Weet je al wat je later wil worden? Kan je dat beroep met één hand uitoefenen?
Nog een ander beroep?
2
Met vuurwerk spelen is gevaarlijk! Wat kan er aan je lichaam allemaal gewond geraken?
1. 2. 3. 4. 5. 6.
b
o
h
a
r
e
n
r
s
t
v
c
i
a
n
n
k
s
v
e
u
i
i
j
n
z
a
r
o
p
x
h
n
v
k
d
g
a
i
n
d
u
n
g
f
u
e
n
s
t
c
i
n
l
e
n
i
n
m
m
t
d
e
n
i
r
o
a
g
i
k
l
r
e
y
z
s
z
l
m
g
n
o
g
k
j
a
a
m
o
i
a
k
o
b
r
x
w
z
p
…………………….. …………………….. …………………….. …………………….. …………………….. ……………………..
TIP: De 6 woorden kunnen verticaal, horizontaal en diagonaal staan.
3
Wat weten jullie over vuurwerk? Lees onderstaande tekst en probeer daarna de vraagjes op te lossen. Vuurwerk is waarschijnlijk ontstaan door een toevallige gebeurtenis. Iemand morste tijdens het koken salpeter (zout). Dit poeder viel in het houtvuur en begon heel hard te knetteren. Zo ontdekte men dat salpeter ook nog voor andere dingen kon gebruikt worden.
In ieder geval gebruikte men al zo een 2000 jaar geleden vuurwerk in China. Hier hadden ze een eenvoudig mengsel gemaakt van salpeter, zwavel en houtskool om bamboestokken op religieuze feesten te laten ontploffen. Rond de achtste eeuw ontdekte men het ‘zwarte kruit’ (ook wel buskruit of ‘pyrotechnisch sas’ genoemd). Dit kruit dient om je vuurpijl de lucht in te laten gaan en hem daar te laten ontploffen. Let op: zelfs een hele kleine vonk kan het zwart kruit laten vuur vatten en het doen uiteenbarsten!
Er bestaan verschillende soorten vuurwerk. Zo is er ontploffend vuurwerk en siervuurwerk. Ontploffend vuurwerk, ook wel knalvuurwerk genoemd, bestaande uit een papieren omhulsel waarin zwart kruit zit. Dit soort vuurwerk geeft een hele harde knal. Siervuurwerk bevat naast buskruit ook nog uit andere stoffen die voor rook-, geluids-, en lichteffecten zorgen. Een vuurpijl is een voorbeeld van siervuurwerk. Je kan ook een andere indeling maken binnen vuurwerk, namelijk vuurwerk dat beweegt en vuurwerk dat stil blijft staan. Het meeste vuurwerk beweegt niet. Er bestaat zelfs zoiets als ‘kindervuurwerk’ of ‘koud vuur’. Dit lijkt misschien onschuldig, toch is dit even gevaarlijk als ander vuurwerk!
Alle soorten vuurwerk hebben kruit dat ontploft. Om het kruit aan te steken heb je een lont nodig. Zo een lont geeft je de tijd om weg te geraken vooraleer het hele zaakje explodeert. Een lont brandt heel erg snel, in één seconde legt het vlammetje 30 centimeter af! Dit is even snel als je in één tel je vingers langs een A4 blad afscheurt. Je snapt nu wel dat het heel gevaarlijk is om vuurwerk af te steken als de lont afgebroken is, voor je het weet knalt het vuurwerk in jouw hand uit elkaar. Ook heel gevaarlijk is vuurwerk dat niet is afgegaan nog eens proberen af te vuren.
4
Er gebeuren heel veel ongevallen en er vallen soms zelfs doden bij vuurwerkdemonstraties. Daarom zijn de vuurwerkspektakels vandaag verboden in 35 staten van Amerika. Ook in Nederland zijn vele soorten vuurwerk verboden. België kent eveneens heel wat beperkingen op het gebruik van vuurwerk. Volgens de wet is het verboden om vuurwerk te kopen of in je bezit te hebben in België wanneer je jonger bent dan 16 jaar. En je ouders hebben toestemming nodig van de burgemeester om vuurwerk af te steken.
Vraagjes: 1. Waar en wanneer is vuurwerk voor het eerst gebruikt geweest? 2. Vuurwerk is heel gevaarlijk, er worden zelfs mensen door gedood. Weten jullie waar vuurwerk vandaag verboden is omwille van dit grote gevaar? 3. Hebben jullie enig idee welk gevaarlijk product noodzakelijk is om vuurwerk te laten ontploffen? 4. Wat gebruik je om het kruit aan te steken bij vuurwerk? Waarom heb je dit werkelijk nodig? En wat kan er gebeuren als je vuurwerk zonder lont afsteekt? 5. Waarom denk je dat ontploffend vuurwerk zo riskant is? Kan je een voorbeeld geven van dit soort vuurwerk? 6. Waarom is bewegend vuurwerk zo gevaarlijk? Kan je hier ook een voorbeeld van vinden?
