Fietstocht “ECOTRIPPERIJ” Startplaats: begin parking sportvelden de Zeurt – hoek Eksterdreef – Brechtsebaan Terrein Sportvelden De Zeurt We rijden van de parking af en zien dan op het terrein aan onze rechterzijde een bruggetje en speeltuigen in duurzaam FSC-gelabeld hout, We draaien naar rechts de Eksterdreef in en bemerken in de berm enkele wildspiegels. FSC HOUT: FSC afkorting van FOREST STEWARDSHIP COUNCIL - is een label op een hout- of papierproduct dat aangeeft dat een product afkomstig is uit een duurzaam beheerd bos. Het FSC label (of gelijkwaardig) garandeert de duurzame oorsprong omdat niet enkel het bos van oorsprong wordt gecontroleerd maar ook de hele handelsketen tot bij de consument WILDSPIEGELS: zijn paaltjes met roestvrij stalen gepolijste spiegels van 9x9 cm of kunststof reflectors met prisma’s. Het licht van naderende auto’s wordt uitgestraald en in een hoek van 90 graden, in een steeds wijder wordende baan het bos ingekaatst. Zo wordt het wild gewaarschuwd. We rijden de brug op en bewonderen de zonnepanelen op het dak van de treinkoker, waardoorheen de hogesnelheidstrein dendert. Zonnepanelen HSL-lijn: De zon is de belangrijkste bron van energie op onze planeet. Met behulp van zonnepanelen kunnen we ook zonne-energie omzetten naar elektriciteit zonder het milieu te vervuilen Voor dit zonne-project slaat Infrabel (als eigenaar van de koker) de handen in elkaar met de gemeenten Schoten en Brasschaat, investeerders en met een zonne-energiefirma. Over een lengte van 3,4 km werden in totaal 16.000 zonnepanelen geplaatst. De totale oppervlakte bedraagt 50.000 m². De installatie produceert gemiddeld op jaarbasis een 3,3 miljoen kWh (geraamd), dit betekent een jaarlijkse vermindering van 2.500 ton CO² -uitstoot. Infrabel zal de opgewekte stroom gebruiken voor de installaties en treinen van de Antwerpse Noord-zuid verbinding. Over een periode van 20 jaar wordt er zo ongeveer 47,3 miljoen kilogram CO²- uitstoot vermeden. We laten ons naar beneden zoeven en draaien links de Hertendreef in en dan onmiddellijk links tot aan de HSL-koker. We rijden verder naast de koker en kijken uit naar de kleinwildtunneltjes. Het lijken wel grote molshopen met een draadraster voor. Kleinwildtunnels: Versnippering is één van de grootste natuurproblemen. De E19 en de HSL-koker snijden natuurgebieden in twee, voor dieren, onbereikbare delen. Door op diverse plaatsen kleinwildtunnels aan te leggen voor kleine zoogdieren en amfibieën kan de uitwisseling van soorten aan beide zijden van een weg plaatsvinden. Hierbij dienen in de berm aanvullende voorzieningen aangebracht te worden zoals geleidende rasters, terugkeervoorzieningen en beplantingen. We rijden de brug op (Peerdsbosbaan). Deze brug wordt in de toekomst een ecoduct, alhoewel hier nog beslissingen over moeten genomen worden. Er is ook sprake van een nieuwe brug zelfs, speciaal voor overstekend wild.
