Onderdeel:
U en uw vergunning
Item:
Pensioenvergunning
Waarom komt er een nieuwe vergunning Pensioenverzekeringen? In april 2010 heeft de AFM het rapport ‘Kwaliteit Advies Tweedepijler Pensioen’ gepubliceerd. De AFM heeft een aantal adviezen zoals werkgevers die met betrekking tot tweedepijler pensioenproducten hadden ontvangen, bestudeerd. De resultaten waren niet goed. Van de onderzochte dossiers was 31% zeer slecht, 44% slecht, 19% matig en maar 6% redelijk. Uit het onderzoek bleek verder dat de kwaliteit van de advisering niet werd beïnvloed door de opleiding die de adviseur had gevolgd. Voor de Minister van Financiën is dit aanleiding geweest nieuwe deskundigheidseisen vast te stellen voor het adviseren en bemiddelen in tweedepijler pensioenproducten. Waarom zijn de eisen van de module Wft Leven niet verzwaard? Op dit moment omvat de module Wft Leven ook het recht om te mogen adviseren en te bemiddelen in tweedepijler pensioenproducten. Een optie was om de eisen van Wft Leven diploma belangrijk te verzwaren. Gebleken is echter dat veel kantoren met een Wft Levenvergunning nooit in tweedepijler pensioenproducten adviseren en/of bemiddelen. Deze kantoren zouden dan met een zware uitbreiding van eisen worden geconfronteerd zonder dat zij in de praktijk deze deskundigheid nodig hebben. Gekozen is daarom voor een aparte vergunning. Deze nieuwe deelvergunning krijgt de naam Wftvergunning Pensioenverzekeringen. Hierdoor hoeven alleen financiële dienstverleners die daadwerkelijk in de praktijk adviseren en bemiddelen in tweedepijler pensioenproducten aan deze nieuwe eisen te voldoen. Welke producten vallen onder de nieuwe Wft-vergunning Pensioenverzekeringen? Onder de nieuwe vergunning Wft Pensioenverzekeringen komen te vallen: • •
Verzekerde pensioenregelingen waarbij de werkgever als contractant optreedt; Pensioenregelingen ten behoeve van de DGA.
Welke activiteiten vallen onder de nieuwe Wft-vergunning Pensioenverzekeringen? Onder de reikwijdte van de nieuwe vergunning Wft Pensioenverzekeringen kunnen vallen de activiteiten: •
Adviseren in pensioenverzekeringen
•
Bemiddelen in pensioenverzekeringen
•
Herverzekeringsbemiddelen in pensioenverzekeringen
•
Optreden als gevolmachtigd agent in pensioenverzekeringen.
7-10-2011
Pagina 1/5
Wat valt onder de definitie van adviseren? De Wft geeft in artikel 1 de volgende definitie van adviseren: “het in de uitoefening van een beroep of bedrijf aanbevelen van een of meer specifieke verzekeringen of van een of meer specifieke financiële instrumenten aan een bepaalde cliënt”. Er moet dus sprake zijn van: 1. Een aanbeveling van de financiële dienstverlener; 2. Gericht aan een bepaalde klant; 3. Over een concreet product dat onder de reikwijdte van de Wft valt. De aanbeveling om eens een analyse te maken van de huidige pensioenregeling is geen advies in de zin van de Wft omdat dit geen aanbeveling is met betrekking tot een concreet financieel product. De opmerking dat een eindloonregeling voor de werkgever minder geschikt is dan een middelloonregeling is geen advies omdat er geen aanbeveling over een concreet financieel product wordt gegeven. Wat valt onder het begrip bemiddelen? Onder bemiddeling worden begrepen zowel de activiteiten die nodig zijn om het contract tussen aanbieder en werkgever daadwerkelijk tot stand te brengen als het beheer van de verzekering door de financiële dienstverlener nadat het contract tot stand is gekomen. Dit betekent dat onder de nieuwe vergunning Wft Pensioenverzekeringen ook komt te vallen het beheer door de financiële dienstverlener van in het verleden afgesloten tweedepijler pensioenproducten. Zonder de vergunning Wft Pensioenverzekeringen mag de financiële dienstverlener deze tweedepijler pensioenproducten dus niet meer beheren. Wanneer treedt de nieuwe regeling in werking? De minister heeft aangekondigd dat de nieuwe eisen gaan gelden vanaf 1 januari 2012. Vraagt iemand dus na 1 januari 2012 een nieuwe Wft-vergunning voor pensioenverzekeringen aan, dan zal de vergunning pas verstrekt worden nadat de aanvrager heeft aangetoond te beschikken over de vereiste deskundigheid. Komt er een overgangsregeling voor bestaande financiële dienstverlener? Ja. Voor financiële dienstverleners die op 31 december 2011 beschikken over de Wft-vergunning Leven zal een overgangsregeling komen. Hoe luidt de overgangsregeling voor financiële dienstverleners met de