Wegwijs voor en na de bevalling

editie 2009

Wegwijs voor en na de bevalling

> > > >

de medische kant de financiële kant de wettelijke kant mag ik u voorstellen…

Inhoud De medische kant > Symptomen & zwangerschapstest > Op controle > Onderzoeken > Werken aan uw conditie > Rookvrije zwangerschap > Waar bevallen? > In welke houding bevallen? > Weeën > Uw baby onderzocht > Kraamzorg > Postnatale oefeningen > Meer informatie

6 7 8 10 12 13 14 15 16 17 18

De financiële kant > De verplichte ziekteverzekering > KliniPlan: uw bescherming voor het hele gezin > Uitgaven voor de bevalling > Uitgaven na de bevalling > Meer informatie

22 24 25 26 32

De wettelijke kant > Zwanger werken > Kraamgeld > Kinderbijslag > De geboorteaangifte > Extra verlof > Terug aan het werk > Preventieve kinderzorg > Meer informatie

36 42 43 44 45 51 53 54

Mag ik u voorstellen… de Socialistische Mutualiteiten > Onze adressen > Over deze brochure Bijlage: voorbeeld van een ziekenhuisfactuur na een bevalling Nota’s

59

Voorwoord U bent zwanger. Hartelijk gefeliciteerd! Natuurlijk kijkt u ongeduldig uit naar de geboorte van uw baby. Misschien staat alles al netjes klaar, te wachten op de komst van uw kleine ukkepuk. We kunnen u niet vertellen of het een jongen of een meisje wordt. We kunnen u wel vertellen wat u allemaal moet doen, voor en na de bevalling. Administratief moet er immers een en ander worden geregeld. Vervelend? Ingewikkeld? Geen nood! Wij maken u met deze brochure wegwijs en vertellen u alles wat u moet weten over de medische, de financiële en de wettelijke kant. Voor meer informatie kunt u altijd terecht in onze ziekenfondsen. Onze diensten staan graag “tot uw dienst”. Dr. Guy Peeters

De medische kant

De medische kant

Bevallen is de gewoonste zaak ter wereld. Ontelbare vrouwen zijn u voorgegaan. Misschien is het voor u de eerste keer. Natuurlijk wilt u het beste voor uw kindje, en voor uzelf. In dit hoofdstuk komt u alles te weten over zwanger zijn, prenatale cursussen, de controlebezoeken, waar en hoe u kunt bevallen, weeën, kraamzorg, enz.

Symptomen & zwangerschapstest Sommige vrouwen voelen dat ze zwanger zijn. Allerlei symptomen laten er geen twijfel over bestaan:

> u bent over tijd hoewel u normaal een regelmatige menstruatiecyclus hebt;

> uw borsten kunnen gespannen aanvoelen; > de kleur van uw tepels kan donkerder worden; > bij een lichte huidskleur kan een netwerk van bloedvaatjes op de borsten ontstaan;

> misselijkheid en/of braken, vooral ‘s morgens, maar ook op andere momenten van de dag;

> vermoeidheid; > vaker plassen; > een zwaar gevoel in de onderbuik. Zwangerschapstest Een zwangerschapstest kan u vertellen of al deze gewaarwordingen echt te wijten zijn aan een zwangerschap. U kunt deze test in de apotheek kopen en zelf gemakkelijk uitvoeren. Wacht hiermee tot u minstens een week over tijd bent. Dan hebt u de meeste kans op een positief resultaat. De test reageert op de aanwezigheid van het zwangerschapshormoon hcg in de urine. Dit hormoon wordt aangemaakt door de bevruchte eicel in de baarmoeder en is aanwezig in urine en bloed.

6

wegwijs voor en na de bevalling

U bent zwanger! Op de test verschijnt een streepje. U bent zwanger. Om zeker te zijn dat alles goed verloopt, gaat u regelmatig op bezoek bij uw huisarts, vroedvrouw of gynaecoloog. Iedereen werkt nauw samen om u de beste begeleiding te geven. Voor een eerste zwangerschap zonder complicaties zijn 10 raadplegingen aan te bevelen. Bij volgende zwangerschappen zonder problemen volstaan 7 raadplegingen.

Op controle Bij wie? Zolang er geen echte problemen opduiken, kan u voor de gewone controles zowel terecht bij uw huisarts of een vroedvrouw als bij een gynaecoloog. Om samen uw zwangerschap op te volgen wordt gebruik gemaakt van een zwangerschapsdossier. Wat mag de vroedvrouw doen? Begeleiding en informatie geven rond vruchtbaarheid, de zwangerschap vaststellen, de vermoedelijke datum van de geboorte uitrekenen, risico’s opsporen d.m.v. een anamnese en een lichamelijk onderzoek en indien nodig doorverwijzen naar een arts, laboratoriumonderzoek uitvoeren, prenatale voorbereiding geven, het begeleiden van een normale zwangerschap en geboorte, autonoom uitvoeren van de bevalling, monitoren van hoogrisico zwangerschappen in nauwe samenwerking met de gynaecoloog en medische zorgen toedienen in de kraamperiode. Tijdens de eerste controle wordt uw medische voorgeschiedenis doorgenomen en voert men onderzoeken uit om te kijken of er bepaalde aandoeningen zijn die een invloed kunnen hebben op een normaal verloop van uw zwangerschap. Men bepaalt uw bloeddruk, lengte en gewicht en doet een urine- en bloedonderzoek. De urine wordt getest op bacteriën, suiker en eiwit. Met een bloedonderzoek bepaalt men uw bloedgroep en resusfactor en kijkt men of u geen bloedarmoede heeft. Men gaat na of u immuun bent voor syfilis, rode hond, hepatitis B, cytomegalie en toxoplasmose en men controleert uw bloed op HIV infectie. Bij besmetting zouden deze aandoeningen gevolgen kunnen hebben voor de baby. Uw vroedvrouw of arts zal u tevens aanraden foliumzuur in te nemen om zo de kans op bepaalde afwijkingen te verminderen. Extra vitamines of voedingssupplementen zijn bij een gezonde gevarieerde voeding niet nodig. U mag ze alleen innemen als uw arts of vroedvrouw ze aanbevelen.

de medische kant

7

Tijdens de volgende bezoeken zal ook de groei en ligging en de hartslag van de baby gecontroleerd worden. Het is nuttig om bij alle zwangere vrouwen in de zesde zwangerschapsmaand een glucose-belastingstest uit te voeren om een zwangerschapsdiabetes uit te sluiten. Wanneer echter bij de eerste consultatie al blijkt dat er een risico is op zwangerschapsdiabetes, dan wordt deze test onmiddellijk gedaan. Indien nodig worden bloed- en urineonderzoeken herhaald later in de zwangerschap. Ook uw bloeddruk wordt telkens bepaald om zwangerschapsvergiftiging of pre-eclampsie tijdig op te sporen. Dit is een complicatie waarbij de bloeddruk stijgt, eiwit in de urine wordt uitgescheiden en vocht in uw lichaam wordt opgestapeld. Op het einde van de zwangerschap wordt er een uitstrijkje van de vagina en anus gemaakt om te kijken of er bij u een groep B streptokok aanwezig is. Deze kiem maakt deel uit van de normale vaginale flora bij ongeveer 15% van de vrouwen. Dit heeft geen belang voor u, maar kan ernstige infectie veroorzaken bij de boreling. Indien u draagster bent van deze kiem zal er tijdens de bevalling antibiotica toegediend worden om overdracht naar de baby te voorkomen.

Onderzoeken Wellicht zal uw arts u reeds vroeg in de zwangerschap voorstellen om een (aantal) test(en) te doen om het risico op ernstige aandoeningen bij de baby zoals open ruggetje of Downsyndroom, te bepalen. Deze testen kunnen aanleiding geven tot bijkomende onderzoeken en kunnen u voor de keuze plaatsen om al dan niet de zwangerschap af te breken, als zou blijken dat de baby ernstig ziek is. Het is daarom belangrijk om de gevolgen van de testen op voorhand te bespreken met uw partner en uw arts of vroedvrouw. Hierna vindt u de meest voorkomende onderzoeken. Echografie Om de groei en de evolutie van uw baby te kunnen volgen, zal uw gynaecoloog eenmaal per kwartaal een echografie maken. Echoscopie is een techniek waarmee men organen in het lichaam via ultrageluidsgolven zichtbaar maakt. De golven die uitgezonden worden door de echosonde worden teruggekaatst en omgezet in beelden. Als de baby voldoende groot is kijkt men, door met de sonde over de buik te bewegen. Soms is het nodig een vaginale sonde te gebruiken.

8


In het eerste trimester dient de echografie om de exacte zwangerschapsduur en verwachte verlosdatum te bepalen en om het aantal foetussen na te kijken. Soms wordt in het eerste trimester ook een nekplooimeting uitgevoerd. Dit laat toe om samen met een tripple test (zie screeningstesten) het risico op afwijkingen te schatten. Tijdens het tweede trimester-echo (vijfde maand) kijkt men systematisch alle organen na op eventuele ernstige structurele afwijkingen. Op dat moment kan ook het geslacht van de baby bepaald worden. In het derde trimester dient de echo vooral om te controleren of de baby voldoende groeit en om zijn ligging en die van de placenta of moederkoek te bepalen. Screeningstesten Er bestaan een aantal screeningstesten waarmee de arts het risico dat uw baby het Downsyndroom of een neuraalbuisdefect (open ruggetje) heeft, kan bepalen. Deze testen geven op basis van het (bloed)onderzoek en andere gegevens (o.a. uw leeftijd) een risicoberekening maar geven geen zekerheid. Als uw risico ‘verhoogd’ is, zal een invasieve test (vlokkentest of vruchtwaterpunctie) moeten uitmaken of uw baby inderdaad de aandoening heeft. Bespreek dit steeds uitvoerig met uw arts). Screening kan gebeuren via een nekplooimeting, tripletest of combinatietest.

> Bij een nekplooimeting wordt tussen de 11e en 14e week van de zwangerschap door middel van een echo de vochtophoping in de nek van de foetus gemeten. > Bij de tripletest wordt tussen 14 en 20 weken zwangerschap het bloed van de moeder onderzocht op concentratie van een bepaald eiwit en hormoon. > De combinatietest gebruikt de gegevens van nekplooimeting, bloedtest, zwangerschapsduur en leeftijd van de moeder om de kans op een afwijking te berekenen. Deze test gebeurt tussen 11 en 14 weken zwangerschap. Vlokkentest De vlokkentest wordt uitgevoerd in de 10e tot 13e week om afwijkingen aan het genetisch materiaal (chromosomen of dna) op te sporen. Deze test geeft géén informatie over een open ruggetje. Met echografie wordt de plaats van de moederkoek bepaald en via de vagina óf de buikwand worden met een dunne naald vlokken van de moederkoek opgezogen. Na ongeveer één week is de uitslag bekend. Dit onderzoek geeft een risico op een miskraam van ongeveer 1%.

de medische kant

9

Vruchtwaterpunctie Ook deze test wordt enkel gedaan als er een verhoogd risico is op afwijkingen. Bij moeders ouder dan 35 jaar wordt soms wel vaker een vruchtwaterpunctie voorgesteld aangezien het risico op een baby met het Downsyndroom toeneemt met de leeftijd van de moeder. Doordat het vruchtwater cellen van uw baby bevat, kunnen zo de meest voorkomende chromosomale afwijkingen en de geslachtchromosomen worden nagekeken. De arts prikt met een dunne naald door de buikwand tot in de baarmoeder en zuigt wat vruchtwater op. Het echobeeld toont aan waar dit moet gebeuren. De punctie wordt gedaan vanaf de 13e week van de zwangerschap. Pas dan zijn er voldoende cellen van de baby in het vruchtwater aanwezig. Deze cellen moeten gekweekt worden. Vandaar dat men 2 tot 3 weken moet wachten op een volledige uitslag. De kans op een miskraam ligt bij deze ingreep rond 0.5%. Meer informatie Ouders kunnen tijdens de kantooruren (9u – 17u) van maandag tot donderdag telefoneren naar de Infolijn Prenatale Diagnose (078 15 35 55). Hier kunnen zij terecht met vragen over prenatale testen, resultaten van die testen en beslissingen.

