Werkbezoek China Yangzhou 2015
24 september - 1 oktober 2015
Werkbezoek China Yangzhou 2015
Werkbezoek China Yangzhou 2015 24 september - 1 oktober 2015
Een verslag en resultaten van het werkbezoek van de Breda/West-Brabant delegatie o.l.v. burgemeester dr. Paul Depla aan China en Yangzhou
Werkbezoek China Yangzhou 2015
3
Inleiding
Breda/Zuidwest-Nederland heeft sinds 2009 een zusterstadrelatie met de Chinese stad Yangzhou (4,5 miljoen inwoners) in de provincie Jiangsu. Deze stedenband komt voort uit de officiële band die de provincie Noord-Brabant heeft met de Chinese provincie Jiangsu. Ook de Brabantse steden Eindhoven, Tilburg en Den Bosch hebben een zusterstadrelatie met een stad in deze provincie. Breda heeft een actieve stedenband en goede relaties met de stad Yangzhou; deze band wordt actief onderhouden, niet alleen door Breda maar ook door de regio West-Brabant/Zuidwest-Nederland. Bijna jaarlijks wordt een courtesy visit gecombineerd met een handelsdelegatie op thema. Tijdens de meest recente handelsmissie in juni 2014 lag de focus op de thema’s Logistiek en Zorg. Daarnaast heeft het Waterschap Brabantse Delta via de stedenband met Yangzhou enkele projecten met Jiangsu en ook ontvangen we Chinese delegaties in Breda die voortkomen uit contacten uit de handelsmissies. In de onderlinge relaties tussen de gemeente Yangzhou en Breda/ZuidwestNederland vervult Breda een sleutelrol. De uitnodiging van burgemeester Zhu Minyang aan burgemeester Paul Depla om aanwezig te zijn bij de viering van het 2.500 jarig bestaan van zusterstad Yangzhou in september 2015 was aanleiding om deze bijzondere verjaardag te combineren met een werkbezoek. Doelstellingen van dit werkbezoek: 1. Versterken relatie zusterstad 2. Concretisering stedenband 3. Verkennen handelsmissie 2016 Bijgaand treft u aan het verslag en de resultaten van het werkbezoek van de Breda/West-Brabant delegatie onder leiding van burgemeester dr. Paul Depla aan China en Yangzhou.
Breda, november 2015
Werkbezoek China Yangzhou 2015
4
Delegatie
1. Paul Depla – burgemeester Breda 2. Hein van Oorschot, voorzitter Raad van Bestuur NHTV Breda, University of Applied Sciences (alleen Yangzhou programma) 3. Henk Rosman, directeur REWIN West-Brabant 4. Marcelle den Hooglander-Vermunt, acquisiteur afdeling ECO/BrIM, Gemeente Breda 5. Carsten Alt, afdelingsleider TTO Mencia de Mendoza Lyceum Breda (alleen Yangzhou programma) 6. Lianne Baaij, tolk
Werkbezoek China Yangzhou 2015
5
Programma Program China visit Breda delegation to Shanghai - Nanjing - Yangzhou 24 September - 1 October 2015
Date
Time
Thursday 24 September
Activity Breda/Amsterdam
13.30 17.30 Friday 25 September
Departure from Breda Flight Amsterdam-Shanghai Shanghai/Nanjing
10.05 12.30 15.15 17.08 18.30 20.15 21.00
Saturday 26 September
Arrival in Shanghai Lunch with Consul-General Mrs. Anneke Adema and Deputy Consul-General and Head Economic Affairs Mr. David Naves Departure from Shanghai Hongqiao Station to Nanjing Arrival train at Nanjing Station, pick up by NBSO Nanjing Departure for meeting and dinner with NBSO Nanjing (walking distance) Meeting and dinner with Chief Representative NBSO Roeland Schuurman, research economic chances also for trade delegation June 2016 Meeting Mr. Spiekerman, Regiomanager IHG Group, Dutch General Manager Intercontinental, involved in NUFFIC (just as NHTV) Dutch relations will join Nanjing/Yangzhou Roeland Schuurman will join the delegation
09.00 12.00 14.00 18.00 20.30 Sunday 27 September
Visit Jiming Temple and Nanjing City Wall Lunch Meeting and program with Milton BV Mr. Xu Lijun (Jason). Chinese company established in Breda since 2012) and students and parents in Nanjing Oriental Metropolitan Museum Dinner with Jiangsu Provincial Department of Housing and UrbanRural Construction, Mr. Song Ruya Departure for Yangzhou Yangzhou Mr. Carsten Alt Mencia de Mendoza will join the delegation
09.00 10.30 11.30 14.30 15.30 18.00 21.00
Visit Yangzhou Museum Boat tour of Slender West Lake Exclusive meeting and lunch with Mayor Zhu Minyang Visit Ge Garden Dongguan Ancient Street Dinner foreign guests. Mr. Van Oorschot joins the delegation at dinner Meeting Mrs. Deng Qing, director Foreign Affairs Office about deepening the friendly city relationship
Werkbezoek China Yangzhou 2015
6
Date
Time
Monday 28 September
Yangzhou Roeland Schuurman will join the delegation this day Mr. Hein van Oorschot NHTV will join the Breda delegation 10.30 14.00 16.30 18.15 20.00
Tuesday 29 September
