week. IT-p

BSO TWEEDE GRAAD

vak

PV SANITAIR/CV

2 u/week

IT-p

2000/058 (vervangt D/1991/4244/8)

1

2e graad SO

Vak: PRAKTIJK SANITAIR / C V

PV

ste

1 jaar: 2u/w 2de jaar: 2u/w

BEGINSITUATIE VOOR HET VAK

De leerlingen die beginnen in deze optie komen meestal uit een beroepsvoorbereidend leerjaar en van verschillende beroepenvelden. Er kunnen ook leerlingen komen uit een tweede gemeenschappelijk leerjaar, met de mogelijkheid dat zij niets of heel weinig over techniek gehoord hebben. Voor deze laatste moet men de leerstof van het begin af doornemen, voor de anderen zal men bouwen op de reeds geziene leerstof van de beroepenvelden: metaal - elektriciteit en/of nijverheidstechnieken. De leerlingen beschikken over een minimale voorkennis die beperkt is tot eenvoudige soldeerverbindingen op plaat en draad. Zij hebben in de eerste graad eenvoudige opdrachten in verband met puntlassen uitgevoerd.

SPECIFIEKE VISIE

De leerlingen moeten werken kunnen uitvoeren waarvoor zij duidelijke informatie krijgen en verantwoorde werkmethodes, zodat zij geleidelijk leren productief te werken en kwaliteitswerk leveren. Hierdoor moet rekening worden gehouden met de factoren die de productiviteit bepalen. Zowel zelfstandig werken van de leerling als groepswerk moet worden beoogd met voortdurende aandacht voor de veiligheid. De leerling moet kunnen werken naar tekeningen en daarvoor is het lezen en begrijpen van tekeningen van essentieel belang. Elke opdracht dient uiteraard op een tekening vastgesteld te worden. De veiligheidsmaatregelen moeten de leerlingen beschermen tegen gas - en rookontwikkelingen, tegen het gevaar van zichtbare stralingen, tegen elektrocutie, tegen brand - en ontploffingsgevaar. Teneinde de leerlingen een zo groot mogelijke kans tot ontplooiing te bieden dienen zij: -

Zich een goede werkmethode eigen te maken

-

Zelfstandige waarneming uit te voeren

-

Inzicht te verwerven in de samenhang van de waargenomen verschijnselen

-

Eigen fouten te willen erkennen en toe te geven

-

De uitvoeringsmethoden te kunnen verwoorden

-

Er steeds naar te streven kwaliteitswerk af te leveren

De leerlingen dienen opgeleid te worden voor het spontaan raadplegen van de noodzakelijke documentatie

2

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN

B/U

LEERPLANDOELSTELLINGEN

LEERINHOUDEN

De leerlingen kunnen B

1

De gemaakte afspraken toepassen om doeltreffend en veilig te werken

1

Intern werkplaatsreglement – algemene aandachtspunten een eigen werkplanning maken een geschikte werkmethode en werkvolgorde bepalen inrichting eigen ruimte zorg voor gereedschap, machines en meetapparatuur welzijn (veiligheid, gezondheid, hygiëne) en milieu

