Evaluatierapport
Week van de Mobiliteit Van 16 tot en met 22 september 2013
Een initiatief van Netwerk Duurzame Mobiliteit en Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits, met de steun van de volgende partners:
Inhoud 1.
Thema ....................................................................................................................... 3
2.
Doelgroepen en doelstellingen .................................................................................. 4
3.
Communicatie ........................................................................................................... 4
4.
5.
6.
2
3.1.
Mediacampagne ................................................................................................. 4
3.2.
Inzet eigen communicatiemiddelen ....................................................................... 5
3.1.1.
Campagnewebsite ....................................................................................... 5
3.1.2.
Sociale media.............................................................................................. 8
3.1.3.
Nieuwsbrieven............................................................................................. 8
3.1.4.
Drukwerken ................................................................................................ 8
3.1.5.
Free Publicity en perscommunicatie ............................................................... 9
3.1.6.
Overzichtstabel verspreiding overkoepelende communicatie............................. 10
Samenwerking ........................................................................................................ 11 4.1.
Onderlinge Samenwerking .................................................................................. 11
4.2.
Samenwerking met kabinet en overheid ............................................................... 11
4.3.
Samenwerking met structurele partners en sponsors ............................................. 11
4.3.1.
De Lijn ...................................................................................................... 11
4.3.2.
NMBS ........................................................................................................ 12
Acties ...................................................................................................................... 13 5.1.
Freezemob ....................................................................................................... 13
5.2.
City Cycle Challenge .......................................................................................... 14
5.3.
Car Free Day en V5N4 ....................................................................................... 15
5.4.
Strapdag .......................................................................................................... 16
5.5.
Autodelen: Deelfeest en Mini-autodeelsalons ........................................................ 17
5.6.
Autovrije Zondag............................................................................................... 18
Conclusies ............................................................................................................... 19
Evaluatierapport Week van de Mobiliteit 2013- Netwerk Duurzame Mobiliteit
1. Thema Het campagnethema van de 18de editie van de Week van de Mobiliteit was ‘Ruimte’, een logisch thema voor deze najaarscampagne gezien heel wat acties zich afspelen in stedelijke kernen en aan de schoolpoort. Plaatsen waar de schaarse ruimte bij momenten sterk voelbaar is. De campagneorganisatoren pleiten voor duurzame mobiliteit en bewust autogebruik als oplossing voor dit ruimteprobleem. De meeste acties konden het thema dan ook letterlijk vertalen. Autodelen leidt tot een dalende behoefte aan parkeerplaatsen, Autovrije Zondag maakt letterlijk plaats voor fietsers en voetgangers, de Strapdag legde de link met ‘Ruimte voor de toekomst’. Schoolkinderen konden hun ideale schoolomgeving uittekenen. Car Free Day riep onder meer op om de vrijgekomen parkeerplaatsen op bedrijventerreinen ‘anders’ in te vullen. City Cycle Challenge zetten Kortrijk en Aalst aan om meer aandacht te hebben voor een doordacht fietsbeleid. Met het inpalmen van pleinen in verschillende steden tijdens een freezemob werd het thema vooraf sterk gevisualiseerd.
2. Doelgroepen en doelstellingen De Week van de Mobiliteit zet blijvend in op een campagne waaraan iedereen kan meedoen. Gemeenten, scholen, verenigingen, bedrijven, enthousiastelingen … vinden binnen het aanbod hun gading. Elk jaar stijgt het aantal lokale acties en worden er meer deelnemers bereikt. Er waren dit jaar meer organisaties die deelnamen aan Car Free Day, meer lokale besturen die deelnamen aan Autovrije Zondag, meer scholen die zich inschreven voor de Strapdag en meer acties die particulier autodelen promoten. De deelnamemogelijkheden aan City Cycle Challenge werden bewust beperkt gehouden. We zijn ervan overtuigd dat we door de veelheid van de participatieve acties net die doelstellingen kunnen bereiken die we met de Week van de Mobiliteit voorop stellen, nl. draagvlak creëren bij de bevolking zodat duurzame mobiliteit een hogere plaats krijgt beleidsagenda’s van onder andere lokale besturen en kan uitmonden in het nemen van permanente maatregelen. De positieve mediaaandacht die de Week elk jaar weer geniet laat lokale besturen in ieder geval niet koud. Opvallend was de deelname van een aantal nieuwe gemeentebesturen die zich tot nu toe onbetuigd lieten tijdens de Week van de Mobiliteit (of terug zijn van weggeweest). Hieronder zetten we de deelnamecijfers in tabelvorm. Verderop in dit evaluatierapport analyseren we deze cijfers per actie. (noot: de cijfers zijn hoger dan deze geregistreerd op de website, vandaar ook een hoger eindtotaal)
CAR FREE DAY
AUTOVRIJE CITY STRAPDAG ZONDAG CYCLE C.
EIGEN AUTODELEN ACTIES
TOTAAL
OVERHEDEN
46
BEDRIJVEN VERENIGINGEN /ORGANISATIES
68
38
18
SCHOLEN
4
ANDERE
14
Totaal per actie
150
2
8
8
1
1028
1028
46
2
2
96
6
74
30
57
1 9
1024
39
1255
Middelbare scholen zijn tot nu een opvallend afwezige doelgroep. Ze zijn iets minder vatbaar voor ons thema. Heel wat leerlingen van de middelbare school gaan al met het openbaar vervoer of met de fiets. Heel veel winst op mobiliteitsvlak valt er niet te boeken. Anderzijds zijn mobiliteit en milieubewustzijn wel een belangrijk aspecten om mee te geven in de educatie van deze leerlingen.
