Welkom bij NGI Afdeling Architectuur • Pak een stift • Schrijf op een van de daarvoor bestemde borden: – Je naam – Welke architectuurmethoden je kent – Welke je gebruikt – Wat je het belangrijkste vindt aan een architectuurmethode 1
Wegwijs in Architectuurmethoden Afdeling Architectuur
11 september 2008
2
Introductie • • • • • •
Locatie Deelnemers Organisatie Boek Auteurs Uitgever
3
Auteurs • • • • • • • • •
Martin van den Berg Remco Blom Leo van Brandwijk Marijn Driel Sander Heutink Marleen Olde Hartman Mark Paauwe Sander Rodenhuis Arjen Santema
4
Agenda Tijd
Onderwerp
Sprekers
10.00
Introductie
Martin
10.15
Introductie vergelijkingenmodel
Arjen
10.45
Presenteren ArchiMate, BIP, Demo
Remco, Arjen, Sander
11.15
Pauze
11.30
Presenteren Dragon1, DYA, IAF, IEEE
12.15
Lunch
13.15
Presenteren TOGAF, UML/RUP, Zachman, 9vlaksmodel
14.00
Pauze
14.30
Workshop
Martin
16.00
Afsluiting
Martin
Marijn, Remco, Arjen, Martin Remco, Marijn, Martin, Sander
5
Vergelijkingsmodel Enterprise Architectuur Methoden Arjen
Vergelijkingsmodel
6
Aanpak •
Uitgangspunten werkwijze – – – –
•
Onderbouwing Houdbaarheid Geen waardeoordeel Nadruk op context-afhankelijkheid, gebruiksvoorwaarden van de methode
Werkwijze – Methode bestuderen, vragenlijst laten invullen door (vertegenwoordiger van) eigenaar en interview (vertegenwoordiger van) eigenaar – Per KPI een aantal vragen en scoremogelijkheden opstellen
•
Uitkomsten – In- en externe beschouwing – Scorematrix – Duidelijke overzichtsplaat op basis van kwadranten, puntenwolk, radardiagram of anders
Vergelijkingsmodel
7
Aanpak
Vergelijkingsmodel
8
Vergelijkingsmodel •
Externe criteria – Beheer- en exploitatiewijze eigenaar – Beheer- en exploitatiewijze gebruiker – Bruikbaarheid
•
Interne criteria: inherente eigenschappen van de methode – – – –
Denkwijze Representatiewijze Werkwijze Ondersteuningswijze
Vergelijkingsmodel
theoretisch fundament product proces hulpmiddelen
9
Beheer- en exploitatiewijze eigenaar 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5
Op welke wijze wordt de methode beschikbaar gesteld? Is er een gebruikersgroep? Zo ja, hoe wordt dit vormgegeven? Bestaat de mogelijkheid tot certificering in de methode? Hoeveel opleidingsinstanties bieden opleidingen en/of trainingen in de methode aan? Is de methode in het verleden met enige regelmaat aangepast aan nieuwe ontwikkelingen, inzichten en/of gebruikerservaringen? 1.6 Met welke frequentie komen er nieuwe releases van de methode beschikbaar? 1.7 Worden er congressen of evenementen georganiseerd om kennis over de methode te verspreiden en te delen? 1.8 Hoe wordt het gebruik van de methode nog meer ondersteund? 1.9 Wie is de formele eigenaar van de methode? 1.10 Beschikt de methode over een bibliotheek met gebruikerservaringen en voorbeelden van de methode? 1.11 Is er een strategie voor de doorontwikkeling van de methode? Zo ja, wat is de kern van deze strategie? 1.12 Welke concrete plannen liggen er voor het uitvoeren van deze strategie?
Vergelijkingsmodel
10
Beheer- en exploitatiewijze gebruiker 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8
Kunt u drie voorbeelden geven van organisaties die de methode op dit moment correct toepassen en hierbij aangeven hoeveel tijd de implementatie heeft gekost. Wat is de mogelijke impact van het zelfstandig (door een organisatie) aanpassen van de methode? Bestaat er een procedure voor het (door gebruikers) inbrengen van wijzigingen in de methode? Worden er praktische tips geboden voor het implementeren van de methode in een organisatie? Zo ja, welke? Op welke wijze wordt de methode onderhouden? Kan de methode worden afgestemd op en ingebed in de eigen werkwijze van een organisatie? Welke eisen stelt de methode aan de (toekomstige) gebruikers van de methode? Besteedt de methode aandacht aan het beheer van de producten die met behulp van de methode worden opgeleverd? Zo ja, op welke manier?