Meeting Chamber of Commerce/CCPIT + lunch Meeting Shuren Middle School, exchange program Mencia de Mendoza Breda Mr. Xu Jian, Director International Program Seminar on Yangzhou’s Economic and Social Development with Municipal Leaders Welcoming banquet Art performance with songs and dances – Greatness through the Ages Yangzhou Official Celebration Program Roeland Schuurman will join the delegation this day
10.00 12.00 14.30 17.00 17.15 20.00 Wednesday 30 September
Exhibition of Yangzhou 2500th Anniversary of City Founding in Yangzhou Science & Technology Museum Group photo foreign delegations 2015 World Canal Cities Tourism Forum, speech Mayor Paul Depla Signing ceremony Memorandum between Breda (Mayor Paul Depla) and Yangzhou (Mayor Zhu Minyang) on the deepening of friendly city relationship Signing ceremony Agreement on Friendship and Cooperation between Mencia de Mendoza Lyceum (Mr. Carsten Alt) and Shuren Middle School (Principal) Boat Tour Show on the Grand Canal Yangzhou/Shanghai Official Program and company visit
10.00 12.15 14.00 16.00 Thursday 1 October (national holiday in China)
Activity
Folk Art Exhibition Lunch in South Street Book House Company visit Jiangsu Jiahe Thermal System Inc. (Chinese company established in Roosendaal). Travel to Shanghai Shanghai/Amsterdam/Breda
09.00 12.15 18.00 20.00
Transfer from hotel to airport Flight Shanghai-Amsterdam Arrival Schiphol Arrival Breda
Werkbezoek China Yangzhou 2015
7
Dag 1
vrijdag 25 september: Shanghai en Nanjing Eerste dag werkbezoek China afgerond. Na aankomst in Shanghai een ontmoeting gehad met Consul-Generaal mevrouw Adema en haar plaatsvervanger de heer Naves. Gesproken over het profiel van West-Brabant en het belang om als overheden en bedrijven uit Brabant gezamenlijk op te trekken. Naast aandacht voor logistiek (met havens als belangrijkste overeenkomsten) oog voor toerisme en uitwisseling van studenten. In combinatie speelt NHTV hierin een belangrijke rol. Daarna vertrokken met de trein naar Nanjing. Bijzonder om te zien hoe georganiseerd het rond stations en treinen gaat. Zoveel mensen maken van een station bijna een luchthaven. Vervolgens rijden de treinen perfect op tijd. En komen we dus precies op tijd aan in Nanjing. Ontmoeting gehad met Roeland Schuurman. Hij is chief representative Netherlands Business Support Office. Ook met hem gekeken hoe we de economische samenwerking kunnen versterken en of handelsmissies daarbij een toegevoegde waarde hebben. Ook hij wijst op het belang van een duidelijke focus van een eventuele handelsmissie. Daarna ontmoeting met verschillende ondernemers die de stap naar China gemaakt hebben. Mooie verhalen over het bijzondere karakter van China waarin opbouwen van goede relaties tijd kost.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
8
Werkbezoek China Yangzhou 2015
HEILONGJIANG
JILIN XINJIANG
LIAONING
INNER MONGOLIA
GANSU
Beijing
CHINA
HEBEI NINGXIA
SHANXI
SHANDONG
QUINGHAI SHAANXI TIBET
Yangzhou
HENAN
HUBEI GUIZHOU CHONGOING
JIANGSU
Nanjing
ANHUI
SHANGHAI
ZHEJIANG
HUNAN JIANGXI YUNNAN
FUJIAN GUANGXI GUANGDONG Hong Kong
HAINAN
Werkbezoek China Yangzhou 2015
9
Dag 2
zaterdag 26 september: Nanjing Vanochtend gestart met korte verkenning van Nanjing. De stad waar Eindhoven een stedenband mee heeft en hoofdstad van de provincie Jiangsu. Stamt nog uit tijd dat Philips hier een fabriek had voor beeldbuizen. Op dit moment is Philips overigens nog wel actief in Yangzhou. De verkenning zijn we gestart met een bezoek aan de boeddhistische Jiming tempel. Interessant om te zien hoe men in communistisch China een plek voor boeddhisme heeft weten te creëren. Daarna over de stadsmuur gewandeld. 35 km lang ter bescherming van oude dynastieën. Erg indrukwekkend. Iedere steen heeft de naam van de maker zodat als deze steen niet goed was, de maker kon worden gedood. Daarna ontmoeting met meneer Xu. Zijn bedrijf Milton BV heeft een vestiging in Breda. Hij verzorgt summer courses voor middelbare scholieren. Vanuit Breda bedient hij Nederland. Gedachte is dat kinderen die de Nederlandse cultuur kennen eerder de samenwerking met ons zullen vinden. Daarnaast helpt het wellicht ouders van MKB-bedrijven om meer verbonden met Nederland te raken.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
10
Werkbezoek China Yangzhou 2015