3. Communicatie 3.1.
Mediacampagne
Zoals afgesproken werd het kwaliteitsvolle campagnebeeld opnieuw ingezet om de Week van de Mobiliteit een gezicht te geven. Doordat het beeld van bij het begin beschikbaar was kon het meteen ingezet worden op alle communicatiemiddelen met betrekking tot de campagne en verspreid worden aan derden. Via het departement MOW werd opnieuw ingezet op de achterflanken van de lijnbussen van De Lijn. Van 27/08 tot 23/09 reden er 178 bussen rond met het beeld. Twee weken daarvan werden gesponsord door De Lijn.
4
Evaluatierapport Week van de Mobiliteit 2013- Netwerk Duurzame Mobiliteit
Het Departement Mobiliteit & Openbare Werken hield een enquête om te peilen naar de naamsbekendheid van de Week van de Mobiliteit en de herkenbaarheid van het beeld. Positief is dat de boodschap juist geïnterpreteerd wordt, nl. minder autogebruik. De koppeling wordt wel eerder met het openbaar vervoer gemaakt. Dit kan uiteraard ook verklaard worden door het feit dat net op de Lijnbussen het beeld te zien is. De Week van de Mobiliteit is ondertussen gekend bij één op drie van de bevraagde, in sommige leeftijdscategorieën bij 1 op 2. De Autovrije Zondag geld als bekendste actie.
3.2.
Inzet eigen communicatiemiddelen
3.1.1. Campagnewebsite De campagnewebsite werd ook dit jaar opnieuw aangepast aan de nieuwe en vernieuwde acties die zich tijdens de campagneweek afspeelde. De site geldt als belangrijkste communicatiemiddel waarop er rechtstreeks geregistreerd wordt voor de meeste acties. Indien de registratie vooraf via een ander site liep, dan worden deze acties via een import (Strapdag) of manueel (Autovrije Zondag) ingegeven. Op die manier tracht de website een totaalbeeld te geven van de acties die plaatsvinden tijdens de campagneweek. De gebruikers van de website zijn te categoriseren in 3 groepen: -
De webbeheerders, zijnde het Netwerk en de lidorganisaties die instaan voor de uitvoering van de campagne Geregistreerde gebruikers: deelnemers die een actie posten maken een profiel aan Geïnteresseerde bezoekers
De website, die in 2009 werd opgebouwd is om verschillende reden echter aan vernieuwing toe. Er duiken steeds meer technische problemen op bij de ontwikkeling van de applicaties (zoals bijvoorbeeld de sterrenkaart). Vanaf midden volgend jaar zal Drupal 6, de open source software waarin de site is gebouwd, niet meer ondersteund worden. De omschakeling naar Drupal 7 wordt hierdoor noodzakelijk. Niettemin is dit een kans om de opbouw van de site en de gebruiksmogelijkheden goed onder de loep te nemen en een site te ontwikkelen die meer afgestemd is op de actuele gebruiksmogelijkheden en verwachtingen. Op 1 april 2014 moet de nieuwe site gebruiksklaar zijn, wat wil zeggen dat het stappenplan voor de ontwikkeling nog dit jaar klaar moet liggen.
De bezoekcijfers van de site lagen ook dit jaar weer bijzonder hoog. Om een beeld te geven vindt u hieronder verschillende analytische cijfergegevens met betrekking tot die bezoekers. De gegevens bestrijken de periode van 19 augustus tot en met 30 september, de meest representatieve voor de campagneperiode. Ter vergelijking staat is ook de periode van vorig jaar meegegeven (oranje). Duidelijk pieken zijn te merken tijdens de Autovrije Zondag, dankzij de ruimte nationale mediaaandacht die deze actie met zich meebrengt.
Ook nuttig is om na te gaan hoe die bezoekers op de campagnewebsite terecht komen. Hieronder een link met de belangrijkste verwijzingen naar de site. Deredactie.be staat daarbij op nummer 1 en ook de kracht van Facebook is niet te onderschatten. De 10 belangrijkste zoekwoorden hebben voornamelijk betrekking op de Autovrije Zondag, Week van de Mobiliteit en de Strapdag.
3.1.2. Sociale media De Facebookpagina werd ook dit jaar ingezet om de aandacht te vestigen op gebeurtenissen en bijzondere acties naar aanleiding van de campagne. Zonder betalende promotiemiddelen of zonder wedstrijd om meer ‘vind ik leuks’ te bereiken steeg het aantal Facebookvrienden rustig tot 531 personen en organisaties. Dat is niet erg veel, maar er haken ook geen mensen af. Die 531 personen zorgen evenwel voor een stevig viraal bereik. Zoals boven aangegeven is Facebook één van de belangrijkste toeleiders naar de campagnewebsite. De twitteraccount is automatisch gekoppeld aan de Facebookpagina. Dat wil zeggen dat berichten die op Facebook verschijnen ook automatisch getweet worden. Om het freezemob-filmpje te verspreiden werd er vooraf een lijst opgemaakt met interessante Facebook-pagina’s. Op de meeste van die pagina’s was het mogelijk om een link op de tijdlijn te posten. Het filmpje werd ook op Youtube gepost waar het ondertussen ruim 2500 views kreeg.