Werken aan uw conditie De baby groeit. Uw lichaam verandert. Vooral naar het einde toe is de zwangerschap zeer belastend. Om u fysisch en ook psychisch voor te bereiden op de bevalling, kunt u kiezen uit een hele reeks cursussen. Prenatale lessen en oefeningen Fysische en psychologische voorbereiding tot de bevalling kan tijdens een reeks individuele of collectieve sessies. De vroedvrouw leert u ademhalings- en perstechnieken en u krijgt bijkomende informatie. U leert omgaan met de pijn tijdens de arbeid, relaxatieoefeningen… Uw partner is op deze sessies meer dan welkom. U kunt kiezen tussen drie verschillende formules (of deze combineren):

> 12 individuele sessies; > 15 collectieve sessies in groepen van maximum 5 deelneemsters; > 24 sessies in groepen van 6 tot 10 deelneemsters.

10


Prenatale gymnastiek Deze cursus gaat uit van het principe dat angst de pijn tijdens de bevalling zal versterken. Informatie, specifieke oefeningen en massage moeten hieraan verhelpen. Deze cursus wordt vaak gegeven door een kinesist vanaf de vierde of vijfde maand van de zwangerschap. De cursus bestaat doorgaans uit een reeks van 10 lessen, waarvan er enkele besteed worden aan een theoretische uiteenzetting over het fysische verloop van de zwangerschap. De rest van de lessen bestaat uit ademhalings- en ontspanningsoefeningen en gymnastiek. Zwangerschapszwemmen Zwemmen is prettig en ontspannend. Het is goed voor uw bloedsomloop en uw ademhaling. Het warme water versoepelt en versterkt uw spieren, wat meteen ook uw houding ten goede komt. De meeste zwembaden hebben een speciale uurregeling voor zwangere vrouwen. Tijdens die uren kunt u zwemmen met professionele begeleiding. Vaak wordt het water ook extra verwarmd. Afhankelijk van de regio organiseert het socialistisch ziekenfonds lessen zwangerschapszwemmen. In de activiteitenkalender vindt u hierover meer informatie. Zwangerschapsyoga Tijdens een cursus zwangerschapsyoga leert u ademhalingstechnieken en lichaamsoefeningen om uw zwangerschap en de bevalling zo ontspannen mogelijk te beleven. U wordt bewuster van uw lichaam en de baby in uw baarmoeder. Kinesitherapie Uw arts kan kinesitherapie voorschrijven. Normaal gezien hebt u recht op 9 sessies, die u mag spreiden voor en na de bevalling. Deze sessies worden terugbetaald. Indien nodig kan de arts u extra kinesitherapiesessies voorschrijven.

de medische kant

11

Rookvrije zwangerschap In maart 2006 heeft het riziv een campagne opgestart die zwangere vrouwen en hun partner helpt bij het stoppen met roken. De campagne voorziet een gedeeltelijke terugbetaling van de rookstopbegeleiding bij een erkende tabakoloog, via een forfaitaire tussenkomst van € 120. Wat moet u hiervoor doen? Om van deze forfaitaire tussenkomst te kunnen genieten, neemt u en eventueel ook uw partner contact op met een erkende tabakoloog/rookstopconsulent op aanraden van uw gynaecoloog of een gezondheidsspecialist. De rookstopbegeleiding bestaat uit minimum 8 consultaties. De eerste consultatie vindt ten laatste plaats 3 maanden voor de voorziene bevallingsdatum en de laatste consultatie vindt ten vroegste 3 maanden en ten laatste 6 maanden na de bevalling plaats. Wanneer u de 8 (of meer) consultaties bij een erkende tabakoloog hebt gevolgd, kunt u een vergoeding van € 120 genieten per persoon, bij afgifte van een volledig ingevulde opvolgfiche aan uw ziekenfonds. Deze opvolgfiche ligt ter beschikking bij de tabakoloog en wordt door hem/haar getekend en goedgekeurd. Extra terugbetaling medicatie voor uw partner Voor uw partner bestaat daarnaast ook de mogelijkheid om een bijkomende forfaitaire tussenkomst van € 55 te krijgen indien hij/zij gebruik wil maken van nicotinevervangende middelen of andere rookstopmiddelen. Dit gebeurt op advies van en in samenspraak met de rookstopconsulent, die dit op de opvolgfiche van uw partner vermeldt. Om aanspraak te maken op de bijkomende tussenkomst van € 55 moet uw partner het 2e gedeelte van de medische opvolgfiche eveneens volledig ingevuld afgeven bij het ziekenfonds. Uw partner kan slechts aanspraak maken op het bijkomende forfait van € 55 indien hij/zij deelneemt aan de 8 consultaties bij een erkende tabakoloog. De terugbetaling voor medicatie is niet voorzien voor de zwangere vrouw. Waar vindt u een tabakoloog? Voor meer informatie en/of de lijst van de erkende tabakologen kunt u terecht op de website www.rookvrijezwangerschap.be of bij uw plaatselijke ziekenfondsmedewerker.

12


Waar bevallen? Er zijn verschillende mogelijkheden gaande van thuisbevalling, poliklinisch bevallen tot een ziekenhuisverblijf. Alle drie hebben ze hun voor- en nadelen. Thuisbevalling In principe kunnen alle vrouwen met een normale zwangerschap thuisbevallen. Uw begeleidende arts of vroedvrouw zal er zich vooraf van vergewissen dat de bevalling normaal kan verlopen. Mocht er een risico op complicaties ontstaan, dan kan men alsnog beslissen de bevalling in het ziekenhuis te laten gebeuren. Er zijn wel een aantal voorzieningen vereist: er moet warm water zijn, de kamer waarin u bevalt, moet minstens te verwarmen zijn tot 25°C en moet bereikbaar zijn met een brancard voor overplaatsing naar het ziekenhuis indien nodig. Het kraamcentrum kan u een uitgebreid overzicht geven van al het materiaal dat u voor de thuisbevalling moet klaarzetten. Poliklinisch bevallen Wilt u de zekerheid dat er in geval van complicaties onmiddellijk medische bijstand bereikbaar is, dan kunt u kiezen voor een poliklinische bevalling. Op het moment dat de weeën elkaar voldoende snel opvolgen, gaat u naar het ziekenhuis. Na de bevalling keert u terug naar huis. Als u poliklinisch wilt bevallen, dan moet u vooraf contact opnemen met een kraamcentrum. Zo is de nazorg voor moeder en baby verzekerd. Ziekenhuisverblijf Kiest u voor het comfort van een ziekenhuisverblijf, dan gaat u, net zoals voor de poliklinische bevalling, naar het ziekenhuis op het moment dat de weeën elkaar snel opvolgen. Na de bevalling blijft u nog een vijftal dagen in het ziekenhuis. Een bevalling met ziekenhuisverblijf heeft het voordeel dat u rustig terug op kracht kunt komen, zonder de zorg voor de thuisomgeving.

de medische kant

13

In welke houding bevallen? Weet u al in welke houding u wilt bevallen? Er zijn talrijke mogelijkheden. Kies de manier die u het meest aanspreekt. De onderwaterbevalling In sommige ziekenhuizen kunt u kiezen voor een onderwaterbevalling. Het warme water werkt ontspannend en u kan zich vrijer bewegen. Hierdoor worden de weeën als minder pijnlijk ervaren. Bij de bevalling wordt u begeleid door een verloskundig team, dat u continu bewaakt en ondersteunt. Meestal is er aan deze wijze van bevallen een intiemere, huiselijkere sfeer gekoppeld. Zoals bij elke bevalling kan er ook bij onderwaterbevallingen iets mislopen. Laat u goed informeren en bespreek vooraf met uw gynaecoloog alle voor- en nadelen van deze bevallingswijze. Horizontaal De meeste vrouwen die horizontaal bevallen, liggen op hun rug. Voordeel is dat de verloskundige een beter zicht heeft op het verloop van de bevalling en dat u tussen de weeën door achterover kunt gaan liggen om even bij te komen. Verticaal Verticaal bevallen heeft het voordeel dat uw bekken verder opengaat en er dus meer ruimte is in het geboortekanaal. De meeste vrouwen die verticaal bevallen, doen dit op een baarkruk. Andere Ook andere houdingen zijn mogelijk: knie-ellebooghouding, zijlig…

14


Weeën Al vrij vroeg in de zwangerschap kunt u pijnloze, onregelmatige samentrekkingen van de baarmoeder hebben. Dit zijn nog geen weeën. Als u over uw buik wrijft en daardoor de baarmoeder masseert, kunt u ze vaker en sterker hebben. Tegen het einde van de zwangerschap kunt u last krijgen van oefenweeën. Deze weeën kunnen wel al pijnlijk zijn, maar ze zijn erg onregelmatig en van korte duur. Meestal stoppen ze plots. Vrouwen die al eerder zwanger waren, hebben er vaker last van. Bij echte weeën wordt de onderbuik hard en ontstaat er in de rug een knagende pijn, die zich geleidelijk naar de gehele baarmoederzone uitbreidt. De pijn die u voelt, is te vergelijken met menstruatiepijn. Als u dit soort weeën een uur lang voelt met tussenpozen van een vijftal minuten, is het tijd om naar het ziekenhuis te gaan. Is dit niet uw eerste kindje, dan vertrekt u best nog wat vroeger. Als de vliezen breken of bij overvloedig bloedverlies, moet u onmiddellijk naar het ziekenhuis vertrekken. Echte weeën zorgen voor veranderingen van de baarmoederhals. In de loop van de bevalling krijgt u drie soorten weeën.

> De ontsluitingsweeën: de contracties van de baarmoeder zijn regelmatig, duren lang (ongeveer 1 minuut) en zijn hevig. Hierdoor wordt de baarmoederhals eerst soepeler en korter, om dan dunner te worden en uiteindelijk te ontsluiten. Tijdens dit proces zal uw kindje ook langzaam indalen. We spreken over volledige ontsluiting (10 cm) als de baarmoederhals ver genoeg openstaat en uw baby erdoor kan. Deze fase duurt enkele uren. > De persweeën: als u volledige ontsluiting hebt, dan gaan de ontsluitingsweeën vanzelf over in persweeën. U hebt het gevoel dat u heel erg naar het toilet moet. U hebt persdrang. Dit gevoel is zo hevig, dat u niet anders kunt dan mee persen. Op die manier duwt u als het ware uw baby naar buiten. > De nageboorteweeën: deze weeën dienen om de placenta en de vliezen naar buiten te drijven. Dit gebeurt meestal een paar minuten nadat uw baby geboren is.

de medische kant

15

Uw baby onderzocht Na de geboorte wordt uw baby onderzocht, eenmaal na de eerste minuut en een tweede maal na vijf minuten. Bij dit onderzoek wordt gekeken naar 5 tekens, die nul, één of twee punten geven. De score wordt dus een getal tussen nul en tien. Deze score noemt men de apgar-score. Een score van 7 tot 10 is normaal, 4 tot 7 geeft aanleiding tot ingrijpen en een score van 3 of lager vereist een onmiddellijk ingrijpen. teken

0 punten

1 punt

2 punten

A

Activity (activiteit)

afwezig

armen en benen gebogen

actieve beweging

P

Pulse (hartslag)

afwezig

onder de 100 slagen per minuut

boven de 100 slagen per minuut

G

Grimace (grimas)

geen respons

grimas

niezen, hoesten, trekken

A

Appearance (uiterlijk)

blauwgrijs, geheel bleek

normaal, behalve extremen

normaal, over heel het lichaam

R

Respiration (ademhaling)

afwezig

langzaam, onregelmatig

goed, huilen

De 3e, 4e of 5e dag na de bevalling voert men de hielprik uit bij uw kindje. Men controleert in het labo op bepaalde aangeboren ziektes. Een snelle opsporing is van groot belang, om schade aan de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling te voorkomen of te beperken. De ziekten zijn bij vroege ontdekking immers goed te behandelen.

16


Kraamzorg In het ziekenhuis gebeurt de nazorg door een verpleegkundige of vroedvrouw op de materniteit. Bent u thuis of poliklinisch bevallen, kunt u specifieke hulp van de dienst Thuiszorg van uw ziekenfonds krijgen. Ook na uw bevalling in een ziekenhuis, kunt u van deze dienst gebruik maken. De kraamverzorgster staat in voor de verzorging van moeder en kind en de andere familieleden. Zij neemt de dagelijkse normale huishoudelijke taken op zich, zoals

> > > > > >

boodschappen doen, koken, was- en strijkgoed, bedden opmaken, schoonmaak van keuken en badkamer, opruimen, afstoffen, stofzuigen…

Maar let op, kraamhulp is geen poetsdienst! Kunt u geen beroep doen op een kraamverzorgster van uw ziekenfonds, dan kunt u nog altijd bij een zelfstandige vroedvrouw terecht.