Meneer Xu had een geweldige bijeenkomst georganiseerd. Met presentaties van ouders en leerlingen, waarvan er een volgend jaar naar Avans gaat. Bruggen bouwen werd zo echt zichtbaar. Daarna een rondleiding door het museum gehad. Dan besef je hoe rijk de historie van China is en hoe bescheiden wij mogen zijn. Na bezoek diner gehad met meneer Song van het provinciaal departement voor stedelijke ontwikkeling en water management. Hij heeft een goede relatie met waterschap Brabantse Delta en wil kennis van Nederlandse bedrijven zoals Arcadis en gemeenten zoals Breda gebruiken om vraagstuk van vervuiling water en riolen tegen te gaan. Duurzaamheid is langzaam maar zeker een thema aan het worden in China. En als je rond om je heen kijkt, is dat goed nieuws. Een goed diner om relaties warm te houden zodat we met het waterschap en ondernemers de volgende stappen kunnen zetten in het versterken van de samenwerking in de aanpak van water. Of het nu gaat over de aanpak van vervuiling, de plek van water in de stad of de aanpak van hoog water. Na het diner, met de Chinese traditie van proosten als rode draad, de auto op weg naar onze zusterstad gepakt. Morgen ontmoeting met burgemeester.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
11
Dag 3
zondag 27 september: Yangzhou Om het gesprek met de burgemeester goed te kunnen voeren, moeten we iets weten van de stad. Daarom de ochtend begonnen met een bezoek aan het museum van Yangzhou. Erg indrukwekkend om te zien tot hoe lang de beschaving van deze stad teruggaat. Ook mooi om te zien dat men in het oude China al bezig was met aandacht voor vervuiling. Bijvoorbeeld bij het maken van lampen. Daarna door naar het Slender West Lake. Daar een boottocht gemaakt, langs groene omgeving en parken. Veel Chinese toeristen omdat het vakantieseizoen is rond het mid-autumn festival en de nationale feestdag 1 oktober waarbij iedereen moon cake eet en familie bezoekt. Yangzhou is sowieso een groene stad. Veel groener en schoner dan de andere Chinese steden die ik heb gezien. Vandaag was de lucht zelfs echt blauw. Tijdens de boottocht gevaren onder de brug die het symbool van de stad is. Een brug waarop paviljoenen zodanig gepositioneerd zijn, dat ze vanuit de lucht op een lotusbloem lijken. Na de boottocht kennismaking met burgemeester Zhu. Ontvangen op zijn Chinees. In een grote zaal in enorme fauteuils. Daarbij veel vriendelijkheden uitgewisseld. Maar vooral verkend waarop we de relatie verder kunnen bouwen. Uitwisseling van scholieren en studenten is daarbij belangrijk. Gelukkig gebeurt er op dit terrein al het een en ander. Bijvoorbeeld de summer school in Breda. De uitwisseling met Avans. De NHTV die in China
Werkbezoek China Yangzhou 2015
12
Werkbezoek China Yangzhou 2015
belangrijke partners heeft. En deze week slaat Mencia de Mendoza hopelijk een volgende mijlpaal. Wat dat betreft is de aanwezigheid van Carsten Alt in de delegatie belangrijk. Daarnaast hebben we de verdere samenwerking op het terrein van economie verkend. De haven van Moerdijk en de daarmee samenhangende logistiek zijn daarbij van grote betekenis. Yangzhou hecht ook wel waarde aan duurzaamheid en dan met name gericht op water. Voorts blijkt er in de stad Yangzhou veel aandacht te worden besteed aan toerisme. De komende dagen kunnen we kijken in hoeverre de NHTV een partner voor de overheid en de bedrijven in deze sector kan zijn. Tenslotte zouden we kunnen kijken in hoeverre we rond biobased en agrifood elkaar zouden kunnen versterken. Dit laatste natuurlijk ook in samenwerking met Den Bosch. Na de ontvangst volgde een geanimeerde Chinese lunch. Die beviel Zhu zo goed dat we in de avond direct verder hebben kunnen werken aan een ‘letter of intent’ om onze samenwerking uit te bouwen. Daarvoor hebben we genoten van het historisch centrum van Yangzhou en een diner ter ere van de buitenlandse gasten voor het 2.500 jarige bestaan. Daar sloot ook Hein van Oorschot van de NHTV aan bij de delegatie. Daarmee illustrerend dat we ook op het gebied van toerisme onze banden tussen Breda en Yangzhou kunnen versterken.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
13
Dag 4
maandag 28 september: Yangzhou We beginnen de dag met een ontmoeting met de directeur van de Kamer van Koophandel. Zij zijn in de regio verantwoordelijk voor het organiseren van beurzen voor bedrijven. Daarbij kunnen dan ook internationale bedrijven zich presenteren. Hierbij is het belangrijk om elkaars prioriteiten en agenda te kennen. Vanuit onze kant heeft Henk Rosman, directeur van de REWIN, een presentatie gegeven over de economische agenda van West-Brabant. Daarbij ook laten zien welke bedrijven vanuit China al in Nederland en onze regio actief zijn. Uit de presentatie van de kant van Yangzhou werd nogmaals duidelijk hoeveel waarde er wordt gehecht aan toerisme. Yangzhou wil zich ontwikkelen tot de toeristische stad van China. Nu richt men zich nog vooral op de binnenlandse markt. Maar in de toekomst zou dat perspectief zich natuurlijk kunnen verbreden. Na de lunch naar de middelbare school. De Shuren Middle School. We werden daar hartelijk ontvangen door de directie. Daarbij ook gezien hoe er les wordt gegeven. We werden uitgenodigd bij een klas waar kinderen van zo’n 12 jaar schilderles kregen. De kunstenaar voor de klas combineerde lesgeven met daadwerkelijk zelf mee schilderen. De prestaties van de kinderen, het schilderen van een pioenroos, waren opmerkelijk. Echte talenten. Daarna gekeken naar mogelijkheden van uitwisseling van kennis en ervaringen tussen Mencia de Mendoza en de Shuren Middle School.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