3.1.3. Nieuwsbrieven
Sinds vorig jaar is de mailinglist voor de Week van de Mobiliteit aangegroeid van 1500 naar 1800 personen. Inschrijvingen gebeuren voornamelijk spontaan via de campagnewebsite. Het zijn vooral mensen die actief zijn bij gemeentes, milieuen mobiliteitsorganisaties, deelnemers of exdeelnemers zijn van de Week van de Mobiliteit of sympathiseren met de campagne. In het totaal werden 6 nieuwsbrieven voor de Week van de Mobiliteit uitgestuurd tussen 15 april en 23 september. Het inhoudelijk accent van de nieuwsbrieven verschuift daarbij van wervend naar beschrijvend. Op 23 september werd er teruggeblikt op de acties en de Week van de Mobiliteit 2014 aangekondigd. Via deze link zijn alle nieuwsbrieven nog eens na te lezen.
3.1.4. Drukwerken Er werd dit jaar ook extra ingezet op gedrukte communicatiematerialen. In november 2012 werd er reeds een foldertje ontworpen en verspreid naar de gemeentes. De folder bevatte algemene informatie over de campagneweek, maar ook zeer concrete informatie op maat van gemeentebesturen om zich te engageren binnen de Week van de Mobiliteit. Naast de gebruikelijke campagnefolders en (invul)affiches, werd dit jaar een overeenkomst
gesloten met Fietsenwerk vzw om de Week van de Mobiliteit via de 38 fietspunten te promoten. Fietsenwerk zocht immers een communicatiekanaal om een bevraging over de fietspunten bekend te maken. Er werd geopteerd voor een recto/verso fietsenhanger. Het Netwerk droeg daarbij de productiekosten en de fietspunten zorgden voor de mankracht om de 40.000 fietsenhangers aan de gestalde fietsen te bevestigen. Dat gebeurde een week van de Week van de Mobiliteit. Voorts werden er ook flyers op postkaartformaat gedrukt. Naar goede gewoonte vertrekt er voor het zomerverlof nog een postmailing naar lokale en regionale besturen, bibliotheken, politiezones en landelijke verenigingen. Daarin een 20-tal postkaartjes en een folder. In een begeleidende brief werd er verwezen naar de website om gratis materialen te bestellen. Ook via de nieuwsbrieven en andere kanalen werd het bestellen van materialen aangemoedigd. Het voordeel van te werken met bestellingen op aanvraag is dat je vrijwel zeker bent dat de materialen goed gebruikt zullen worden. Dit jaar werden er 109 bestellingen geplaatst. Er werden in het totaal meer campagnematerialen verspreid dan in 2012. Om visibiliteit te creëren bij persmomenten en stands werden er ook nog twee beachvlaggen geproduceerd.
3.1.5. Free Publicity en perscommunicatie Een laatste belangrijk luik van het communicatieplan met betrekking tot de campagneweek is de verspreiding van de boodschap via communicatiekanalen van derden en de media. Uit de webstatistieken blijkt maar liefst 498 digitale bronnen een link leggen naar de campagnewebsite van de Week van de Mobiliteit. Om free publicity te genereren werd er op 21 juni en op 4 september een mailing uitgestuurd naar verschillende organisaties waarvan we verwachten dat ze de campagneweek met plezier mee communiceren. Op 4 september lag de nadruk op het verspreiden van het Freezemob-filmpje. Met een standaardtekstje, een afbeelding, banner en logo kregen de ontvangers kant-en-klare materialen in handen om snel te kunnen communiceren. Een specifieke rubriek ‘pers’ op de website zorgt voor de aanvullende materialen en foto’s. Begin juli vertrok er een mailing naar 60 belangrijke mediahuizen met daarin een begeleidend schrijven en een overzicht van de verschillende acties, reeds vastgelegde persmomenten en de contactnummers voor de pers. De persmailing werd door verschillende journalisten bijgehouden en gebruikt in aanloop van de campagneweek.
Persmoment Week van de Mobiliteit Het campagnesecretariaat stond ook in voor de verspreiding van een algemeen persbericht over de Week van de Mobiliteit. Dat gebeurde op 4 september. Een geactualiseerde overzichtslijst van de acties werd meegestuurd. Op die dag organiseerden we ook een persmoment in samenwerking met Mechelen. De freezemob die eerder uitgevoerd werd in Gent, Brugge en Mechelen
ten behoeve van het virale filmpje (zie verder), werd er nog eens overgedaan. Dankzij doorgedreven inspanningen slaagde TreinTramBus er in om 400 leerlingen op de been te brengen wat een vrij indrukwekkende Freezemob teweeg bracht op de Grote Markt, een kippenvelmoment voor de aanwezigen. Vooral lokale geschreven en audiovisuele pers betoonde zijn interesse voor dit persmoment. Daarna volgde in het Stadhuis een inhoudelijke voorstelling van de campagneweek waaraan ook de schepenen van Mobiliteit Marina De Bie en Philip Watteeuw bijdroegen. Minister Crevits moest jammer genoeg verstek geven en werd vertegenwoordigd door Bavo Smits. De kwalitatieve ondersteuning vanuit Mechelen werd enorm geapprecieerd. Het is de eerste keer dat we kozen voor enkele weken voor de Week van de Mobiliteit een aankondigende persactie te organiseren. Dit heeft het voordeel dat we uit het vaarwater bleven van de perscommunicatie gekoppeld aan de deelacties. Het geeft de pers ook meer tijd om de communicatie over de Week voor te bereiden. De artikels, interviews en reportages die Week van de Mobiliteit heeft teweeg gebracht, zijn gebundeld in een apart overzicht.