Postnatale oefeningen Tijdens de zwangerschap en de bevalling werd uw lichaam zwaar op proef gesteld. Vooral de buikspieren, de borsten en de spieren rond de aars, de vagina en de baarmoeder verdienen nu extra aandacht. En die krijgen ze tijdens de postnatale oefeningen. Bent u op natuurlijke wijze bevallen, dan kunt u al vanaf de eerste week na de bevalling starten met bekkenbodemspieroefeningen. Met buikspieroefeningen wacht u best tot de vijfde week na de bevalling. Werd uw baby echter met een keizersnede geboren, dan is het aan te raden hiermee tot na de tweede maand na de bevalling te wachten. Indien nodig kan uw arts u 9 sessies bij een kinesist voorschrijven die u dan helpt met uw postnatale oefeningen.

de medische kant

17

Meer informatie Wilt u meer weten over het verloop van de bevalling en over verschillende manieren om te bevallen, neem dan contact op met: Provincie Oost-Vlaanderen Vzw Expertisecentrum Kraamzorg Mageleinstraat 21 g, 9000 Gent t. 09 265 09 44 [email protected] www.vzwkraamzorg.be Provincie West – Vlaanderen Expertisecentrum ‘ De Wieg’ – Noord Ezelpoort 5, 8000 Brugge Expertisecentrum ‘ De Wieg’ – Zuid Leenstraat 31, 8800 Roeselare t. 0473 45 14 38 [email protected] www.eckdewieg.be Provincie Antwerpen Vzw De Kraamvogel Expertisecentrum Kraamzorg Antwerpen Volksstraat 7, 2000 Antwerpen t.03 238 11 00 [email protected] www.kraamvogel.be Provincie Limburg vzw Expertisecentrum Kraamzorg Limburg – Midden-Noord K. Astridlaan 32 , bus 3, 3500 Hasselt Vzw Expertisecentrum kraamzorg Limburg – Zuid Kastanjewal 58, 3700 Tongeren t. 070 22 23 54 [email protected] www.zwangerenbevallen.be

18


Provincie Vlaams-Brabant vzw De Bakermat, Expertisecentrum Vlaams-Brabant Redingenstraat 27 , 3000 Leuven t. 016 20 77 40 [email protected] www.debakermat.be Brussel Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan Koningstraat 306, 1240 Brussel t. 02 229 25 58 [email protected] www.expertisecentrum-vollemaan.be Wilt u meer weten over kraamzorg, neem dan contact op met: Provincie Antwerpen Reddie Teddy kraamzorg De Merodelei 19, 2300 Turnhout t. 0800 92 396 [email protected] www.reddieteddy.be Provincie Oost-Vlaanderen Reddie Teddy kraamzorg Tramstraat 69, 9052 Gent t. 09 333 57 03 [email protected] www.reddieteddy.be Provincie West-Vlaanderen vzw Thuishulp West-Vlaanderen Pres. Kennedypark 2, 8500 Kortrijk t. 056 52 87 77 of t. 056 23 03 81 (buiten de kantooruren) [email protected] www.reddieteddy.be Provincie Limburg Reddie Teddy Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt t. 011 85 06 42 reddieteddy. [email protected] www.reddieteddy.be de medische kant

19

De financiële kant

De financiële kant

Kindjes kopen kost geld. Gelukkig wordt het grootste deel van de onkosten terugbetaald door het ziekenfonds. U betaalt enkel het remgeld. Dat is het bedrag dat overblijft na terugbetaling van het ziekenfonds. Daarbovenop komen eventueel nog supplementen. We overlopen alle mogelijke uitgaven, voor en na de bevalling. Maar eerst geven we wat meer informatie over de verplichte ziekteverzekering.

De verplichte ziekteverzekering Wat is de verplichte ziekteverzekering? Iedereen is verplicht een ziekteverzekering af te sluiten bij een ziekenfonds. De verplichte ziekteverzekering voorziet voor de meeste gezondheidskosten een gedeeltelijke of volledige terugbetaling. Meestal blijft er een deel dat u als patiënt uit eigen zak betaalt. Dit noemt men het persoonlijk aandeel of het remgeld. Hoe werkt de ziekteverzekering? Alle terugbetalingen in het kader van de verplichte ziekteverzekering gebeuren door het ziekenfonds. Meestal betaalt de patiënt eerst de arts of het ziekenhuis en betaalt het ziekenfonds daarna een deel hiervan terug. Daarvoor moet u een getuigschrift voor verstrekte hulp aan het ziekenfonds geven. In bepaalde gevallen echter betaalt de patiënt enkel het remgeld (en eventuele supplementen) en betaalt het ziekenfonds de rest van het verschuldigde bedrag rechtstreeks aan de zorgenverstrekker. Bij een ziekenhuisopname en bij de apotheker wordt dit systeem verplicht toegepast.

22


Wie heeft recht op terugbetaling van de verplichte ziekteverzekering? Iedereen die in orde is met zijn ziekteverzekering, heeft recht op terugbetaling. Of u nu ingeschreven bent als gerechtigde of ten laste staat maakt geen verschil uit, wel of u recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming.

> Gerechtigde of persoon ten laste: U kunt inschrijven als gerechtigde als u:

>> >> >> >>

werkt in loondienst of als zelfstandige; werkloos bent; een pensioen of een overlevingspensioen geniet; een erkenning hebt van mindervalide en ouder bent dan 15 jaar.

Dit zijn maar enkele voorbeelden. U kunt inschrijven als persoon ten laste van een gerechtigde als:

>> >> >> >>

echtgeno(o)t(e); kind; ascendent; samenwonende.

> Gewone verzekerden en verzekerden met recht op de verhoogde tegemoetkoming. Een aantal personen hebben, op basis van hun inkomen en hun sociale toestand, voor de meeste gezondheidskosten recht op een grotere terugbetaling van het ziekenfonds. Dit zijn de “rechthebbenden op de verhoogde tegemoetkoming”. Men spreekt hier ook wel eens van wigw (weduwen of weduwnaars, invaliden, gepensioneerden en wezen) of voorkeurtarief, maar ook andere sociale categorieën kunnen deel uitmaken van deze groep. Zo valt ook het omnio-statuut onder de verhoogde tegemoetkoming.

de financiële kant

23

KliniPlan: uw bescherming voor het hele gezin Het is niet onze bedoeling u te verontrusten, maar evenmin willen wij u de waarheid onthouden: recente statistieken tonen aan dat 30% van de baby’s in de loop van het eerste levensjaar opgenomen worden in een ziekenhuis. En ook al is de patiënt nog piepklein een ziekenhuisopname kost geld, vaak zelfs veel geld. Met KliniPlan, de hospitalisatieverzekering van uw ziekenfonds, kunt u uw baby en gezin indekken tegen deze kosten. Een goed plan voor uw pas uitgebreid gezin KliniPlan is een volledig hospitalisatieplan dat alle vitale risico’s dekt. Uit de lange lijst met dekkingen en diensten hebben we een kleine selectie gemaakt, die u als ouder zeker zal waarderen.

> De bescheiden bijdrage voor een kind (t.e.m. 25 jaar) bedraagt > > >

>

slechts € 3,26 per maand. Bent u ouder dan 25 maar jonger dan 60 jaar dan betaalt u maandelijks € 8,11. Hebt u meer dan twee kinderen ten laste dan betaalt u geen bijdrage meer voor het 3e, 4e, 5e… kind. Er is geen franchise bij een verblijf in een gemeenschappelijke kamer. Bij hospitalisatie van een kind (tot 18 jaar) dekt KliniPlan ook de overnachtingskosten van een extra persoon op de kamer van het kind. Deze tegemoetkoming bedraagt maximaal € 18,60 per dag en geldt voor een onbeperkt aantal dagen. Pasgeboren baby’s zijn onmiddellijk verzekerd zonder wachttijd en medische vragenlijst als hij/zij ten laste komt van een ouder die minstens 9 maanden aangesloten is bij KliniPlan of minstens 9 maanden aangesloten was bij een gelijkaardig hospitalisatieplan van het vorig ziekenfonds (tot de dag voorafgaand aan de aansluiting bij KliniPlan). Komt de baby ten laste te staan van een ouder die langer dan 3 maanden maar minder dan 9 maanden aangesloten is bij KliniPlan, dan valt enkel de wachttijd weg.

Geïnteresseerd? Vraag dan vrijblijvend de KliniPlan-infomap aan in het plaatselijk kantoor van uw ziekenfonds. Onze loketbedienden staan steeds ter beschikking om op al uw vragen te antwoorden. Of neem een kijkje op www.socmut.be.

24


Uitgaven voor de bevalling De opvolging van uw zwangerschap Voor de controles bij de geconventioneerde huisarts of gynaecoloog betaalt u respectievelijk € 5,75 of € 7,55 remgeld. Bij niet-geconventioneerde verstrekkers betaalt u daarbovenop nog een supplement. Over het onderscheid tussen geconventioneerde en niet-geconventioneerde artsen vindt u meer informatie op pagina 31. Ook voor bijkomende onderzoeken is een terugbetaling door het ziekenfonds voorzien. U kunt de zwangerschap ook laten opvolgen door een vroedvrouw. Haar verstrekkingen zijn eigenlijk kosteloos, want het ereloon wordt volledig terugbetaald door de ziekteverzekering. Enkel wanneer de vroedvrouw niet geconventioneerd is, wordt er een remgeld van 25 procent aangerekend en komt de ziekteverzekering dus maar tussen voor 75 procent. Deze verminderde terugbetaling geldt enkel voor gewone verzekerden, rechthebbenden met verhoogde tegemoetkoming krijgen een volledige terugbetaling. Wanneer in deze brochure sprake is van remgelden voor verstrekkingen van vroedvrouwen, dan gaat het dus om verstrekkingen van niet-geconventioneerde vroedvrouwen aan gewone verzekerden. Bij opvolging door een vroedvrouw hebt u recht op een terugbetaling van 12 prenatale zittingen, waarvan 2 in de vorm van een huisbezoek. Voor de eerste zitting betaalt u € 8,36 remgeld. De volgende zittingen kosten € 5,97 remgeld. Bijkomende onderzoeken verricht tijdens deze raadplegingen zijn inbegrepen in het honorarium. Ze kunnen dus niet afzonderlijk worden aangerekend.

de financiële kant

25

Aanvullende onderzoeken Bij een normale zwangerschap is het aantal terugbetaalde echografieën beperkt tot 1 per kwartaal, dus 3 voor de volledige zwangerschap. Het remgeld bedraagt € 2,48 per echo. In geval van een risicozwangerschap worden bijkomende echografieën eveneens terugbetaald. De triple-test wordt volledig terugbetaald door het ziekenfonds indien ze wordt uitgevoerd in de loop van het tweede trimester van de zwangerschap. De vruchtwaterpunctie en de vlokkentest worden eveneens terugbetaald door het ziekenfonds op voorwaarde dat een verhoogd risico op erfelijke aandoeningen aangetoond kan worden. De begeleidende echografieën zijn inbegrepen in het honorarium en kunnen dus niet afzonderlijk worden aangerekend. Ook controleradiografieën kunnen nodig zijn. De gynaecoloog voert deze zelf uit of verwijst u door naar een radioloog. Hiervoor betaalt u € 2,48 remgeld. Prenatale cursussen Naast de opvolgingszittingen van de zwangerschap staat de vroedvrouw ook in voor prenatale oefeningen. Het totale remgeld voor deze sessies bedraagt ongeveer € 74,00. Elke zwangere vrouw heeft recht op 9 kinesitherapiesessies. Voorwaarde is een medisch voorschrift. Het remgeld bedraagt € 6,41 per sessie. Eventueel kan uw arts extra kinesitherapiesessies voorschrijven. Andere prenatale cursussen, zoals zwemmen, prenatale gymnastiek of yoga, worden niet terugbetaald door het ziekenfonds.