Wft-vergunning Leven? Financiële dienstverleners die op 31 december 2011 beschikken over de Wft-vergunning Leven mogen in januari 2012 doorgaan met adviseren en bemiddelen in tweedepijler pensioenproducten en DGA-pensioenregelingen. Voor 1 februari 2012 dienen zij aan de AFM te laten weten of zij deze activiteiten wel of niet willen voortzetten. Hiervoor zal een speciaal formulier beschikbaar komen. Vervolgens hebben deze financiële dienstverleners de tijd tot 1 januari 2014 om de deskundigheid te behalen die vereist is voor de Wft-vergunning Pensioenverzekeringen. Wat is de situatie indien een financiële dienstverlener aangeeft de Wft-vergunning Pensioenverzekeringen NIET te gaan aanvragen? Indien een financieel dienstverlener het formulier niet invult voor 1 februari 2012 of tussen 1 januari 2012 en 1 februari 2012 aangeeft de activiteiten voor pensioenverzekeringen niet te willen voortzetten, dan mag hij vanaf dat moment geen financiële diensten meer verrichten in tweedepijler pensioenproducten en DGA-pensioenregelingen. Indien er vanuit het verleden nog tweedepijler pensioenproducten en DGA-pensioenen in zijn portefeuille aanwezig zijn, dient hij deze binnen drie maanden na 1 februari 2012 of datum van invullen van het formulier af te bouwen. 7-10-2011
Pagina 2/5
Hoe dient de afbouw van de portefeuille in zijn werk te gaan? De financiële dienstverlener heeft een contract met de verzekeringnemer. Dit is een gecombineerde overeenkomst. Deze bestaat uit een overeenkomst van opdracht en een bemiddelingsovereenkomst. Daarnaast heeft de financiële dienstverlener een overeenkomst met de aanbieder. Door de wetswijziging mag de aanbieder niet langer een relatie onderhouden met de financiële dienstverlener op het gebied van tweedepijler pensioenproducten. Daarnaast mag de financiële dienstverlener de relatie met de werkgever niet voortzetten. Beide overeenkomsten moeten derhalve ontbonden worden. Indien verzekeringnemer en aanbieder hiermee akkoord gaan kan het individuele contract aan de aanbieder worden overgedragen die verder de klant zal bedienen. Indien aanbieder hiermee akkoord gaat kan de financiële dienstverlener de post ook overdragen aan een financiële dienstverlener die wel opteert voor de Wft-vergunning Pensioenverzekeringen. Op dit moment is niet duidelijk hoe gehandeld kan en moet worden indien aanbieder en/of werkgever met een van deze overdrachten weigert in te stemmen. Uitgangspunt hierbij is echter wel dat de klant van deze onduidelijkheid nooit de dupe mag zijn. Wat is de situatie indien een financiële dienstverlener aangeeft de vergunning Wft Pensioen WEL te gaan aanvragen? De financiële dienstverlener moet voor 1 juli 2012 aan de AFM een bewijs van betaling voor de inschrijving voor een opleiding, examen of Erkenning Verworven Competenties (EVC) toesturen. Dit kan door middel van het formulier dat de AFM hiervoor beschikbaar stelt. Slaagt de financiële dienstverlener hierin dan mag hij tot 1 januari 2014 in het kader van de overgangsregeling adviseren en bemiddelen in tweedepijler pensioenproducten en DGApensioenen. Heeft de financiële dienstverlener voor 1 januari 2014 deze deskundigheid niet verworven dan dient hij per 1 januari 2014 te stoppen met het adviseren en bemiddelen (inclusief beheer) van tweedepijler pensioenproducten en DGA-pensioenen. Binnen ons bedrijf komen adviezen op het gebied van tweedepijler pensioenproducten via een team van mensen tot stand. Wie moet nu aan de nieuwe eisen voldoen? De feitelijk leidinggevende. Bij grotere pensioencontracten werken vaak meerdere mensen aan een advies voor tweedepijler pensioenproducten. Indien de onderneming minder dan 50 medewerkers telt dan dient er een feitelijk leidinggevende Pensioenverzekeringen aanwezig te zijn. Deze zal dan aan de nieuwe deskundigheidseisen moeten voldoen. De overige medewerkers van het team moeten deskundig zijn op het deelterrein waarop zij actief zijn maar dit hoeft niet te blijken uit een diploma Wft Pensioenverzekeringen. Heeft de onderneming meer dan 50 medewerkers dan mag de onderneming de deskundigheid op het gebied van tweedepijler pensioenproducten door middel van het ‘bedrijfsvoeringsmodel’ aantonen. Let op: de minister heeft aangegeven de eisen ten aanzien van bedrijfsvoering te willen heroverwegen. Indien deze regeling gewijzigd wordt dan is het de verwachting dat dit niet eerder dan 2014 het geval zal zijn.