3.1.6. Overzichtstabel verspreiding overkoepelende communicatie Output overkoepelende communicatie Week van de Mobiliteit Drukwerken
Folder voor gemeentebesturen Postkaartjes Campagnefolders
oplage
min. aantal verspreid
2000 45000 7000
Invulaffiches
2500
Affiches
2500
Fietshangers Affiches Beachvlag
Mailings en persberichten
Promotiemailing free publicity
distributiekanaal
780 via organisaties, op bestelling en stands 31465 via mailing, bestellingen, stands 6800 via mailing , bestellingen en stands 839 via bestellingen 2426 via mailing , bestellingen en stands
40000
40000 Fietspunten
80
80 Fietspunten
2
# contacten
ingezet op stands en tijdens persmoment
verspreidingskanaal
datum
120
per e-mail
21/06/2013
1309
per post
24/jun/13
60
per post
5/jun/13
Promotiemailing free publicity
120
per e-mail
4/sep/13
Persbericht aankondiging Week
585
per e-mail
4/sep/13
Persbericht reactie Verplaatsingsgedrag
585
per e-mail
18/sep/13
Nieuwsbrief Week van de Mobiliteit
1573
mailchimp
15/04/2013
Nieuwsbrief Week van de Mobiliteit
1626
mailchimp
21/06/2013
Nieuwsbrief Week van de Mobiliteit
1736
mailchimp
23/08/2013
Nieuwsbrief Week van de Mobiliteit
1752
mailchimp
4/09/2013
Nieuwsbrief Week van de Mobiliteit
1789
mailchimp
12/09/2013
Nieuwsbrief Week van de Mobiliteit
1807
mailchimp
23/09/2013
Website weekvandemobiliteit.be
56.365 bezoeken
online
Cijfers voor 19-08-2013 – 30-09/2013
Facebook Week van de Mobiliteit
531 fans
online
Huidige stand van zaken
Promotiemailing materialen Mailing perspakket
10
Evaluatierapport Week van de Mobiliteit 2013- Netwerk Duurzame Mobiliteit
4. Samenwerking 4.1.
Onderlinge Samenwerking
Het Netwerk Duurzame Mobiliteit staat in voor de algemene coördinatie en de overkoepelende communicatie van de Week van de Mobiliteit. Op 29 november vond een startvergadering plaats waarbij de uitwerking van het gehele campagne- en communicatieprogramma besproken werd. Tijdens die startvergadering worden de werkgroepen verdeeld (Smove en Week van de Mobiliteit). De werkgroep Week van de Mobiliteit kwam vervolgens nog samen op 28 maart, 6 juli, 29 augustus en 3 oktober. Tussentijds gebeurde ook heel wat (bilateraal) overleg per e-mail of telefonisch. Bond Beter Leefmilieu en Taxistop werkten opnieuw samen om de Car Free Day te organiseren. Autopia en Mobiel 21 ondersteunde elkaar in de promotie van de mini-autodeelsalons. Wederzijds werden acties mee gepromoot in de communicatiekanalen van de verschillende lidorganisaties. Het Netwerk Duurzame Mobiliteit verleent ook hand- en spandiensten waar nodig bij de uitvoering van de acties.
4.2.
Samenwerking met kabinet en overheid Op regelmatige basis komt de stuurgroep samen om de uitvoering van het campagne- en communicatieprogramma te bespreken. Er vond een overleg plaats op 21 januari, 16 april en 18 juni. Zowel de Week van de Mobiliteit en SMOVE kwamen aan bod. De samenwerking op het vlak van de mediacampagne was eerder beperkt, gezien er opnieuw gebruik gemaakt werd van het campagnebeeld 2012. Wel werd het spreidingsplan op de achterflanken van de bussen besproken.
Minister Crevits was van plan op heel wat persmomenten aanwezig te zijn. Wegens de begrotingsbesprekingen moest zij echter verstek geven op Car Free Day en op de Strapdag. Zij kon wel aanwezig zijn op de uitreiking van de City Cycle Challenge trofee in Kortrijk.
4.3.
Samenwerking met structurele partners en sponsors
Voor communicatieve en materiële ondersteuning konden we naar goede gewoonte opnieuw aankloppen bij De Lijn en de NMBS.
4.3.1. De Lijn Met twee weken extra mediaruimte op 178 achterflanken geeft De Lijn de mediacampagne een flinke duw in de rug. De mediawaarde van deze mediaruimte is ruim 52.000 euro (zonder de productiekost). Extra dit jaar was de voordelige dagpas van De Lijn (aan 3 euro in plaats van 6 euro), en dit gedurende de hele Week van de Mobiliteit. Er werd regelmatig bericht over de uitgave van het biljet zowel via de algemene persberichten als in aparte berichten via Facebook en de
campagnewebsite. De lijn bood ook specifieke ondersteuning aan Car Free Day door het ter beschikking stellen van 40 lijnkaarten en 10 x 3-maandabonnementen. In ‘Op 1 Lijn’ kwam de Car Free Day en de Autovrije Zondag ook nog eens apart aan bod. Het voorwoord van de heer Kesteloot in ‘Op 1 lijn’ van oktober verwees uitdrukkelijk naar de Week van de Mobiliteit. Op 5 juni verscheen er een artikel over Car Free Day op delijn.be. Daarnaast konden bedrijven die deelnamen aan Car free Day bij de Lijn en Slimweg aankloppen voor een bereikbaarheidsfiche. Dagpas Week vd Mobiliteit Antwerpen Oost-Vlaanderen Vlaams-Brabant Limburg West-Vlaanderen
Bedrag verkoop 858 1716 729 1023 13.539
Aantal verkocht 278 556 226 334 3617
4.3.2. NMBS Ook de NMBS was opnieuw bereid om de campagneweek stevig te ondersteunen. We mochten twee keer rekenen op een inlassing van 1/3 pagina in Metro op 13 en 18 september. De Week van de Mobiliteit werd voorts nog gepromoot in het kader van de uitgave van de Mobility Deal. Voor 9.90 euro kon je vanaf 15 tot en met 22 september zonder verdere beperkingen een heen-en-terugreis maken tussen twee Belgische bestemmingen. Het Netwerk Duurzame Mobiliteit verkreeg ook een pakket vervoersbewijzen cadeau voor de waarde van 6500 euro. Dit werden niet enkel ingezet voor de Week van de Mobiliteit maar ook voor acties in het kader van SMOVE. Tijdens de Week van de Mobiliteit werden er verschillende acties opgezet waarbij de prijzenpot gespijsd werd door de NMBS-vervoersbewijzen, of voor verplaatsingskosten in het kader van de acties tijdens de Week van de Mobiliteit. Zo waren er prijzen te winnen in het kader van de Quiz Week van de Mobiliteit (elke dag een nieuwe vraag over de Week van de Mobiliteit), Car Free Day (logowedstrijd), fotowedstrijd Autovrije Zondag, de Strapdag (B-dagtrips naar Planckendael), en de enquête van Fietsenwerk. Er werden vervoerbewijzen uitgedeeld aan de deelnemers van het seminarie op 19 september. De organisatoren van Car Free Day konden voorts rekenen op een extra artikel in Metro. Dit artikel zorgden voor een stijging van het aantal deelnemers en gaf de actie een boost. De NMBS-holding stelden zaal Horta, ondersteunend personeel en catering gratis ter beschikking.
