WELKOM namens RRA Advocaten en NASH Consulting
“Voorwaarts uit de crisis”
Corporate Finance de waarde en overdracht van een onderneming
Edgar Janssens
Introductie Edgar Janssens Privé 51 jaar, getrouwd, 4 kinderen, wonende in Zuid-Limburg Opleiding Bedrijfseconomie in Rotterdam (Erasmus universiteit) Bedrijfskunde (ondernemingsfinanciering) “Mergers & Acquisitions” – Amsterdam Institute of Finance M&A , MBA Insead (Fontainebleau, Singapore) Werkervaring Chicago (LaSalle National Bank) Seoul (ABN Bank) International Private Banking (ABN AMRO Bank) Sr. consultant internationale strategie en corporate finance (Deloitte) Directeur M&A Kredietbank Nederland Directeur M&A TMF Financial Services Hoofd Mergers & Acquisitions (ING Bank) Bijzonder Beheer (Directeur Nederland Troostwijk) Directeur Zaken Maastricht & Heuvelland / Limburg (ABN AMRO Bank / Newbank) Partner NASH Consulting
Het NASH Team
v.l.n.r.: Erik Steffens, Harm Loopstra, Peter Broekhof, Joost Dijkstra, Edgar Janssens
“De kracht zit in de onderlinge combinaties, de toegankelijkheid en eigen ondernemerservaring”
Wat doet NASH Consulting? Corporate Finance Begeleiden koop en verkoop van ondernemingen (van waarderen en het opstellen van een profiel, via onderhandelingen tot due diligence en closing) Begeleiden overdracht van familiebedrijven / bedrijfsopvolging Waardebepalingen, liquiditeitsprognoses, normaliseringen, cashflow analyses Consultancy Waardevermeerdering, herpositionering en herstructurering van ondernemingen, restructuring en recovery, risk management, outsourcing Coaching, invulling commissariaat, toezichthouder, interim (project) management, conflictbemiddeling
Debt Advisory Begeleiding (her-)financieringsvraagstukken (inclusief eventueel risicodragend vermogen) Ondersteunen bij het verkrijgen van bankfinanciering Advies en ondersteuning bij rente- en valutaderivaten Financiële herstructurering (inclusief factoring, leasing etc.) Wij helpen bestuurders en aandeelhouders met de verplichte uitkeringstest voor dividend, in het kader van de nieuwe wetgeving.
risk management
Corporate Finance
outsourcing
Strategie
SWOT analyse
Begeleiding verkoop en koop ondernemingen Arrangeren herfinanciering Waardebepaling onderneming begeleiding financieringstrajecten
Nieuwe markten betreden
Waardevermeerdering
restructuring en recovery Herstructureren ondernemingsfinanciering
Coaching
Regievoering onderhandelingen en overdracht
toezichthouder
conflictbehandeling commissariaten risicodragend vermogen Waardering aandelenpakket
interim management
Management support
DE ESSENTIE VAN ZAKEN DOEN = WAARDE VERMEERDERING 7
Hoe wordt waardevermeerdering zichtbaar?
KASSTROOM TOENAME
Wat mag u zich afvragen? Wat moet een ondernemer zich afvragen?
Waar verdienen we eigenlijk het geld mee? Hoe zit de waardeketen in elkaar, wat zijn de trends, wat verdienen anderen en pakken we daar genoeg van mee? Waar zijn we eigenlijk uniek in? Wat moet anders, waar naartoe? Gaan we dat met deze organisatie redden; kunnen we wel veranderen en versnellen?
Kan “Kan iemand zich nog herinneren wat onze core business iemand zich nog herinneren wat onze core is business is?”
Maar dan eerst weten waar we nu staan
Waardebepaling status quo Definitie van de business en de kernwaarden Definitie van de markt en marktsegmenten Waarom kiest men voor ons? USP’s? Hoe gemakkelijk kiest men voor een ander?
Begripsvorming Waarde Prijs Taxatie
Wanneer komt men in aanraking met waarderen? Transactie •Onderbouwing vraagprijs •Target valuation •Bepalen fusieverhouding •Uit-/ toetreden aandeelhouders •Werknemersparticipatie Juridisch •Echtscheiding •Aandeelhoudersovereenkomst •Gerechtelijke procedure •Forensic valuation •Fairnessopinion/ secondopinion Fiscaal •Herstructurering •Overdracht binnen familie •Intellectual Property / merk •Werknemersparticipatie •Trusts / SPF routes
Is waarde objectief?