B

2

Een werkstuk herkennen aan de hand van een tekening

2

Tekening lezen

B

3

Een eenvoudig werkstuk opmeten en de maten vergelijken met de gegeven tekening

3

Meetgereedschappen

B

4

De gegevens van een tekening overbrengen op een werkstuk

4

Aftekengereedschappen

5

Lood

B

5.1

Naar maat aftekenen, haaks afzagen en ontbramen

5.1

Afzagen van lood

U

5.2

Bladlood drijven met behoud van materiaaldikte

5.2

Drijven van bladlood

B

5.3

Een waterdichte verbinding maken

5.3

Solderen van bladlood

3

B/U


LEERINHOUDEN


5.4

Een loden buis aansluiten op andere buismaterialen

5.4

Overgangsstukken naar buismateriaal

6

Bewerken van zinken en koperen platen

B

6.1

Nauwkeurig aftekenen

6.1

Aftekenen

B

6.2

Een werkstuk volgens opgave snijden / knippen

6.2

Snijden / knippen

B

6.3

Een strook zink recht griffen

6.3

Griffen

B

6.4

Werkstukken hechten en solderen

6.4

Vlaksolderen

B

6.5

Een handplooitang selectief aanwenden

6.5

Plooien met handplooitang

B

6.6

Plooimachines oordeelkundig gebruiken

6.6

Plooien met plooimachines

B

6.7

Een kraalmachine instellen en gebruiken

6.7

Kralen draaien

7

Bewerken van stalen buizen

7.1

Snijden van buizen met verschillende diameters

B

7.1

Op de juiste wijze een buis inklemmen Een buizensnijder hanteren en de juiste keuze maken

B

7.2

Een handzaag hanteren

7.2

Zagen van buizen

B

7.3

Een buis op nominale doorlaat ruimen

7.3

Ruimen van buizen

B

7.4

Linkse en rechtse schroefdraad snijden

7.4

Snijden van gasdraad met:

De juiste draadlengte snijden

−

Handsnijgereedschap

De elektrische draadsnijmachine gebruiken

−

Draadsnijmachine

4

B/U


LEERINHOUDEN


7.5

Buis op maat plooien met hydraulische buigpomp

7.5

Plooien van buizen met hydraulische buigpomp

B

7.6

De buistang en moersleutel oordeelkundig gebruiken

7.6

Verbinden met fittingen

8

Bewerken van koperen buizen

8.1

Buizen snijden – zagen – ontbramen

8.2

Buis verwijden – vernauwen

8.3

Buigen op maat

B

8.1

De buizen aftekenen, nauwkeurig op maat brengen en ontbramen De metaalzaag en buizensnijder oordeelkundig gebruiken

B

8.2

De verwijdingsdrevel en/of uitzettang oordeelkundig gebruiken en kiezen En buis vernauwen met een vernauwingsdrevel