Ook de European Mobilityweek krijgt een vermelding in ons partneroverzicht. Voorlopig is deze ondersteuning vooral inhoudelijk door onderlinge informatie-uitwisseling en trainingen. In het kader van de acties werden er met verschillende andere partners en sponsors nog samenwerkingsovereenkomsten opgezet.
5. Acties 5.1.
Freezemob
Het initiële plan om bij het begin van de Week op vijf verschillende locaties gelijktijdig een flashmob ter bekendmaking van de campagne uit te voeren is in de uitwerking bijgestuurd. Het accent is daarbij sterker komen te liggen op de productie van een viraal filmpje. Niettemin bleven daarbij de doelstellingen voor ogen, namelijk de bekendmaking van de Week van de Mobiliteit en het thema ‘ruimte’ visueel verbeelden. Om de montage en de verspreiding van dit filmpje alle kansen te geven organiseerde TreinTramBus al tijdens de zomer verschillende opnames van de Freezemob. In het voorjaar hadden we enkele besprekingen met de stad Antwerpen die met een gelijkaardig concept aan de slag gingen. Hun beeldmateriaal en dat van ons zou gemonteerd worden tot één filmpje. Antwerpen kreeg echter niet het budgettaire fiat en ze moesten afhaken in het project. Ondertussen hadden Brugge, Gent en Mechelen wel hun toezegging tot medewerking gegeven. In juli en augustus vonden de opnamen plaats met gemiddeld zo’n 150 figuranten per opname. Deze werden gerecruteerd bij de plaatselijke verenigingen, vaak met de steun van het betreffende stadsbestuur. De montage van het beeldmateriaal vond plaats eind augustus, begin september. Om de kosten te drukken werd er stevig beroep gedaan op vrijwilligers en beginnend talent. Wellicht kon het filmpje nog professioneler ogen door de inzet van een meer ervaren filmcrew, maar het vooropgesteld budget liet dit niet toe. Niettemin is het resultaat goed en aanstekelijk. De freezemob werd nog eens opnieuw uitgevoerd in Mechelen ter gelegenheid van de persconferentie. Meer dan 400 figuranten, voornamelijk kinderen, waren van de partij. Een lastminute belronde en enige overtuigingskracht waren nodig om dit resultaat te bekomen. Toen de kinderen tot stilstand kwamen op de Grote Markt zorgde dit voor een kippenvelmoment bij de aanwezigen. Bart Somers bedankte nadien iedereen voor de inzet. Vervolgens vond er nog een inhoudelijke persconferentie plaats in het stadhuis (zie boven). De uitvoering van deze actie vergde veel creativiteit en flexibiliteit. De onverwachte grote opkomst op de Grote Markt werd goed opgevangen, met een drankje en een gadget voor iedereen. Ook tijdens de andere freezemobs was de ontvangst van de figuranten goed geregeld en keken ze zelf tevreden terug op hun ervaring. Voor de verspreiding van het filmpje is er gebruik gemaakt van alle mogelijke kanalen die voor handen waren. Het werd via verschillende website en facebookpagina’s uitgestuurd. We hadden dit filmpje ook graag een prominente plaats gegeven op de eigen website (vb. in een afbeelding waarop kon doorgeklikt worden rechtstreeks naar het filmpje). Echter de technische beperkingen maakten dit onmogelijk. Deze beperking willen we graag oplossen bij de bouw van een nieuwe website.
5.2.