Nee! Waarde is afhankelijk van situatie, positie en verwachtingen!
Hoe waarde kan verschillen: eindejaarslot > Kosten: €100 >1 prijs: €100 miljoen > Kans op deze prijs: 1: 25 miljoen
Wat is het lot waard? Marktwaarde? €100 Verwachtingswaarde? €4 Netto contante waarde? -/- €96 Op 31 december? Op 2 januari?
Zienswijze en timing zijn van invloed !
Hoe waarde kan verschillen: waardeparadox van Adam Smith
> > > >
Wat is meer waard, water of diamanten? In Kasteel Terworm in Heerlen? In de Sahara? Nut, waarde en prijs
Situatie en positie zijn van invloed
Bezit vs. opbrengsten uit bezit I Een hotel staat voor €50 mln. op de balans; Wat is de economische waarde?
Wanneer de bezettingsgraad 80% is?
Wanneer de bezettingsgraad 10% is?
Bezit vs. opbrengsten uit bezit II Welke onderneming is meer waard? 1. Transportonderneming verlieslatend Vrachtwagens getaxeerd op €1.000.000
2.Transportonderneming winstgevend Vrachtwagens getaxeerd op €400.000
1. Onderneming realiseert constante cashflow van €500.000; Bedrijfspand is getaxeerd op €1.000.000
2.Onderneming realiseert constante cashflow van €600.000; Bedrijfspand is getaxeerd op €200.000
1.Onderneming realiseert 2.Onderneming realiseert constante cashflow van constante cashflow van €500.000; Eigen vermogen €600.000; Eigen vermogen is €1.000.000 is €18.000
Hoe waarderen wij een onderneming? Economisch denken is bepalend “Bezit is geen bron van waarde, waarde zit in opbrengst” Een onderneming is waard wat je er in de toekomst mee denkt te kunnen verdienen Elke waardering is per definitie subjectief In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst Het economische waarde denken ziet een onderneming als een investeringsproject Waarde is wat je ermee kunt bereiken: Focus op de toekomst Zienswijze, positie en timing zijn belangrijk
Visuele samenvatting Boekhoudkundige Balans Eigen vermogen Activa
Vreemd vermogen
Economische Balans
Contante waarde geldstromen
Waarde aandelen Waarde Vreemd vermogen
Visuele samenvatting Per 1 januari 2013 Waarde vreemd vermogen Waarde Onderneming
Waarde aandelen
Waarde aandelen
21
Overdracht van een onderneming Hoe verloopt zo’n proces? Aandelentransactie versus activa transactie Wat wordt er gekocht / verkocht? Waarom? Wie / wat is de verkoper? Wie / wat is de koper?
Proces overdracht van een onderneming
Verkooptransacties > Waardebepaling > Long list > Teaser (anoniem) > Short list > Onderhandelingen, exclusiviteit, intentieverklaring > Due diligence > Signing, closing Kooptransactie > Profiel bepaling > Long List > Research en bezoeken > Shortlist > Onderhandelingen, exclusiviteit, intentieverklaring > Due diligence > Signing, closing
Activatransactie Verkoop: HOLDING
WERKMAATSCHAPPIJ = TARGET
In werkmaatschappij worden activa (deelneming) vervangen door liquiditeiten
Verkoop activa werkmij. Ontvangst transactiesom
Aandelentransactie Verkoop: HOLDING
WERKMAATSCHAPPIJ = TARGET
Verkoop aandelen werkmij. Ontvangst transactiesom In holding worden activa (deelneming) vervangen door liquiditeiten
Koop: Financiering
HOLDING
Betaling transactiesom Koop aandelen werkmij.
WERKMAATSCHAPPIJ = TARGET
Vragen?
RRA Advocaten N.V. Één visie, vier pijlers •
Deskundig. Dankzij ons niveau, kennis en ervaring. De juiste opleidingen, de nieuwste bijscholingen en kennis van de meest recente ontwikkelingen. Een sterke combinatie om ons volledig en succesvol op uw zaak te storten.
