Bijdrage CDA Begroting 2015-2018
We zijn er voor u! Voorzitter, de begroting 2015 is de laatste in deze Statenperiode. Dat is wat ons betreft een bijzonder moment, waarin je als fractie ook terug kijkt op voornemens en resultaten. We beginnen echter met onze drijfveren en die zijn kort samen te vatten in de titel: "We zijn er voor u". Het CDA is de partij van de samenleving. Wij vertrouwen op de kracht van de samenleving, op de inzet van mensen, maatschappelijke organisaties en bedrijven om daaraan zelf vorm te geven. De overheid moet hen daarin ondersteunen, door ruimte te scheppen, door duidelijke regels en grenzen te stellen waar dat nodig is of door juist een extra steun in de rug te geven waar dat kan. In Zuid-Holland is het druk. Er wonen veel mensen, er wordt ruimte gevraagd voor bedrijvigheid, voedselproductie, ontspanning en natuur. De behoeften veranderen, omdat de wereld verandert, in Zuid-Holland, maar ook daaromheen. Wij moeten blijven zoeken naar de goede antwoorden op maatschappelijke ontwikkelingen. Als CDA willen we dat doen samen met onze inwoners, maatschappelijke organisaties en het bedrijfsleven. Sleutelwoorden daarbij zijn ‘verbinden’ en ‘dienstbaar zijn’. (Groei) De Begroting 2015-2018 kent een aantal uitgangspunten. Zo is er tot 2050 een groei van het aantal inwoners in ZH voorzien van een half miljoen, dit is de helft van de groei van Nederland. Dit heeft niet alleen grote gevolgen voor de kwaliteit van de leefomgeving, maar ook voor de mobiliteit, in een provincie waar ruimte toch al schaars is. Als de economie als verwacht weer aantrekt leidt dit ook nog eens tot een groei in het goederenvervoer. Automobiliteit speelt met name in het buitengebied. Dat pleit ervoor investeringen in het OV vooral in het stedelijk gebied te laten plaatsvinden. Wat betekent dat voor de periode die voor ons ligt? Voor het CDA betekent dat een blijvende inzet op de mobiliteit, integraal op wandelen fiets, infrastructuur, openbaar vervoer, logistiek over weg en water. Doorstroming betekent samen kunnen eten 's avonds, op tijd naar vereniging of sportclub en ruimte voor ondernemen. Wij zullen dat vandaag vertalen in een concrete visie en voorstellen. (Duurzaamheid) Een groene draad in onze bijdrage is dat het CDA vindt dat Zuid-Holland meer werk moet maken van de duurzame ontwikkeling. Duurzaamheid vertalen in de energie opgave. De initiatieven rond het Warmte-Koude Bureau moeten meer vaart krijgen. Ruimte voor initiatieven op basis van publiek-private samenwerking, het is nu nog veel te fragmentarisch. Duurzame ontwikkeling moet ook inhoud krijgen door de beleidsvelden heen: in het beheer en onderhoud van wegen, inrichting van de leefomgeving en in de regionale economische impulsen. Duurzaamheid en innovatie als motoren van onze ZuidHollandse economie. U mag van het CDA de komende tijd een visie en initiatieven verwachten om dit in de periode 2015-2018 een concrete invulling te geven. Graag openen wij het debat met het college maar vooral met andere partijen over dit thema.
ALLEEN DE GESPROKEN TEKST GELDT
(Openbaar vervoer) Voor het openbaar vervoer moeten nieuwe initiatieven gestimuleerd worden. Zo is het bundelen van provinciale en gemeentelijke vervoersstromen een kans. Het is jammer dat de Hoeksche Waard een pas op de plaats heeft moeten maken, maar we zijn benieuwd naar de resultaten op Goeree Overflakkee. In de Hoeksche Waard gebeurt wel iets op dit gebied, namelijk kleinschalige initiatieven met buurtbussen, die met vrijwilligers tal van mensen vervoeren op routes die anders niet bediend zouden worden. Wat schetst onze verbazing en wekt onze irritatie? Het UWV spreekt deze vrijwilligers erop aan, dat hier sprake is van verdringing van regulier werk. Daar gaat de overheid dus op een niet uit te leggen manier de mist in. In het kader van "We zijn er voor u" vinden we dat ook de provincie een rol had moeten spelen om dit probleem op te lossen. Door alle publiciteit lijkt het UWV pas op de plaats te hebben gemaakt en hebben zelfs extra vrijwilligers zich voor de buurtbus aangemeld! Wij dienen een motie in waarin wij Gedeputeerde Staten oproepen zich nadrukkelijker in te zetten voor OV initiatieven van vrijwilligers die in onze concessiegebieden de witte vlekken van de concessie bedienen, de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid te bewegen om het afgeven van beschikkingen