Werfafval tot het minimum beperken en optimaal benutten

Werfafval tot het minimum beperken en optimaal benutten Leefmilieu Brussel

Voorkomen van afval – De Muntpuntwerf Sven GROOTEN B-Architecten

INHOUDSTAFEL • • • • • • • • •

Inleiding Geschiedenis van het project Beschrijving van de renovatiewerken Onaangename vondsten Vloeren : behouden of vervangen ? Materiaalbesparing (of niet) Beglazing Hergebruik Inventaris

Inleiding De renovatie van het Muntpunt is zeker geen voorbeeld van ideale werf, en daarom is het een interessant verhaal te vertellen. Ingewikkelde situatie die heel typisch is voor de Brusselse context : ● Zware renovatie van een gebouw bestaande uit onderdelen van verschillende perioden ● Publieke aanbesteding ● Verschillende randvoorwaarden die een extra-laag van complexiteit aanbrengen.

● Onverwachte ontdekkingen in de loop van de werf ● ... Wat we hier willen geven is een realistisch beeld van een 'moeilijk' project, en het verband te kunnen tonen tussen bepaalde keuzes en hun gevolg in termen van afval of materialen.

Inleiding

Foto : Rotor vzw



Geschiedenis van het project ● De wedstrijd dateert van 2003.

● Transformatie van de HOB (Hoofdstelijke Openbare Bibliotheek) in 'Muntpunt'. ● De initiële bedoeling was om enkel de eerste 2 verdiepingen van het 'Monnaie House', een gebouw uit de jaren '70, aan te pakken. ● Uiteindelijk werd er toch beslist om 'Schildknaap' erbij te nemen, een gebouw uit de 19e eeuw. ● 'Nightshop', een gebouw tussenin, werd afgebroken om plaats te maken voor een trappenhuis.

Geschiedenis van het project ● Om het gebouw toegankelijker te maken en publieke ruimtes te creëren, worden de verdiepingsvloeren uitgebroken. ● Transformatie van een kantoorgebouw met lage verdiepinghoogtes naar een publiek gebouw. • Opgelegde minimumhoogte = 2,50m. Terwijl plafondhoogte zonder afwerking van de valse plafonds slechts 2,51m is ! • --> op bepaalde publieke plaatsen dubbel hoge ruimtes.

● De voornaamste ingrepen gebeuren in functie van de centrale boekentoren : • • • •

Onthaal publiek infopunt/balie publieke stadsstudiezaal publieke auditorium



Beschrijving van de renovatiewerken ● Daarnaast komen er nog : • Traphallen • Liften (o.a. voor rolstoelgebruikers) • nabijheidskantoren voor de medewerkers

● Plaatselijk zijn de vloeren opgebroken om de kolommen met elkaar te verbinden. ● Ook bepaalde deuren in de kern moeten verhoogd worden, het nieuwe gegoten deel wordt verbonden met het bestaande

Foto : Rotor vzw

Beschrijving van de renovatiewerken ● Alles van de afwerking is eruit gehaald.

● De bestaande convectoren waren niet meer in staat om het gebouw te verwarmen. ● De bestaande gevel blijft behouden en wordt gereinigd. ● De ramen blijven ook behouden, behalve op het eerste verdiep, omwille van het budget. ● De gevel is waarschijnlijk niet geïsoleerd omwille van het budget (dat zou langs buiten moeten, wat heel moeilijk geweest zou zijn omwille van de vinnen en de betonnen schubben). ● Op het gelijkvloers : bouwen van een geïsoleerd gordijngevelsysteem.



Onaangename vondsten ● Het gebouw was tijdens de ontwerp- en de aanbestedingsfase nog in gebruik --> bepaalde dingen konden niet grondig onderzocht worden. ● Bij het strippen van het 'Monnaie House' : • heel wat asbest ontdekt in de leidingschachten • Koker/paneel tussen de schubben en de convectoren was helemaal volgestort met PUR isolatie rondom de leidingen.

Onaangename vondsten ● Leidingen behouden of niet ?

--> Tussenoplossing : diepste kanaal wordt behouden en alle kleinere leidingen worden eruit worden. • Een deel van de PUR isolatie wordt dus behouden (gigantisch werk om de PUR eruit te krabben). • Testen met producten om de PUR te laten oplossen, bleken niet te werken.

Foto : Rotor vzw

Onaangename vondsten ● 'Schildknaap', was niet toegankelijk, want het was nog niet in eigendom van de VG. ● Later dan ook asbest ontdekt. ● Daar komen ook allemaal dubbelhoge, publieke ruimtes : • • • •

Café literair salon seminarie- en vergaderlokalen ontvangst- of receptieruimte

● Sommige vloeren met een lage ruimte tussen. Worden deels bewaard.



