Welkom op de dialyse afdeling Welkom op de dialyseafdeling van ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen in Terneuzen. U of een familielid zal hemodialysebehandelingen ondergaan. In deze brochure vindt u algemene informatie over de medewerkers, de voorzieningen en afdelingsafspraken en regels. Persoonlijke informatie krijgt u van de nefroloog en/of dialyseverpleegkundige op de predialysepolikliniek. Natuurlijk kunt u met vragen altijd terecht bij de dialyseverpleegkundigen van onze afdeling.
Bereikbaarheid De dialyseafdeling is op de 2e etage, afdeling B2. Telefonisch is de afdeling te bereiken op nummer (0115) 68 82 68. Leiding van de afdeling: Coördinator dialyse (0115) 68 82 33
Dialyseteam Het dialyseteam bestaat uit verpleegkundigen met als specialisme dialyse en verpleegkundigen in opleiding tot specialisme dialyse. Daarnaast bestaat het team uit een medisch maatschappelijk werker, twee dialyse technici en een diëtist.
Nefrologen Aan het dialysecentrum zijn twee nefrologen verbonden die zich bezighouden met zowel hemodialyse als peritoneaal dialyse: •
Drs. I. M. P. M. J. Wauters
•
Drs. A. G. Weenink
Dialyseafdeling De dialyseafdeling van ZorgSaam is een afdeling voor zowel hemodialyse als peritoneaal dialyse en nachtdialyse. Het is een afdeling waar we zelfmanagement nastreven. Dit betekent dat de patiënt zoveel mogelijk zelf actief betrokken is bij de behandeling. Uiteraard zorgt de dialyse-verpleegkundige ervoor dat de begeleiding optimaal is.
Mensen met wie u te maken krijgt Tijdens uw behandeling op de dialyse krijgt u met verschillende mensen te maken, zoals medepatiënten, artsen, verpleegkundigen, een secretaresse en een dialysetechnicus. Daarnaast komt u in contact met een diëtist en een maatschappelijk werker.
Medepatiënten Op de dialyseafdeling dialyseren patiënten op maandag, woensdag en vrijdag in drie groepen. Een groep ‘s morgens, een ‘s middags en een groep ‘s nachts. Op dinsdag, donderdag en zaterdag is er een groep ‘s morgens.
Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
1
Naast de hemodialysepatiënten is er een groep peritoneaal dialysepatiënten die thuis hun behandeling uitvoeren, maar wel één keer per zes weken naar de afdeling komen voor controle. Er zijn twee dagbehandelingsplaatsen waar wisselend gebruik van wordt gemaakt.
Artsenvisite De nefrologen begeleiden u medisch en komen in principe éénmaal per week bij u langs op de dialysezaal. U kunt dan vragen stellen en (herhaal) recepten uit laten schrijven. U kunt ook een gesprek met de nefroloog hebben in een aparte ruimte. Heeft u hier behoefte aan dan kunt u dit aangeven bij de secretaresse van de nefrologen. Zij zorgt voor een afspraak met de nefroloog. Eén keer per jaar wordt iedere patiënt uitgenodigd voor een jaargesprek (polibezoek). De visite op de dialysezaal is als volgt: • Vrijdagochtend en vrijdagmiddag. • Dinsdagochtend.
Verpleegkundigen Met de dialyseverpleegkundigen heeft u het meest contact. Voor de periode van een jaar krijgt u een vaste verpleegkundige toegewezen. Deze verpleegkundige noemen we de EVV (Eerst Verantwoordelijk Verpleegkundige). De EVV vormt het aanspreekpunt voor u en uw familie indien u vragen, problemen of andere zaken ter sprake wilt brengen. De EVV maakt samen met u het zorgplan. In dit plan staan uw individuele aandachtspunten over de zorg die we u bieden. Het zorgplan kijken we samen met u regelmatig na en we passen het zo nodig aan. Tijdens de dialysebehandelingen krijgt u te maken met verschillende disciplines: maatschappelijk werk, diëtist, diabetesverpleegkundige. De EVV coördineert deze disciplines en ook de verdere taken die voortvloeien uit de directe zorg aan u. De EVV behartigt uw belangen. Dialyseverpleegkundige in opleiding Onze afdeling leidt verpleegkundigen op tot dialyseverpleegkundigen. De verpleegkundigen in opleiding maken deel uit van het dialyseteam.