14
Werkbezoek China Yangzhou 2015
Carsten Alt, afdelingsleider van de tweetalige afdeling van de Mencia de Mendoza, hield een mooi verhaal over zijn school en de stad. Ondanks grote verschillen, ook aardige overeenkomsten tussen beide scholen. Allebei tweetalig, gericht op de wereld, open minded en het willen slaan van bruggen tussen landen. De overeenkomsten maken het mogelijk om de verkenning van een samenwerking en uitwisseling echt mogelijk te maken. Carsten Alt blijft langer op school om te kijken of het tekenen van een overeenkomst mogelijk is. Daarna seminar over het economisch beleid van Yangzhou. Daarbij mocht ik kort noemen waar ik aanknopingspunten vond in onze agenda. Aangesloten bij het gesprek dat we met de burgemeester hebben gevoerd. Dus inzetten op logistiek en haven, onderhoud, agrifood en toerisme. Daarbij ook aandacht voor mogelijke betekenis van NHTV. Morgen zouden we dat in de nieuwe overeenkomst met Yangzhou een plaats moeten geven. Daarna groot banket ter ere van 2.500 jarig bestaan. Typisch Chinees. Grote tafels. Vaak proosten. En intussen vele optredens en speeches. Ook leuk om de voormalige ambassadrice van Nederland te ontmoeten. Na het diner op weg naar de grote opening van het 2.500 jarige bestaan. Een spektakel waar de gehele geschiedenis van Yangzhou aan bod komt. Veel kleuren en dans. Een show die wat bombastisch is, maar wel erg indrukwekkend.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
15
Dag 5
dinsdag 29 september: Yangzhou We starten de dag vroeg met de opening van een tentoonstelling ter ere van het 2.500 jarige bestaan van Yangzhou. Bij de tentoonstelling wordt een breed beeld van de ontwikkeling van de stad gegeven. Vooral de snelheid en de massa vallen daarbij op. Soms ook duidelijk kopieerwerk. De meest recente brug doet bijvoorbeeld erg aan de Tower Bridge denken. De feitelijke opening is een bijzondere sessie. Bijzonder lang ook. Iedereen moet daarbij keurig op zijn plaats staan om te luisteren naar de speech van leider communistische partij. Een speech zoals je die verwacht. Hij wordt ook met alle egards behandeld. Is ook logisch. Want uiteindelijk is hij opdrachtgever van de gemeente en daarmee de stuurman van Yangzhou. Daarna het congres “World Forum on tourism and canal”. Ja, het wordt direct groot aangepakt. Daarbij zelf gesproken over betekenis water. In relatie tot stedelijke ontwikkeling, aanpak vervuiling en betekenis van water voor aantrekkingskracht van steden. Bij dat laatste punt, brug kunnen slaan naar NHTV, want water is kans voor toerisme en leisure. Het terugbrengen van de haven en ontwikkeling Belcrum Beach laten dit zien.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
16
Werkbezoek China Yangzhou 2015
Op weg naar ondertekening agreements. Zowel met gemeente als school nadere versterking van samenwerking. Op de punten die we de afgelopen dagen al vaker aan de orde hebben gehad. Dus samenwerking op economisch gebied. En dan speciaal de terreinen van logistiek/ haven, agrifood/biobased, toerisme en scheepsbouw en -onderhoud. Daarnaast oog voor duurzaamheid, bijvoorbeeld op watergebied en verkennen van mogelijkheden van verbindingen tussen volgende generaties. In dat licht is het mooi dat tegelijkertijd een agreement wordt ondertekend tussen Shuren Middle School en Mencia de Mendoza. Carsten Alt gaat de laatste dag van ons bezoek in Yangzhou al beginnen aan de uitwerking van deze plannen. De dag eindigt met de opening van het kanaalfeest. Een botenparade van alle steden in de provincie waarin Yangzhou ligt. Dus veel boten van zustersteden van de Brabantse steden.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
17
Dag 6
Woensdag 30 september: Yangzhou/Shanghai De ochtend begonnen met een culturele manifestatie in het centrum van de oude stad. Mensen van alle generaties deden daar aan mee. Ook binnen groepen een grote variatie van deelnemers. Mencia en Shunen ontmoeten elkaar voor de 2e keer. Na de lunch bezoekt Carsten de Shuren Middle School opnieuw en de andere gaan door naar Jiahe Thermal System. Een bedrijf dat zich in Roosendaal heeft gevestigd. Na een korte rondleiding door het bedrijf dat radiatoren en koelingssystemen voor auto’s maakt, met de directeur gesproken over zijn ervaringen in Nederland. Goed om die ervaringen te delen zodat we daarvan kunnen leren als er andere bedrijven vanuit China naar onze regio zouden komen. Afspraken gemaakt dat REWIN kijkt op welke manier de verbinding met het bedrijf en de regio kan worden versterkt.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