•
Persoonlijk. Dicht bij onze cliënten staan. Echt naar hen luisteren. Weten wat hen beweegt en hoe ze hun situatie het liefst opgelost willen zien. Zodat ze er later met de beste oplossing en een goed gevoel op terug kunnen kijken.
•
Ondernemend. Weten wat te doen op welk moment. In de kortst mogelijke tijd. De juiste personen benaderen. Snel en doortastend handelen. Alleen dat leidt tot maximaal rendement.
•
Nuchter. Door onze reële kijk op geschillen. We kunnen vechten als een pitbull. Maar liever adviseren we eerst. Of vervullen we de rol van onderhandelaar. Pas als het moet, duiken we in de juridische arena. Voor ons ook geen opzichtig uiterlijk vertoon. Ook dát hoort bij onze nuchterheid.
RRA Advocaten N.V. Thema’s • • • • •
Onderneming Vastgoed Arbeid Intellectuele eigendom Ruimtelijk omgevingsrecht
Ondernemingsrecht Aandachtspunten bij overdracht van onderneming/aangaan participatie Michèlle Hussem
Introductie Michèlle Hussem Privé 28 jaar, getrouwd, 1 kind, wonende in Maastricht Opleiding Nederlands recht (Universiteit Maastricht) International comparative law (Truman State University, USA) Master Handels- & Ondernemingsrecht (Universiteit Maastricht) Werkervaring Bedrijfsjurist (X-CAGO Newsware) Juridisch medewerker (VDB Advocaten) Advocaat (VDB Advocaten) Advocaat (RRA Advocaten)
Verschillende ‘soorten’ overnames/participaties Aandelenoverdracht Activa-/passiva overdracht Joint-Venture Fusie
Aandelenoverdracht voor Holding A Werkmij
Holding B €
na Holding A €
Holding B Werkmij
Activa-/passiva overdracht Voorbeeld I voor Holding A
Holding B €
Werkmij activa/passiva na Holding A
Holding B
Werkmij A
Werkmij B
€
activa/passiva
Activa-/passiva overdracht Voorbeeld II voor Holding A Werkmij
B €
activa/passiva na Holding A Werkmij €
B activa/passiva
Activa-/passiva overdracht Voorbeeld III voor Holding A
Holding B
Werkmij A
Werkmij B
activa/passiva
€
na Holding A
Holding B
Werkmij A
Werkmij B
€
activa/passiva
Joint venture voor A
B
C
Holding A
Holding B
Holding C
na
Werkmij
Wanneer komt men in aanraking met waarderen? Transactie •Onderbouwing vraagprijs •Target valuation •Bepalen fusieverhouding •Uit-/ toetreden aandeelhouders •Werknemersparticipatie Juridisch •Echtscheiding •Aandeelhoudersovereenkomst •Gerechtelijke procedure •Forensic valuation •Fairnessopinion/ secondopinion Fiscaal •Herstructurering •Overdracht binnen familie •Intellectual Property / merk •Werknemersparticipatie •Trusts / SPF routes
Wanneer komt men in aanraking met waarderen? Transactie •Onderbouwing vraagprijs •Target valuation •Bepalen fusieverhouding •Uit-/ toetreden aandeelhouders •Werknemersparticipatie Juridisch •Echtscheiding •Aandeelhoudersovereenkomst •Gerechtelijke procedure •Forensic valuation •Fairnessopinion/ secondopinion Vrijwel in alle gevallen een tegengesteld belang tussen partijen. Op welke manier waarderen?