Uitgaven na de bevalling U bevalt thuis Natuurlijk betaalt u geen verblijfskosten. U betaalt enkel het remgeld voor de verlossing en eventuele bijkomende verstrekkingen. De kostprijs van een thuisbevalling beperkt zich in de meeste gevallen dan ook tot de erelonen van de arts, de niet geconventioneerde vroedvrouw en de kosten voor medische of technische hulpmiddelen (verband, speciaal bad, geneesmiddelen). Voor een verlossing tijdens het weekend of op een feestdag betaalt u iets meer dan tijdens de week. Dit geldt voor vroedvrouwen en artsen, thuis of in het ziekenhuis. Bij de meeste zorgen na de bevalling bestaat dit onderscheid eveneens.

26


U bevalt thuis of poliklinisch en maakt gebruik van kraamzorg Tot 2 weken na de bevalling kunt u genieten van postnatale zorgen door een vroedvrouw, bij u thuis, die door de ziekteverzekering terugbetaald worden. Voor de kraamzorgen verleend door de thuiszorgdiensten van uw ziekenfonds hangt de prijs die u betaalt af van uw familiale situatie en het gezinsinkomen. U bevalt in het ziekenhuis U ontvangt nadien een factuur met daarop het bedrag dat u zelf moet betalen. Dit bedrag komt overeen met het totaal van alle remgelden en de eventuele kamer- en ereloonsupplementen. Het bedrag dat terugbetaald wordt door de ziekteverzekering, wordt rechtstreeks aan het ziekenfonds gefactureerd. In principe ontvangt u één factuur. Soms worden er twee afzonderlijke facturen opgemaakt: de verpleegnota en de ereloonnota. Het ziekenhuis kan u bij opname een voorschot vragen. Dit voorschot bedraagt maximum € 150 in een gemeenschappelijke kamer. Vanaf de achtste dag kan men opnieuw een voorschot vragen. Voor een verblijf in een éénpersoons- of tweepersoonskamer kan het voorschot verhoogd worden met een maximum van zeven maal het kamersupplement. Het ziekenhuis is verplicht het tarief van het voorschot te vermelden op het opnameformulier. Bij een daghospitalisatie bedraagt het voorschot maximaal het kamersupplement voor een éénpersoons- of tweepersoonskamer. Vanzelfsprekend moet het voorschot op het eindtotaal van uw factuur in mindering worden gebracht. Vraag dus steeds een ontvangstbewijs! In bijlage vindt u een voorbeeld van een ziekenhuisfactuur na een bevalling. Een aantal posten op deze factuur worden hieronder besproken. De aangehaalde voorbeelden corresponderen met de bedragen op deze factuur. De kosten voor een bevalling in het ziekenhuis kunnen we opdelen in vijf categorieën: verblijfskosten, erelonen voor technische en/of heelkundige ingrepen, kosten voor geneesmiddelen en materialen, eventuele supplementen en een aantal diverse kosten. We overlopen elk van deze categorieën. Verblijfskosten Voor een poliklinische bevalling wordt geen overnachting aangerekend, maar enkel een forfaitair bedrag voor een daghospitalisatie (minder dan 24u). Dit bedrag wordt volledig terugbetaald door de ziekteverzekering.

de financiële kant

27

Voor een bevalling met ziekenhuisverblijf betaalt u per dag een persoonlijk aandeel in de ligdagprijs. Deze prijs dekt alle kosten voor uw verblijf en verzorging, inclusief de verpleegkundige zorgen. Honoraria, geneesmiddelen en een aantal materialen zijn niet inbegrepen. Hoeveel u per dag moet betalen, hangt af van hoelang u in het ziekenhuis blijft en tot welke sociale categorie u behoort. Meer informatie hierover vindt u in onze brochure “Wegwijs in het ziekenhuis”. Een voorbeeld: voor 7 overnachtingen in een gemeenschappelijke kamer betaalt u als gewoon verzekerde € 130,59 . Zie [1] op de factuur in bijlage. Erelonen Hieronder vallen de kosten voor de verlossing (gewoon of via keizersnede), de assistentie van de vroedvrouw, huisarts of gynaecoloog, de eventuele anesthesie en alle bijkomende medische of technische ingrepen. Indien een tweede vroedvrouw of geneesheer bij de verlossing assisteert, mag deze eveneens een honorarium aanrekenen. Voor een ingewikkelde bevalling, verricht door een specialist verloskunde of een verlossing via keizersnede, betaalt de ziekteverzekering aan het ziekenhuis een stuk meer dan voor een gewone bevalling, maar als patiënt merkt u hier weinig van. Dergelijke verlossingen worden immers 100% terugbetaald door de ziekteverzekering. In onderstaand schema ziet u de wettelijke honoraria voor elke taak die de vroedvrouw tijdens de bevalling uitvoert. verstrekking tijdstip

plaats

honorarium

remgeld*

Toezicht op arbeidsfase

weekdag weekend

n.v.t. n.v.t.

€ 183,14 € 274,71

€ 45,77 € 68,67

Verlossing

weekdag weekend

n.v.t. n.v.t.

€ 222,95 € 334,42

€ 55,73 € 83,61

Hulp bij de verlossing door andere vroedvrouw

weekend weekdag n.v.t. n.v.t.

thuis thuis daghosp. ziekenhuis

€ 143,32 € 95,55 € 95,55 € 44,59

€ 35,83 € 23,88 € 23,88 € 11,14

Hulp bij de verlossing door arts

weekend weekdag n.v.t.

thuis- & daghosp. thuis- & daghosp. ziekenhuis

€ 66,88 € 44,59 € 39,31

€ 16,72 € 11,14 € 9,83

* enkel van toepassing bij niet-geconventioneerde vroedvrouwen voor gewone verzekerden n.v.t.: niet van toepassing, daghosp.: daghospitalisatie 28


Daarnaast zal het ziekenhuis u ook een forfaitaire kost aanrekenen voor verstrekkingen klinische biologie, medische beeldvorming en medischtechnische prestaties, ongeacht of u van deze diensten heeft gebruikgemaakt. Dit geldt enkel voor een gewone ziekenhuisopname en niet voor een poliklinische bevalling.

> Forfait klinische biologie: € 7,44 voor de gewone verzekerden, € 0 voor personen met het voorkeurtarief.

> Forfait medische beeldvorming: € 6,20 voor de gewone verzekerden en € 1,98 voor personen met het voorkeurtarief.

> Forfait medisch-technische prestaties: € 16,40 voor de gewone verzekerden, € 0 voor personen met het voorkeurtarief. Zie [2] op de factuur in bijlage. Geneesmiddelen en materiaalkosten Terugbetaalbare geneesmiddelen: tijdens uw verblijf rekent het ziekenhuis u per dag een forfait van € 0,62 aan voor terugbetaalbare geneesmiddelen (zie [3] op de factuur in bijlage). Dit bedrag staat los van het werkelijke verbruik: u betaalt een vast bedrag, ongeacht of u veel, enkele of geen van deze geneesmiddelen verbruikt hebt. Op de factuur staat dit bedrag vermeld bij de verblijfskosten. Voor een poliklinische bevalling (daghospitalisatie) betaalt u geen forfait, maar het wettelijke remgeld per toegediend geneesmiddel. Hier hangt de kost dus wel samen met het werkelijke verbruik. Niet-terugbetaalbare geneesmiddelen: voor een aantal geneesmiddelen betaalt de ziekteverzekering niets terug. Indien men u tijdens de bevalling of het verdere verblijf in het ziekenhuis dergelijke geneesmiddelen toedient, moet u deze volledig zelf betalen. Dit geldt zowel voor een gewone opname als voor een daghospitalisatie (zie [4] op de factuur in bijlage). Implantaten: bij een risicozwangerschap of een bevalling via keizersnede kan endoscopisch of viscerosynthesemateriaal nodig zijn. Deze vaak vrij dure implantaten worden soms volledig maar soms ook slechts gedeeltelijk (10%) terugbetaald. Bovendien wordt er altijd een afleveringsmarge (maximum € 150) aangerekend. Die wordt niet terugbetaald door het ziekenfonds. De aanvullende verzekering (voor werknemers, loontrekkenden, gepensioneerden, zelfstandigen of werklozen) van het ziekenfonds voorziet voor bepaalde implantaten wel een terugbetaling van een deel van de kosten. Ook een aanvullende hospitalisatieverzekering komt hier meestal in tussen.

de financiële kant

29

Parafarmaceutische middelen: dit zijn producten uit de ziekenhuisapotheek die geen farmaceutische specialiteit zijn, b.v. shampoo, lippenzalf, zalf voor tepelkloven… Deze producten betaalt u volledig zelf. Ook een thermometer en andere hulpmiddelen die om hygiënische reden niet kunnen hergebruikt worden, betaalt u zelf. Deze mag u wel mee naar huis nemen (zie [5] op de factuur in bijlage). Supplementen Als u bevalt in het ziekenhuis, dan kan men bovenop het remgeld “supplementen” aanrekenen voor de kamer en voor de erelonen van de artsen. Deze extra kosten worden niet terugbetaald door het ziekenfonds en kunnen hoog oplopen! Informeer u hierover vooraf bij het onthaal van het ziekenhuis. kamersupplementen Er zijn drie soorten kamers: gemeenschappelijke kamers, tweepersoonskamers en eenpersoonskamers. Wanneer u zich in het ziekenhuis aanmeldt, zal de opnamedienst naar uw kamerkeuze vragen en moet u hierover een verklaring ondertekenen. Voor opname in een eenpersoons- of tweepersoonskamer kan het ziekenhuis een kamersupplement aanrekenen. Het supplement voor een eenpersoonskamer kan het ziekenhuis vrij bepalen; dat voor een tweepersoonskamer bedraagt momenteel maximum € 21,77. Een bedrag van € 35 als supplement per dag voor een eenpersoonskamer is niet buitensporig! Informeer u dus grondig voordat u tekent voor een eenpersoonskamer (zie [6] op de factuur in bijlage). Sommige ziekenhuizen hebben enkel eenpersoons- of tweepersoonskamers. Kiest u voor een gemeenschappelijke kamer, dan wordt u opgenomen in een tweepersoonskamer. Vergeet dan niet expliciet te vermelden dat u wilt opgenomen worden aan het tarief van een gemeenschappelijke kamer. Anders riskeert u toch te moeten bijbetalen. In een aantal uitzonderlijke gevallen mag men geen kamersupplementen aanrekenen voor opname in een eenpersoons- of tweepersoonskamer. Meer uitleg hierover vindt u in onze brochure “Wegwijs in het ziekenhuis”. ereloonsupplementen U hebt het recht vrij een arts te kiezen. De keuze van de arts heeft echter belangrijke financiële gevolgen. Sommige artsen mogen immers ereloonsupplementen aanrekenen. Deze extra kosten worden niet terugbetaald door het ziekenfonds. In bepaalde gevallen kan het supplement tot 300% van het wettelijke ereloon bedragen.

30


Er zijn drie soorten artsen:

> geconventioneerde of verbonden artsen volgen het normale tarief; > niet-geconventioneerde artsen kunnen ereloonsupplementen aanrekenen;

> gedeeltelijk geconventioneerde artsen volgen het normale tarief, maar uitsluitend op bepaalde dagen en uren. Deze tijdstippen moeten duidelijk zichtbaar uithangen in de wachtzaal, de receptie en de opnamedienst van het ziekenhuis. Op de andere dagen en uren zijn gedeeltelijk geconventioneerde artsen vrij om ereloonsupplementen aan te rekenen. Voorbeeld: voor een ingewikkelde verlossing is het wettelijk ereloon € 367,28. De ziekteverzekering betaalt dit voor 100 procent, dus is er geen remgeld. De specialist is niet-geconventioneerd en vraagt een ereloonsupplement van € 367,28, dat u volledig uit eigen zak moet betalen. Zie [7] op de factuur in bijlage. Let op! Als u kiest voor een eenpersoonskamer, dan valt het onderscheid tussen geconventioneerde en niet-geconventioneerde artsen weg en mag elke arts ereloonsupplementen aanrekenen! In elk ziekenhuis kunt u een lijst raadplegen van de geconventioneerde en niet-geconventioneerde artsen, met vermelding van het maximumsupplement. U vindt deze informatie ook terug op het opnameformulier en voor sommige ziekenhuizen via het Internet. Ook bij uw ziekenfonds kunt u te weten komen of een arts geconventioneerd is of niet. Als u de voorkeur geeft aan het normale tarief, dan moet u dit vermelden op het opnameformulier van het ziekenhuis. Sommige artsen wensen het normale tarief niet toe te passen. In dat geval zal het ziekenhuis u een andere arts toewijzen. In een aantal uitzonderlijke gevallen mogen er geen ereloonsupplementen worden aangerekend. Een aantal categorieën van patiënten, de zogenaamde “beschermde patiënten”, moeten evenmin ereloonsupplementen betalen, op voorwaarde dat ze kiezen voor een tweepersoonskamer of een gemeenschappelijke kamer. Meer informatie hierover vindt u in onze brochure “Wegwijs in het ziekenhuis”.

de financiële kant

31

Diverse kosten Het ziekenhuis mag u een aantal persoonlijke kosten aanrekenen. Het gaat dan over extra’s voor gebruik van televisie, telefoon, ziekenvervoer, enz. Ook de kosten voor een extra bed en de hotelkosten voor de partner worden door het ziekenhuis aangerekend. Informeer u dus vooraf! Drank en mortuariumkosten zijn in principe begrepen in de ligdagprijs en mogen hier dus niet apart aangerekend worden, tenzij de patiënt speciale wensen heeft (zie [8] op de factuur in bijlage).