City Cycle Challenge
Voor deze nieuwe actie selecteerde de Fietsersbond 2 steden, nl. Aalst en Kortrijk. Het concept was duidelijk en eenvoudig, nl. het stadspersoneel zoveel mogelijk fietsritten tijdens de Week van de Mobiliteit laten maken. Elk verplaatsingsmotief telde mee. De stad met de meeste ritten, in dit geval Kortrijk, won de trofee. Het doel van deze actie was tweeledig, nl. het eigen personeel aanzetten tot een hoger fietsgebruik en daarmee ook het gewenste gedrag bij hun bevolking zelf in de praktijk en in beeld brengen. Het idee om de bevolking ook in een supportersrol te betrekken bij deze actie kreeg echter niet voldoende weerklank bij de stadsbesturen. In Kortrijk namen 525 medewerkers (40%) en in Aalst 271 medewerkers (ruim 20%), deel aan de City Cycle Challenge. Deze groep medewerkers heeft dus minimum 1 fietsrit per week geregistreerd. Kortrijk voorzag ook in papieren registratie voor het personeel zonder professionel internetverbinding, vandaar het ruime verschil in deelname. Om de wedstrijd levendig te houden werden er verschillende activiteiten georganiseerd in de steden. Sappentrappers, beenmassages, after work parties en gezamenlijke fietsritten stonden op de agenda. De steden werden ondersteund met o.a. affiches en motiverende mails. Een bevraging bij de organiserende teams van de beide steden leert dat ze over het algemeen tevreden zijn over het voorbereidende traject. Met name het uitwisselingsmoment tussen de beide steden tijdens de opleiding ‘bevolking betrekken’ werd goed gesmaakt. Onder het motto ‘Vele handen maken licht werk’ zou bij de volgende edities wel een breder gedragen werkgroep moeten ingezet worden: dienst personeel, communicatie, mobiliteit/duurzaamheid, ondersteunende diensten, ICT…. Nu zaten er vooral betrokkenen van mobiliteit en duurzaamheid aan tafel. Kortrijk en Aalst stelde zich alvast kandidaat om opnieuw mee te doen. De actie kreeg zowel in de sociale media (Facebook en twitter) als in de klassieke media weerklank. De Fietsersbond liet berekenen dat de City Cycle Challenge in de periode van 13 tot 24 september 541 keer vermeld werd op sociale media en het internet. Twitter was daarbij het medium bij uitstek en Kortijk toonde zich het meest geëngageerd in het gebruik ervan. Een potentieel bereik op 16 en 17 september via dit medium komt op 506.000 personen. De actie en de prijsuitreiking kwamen o.a. aan bod tijdens het VRT-journaal van 16 september en verschillende regionale media.
5.3.
Car Free Day en V5N4
5.3.1 Car Free Day Car Free Day kon met een derde editie rekenen op een sterk groeiend deelnemersveld. Naast de 150 individueel geregistreerde werkgevers waren er nog twee gezamenlijke deelnames van bedrijventerreinen (Kortrijk Noord en Technologiepark Zwijnaarde), goed voor 115 bedrijven. Bij deze deelnemers zijn 130.000 werknemers tewerkgesteld. Om dit resultaat te bereiken werden heel wat wervingsinspanningen geraliseerd. De wervende communicatie werd goed doordacht en tijdig uitgestuurd. O.a. de provinciale Mobiliteitspunten, De Lijn, NMBS, VOKA, NWOW, VAB en het Departement Bestuurszaken stelden hun communicatiekanalen open om mee te communiceren. Een artikel in Metro, aangeboden door de NMBS, zorgde voor een opstoot aan inschrijvingen. Maar ook persoonlijke contacten met bedrijven boekten resultaat. Om de werkgevers te ondersteunen werden verschillende instrumenten ingezet: e-cards, affiches (3000 ex), flyers (15.000 ex), een draaiboek en nieuwsbrieven. Bovendien konden BBL en Taxistop rekenen op de ondersteuning van verschillende partners om een mooie prijzenpot aan te bieden, met een waarde van bijna 6000 euro. Naast de reeds vermelden ondersteuning van NMBS en De Lijn, sprongen ook Blue-bike, PMP Oost- en West-Vlaanderen, Bostoen en Dahon mee op de kar. Veel bedrijven hebben zelf ook acties opgezet om de Car Free Day te animeren. Het thema ‘ruimte’ was een dankbaar gegeven. Vrijgekomen parkeerplaatsen werden aangewend voor een recreatieve invulling. Op 19 september werd er ook een persactie georganiseerd in samenwerking met vzw Waak in Kortrijk. Deze persactie werd goed opgepikt in de pers. Belga, Het Laatste Nieuws, het Nieuwsblad en de Krant van West-Vlaanderen waren aanwezig. Studio Brussel, MNM en de Madammen gaven op hun eigen manier aandacht aan Car Free Day. In de namiddag volgde er nog een seminarie in zaal Horta (NMBS-holding, Brussel) waarbij er aandacht ging naar V5N4 en het nieuwe werken, door middel van presentaties en een workshop. Een 40-tal deelnemers waren hierop aanwezig. Bij de deelnemende bedrijven werd ook nog een evaluatie gehouden. Daarui kwam o.a. voort dat ze de website graag wat gebruiksvriendelijker zien en de mogelijkheid willen hebben om het promotiemateriaal te personaliseren. Car Free Day alleen is niet voldoende om gedragsverandering te bekomen, langlopende campagnes zijn nodig. 5.3.2. V5N4 (Car Free Day +) Er werd besloten om geen eigen ‘serious game’ te ontwikkelen maar aan te sluiten bij het bestaande project van Mobiel 21. Van 5 naar 4 is een webapplicatie waarbij werknemers hun mobiliteitsgedrag in kaart kunnen brengen en aangemoedigd worden om minstens 1 dag per week
duurzaam te pendelen in spelvorm. Het werd door Mobiel 21 ‘vervlaamst’ en wordt ter beschikking gesteld van de bedrijven. Het bestaan van dit aanbod werd mee gecommuniceerd naar de bedrijven toe, o.a. in de nieuwsbrieven, op de website en op het seminarie. Behalve teksten en een logo was er echter weinig communicatiemateriaal voor handen. Tot nu toe zijn er nog geen Car Free Day-bedrijven die hierop intekenden. De kost om deel te nemen is ook vrij hoog voor bedrijven (berekenvoorbeeld). Voorts bleek het ook moeilijk om in de wervende communicatie op 2 boodschappen in te zetten, nl. doe mee aan Car Free Day en doe (ook) mee aan V5N4. In een volgende editie willen we dit anders aanpakken. Langlopende campagnes zijn zeker de moeite om mee te nemen in de communicatie. Bedrijven staan hiervoor open. Maar er zijn meer mogelijkheden dan enkel V5N4. Het bestaande aanbod zal gebundeld worden en zowel op informatievergaderingen (i.s.m. PMP’s) en via een drukwerkje ontsloten worden. Car Free Day wordt dan als een soort Kick-Off actie gelanceerd voor één van de langlopende campagnes of de start van een nieuwe mobiliteitsaanpak.