Vergelijkingsmodel
11
Bruikbaarheid 3.1
Kunt u aangeven hoeveel organisaties (publiek en privaat) de methode op dit moment gebruiken? 3.2 Welke nieuwe wijzigingen staan op de planning om in de methode te worden opgenomen en wanneer? 3.3 Biedt de methode de mogelijkheid specifieke producten op te leveren voor verschillende belanghebbenden? 3.4 Op welke wijze houdt de methode rekening met de architectuurvolwassenheid van een organisatie? 3.5 Kunnen onderdelen van andere methoden in uw methode worden ondergebracht en zo ja onder welke voorwaarden? 3.6 Biedt de methode modellen voor specifieke sectoren (bijvoorbeeld banken, gezondheidszorg, gemeenten)? Zo ja, welke sectoren? 3.7 Noem drie sterke en drie minder sterke kenmerken van de methode? 3.8 Wat valt binnen en wat valt buiten de scope van de methode? 3.9 Kunnen de producten die met de methode worden opgeleverd, getoetst worden op volledigheid? 3.10 Beschikt de methode over middelen om de toepasbaarheid/bruikbaarheid te beoordelen?
Vergelijkingsmodel
12
Denkwijze 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7
Onderkent de methode verschillende abstractieniveaus (zoals bijvoorbeeld: conceptueel, logisch en/of fysiek)? Voor welke organisatietypologie is de methode het meest geschikt? Waarin onderscheidt de methode zich ten opzichte van andere methoden? Op welke wijze beidt de methode aandacht aan de besturing van de architectuurfunctie? Voor welke type architecturen is de methode het meeste geschikt (business-, applicatie-, enz.)? Welke conventies zijn op de methode van toepassing? Welke visie op verandering hanteert de methode?
Vergelijkingsmodel
13
Representatie- en modellerwijze 6.1 6.2 6.3 6.4
Welke modelleertechnieken kunnen in combinatie met de methode worden toegepast? Beschikt de methode over technieken voor het opstellen van principes, standaarden en/of richtlijnen? Maakt de methode gebruik van visualisatietechnieken? Zo ja, welke? Is er een representatiemodel van de methode? Zo ja, is deze beschikbaar?
Vergelijkingsmodel
14
Werkwijze 7.1
Is er een gestructureerde werkwijze om te komen tot de op te leveren producten? Zo ja, zijn rollen en/of verantwoordelijkheden binnen deze structuur toegekend?
Vergelijkingsmodel
15
Ondersteuningswijze 5.1 5.2 5.3 5.4 5.5
Van welke technieken maakt de methode gebruik? Beschikt de methode over sjablonen en/of voorbeelden van de op te leveren producten? Is er ondersteunende tooling voor het maken van de op te leveren producten? Zo ja, welke? Bevat de methode een lijst met begripsdefinities? Beschikt de methode over instrumenten om de effectiviteit van de opgeleverde producten te meten?
Vergelijkingsmodel
16
Voorbeeld: scoren op 7 assen 1
Beheer- en exploitatiewijze eigenaar
6 Werkwijze
Beheer- en exploitatiewijze gebruiker
4
7
2
2 0
Representatiewijze
Bruikbaarheid
6
3
Ondersteuningswijze
Denkwijze
5 Vergelijkingsmodel
4 17
Methode 1 ArchiMate Remco
ArchiMate
18
Essentie van methode in kernwoorden •
Eigenaar –
•
Doel – –
•
– –
In NL heel breed in allerlei branches en in verschillende intensiteit. Since
Typering – –
TOGAF
Vrij breed beschikbaar. Via website van TELIN en Archimate.org is starterpakket te downloaden. Verder aantal opleidingen. Meerdere tools beschikbaar, zoals ARIS, BiZZdesign Architect, Troux enz. Vele consultancy partijen leveren support.
