksten over de Gotische kunst. Bekijk daarbij de powerpoint (PPT) die in het kopje staat vermeld. Voor de dia-vragen/-opdrachtjes heb je de PPT nodig, dus die kun je alleen maar op school maken. Voor de vragen met een • heb je geen PPT nodig, alleen je boek Reflectie. Die vragen kun je dus ook eerder/later maken, bijvoorbeeld thuis. VRAGEN De volgende tekstvragen gaan over blz.24 van de Middeleeuwen/Gotiek/ Schilderkunst/De Vlaamse Primitieven-1 uit Reflectie. • Waardoor was Vlaanderen op het eind van de 14e eeuw een welvarende streek geworden? .............................................................................................................. • Naast sacrale (kerk) kunst werd er in die tijd steeds meer profane (wereldlijke) kunst gemaakt. Waardoor kwam dat? .............................................................................................................. • Noe drie voorbeelden waaruit blijkt dat schilders steeds meer van de werkelijkheid uitgingen bij het maken van hun schilderijen. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... • Verklaar de naam ‘Vlaamse Primitieven’. .............................................................................................................. .............................................................................................................. • De schilderijen van de Vlaamse Primitieven zijn met een nieuw soort verf geschilderd. Welke verf is dat? .............................................................................................................. • Wie gebruikte die verf voor het eerst voor schilderijen en wanneer was dat? Wie .............................................................. Wanneer ............................ • Wat is er met de weergave van de ruimte aan de hand in de schilderijen? .............................................................................................................. ..............................................................................................................
2 • Noem drie kenmerken die maken dat sommige van de schilderijen van de Vlaamse Primitieven er uitzien als ‘vensters naar de werkelijkheid’. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... • Noem acht andere kenmerken van de schilderijen van de Vlaamse Primitieven (dus geen ruimtelijke kenmerekn meer noemen). 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... 4 ........................................................................................................... 5 ........................................................................................................... 6 ........................................................................................................... 7 ........................................................................................................... 8 ........................................................................................................... Dia 16 Wat gebeurt hier? .................................................................................... Wie schilderde dit? ................................................................................... In welke eeuw? ....................................................................................... Welke manieren van ruimte-suggestie zie je in dit schilderij? Noem er zes en geef van elk een voorbeeld. 1 ........................................................................................................... voorbeeld ............................................................................................... 2 ........................................................................................................... voorbeeld ............................................................................................... 3 ........................................................................................................... voorbeeld ............................................................................................... 4 ........................................................................................................... voorbeeld ...............................................................................................
3 5 ........................................................................................................... voorbeeld ............................................................................................... 6 ........................................................................................................... voorbeeld ............................................................................................... De ruimteweergave klopt voor je gevoel niet helemaal. Wat klopt er niet? Noem drie dingen. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... Dia 17 Welke manieren van ruimte-suggestie zijn niet toegepast in deze paneelschildering? 1 ................................................. 2 ..................................................... 3 ................................................. 4 ..................................................... .............................................................................................................. Noem drie manieren waarop symboliek verborgen zit in de voorstelling. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... Dia 18 Wat is dit? .............................................................................................. Hoeveel panelen telt dit altaarstuk in totaal? .............................................................................................................. Wat stelt de bovenste helft voor? .............................................................................................................. En de onderste helft? .............................................................................................................. De volgende tekstvragen gaan over blz.25 van de Middeleeuwen/Gotiek/ Schilderkunst/De Vlaamse Primitieven-2/olieverf techniek uit Reflectie. • Wat is het bindmiddel bij de olieverfschildertechniek? ................................
4 • Beschrijf de werkwijze van de Vlaamse Primitieven in vijf stappen. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... 4 ........................................................................................................... 5 ........................................................................................................... • Waarmee werd de ondertekening gemaakt? .............................................................................................................. • Wat is een tonale onderschildering? .............................................................................................................. • Hoe komt de optische kleurmenging tot stand in de schilderijen van de Vlaamse Primitieven? .............................................................................................................. Dia 26 Leg aan de hand van deze afbeelding uit hoe een paneelschildering van de Vlaamse Primitieven technisch tot stand kwam. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Dia 29 Wat stelt dit voor? .............................................................................................................. Noem drie kenmerken van de manier van ruimte-weergave in dit schilderij, die typerend zijn voor de Vlaamse Primitieven. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ...........................................................................................................
5 Noem nog drie andere kenmerken van de Vlaamse Primitieven die je ziet in deze afbeelding (of aanwezig wéét). 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... Dia 30 Welke manieren van ruimte-suggestie ken je? 1 ................................................. 2 ..................................................... 3 ................................................. 4 ..................................................... 5 ................................................. 6 ..................................................... 7 ................................................. 8 ..................................................... 9 ................................................. 10 .................................................... Welke manieren zijn toegepast in dit schilderij? Omcirkel het cijfer. Dia 31 Wat stelt dit voor? ................................................................................... Waarom werden in de 15e eeuw vaak portretten van eigentijdse mensen aan bijbelse taferelen toegevoegd? .............................................................................................................. Wat valt op aan de ruimte? .............................................................................................................. En aan de compositie? .............................................................................................................. De volgende tekstvragen gaan over blz.26 van de Middeleeuwen/Gotiek/ Schilderkunst/De Vlaamse Primitieven-3/voordelen olieverf uit Reflectie. • Noem de zes voordelen van olieverf boven (ei-)tempera. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... 4 ........................................................................................................... 5 ........................................................................................................... 6 ...........................................................................................................