te versoepelen en aan de schotten in de regelgeving direct een einde te maken. (MOTIE BUURTBUS) (Rol en taak) Op 1 januari 2015 kunnen wij zeggen de Jeugdzorg is zaak gemeente, dus loket gesloten. Juridisch is dat ook zo. Voor het CDA is het veel belangrijker dat er geen pijn ontstaat voor deze kwetsbare groep mensen door de transitie. Wij pleiten er niet voor een taak te houden, want die hebben we niet, maar wellicht is er wel een rol in de sfeer van kennis en afstemming bijvoorbeeld in een platform met gemeenten. Heeft u die behoeften in de ronde langs gemeenten wel eens gepeild? Dat brengt me direct op een ander kernpunt van deze bijdrage. Als provincie zijn wij onderdeel van een netwerksamenleving waarin wij soms nodig zijn om het doel van een ander te kunnen realiseren. Wordt het daarmee een kerntaak van de provincie: nee! Maar het mag niet leiden tot een reactie van: “Het behoort niet tot onze kerntaak dus wij kunnen geen rol hebben." Als ik bijvoorbeeld kijk naar de nieuwe Participatiewet dan willen we dat mensen meedoen. Dat is geen primaire taak van de provincie, want daarin werken kennisinstellingen, regionale werkorganisaties en gemeenten samen. Voor het leggen van die verbindingen in concrete projecten kan ook de provincie nodig zijn. Draaien wij dan ons hoofd om met de mededeling: “Sorry dat is niet onze taak”, of gaan we samen met ieder die nodig is zorgen dat mensen echt meedoen. Soms is de werkelijkheid dat je geen directe taak hebt, maar wel een rol in het proces. Het CDA wil de mens centraal stellen bij ontwikkelen en uitvoeren van taken en vertalen naar leefbaarheid in dorp of wijk en als we daar voor nodig zijn, dan is de discussie over kerntaak wat ons betreft ondergeschikt. Omdenken is nodig. Geen onnozele debatten over of we er wel van zijn. Pak je rol en wees je bewust dat je onderdeel bent van het prachtige netwerk!
ALLEEN DE GESPROKEN TEKST GELDT
(Right to challenge) Voorzitter, het CDA wil voor de komende periode het Right to Challenge invulling geven, ook in Zuid-Holland. Naar voorbeeld van Engeland en Denemarken ontstaan er lokaal initiatieven die te maken hebben met dit buurtrecht. Het Right to Challenge heeft in zich dat verantwoordelijkheid wordt gespreid, groepen inwoners een nadrukkelijker rol nemen in de publieke dienstverlening en daarmee het recht krijgen om zelf verantwoordelijkheid te nemen in publieke dienstverlening. We zien de toepassing vooral in beheerstaken op het gebied van groen en infrastructuur. Naast kansen op lokaal niveau zijn die ook op provinciaal niveau te verzilveren. Uiteraard moeten we goed nadenken hoe we dit recht praktisch vormgeven, maar belangrijker is dat we gedachte achter het Right tot Challenge, vergroten van de kracht van de samenleving, onderschrijven. De CDA fractie wil samen met andere partijen werken aan een initiatiefvoorstel om dit komende periode vorm te geven. Vraag is dan ook vooral aan de collega fracties: wie doet er mee om deze vorm in te zetten om de kracht van de samenleving in publieke taken te vergroten? Creativiteit en particulier initiatief was het doel toen wij een motie indienden over een pilot met regelvrije zones. Wij hebben nog niet de indruk dat u daar voldoende werk van heeft gemaakt. Wij verwachten dat u daarin vaart maakt en ook daadwerkelijk loslaat en ruimte biedt. Wanneer kunt u ons daarover informeren en beter nog resultaten presenteren? (Zichtbaar en herkenbaar) Wij zijn blij met de visie op Zuid-Holland van onze Commissaris. Hij pleit voor een zichtbare en herkenbare provincie die de rol pakt. Wij zijn het eens dat een minimalistische benadering uiteindelijk leidt tot een kleurloos Zuid-Holland zonder meerwaarde. Daarin past de benadering die wij net hebben toegelicht, pak je rol als anderen daarom vragen, loop anderen niet voor de voeten en wees stevig in de positionering van Zuid-Holland. Als ik dat direct vertaal naar een voorbeeld dan is het CDA voorstander van een provinciale rol op onderwijs-arbeidsmarkt, simpelweg omdat wij in het leggen van de verbindingen nodig zijn om resultaat te kunnen boeken. Prachtige arrangementen komen tot stand vanuit het bedrijfsleven maar vaak kan de overheid niet ontbreken om ook concreet resultaat te boeken. Hernieuwde focus op deze relatie dus wat ons betreft. Zichtbaarheid van Zuid-Holland is bij uitstek mogelijk in het cultureel erfgoed. Onze rol daarin