Gebruik –
•
Ontwikkeld van 2002 tot 2004 in een project door ABN AMRO, ABP, Belastingdienst, Ordina, Telematica Instituut, Universiteit Leiden, Radboud Universiteit en CWI 2004 – 2007 Eerst ArchiMate Forum, later de ArchiMate Foundation die het gebruikt stimuleerde en werkte aan verdere groei 2008 internationaal gestandaardiseerd door The Open Group (TOGAF)
Beschikbaarheid –
•
Een leveranciers onafhankelijke standaard modelleertaal voor het uniform beschrijven, analyseren en visualiseren van architectuur Gericht op het beschrijven en communiceren van architectuurdomeinen in onderlinge samenhang
Historie –
•
Since 2008 - The Open Group
Concepten, relaties. Te gebruiken in combinatie met allerlei methoden.
Concepten ArchiMate Informatie
Gedrag
Structuur
(passieve structuur) Bedrijfsobject Representatie
ArchiMate-taal
Modelleren van relaties tussen domeinen
Basis voor visualisaties
Basis voor analyses
(actieve Structuur) Bedrijfsproces Bedrijfsservice
Bedrijfsproduct Contract
Hoog-niveau modellering binnen een domein
Bedrijfsrol Bedrijfsactor
Bedrijfsevent
Bedrijfslaag
Bedrijfsfunctie
Applicatiecomponent Applicatieservice Data-object
Applicatiesamenwerking
Applicatiefunctie
Applicatieinterface
Applicatieinteractie Infrastructuurservice Artefact
Systeemsoftware Communicatiepad
ArchiMate
Node Netwerk
Infrastructuurinterface
Apparaat
Applicatielaag
Technologielaag 20
Onderscheidende/sterke van de methode • Eerste en (vooralsnog enige) modelleertaal voor Enterprise Architectuur • Zorgt voor eenduidige, herbruikbare en analyseerbare modellen • Views en viewpoints uitgewerkt • Toolsupport • Gebruikersgroep • Sluit aan bij vele methoden ArchiMate
21
Minder sterk in de methode • Het is geen methode – ArchiMate biedt geen werkwijze
• Uitsluitend productkant, geen proceskant • Uitgebreide set symbolen, waardoor academische/technische uitstraling – Gevaar voor ivoren toren
• In de taal geen ruimte voor principes – wel in verschillende tools
ArchiMate
22
Conclusie • Internationale open standaard • Productkant (modellen) centraal • Te combineren met alle raamwerken en procesmodellen • Geen aandacht voor proceskant • Pas op voor de ivoren toren • (nog) Vooral in Nederland populair • Meer lezen? www.archimate.org en www.theopengroup.org/archimate
ArchiMate
23
Methode 2 BIP / NAR Arjen
BIP/NAR
24
BIP: Business Information Planning NAR: Novius Architectuur Raamwerk •
Eigenaar – Novius Adviesgroep
•
Doel – Bepalen toekomstige informatievoorziening vanuit business strategie
•
Historie – 1991 oprichting Novius - regie complexe businesstransformaties – 2001 publicatie ‘Strategische inzet van ICT’ concepten BIP
•
Beschikbaarheid – consultancy (Novius) – Novius Academy – publicaties
•
Gebruik – o.a. Achmea, Provincie Flevoland, PGGM
•
Typering – Sterke gedrevenheid vanuit de business
BIP/NAR
25
Concepten BIP Business
business strategie
Informatie/ICT
• vooronderzoek • beleid en modelvorming • projecten portfolioplanning • overdracht
uitgangspunten
architectuur
speerpunten
migratiepad
producten en diensten bedrijfsprocessen
BIP/NAR
ICT-infrastructuur informatiesystemen
26
BIP/NAR Netwerken
Platformen
Databases
Informatie voorziening Applicatiecomponenten
Applicaties
Proces en organisatie
Objecten / Gegevens
Mensen / Organisatie
Besturing
Processen
View business
Producten / diensten
Bedrijfsfuncties
Media
Distributiekanalen
Producten / diensten
Markten / klanten
View architecten
Concepten NAR Projectarchitecturen
Bedrijfsarchitectuur
Informatietechnologie
services
27
Onderscheidende/sterke punten van de methode • Creëert enthousiasme en draagvlak in de organisatie door een aansprekende, pragmatische aanpak en resultaat. • Verbindt, zowel op proces als op inhoud, de strategie van de organisatie met de projectenkalender (BIP) en principes naar concrete, toekomstvaste oplossingen (Architectuur). • Levert concreet toepasbare producten, geen theoretische exercitie.
