We maken een mooie stad

We maken een mooie stad Verkiezingsprogramma GroenLinks Nijmegen

2014-2018 Concept

1

Inleiding 2 Hoofdstuk 1: We zijn een sociale stad

4

1.1 Participatie en inkomen

5

1.2 Onderwijs

7

1.3 Jeugd

8

1.4 Zorg & Welzijn

9

1.5 Maatschappelijke opvang

11

1.6 Sport

12

Hoofdstuk 2: We zijn een duurzame stad

13

2.1 Klimaat en energie

13

2.2 Natuur en recreatie

16

2.3 Duurzame economie

17

2.4 Wonen en stedelijke ontwikkeling

19

2.5 Mobiliteit

22

Hoofdstuk 3 We zijn een open stad

25

3.1 Burgerparticipatie & dienstverlening

26

3.2 Cultuur

27

3.3 Openbare orde en veiligheid

28

3.4 Diversiteit

29

3.5. Internationaal

30

Hoofdstuk 4 We hebben een efficiënte organisatie

33

2

Inleiding De gemeente staat dicht bij mensen. De gemeente-

ren dat niet alles gaat zoals je van tevoren hoopt en

raad neemt besluiten die mensen direct aangaan.

verwacht.

Waar komen nieuwe woningen en zijn deze nog betaalbaar? Hoe houden we Nijmegen toegankelijk

Zelfregie

met fiets, openbaar vervoer en auto? Hoe helpen we

Voor GroenLinks is de overheid geen doel, maar een

werkzoekenden aan een baan? De gemeente zorgt

middel om ervoor te zorgen dat mensen zelf vorm

ook dat een oudere alleenstaande passende zorg

kunnen geven aan hun leven: zelfregie. Mensen die

krijgt en helpt iemand in de buurt te zoeken die

zichzelf kunnen redden hoeven we niet lastig te

daarbij zou kunnen helpen. We willen voorkomen

vallen. Mensen die ondersteuning nodig hebben,

dat jongeren zonder diploma hun school verlaten.

moeten die waar mogelijk krijgen. We stoppen daar-

We moeten minder afhankelijk worden van fossiele

mee als mensen weer op eigen benen kunnen staan.

brandstoffen. Tegelijkertijd houden we de energiere-

Ondersteuning betekent niet altijd dat de gemeente

kening voor iedereen betaalbaar.

het oplost, maar kan er ook uit bestaan dat de juiste mensen en/of instellingen bij elkaar worden ge-

We maken een mooie stad

bracht.

In dit verkiezingsprogramma maken we duidelijk wat GroenLinks in Nijmegen kan betekenen voor

Kies voor de toekomst

mensen. Nijmegen is een prettige stad om in te wo-

We moeten rekening houden met de toekomst en

nen met een prachtige groene omgeving. Als belang-

toekomstige generaties. Dat geldt zeker voor fysieke

rijkste kenmerken van onze mooie stad en onze in-

zaken, als hernieuwbare energie en bouwmaterialen,

woners worden vaak genoemd: initiatiefrijk, kritisch,

schone lucht en behoud van waardevolle natuur.

creatief en sociaal. Nijmegenaren komen voor elkaar

Het uiterlijk van Nijmegen zal de komende decen-

op en hebben ook oog voor mensen van buiten de

nia ingrijpend veranderen, vooral met het project

stad. Nijmegenaren laten zich duidelijk horen als

“Nijmegen omarmt de Waal”. Ook op andere plekken

ze het ergens niet mee eens zijn en komen ook met

kan de unieke ligging van de stad versterkt worden

bruikbare alternatieven. Een sociale stad betekent

door een verbinding te zoeken met de ecologische

een stad van betrokken, dynamische en creatieve

hoofdstructuur, richting de Betuwe, het Reichswald,

mensen. Zij maken van Nijmegen een mooie stad.

langs de Waal en de Maas en het Pieterpad. De stad heeft longen nodig, groengebieden en waterlijnen,