Meer informatie Wilt u meer weten over de financiële regelingen, neem dan contact op met:

> uw ziekenfonds; > het onthaal van het ziekenhuis; > de ombudsman of ombudsvrouw van het ziekenhuis.

32


Nota’s

33

De wettelijke kant

De wettelijke kant

Moeder en kind zijn voor en na de bevalling wettelijk beschermd. Wat dit juist inhoudt, leest u in dit hoofdstuk in vraag en antwoord. Daarnaast krijgt u informatie over het kraamgeld en de kinderbijslag, de geboorteaangifte, extra verlofmogelijkheden, kinderopvang, enz.

Zwanger werken Wat moet u doen als u zwanger bent? U moet uw werkgever zo snel mogelijk op de hoogte brengen aan de hand van een doktersattest waarop de vermoedelijke bevallingsdatum staat. Vanaf dat ogenblik gelden een aantal wettelijke beschermingsmaatregelen. Zo mag de werkgever u niet ontslaan, tenzij om ernstige redenen, vanaf het ogenblik dat hij op de hoogte is van uw zwangerschap tot 1 maand na het einde van de bevallingsrust (de periode van 8 weken waarin je de verlofdagen van postnatale rust moet opnemen inbegrepen). Mag u afwezig zijn op het werk voor zwangerschapsonderzoeken? Ja, maar enkel wanneer deze niet kunnen gebeuren buiten de normale werkuren en op voorwaarde dat u uw werkgever vooraf op de hoogte brengt. U mag dan afwezig blijven van het werk, met behoud van loon, gedurende de tijd die nodig is om zwangerschapsonderzoeken te kunnen ondergaan. Een medisch getuigschrift moet uw afwezigheid staven. Wat met nachtwerk en overwerk? Nachtwerk: als u hierom verzocht wordt, kunt u niet verplicht worden om nachtwerk uit te voeren tijdens de 8 weken voor de vermoedelijke bevalling. Buiten deze periode dient een medisch attest het risico te staven (geldig tijdens de andere periode van de zwangerschap en tot 4 weken na de zwangerschaprust). Overwerk: u mag tijdens de zwangerschap of borstvoedingsperiode geen overwerk verrichten.

36


Wat als uw werk een risico inhoudt? Speciale maatregelen beschermen u tegen alle gevaren op het werk, zoals infectierisico of het heffen van zware lasten, die een schadelijke invloed kunnen uitoefenen op uw gezondheid en die van uw kindje, zowel voor als na de bevalling (borstvoedingsverlof). Uw werkgever zal een arbeidsgeneesheer aanstellen, die moet nagaan welke risico’s er zijn. De werkgever moet op basis van het advies van de arbeidsgeneesheer de nodige beschermende maatregelen nemen. Hij kan beslissen u tijdelijk andere arbeidsomstandigheden of werktijden te geven. Hij kan u aangepast werk aanbieden of de arbeidsovereenkomst schorsen. Stoppen met werken omwille van het dragen van lasten kan enkel tijdens de drie laatste maanden van de zwangerschap. Na de schorsing gaat u onder dezelfde voorwaarden weer aan het werk. Wat met het loonverlies? Heeft de beschermende maatregel van uw werkgever een loonverlies tot gevolg, dan kan het ziekenfonds u een uitkering toekennen. Tot aan de aanvang van de bevallingsrust en tot maximum 5 maanden na de bevalling (in geval van borstvoedingsverlof) ontvangt u dan een vervangingsinkomen. Opgelet! Het onbetaald borstvoedingsverlof in overleg met uw werkgever valt niet onder deze regeling. In bepaalde gevallen kunt u een beroep doen op een tegemoetkoming van het Fonds voor beroepsziekten. Het is meestal de arbeidsgeneesheer die hiertoe een aanvraag indient bij het Fonds. Hoe vraagt u de uitkering bij het ziekenfonds aan in geval van loonverlies of volledige werkverwijdering? In geval van loonverlies of volledige werkverwijdering geeft uw werkgever u een attest dat u zo snel mogelijk aan uw ziekenfonds bezorgt. Na ontvangst van uw aanvraag krijgt u binnen de week een bundel documenten opgestuurd van het ziekenfonds. Deze worden door uzelf ingevuld. Op hetzelfde ogenblik ontvangt uw werkgever een gelijkaardige bundel documenten. Van zodra u en uw werkgever de volledig ingevulde formulieren aan uw ziekenfonds terugbezorgd hebt, berekent en betaalt dat uw uitkeringen. Meer informatie hierover vindt u in onze brochure “Wegwijs in uitkeringen”.

de wettelijke kant

37

Hoeveel bedraagt de uitkering? De uitkering van het ziekenfonds bedraagt 60% van het begrensd brutoloon. Begrensd brutoloon wil zeggen dat indien uw brutoloon per dag hoger is dan € 118,37 (maximum toegestaan in de ziekteverzekering) de berekening van uw ziektevergoeding gebeurt op basis van € 118,37 en niet op uw werkelijk brutoloon. Hoelang duurt de bevallingsrust? De bevallingsrust duurt maximum 15 weken (bij een meerling 19 weken). U kunt ten vroegste 6 weken (bij een meerling 8 weken) voor de vermoedelijke bevallingsdatum de werkloosheid onderbreken of stoppen met werken. Blijft u verder werken of stempelen tijdens deze periode, dan worden deze dagen overgedragen naar de postnatale rustperiode. Let op! U bent wettelijk verplicht minstens 1 week voor de vermoedelijke bevallingsdatum tot 9 weken (11 weken bij een meerling) na de bevalling de werkloosheid te onderbreken of te stoppen met werken. Het heeft dus geen zin om tot de laatste dag te werken of te stempelen, vermits de gewerkte of gestempelde dagen in de week voor de bevalling niet mogen overgedragen worden. Bent u bevallen van een meerling, dan mag u – indien u erom vraagt – twee weken langer thuis blijven. Nieuw is dat de werkneemster voortaan de laatste 2 weken van haar moederschapsverlof kan omzetten in “verlofdagen van postnatale rust”, die ze kan opnemen in een periode van 8 weken vanaf de hervatting van het werk. Dit is dus enkel mogelijk indien de werkneemster de 9 weken verplichte postnatale rust met minstens 2 weken kan verlengen. Wat bij een vroegtijdige of laattijdige bevalling? Als u vroeger bevalt dan voorzien en u de week voor de vermoedelijke bevallingsdatum nog niet volledig hebt opgenomen, dan verliest u de resterende dagen van deze week prenatale rustperiode. Als u later bevalt dan voorzien en u de 6 weken (8 weken bij een meerling) voor de vermoedelijke bevallingsdatum al hebt opgenomen, zal de prenatale rustperiode onvermijdelijk langer duren. Deze verlenging van de prenatale rust tot de werkelijke bevallingsdatum wordt eveneens vergoed.

38


Wat als uw baby langdurig wordt opgenomen in het ziekenhuis? Als uw baby vanaf de geboorte in het ziekenhuis moet blijven, mag u de periode van moederschapsrust verlengen met de duur dat uw kindje langer dan zeven dagen opgenomen is. Om die verlenging aan te vragen, bezorgt u een attest van het ziekenhuis waarop de duur van de hospitalisatie van uw kindje staat vermeld, aan uw ziekenfonds. U mag uw moederschapsrust met maximum 24 weken verlengen. Hoe vraagt u moederschapsuitkeringen aan? Tijdens de prenatale en postnatale rustperiodes ontvangt u een moederschapsuitkering om het loonverlies te compenseren. U vraagt deze uitkering aan bij het ziekenfonds. Het ziekenfonds geeft u een formulier “vertrouwelijke”. Op dat formulier laat u door de dokter de vermoedelijke bevallingsdatum en de begindatum van de rust noteren. Dit formulier bezorgt u zo snel mogelijk aan uw ziekenfonds. Na ontvangst van de aanvraag krijgt u binnen de week een bundel documenten opgestuurd van het ziekenfonds. Ook aan uw werkgever(s) en/of werklozenkas heeft uw ziekenfonds documenten opgestuurd. Pas als alle gegevens, die van uzelf en van uw werkgever(s) en/of werklozenkas, in het bezit zijn van het ziekenfonds kan men uw recht op uitkeringen bepalen, uw ziektevergoeding berekenen en wordt u uitbetaald. Opgelet! Na de geboorte van uw kindje moet u zo snel mogelijk een geboorteattest bezorgen aan uw ziekenfonds. Dit attest wordt afgeleverd door de dienst bevolking van de gemeente van de plaats van geboorte. Op basis hiervan bepaalt het ziekenfonds het einde van uw bevallingsrust. Hoeveel bedraagt de moederschapsuitkering? U bent in dienst van een werkgever: 82% van het onbegrensd brutoloon tijdens de eerste dertig dagen van de rust; daarna 75% van het begrensd brutoloon. U bent uit dienst of werkloos: 79,5% van het begrensd brutoloon tijdens de eerste dertig dagen van de rust; daarna 75% van het begrensd brutoloon.

de wettelijke kant

39

Wat als u werkt als zelfstandige in bijberoep? Het zelfstandig bijberoep moet stopgezet worden tijdens de periode van moederschapsrust. Als u als loontrekkende speciale bescherming geniet wegens risicovol werk, moet u aan de adviserend geneesheer van uw ziekenfonds toestemming vragen om uw activiteit in bijberoep verder te zetten. U legt de adviserend geneesheer een medisch getuigschrift voor waaruit blijkt dat deze activiteit geen risico inhoudt voor uw gezondheid en die van uw kindje. De vervangingsuitkeringen van 60% ter compensatie van uw loonverlies als loontrekkende, worden dan wel met 10% verminderd, ongeacht de hoogte van de inkomsten van uw zelfstandig bijberoep. Let op, in dat geval beëindigt u de activiteit in bijberoep 6 weken voor de vermoedelijke bevalling. Wat als u werkt als zelfstandige in hoofdberoep of als meehelpende echtgenote? De periode van bevallingsverlof bedraagt maximaal acht weken (negen weken bij een meerling). Sinds 1 januari 2009 zijn hiervan drie weken verplicht:

> de week voor de bevalling en > de 2 weken na de bevalling. De overige vijf weken (zes weken bij een meerling) zijn niet langer verplicht, maar mag u naar keuze opnemen:

> in periodes van een week > ten vroegste vanaf de derde week voor de bevalling en > binnen de 23 weken na de bevalling. U kunt dus ten vroegste drie weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum stoppen met werken. Blijft u verder werken tot de verplichte week voor de bevallingsdatum, dan worden deze niet opgenomen optionele weken overgedragen naar de nabevallingsrust. U mag kiezen de periode van zwangerschapsverlof te beperken tot de drie verplichte weken, of hierbij ook nog 1, 2, 3, 4 of 5 weken (tot 6 weken bij een meerling) aanvullend moederschapsverlof opnemen. Zo kunt u, indien u dit wenst, de arbeid vroeger hervatten. U dient uw keuze bij de aanvang van de moederschapsrust mee te delen aan uw ziekenfonds.