Diëtist De diëtist helpt u met vragen en/of oplossingen zoeken voor uw voeding en vochtinname. De dialyseafdeling beschikt over een vaste diëtist.
Medisch maatschappelijk werker U kunt bij de maatschappelijk werker terecht met vragen over hulp bij het vaststellen en oplossen van problemen die ontstaan zijn door nierziekten en/of dialysebehandeling. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan over gevolgen voor uw relatie en gezinsleven, voor uw werk en financiën, subsidies. De dialyseafdeling beschikt over een vaste maatschappelijk werker (0115) 68 82 53.
Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
2
Secretaresse De nefrologen hebben een eigen secretaresse die de spreekuren begeleidt. Tevens verzorgt ze een deel van de administratieve taken van de dialyseafdeling.
Technicus De dialysetechnici zijn verantwoordelijk voor het onderhoud en het goed functioneren van de dialysemachines, waterbehandelingsinstallatie en overige apparatuur. Daarnaast voeren zij geregeld kwaliteitscontroles uit op alle apparatuur.
Dagindeling De dialyseafdeling in Terneuzen heeft de volgende behandelgroepen: •
Maandag, woensdag en vrijdag, de ochtend, middag en nacht.
•
Dinsdag, donderdag en zaterdagochtend.
De aansluittijden zijn in de ochtend tussen 8.00 uur en 9.30 uur en in de middag tussen 14.30 uur en 16.00 uur. De nachtdialysepatiënten verwachten we tussen 21.00 uur en 22.30 uur. Afhankelijk van de mate van zelfmanagement wijken we hiervan af. U kunt bij aankomst plaats nemen in de wachtruimte. Als het vaste tijdstip niet goed voor u uitkomt, kunt u dit bespreken met uw EVV. Wanneer u eenmalig (in verband met bijvoorbeeld afspraken elders, feestje, receptie, begrafenis) op een ander tijdstip wilt komen, kunt u dit bespreken met de verpleegkundige.
Voor de dialyse Bij aankomst wacht u in de wachtruimte. Dit is ook de ruimte waar u na dialyse kunt wachten op de taxi. Een verpleegkundige haalt u op als u aangesloten gaat worden. Soms moet u nog even wachten vanwege andere werkzaamheden op zaal. U kunt zich wegen bij binnenkomst en plaatsnemen op uw stoel. De verpleegkundige begeleidt u verder.
Voeding Gedurende de behandeling komt de voedingsassistente met een broodmaaltijd en zorgt voor drankverstrekking.
Ontspanning tijdens de dialyse Tijdens de dialyse kunt u gebruik maken van de televisie, laptop, I pad, krant, tijdschriften enz. ZorgSaam Ziekenhuis heeft gratis WIFI. Ook een praatje met medepatiënten of bezoek zorgt voor ontspanning. Een aantal keren per jaar worden er activiteiten georganiseerd zoals bingo en themaweken.
Bezoek Bezoek is toegestaan tijdens de dialyse. Tijdens het aan- en afsluiten vragen wij uw bezoek om in de wachtruimte plaats te nemen. Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
3
Telefoon Als het nodig is kunt u gebruik maken van de afdelingstelefoon.
Na dialyse Na de voorgeschreven dialyseduur sluiten we de behandeling af. Nadat de naalden verwijderd zijn, moet u gemiddeld vijftien minuten afdrukken totdat de prikgaatjes dicht zijn. Bij patiënten met een dialysekatheter is dit uiteraard niet van toepassing. Tot slot moet u zichzelf wegen en kunt u naar huis, al dan niet met eigen vervoer.
ZVNV De dialyseafdeling van ZorgSaam biedt patiënten de mogelijkheid om zich aan te sluiten bij de Zeeuws-Vlaamse Nierpatiënten Vereniging. Aanmelden kan via de medisch maatschappelijk werk.