18
Werkbezoek China Yangzhou 2015
Daarna afscheid genomen van Yangzhou en de mensen die ons vanuit de gemeentelijke afdeling Foreign Affairs Office hebben begeleid. Op weg naar Shanghai. Een rit van 4 uur. Daar besluiten we de missie. Voor mij is het de eerste keer dat ik Shanghai in de avond zie. Op de Bund is het schouwspel indrukwekkend. Aan de ene kant de oude stad waarin de Britse historie duidelijk zichtbaar is. Aan de andere kant de nieuwe stad. Rotterdam in meer dan het kwadraat. Daarbij een stroom van mensen die zich het best laten vergelijken met een grote mierenstroom. Een mooi slot van mijn kennismakingsreis naar onze zusterstad Yangzhou. Paul Depla, Burgemeester Breda
Werkbezoek China Yangzhou 2015
19
Werkbezoek China Yangzhou 2015
20
Resultaten Wat heeft de reis, naast de vele indrukken, nu uiteindelijk opgeleverd. En wat zou er in de toekomst moeten gebeuren om deze reis duurzaam te laten renderen? Laat ik beginnen met de doelstellingen die we bij deze reis hadden.
1. Versterken relatie zusterstad Versterken relatie met zusterstad. Vanuit de kant van Yangzhou werd de snelle komst na mijn installatie als burgemeester duidelijk gewaardeerd. Door aanwezig te zijn geweest bij de viering van hun 2.500 jarig bestaan, hebben we bovendien respect getoond voor deze belangrijke gebeurtenis voor de stad. Daarmee hebben we laten zien dat we willen investeren in de relatie met Yangzhou. Dat dit werd gewaardeerd, bleek uit de begeleiding bij de meeste activiteiten. De organisatie vanuit Yangzhou was uitmuntend. Daarbij kregen we bij alle festiviteiten ook een prominente plek. Duidelijk is dat Yangzhou ook hecht aan de stedenband met Breda. En men ook positief staat tegenover een tegenbezoek.
2. Concretisering stedenband Concretisering van relatie stedenband. Tijdens het bezoek is duidelijk geworden op welke terreinen de samenwerking met Yangzhou kan worden versterkt. Het eerste terrein is dat van de economie. 2a. Daarbij kijken we in eerste instantie naar logistiek. De ontwikkeling speelt daarbij een belangrijke rol. Een tweede economische sector waarop de samenwerking kan worden versterkt is de toeristische. De deelname van de NHTV was in deze zeer nuttig. Niet om een uitwisseling van universiteiten te krijgen (de NHTV richt zich op andere, hoogwaardigere universiteiten in regio). Maar wel om de overheid en de toeristische ondernemers van Yangzhou te ondersteunen vanuit de NHTV en haar netwerk. Een derde economische sector betreft de agrifood sector. Hierin ligt een grote uitdaging voor Yangzhou. Als Breda zouden we de clusters op dit gebied rond Den Bosch en Bergen op Zoom in verbinding kunnen brengen met Yangzhou. 2b. Ten tweede kunnen we de samenwerking concreter maken door ons te richten op uitwisseling van kennis en ervaring rond duurzaamheid. In vrijwel alle presentaties van de Chinezen kwam dit onderwerp op tafel. Daarbij is het water het centrale thema. Zowel het hoog water als gevolg van de klimaatverandering als de aanpak van de watervervuiling staan hierbij op de agenda. Op dit terrein is Waterschap Brabantse Delta ook al zeer actief. Dit wordt zeer gewaardeerd. Om verder te komen, zouden wellicht nog wat duidelijker de verschillende partijen die in Nederland een rol spelen in het watervraagstuk in positie kunnen worden gebracht. Uit een gesprek met Foreign Affairs Office bleek dat het aanhaken van bedrijven en gemeenten (bv rond wateropgave in relatie tot stedelijke ontwikkeling) de samenwerking wellicht nog meer kracht zou kunnen geven. Zeker als de rollen (wie kan op welk terrein ondersteuning bieden) helder worden gedefinieerd. Bij het watervraagstuk is overigens ook duidelijk dat de stedenband met Yangzhou niet alleen hoeft te leiden tot een exclusieve samenwerking tussen Breda en Yangzhou. Want op het terrein van water is er ook een intensieve relatie met Nanjing/provincie Jiangsu. We zouden er juist voor moeten zorgen dat we via de stedenband de juiste partners aan tafel krijgen, ook al bevinden die partners zich soms buiten de directe grenzen van Yangzhou en Breda.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
21
Werkbezoek China Yangzhou 2015
22