5.4.
Strapdag
De Strapdag onder de het motto ‘Ruimte voor de toekomst’ is met de zesde editie een vaste waarde in de Week van de Mobiliteit. Dit jaar namen 1028 basisscholen deel, goed voor 250.000 leerlingen. 38 gemeenten ondersteunden ook actief de Strapdag door er o.a. extra promotie voor te voeren en financieel tussen te komen in de aanschaf van de Strapkits. Voorts werd de actie meermaals aangekondigd via de Octopus- nieuwsbrief (8000 respondenten). De inschrijvingen verliepen in eerste instantie via www.strapdag.be en werden later overgedragen naar www.weekvandemobiliteit.be In die Strapkit vonden de scholen een ruim pakket met ondersteunende materialen terug: flyers (240.000 ex.), affiches (5.100 ex.), armbandjes (240.000 ex.), banner (700) en het Straplied van Cara Van der Auwera (1000 ex.). Scholen postten na de actie met veel enthousiasme filmpjes en foto’s op www.strapdag.be. Er werden 194 inzendingen genoteerd. Doordat mensen ook opgeroepen werden om te stemmen op de ingezonden filmpjes nam het aantal bezoekers van deze website sterk toe. In de periode van de 9 september tot 25 oktober werd de site door 91.884 mensen bezocht. De Strapdag en een prima georganiseerd persmoment in Vilvoorde konden ook op veel persaandacht rekenen en kwam aan bod op VTM, Ketnet, Eén, ROB en verschillende radiojournaals. Scholen hebben ook de gewoonte om eigen persberichten uit te sturen wat resulteerde in 137 krantenartikels over de Strapdag. Het grote aantal deelnemers aan de Strapdag is een financiële uitdaging. Extra fondsen en ondersteuning komen van deelnamebedragen (bestelling Strapkit), sponsors als SITA, ING,en ABIMO. Voor de communicatieve ondersteuning kon er gerekend worden op Ketnet. De Voetgangersbeweging is met het actiemodel ook actief geworden in Wallonië en Brussel. Daar heet de Strapdag ‘Apiedavelo’ en waren er 300 deelnemende basisscholen.
5.5.
Autodelen: Deelfeest en Mini-autodeelsalons
5.5.1. Autodeelsalon Door aan autodelen te doen, kunnen heel wat parkeerplaatsen uitgespaard worden en hadden de gevoerde acties een sterke link naar het weekthema ‘Ruimte’. De derde editie van het Autodeelsalon vond plaats in Gent en werd gekoppeld aan het Deelfeest in nauwe samenwerking met het Netwerk Bewust Verbruiken en GMF. In die zin werd ‘autodelen’ sterk gekoppeld aan verschillende trends die een bewuste levensstijl op basis ‘consuminderen’ promoot. Het Deelfeest was dan ook een totaalconcept waarbij de, naar schatting 3000, bezoekers konden kennis maken met het aanbod om te delen en te ruilen. Allerlei kleine maar geëngageerde initiatieven waren er op aanwezig (co-housing, Letz, couchsurfing, …) Er was ook een Deel’bar’, repair café, kinderanimatie, boekenruil, matchboxruil en een vegetarische frituur op het terrein. Het Deelfeest was dan ook een echte publiekstrekker tijdens de Gentse Autovrije Zondag. Het grootste deel van het Deelfeest was gereserveerd voor het Autodeelsalon waarop niet alleen Autopia maar ook andere organisaties hun werking rond bewust autogebruik konden voorstellen (Tapazz, Bolides, Dégage …) Voorts ook initiatieven rond het delen van het gemeentelijk wagenpark, delen van rolstoelvriendelijk wagens en parkeerdelen (Carambla). De stad Gent stond garant voor een sterke logistieke en communicatieve ondersteuning van het project. ‘Gedeeld plezier’ was de rode draad tijdens de Gent Autovrij. Schepen Watteeuw was present om het Deelfeest te openen. Op het persmoment werden ook de resultaten van een consumentenbevraging bij 1800 respondenten toegelicht, waaruit blijkt dat bijna 60% bereid is om een auto te delen, bemoedigende cijfers. Om het autodeelsalon te promoten werden verschillende manieren gepromoot. Naast het aanboren van eigen kanalen en het verspreiding van affiches (500 ex.), flyers (3.000 ex.), de inzet van lichtpanelen, kon de actie op veel free publicy rekenen. Mede doordat deze actie als hoofdmoot van de Autovrije Zondag werd gepromoot, werd het event opgenomen in het stadsmagazine, Vlaanderen Vakantieland, Plusmagazine.be, Radio Reflex en Radio 2 Oost-Vlaanderen. AVS maakte een promotiefilmpje voor Autovrije Zondag waarin het Deelfeest ruim aan bod kwam. Ook op de dag zelf was er aandacht van verschillende geschreven en audiovisuele media. Het Deelfeest werd afgesloten met een Netwerkevent over collaboratieve consumptie in het Vleeshuis waarop een 30-tal aanwezigen waren. Freya Van den Bossche sprak er het publiek toe. 5.5.2. Mini-autodeelsalon Niet alleen in Gent maar ook in 8 andere steden en gemeenten werd autodelen gepromoot aan de hand van een mini-autodeelsalon. Daar waren het de autodeelgroepen zelf die met de steun van de lokale besturen en vaak in de vorm van een echt ‘salon’ over autodelen informeerden. De opzet
van het mini-autodeelsalon werd vaak gekoppeld aan de Autovrije Zondag (Ninove, Antwerpen, Mechelen, …) of een ander publiekstrekkend evenement. Niet overal kon er op de vraag van een mini-autodeelsalon ingegaan worden, wegens het gebrek aan vrijwilliger. Deze geïnteresseerde gemeenten kregen op vraag een informatiepakket toegestuurd, zodat ze zelf de bevolking konden informeren.