6 • Wat is het gevolg van deze voordelen van olieverf? .............................................................................................................. Dia 38 Wat is dit voor product? ............................................................................ Welke gebeurtenis is dit? .......................................................................... Wie zijn dit? ............................................................................................ Welke typerende manier van doen voor het uitbeelden van een verhaal in de Middeleeuwen zie je op dit schilderij? .............................................................................................................. Wat betekent het symbool van de witte lelies? .............................................................................................................. Wat betekent het symbool van het blauwe kleed van Maria? .............................................................................................................. Dia 39 Wie zijn de knielende mensen in de zijvleugels? ........................................... Wie zijn de mensen die naast hen staan? .................................................... Waarom worden zij groter afgebeeld? ......................................................... Dia 40 Welke manier van ruimte-suggestie is kenmerkend voor de landschapjes op de altaarstukken van de Vlaamse Primitieven? (Je ziet het ook in dit voorbeeld) .............................................................................................................. Dia 42 Welke schilder maakte dit? ........................................................................ Noem de twee opvallendste kenmerken van de compositie. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... Dia 50 De afbeeldingen in dit getijdenboek worden gerekend tot de Internationale stijl. Geef hiervoor drie argumenten. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ...........................................................................................................
7 Er is iets mis met het standpunt. Leg uit wat. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Geef nog twee andere voorbeelden waaraan je kunt zien dat de manier van ruimte-uitbeelding nog niet 100% realistisch is. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... Dia 51 De graaf zit aan tafel met zijn gasten. Wat viert hij? ..................................... Wat is dit? .............................................................................................. Wat gebeurt hier? .................................................................................... Dia 52 Welke gebeurtenis speelt zich hier af? .............................................................................................................. ‘Bewijs’ dat de lijnperspectief van de gebouwen niet klopt. .............................................................................................................. De volgende tekstvragen gaan over het ‘Tussendoortje’: Glas-in-loodramen. Dia 55 Leg stap voor stap uit hoe je een glas-in-loodraam maakt. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... 4 ........................................................................................................... Dia 56 Dit raam is ná de Gotiek gemaakt. Dat zie je aan de relatie tussen de voorstelling en de loodstrips. Leg dat uit .............................................................................................................. .............................................................................................................. De volgende tekstvragen gaan over het ‘Tussendoortje’: Grafische technieken. Dia 60 Wat zijn grafische technieken? ..............................................................................................................
8 Wat is grafiek? .............................................................................................................. Wat is een drukvorm? En geef een voorbeeld .............................................................................................................. Dia 61 Noem de vier drukprincipes. 1 ................................................. 2 ..................................................... 3 ................................................. 4 ..................................................... Dia 62 Noem de vier belangrijkste voorbeelden van hoogdruk. 1 ................................................. 2 ..................................................... 3 ................................................. 4 ..................................................... Dia 63 Verklaar de naam hoogdruk. ..................................................................... .............................................................................................................. Dia 64 Wanneer was de uitvinding van de houtsnede? ............................................ Wanneer was de uitvinding van de Boekdrukkunst? ...................................... Wanneer was het tijdperk het incunabelen? ................................................ Dia 67 De houtsnede werd aanvankelijk gezien als een imitatie van .......................... Dia 68 Waaraan kun je zien welke heilige hier wordt afgebeeld? .............................................................................................................. Dit is een blokboek. Wat is dat? .............................................................................................................. In welke tijd moet het dus zijn gemaakt? .................................................... Vertel in vijf stappen hoe je een houtsnede maakt. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ...........................................................................................................
9 4 ........................................................................................................... 5 ........................................................................................................... Dia 69 Dit is een blokboek. Wat is dat? .............................................................................................................. In welke tijd moet het dus zijn gemaakt? .................................................... Dia 70 Leg uit, waarom het maken van een kruisarcering technisch moeilijk is bij een houtsnede. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Dia 74 Leg uit, wat de boekdrukkunst onderscheidt van de handgeschreven boeken en de blokboeken. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. .............................................................................................................. Dia 80 Verklaar de naam diepdruk. ..................................................................... .............................................................................................................. Dia 82 Vertel in vijf stappen hoe je een gravure maakt. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... 4 ........................................................................................................... 5 ...........................................................................................................
10 Dia 85 Deze prent komt uit dezelfde tijd als de eerste houtsneden. Waaraan zie je dat dit geen houtsnede kan zijn? .............................................................................................................. De gravure werd aanvankelijk gezien als een imitatie van ............................. Dia 90 Noem de twee belangrijkste verschillen tussen een gravure en een droge naald. gravure droge naald ..................................................... – ..................................................... ..................................................... – ..................................................... Dia 94 Dit zijn droge naald-lijnen. Waaraan zie je dat? .............................................................................................................. Waarvan is de droge naald aanvankelijk een imitatie? .............................................................................................................. Waarmee wordt een droge naald gemaakt? ................................................. Dia 96 Vertel in acht stappen hoe je een ets maakt. 1 ........................................................................................................... 2 ........................................................................................................... 3 ........................................................................................................... 4 ........................................................................................................... 5 ........................................................................................................... 6 ........................................................................................................... 7 ........................................................................................................... 8 ........................................................................................................... Dia 98 De ets werd aanvankelijk gezien als een imitatie van ....................................
11 Dia 97 t/m 100 Wat is het verschil tussen een ets en een gravure? gravure
ets
..................................................... – ..................................................... ..................................................... – ..................................................... ..................................................... – ..................................................... ..................................................... – ..................................................... Dia 102 Wat is dit? .............................................................................................. Welk drukprincipe is dit? ........................................................................... Noem één aspect van de ruimte-uitbeelding in deze prent die typerend is voor de Middeleeuwen. .............................................................................................................. Dia 104 Wat is een reliekhouder? ..............................................................................................................