7-10-2011
Pagina 3/5
Welke opleidingen kwalificeren voor de nieuwe Wft-vergunning Pensioenverzekeringen? Noch de wetgever noch het CDFD zullen opleidingsorganisaties accrediteren voor de opleiding tweedepijler pensioenproducten. De opleidingsinstituten komen dus voor de kennisoverdracht met betrekking tot de Wft-vergunning pensioenverzekeringen niet onder controle te staan. De wetgever definieert de kennis waarover een kandidaat dient te beschikken wil deze in aanmerking komen om als feitelijk leidinggevende voor de Wft-vergunning Pensioenverzekeringen te kunnen optreden. Hoe de kandidaat aan deze kennis komt is aan de kandidaat zelf. Wie stelt vast of een kandidaat over voldoende deskundigheid beschikt? Uitsluitend door de minister aangewezen exameninstellingen mogen vaststellen of een kandidaat over voldoende deskundigheid beschikt. De verwachting is dat de volgende twee exameninstellingen in ieder geval geaccrediteerd zullen worden: •
•
Stichting Examens Financiële Dienstverlening
Stichting Exameninstituut Beroepsonderwijs Financiële Sector.
Wordt het verplicht om een minimum aantal pensioencontracten per jaar af te sluiten als voorwaarde om de vergunning te behouden? Nee. In de nieuwe deskundigheidseisen wordt wel een belangrijke plaats ingeruimd voor het toetsen van de vaardigheid van de financiële dienstverlener om tweedepijler pensioenproducten en DGA-pensioenen te kunnen adviseren. Denk aan het vergelijken van offertes, het opstellen van pensioenbrieven, het uitleggen van regelingen, etc. Deze vaardigheden zullen ook onderdeel worden van het wettelijk Permanente Educatietraject. In de praktijk zullen de hiervoor benodigde vaardigheden waarschijnlijk alleen aanwezig zijn indien de betrokken kandidaat regelmatig betrokken is bij tweedepijler pensioenproducten en DGA-pensioenen. Maar het is niet de verwachting dat wettelijk bepaald wordt dat een adviseur zijn vergunning verliest indien hij niet minimaal een bepaald aantal nieuwe contracten op jaarbasis afsluit. Mogen aanbieders de eis stellen dat voor het krijgen van een agentschap voor tweedepijler pensioenproducten de financiële dienstverlener minimaal een bepaald aantal nieuwe contracten per jaar bij de betreffende maatschappij afsluit? Ja. Aanbieders mogen zelf bepalen onder welke voorwaarden zij een samenwerking met financiële dienstverleners aangaan. Zij mogen dus aan deze samenwerking ook de verplichting verbinden dat de bemiddelaar op jaarbasis een bepaald aantal nieuwe contracten bij de maatschappij onderbrengt. Maar een dergelijke verplichting is te beschouwen als een productieverplichting en dient dus door de financiële dienstverlener nadrukkelijk in zijn dienstenwijzer te worden vermeld. Uiteraard kan een financiële dienstverlener elke maatschappij die hij wenst adviseren. Ook wanneer hij daarmee geen directe samenwerkingsovereenkomst heeft en bijvoorbeeld zijn kosten van advies door de klant worden voldaan. Komt er een nieuw traject van Permanente Educatie? Ja. Degene die als feitelijk leidinggevende gaat optreden voor de product dienstencombinatie Wft Pensioenverzekeringen zal in de toekomst ononderbroken de nieuwe Wft PE-module Pensioen moeten volgen.