De juiste schaal

onderling verbonden en voorzien van wandel–

De samenleving is de afgelopen decennia ingewik-

en fietsroutes. Door te vergroenen wordt de stad

kelder geworden met grote, soms logge en bureau-

meer onderdeel van haar natuurlijke omgeving, ook

cratische organisaties waar mensen zich een num-

door het gebruik dat de stedelijke bevolking van de

mer voelen. Standaardisatie en schaalvergroting kan

ommelanden maakt. Natuurspeeltuinen en wil-

voor een instelling voordelen opleveren, ook voor

dernisparken maken natuur weer van jongs af aan

een gemeente, maar een burger voelt zich niet altijd

onderdeel van het leven. Bijkomend voordeel is dat

meer aangesproken en soms genegeerd. GroenLinks

het gezond leven bevordert (naast onderwijs, recrea-

wil dat de burger of cliënt centraal staat en dat

tieruimte, schone lucht, fietspaden, loopsport).

professionals goed durven luisteren en vragen wat iemand nodig heeft. Dat zegt ook iets over de manier

Durf te delen

waarop de gemeente haar werk moet doen: geef

Niemand kan voor zichzelf opeisen wat de natuur

mensen de ruimte voor eigen initiatief. GroenLinks,

ons biedt. Datgene dat we produceren en wat we van

een emancipatiepartij bij uitstek, juicht het toe

de natuur gebruiken is voor ons allemaal. We pro-

dat mensen zelf hun woning bouwen, hun energie

duceren het gezamenlijk, we bezitten het gezamen-

opwekken, hun groente verbouwen en met elkaar

lijk en we gebruiken het gezamenlijk. Dat kan niet

voor oudere familieleden zorgen. Onafhankelijk,

anders betekenen dan dat we het eerlijk met elkaar

menselijk en creatief: bewoners zijn bondgenoten

delen. Dat biedt geweldige kansen om de economie

van elkaar en van de gemeente. We juichen de onaf-

van Nijmegen lokaal te maken: we kopen geen ener-

hankelijke en kritische inslag van veel Nijmegenaren

gie meer uit Noorwegen of Saoedi-Arabië, maar uit

van harte toe. Dat vraagt van de gemeente en de

ons eigen groenafval (compost). Nijmegen is een wij-

politiek om meer los te laten en te durven accepte-

stad: we kijken naar elkaar om, springen op de bres 3

Programmacommissie

voor elkaar. Met elkaar maken we een mooie stad.

Noël Vergunst (voorzitter)

Prioriteiten

Fatma Ali

De komende jaren wil GroenLinks het volgende be-

Pepijn Boekhorst

reiken voor Nijmegen:

Bert Frings Giedo Jansen

1

We maken (regionale) afspraken met werkgevers

Marloes Morshuis

voor het beschikbaar stellen van leerwerkplek-

Hester Stoker (stagiaire)

ken en stageplaatsen en het begeleiden van werkzoekenden naar werk; 2

We blijven zorg bieden voor mensen die dat nodig hebben. De landelijke bezuiniging op de huishoudelijke hulp draaien we met eigen middelen van de gemeente grotendeels terug;

3

In elk stadsdeel/wijk komt een sociale broedplaats, waar wijkbewoners elkaar kunnen ontmoeten en ideeën kunnen uitgroeien tot nieuwe initiatieven/projecten;

4

In 2018: – liggen er minimaal 50.000 zonnepanelen in de stad; – zijn er minimaal 25.000 woningen op het warmtenet aangesloten; – draaien vijf windmolens en zijn er nog eens vijf in aanbouw; – hebben we 10% energie bespaard.