Ecoduct: is een viaduct waarbij een gedeelte wordt gereserveerd om dieren over een weg of spoorlijn te laten kruisen. Ecoducten worden gebouwd om natuurverbindingen te realiseren. Zo wordt de teloorgang van de biodiversiteit afgeremd. We dalen de brug af en aan onze linkerkant glijdt het Vordensteindomein voorbij. Dit park van het Vlaams Gewest moet u later eens bezoeken. Hier mag wel niet gefietst worden. Vordenstein: wordt beheerd door Agentschap voorNatuur en Bos. In dit park staan merkwaardige oude bomen, zijn er open grasvelden, natuurlijke vijvers en een beeldige oranjerie. Wie heel vroeg uit de veren is kan het pad kruisen van een ree of vos. Uitslapers moeten het doen met oude runderrassen, die al grazend aan natuurbeheer doen. We steken de Horstebaan over en rijden even naar links (tot op de hoek aan de taverne Den Horst) de parking op. We gaan hier een kijkje nemen naar het oplaadpunt voor elektrische fietsen. Oplaadpunt elektrische fietsen: Hier kan men de accu van de fiets opladen. Meestal kan dit gratis. Tijdens het wachten drinkt men toch gauw een pintje of eet men een snackje. In Schoten is Taverne Den Horst zo’n oplaadpunt. Men kan er ook allerlei fietsinfo krijgen waaronder overnachtingsmogelijkheden voor fietsers enz. Ook op www.oplaadpunten.org vindt men al de oplaadpunten in België. We verlaten Den Horst weer naar links terug de Horstebaan op om onmiddellijk links de Amerlolaan te nemen tot we rechts de Louis Vervoortlaan kunnen inrijden tot aan de ingang van natuurgebied Asbroek Natuurgebied Asbroek: wordt beheerd door Natuurpunt. De natuur komt hier op de eerste plaats.. Om het huidige bos om te vormen naar een afwisselend elzen- en essenbos zal Natuurpunt de natuur zoveel mogelijk haar gang laten gaan. Toch helpt Natuurpunt de natuur voorzichtig een handje door het verwijderen van de agressieve rododendrons en het herstellen van de poelen. We rijden dezelfde weg terug tot op de Amerlolaan dan rechts de RWVHavrelaan op, vervolgens op de Calesbergdreef. Aan de lichten rijden we links de Eduard Steursstraat in tot op het einde naar rechts de Deuzeldlaan op. Naast het gerenoveerde Lokale Dienstencentrum met o. a. een groendak en een zonneboiler rijden we tot bij een ingang van het Cogelspark. Bemerk hier al meteen een met klimop begroeide piramide op. We stappen met de fiets aan de hand het park in. Naar links en dan rechts een paadje tot bijna aan de vijver. Nog andere piramides pronken op het groen. We blijven het paadje volgen tot we aan de uitgang komen in de Marsstraat. Groendaken: zijn daken waarvan de dakbedekking hoofdzakelijk bestaat uit levende planten. Het zijn meestal plantensoorten, die goed bestand zijn tegen wind, hitte, vorst en uitdroging. De aanleg van groendaken zorgt voor heel wat voordelen voor het leefmilieu maar ook voor de dakeigenaar. Ze leveren een positieve bijdrage tot de waterhuishouding (als waterbuffer)en hebben een lucht- en klimaatzuiverend
effect. Een groendak zorgt voor een langere levensduur van de dakbedekking en geluidsisolatie. De gemeente Schoten stimuleert de aanleg van groendaken trouwens door het verlenen van een gemeentelijke subsidie van 31,00 euro m² (max. 1.000 euro). Zonneboiler: een zonneboiler zet daglicht om in warmte voor het verwarmen van sanitair water (vandaar de naam zonneboiler)en/of eventueel woningverwarming of zwembadverwarming. Op jaarbasis kan gemiddeld ongeveer 50 % van uw sanitair water verwarmd worden met de zon. De gemeente verleent een premie van 500,00 euro voor de plaatsing van een zonneboiler. Cogelspark: is het meest “geheime” park in Schoten. De ingang ligt verstopt en het is er geweldig rustig. Tuinontwerper Wirtz creëerde in 1978 het Cogelspark en plantte piramiden van verschillende hoogten in. Wirtz gaat alles nu opnieuw onder handen nemen. Zo zal de ingang een meer open karakter krijgen zodat voorbijgangers als het ware uitgenodigd worden een bezoekje te brengen. Naar links naar de Kruiningenstraat, hier rechts tot aan de Liebiglaan. Hier in rijden. Ten einde de Liebiglaan komen we aan het Withof. We nemen de Deurnevoetweg. Links ligt het speelbosgedeelte van het gemeentepark. We rijden het bruggetje op en via de parking naar de ecologische vijver. Op het voorplein van het kasteel staat de Valkentoren die een uilennestkast herbergt. Let op de opening in het dak. De ecologische vijver: werd in 2009 getransformeerd van gewone en verontreinigde vijver naar ecologische vijver. Daarvoor kreeg hij na de grote schoonmaak ecologische oevers. De hellingsgraad werd verlaagd. Hierdoor ontstaan ondiepe moeraszones waarin zuurstofleverende planten werden gezet. De damwand alsook het loopdek van het nieuwe bruggetje, werden