40


Voorwaarden: Om recht te hebben op de moederschapsuitkering moet u voldoen aan volgende voorwaarden:

> het aanvraagformulier, volledig ingevuld door uzelf en uw behandelend geneesheer, zo vlug mogelijk per post opsturen naar uw ziekenfonds; > alle beroepsactiviteiten gedurende de ganse periode van moederschapsrust volledig stopzetten; > na de bevalling zo vlug mogelijk een geboorte-attest, afgeleverd door de dienst Bevolking van het gemeentebestuur, aan uw ziekenfonds bezorgen; > in regel zijn met uw bijdragebetalingen aan uw sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen. Na ontvangst en controle van al deze documenten zal uw ziekenfonds, op voorwaarde dat alles in regel is, binnen de maand na het einde van de moederschapsrust uw uitkeringen uitbetalen. Hoe vraagt u een periode van moederschapsrust aan? De voorbevallingsrust start ten vroegste vanaf de derde week en ten laatste vanaf de zevende dag voor de vermoedelijke bevallingsdatum. De aanvraag voor moederschapsrust stuurt u per post naar het ziekenfonds. U kan dit aanvraagformulier verkrijgen bij uw plaatselijk ziekenfondskantoor of downloaden van de website (www.socmut.be). Einde van de moederschapsrust Op het einde van de moederschapsrust stuurt u, binnen de 48 uur, een verklaring van werkhervatting op naar uw ziekenfonds. Deze verklaring kunt u aanvragen bij het ziekenfonds of downloaden op de website (www.socmut.be). Welke vergoedingen ontvangt u? Tijdens de periode van moederschapsrust van 3, 4, 5, 6, 7 of 8 weken (9 bij een meerling) ontvangt u een forfaitaire uitkering van € 368,36 per week (op 1 mei 2009). Hou er wel rekening mee dat een bedrijfsvoorheffing van 11,11% wordt ingehouden op uw moederschapsuitkeringen. Dit heeft als voordeel dat u voor minder verrassingen komt te staan bij de ontvangst van uw aanslagbiljet van de belastingen.

de wettelijke kant

41

Kraamgeld Wie heeft recht op kraamgeld? Kraamgeld wordt toegekend bij de geboorte of bij de adoptie van elk kind dat ook recht heeft op kinderbijslag. Wanneer het kindje doodgeboren is of na een miskraam van minstens 180 dagen zwangerschap wordt het kraamgeld eveneens uitbetaald. Kinderen voor wie op grond van een Belgische, buitenlandse of internationale regeling geen enkel recht op kinderbijslag bestaat, kunnen onder bepaalde voorwaarden toch kraamgeld ontvangen. Het gaat hier om een aanvullend recht zonder dat er enige arbeidsrelatie bestaat uit hoofde van de aanvrager. Dit noemt men het gewaarborgd kraamgeld. Wanneer wordt het kraamgeld aangevraagd? Het kraamgeld kan aangevraagd worden vanaf de zesde maand van de zwangerschap tot 5 jaar na de geboorte. De betaling gebeurt ten vroegste 2 maanden voor de vermoedelijke geboortedatum. Het aanvraagformulier wordt vóór de geboorte vergezeld van een medisch attest met de vermoedelijke bevallingsdatum. Indien het kraamgeld na de geboorte wordt aangevraagd, wordt bij de aanvraag een geboorteattest gevoegd. Waar wordt het kraamgeld aangevraagd? Werknemers vragen het kraamgeld aan bij het kinderbijslagfonds van de werkgever van de rechthebbende (meestal de vader). Werklozen vragen dit aan bij de laatste werkgever of indien men nog niet heeft gewerkt bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers. Ambtenaren richten zich tot hun dienst personeel. Zelfstandigen kunnen terecht bij de sociale verzekeringskas, indien één van de partners werknemer is wordt de kinderbijslag via de werkgever aangevraagd. Gewaarborgd kraamgeld dient u eveneens aan te vragen bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers. Hoeveel bedraagt het kraamgeld? Het kraamgeld bedraagt voor het eerste kind € 1129,95 en voor het tweede kind en volgende kinderen € 850,15. Bij geboorten van meerlingen wordt voor elke meerling het bedrag voor een eerste kind uitbetaald.

42


Kinderbijslag Wie heeft recht op kinderbijslag? Kinderbijslag is een bedrag dat maandelijks aan het gezin wordt uitbetaald voor elk kind dat jonger is dan 18 jaar. De bijslag wordt ook uitbetaald voor kinderen tot 25 jaar, indien ze nog ten laste zijn, onderwijs volgen of (bijna) geen inkomsten hebben. Kinderen voor wie op grond van een Belgische, buitenlandse of internationale regeling geen enkel recht op kinderbijslag bestaat, kunnen onder bepaalde voorwaarden toch kinderbijslag ontvangen. Het gaat hier om een aanvullend recht zonder dat er enige arbeidsrelatie bestaat uit hoofde van de aanvrager. De bedragen van de toelagen zijn identiek aan de gewone kinderbijslag. Dit noemt men de gewaarborgde kinderbijslag. Waar wordt de kinderbijslag aangevraagd? Werknemers vragen het kinderbijslag aan bij het kinderbijslagfonds van de werkgever van de rechthebbende. Werklozen vragen dit aan bij de laatste werkgever of indien men nog niet heeft gewerkt bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers. Ambtenaren richten zich tot hun dienst personeel. Zelfstandigen kunnen terecht bij de sociale verzekeringskas, indien één van de partners werknemer is wordt de kinderbijslag via de werkgever aangevraagd. Gewaarborgde kinderbijslag dient u eveneens aan te vragen bij de Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers. Hoeveel bedraagt de kinderbijslag? Het kinderbijslagfonds betaalt de kinderbijslag aan de moeder (of degene die het kind opvoedt). Voor het eerste kind ontvangt u € 83,40, voor een tweede kind € 154,33 en voor het derde kind en volgende kinderen € 230,42. Het bedrag van de kinderbijslag wordt verhoogd met een leeftijdsbijslag. Eénoudergezinnen met een inkomen van maximaal € 2.060,91 bruto per maand krijgen ook een toeslag per kind (€ 42,46 voor het eerste, € 26,32 voor het tweede en € 21,22 voor het derde. Er bestaat een bijkomende kinderbijslag voor kinderen met een handicap. De kinderbijslag wordt verhoogd voor invalide werknemers, langdurig werkzoekenden en gepensioneerden en wezen.

de wettelijke kant

43

De geboorteaangifte Aangifte bij de gemeente De geboorte van een kind dient binnen de 15 dagen aangegeven te worden bij de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is geboren. De aangifte gebeurt door één van de ouders. De attesten die het gemeentehuis aflevert, hebt u nodig voor de aanvraag van de kinderbijslag en voor de aangifte bij het ziekenfonds. De burgerlijke stand maakt de geboorteaangifte automatisch over aan de gemeente van de woonplaats. Welke documenten hebt u nodig bij de aangifte? identiteitskaart van de vader en de moeder; voor gehuwde partners: het trouwboekje; voor samenwonende partners: de erkenningsakte; het geboorteattest.

> > > >

Een alleenstaande moeder moet de geboorte van het kindje eveneens binnen de 15 dagen aangeven bij de burgerlijke stand van de gemeente waar het kind is geboren. De aangifte gebeurt door de moeder. Bij de aangifte is de identiteitskaart van de moeder en een geboorteattest nodig. Bij niet gehuwde partners kan de baby door de vader bij de geboorteaangifte erkend worden. Beide partners dienen dan wel bij de aangifte aanwezig te zijn. De vader kan het toekomstige kind ook erkennen vanaf de zesde maand van de zwangerschap. Dit biedt de mogelijkheid om de geboorteaangifte door de vader alleen te laten doen en reeds kraamgeld aan te vragen via de vader. Aangifte bij het ziekenfonds Voor de geboorteaangifte bij het ziekenfonds gebruikt u het attest dat werd afgeleverd door de burgerlijke stand. Het ziekenfonds zal het kind inschrijven als persoon ten laste. Voor het kind ontvangt u na de inschrijving kleefvignetten en een SIS-kaart.

44


Extra verlof Borstvoedingsverlof Er bestaat geen algemene regel over borstvoedingsverlof. In een Collectieve Arbeidsovereenkomst (een overeenkomst die geldt voor alle werknemers in een bepaald bedrijf of sector) kan eventueel wel bepaald zijn dat er borstvoedingsverlof wordt voorzien. U kunt uw werkgever borstvoedingsverlof vragen. In principe is het borstvoedingsverlof onbetaald. U kunt ook gebruikmaken van het ouderschapsverlof of het tijdskrediet om borstvoeding te geven. Borstvoedingspauzes Als pas bevallen moeder hebt u recht op borstvoedingspauzes. De pauzes geven u de gelegenheid om uw kind moedermelk te geven of melk af te kolven. Wat is de duur en de periode van de borstvoedingspauzes? U hebt per dag recht op twee pauzes van een half uur indien u minstens 7,5 uur per dag werkt. De pauzes kan u in één of twee keer opnemen. Indien u minder dan 7,5 uur, maar minstens 4 uur werkt, hebt u recht op één pauze van 30 minuten. In principe wordt in overleg met uw werkgever overeengekomen wanneer de pauzes worden opgenomen. Dit recht geldt tot zeven maanden na de geboorte van uw kindje. In uitzonderlijke situaties kan uitgebreid worden met maximaal 2 weken. Wat zijn de voorwaarden? U moet uw werkgever minstens twee maanden op voorhand verwittigen over uw voornemen om een beroep te doen op borstvoedingspauzes. Het bewijs van de borstvoeding wordt geleverd aan de hand van een getuigschrift, afgeleverd door een consultatiebureau voor het Jonge Kind of door een medisch getuigschrift. Om recht te hebben op de vergoedingen ten laste van de ziekteen invaliditeitsverzekering, volstaat het dat u de hoedaningheid hebt van werkneemster. Hoeveel bedraagt de vergoeding? U hebt recht op een uitkering voor borstvoedingspauzes, die gelijk is aan 82% van het brutobedrag voor de uren of halve uren borstvoedingspauze.

de wettelijke kant

45

Hoe aanvragen? Elke maand levert de werkgever u een document af voor het ziekenfonds, waarop het loonverlies wordt vermeld dat u de afgelopen maand hebt gehad ten gevolge van het opnemen van borstvoedingspauzes. Dit attest geldt als aanvraagformulier voor het bekomen van de vergoedingen bij het ziekenfonds en moet onmiddellijk bezorgd worden. Het ziekenfonds bepaalt op basis van dit attest uw recht op borstvoedingspauzes en betaalt de vergoedingen. In de praktijk betaalt de werkgever het loon vaak gewoon volledig uit gezien de hieraan verbonden administratie meer kost dan de besparing. Vaderschapsverlof Nieuwbakken papa’s hebben recht op 10 dagen vaderschapsverlof. Deze maatregel geeft u de kans afwezig te zijn van het werk ter gelegenheid van de geboorte van uw kindje. Wanneer mag u die opnemen? U hebt het recht om 10 dagen verlof te nemen in geval van een geboorte. U mag deze dagen vrij kiezen binnen een periode van 4 maanden te rekenen vanaf de dag van de bevalling. Wat zijn de voorwaarden? Om recht te hebben op een uitkering vaderschapsverlof ten laste van de ziekteen invaliditeitsverzekering moet u als werknemer recht hebben op ziektevergoedingen. Hoeveel bedraagt de vergoeding? De eerste 3 dagen zijn ten laste van uw werkgever. U behoudt dus uw normale loon. Voor de volgende 7 dagen ontvangt u een uitkering aan 82% van uw begrensd brutoloon ten laste van de ziekteen invaliditeitsverzekering. De uitkeringen voor vaderschapsverlof kunnen enkel toegekend worden voor de afwezigheidsdagen die samenvallen met arbeidsdagen. Hoe aanvragen? In de eerste plaats verwittigt u uw werkgever. Daarna dient u een aanvraag in bij uw ziekenfonds waarbij u een geboorteattest voegt. Uw werkgever ontvangt dan van uw ziekenfonds een inlichtingenblad dat hij op het einde van het vaderschapsverlof invult en terug aan uw ziekenfonds bezorgt. Op basis van dit inlichtingenblad bepaalt het ziekenfonds het recht op vaderschapsverlof en betaalt de vergoedingen.