BIP/NAR
28
Minder sterk in de methode • weinig aandacht financiële kant veranderprogramma (businesscase, meetbaarheid, etc.) • Architectuur vaak abstract begrip, heeft tijd nodig om te landen – positionering van architectuur tov bestaande functies – onbekendheid gehanteerde methodes en technieken
• Continuïteit in de praktijk lastig te handhaven – discipline nodig om onder BIP en Architectuur te blijven werken
BIP/NAR
29
Conclusie • Instrument van Novius Adviesgroep • Sterk business gedreven • Te combineren met verschillende technieken – Voor architectuurmodellen – Voor verandertraject
• Meer lezen? www.novius.nl
BIP/NAR
30
Methode 3 DEMO Sander
DEMO
31
Nieuw vakgebied Enterprise Engineering • Information Systems Engineering (Informatica & Computer Science) • Organisatiekunde
Aspects: 5 Views: 3
Enterprise Ontology (wezen, essentie) • Essentiële constructie & werking van organisatie
Enterprise Architecture • Modelleren van domeinen business, organisatie en informatie op basis van principes vastgelegd in strategische documenten DEMO
32
Enterprise Ontology (theory & methodology) Een reis door Kabouterland
• Methodiek voor het architectureren, ontwikkelen en onderling koppelen van organisaties –
inrichtingsonafhankelijke essentie van een organisatie
• ‘Communicatieve acties' staan centraal – – –
communicatie is essentieel voor het functioneren van organisaties afspraken tussen medewerkers, klanten en toeleveranciers komen immers tot stand door te communiceren hetzelfde geldt voor de acceptatie van geleverde resultaten
• OER-paradigma (LAP-Language Action Principle) –
Victor van Reijswoud/Jan Dietz
• Toepassingen – – – – –
VISI (grond, weg- en waterbouw) Stichting Geschillen Commissie (SGC) INQA kwaliteitsmanagementsysteem Air France Cargo - KLM Cargo Aerospace Logistics De UitvaartSuite
• Ontwikkeling gestart TUD, midden jaren ‘90 DEMO
33
Modellen DEMO
Conceptual
Views: 3
Logical
Fysical
1 2
4
Aspects models: 5
5 3
Praktijk DEMO BESLISSYSTEEM constructie
PLANSYSTEEN gedrag
PRESTEERSYSTEEM constructie
ROLSYSTEEM gedrag
KENNISSYSTEEM constructie
MODELLEERWIJZE
Actor tabel (functie)
Functie tabel (positie)
Proces tabel (waarde)
Rollen tabel (bekwaamheid)
Competentie tabel (bevoegdheid)
Keten diagram (actoren)
Organisatie diagram (context)
Proces diagram (dienst)
Interstrictie diagram (relatie)
Feiten diagram (regels)
ONDERSTEUNINGSWIJZE
inform atie-la ag E : herformuleren
EN
INPUT
C EP AC
I: verzoek IT
VO
VE R ZO EK
TE R
U
ER
IT VO
ER EN
AC
O C
R
ER D
EN
E : afw ijzing
E : tegenbod
OUTPUT
LE VE RI N G
U
succeslaag
E : verklaring
I: aanvaarding
3
2
4
5
EN
OER
INPUT
E : belofte
1
0
I: tegenbod I: nieuw verzoek
6 E : begin onderhandeling
I: tegenbod
E : tegenbod
E : opnieuw
7
9
I: stop
I: begin onderhandeling
E : afw ijzing I: stop
I: stop OUTPUT
E : begin onderhandeling
11
DEMO
I: stop
8
discuss ielaag onderhandellaag
E : nieuw e verklaring
10 I: begin onderhandeling
12
35
Onderscheidend • Nieuw paradigma in Organisatiekunde – wetenschappelijk gefundeerd en in praktijk bewezen
• • • •
Ketenintegratie/organisatieverandering projecten Transparante ‘business’ concepten voor O, P & I Aantal realisaties: >50 (profit/non-profit) WO-HBO opleiding/Kenniscentrum/Forum – Leercurve 3 weken
• Eigenschappen: DEMO
Inzichtelijk
Integraal
Modulair
Consistent
Compleet
Objectief
36
Minder sterk • Aansluiting bestaande Software Development Life Cycle – methoden & tools • NIAM • ORM • FCO-IM • Bizzdesign
• Documentatie • Monopolistisch gedrag • Elitaire certificering • Relatief klein aantal deskundigen • Relatief klein gebruikers bestand DEMO
37
Conclusie • Nieuw paradigma + gedrag van monopolist • Kenniscentrum DEMO • Tools – Xemod van Xprise Business Solutions – FCO/IM – Bizzdesign