2c. Uitwisseling scholieren en studenten. Dat we de samenwerking geen exclusieve samenwerking moeten laten zijn tussen twee steden, blijkt ook uit het laatste punt van de verdere uitwerking van de stedenband: de versterking van de banden van de volgende generatie. Dit wordt zeker gewenst. Wat dat betreft was de aanwezigheid van Carsten Alt bij missie van groot belang. De samenwerking tussen Shuren Middle School en Mencia de Mendoza heeft hierdoor een eerste stap kunnen zetten. Maar ook hier spelen in Nanjing interessante initiatieven die we verder kunnen gebruiken. Denk aan de summerschool die door Milton BV vanuit Breda wordt opgezet. Denk ook aan de mogelijkheden die deze school/bedrijf heeft om studenten te interesseren voor bv een studie bij Avans. Daarbij is het wel van belang dat we goed moeten zijn ingesteld op vragen die in China leven. Bv waar het gaat over huisvesting, kwaliteit onderwijs, etcetera. Duidelijk is dat - zonder het te groot te maken - er concrete plannen ontwikkeld worden om uitwisseling van studenten te bevorderen tussen regio Yangzhou en Breda. Daarbij gaat de NHTV ook verbindingen aan met gelijksoortige universiteiten. Niet in Yangzhou zelf, maar wel in de regio. Dit alles maakt het ook mogelijk en wenselijk na te denken wat we als gemeente zouden willen en kunnen doen om deze Chinese studenten te verbinden met de stad Breda.
3. Verkennen missie logistiek 2016 Verkennen wenselijkheid van een handelsmissie logistiek-2016. Bij het eerste gesprek met het consulaat werd duidelijk dat het organiseren van een missie logistiek zinvol lijkt. Daarbij maakte de consul wel heel duidelijk dat het dan moet gaan om een duidelijke clustering van bedrijven. Door juist de gezamenlijkheid te laten zien, zou de waarde van de missie het grootste kunnen zijn. Scherp zijn in het onderwerp van de missie is een voorwaarde. Daarbij niet laten remmen door gemeentegrenzen maar als Brabant eensgezind optrekken. Dus in juni 2016 zeker rond logistiek samen met Tilburg op stap gaan. In die samenwerking zouden we ons ook moeten presenteren op logistieke beurs Transport & Logistic. Dat zou kunnen door bv een gezamenlijke stand. Alleen dan heeft onze aanwezigheid echt betekenis. De verbinding met de haven Moerdijk is hierbij van betekenis. In regio Shanghai/Jiangsu zijn verschillende havens (o.a. Ningbo) die een zelfde positie hebben t.o.v. Shanghai, als Moerdijk heeft t.o.v. Rotterdam. Verkend moet worden of het voor Moerdijk zinvol is om vanuit dit perspectief aansluiting te zoeken met de missie van 2016. De consul heeft samen met de NBSO aangegeven ons hierbij te willen ondersteunen. Ook als we na de beurs matchmaking en ontmoetingsbijeenkomsten voor Nederlandse bedrijven willen organiseren. Dit alles mits we een duidelijke gezamenlijke focus in de missie aanbrengen. Vanuit de consul werd zelfs gepleit voor een meerjarig plan vanuit Brabant.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
23
Vervolg 1. Doorontwikkeling stedenband A. Om de stedenband levend te houden en uiteindelijk er echt van te kunnen profiteren, is het belangrijk dat we de relatie met Foreign Affairs Office warm houden. Hen ook wijzen op mogelijkheden om naar Breda te komen, indien men (relatief) dicht in de buurt is. Daarbij ook bedenken op welk moment we de burgemeester willen uitnodigen voor een tegenbezoek. In oktober moet contact worden gelegd met Foreign Affairs Office om hiervoor een voorstel te maken. Bezoek kan ook worden gekoppeld aan andere Europese bezoeken die Yangzhou aflegt. B. Om de stedenband concreter te maken is het belangrijk om naast de relatie met Foreign Affairs Office de relatie met andere departementen in Yangzhou op te bouwen. Bv die van toerisme of die van onderwijs. Vanuit Breda moeten we die lijntjes gaan leggen. Bv in samenspraak met NHTV. Daarbij goed nagaan wat onze meerwaarde vanuit Breda kan zijn. En of Yangzhou open staat voor inbreng en ondersteuning van hun toeristische sector. Zeker omdat NHTV een relatie met kennisinstellingen uit andere steden aangaat en geen onderwijskundig belang heeft met de relatie met Yangzhou. Voor het eind van 2015 moeten we een beeld hebben of de belangstelling van Yangzhou hiervoor echt concreet wordt. C. Om de uitwisseling van studenten te laten slagen, is het goed om te volgen wat er uit de samenwerking Shuren Middle School en Mencia de Mendoza gaat komen. Daarbij ook eventueel ondersteunen van administratieve hobbels. En verwachtingen aan het begin niet te hoog te maken. Laat samenwerking zich geleidelijk ontplooien en opbouwen. D. In overleg treden met Avans in hoeverre zij zicht hebben op summerschool die vanuit Nanjing wordt georganiseerd. Ook zien welke mogelijkheden en meerwaarde ze zien in het hosten van Chinese studenten die summerschool hebben doorlopen. Daarnaast ook kijken of Avans de samenwerking van Mencia de Mendoza kan ondersteunen. Voor de carnaval kijken of samenwerking tussen Shuren en Mencia voortgang kent. In regulier overleg met Avans relatie met summerschool aan de orde stellen.