Fiscaal •Herstructurering •Overdracht binnen familie •Intellectual Property / merk •Werknemersparticipatie •Trusts / SPF routes
Hoe wordt prijs bepaald bij uitkoop aandeelhouder Statuten bevatten vaak “vage” bepaling: “De prijs zal - tenzij de aandeelhouders eenparig anders overeenkomen - worden vastgesteld door een of meer onafhankelijke deskundigen, die door de aandeelhouders in gemeenschappelijk overleg worden benoemd. Komen zij hieromtrent binnen twee weken na ontvangst van de in lid x bedoelde kennisgeving van het aanbod niet tot overeenstemming, dan zal de meest gerede partij aan xxx de benoeming van drie onafhankelijke deskundigen verzoeken.” Niet duidelijk welke waarderingsmethode wordt gebruikt Na bekendwording prijs meestal nog mogelijkheid tot terugtrekken
Prijsbepaling bij oprichting Inbreng in geld of natura? Vele mogelijkheden bij inbreng in natura: inbreng activa kan bestaan uit bijv. machines, vorderingen, contracten, IE-rechten etc Bij inbreng in natura moet worden overeengekomen welke waarde dit vertegenwoordigd Inbrengverplichting (accountantsverklaring) is vervallen per 1-10-2012. Nu gezamenlijk overeenkomen
Duidelijkheid vooraf Duidelijkere bepaling in statuten opnemen. Tenminste inkorten termijn en bepalen wie (eventueel “abstract”) als deskundigen worden benoemd Mogelijkheid tot opname formule Mogelijkheid tot opname verplichte verkoop Overweging opname in statuten of aandeelhoudersovereenkomst Opname eigen geschillenregeling
Relevante wetswijzigingen Afschaffing kapitaalvereiste € 18.000, Inbrengverplichting (accountantsverklaring) vervallen per 1-10-12 Meer flexibiliteit bij vormgeving statuten Verschillende aandelensoorten Afschaffing blokkeringsregeling Versoepeling geschillenregeling “Vergrootte” aasprakelijkheid bestuurders + aandeelhouders Mogelijkheid tot disculpatie middels taakverdeling Herziening regels tegenstrijdig belang
Gevolg wetswijzigingen Eenvoudigere oprichting nieuwe BV Zelf vaststellen waarde inbreng Kapitaalvermindering en uitkering bestaande BV? Uitkeringstoets! Geen betrokkenheid bij besluitvorming i.g.v. tegenstrijdig belang
Bij bestaande BV statutenwijziging vereist voor flexibelere regels Ook wijziging samenhangende documenten
Juridische documenten •
Geheimhoudingsverklaring of –overeenkomst (NDA)
•
Intentieverklaring of -overeenkomst (LOI)
•
Due diligence rapportage
•
Koopovereenkomst
•
Leveringsakte
•
Statuten(wijziging)
•
Aandeelhoudersovereenkomst
•
Geldleningsovereenkomst
•
Licentieovereenkomst
•
Persbericht
Aandachtspunten aandelenoverdracht 100% Zitten alle rechten (IE-rechten etc) in de BV? Moeten de statuten worden herzien? Wie is de bestuurder? Is er een bestuursstatuut / directiereglement? Garanties + boete
Aandachtspunten aandelenoverdracht Welke aandelensoorten zijn er? Welke aandelen worden verkregen? Is er een aandeelhoudersovereenkomst? Dient deze te worden herzien? Moeten de statuten worden herzien? Zijn er bestaande overeenkomsten met andere aandeelhouders? Garanties + boete
Aandachtspunten activa/passiva transactie Zitten alle rechten (IE-rechten etc) in de BV? Medewerking van derden is vereist bij overdracht overeenkomsten Overgang personeel? Garanties + boete
Aandachtspunten aangaan participatie Due diligence? Wie brengt wat in? Moet BV na initiële inbreng zelf in vermogen voorzien? (Taken) bestuur? Afspraken over (voortzetten) samenwerking maken Afspraken over uit-/verkoop maken
Vragen?
Introductie Harm Loopstra Privé 48 jaar, getrouwd, 4 kinderen, wonende in Voerendaal Opleiding Algemene Economie in Rotterdam (Erasmus universiteit) Werkervaring Economisch Bureau Amro Bank (Amsterdam) Desk Gezondheidszorg ABN AMRO Bank (Amsterdam) Sr Accountmanager Corporate Clients ABN AMRO Bank (Arnhem) Rayondirecteur Zevenaar ABN AMRO Bank Districtsdirecteur Zaken Heerlen ABN AMRO Bank Districtsdirecteur Zaken Maastricht ABN AMRO Bank Vinolo wijnimporteur en handelaar Partner NASH Consulting
De Uitkeringstoets Wet vereenvoudiging en flexibilisering BV-recht 51
Harm Loopstra
De Uitkeringstoets Inhoudsopgave 1 – Aanleiding 2 - Wettelijk kader 3 - Hoe moet een uitkeringstoets worden uitgevoerd? 4 - Hoe hiermee om te gaan ?