• Certificering: Professionals & Masters • ‘VISI - RWS’ trendsetter • CIAO! Internationaal initiatief – Cooperation & Interoperability + Architecture & Ontology •
DEMO
Meer weten? – www.demo.nl 38
Methode 4 Dragon1 Marijn
Dragon1
39
Essentie van methode in kernwoorden • Eigenaar – Mark Paauwe
• Doel – het uitoefenen van enterprise architecting op een gestructureerde en procesmatige wijze (werkprocessen) – (Visueel communiceren met een vaste set architectuur producten)
• Historie – 2002 introductie van visuele architectuurmethode – 2008 wordt het publiekelijk beschikbaar voor gebruikersgroep
• Beschikbaarheid – Beschikbaar via Paauwe & Partners
• Gebruik – Het gebruik moet nog groeien
• Typering – Laagdrempelig, beeldend en communicatief maar ad-hoc karakter
Dragon1
Meest essentiële schema van de methode
Dragon1
Onderscheidende/sterke van de methode • Pure visie op architectuur, architectuurontwerp, visualisaties en principes • De methode is zeer voorschrijvend • Gaat uit van vaste rollen en activiteiten in het architectuurproces • Werkt met deliverables per architectuur activiteit • Werkt met visuele resultaten
Dragon1
Minder sterk in de methode • De methode is nieuw, dus onbekend • Een beperkte hoeveelheid documentatie is voor een beperkte groep beschikbaar • Nog erg weinig tools beschikbaar • Niet compatibel met ‘zorgen’ benadering van ISO/IEC 42010 (IEEE 1471) • Geen herkenbare leidraad, framework, groeipad, strategie Dragon1
Conclusie • Gebruik maken van visuele middelen als overzichtsplaten is communicatief sterk. • Lastig om nieuwe/vernieuwende concepten uit te drukken zonder uitdrukkingsmiddel zoals Archimate of UML en zonder leidraad zoals TOGAF of Zachman Dragon1 moet meer stevigheid krijgen maar kan daarna profiteren van een aantal sterke eigenschappen Meer lezen: www.dragon1.com
Dragon1
Methode 5 DYA Remco
DYA
45
Essentie van methode in kernwoorden •
Eigenaar –
•
Doel – – –
•
Vrij breed in NL bij grote gegevensverwerkers m.n. financials en overheden. Fortis, PGGM, Achmea, Gemeentes
Typering – –
DYA
Vooral via Sogeti Aantal opleidingsinstituten
Gebruik –
•
2001 eerste boek 2004 3 jaar DYA in de praktijk 2005 Internationaal 2007 Domeinarchitecturen met DYA (DYA voor infrastructuur)
Beschikbaarheid – –
•
Een dynamische architectuur is specifiek gericht op snelheid en kan daardoor soepel meebewegen met de ontwikkelingen in de markt Samenhang en snelheid centraal Geen stappenplannen, maar een procesmodel
Historie – – – –
•
Sogeti Nederland
Procesmodel Concrete instrumenten
DYA werkmodel
DYA
47
Onderscheidende/sterke van de methode • DYA heeft focus op het inbedden van de architectuurfunctie in de organisatie (proceskant) • Situationeel, doelgericht, eclectisch • Ontwikkelen zonder architectuur kan, maar dan wel gecontroleerd • Concrete toepassing dankzij instrumenten
DYA
48
Minder sterk in de methode • DYA geeft geen antwoord op de vraag "hoe maak ik een architectuur?” • Weinig aandacht voor representatiewijze – Geen toolsupport – Geen modelleertechnieken – Geen gebruikersorganisatie
• Werkwijze niet gedetailleerd uitgewerkt • Veel organisaties shoppen (b.v. alleen PsA gebruiken) DYA
49
Conclusie • • • • •
Proceskant centraal Focus op snelheid Minder aandacht voor productkant Gebruik varieert per organisatie Vooral in Nederland populair
• Meer lezen? www.dya.info DYA
50
Methode 6 IAF Arjen
IAF
51
IAF: Integrated Architecture Framework •
Eigenaar – Capgemini
•
Doel – Een raamwerk voor architectuur om niet alleen IT systemen op te leveren, maar ook business veranderingen
•
Historie – 1993 basis in diverse methodes in UK, Frankrijk en Nederland (o.a. IAD) – 2007 versie 4.0, begrippenkader compatible met TOGAF
•
Beschikbaarheid – consultancy (Capgemini) – Capgemini Academy – White Paper ‘Architecture and the Integrated Architecture Framework’