46


Ouderschapsverlof Elke werknemer die minstens 1 jaar anciënniteit heeft bij de werkgever, heeft het recht om ouderschapsverlof te nemen om voor zijn kind te zorgen. De werknemer moet tenminste 12 maanden bij de werkgever werken in de loop van de 15 maanden die de aanvraag voorafgaan. Wat is de duur van het ouderschapsverlof? Per kind heeft u recht op maximum 3 maanden volledige onderbreking van de prestaties (op te nemen per maand of een veelvoud ervan). Als u voltijds werkt, kunt u ook uw prestaties verminderen tot een halftijdse job gedurende 6 maanden (op te nemen per periode van 2 maanden of een veelvoud ervan). Of u kunt uw prestaties verminderen met B/f gedurende 15 maanden (op te nemen per periode van 5 maanden of een veelvoud ervan). Wanneer kunt u ouderschapsverlof opnemen?

> Bij de geboorte van een kind. Het recht op ouderschapsverlof wordt u toegekend, zolang het kind de leeftijd van 12 jaar niet heeft bereikt.

> Bij de adoptie van een kind. Het recht op ouderschapsverlof wordt u toegekend gedurende een periode die loopt vanaf de inschrijving van het kind als lid van het gezin in het bevolkings- of vreemdelingenregister van de gemeente waar u uw verblijfplaats hebt en dit, zolang het kind de leeftijd van 12 jaar niet bereikt heeft; Indien u deel uitmaakt van de openbare sector of van het onderwijs:

> Bij de geboorte van een kind. Het recht op ouderschapsverlof wordt u toegekend, zolang het kind de leeftijd van 6 jaar niet heeft bereikt. Indien u in het onderwijs werkt, wordt dit recht u toegekend, zolang het kind de leeftijd van 4 jaar niet heeft bereikt. > Bij de adoptie van een kind. Het recht op ouderschapsverlof wordt u toegekend gedurende een periode van 4 jaar vanaf de inschrijving van het kind als lid van het gezin in het bevolkings- of vreemdelingenregister van de gemeente waar u uw verblijfplaats hebt en dit, zolang het kind de leeftijd van 8 jaar niet bereikt heeft; > Indien uw kind een fysieke of mentale ongeschiktheid vertoont van minstens 66%. Het recht op ouderschapsverlof u toegekend zolang het kind de leeftijd van 8 jaar niet heeft bereikt. Dit recht wordt u eveneens toegekend indien uw kind aan een aandoening lijdt die voor gevolg heeft dat minstens 4 punten worden toegekend in pijler I van de medisch-sociale schaal in de zin van de reglemenering van de kinderbijslag. Werkt u in de openbare sector (met uitzondering van de lokale en provinciale besturen), neemt u best contact op met uw overheid om te weten of u er recht op hebt.

de wettelijke kant

47

Hoe aanvragen? U brengt uw werkgever minstens 3 maanden (of 2 maanden indien u in de privé-sector werkt) vooraf via een aangetekend schrijven op de hoogte. Uw werkgever kan het ouderschapsverlof niet weigeren, maar kan het wel 6 maanden uitstellen. Vanaf de aanvraag tot 3 maanden na het verlof, is de werknemer beschermd tegen ontslag. Hoeveel bedraagt de vergoeding? Gedurende het ouderschapsverlof ontvangt u een vergoeding van de rva ter compensatie van het loonverlies. Werkt u deeltijds, dan ontvangt u een vergoeding in verhouding tot uw werkduur. bruto bedragen

-50 jaar

+50 jaar

> volledige loopbaanonderbreking

€ 726,25

€ 726,25

> halftijdse onderbreking

€ 363,42

€ 616,45

> onderbreking van B/f

€ 123,29 € 165,80*

€ 246,58

* Indien de werknemer alleen woont of indien hij uitsluitend samenwoont met één of meerdere kinderen waarvan minstens 1 ten laste.

Deze regeling is geldig voor werknemers uit de privé-sector. In de openbare sector zijn gelijkaardige vormen van ouderschapsverlof van toepassing. Neem hiervoor contact op met de personeelsdienst op uw werk. Tijdskrediet Dankzij dit systeem kunt u over meer vrije tijd beschikken om te voldoen aan familiale en sociale verplichtingen of om bepaalde persoonlijke projecten te realiseren (vb. hernemen van studies…). Het tijdskrediet geldt voor een periode van minimum drie maanden en maximum 1 jaar over de ganse loopbaan en kan voltijds of deeltijds worden opgenomen. Een collectieve arbeidsovereenkomst kan voorzien in een langere duur. Toch is de vergoeding bij een volledige onderbreking voor een periode langer dan een jaar enkel voorzien voor specifieke motieven (zorg voor een kind, een zwaar ziek familielid, een erkende opleiding volgen…) U kunt eveneens uw loopbaan verminderen met B/f voor een periode van maximaal 5 jaar. Voorwaarde: minstens 5 jaar in dienst zijn, waarvan de laatste 12 maanden voltijds. En voor 50-plussers gelden nog 2 andere specifieke vormen. Raadpleeg uw werkgever. 48


Hoeveel bedraagt de vergoeding? Tijdens de periode van het tijdskrediet ontvangt u een vergoeding van de rva ter compensatie van het loonverlies. Werkt u deeltijds, dan ontvangt u een vergoeding in verhouding tot uw werkduur. bruto bedragen per maand

minder dan 5 jaar anciënniteit

meer dan 5 jaar anciënniteit

> volledige voltijdse onderbreking

€ 444,39

€ 592,52

> halftijdse onderbreking (> 50 jaar of > 20 jaar anciënniteit) > halftijdse onderbreking (ongeacht de leeftijd) > vermindering B/f (> 50 jaar of > 20 jaar anciënniteit)

€ 442,57 € 222,19

€ 296,25

€ 205,57 / € 248,08*

> vermindering B/f € 146,32 / € 188,82* (< 50 jaar of > 50 jaar en geen 20 jaar beroepsverleden) * Indien de werknemer alleen woont of indien hij uitsluitend samenwoont met één of meerdere kinderen waarvan minstens 1 ten laste.

Hoe aanvragen? De aanvraag gebeurt per aangetekende brief bij uw werkgever:

> 3 maanden vooraf wanneer er meer dan 20 werknemers tewerkgesteld zijn;

> 6 maanden vooraf wanneer er minder dan 20 werknemers tewerkgesteld zijn. Deze regeling is geldig voor werknemers uit de privé-sector. In de openbare sector bestaat er een gelijkaardig systeem van loopbaanonderbreking. Neem hiervoor contact op met de personeelsdienst van uw werk.

de wettelijke kant

49

Vlaamse aanmoedigingspremie Vlaamse ambtenaren en werknemers uit de privé-sector die tewerkgesteld zijn in het Vlaamse Gewest kunnen in bepaalde situaties een bijkomende premie ontvangen wanneer ze tijdskrediet of ouderschapsverlof opnemen. Werknemers uit de social-profitsector en Vlaamse ambtenaren tewerkgesteld in het Brussels hoofdstedelijk gebied kunnen eveneens deze premie aanvragen. De premies en de toekenningsvoorwaarden verschillen van sector tot sector. Meer informatie krijgt u bij de servicelijn: 1700 of [email protected]. Verlof zonder wedde U kunt aan uw werkgever verlof zonder wedde vragen. Gedurende deze periode betaalt uw werkgever echter geen loon uit. Uw werkgever is niet verplicht om het verlof zonder wedde toe te kennen. Wanneer hij dat wel doet, doet u er best aan de voorwaarden schriftelijk vast te leggen (vanaf wanneer, hoelang, gedeeltelijke of volledige afwezigheid…). Tijdens het verlof zonder wedde bent u niet beschermd tegen ontslag. Familiaal verlof om dwingende reden Per jaar kunt u maximaal 10 dagen familiaal verlof nemen om dwingende redenen. Dit betekent dat u bij ziekte, ongeval of hospitalisatie van uw kind dit verlof kan opnemen. Soms betaalt uw werkgever voor dit verlof loon uit, maar hij is dit niet verplicht.

50


Terug aan het werk “Wie past er dan op mijn kindje?” is een vraag die veel jonge ouders zich stellen. Gelukkig bestaat er in Vlaanderen een goed uitgebouwd netwerk van opvangvoorzieningen. Toch begint u best vroeg genoeg met uw zoektocht. Goed kiezen is eveneens heel belangrijk. Het moet klikken tussen u en de opvang. Dit is belangrijk voor uw kind, maar ook voor uzelf. Pas dan kunt u met een gerust hart uit werken gaan. Welke kinderopvang u ook kiest, ga na of de dienst onder controle staat van Kind&Gezin. Een erkende dienst wordt gesubsidieerd door de overheid en staat onder strenge kwaliteitscontrole. Daarnaast bestaan er ook private, zelfstandige opvanginitiatieven, al dan niet met een attest van toezicht van Kind&Gezin. U kunt kiezen voor een onthaalouder, een minicrèche of een kinderopvangverblijf. De onthaalouder vangt uw kindje thuis op. De onthaalouder kan aangesloten zijn bij een door Kind&Gezin erkende dienst voor opvanggezinnen. De dienst zorgt voor vorming en begeleiding van de onthaalouders. Zij staat ook in voor de kwaliteitscontrole van de opvang. Een onthaalouder kan ook zelfstandig werken, al dan niet met een attest van toezicht van Kind&Gezin. Het attest van toezicht betekent dan dat Kind&Gezin rechtstreeks toezicht houdt op de kwaliteit. Minicrèches en kinderopvangverblijven zijn grotere opvangvoorzieningen. De opvang gebeurt in speciaal daarvoor ingerichte lokalen. Kind&Gezin controleert erkende kinderdagverblijven: openingsuren, gebouwen, inrichting, personeel en de manier van werken moeten aan bepaalde kwaliteitsnormen beantwoorden. Minicrèches en zelfstandige kinderdagverblijven werken volledig zelfstandig. Als ze een attest van toezicht hebben, betekent dit dat Kind&Gezin toezicht houdt op hun werking. In een gesubsidieerde opvanginstelling of opvangdienst wordt de ouderbijdrage bepaald volgens vastgelegde tarieven en in functie van het gezinsinkomen. In de private sector wordt de ouderbijdrage vrij bepaald, los van het gezinsinkomen. De kosten voor kinderopvang zijn fiscaal aftrekbaar, met een maximaal bedrag van € 11,20 per dag per kind, en dit voor kinderen tot 12 jaar. Dit geldt enkel voor de erkende en gesubsidieerde opvang, voor de private opvang met een attest van toezicht van Kind&Gezin, en voor opvang in erkende jeugdwerkinitiatieven en sportkampen.

de wettelijke kant

51

De Vlaamse regering wil dat ouders ook in de zelfstandige kinderopvang de opvang volgens hun inkomen kunnen betalen. Daarom werd vanaf maart 2009 het ikg (inkomensgerelateerd systeem) geïntroduceerd. Elke zelfstandige kinderopvangvoorziening kan hierop inschrijven, maar dit is geen verplichting. Als u uw kindje bij een privé crèche of zelfstandige onthaalouder in opvang doet, vraagt u best of inkomensgerelateerde opvang mogelijk is. U kunt hierover een infopakketje opvragen bij de Babyfoon (gratis nummer 0800 94 061 – permanentie elke woensdag van 16 tot 19 uur ). U kunt ook alle informatie opzoeken op de website van Kind en Gezin.: www.kindengezin.be/Themas/Kinderopvang/hoeveelbetaalje/ Prijs_MZOZK.jsp De mutualiteit heeft diensten voor opvanggezinnen en privé kribbes in eigen beheer. Wilt u hierover informatie contacteer volgende adressen: Provincie Oost Vlaanderen – Reddie Teddy kinderopvangdiensten Tramstraat 69, 9052 Gent t. 09 333 57 10 [email protected] www.reddieteddy.be Provincie West Vlaanderen – Reddie Teddy kinderopvangdiensten Pres. Kennedypark 2, 8500 Kortrijk t. 056 52 87 77 [email protected] www.reddieteddy.be Provincie Antwerpen – Reddie Teddy kinderopvangdiensten Nieuwe Beggaardenstraat 41, 2800 Mechelen, t. 015 20 02 24 [email protected] [email protected] Merodelei 19, 2300 Turnhout, t. 014 40 92 70 [email protected] www.reddieteddy.be