Wat is dialyse Als de nieren niet meer voldoende werken, hopen afvalstoffen en eventueel vocht zich op in het lichaam. Met dialyse is het mogelijk om afvalstoffen en vocht uit het lichaam te verwijderen. Er zijn twee manieren van dialyse, te weten hemodialyse en peritoneaal dialyse. Bij hemodialyse zuivert een kunstnier het bloed buiten het lichaam. Bij peritoneaal dialyse vervult het eigen buikvlies (peritoneum) de rol van kunstnier.
Hemodialyse Een behandeling krijgt u doorgaans 3 keer per week 4 uur. Deze behandeling vindt plaats op de dialysezaal. Deze is opgedeeld in 2 units van ieder 4 dialyse plaatsen. U heeft een vaste plaats. Dialyse is nodig om er voor te zorgen dat u zich zo goed mogelijk voelt. Het komt echter vaak voor dat iemand zich direct na de dialyse juist minder goed voelt. Dit trekt na verloop van tijd weer weg.
Zelfmanagement De dialyseafdeling van ZorgSaam is een afdeling waar we zelfmanagement nastreven. We betrekken u actief bij de voortgang van uw behandeling. Dankzij zelfmanagement kunt u uw chronische ziekte beter inpassen in uw leven. Zelfmanagement is het zoeken naar de balans tussen de eisen die een chronische ziekte met daarbij behorende behandeling stelt en de eisen die u aan het leven stelt. Patiënten hebben afwisselend ziekte en gezondheid op de voorgrond staan. Dit komt door de golfbeweging in een ziekteproces en allerlei psychologische factoren. Het belang ligt voor chronische patiënten bij het leren veranderen van hun perspectief: leren kijken naar wat je nog wel kunt. “Leven vanuit de kracht in plaats van de klacht”.
Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
4
Zelfmanagement is ingedeeld in 5 fases: Fase 1: predialyse; Fase 2: basis; Fase 3: doen; Fase 4: kennis; Fase 5: thuis hemodialyse. Uw EVV kijkt samen met u hoever u kunt komen in deze fasering. In overleg met u passen we dit met regelmaat aan.
Toegang tot de bloedbaan Tijdens de hemodialyse is een ‘verbinding’ tussen het lichaam en de kunstnier nodig. Om geregeld te kunnen dialyseren, is een goede permanente toegang tot de bloedbaan nodig. Dit kan door middel van een shunt en een katheter. Meer informatie hierover leest u in de brochure ‘Toegang tot de bloedbaan’.
Bereikbaarheid dialyseafdeling Bij problemen kunt u het best contact opnemen met uw huisarts. Deze overlegt eventueel met een arts in het ziekenhuis. Voor problemen die direct en acuut met de dialyse te maken hebben, kunt u het ziekenhuis bellen. Tijdens kantooruren belt u via (0115) 68 82 68 direct met de dialyseafdeling. Buiten kantooruren belt u (0115) 68 00 00 en vraagt naar de dialyseafdeling. De telefoniste verbindt u door met de dienstdoende dialyseverpleegkundige. Deze overlegt met u over de problemen. Belangrijke telefoonnummers ZorgSaam Ziekenhuis Terneuzen (0115) 68 00 00 Dialysezaal (0115) 68 82 68 Peritoneaal dialyse (0115) 68 82 74 Coördinator dialyse (0115) 68 82 33 Maatschappelijk werk (0115) 68 83 52 Diëtetiek (0115) 68 85 24
Nuttig om te weten Vervoer Voor het vervoer naar en van het ziekenhuis gebruiken patiënten meestal een taxi. Uw ziektekostenverzekering vergoedt dit taxivervoer. Op jaarbasis geldt hiervoor een eigen bijdrage. De eerste week van uw dialysebehandelingen bestelt de verpleegkundige de taxi. Daarna regelt u het zelf. Medisch maatschappelijk werk regelt samen met u de machtiging voor taxivervoer. Mocht u later worden afgesloten en dus later opgehaald moeten worden, dan moet u dat doorgeven aan de taxicentrale. U kunt de ophaaltijd berekenen door circa een half uur op te tellen bij de tijd van het afsluiten.
Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
5
U kunt ook altijd kiezen om met eigen vervoer te komen. Een tegemoetkoming in vervoerskosten is mogelijk en kunt u aanvragen bij medisch maatschappelijk werk. Klachten De medewerkers van de dialyseafdeling doen hun uiterste best om u zo goed mogelijk te helpen. Het kan zijn dat u niet tevreden bent over de gang van zaken. Laat ons uw onvrede weten. Er zijn verschillende manieren om uw onvrede te uiten. Bespreek uw klacht in eerste instantie met de direct betrokkene, met de coördinator dialyse of de behandelend arts. Indien u er op deze manier niet uitkomt of als u eerst met iemand anders wilt praten, dan kunt u de handelwijze terug vinden in de algemene patiënten informatie van het ziekenhuis. Vakantie Het blijft voor u natuurlijk mogelijk om op vakantie te gaan. Wel moet uw arts toestemming geven voor de reis. Daarnaast moet u ruim op tijd een plaats reserveren in een ander dialysecentrum nabij uw vakantiebestemming. De EVV of medisch maatschappelijk werk kan u van dienst zijn bij het invullen van de papieren. Taalproblemen Bij taalproblemen kunt u een tolk inschakelen. Wilt u daarvan gebruik maken, dan kunt u contact opnemen met een dialyseverpleegkundige.
Huisregels Om misverstanden te voorkomen en om de dialyseafdeling optimaal te laten functioneren zijn er een aantal huisregels waaraan u en uw bezoek zich moet houden. •
We spreken met u een vaste dialyse dag en tijdstip af.
•
Om infectiegevaar zo veel mogelijk te voorkomen moet u zorgen voor uw persoonlijke hygiëne.
•
Wij verwachten wederzijds vriendelijkheid en respect.
•
Neem geen kostbaarheden en/of andere dure artikelen mee naar de dialyse.
•
De tijd die we aan u doorgeven voor de dialyse is de binnenkomsttijd op de dialysezaal. Niet de aansluittijden.
•
Indien u wat vroeger bent, wacht dan rustig in de wachtkamer tot een van de verpleegkundigen u roept.
•
Wanneer we u binnen roepen, kunt u uw benodigdheden voor de dialyse pakken. Uw jas in de garderobekast hangen en u zelf wegen. Het gewicht noteert u op de dagkaart. De dagkaart neemt u (indien mogelijk) mee naar uw dialyseplaats.
•
Klein afval kunt u in het prullenbakje bij de machine kwijt.
•
Tijdens de dialyse kunt u gebruik maken van de afdelingstelefoon. Dit is gratis. Het is niet de bedoeling dat u uren belt naar bijvoorbeeld het buitenland.
•
Eenmaal per week lopen de artsen visite. U kunt dan uw vragen stellen aan de arts en eventueel om recepten voor medicijnen vragen. Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
6
•
Wacht na dialyse in de wachtruimte op uw taxi, tenzij anders afgesproken.
•
Moet u langer dan vijftien minuten wachten op uw taxi neemt u dan contact op met de taxicentrale.
•
Als u niet op uw gebruikelijke dialyse dag en/of tijd kunt komen, meldt dat dan zo vroeg mogelijk bij de verpleegkundige. We spreken dan in overleg een andere tijd af.
•
Houdt rekening met de privacy van andere dialysepatiënten. Het is de bedoeling dat zowel gegevens van, als berichten over u en uw medepatiënten binnen de muren van de afdeling blijven.
•
Bezoek wacht tijdens het aan- en afsluiten in de wachtkamer tot de verpleegkundige hen roept.
Verder gelden de volgende regels • Het is niet toegestaan dat u binnen het centrum rookt of alcohol gebruikt. • Ook drugs gebruiken en/of verhandelen is niet toegestaan.