uitgevoerd in FSC - gelabeld hout. We nemen het paadje dat naast de Valkentoren links afbuigt tot achter de atletiekpistes. Hier staan de toch nog jonge aanplantingen in volle glorie. Na de hevige storm, enkele jaren geleden, met flink wat gevelde bomen werd hier drastisch terug aangeplant met een boeiend parkdeel tot gevolg. Het is één van de projecten in Vlaanderen waar de principes van Harmonisch Parkbeheer werden toegepast. Dit betekent dat er terug meer natuur in het park kwam, zonder de recreant te vergeten. De rijkdom aan libellen, vogelsoorten en dieren neemt elk jaar nog toe. Door de gesloten bebossing lijkt het park ook ruimtelijk groter geworden en wordt het verkeer afgeschermd. De gemeente koestert de ecologische en cultuurhistorische waarde van dit park. Om het landschap- en bosbeheer voor de toekomst vast te leggen wil de gemeente een duidelijke visie ontwikkelen met de hulp van een ervaren studiebureau. De bedoeling is om de biodiversiteit te versterken. Misschien heeft u als gebruiker van het park ook een mening over het park of een droombeeld van hoe het er zou kunnen uitzien. U kan uw mening kwijt op de milieudienst, tel 03 685 04 62 of via mail:
[email protected]. We rijden aan kinderopvang de Koekoek het park uit en rijden links tot aan het rond punt voor het bejaardenhuis, we ronden het hoekje. In de Verbertstraat
bemerken we een eindje verder links in de Jozef Van Craenstraat de nieuwe bejaardenflats. Deze laag energie zorgflats zijn een mooi voorbeeld van hoe men tot een laag E-peil kan komen door een zorgvuldig concept en uitvoering met ondermeer een centrale stookplaats, lage temperatuur radiatoren, balansventilatie, vaste zonwering, daglicht dimming, regenwaterrecuperatie en degelijke isolatie. Wij rijden verder de Verbertstraat af. Bemerk op nr. 1 van de Wijnegembaan het schitterende geveltuintje. We rijden verder op de Wijnegembaan tot aan het bruggetje van het sas en rijden dit op, schuin rechts is de inkom van het recyclagepark. Juist voor de sluiswoning nemen we het jaagpad naar links en bemerken aan de overkant de Velttuintjes en het dierenasiel. Geveltuintjes: Is een smalle groenstrook die voor de rooilijn op het openbaar domein kan worden geplant en die spontaan tegen de particuliere gevel opklimt. Men dient een aanvraag te richten aan het gemeentebestuur. De richtlijnen worden samen met de toelating opgestuurd naar de aanvrager. Gevelbegroening heeft niet alleen voordelen voor de woning zelf, maar filtert fijn stof, werkt verkeersremmend, vormt een biotoop en assimileert lawaai. Velt is de afkorting van Vereniging voor Ecologisch leven en tuinieren. Sinds de oprichting heeft Velt een hele evolutie doorgemaakt. In het begin ging het voornamelijk over de moestuin, later kwam daar vanzelfsprekend ecologische voeding en de siertuin bij. Vandaag is Velt bovendien actief voor openbaar groen zonder pesticiden en voor duurzaam consumeren. Wat verder rijden we rechts de Wijtschotbaan in tot op het einde aan de slagboom. Hier heb je al meteen de ingang van het natuurgebied Wijtschot Wijtschot Natuurgebied: werd in 2007 erkend als natuurgebied. Het Wijtschot vormt als “Groene stapsteen” een rustplaats voor dieren in migratie. In 1997 werden er verschillende inheemse bomen en struiken geplant. De onderbegroeïng kwam vanzelf. Er werd ook een aarden wal aangelegd om de oeverzwaluw aan te trekken. Het gebied is net als ’t Asbroek erkend als natuurreservaat. We rijden de dreef met de reuze zomereiken in en tot op het einde aan het hek waardoor je op het achterste deel van het recyclagepark de Ecoklas, de demostand van groendaken , het rietveld en de Brakkenbeek kan opmerken. Wat terug ligt het ingangpaadje naar de ecotuin. Het recyclagepark wordt bezocht door elke Schotenaar die sommige afvalfracties kwijt wil om deze te laten recycleren of verantwoord verwerken. Op het recyclagepark werd een Ecoklas ingericht. Dit lokaal met de nodige educatieve hulpmiddelen staat (gratis) ter beschikking van scholen en verenigingen. De containers werden ommanteld met FSC gelabelde houtsoorten en voorzien van een groendak. Naast de containers van dit klasje staat een demostand van ”Groendaken”. Het afvalwater van het recyclagepark, van o.a. het schoonmaken van de veegwagens, wordt gezuiverd door een rietveld. Voorheen liep dit vuile water de Brakkenbeek in. Na de loskoppeling in 2006 werden plasbermen in de beek voorzien die afwisselend droog