52


Preventieve kinderzorg Tot uw kindje 3 jaar is, soms zelfs 6 jaar, kunt u gratis op consultatie gaan bij een Kind&Gezin-consultatiebureau in uw buurt. U kunt rekenen op een ervaren team van arts, verpleegkundige en vrijwilligers voor advies, controle en begeleiding, zowel voor dagelijkse zorgen als voor algemene geneeskundige en psychologische vragen en sociale en pedagogische hulp. De evolutie van uw kindje wordt op de voet gevolgd, te beginnen met het gewicht en de groei. Naast het beoordelen van reacties, reflexen en gehoor en het onderzoeken van hart, longen, ruggengraat, handjes en voetjes, krijgt u ook informatie over voeding, verzorging, veiligheid, hygiëne en ontwikkeling. Dat gebeurt zowel individueel, als tijdens groepsbijeenkomsten. U krijgt rechtstreekse en doelgerichte hulp, bijvoorbeeld bij meerlingen, een gehandicapt kindje, kinderen met ademhalingsproblemen, huidaandoeningen, slaapstoornissen… De verpleegkundige van Kind&Gezin kan eventueel ook op huisbezoek komen. Alle consultaties gebeuren op afspraak. Voor een afspraak kunt u terecht bij de regioverpleegkundige van Kind&Gezin. Wenst u meer gerichte informatie? Consultatiebureaus Kind&Gezondheid Brabant Zuidstraat 120, 1000 Brussel t. 02 546 14 03 [email protected] www.reddieteddy.be Consultatiebureaus Reddie Teddy Antwerpen Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen t. 03 285 44 36 [email protected] www.reddieteddy.be Consultatiebureaus Reddie Teddy West-Vlaanderen Pathoekeweg 34, 8000 Brugge t. 056 528 777 [email protected] www.reddie-teddy.be

de wettelijke kant

53

Consultatiebureaus Reddie Teddy Oost-Vlaanderen Tramstraat 69, 9052 Gent t. 078 15 01 00 [email protected] www.reddieteddy.be Consultatiebureaus Reddie Teddy Limburg Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt t. 011 85 06 42 [email protected] www.reddieteddy.be

Meer informatie Wilt u meer weten over kraamgeld, neem dan contact op met: Federale overheidsdienst Sociale zekerheid dienst Directie-generaal Sociaal Beleid onderwerp kinderbijslag Kruidtuinlaan 115, 1000 Brussel t. 02 528 63 82 of 02 528 63 87 f. 02 528 69 68 www.socialsecurity.fgov.be [email protected] Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers (rkw) Trierstraat 70, 1000 Brussel t. 02 237 23 40 of 0800 94 434 (gratis nummer) f. 02 237 23 09 [email protected] www.kindergeld.be Rijksbemiddeling voor de Sociale Verzekering der Zelfstandigen (rsvz) Jan Jacobsplein 6, 1000 Brussel t. 02 546 42 11 f. 02 511 21 53 [email protected] www.rsvz.be

54


Wilt u meer weten over de geboorteaangifte bij de gemeente, neem dan contact op met de dienst Burgerlijke stand van uw gemeente. Wilt u meer weten over het ouderschapsverlof of tijdskrediet, neem dan contact op met uw werkgever (of personeelsdienst), uw vakbond of: De Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening dienst Loopbaanonderbreking Keizerslaan 7, 1000 Brussel t. 02 515 41 11 f. 02 514 11 06 [email protected] www.meta.fgov.be of www.rva.fgov.be

de medische kant van de zaak

55

Mag ik u voorstellen…

Mag ik u voorstellen… de Socialistische Mutualiteiten

U merkt het, er valt wat te weten over zwanger zijn en bevallen. Hopelijk heeft deze brochure een en ander duidelijk gemaakt. Onze mutualiteit helpt u overigens niet alleen met brochures Vanaf de zesde zwangerschapsmaand kan u de kindskorf bij uw mutualiteit aanvragen. Dit is een aantrekkelijk pakket van handige en nuttige babyartikelen. Op de website van Reddie Teddy kunt u zich inschrijven op de electronische nieuwsbrief Baby Babbel. U kunt ook bellen naar het gratis nummer van de Baby Foon: 0800 94 061. Er is een permanentie elke woensdag van 16 tot 19 uur.U kunt er terecht voor al uw vragen rond opvoeding, gezondheid en verzorging van uw baby, peuter, kleuter. Of u kunt ook per mail een vraag stellen aan de webnanny. Surf hiervoor naar www.webnanny.be. De webnanny beantwoordt al uw vragen over de opvoeding van uw kind van 0 tot 18 jaar. Bent u op zoek naar de Reddie Teddy kinderzorgdiensten, raadpleeg dan de Reddie Teddy website: www.reddie-teddy.be. U vindt er informatie over de werking van onze dienstverlening: diensten voor opvanggezinnen, kraamzorg, babysitdiensten, thuisopvang zieke kinderen, consultatiebureaus, mini crèches en kinderdagverblijven… Nieuw: Reddie Teddy werkt samen met de mammacafés! Onder het motto “samen moederen is makkelijker dan alleen“ organiseert het mammacafé in nauwe samenwerking met Reddie Teddy in gans Vlaanderen gratis moedergroepen. Het mammacafé staat open voor iedereen. De inkom is gratis en doorlopend. Ook als u geen borstvoeding geeft, bent u van harte welkom voor een gezellige babbel met mama’s uit de buurt. U vindt alle informatie op www.mammacafe.be. Naast de moedergroepen is er ook een online netwerk met een website en eigen forum (www.mammacafe.be/smf) waar moeders die niet naar de bijeenkomsten komen ook een plaats vinden om elkaar te leren kennen en “gesprekken” aan te knopen.

58


In het kader van haar aanvullende verzekering biedt het ziekenfonds u een reeks van voordelen en tegemoetkomingen. Een kleine greep hieruit: geboortegeschenken en/of premies voor kind en ouders, een jaarlijks forfait tot € 25 voor alle noodzakelijke vaccins, uitleendienst voor baby- en kindermateriaal, een tegemoetkoming voor orthodontie van € 372, vergoeding voor logopedie, brillen en contactlenzen, preventieve tandzorgen, kindervakanties… Voor een bescheiden bijdrage kunnen u en uw gezin zich beschermen tegen ziekenhuiskosten. Surf naar www.kliniplan.be en lees er meer over. Voor meer informatie kunt u steeds terecht in uw plaatselijk ziekenfondskantoor. Tot uw dienst.

Onze adressen Antwerpen De VoorZorg Sint-Bernardsesteenweg 200, 2020 Antwerpen t. 03 285 44 44 Brabant Federatie van Socialistische Mutualiteiten van Brabant Zuidstraat 111, 1000 Brussel t. 02 506 96 11 Limburg De Voorzorg Capucienenstraat 10, 3500 Hasselt t. 011 24 99 11 West-Vlaanderen Ziekenfonds Bond Moyson West-Vlaanderen Pres. Kennedypark 2, 8500 Kortrijk t. 056 23 02 11 Oost-Vlaanderen Ziekenfonds Bond Moyson Oost-Vlaanderen Tramstraat 69, 9052 Gent t. 09 333 50 00

Over deze brochure De teksten van deze brochure werden afgewerkt op 1 september 2009. De vermelde bedragen en regelgeving in deze brochure waren van toepassing op deze datum. Intussen kunnen deze wel zijn gewijzigd. mag ik u voorstellen… de socialistische mutualiteiten

59

16/01/2009 om 08.57

SUBTOTAAL :

0718056

Sufenta Amp 2 Ml

3.1 Forfaitaire honoraria per opneming

3. Medische en paramedische honoraria Datum Verstrekking

960223

Babyset geboorteset Nivea

SUBTOTAAL :

960223

Labstix per strip 2810

Nomenclatuurnummer

---

---

D

0012955

2.1.3. Parafarmaceutische producten

D

0050492

Mini-plasco B. NaCl 0,9% Amp 20 Ml

A

B

Categorie

Dafalgan Bruis comp. 500 Mg

2.1.2.Niet-vergoedbare producten

0700393

Aldomet Tabl. 500 Mg

Naam product

2.1.1 Vergoedbare producten

Aantal prestaties

1

1

6

1

1

15

Hoeveel heid

Eenheidsprijs

5,78

0,35

0,46

0,12

0,37

0,04

Eenheidsprijs

35,00 0,62 [3]

5

24,65

0,00

Ten laste de van het ziekenfonds

0,37

0,23

245,00 [6]

245,00

Supplement kamer

9,01

5,78 [5]

0,35 [5]

2,76 [4]

0,12 [4]

supplement patiënt

Ten laste van de patiënt

0,00

0,00

Persoonlijke tussenkomst patiënt


130,59 [1] 206,26

Ten laste van het ziekenfonds

4,34

70,70 0,00

-70,70

0,00 14,14

24,65 -14,14

-41,41

7

766264

768025

1

24,65

7

Code geneesmiddel

22/01/2009

766264

768025

0,00 41,41

170,69

0,00

Persoonlijke tussenkomst patiënt

24,65

Ten laste van ziekenfonds


170,69

Forfait geneesmiddelen per dag

18/01/2009

17/01/2009

1

7

Aantal dagen

Eenheidsprijs

Supplement 1-persoonskamer

Persoonlijk aandeel

bedrag per dag

Persoonlijk aandeel

bedrag per dag

17/01/2009

768003 766065

16/01/2009

Persoonlijk aandeel

22/01/2009 16/01/2009

16/01/2009

Prestatiecode

768025

Tot :

22/01/2009 om 14.15

Van : .

Ontslag :

bedrag per dag

bedrag per opneming

Eénpersoonskamer

Type kamer

-

2. Apotheek ; farmaceutische en parafarmaceutische kosten

26

26

26

Dienst

1.1. Verblijfskosten hospitalisatie

1. Verblijfskosten

Opname :

Bijlage: voorbeeld van een ziekenhuisfactuur na een bevalling

590181 422240 424023 424045 561702

16/01/2009 17/01/2009 17/01/2009 17/01/2009 20/01/2009

Dr. Pieters 1/xxxxx/xx/xxx

Pauwels Veerle 4/xxxxx/xx/xxx

Dr. Martens 1/xxxxx/xx/xxx

0,00 0,00 8,00

29,30 12,00

29,30 20,00

8,50 [8]

38,00

27,00 [8]

Ten laste van patiënt

857,22 150,00 707,22

Aan de patiënt aangerekend totaal A + B :

- voorschot betaald op :

Door de patiënt te betalen saldo :

688,59

770,66

Ten laste van het ziekenfonds

0,00

2,50 [8]

Ten laste van de patiënt Supplement of ander bedrag

396,58

29,30

367,28 [7]

Supplement of ander bedrag

168,63

totaal

27,00

8,50

2,50

0,00

0,00

367,28

367,28

0,00

0,00

39,31

39,31

Eenheidsprijs

0,00

23,60

23,60

0,00

Persoonlijke tussenkomst

16,40 [2]

0,00 [2]

6,20 [2]

7,44 [2]

0,62

3,08

-16,40

71,11

10,10

23,78

0,62

3,08

71,11

16,30

31,22

Totaal van de aan de patiënt aangerekende supplementen of andere bedragen :

1

1

1

1

1

1

1

---

1

---

---

Totaal van de aan de patiënt aangerekende persoonlijke tussenkomsten :

Totaal, aangerekend aan uw ziekenfonds :

AFREKENING :

1

21/01/2009

Dranken

SUBTOTAAL :

1

17/01/2009

1

18/01/2009

Allerlei

Aantal prestaties

Dranken

5. Diverse kosten

SUBTOTAAL :

Dr. Stevens 1/xxxxx/xx/xxx

Datum Verstrekking

127201

Dr. Janssens 1/xxxxx/xx/xxx

554466

700000

460784

460821

591603

17/01/2009

16/01/2009

16/01/2008

17/01/2009

Verricht door / Code toetreding.

3.2 Honoraria

Persoonlijke tussenkomst voor technische verstrekkingen : K.B. 18.12.1996

consultancehonorarium (Dr. Peeters 1/xxxxx/xx/xxx)

Forfaitair honorarium medische beeldvorming en

Forfait klinische biologie en forfaitair honorarium klinische biologie

Nota’s

62

Nota’s

63

Dit is een uitgave van de Directie Marketing van het Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten.

Bezoek www.socmut.be of onze TV-site op Telenet Digital TV

Verantwoordelijke uitgever: Dr. Guy Peeters, Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel

editie 09/2009

Sint-Jansstraat 32-38, 1000 Brussel t. 02 515 05 15 www.socmut.be

Wegwijs voor en na de bevalling

Recommend Documents