1 - Aanleiding
- Nieuwe Wet Vereenvoudiging en Flexibilisering BV-recht - Artikel 216 = crediteurenbescherming - Artikel 207c is vervallen - Aansprakelijkheid bestuurders
2 - Wettelijk kader
a - Wettekst b - Interpretatie van de wettekst c - Aansprakelijkheid
2a - Wettekst
Lid 1: “De algemene vergadering is bevoegd tot bestemming van de winst … en tot vaststelling van uitkeringen, voor zover het eigen vermogen groter is dan de reserves die krachtens de wet of de statuten moeten worden aangehouden.”
2a - Wettekst
Lid 2: “Een besluit dat strekt tot uitkering heeft geen gevolgen zolang het bestuur geen goedkeuring heeft verleend. Het bestuur weigert slechts de goedkeuring indien het weet of redelijkerwijs behoort te voorzien dat de vennootschap na de uitkering niet zal kunnen blijven voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden.”
2a - Wettekst Lid 3: “Indien de vennootschap na een uitkering niet kan voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden, zijn de bestuurders die dat ten tijde van de uitkering wisten of redelijkerwijs behoorden te voorzien jegens de vennootschap hoofdelijk verbonden voor het tekort dat door de uitkering is ontstaan…”
2a - Wettekst Lid 3 (vervolg): “Degene die de uitkering ontving terwijl hij wist of redelijkerwijs behoorde te voorzien dat de vennootschap na de uitkering niet zou kunnen voortgaan met het betalen van haar opeisbare schulden is gehouden tot vergoeding van het tekort dat door de uitkering is ontstaan, ieder voor ten hoogste het bedrag of de waarde van de door hem ontvangen uitkering …”
2b - interpretatie van de wettekst - Wet is onduidelijk over de vraag hoe de uitkeringstoets dient te worden uitgevoerd - Nog geen jurisprudentie beschikbaar - Uit de memorie van antwoord (2012): “het is een materiële test die zich richt op de daadwerkelijke financiële positie van de vennootschap”
3 – Hoe uitkeringstoets uitvoeren? - Regels ontbreken, uiteindelijk de verantwoordelijkheid van het bestuur - Balanstest en liquiditeitstest (breedste zin des woords) - Beoordeling van (toekomstige) capaciteit tot betaling opeisbare schulden
3 – Hoe uitkeringstoets uitvoeren? Tijdsaspect: - besluit tot uitkering en daadwerkelijke uitkering - hoe lang vooruit kijken: minimaal 1 jaar - Materiële beoordeling van de financiële positie van de vennootschap is niet eenvoudig
4 - Hoe hiermee om te gaan - Bestuurder dient bij uitkering altijd goed vast te (laten) leggen dat een Uitkeringstoets heeft plaatsgevonden - Duidelijk beschrijven getoetste elementen en argumentering voor goedkeuren uitkering - Bij grote bedragen/kritischer situaties externe partij toets laten uitvoeren - Accountant (2 petten) of andere terzake deskundige en onafhankelijke partij: Divitest
Financiering door de bank Anno 2013?
Harm Loopstra
Banken zijn voorzichtig……
- Crisis: kredietrisico’s zijn toegenomen - Wet en regelgeving: Basel III, bankentax - Kredietboeren hebben de macht
Maar willen nog steeds!
- Moeten hun buffers vergroten: omzet - Zoeken altijd naar nieuwe klanten - Oligopolie: ABN AMRO, ING, Rabobank
Be prepared - Als je weet waar je naar toe wilt is het een stuk makkelijker om de weg te vinden - Een goede voorbereiding schept vertrouwen bij de bank: professionaliteit - Een kredietaanvraag krijgt 1 kans! Pak die!! - Alleen als je weet wat je wilt kan je serieus onderhandelen
Goede voorbereiding ten aanzien van: -
Kredietbehoefte en kredietstructuur Prognoses V&W, cash-flow en balans Zekerheden Tarieven
Overnames financieren - Activa-passiva of overname aandelen - Nieuwe wetgeving geeft onduidelijkheid over structuur - Werkmaatschappij meeverbinden: let op de statuten! - Beleid van banken verschillend - Maximaal gebruik van Staatsgarantie (BSK, Go) - Vooral gebaseerd op cash flow - inbreng risicodragend vermogen
Ratio’s
- Total Debt tov Ebtda: maximaal 3 tot 4 - ICR (Interest Coverage Ratio) minimaal 3 (in aanvang 2) - DSCR: Debt Service Capacity Ratio: minimaal 1,2
Conclusie - Niet verder dan je polsstok lang is - Goede voorbereiding maakt het verschil!