is beperkt, maar leidt zeker tot mooie resultaten. Wij zijn voorstander van een extra impuls voor dit doel, eenmalig om in 2015 er een schepje bovenop te doen voor een zichtbaar Zuid-Holland met de historie verbonden. (Stad en platteland) Sterk in stad en platteland. Het CDA is zoals u weet voorstander van afschaffing van de WGR+ status. Tegelijk staat de positie van Den Haag en Rotterdam buiten kijf. Voor ons is helder dat Zuid-Holland geen knip voor de neus waard zou zijn als zij het profiel van deze steden en hun potentie niet aan de stad laat. Tegelijk moet Zuid-Holland vanuit het provincie zijn de verbinding maken! Er is ruimte voor 1 provincie. Een enorme opgave
ALLEEN DE GESPROKEN TEKST GELDT
voor stad en provincie met volop kansen voor samenwerking. Die uitdaging gaat het CDA zoeken in de stad en op het platteland, in Zuid-Holland! Op het terrein van het natuurbeleid is inmiddels veel bereikt. We wachten met spanning op de nieuwe wet Natuurbescherming. De consequenties daarvan zijn nog niet bekend. Bij de Voorjaarsnota zal hier duidelijkheid over komen, maar wij geven nu vast aan dat de gevolgen van deze nieuwe wet niet ten koste mogen gaan van belangrijke beleidsmaatregelen die op dit moment worden ingezet. Het CDA denkt hierbij aan het agrarische natuurbeheer, de inzet van vrijwilligers en de afronding van de gebiedsprocessen in de Krimpenerwaard en het gebied Gouwe Wiericke. Het CDA wil graag dat gericht investeringen worden gedaan om de regionale economie aan te jagen. Zuid-Holland kan daaraan bijdragen met de eigen investeringen maar ook met kennis en coalities. Een voorbeeld kan zijn het initiatief voor een Veenweide Innovatiecentrum. Is het college bereid daarin een rol te nemen en ook andere initiatieven te positioneren die de regionale economie in de delen van Zuid-Holland een impuls kan geven? (Financiën) Bij de beoordeling van deze begroting 2015 hebben wij een goede balans gezien tussen investeringen en behoedzaamheid. Het CDA is van mening dat de vrije ruimte die uit deze begroting blijkt ook beschikbaar moet blijven voor een nieuwe Statenperiode om de komende coalitie in staat te stellen accenten te geven. Voor ons is nu het Hoofdlijnenakkoord 2011-2015 de basis en met vreugde zien wij dat deze coalitie van VVD, CDA, SP en D66 op koers ligt. Wij zien uit naar de evaluatie door de Randstedelijke Rekenkamer. Dat is mede het resultaat van een constructieve samenwerking, oog hebben voor elkaars prioriteiten en elkaar daarin ook accenten gunnen. De uitgangspunten in de begroting 2015-2018 hebben onze instemming. De toevoeging van middelen aan programma 2 Mobiliteit is in lijn met de afspraken. De ontwikkelingen in het Provinciefonds zijn grillig en onberekenbaar. Het niet verhogen van de motorrijtuigenbelasting heeft onze instemming. Het is in deze tijd van gewenste investeringen van bedrijven en inwoners goed lastenverhogingen echt tot een minimum te beperken. Wij hebben wel onze zorgen over de structurele houdbaarheid van de provinciale financiën, vooral door het renterisico vanwege onze hoge kapitaallasten. In de begroting zijn twee zaken die wij vandaag nog concreet willen benoemen. Investeringen in de organisatie zijn soms nodig, zo ook nu, maar wij vragen u bij de invulling een visie te hebben op hoe de expertise beschikbaar te krijgen.Uitbreiding van de formatie heeft daarbij niet de voorkeur. Verder is de voorgestelde investering in duurzaamheid, innovatie en behoud van voldoende zoet water op Goeree Overflakkee voor de CDA fractie een mooi gebiedsinitiatief. Wij hebben daar bij de Kadernota al toe opgeroepen en zijn het college erkentelijk dat dit nu wordt ingevuld. Aandachtspunt is wel dat de projectfocus voldoende helder wordt.
ALLEEN DE GESPROKEN TEKST GELDT
Voorzitter, ik rond af met de conclusie dat verbinden alleen kan als je echt iets doet met initiatieven vanuit de samenleving. Laten wij als overheid een waardig partner zijn en ruimte geven aan creativiteit en samenwerking. Alleen dan krijgen we een herkenbare provinciale overheid in Zuid-Holland. Alleen dan maken we het credo van "We zijn er voor u" ook waar. Bij ons werk aan de samenleving blijven wij altijd voor ogen houden dat wij de grond slechts te leen hebben gekregen om deze door te geven aan onze kinderen en kleinkinderen. Hans Démoed, Fractievoorzitter CDA Zuid-Holland
ALLEEN DE GESPROKEN TEKST GELDT
