Werk maken van werk in de zorg- en welzijnssector Actieplan 3.0 Streekforum Zorg Zuid-West-Vlaanderen 01/06/2015 Lon Holtzer, zorgambassadeur, Vlaamse Overheid 1
Overzicht • Voorgeschiedenis
• Evaluatie in een notendop • Evoluties – visie – kerndoel • Actieplan 3.0 headlines – Verder bouwend op actieplan 1.0 en 2.0 – Nieuwe doelstellingen en acties
• Dossier verpleegkunde en beroepenstructuur • Besluit
2
Voorgeschiedenis • 21 mei 2010: Actieplan 1.0 ‘Werk maken van werk in de zorgsector’ – Instroom – doorstroom – retentie
• 12 juli 2013: Actieplan 2.0 ‘Werk maken van werk in de zorgsector’ – Instroom – Efficiënt en effectief inzetten van zorgpersoneel – HRM beleid
• 8 mei 2015: Actieplan 3.0 (zorg en welzijn) 3
Campagne tools • Vlaams overlegplatform Promotie Zorgberoepen • Website: www.ikgaervoor.be – Met info, inleefmomenten, beeldmateriaal, vacatures
• Website: www.ikgaervoor.be/pro voor professionals – Om input te geven voor publieke website en informatie
• Sociale media • Provinciaal overlegplatform Promotie Zorgberoepen – De 5 provincies en Brussel
4
Evaluatie in een notendop Enkele grafieken • Instroom in zorg- en welzijnsberoepen is gestegen voor alle knelpuntberoepen • Het aantal openstaande vacatures is dalende sinds september 2012 • Blijvende toename van het aantal individueel aangevraagde inleefmomenten en aanbieders van inleefmomenten (n = 344) 5
Evolutie instroom sinds start campagne Relatieve stijging van de opleidingen sinds start campagne Percentage tav. acad. jaar 2010-2011
150% 140% 130% 120% 110% 100% 90%
Verschil in absolute # sinds 2010
10-11
11-12
12-13
13-14
14-15
Personenzorg
100%
101%
102%
104%
105%
1.783
Verpleegkunde (incl. HBO5)
100%
107%
113%
120%
124%
3.264
Vroedkunde
100%
106%
105%
97%
99%
-13
Med. BV
100%
111%
113%
132%
145%
86
Ergotherapie
100%
107%
114%
129%
143%
742
MLT
100%
110%
119%
132%
142%
623
Orthopedagogie
100%
109%
109%
114%
118%
712
Toegepaste psycho
100%
104%
100%
101%
107%
137
Bron: VLHORA-telling 4/10/2014 en VSKO (An Van Grieken) en HBO5 VK via bevraging
Evolutie # studenten verpleegkunde Evolutie verpleegkunde bachelor en HBO5 18.000 16.000 14.000
Aantal
12.000
10.000 8.000 6.000 4.000 2.000
-
4/10/ 2004 HBO5 4.232 Bachelor 5.035 VERPLEEGKUNDE TOTAAL 9.267
≠ 2014 vs 2013
4/10/ 2005 4.392 5.026 9.418
4/10/ 4/10/ 4/10/ 4/10/ 4/10/ 4/10/ 4/11/ 4/10/ 4/10/ 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 4.800 4.691 5.075 5.458 6.134 6.510 7.194 8042 8.238 2,4% 5.202 5.497 5.852 6.582 7.564 8.086 8.221 8584 8.724 1,6 % 10.002 10.188 10.927 12.040 13.698 14.596 15.415 16.626 16.962
Bron: VVSKO, VLHORA en POV 7 Stijging in % sinds 2004: + 83%
Evolutie bacheloropleidingen West-Vlaanderen 2000
West-Vlaanderen
1800 1600 1400
Aantal
1200 1000 800 600 400 200 0
4/10/20 4/10/20 4/10/20 4/10/20 4/10/20 4/10/20 4/10/20 4/10/20 4/11/20 4/10/20 4/10/20 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14
Verpleegkunde
952
940
977
1069
1137
1293
1551
1669
1719
1766
1.697
Vroedkunde
153
163
227
242
269
299
330
329
325
290
282
Ergotherapie
205
209
203
210
225
287
302
295
300
312
343
MLT
91
97
122
137
142
162
205
221
245
267
299
Orthopedagoie
348
376
387
382
330
366
381
397
397
395
434
Toegep.psych.