Vragen?
Reorganisatie in en buiten faillissement nu en in de toekomst
Michel Rompelberg
Introductie Michel Rompelberg Privé 48 jaar, getrouwd, 2 kinderen, wonend in Noorbeek Opleiding Nederlands Recht (universiteit Maastricht) Specialisatie opleiding Insolventierecht Grotius Academie Financiële Economie voor Curatoren Erasmus Universiteit Werkervaring Advocatenkantoor Rompelberg RRA advocaten Bijzonderheden Curator: Wegenbouw Limburg, Timmermans GWW, Van Loo Transport Lid RvT (penningmeester) orde van advocaten Limburg Lid commissie Faillissementsrecht Lid INSOLAD
Levenscyclus onderneming: Startfase (pionieren) Groeifase Consolidatiefase Top Level fase Turn Around fase Stationaire fase Kritieke fase
Levenscyclus onderneming De meeste ondernemers = “stationaire fase” (maken even veel op als ze verdienen) Probleem: geen R&D / geen nieuwe producten en markten Gevaar voor continuïteit! Groei is nodig, maar moet gecontroleerd. Uitkijken voor stukgroeien, te ambitieuze expansie is gevaar voor continuïteit. Veel goede ondernemingen gaan kapot aan groei. Vaak veroorzaakt door “groei-ondernemer” Small Business is Beautiful. Aan Big Business wordt doorgaans weinig verdiend!
Problemen: Bad housekeeping: – Input – Procesverwerking – output
Ontbreken constistent beleid Laatste levensfase product Onrust/vertrek (middel)management Zwakke informatievoorziening Creatief boekhouden
Oorzaken problemen: Slecht ondernemerschap / management Slechte (financiële) verslaglegging Afhankelijkheid afnemers Conjunctuur (kredietcrisis/ overproductie) Branche ontwikkelingen Bedrijfsomstandigheden Overige oorzaken / persoonlijke omstandigheden
Ondernemen in roerige tijden: Je gaat niet failliet omdat je 3 miljoen schuld hebt Je gaat failliet omdat je die € 5.000,= niet hebt, om te kunnen betalen aan een schuldeiser die nu betaling verlangt In roerige tijden: mee-ademen met markt – 7 vette en 7 magere jaren..
Liquiditeiten bewaken: – meer liquiditeit in (incasseren, kredietkorting) – minder liquiditeit uit (minder investeren/ R&D)
Reorganisatie I: Change of management Sale of non-core business Sale of non-profitable entities Increase of financial efficiency Fresh money Financial restructuring Reduce of debts Reduce of staff Reduce of costs
Reorganisatie II: Schulden omzetten in “lening” Schuld omzetten in aandelenkapitaal (“debt for equity swap”) Nadelen: – Toename vreemd vermogen – Afname zeggenschap – Vrijwilligheid / geen dwangmogelijkheid
Pré-pack: stille curator onderzoekt reorganisatie/doorstart – Nadeel: Rb: (nog) geen wettelijke basis
Reorganisatie Faillissementswet Faillissementswet uit 1893: Natuurlijke personen Rechtspersonen
Centrale begrip reorganisatie: “Akkoord” “Wilt u svp ..% kwijtschelden”? Concurrent: x percentage Preferent: dubbele x percentage
Buiten rechte / in rechte Stemming/ gedwongen medewerking Homologatie Akkoord door rechtbank Uitvoering van akkoord
Reorganisatie Faillissementswet Natuurlijke persoon (WSNP): – – – – –
Buitengerechtelijk akkoord Eventueel: gerechtelijk bekrachtigen Gerechtelijk akkoord Meerderheden: 50 /50 Homologatie door rechtbank
Rechtspersoon: – Buitengerechtelijk akoord – Surséance / Faillissement: – Gerechtelijk akkoord
Reorganisatie Faillissementswet Surséance: “niet voortgaan betalen” – – – –
Uitspraak door rechtbank Op eigen verzoek Bewindvoerder náást directie Doel: reorganisatie
Faillissement: “opgehouden te betalen” – – – –
Uitspraak door rechtbank Op eigen verzoek en/of schuldeiser Curator bestuurt vermogen vennootschap Doel: uitwinning activa
Reorganisatie Faillissementswet Surséance / Faillissement: – Schuldenaar: gerechtelijk akkoord – Meerderheden: ten minste 50 / 50 – Gedwongen medewerking minderheid – Homologatie Akkoord door rechtbank – Uitvoering