B

8.3

Een buis naar maat buigen met een buigtang

B

8.4

Het juiste soldeergereedschap kiezen en een capillaire verbinding maken 8.4

B

8.5

Een hardsoldeerverbinding realiseren

Zacht solderen

8.5

Hard solderen

8.6

Klemkoppelingen

9

Bewerken van PVC – buizen

De gepaste keuze maken tussen een zacht en hardsoldeerverbinding B

8.6

Onderscheid maken tussen klemkoppelingen voor waterleiding en voor aardgas

B

9.1

Nauwkeurig naar maat zagen

9.1

Afzagen

B

9.2

Buizensnijder oordeelkundig gebruiken

9.2

Afsnijden

B

9.3

Gelijkmatig ontbramen

9.3

Ontbramen

5

B/U


LEERINHOUDEN


9.4

PVC op bewerkingstemperatuur brengen zonder verkleuren of

9.4

Verwarmen

verbranden B

9.5

Een kraag vormen aan de buis

9.5

Kant aanhalen

B

9.6

Een lijmverbinding maken

9.6

Lijmen

10

Bewerken van VPE – buizen

B

10.1 De knipschaar oordeelkundig gebruiken

10.1 Afsnijden

B

10.2 Een waterdichte aansluiting realiseren

10.2 Monteren en verbinden 11

Bewerken van PE buizen

B

11.1 Een PE buis bewerken rekening houdend met de uitwerkingen

11.1 Afzagen / afsnijden

B

11.2 Naar maat affrezen

11.2 Affrezen

B

11.3 Een waterdichte verbinding met lasspiegel en aangepaste machinale werkdruk uitvoeren

11.3 Verbinden:

12 B

12.1 Met een buizensnijder op maat afsnijden

−

Stoplassen

−

Met koppelingen

Bewerken van PP buizen

12.1 Afsnijden

6

B/U


LEERINHOUDEN


12.2 Met lasspiegel, bus en kaliber vulkaniseren

12.2 Verbinden d.m.v. vulkanisatie 13

Bewerken van VPE – sandwichbuis

B

13.1 Met een buizensnijder op maat afsnijden

13.1 Snijden

B

13.2 Met hydraulische plooitang op maat plooien

13.2 Plooien

B

13.3 Klemkoppelingen waterdicht uitvoeren

13.3 Klemkoppelingen: −

Demonteerbare

−

Perskoppeling

7

PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN EN TIMING Alle oefeningen moeten zo utilitair mogelijk zijn. De fundamentele oefeningen moeten aangepast zijn aan het niveau van de leerlingen. Door een enthousiaste begeleiding van de leraar, zullen de leerlingen gemotiveerd worden bij het uitvoeren van hun opdrachten. De diverse fundamentele bewerkingen mogen niet te veel tijd in beslag nemen. Oordeelkundig gebruik van demontage- en montage-oefeningen kan de aandacht van de leerlingen blijven vestigen. Telkens zal er aandacht besteed worden aan arbeidshygiëne en aan de veiligheidsvoorschriften.

Nr 1

Pedagogisch-didactische wenken

Timing

Verder inoefenen bij alle leerinhouden indien toepasselijk Zorg voor een degelijke coördinatie om te komen tot een maximaal aantal uren per week om de onderwerpen in te oefenen De onderwerpen tijdens de loop van het jaar steeds verder inoefenen

2


3


4


5

Veiligheidsaspecten en hygiëne benadrukken

4w

6


5w

7

Gebruik maken van gereedschapscatalogus

10w

Benadrukken van de maatbeheersing Draaizin aantonen aan de hand van de snijvlakken van de ruimer Toepassing van linkse schroefdraad aantonen Gevolgen van te lang en te kort gesneden draad aantonen

8

Samengestelde oefeningen op maat uitvoeren 8


10w

Verwijzen naar reële werksituaties Maken van samengestelde oefeningen met bochten van 90° Wijzen op het belang van de juiste werktemperatuur Verschil uitleggen, voorschriften raadplegen bij klemkoppelingen Samengestelde oefeningen – controleren op waterdichtheid 9


5w

Kerfgevoeligheid uitleggen Wijzen op het gevaar van vrijkomende chloordampen bij verbranding PVC 10

Samengestelde oefeningen

3w

11


4w

12


4w

13


5w

MINIMALE UITRUSTING

Mini – CV – installatie Gereedschap – uitrusting: −

Elektrisch lastoestel (180 ampère)

−

Autogeenlastoestel

−

Pijpenbuigtoestel (tot 2 duim)

−

Draadtrekker (handbediend)

− Werkbank met buizenspanner (pijpenklem) en parallelbankschroef −

Kettingsleutels

−

Drukmanometer

−

Buizenfittersgereedschapskist

Individueel gereedschap: −

Metaalborstel

−

Verstelbare sleutel

9 −

Potlood

−

Vouwmeter

−

Schroevendraaiers (plat – kruis)

−

Platte vijl

−

Hamers

−

Waterpas

−

Kleine buizensnijder

−

Ontmanteltang (striptang)

−

Pijptang

−

Zweedse tang

−

Verstelbare gastang

−

Puntslag

BIBLIOGRAFIE

J.M Houtman M.J Naastepad, Centrale verwarmingstechniek, Agon Elsevier J.J. Boers en A.H.J. Ijpeij, Centrale verwarmingstechniek blok 1 tot en met 7, Educa Landis & Gyr, Warmtetechniek Landis & Gyr, Regeltechniek Energie anders VZW, Energie besparen thuis, uitgave met overzicht uit diverse uitgaven Fireq (Udias), Handleiding voor regeltechniek Cedicol, Oliestook KVBG, Aardgas BRT – WTCB, De warmte van mijn huis BRT – FVB, Isolatietechnieken Jellema, Bouwkunde voor opleiding en praktijk deel 6 – riolering – leidingen, Maklu Jellema, Bouwkunde voor opleiding en praktijk deel 7a/7b/7c verwarming, Maklu Van Ingen, Installatietechniek – dakbedekkingen, Stam technische boeken (Educaboek) Van Ingen, Installatietechniek – gas Quak A., Materialenkennis deel 1 en 2 Ing. R. Van Wijngaarden, Technische installaties