Missie en Visie van de dialyseafdeling Kernpunten van de missie en visie van de dialyseafdeling van ZorgSaam ziekenhuis zijn:
De kerntaak is het bieden van nierfunctievervangende therapie, begeleiding en zorg aan patiënten met een tijdelijke of chronische nierinsufficiëntie. Dit binnen de verschillende stadia van het ziekteproces.
De afdeling streeft kwalitatief hoogwaardige zorg na waarbij de zorg aansluit bij de vragen en wensen van de patiënten. Dit binnen een evenwichtige prijs-kwaliteit verhouding. Behoud van zelfstandigheid staat voorop. De zorg moet tevens voldoen aan professionele standaarden.
Visie op de mens We hechten grote waarde aan het behoud van de zelfstandigheid van de patiënt. Dit geven wij gestalte in de vorm van zelfmanagement, waarmee mensen met een chronische ziekte beter de regie behouden op hun leven. Op de dialyseafdeling heerst een sfeer die openheid, vertrouwen en respect als waarden heeft. Zorgvisie
De verleende zorg doet recht aan de patiënt als mens die meer is dan een persoon met een ziekte of beperking. De beleving van de persoon staat voorop.
De centrale vraag in de zorgverlening is: hoe beleeft de patiënt diens situatie, ziek zijn en (on)mogelijkheden en hoe behoudt hij de regie op eigen leven. Dit is het uitgangspunt voor de zorgverlening.
De professionals geven steun op maat aan de patiënt. Zij geven ook richting aan de manier waarop we zorg en behandeling inzetten voor de kwaliteit van leven.
Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
7
Bij het behouden of eventueel herstellen van de levensloop van de nefrologische patiënt gaan we binnen de zorg uit van het maatschappelijk functioneren van de patiënt voor relaties, werk, religie, cultuur, etc.
De zorg moet evalueerbaar zijn om te toetsen of de zorgverlening aansluit op de individuele zorgbehoefte en om de kwaliteit van zorg te waarborgen en continueren.
Bij de bejegening van patiënten staat zelfstandigheid bij het nemen van beslissingen voorop.
Communicatie Bij patiëntgericht handelen is communicatie een essentieel onderdeel. De relatie patiënt/verpleegkundige is veelal langdurig en intens. Het is noodzakelijk dat de communicatie direct, open en uitnodigend is, zowel verbaal als non-verbaal.
Toestemming Vanuit de kwaliteitswet zorginstellingen moet een instelling verantwoorde zorg leveren en daartoe zelf de kwaliteit van die zorg op systematische wijze waarborgen en hierover verantwoording afleggen. Het dialysecentrum ZorgSaam Terneuzen streeft ernaar een zo optimaal mogelijke kwaliteit van zorg te verlenen. Daarvoor zal het nodig zijn om een kwaliteitscertificaat te behalen en te behouden. Dit certificaat wordt uitgegeven door een daarvoor bevoegde externe instelling. Jaarlijks vindt hiervoor een externe toetsing plaats. Daarvoor is het nodig dat bepaalde documenten worden ingezien. Uiteraard geldt dat deze instelling een geheimhoudingsplicht heeft over de inhoud van deze documenten. Wij gaan ervan uit dat u toestemming geeft voor het inzien van de dossiers. Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt u dit schriftelijk doorgeven aan de nefrologen.
Tenslotte Alle medewerkers van de dialyse doen hun best om u zo goed mogelijk te helpen en te ondersteunen bij uw behandeling. Wij doen ons best om uw verblijf op onze afdeling zo aangenaam mogelijk te maken!
Rechten en plichten Als patiënt heeft u bepaalde rechten en plichten binnen de gezondheidszorg. Dit is vastgelegd in de Wet Geneeskundige Behandelingsovereenkomst (WGBO). Meer informatie over dit onderwerp kunt u lezen op onze website: www.zorgsaam.org. Zie hiervoor de rubriek ‘rechten en plichten’.ZorgSaam houdt zich aan de Wet Bescherming Persoonsgegevens.
Welkom op de dialyse afdeling – ZorgSaam Ziekenhuis – www.zorgsaam.org – januari 2016
8