•
Gebruik – o.a. Corus, CJIB
•
Typering – Sterk gericht op inhoud van architectuur – Te combineren met proces van bijvoorbeeld TOGAF
IAF
52
Karakteristieken IAF
IAF
53
Concepten IAF
IAF
54
Sterke/minder sterke punten en conclusie • Vragenlijst nog niet binnen – Nog geen oordeel over sterke punten – Nog geen oordeel over minder sterke punten – Nog geen conclusie
• Meer lezen? www.capgemini.com/iaf
IAF
55
Methode 7 IEEE Std 1471 Martin
IEEE
56
Essentie van methode in kernwoorden •
Eigenaar – Institute of Electrical and Electronics Engineers
•
Doel – Een standaard definieren voor het beschrijven van de architectuur van software intensieve systemen – “The fundamental organization of a system embodied in its components, their relationships to each other, and to the environment, and the principles guiding its design and evolution”
•
Historie – 1995 Charter voor Architecture Planning Group goedgekeurd – 2000 Als “standard 1471” goedgekeurd door de IEEE Standards Board Recommended best practice – 2006 Goedgekeurd door ISO als standard
•
Beschikbaarheid – In rapportvorm (29 blz.) te koop via website
•
Gebruik – Definitie en concept wereldwijd bekend – Metamodel voor het beschrijven van architectuur
•
Typering – Conventie voor architectuurbeschrijvingen (stakeholder, concern, view, viewpoint)
IEEE
Meest essentiële schema van de methode
IEEE
Onderscheidende/sterke van de methode • Onderkent dat architect in een wereld met stakeholders opereert • Concepten (metamodel) • Onomstreden definitie • Spreekt aan in de wereld van embedded software
IEEE
Minder sterk • Geen echte methode • Descriptief van aard, niet prescriptief • Spreekt minder aan in wereld van administratief gerichte systemen
IEEE
Conclusie • Sterk als metataal, niet als methode • Verplichte kost voor architecten • Meer lezen: – http://www.iso-architecture.org/ieee-1471/
IEEE
Methode 8 TOGAF Remco
TOGAF
62
Essentie van methode in kernwoorden •
Eigenaar –
•
Doel – –
•
The Open Group “Drive the creation of Boundaryless Information Flow.” Leveranciers onafhankelijke standaard voor EA. TOGAF is a tool for assisting in the acceptance, production, use, and maintenance of architectures. It is based on an iterative process model supported by best practices and a re-usable set of existing architectural assets
Historie – 1995: Versie 1 (gebaseerd op TAFIM) – …. – 2001: Versie 7 – 2002: Versie 8 – 2003: Versie 8.1 – 2006: Versie 8.1.1 (technical corrigendum)
•
Beschikbaarheid –
•
Brede en snel groeiende beschikbaarheid via veel opleidingsinstituten, consultancypartijen en tools. Internationaal de meest gebruikte methode en ook in NL snel groeiende gebruikersgroep
Typering –
TOGAF
“Enterprise Edition”
Gebruik –
•
“Technical Edition”
Compleet, gestandaardiseerd
Meest essentiële schema van de methode Resourcebase
Enterprise continuum
TOGAF
Onderscheidende/sterke van de methode • • • •
Zeer complete methode Wereldwijd defacto standaard Open en gratis Grote gebruikersgroep (50.000 downloads! 198 leden in architecture forum) • Brede ondersteuning • Vendor, tool, en technologie onafhankelijk
TOGAF
Minder sterk in de methode • Het is heel veel…. • Enterprise Continuum moeilijk concreet te maken • Customization is gebruikelijk (vereist?) • Geen voorgeschreven representatiewijze – Wel veel voorbeelden (o.a. Zachman) – ArchiMate ook onder vleugels van The Open Group TOGAF
Conclusie • Zeer complete open standaard, gebaseerd op best practices • Brede internationale basis • Qua modellering niet erg uitgewerkt TOGAF is de meest gebruikte methode voor EA en groeit uit tot DE standaard! Meer lezen: www.opengroup.org
TOGAF
Methode 9 UML/RUP Marijn
UML/RUP
68
Essentie van methode in kernwoorden • Eigenaar – IBM (Rational), hoofdimplementatie van open Unified Process (OMG)