2. Handelsmissie juni 2016 E. Verder verkennen van belang om rond logistiek een handelsmissie in juni 2016 te organiseren. Er is dan een grote beurs in Shanghai. Dat is aanleiding om de logistieke sector van Brabant te presenteren en vervolgens te kijken of er bedrijfscontacten worden gelegd. F. Het is echter de vraag of de beurs alleen voldoende reden is om nu al te besluiten om zo’n missie te organiseren. Want wat is het doel van de missie? Waarom willen we een missie? Om ervoor te zorgen dat Chinese bedrijven zich gaan vestigen in West-Brabant om bij ons het economisch cluster te versterken (zitten die bedrijven dan wel in logistieke sector en bieden we ze voldoende begeleiding om geschiedenissen als die van radiator-bedrijf in Roosendaal te voorkomen)? Of om ervoor te zorgen dat er een goederenstroom tussen China en Moerdijk/ West-Brabant tot stand komt (is er überhaupt een goederenstroom tussen China en Moerdijk mogelijk)? Of om kennis van Brabantse logistieke bedrijven te kunnen exporteren naar China en om die manier voor de toekomst een stevige relatie te hebben (is onze kennis nog steeds superieur)? Of om voor Nederlandse bedrijven de Chinese markt te openen (hoe waarschijnlijk is
Werkbezoek China Yangzhou 2015
24
dit op terrein van logistiek)? Of om West-Brabantse bedrijven een goedkope productieomgeving te bieden (welk belang hebben we als Brabant bij outsourcen van activiteiten)? G. We zullen deze vragen eerst moeten beantwoorden. Want afhankelijk daarvan wordt het voor overheid en partners als REWIN wel of niet interessant om een handelsmissie op te zetten. En is het duidelijk welke soort bedrijven we vooral willen meenemen. Als het bijvoorbeeld gaat over het bundelen van goederenstromen zijn de havens en grote logistieke bedrijven van belang. Bij exporteren van kennis is wellicht Dinalog van belang. Bij acquireren van bedrijven juist weer REWIN en BOM. En bij het openbreken van de Chinese markt vooral de bedrijven. H. Om focus aan te brengen in de missie. Of beter nog om de vraag te beantwoorden of een handelsmissie wel wenselijk is, zal de komende maanden nog beter onderzoek moeten worden gedaan. Het huidige bezoek heeft deze vragen opgeleverd. De antwoorden moeten echter nog worden gevonden. En pas dan kunnen besluiten over handelsmissie ja of nee en in welke vorm dan, worden genomen. I . Om deze vragen te beantwoorden, is het belangrijk dat op korte termijn gesprekken worden gevoerd met Havenschap Moerdijk, logistieke bedrijven en dat informatie wordt verkregen van consul en NBSO. J. Pas als deze informatie er is, kunnen we een goed antwoord geven op de vraag of een handelsmissie zinvol is. En, indien dat het geval is, welke vorm die missie dan zou moeten krijgen. Pas daarna volgen vragen als organisatie, delegaties, programma’s, selectie deelnemers en delegatieleiders. Omdat het echter zo juni 2016 is, moeten we uiterlijk aan het eind van 2015 de principiële vragen (gaan we en met welk doel dan) hebben beantwoord.