7-10-2011
Pagina 4/5
Gelden de nieuwe eisen ook voor adviezen aan werknemers van de onderneming? Nee. Bij tweedepijler pensioenproducten is de werkgever de contractant die geadviseerd wordt. Onduidelijk is nog of wanneer een individuele werknemer wordt geadviseerd wordt over de invulling van zijn rechten uit het raamcontract deze advisering mag geschieden onder de Wft Levenvergunning of dat ook voor deze advisering aan werknemer de Wft-vergunning Pensioenverzekeringen vereist zal worden. De exacte formulering van de wetgeving zal hiervoor moeten worden afgewacht., Anders ligt dit indien de Ondernemingsraad van een onderneming uw advies vraagt over het wel of niet afsluiten van een tweedepijler pensioenproduct zoals de werkgever dat voorstelt. Op dat moment wordt wel voldaan aan de wettelijke definitie van adviseren en zult u dus wel aan de nieuwe deskundigheidseisen moeten voldoen. Indien u contacten heeft met individuele werknemers dan zal dit in het algemeen betreffen het uitleggen van de pensioenregeling zoals de werkgever die heeft afgesloten. Informeren is echter geen adviseren. Informeren valt buiten de reikwijdte van de Wft. Indien u in het kader van uw informatie aan de werknemer vervolgens adviezen geeft voor door de werknemer zelf te treffen aanvullende voorzieningen dan mag u deze adviezen geven op grond van uw Wft Leven vergunning. Dus voor advies aan de werkgever en DGA op het gebied van pensioen heeft u na 1 januari 2012 de Wft-vergunning Pensioenverzekeringen nodig. Voor adviezen op het gebied van oudedagsvoorziening aan individuele werknemers heeft u de vergunning Wft Leven nodig. Ik ben adviseur bij een pensioenfonds. Ik adviseer het bestuur over algemene beleidszaken. Dien ik aan de nieuwe deskundigheidseisen te voldoen? Nee. Algemene beleidsadviezen betreffen geen concreet financieel product en voldoen daardoor niet aan de definitie van advies zoals opgenomen in de Wft. Daarnaast valt een bedrijfspensioenfonds buiten de reikwijdte van de Wft. Hoe kan de StFD mij helpen op het gebied van de Pensioenvergunning? Bij specifieke vragen rondom het onderwerp Wft-vergunning Pensioenverzekeringen kunt u altijd onze servicedesk bellen. Deze is op werkdagen telefonisch bereikbaar tussen 10.00 en 16.00 uur onder nummer 0900 - 626 2625 (20 cent per minuut). Of stuur een mailtje naar
[email protected]. U krijgt binnen twee werkdagen antwoord. Disclaimer Deze informatie is afkomstig van de website van de Stichting Financiële Dienstverlening (www.stfd.nl). Ondanks de constante zorg en aandacht die de StFD aan de samenstelling van haar website besteedt, is het mogelijk dat de informatie die hier wordt gepubliceerd onvolledig of onjuist is. De informatie op deze website wordt periodiek aangevuld en eventuele wijzigingen kunnen te allen tijde met onmiddellijke ingang en zonder enige kennisgeving worden aangebracht. Een bezoeker mag geen auteursrechtelijke beschermde werken of andere op deze website opgeslagen informatie openbaar maken of verveelvoudigen zonder toestemming van de StFD. De StFD sluit alle aansprakelijkheid uit voor enigerlei directe of indirecte schade, van welke aard ook, die voortvloeit uit of in enig opzicht verband houdt met het gebruik van haar website, of met de tijdelijke onmogelijkheid om de site te kunnen raadplegen. De STFD is ook niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van informatie die door middel van deze site is verkregen.
7-10-2011
Pagina 5/5