10 Ir. A. Adam, Toepassing van aardgas in huizen Van Bussel ing., Centrale verwarming met aardgas Van Ingen, Installatietechniek: warmte, Stam techniesche boeken (Educaboek) Van Ingen, Installatietechniek: water, Stam techniesche boeken (Educaboek) Van Ingen, Installatietechniek: sanitair, Stam techniesche boeken (Educaboek) Van Ingen, Installatietechniek: elektriciteit, Stam techniesche boeken (Educaboek) C.M. Houtbuyze, Installatietechniek: vaktekenen A.Heling, Installatietechniek: gereedschappen A.Heling, Installatietechniek: tekenen en tekeninglezen in de installatietechniek Veiligheid en gezondheid, De Sikkel ISBN 90-260-2788-5 J.M. Duverger, Polyvalente opleiding elektriciteit, De Sikkel J. Celis, Basis elektriciteit, De Sikkel ISBN 90-260-2210-7 Bianci, Pompen Brolsma, Regeltechniek Cool, Regeltechniek Dietzel, Technische warmteleer J. Defrancq, Praktische waterbehandeling Vinçotte, Algemen reglement op de elektrische installaties Sanitair reglement, WTCB Lombardstraat 41 - 1000 Brussel Publikatie nr.58 van het BIK, De koperen buis in het bouwbedrijf, Belg. Inlichtingscentrum voor koper Brussel A.P. Oosterhof, Handboek voor de loodgieter, Van Mantgem en De Does – Amsterdam J. Mulder en H. Boes, Materialenkennis voor loodgieters en fitters (deel 1 en 2), H. Stam Haarlem- Antwerpen VP Koning, Gereedschappen, Nijgh – Van Ditmar ‘sGravenhage J. Otter, Warm- en koudwaterinstallaties, A. Kemperman Haarlem – Antwerpen J. Otter, Gasinstallaties, A. Kemperman Haarlem – Antwerpen J. Otter, Centrale verwarming, A. Kemperman Haarlem – Antwerpen J. Otter, Rioleringen, A. Kemperman Haarlem – Antwerpen A.Van Rhijn, Binnenhuisrioleringen, H. Stam Culenbog – Keulen R.V. Wijngaarden, Technische installaties, H. Stam Haarlem – Antwerpen Het zink en het dak, Vieille Montagne Angleur J. De Backer, Verwarming door gas, Gasgemeenschap

11 Slootweg, Uitslagen, Stam Technische dienst, Handboek voor afvoerinstallaties, Geberit Brussel 3 Technische dienst, La méthode de montagne + GF +, G. Fischer SA Schaffhouse (suise) H. Charlent, Traité de plomberie et d’installation sanitaire, Garnier Frères Paris (France) NAVEWA, Reglementering binneninstallaties (waterleiding) Comité voor hygiëne en comfort, De keuken Comité voor hygiëne en comfort, Het sanitair in de woning Comité voor hygiëne en comfort, Thermische isolatie Ministerie van openbare werken, Typebestek nr. 105 NVVA, Veiligheid en gezondheid, De Sikkel Technologisch instituut, Tekenbundels technisch tekenen (verschillende uitgaven) Nationaal Comité Bouw, Toegepaste hydraulica (sanitaire installaties en pijpleidingen in de bouw) Vieille Montagne, Bladzink in de bouw, Richtlijnen voor correct gebruik Vieille Montagne, Geberit – buizen en hulpstukken voor afvoerinstallatie (Technische documentatie)

Tijdschriften: D. Strigraph, De onderneming Audet tijdschriften, Installatie PEKA, Installateur Cedicol, Verwarmingsinfo KVBG, Inforgas

week. IT-p

Recommend Documents