Vloeren: behouden of vervangen? ● Voor 'Schildknaap' zijn er verschillende concepten geweest tijdens de ontwerpfase. ● Door de publieke ruimtes verandert de belasting van de vloeren, maar de vloeren konden nooit echt onderzocht worden. ● In de ontwerp- en de aanbestedingsfase zijn een aantal openingen gemaakt in de vloer om de sectie te kennen van de draagbalken. Maar dat is beperkt. ● Obv die gegevens heeft de ingenieur beslist dat de houten vloeren niet voldoen voor een nieuwe belasting van 500 N/m² (i.p.v. 300 N/m²). --> Betonnen vloer te steken ● Maar op vraag van Monumentenzorg is er gekozen voor constructieve houten vloer. Toch weer weggewerkt om redenen van brandwerendheid (brandwerende beplating, ezv.) !

Vloeren: behouden of vervangen? ● Het plan bestond om de bestaande vloer uit te breken, stalen liggers te voorzien, nieuwe houten liggers te leggen, het geheel brandwerend in te pakken en tenslotte de vloeren plafondafwerking. ● Maar bij het strippen van de vloeren is gebleken dat er al stalen profielen lagen in de vloeren en in de dwarswand. Die waren beter dan voorzien, dus is er besloten om die te behouden. --> vertraging, extra studiewerk, opmeten van die profielen, andere complicaties, ... ● Voordeel : het gebouw moet niet geschoord worden (als die vloeren waren uitgebroken, was er ook geen dwarse stabiliteit meer). ● De stalen profielen blijven behouden, hier en daar versterkt, maar er wordt wel een nieuwe houten structuur tussen gelegd.

Vloeren: behouden of vervangen?

Foto : Rotor vzw

Foto : Rotor vzw



Materiaalbesparing (of niet) ● In het dak van 'Schildknaap' werden de spanten volledig gestript. Er bleek dat die niet dragen op de muur, maar op de houten vloer ! --> De ingenieur heeft beslist de bestaande spanten te vervangen. Is dat een materiaalbesparing of niet? • Enerzijds zijn er nieuwe stalen spanten, • Anderzijds is er een ingewikkelde structuur van houten spanten, die opnieuw brandwerend moesten worden ingepakt met brandwerende gipskartonplaten.



Beglazing ● Er werd voorzien om alle ramen te vervangen omwille van thermische redenen en akoestische normen ● Maar Monumentenzorg heef gevraagd om de bestaande profielen te behouden en daarin dubbele beglazing te plaatsen. ● Dat is niet mogelijk in het café, dus toch toestemming op voorwaarde dat de gevel naar de oorspronkelijke toestand hersteld wordt. ● Voor de andere ramen worden de kaders behouden, eruit gehaald, gereinigd en dubbele beglazing erin geplaatst (die niet genoeg isoleert en ook niet de akoestische normen haalt !).



Hergebruik ● In de ontwerpfase : idee om te gaan hergebruiken. • De raamprofielen worden bewaard. • De wanden van heel de ruimte op niveau 0 waren bekleed met travertijn en zijn er afgehaald, verzaagd in kleinere stukken en zullen worden hergebruikt in de toog van het café. • Qua (binnen)afwerking wordt er bijna niets gerecupereerd. • Ook niet qua technieken.

● Bij het ontwerp, evaluatie van wat kan hergebruikt worden, maar niet gedetailleerd. Afhankelijk van grote en kleine, particuliere en publieke gebouwen, de betrokkenheid van de bouwheer, ... ● Openbare projecten : vaak heel moeilijk om materialen afkomstig van een andere werf te herbruiken (alles moet voorgeschreven worden in een bestek).



Inventaris ● Er is nooit een gedetailleerde inventaris of meetstaat gemaakt van wat er uit moest, want het gebouw is altijd in gebruik geweest. --> Aantal forfaitaire posten per type afbraakmateriaal

Foto : Rotor vzw

Inventaris ● Mocht het strippen van openbare gebouwen uitbesteed worden en reeds op voorhand plaatsvinden, dan zouden de architecten met minder verassingen geconfronteerd worden. ● Moeilijker in de aanbestedingsfase. ● Hangt er ook van af of het gebouw leegstaat of niet ● Een volledige inventaris kan pas opgemaakt worden zodra er gestript wordt. ● Openbare aanbesteding : zo weinig mogelijk meerprijzen.

CONTACTS Sven Grooten Architect

Coordonnées :  

: 03/231.82.28 : [email protected]

Werfafval tot het minimum beperken en optimaal benutten

Recommend Documents