Reorganisatie Faillissementswet Voordelen: significante schuldreductie! Nadelen: – commerciële schade door openbaarheid en zelfs toepassing faillissementswet – Weigerachtige leveranciers kunnen exploitatie frustreren – Ontbindingsmogelijkheid in overeenkomsten – Weigerachtige schuldeisers kunnen akkoord onmogelijk maken – Positie preferente schuldeisers: • Tenminste dubbele percentage • Kwijtscheldingswinst • Omzetbelasting
Voorontwerp Faillissementswet voorstel moderniseert de Faillissementswet vergroot overlevingskans voor levensvatbare ondernemingen, in surcéance van betaling wijzigt de gronden waarop surséance kan worden verleend wijzigt de vorderingen waarop surcéance betrekking heeft verlengt de duur van de afkoelingsperioden beperkt de mogelijkheid van de leverancier van energie om zijn levering te staken bij betalingsachterstand
Voorontwerp Faillissementswet vergroot bevoegdheden van curator / bewindvoerder ontneemt preferente schuldeisers, zoals de belastingdienst en sociale verzekeraars, een deel van hun voorkeurspositie ten opzichte van "gewone" schuldeisers beperkt positie banken aanpassing huur- en arbeidsrecht in faillissement afschaffing loon als boedelvordering
Voorontwerp Faillissementswet Nog niet ingevoerd (aangeboden in 2007)! Nadelen Voorontwerp: – – – – –
Omvangrijk Wetgevingsproject Veel kritische reacties ontvangen Beperking positie UWV /Fiscus ongewenst toename beslag op collectieve middelen Beperking positie bank zal leiden tot teruglopende kredietverstrekking
Sinds november 2012: – Programma Herijking Faillissementsrecht – Stabiel wettelijk kader / rechtszekerheid – Concrete oplossingen concrete problemen
Herijking Faillissementswet Doelen: – Modernisering – Versterking reorganiserend vermogen – Fraudebestrijding
“Voorkomen dat bedrijven onnodig failliet gaan doordat een minderheid van crediteuren een doorstart kan blokkeren” “Vinden van oplossingen buiten faillissement, makkelijker maken” Faillissement “eenvoudiger” maken
Herijking Faillissementswet het wordt gemakkelijker om voorafgaand aan faillissement, door de aanstelling van een stille bewindvoerder, een doorstart voor te bereiden rechter kan crediteuren dwingen om mee te werken aan een redelijk schuldsaneringsplan rechter-commissaris kan leveranciers dwingen om na een bankroet essentiële zaken te blijven leveren, in het belang van continuïteit onderneming Minister: “Ik zend u nog een brief”
Wijziging Faillissementswet (voorstel commissie INSOLAD) 30 november 2012: O.a. voorstel tot invoering van: “Gerechtelijke insolventie-adviseur” – Benoemd door rechtbank – Op verzoek van schuldenaar
Advies over continueren van bedrijfsvoering Begeleiding bij omgang schulden Doel: voorkoming insolventie!
Wijziging Faillissementswet (voorstel commissie INSOLAD) Indien insolventieadviseur benoemd: – – – –
Schuldenaar kan rechtbank verzoeken Een schuldeiser die weigert in te stemmen Met aangeboden Akkoord: Te bevelen met Akkoord in te stemmen!
De rechtbank wijst het verzoek toe: – Indien schuldeiser in redelijkheid niet kan weigeren, gelet op – De onevenredigheid tussen zijn belang bij weigering; en – De belangen van de schuldenaar; en/of – De belangen van overige schuldeisers – Die door weigering worden geschaad
Aanbevelingen Als het minder goed gaat dan moet je zelf je reddingsplan goed hebben (onderbouwd) Investeer tijdig in goede adviseurs, die de mogelijkheden kennen en zo nodig gebruiken Doe wat je zegt, en doe het snel! Zorg dat je naast je huisbankier altijd een bankrekening elders hebt met daarop voldoende saldo om tenminste één maand salaris plus een goede advocaat te betalen!
Vragen?
Dank voor uw aandacht