226
382
536
520
570
673
719
706
730
724
797
≠ 2014 vs 2013
-4 % -3 % 10 % 12 % 10 % 10 %
Bron: VLHORA-telling 4/10/2014
Stijging in % sinds 2004: + 95 %
8
Openstaande vacatures VDAB maart jaar X 4000 3500 3000
Aantal
2500 2000 1500 1000 500 0 Verpleegkundigen
mrt/06
mrt/07
mrt/08
mrt/09
mrt/10
mrt/11
mrt/12
mrt/13
mrt/14
mrt/15
1040
874
1102
1115
1310
1584
1793
1448
1069
1259
0
117
359
410
Zorgkundigen (beschikbaar sinds 2013) Gekwalificeerd verzorgenden
344
336
468
711
578
722
710
372
230
147
Kindbegeleiders
184
223
228
356
286
298
328
432
511
501
Opvoeders
185
222
264
323
256
339
329
204
135
153
Kinesitherapeuten
82
93
119
120
133
194
129
168
153
123
Ergotherapeuten
57
58
96
84
64
114
103
78
65
56
1892
1806
2277
2709
2627
3251
3392
2819
2522
2649
Totaal
apr/12
94
mrt/15
141
feb/15
161
jan/15
90
dec/14
nov/14
160 156 140 139 130 119
okt/14
195
sep/14
64
aug/14
jul/14
98
jun/14
mei/14
apr/14
mrt/14
119
feb/14
150
jan/14
dec/13
48
nov/13
181
okt/13
121
aug/13 sep/13
91
jul/13
jun/13
50
apr/13
100
mei/13
200
mrt/13
14
feb/13
0
jan/13
dec/12
nov/12
okt/12
9 9
sep/12
3
aug/12
17
jul/12
20
jun/12
13
mei/12
4 5
mrt/12
feb/12
jan/12
Aantal
Aantal inleefmomenten per maand Aanvragen inleefmomenten via website www.ikgaervoor.be
300
267
250 205
178 162 151 162
114 72
58
35
22
0
10
Per provincie Totaal per provincie (t/m april 2015) 1000 917 900 807 800
755
700 600 500
486
446
408
400 300 200 103 100
43
0 A'pen
BHG
Limburg
O-Vl
Vl - Br
W-Vl
Via mail
Blanco
11
Aanbieders inleefmomenten # Aanbieders inleefmomenten per provincie 140
120 120
100
80
72
69
60
46 40
22 15
20
0
Antwerpen
Brussel
Limburg
Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
West-Vlaanderen
12
Aanbieders inleefmomenten Verdeling aanbieders naar soort voorziening (n= 344)
166 180 160 140 120 100
69
80
46
31
60
27
40
5
20 0 VAPH
KO Antwerpen
ThuisVK Brussel
Limburg
Thuiszorg Oost-Vlaanderen
Vlaams-Brabant
WZC
ZH
West-Vlaanderen
13
Evaluatie in een notendop Enkele cijfers • Bezoekersaantal op de website: – In 2014: 154.000 bezoekers, waarvan 113.000 nieuw – Aantal is verviervoudigd sinds 2012 – 310 unieke nieuwe bezoekers per dag (gemiddeld, met pieken tot 1200 bezoekers per dag)
• Volgers Sociale media: – Facebook (6700), linked-in (2.510) en Twitter (1287)
14
Evaluatie in een notendop Inhoudelijk • Sterke provinciale acties in alle provincies en in Brussel • Samenwerking tussen onderwijs en werkveld is verbeterd – o.a. ontwikkeling charter over stage in ouderenzorg en geestelijke gezondheidszorg
• Grootste gap is dichtgereden, maar is zeer tijdelijk • Verschillen tussen regio’s en werkomgevingen 15
Enkele elementen qua evolutie en visie • Vermaatschappelijking van de zorg met actieve inbreng van de cliënt • Dubbele vergrijzing (maatschappij en werknemers) • Van hospitalocentrisme naar aandacht voor chronische zorg, thuiszorg en langdurige integrale zorg en ondersteuning • Toenemende technologie en informatisering • Toenemende complexiteit en multiproblematiek • Superdiverse samenleving • Aandacht voor patiëntveiligheid en kwaliteit 16
Kerndoel van actieplan 3.0 • Toekomstgericht plan • Voorzien van voldoende menselijk kapitaal • In een efficiënt en cliëntgericht georganiseerd zorg- en welzijnsaanbod • Met kwaliteitsvolle jobs voor de werknemers of zelfstandige beroepsbeoefenaars • Met aandacht voor competenties Teneinde • Kwantitatief én kwalitatief antwoord te bieden op maatschappelijk verantwoorde vragen naar zorg en ondersteuning nu en in de toekomst 17
Actieplan 3.0 headlines: verderzetting acties 1.0 en 2.0 • Voluit met de campagne ‘Een zorgjob – ik ga ervoor’ verder gaan • Instroom minstens even hoog houden • Aandacht voor diversiteit en gendergelijkheid • Met aandacht voor verzorgenden – zorgkundigen en verpleegkundigen (Kern van zorg en continue observatie en preventie) • Behoud van samenwerking met VIVO en VDAB • Werking VOPZ en POPZ verder zetten en trachten in te bedden in bestaande structuren • Boordtabellen professionaliseren om vraag en aanbod nog beter op elkaar af te stemmen 18