• Doel – Software ontwikkeling, schuift op richting systeemontwikkeling
• Historie – 1995 Objectory + Rational Approach – 1998 RUP (3 amigos + 1 + SQA + Pure/Atria) – 2006 IBM RUP; IBM system development suite
• Beschikbaarheid – Beschikbaar als IBM Rational suite
• Gebruik – IBM Rational suite, onderdeel van Borland suite, varianten als EUP, via UML gedeeltelijk aanwezig in veel open source en shareware producten
• Typering – Multidimensionale aanpak in systeemontwikkeling. Inclusief varianten defacto ontwikkelstandaard UML/RUP
Meest essentiele schema van de methode
De 4 pijlers onder RUP: 1 Project Management 2 Change & Configuration Management 3 Gestructureerde ontwikkeling 4 Architectuur Visueel modelleren UML/RUP
Onderscheidende/sterke van de methode • 6 Best practices – – – – – –
• • • • • •
Develop software iteratively Manage requirements Use component-based architectures Visually model software Verify software quality Control changes to software
Disparate workflows Iterations and increments Structured process Adaptability paradigma Ondersteund in bekende hulpmiddelen Wereldwijde gebruikersgroep
UML/RUP
Minder sterk in de methode • • • •
Niet primair gericht op architectuur Gericht op software Geen open methode, wel open toepasbaar Moeilijk af te bakenen vanwege de omvang en algemene toepasbaarheid • Veel conceptuele eindproducten maar geen concrete eindproducten
UML/RUP
Conclusie • Geschikt te maken voor meer expliciete architectuur toepassing • Te combineren met andere methoden • Veel mogelijkheden om hulpmiddelen te gebruiken Als je de (kostbare) moeite wil nemen RUP aan te passen (geschikt te maken) voor architectuur zal RUP je niet teleurstellen Meer lezen: http://www-01.ibm.com/software/awdtools/rup/
UML/RUP
Methode 10 Zachman framework Martin
Zachman
74
Essentie Zachman framework •
Eigenaar – John Zachman
•
Doel – Raamwerk om veranderingen in organisaties en ondersteunende informatiesystemen te kunnen managen : “To keep the business from disintegrating, the concept of information systems architecture is becoming less of an option and more of a necessity “
•
Historie – 1987, legendarisch artikel in het IBM Systems Journal “A framework for Information Systems Architecture”
•
Beschikbaarheid –
•
Gebruik – –
•
Vrij toegankelijk (www.zifa.com) Als classificatieschema: “logical structure for identifying and organizing the descriptive representations (models) that are important in the management of enterprises and to the development of the systems, both automated and manual, that comprise them”. Wereldwijd bekend
Typering – Classificatie structuur (taxanomie en ontologie), eigenlijk geen methode
Zachman
75
Centrale model
Zachman
76
Nog een keer het model What
How
Where
Who
When
Why
1
Planner
Contextual
2
Owner
Conceptual
3
Designer
Logical
4
Builder
Physical
5
Subcontractor
As Built
6
User
Functioning Data
Zachman
Function Network
People
Time
Motivation 77
Onderscheidende/sterke van de methode • Gemakkelijk te begrijpen • Holistisch concept • Cellen in raamwerk zijn de bouwblokken van een organisatie • Onafhankelijk van methodes of tools • Gezichtspunten (views)
Zachman
78
Minder sterk • Geen methode • Lastig te bepalen waar het werk van de architect nu begint en ophoudt • Gevaar van “vakken vullen” • Descriptief van aard, niet prescriptief
Zachman
79
Conclusie • Moeder alle frameworks • Verplichte kost voor alle architecten • Bruikbaar als paraplu, niet als methode • Meer lezen? – www.zifa.com – www.zachmaninternational.com
Zachman
80
Methode 11 9-vlaks model UvA (Rik Maes) Sander
9-vlaks model
81
Afgeleid van Strategic AlignmentAlignment-model Henderson en Venkatraman IBM, 1993
9-vlaksmodel
In Nederland verder ontwikkeld door Maes et al.