5.6.
Autovrije Zondag
De Autovrije Zondag kon rekenen op de deelname van 38 steden en gemeenten (inclusief Brussel) en 8 buurten. De nieuwe bestuursploegen zorgden in tal van gemeenten voor een nieuwe wind en stapten mee in de actie: Kortrijk, Tervuren, Wevelgem, Deinze en Londerzeel. Daarnaast ook vaste waarden zoals Vilvoorde, Mechelen, Brugge, Gent, Antwerpen … In maart vond er opnieuw een Uitwisselingsmoment plaats waarbij de Autovrije Zondag gekaderd werd in de Week van de Mobiliteit, communicatietips werden gegeven en goede voorbeelden aan bod kwamen. De discussie met de deelnemers verliep geanimeerd. Mobiel 21 benadrukte in haar communicatie naar de potentiële deelnemers het belang om in te zetten op duurzame activiteiten en het belichten van een duurzaam mobiliteitsbeleid naar aanleiding van de Autovrije Zondag. Er werd zelf een beloning uitgereikt aan de gemeente die hier het beste zou op inspelen. Dat werd Wevelgem/Gullegem die het thema ‘ruimte’ benadrukte en verenigingen en winkeliers opriep om de vrije ruimte in te palmen. Hier werd met veel enthousiasme op gereageerd. Bovendien organiseerde de gemeente een fietstocht langs duurzame initiatieven (bioboerderij, een passiefwoning …) voor 200 deelnemers. De deelnemers aan Autovrije Zondag werden opnieuw goed ondersteund met materialen en een draaiboek. Er werden in het totaal 34 banners, 34 rollen afspanninglint en 3000 affiches verspreid. Als extra invulling van de Autovrije Zondag werd ook het aanbod van de mini-autodeelsalons (zie boven) meegenomen. De twee projecten vormden een goede tandem. Een infofiche over de opzet van het mini-autodeelsalon werd trouwens mee opgenomen in het draaiboek van Mobiel 21. Zoals elk jaar kan de Autovrije Zondag rekenen op een maximale media-aandacht en komt in de nationale en regionale pers ruim aan bod. We zorgen ervoor dat er zowel een aankondigend persbericht als een bericht de dag zelf uitgestuurd wordt. Daarbij gaat heel veel aandacht naar het correct opsommen van de deelnemers en de data van hun deelname. Een reportersploeg in verschillende steden gaf informatie door aan Mobiel 21 die dit gebruikte in haar afsluitend persbericht. Via de fotowedstrijd zijn er ondertussen al heel wat mooie, en vaak professionele, sfeerbeelden binnengekomen. Er waren tot nu toe 72 inzendingen. Op 20 november worden er 5 winnaars bekend gemaakt.
6. Conclusies Dit was zonder meer een sterke editie van de Week van de Mobiliteit. Elke actie kon rekenen op een (stijgend) succes en een stevig deelnemersveld. Ook ‘andere eigen’ initiatieven zijn aan een opmars bezig. De Week wordt door heel wat meer organisaties aangegrepen om een punt te maken van duurzame mobiliteit, denken we maar aan de ‘witte lakens’-actie van GMF en de picknicks voor schone lucht van Ademloos. De week zal meer en meer geclaimd worden door organisaties die dezelfde of verwante doelstellingen voor ogen hebben. Dat is een positieve evolutie waar we moeten op inspelen en mee rekening houden. De communicatie over de Week van de Mobiliteit, waarvan de campagnewebsite de spil vormt, moet ook aan andere acties en organisatie een forum kunnen geven zonder de hoofddoelstelling van de campagneweek uit het oog te verliezen, nl. een sterke promotieweek voor duurzame mobiliteit en bewust autogebruik. Een enquête wees uit dat de Week al kan rekenen op een goede bekendheid en dat mensen ook weten welke boodschap de campagne uitdraagt. Die sterkte moeten we ook de volgende jaren benutten. De uitdaging ligt in het bereiken van nieuwe doelgroepen zoals de middelbare scholen. Kunnen we ook die mensen bereiken die duurzame mobiliteit minder genegen zijn, de verstokte automobilist? Dat vraagt een creatieve denkoefening en wellicht een herdenking van acties en communicatiemiddelen. We zullen ook werken aan een nieuwe campagnewebsite die beter voldoet aan de nieuwe communicatie- en gebruiksnoden, zowel de webbeheerders, de deelnemers als de bezoekers.
19
Evaluatierapport Week van de Mobiliteit 2013- Netwerk Duurzame Mobiliteit