Antwoorden: 1. ……………………………………………………………………………... 2. …………………………………………………………………………....... 3. ……………………………………………………………………………... 4. ……………………………………………………………………………... 5. ……………………………………………………………………………... 6. ……………………………………………………………………………...
5
STOER? Dat ben je pas als je durft zeggen dat je het te gevaarlijk vindt en even niet meedoet met die grappen! Vuurwerk kan heel gevaarlijk zijn! Zijn onderstaande stellingen juist of fout? Waarom? * Als vuurwerk niet dadelijk afgaat… Dan probeer je toch gewoon opnieuw, niet? ……………………………………………………………………………………. * Vuurwerk moet ‘knallen’, hoe harder hoe beter. ……………………………………………………………………………………. * Wij kunnen even goed en veilig vuurwerk maken als de experts. ……………………………………………………………………………………. * Kindervuurwerk of ‘koud vuur’ is gevaarlijk. Een voorbeeld hiervan zijn sterretjes. ………………………………………………………………………………….....
6
Knalvuurwerk, amai m’n oren! Sommigen ondervinden nog meer hinder van die geweldige knallen dan wij. Wie?
Vinden jullie onderstaande woordpuzzel?
LINKEE DNEKIRNE
EUDROE ENMNES
NREIED
……….. ……………. ………... …………… …………
7
Voor de puzzelaars onder jullie… Wie vindt de oplossing van dit raadsel?
-
J
E U G D
1 Het is … ( = niet toegelaten) vuurwerk te kopen of in je bezit te hebben wanneer je jonger bent dan 16 jaar. (van boven naar beneden) 2 Vuurwerk is gevaarlijk en zorgt voor veel overlast. Daarom heb je toestemming van de … nodig om vuurwerk af te steken. (van links naar rechts) 3 Loop geen risico’s door vuurwerk af te steken! Stel dat je ouders toch een vuurwerkartikel kopen, dan moet er eerst en vooral een …….. - aanwijzing bij zitten die begrijpbaar is. (van boven naar beneden) 4 Vuurwerk ontploft heel erg snel en kan veel schade berokkenen. Het beste is dat het 3 tot … seconden duurt voordat het vuurwerk effectief afgaat. Is er vuurwerk bij jouw thuis op oudejaarsavond? Zorg steeds dat de lont van het vuurwerk lang genoeg is. (van boven naar beneden) 5 Rond de periode van Nieuwjaar wordt er nogal wat vuurwerk verkocht dat niet-wettelijk of … (synoniem) is. Dergelijk vuurwerk is van zeer slechte kwaliteit en heel riskant om af te vuren. (van boven naar beneden)
8
6 Vuurwerk dat op straat verkocht wordt is heel gevaarlijk. Winkels die vuurwerk verkopen moeten zich aan de regels houden en dus in het bezit zijn van een … . (van boven naar beneden) 7 Indien je jonger bent dan 16 jaar en betrapt wordt met vuurwerk (eender welk vuurwerk) kan de politie een … opstellen. (van boven naar beneden) 8 Nu loop je het risico effectief te moeten verschijnen voor de … . Deze kan je een AGM (Alternatieve Gerechtelijke Maatregel) opleggen zoals een gemeenschapsdienst. (van links naar rechts)
9
Steken je ouders bij jouw thuis vuurwerk af met oudejaar? Wees dan voorzichtig, zorg dat ze met beide ogen en tien vingers het nieuwe jaar ingaan! Vind telkens de goede tip in het lijstje en geef deze mee aan je ouders. Bewaar vuurwerk op een … o Vochtige plaats o Vochtige en koele plaats o Droge en koele plaats Als je vuurwerk koopt, steek je dit best … o Los in je zakken o (vasthouden) in je hand o In een verpakking Draag bij het afsteken van vuurwerk kleding van … o Katoen of wol o Kunststof Houd minstens … afstand wanneer je vuurwerk afsteekt. o 1 meter o 3 meter o 6 meter Toeschouwers staan best op een veilige afstand … o 10 meter o 25 meter o 30 à 40 meter Steek vuurwerk af op een … o Beschutte plaats o (in een) Bewoonde wijk o Open plaats Als vuurwerk niet dadelijk afgaat, wat doe je dan? … o Oei, ik probeer niet meer opnieuw want dat is te gevaarlijk o Laten we het nog een keertje proberen Niet afgegaan vuurwerk … o Verstop je best onder bladeren o Dompel je onder in water o Gooi je in een vuilbak
10
Gaat er toch iets fout? Voor brandwonden geldt maar één regel:
Los de rebus op en ontdek wat je moet doen wanneer er iets mis gaat door met vuurwerk te spelen.
................ ................ ........ ............ ........... ................!!!
11
Je bent een rund als je met vuurwerk stunt! Daar ben je het zeker wel mee eens… of niet soms?
12
13
Prettige en vooral veilige eindejaarsfeesten!
14
Veiligheidshuis Vennestraat 91 3600 Genk
[email protected] 089/65 32 00
In samenwerking met:
15