9-vlaks model
82
9-vlaksmodel Besturingsdomeinen
Besturingsframe
1. Bedrijfsvoering • Bedrijfsdomein
1. Strategisch • Richten
2. Informatie & Communicatievoorziening • Informatie domein
2. Tactisch • Inrichten
3. Informatie & Communicatie Technologie • ICT ICT--domein
3. Operationeel • Verrichten
9-vlaks model
83
Rollen Business
Information Technology Communication 6
2 Strategy Richten
3
1
CIO role 1. 2. 3. 4. 5. 6.
4
Information Strategist Co Co--creator/advisor business strategy IT Portfolio Manager Enterprise Architect Business Advisor Trend Watcher
Structure Inrichten
5 Operations Verrichten 9-vlaks model
84
Views Business identity
Information Technology Communication
sourcing
Strategy
Structure
architectures
Operations customer
9-vlaks model
flexibility 85
Onderscheidend • Van ‘maakbaarheid’ naar ‘taalbaarheid’ • Sleutelwoord ‘verbondenheid’ • Van ‘informatiemanagement’ naar ‘evenwichtskunde’ • Aangepaste taal ipv abstracte taal • Black box model (functie/gedrag) • Niveau verschuivend: H&O naar I&B 9-vlaks model
86
Minder sterk • Aansluiting bestaande methoden & tools • Documentatie • Positie • …… aantal deskundigen • …… gebruikers
9-vlaks model
87
Conclusie Gericht op sociale innovatie • Veel bestaande architecturen belemmeren innovatie • Verbondenheid met sociale innovatie Introduceren nieuw ontwikkelingsniveau • Van maakbaarheid naar taalbaarheid • Balanceerkunde – Ervaren, verlangen, verbeelden, verwerken, verwerkelijken •
Meer weten? – http://www.rikmaes.nl/mambo/
9-vlaks model
88
Workshop Martin
89
Twee vragen 1. Welke methoden spreken je het meest aan? 2. Suggesties voor auteurs
90
1. Kiezen van methode • Kies de drie methoden die je het meest aanspreken • Per persoon drie kaartjes • Schrijf per methode één kaartje met: – naam van de methode – waarom je deze methode hebt gekozen
• Prik de kaartjes op het bord van de methode
91
Hoofdstukindeling 1. Inleiding 2. Enterprise Architectuurmethoden en het nut ervan 3. Ontstaan en ontwikkeling van Enterprise Architectuurmethoden 4. Referentiemodel voor het vergelijken van Enterprise Architectuurmethoden 5. Beschrijving en beoordeling van Enterprise Architectuurmethoden 6. Enterprise Architectuurmethoden ten opzichte van elkaar 7. Kiezen van een Enterprise Architectuurmethode 8. Overige
2. Suggesties voor auteurs • Wat zou je ons aanraden? • Waar wil je / kun je ons mee helpen? • Welke tips heb je voor ons? • Schrijf het op een kaartje en prik op het bord suggesties
93