en onder water staan. Op die bermen werd riet, lisdodde en gele lis geplant, die hebben dichte wortelstelsels die boordevol bacteriën zitten die ervoor zorgen dat het water gezuiverd wordt. Het rietveld werkt ook met bacteriën die op de stengels van rietleven. Ze zuiveren het afvalwater dat door de grootte van het rietveld, daar een langere tijd verblijft en dus tijd krijgt om gezuiverd te worden. M.a.w. microscopisch kleine bacteriën en waterplanten vormen de schoonmaakploeg. De ecotuin is een staalkaart van de Voorkempense biotopen. We rijden terug de dreef af en zien voor ons een pracht van een trage weg = Patappeltorenweg. Trage wegen: zijn wegen of paadjes die uitsluitend of grotendeels gebruikt worden door niet – gemotoriseerd verkeer. Hieronder vallen naast sommige buurtwegen ook bijv. openbare jaagpaden, voetwegen en kerkwegels. Zij zijn autoluwe verbindingen tussen woonkernen, scholen, recreatiegebieden binnen de gemeente. Trage wegen kunnen ook een belangrijke rol spelen in het verbinden van natuurgebieden. Deze nemen we niet maar we rijden terug dezelfde straat uit tot aan de vaart, daar gaan we de dijk op en rijden langs de jachthaven verder de vaart af tot aan de Wezelsebaan daar even eerst wat naar rechts, oversteken en de eerste straat links de Tijllaan in, vervolgens de Hermelijnlaan en de Botermelkdijk tot aan de Botermelkbaan. Als je ooit eens deze kant oprijdt en tijd hebt kan je verder de Botermelkdijk afrijden tot aan een fietspoortje, als je hier doorrijdt, fiets je langsheen het domein La Garenne. Zo kan je tot aan het Anti Tankkanaal rijden. Domein La Garenne: is een natuurpark van 450 ha met bossen, weiden en akkers dat zich tussen het Kempisch kanaal en het antitankkanaal uitstrekt over Schoten, ’s Gravenwezel en St. Job in ’t Goor. Het domein zelf is uitsluitend toegankelijk voor groepen op bepaalde data na reservering. (
[email protected]) De Anti Tankgracht laat door de diepte en redelijk goede waterkwaliteit plaatselijke groei van waterplanten toe. Het kanaal wordt door verschillende amfibieën gebruikt als voortplantingsplaats. Ook watervogels maken van de sterk begroeide oevers gebruik om te broeden. Verschillende soorten vleermuizen gebruiken de bunkers als overwinteringsplaats. De gracht vormt een langgerekt element van het Vlaams waternetwerk dat grote en kleine natuurgebieden verbindt. Wij steken nu echter het bruggetje over en kiezen om terug via de dijk naar Schoten Centrum te fietsen. Aan de kanaalwal zie je ter hoogte van de tavernes Love Boat en Central Park fauna - uitstapplaatsen. Via de fauna - uitstapplaatsen: kunnen dieren (of mensen) die in het kanaal geraken er weer makkelijk uit. De plaatselijke wildbeheereenheden geven advies over het plaatsen van zo’n plaatsen. Zij zijn het best op de hoogte van de typische oversteekplaatsen waar reeën uit vrije wil het kanaal oversteken omdat hun leefgebied zich over beide zijden van het kanaal uitstrekt.
Na brug nummer 13 rijden we tot de wijk Bloemendaal. Hier rijden we de dijk af en de Begonialaan op. Rechts de Krokuslaan in en weer rechts naar nummer 57 van de Tulpenlaan. Bemerk hier 2 zwaluwnestkastjes aan de zijgevel. Zwaluwnestkasten: Neststenen die als broedplaats een alternatief bieden voor holtes onder dakpannen. Er zijn op de milieudienst gierzwaluwnestkasten aan te vragen. Dit is enkel interessant voor Schotenaren die in het centrum wonen, zij moeten best aan de oost- of noordoostzijde geplaatst worden met een vrije aanvliegroute en op de 1 ste verdieping of hoger. Deze kunnen op de milieudienst aangeschaft worden zolang de voorraad strekt. De gemeente Schoten voorziet een subsidie voor het behoud van nestgelegenheden voor huis- en boerenzwaluwen. Enkel bezette nesten komen hiervoor in aanmerking. Wie meer informatie wenst, kan hiervoor terecht op de milieudienst. In de Tulpenlaan rijden we terug tot we rechts de Rozenlaan kunnen inslaan, hier op het einde naar links en zo komen we aan het nieuwe politiekantoor. Een nieuw gebouw met vele duurzaamheidsaspecten: gebruik van inheemse plantensoorten, natuurlijke koeling, hoog rendement verlichting, monitoring energiegebruik, nachtventilatie, zonwering aan de buitenzijde, isolerende beglazing en een condenserende gasketel. Het hemelwater wordt opgevangen in een hemelwaterput. De overloop is aangesloten op de achterliggende wadi. We steken de Paalstraat over en rijden de Emiel Blangenoisstraat in. Vervolgens nemen we links de August Jonckersstraat, dan rechts de Tarwestraat, oversteken naar de Lijsterstraat en dan naar links op de Gelmelenstraat. We vergapen ons aan de groene klimopgevel van den Trol met daarin verscholen enkele mussenpotten. Mussenpotten en mussenappartementen (meerdere 3 nestplaatsen naast elkaar): deze kunnen op de milieudienst aangeschaft worden zolang de voorraad strekt. Na een eventuele verfrissende drankpauze kan u terugkeren richting Kopstraat om zo weer de parking van de Zeurt op te zoeken.