Actieplan 3.0 headlines Nieuwe accenten • Ontwikkelen van een toekomstgerichte beroepenstructuur (zie verder) • Implementatie nieuwe beroepen, o.a. eerstelijn, zorgtechnoloog • Aandacht voor doorstroom van artsen – tandartsen – apothekers en kinesisten • Zalmmodel en watervaleffect: (bij)sturing • Organisatievormen van zorg: ontschottend • Diversiteit: naast kleine lokale projecten, een Vlaams project opzetten samen met partners • HRbeleid: opvolging werkbaarheidsmonitor, overleg rond sociaal correct personeelsbeleid, mantelzorgvriendelijk personeelsbeleid 19
Actueel: dossier verpleegkunde • Europese richtlijn – Generiek – 7 domeinen – 4600 u waarvan 2300 u stage en 8 competenties – Beroepscompetentieprofiel vastleggen, inclusief de 8 competenties – Europese regelgeving inschrijven in Belgische per 18/1/ 2016
• Bachelor-opleiding: vraag naar uitbreiding naar 4 jaar, al dan niet met duaal leren in het laatste jaar, meer stage én meer theorie: Deadline: accreditatie loopt tot sept. 2017 - Beslissing voor zomer • HBO5 opleiding: – Niveau HBO5 moet zeker behouden blijven (uitstroom én doorstroom) – Omvormingsdossier moet klaar zijn tegen januari 2017 Probleem op te lossen via overleg (onderwijs en brede werkveld) Ingebed in toekomstgerichte beroepenstructuur
20
Beroepenstructuur • Waarom – – – – – –
Vergrijzing en toenemende (chronische) zorgvraag Fragmentatie van de zorg tegengaan Onvrijwillig deeltijdse tewerkstelling verminderen Proactief inspelen op de herziening van KB nr. 78 Afstemmen op Europese regelgeving waar nodig Vraag naar hooggespecialiseerd personeel afstemmen op • de betaalbaarheid van het systeem • de inzet van alle competentieniveaus
– Flexibiliteit van zorgpersoneel vergroten – Niet alleen mikken op méér personeel: zorgorganisatie en inzet van menselijk kapitaal zijn onlosmakelijk verbonden 21
Uitgangspunten • Invullen van alle trappen van de Vlaamse Kwalificatie Structuur in alle sectoren (gezondheidszorg en welzijn) – Omwille van noodzaak in zorg en welzijn – Omwille van mogelijkheden voor iedereen op zijn niveau
• Subsidiariteit waar mogelijk • Werken naar generieke profielen, zonder nood aan specialisatie uit het oog te verliezen • Meer werken met EVC (eerder verworven competenties) • Inbouwen van duaal leren waar mogelijk • Omvorming van bestaande opleidingen eerder dan creëren van nieuwe opleidingen 22
Voorstel • Generiek zorg- en hulpverleningsprofiel creëren om autonoom basis-zorg-vraag op te vangen • Met inbouw van een aantal KB78-handelingen • Met meer aandacht voor relatie naar de patiënt/cliënt en het adequaat inspelen op de zorgvraag • Inzetbaar in verschillende domeinen (ZH, WZC, thuiszorg, PmB, kinderzorg, …) • Als eindkwalificatie maar ook als doorgroei mogelijkheid naar diverse zorg- en hulpverleningsberoepen • QUID: vinden van een goede naam om profiel stevig op de markt te zetten. 23
To do • Sterke beroepsprofielen schrijven in overleg met werkveld en toetsing met onderwijs • Aanpassing van – KB 78 – Decreet bijstand aan personen – Erkennings- en financieringsnormen – Organisatiestructuur
• Effect nagaan op sociaalrechtelijke en arbeidsrechtelijke werknemersstatuten 24
Besluit • Autonoom campagne verder zetten maar: • Alleen inzetten op méér volk is niet realistisch • Toekomst evenwichtig voorbereiden • Voor heel veel acties: – OVERLEG noodzakelijk met veel partners • • • •
Onderwijs Werk Federaal Alle andere stakeholders (werkgevers en werknemers)
– Stapsgewijze aanpak noodzakelijk 25
Hartelijke dank voor uw aandacht Eleonora (Lon) Holtzer Zorgambassadeur GSM: 0486 09 85 85
[email protected] [email protected] http://www.twitter.com/zorgambassadeur Facebook: facebook.com/zorgjob http://be.linkedin.com/in/lonholtzer
www.ikgaervoor.be én www.ikgaervoor.be/pro 26