3. Ontwikkeling relatie water, Breda, Waterschap en Yangzhou K. Het is duidelijk dat de relatie op het gebied van water goed is. De jarenlange investeringen die er vanuit het Waterschap hebben plaatsgevonden, hebben duidelijk effect gehad. Het waterschap is een graag geziene en waardevolle gast. Zowel in Nanjing als in Yangzhou. Kennis vanuit Nederlandse kant wordt erg gewaardeerd en is nog steeds van grote waarde voor de Chinezen. Daarbij zien we dat via deze weg ook ruimte is ontstaan voor Nederlandse bedrijven om de Chinese markt in de provincie van Jiangsu op te gaan. Wat dat betreft was het illustratief dat bij het diner over water ook Arcadis aan tafel zat op uitnodiging van Chinezen. L. Er ligt een stevige basis. Toch merken we uit contacten dat op dit terrein de samenwerking nog meer op kan leveren. Vooral als we duidelijk zijn in de vraag welke Nederlandse partij welke Chinese vraag kan oplossen. Nu lijkt alles via het Waterschap te lopen, terwijl er vragen zijn (denk aan stedelijke ontwikkeling en toerisme in relatie met water) waarin andere partijen meer kunnen bieden aan de partners in China. M. In samenspraak met het Waterschap zouden we de vragen uit China nader moeten verkennen en duiden. Niet alleen om de agenda specifieker te krijgen, maar ook om te kijken wie welke vraag het beste op kan pakken. Dit natuurlijk allemaal onder regie van het Waterschap. Een gesprek met Hein van Stokkum is daarbij van waarde. Moet dus worden gepland.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
25
4. Duurzaamheid als onontgonnen terrein van samenwerking N. Duidelijk is dat in China op dit moment duurzaamheid hoog op de agenda staat. In iedere speech wordt er over gesproken. Als toeristische en groene stad lijkt Yangzhou zich hierbij extra op te willen onderscheiden. O. Duurzaamheid richt zich daarbij op verschillende aspecten. Denk zowel aan vervoer (alle brommertjes rijden tegenwoordig elektrisch), water (zie hierboven) als lucht. De vraag is of we hierin als West-Brabant van betekenis kunnen zijn voor de ambities van Yangzhou. P. Kunnen we onze kennis exporteren? Kunnen we als gemeenten een bijdrage leveren aan de aanpak van dit enorme vraagstuk? Kunnen we voor Brabantse bedrijven op dit terrein een nieuwe markt aanboren? Door een sessie over Yangzhou en duurzaamheid te organiseren, zouden we dit kunnen verkennen. Belangrijk is om te kijken hoe serieus men in Yangzhou werk maakt van duurzaamheid/sustainability. Om vervolgens daarna te kijken of we dan vanuit West-Brabant een aanbod richting Yangzhou kunnen formuleren. Deze vraag zouden we bij Hans Thoolen kunnen neerleggen.
5. Acquisitie bedrijven Q. REWIN heeft meerdere Chinese bedrijven succesvol naar West-Brabant begeleid.We hebben in Yangzhou een bedrijf bezocht dat door REWIN in Roosendaal is gevestigd. Juist deze casus is ingebracht om te leren, want in dit geval bleek na vestiging dat het bedrijf geen optimale keuze had gemaakt. Men verwijt zich dat overigens zelf doordat men geen goed marktonderzoek had gedaan. Inmiddels heeft het bedrijf zijn warehouse gesloten en heeft het bedrijf alleen nog een vertegenwoordiging. We hebben nieuwe afspraken met het bedrijf gemaakt. REWIN pakt dit in oktober 2015 op. R. Daarnaast zou het goed zijn om deze casus met elkaar te evalueren. Want aan de ene kant was het prachtig dat dit bedrijf zich in Roosendaal heeft gevestigd. Terecht hulde voor REWIN. Maar nu blijkt dat bedrijf niet op juiste plaats zit, is het wel de vraag of het lange termijn-belang niet is geschaad door dit succes op korte termijn. Want in plaats van een eerste schaap dat als ambassadeur kan dienen, is het nu wellicht juist een voorbeeld voor bedrijven uit Yangzhou om zich niet te vestigen in West-Brabant. Wat leren we van deze les voor de acquisitie van Chinese bedrijven. Moeten we meer letten op clustering van bedrijven? En moeten we dus selectiever zijn bij werven van buitenlandse bedrijven? Moeten we meer aandacht besteden aan begeleiding van deze bedrijven als ze in Nederland zijn geland? Wat betekent het kortom voor de strategie van REWIN rond Chinese bedrijven en haar rol bij missies naar China? Zou goed zijn om voorafgaand aan (eventuele) missie deze vragen met REWIN te beantwoorden.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
26
Financieel
De kosten van de Breda-delegatie bedragen ongeveer € 3.000 per persoon. Het betreft reis-, verblijf- en transportkosten. De kosten van de tolk bedragen € 5.000 incl. reis- en verblijfkosten. De Gemeente Breda betaalt de kosten van burgemeester Depla, de kosten van de relatiegeschenken (€ 820), de tolkkosten en de verblijf- en transportkosten in Yangzhou van de vertegenwoordiger van Mencia. Deze afspraak is gemaakt omdat het een eerste oriënterende kennismaking betreft die tot stand is gekomen op initiatief vanuit de stedenbandrelatie. De kosten van Marcelle den Hooglander worden betaald uit het BrIM-budget (ook Gemeente Breda) en de kosten van de delegatieleden van REWIN en NHTV worden door de eigen organisaties betaald.
Werkbezoek China Yangzhou 2015
27