Om dit doel te bereiken investeren we de komende vier jaar in schone energie en isolatie;

5

De ontwikkeling van het stationsgebied, Waalfront en Waalsprong hebben prioriteit. Andere bouwplannen in de stad gaan alleen door als ze voldoen aan een behoefte. Zo houden we de stad ook nog eens groen;

6

De fiets krijgt letterlijk voorrang in de stad. Op het fietspad, bij het parkeren en voor het verkeerslicht. Fietskilometers zijn gezond, veilig en zorgen voor schone lucht;

7

We maken de gemeente zo transparant mogelijk; alle gemeentelijke informatie wordt zoveel mogelijk openbaar;

8

We stimuleren kleine culturele initiatieven en geven ruimte aan nieuwe experimenten;

9

Bij het handhaven van veiligheid waarborgen we de rechten en privacy van onze inwoners;

10 We investeren in: – betaalbare zorg voor iedereen die het nodig heeft; – meer betaalbare woningen; – goed geïsoleerde woningen; – het opwekken van goedkope en betaalbare energie; – meer natuur- en wandelroutes; – een aantrekkelijker, veiliger en groener stationsgebied. 4

Hoofdstuk 1

We zijn een sociale stad Nijmegen is een stad waarin voor iedereen plek is.

len we versneld inzetten op de vorming van sociale

Iedereen moet mee kunnen doen, ongeacht seksuele

wijkteams in de hele stad. Deze teams vormen de

voorkeur, geloof, ras of cultuur, wel of geen beper-

toegangspoort voor burgers naar allerlei vormen van

king. GroenLinks koestert diversiteit. Tegelijkertijd

steun en zorg. In wijkteams werken diverse profes-

wil GroenLinks dat ook iedereen daadwerkelijk

sionals samen, vanuit verschillende achtergronden.

meedoet. Iedereen wil zijn of haar leven naar eigen

Zonder veel regels en protocollen zorgen we dat

inzicht kunnen inrichten en dromen waarmaken,

mensen de ondersteuning en zorg krijgen die zij no-

alleen of samen met anderen. GroenLinks staat voor

dig hebben, uitgaande van wat mensen, samen met

een lokale overheid die daarvoor de voorwaarden

familie en hun netwerk, nog zelf kunnen.

schept. Een dienstbare en zorgzame overheid, die kansen biedt op werk, een fatsoenlijk inkomen, een

De stijgende werkloosheid baart ons grote zorgen.

betaalbare woning, uitstekend onderwijs en goede

Het midden- en kleinbedrijf (MKB) is belangrijk voor

zorg. En we willen die kansen eerlijk delen.

de werkgelegenheid en draagt bij aan het voorzieningenniveau en de dynamiek in de stad. Daarom

Mensen met wie het even niet goed gaat, die pech

hebben we oog voor de belangen van het MKB. In de

hebben of verkeerde keuzes hebben gemaakt, laten

bouwsector wordt door de crisis nog maar beperkt

we niet vallen. En ook als je voor langere tijd bent

gewerkt. Maar er is wel een grote vraag naar betaal-

aangewezen op hulp van de overheid, moet je de

bare woonruimte en naar aangepaste en levensloop-

regie over je eigen leven kunnen houden. We willen

bestendige woningen. Samen met de woningbouw-

dat niemand in armoede leeft. We ondersteunen

coöperaties blijven we zoeken naar mogelijkheden

mensen bij het vinden van betaald werk of een an-

voor betaalbare nieuwbouw en renovatie van de

dere maatschappelijke activiteit. Zo stimuleren we

bestaande bouw. We zetten in op woningisolatie en

dat iedereen kan deelnemen aan de samenleving.

toepassing van duurzame energievormen. Dat levert veel nieuw werk op én lagere woonlasten voor de

GroenLinks gaat ervan uit dat ieder mens iets kan

bewoners.

en wil, en dat mensen zich verantwoordelijk voelen voor elkaar. Het is goed als mensen elkaar onder-

Elk kind verdient een goede start, in een gezon-

steunen en hun zorg en welzijn onderling regelen;

de omgeving en met onderwijs dat achterstanden

dat er een meer solidaire samenleving ontstaat. Sa-

wegwerkt en talenten ontwikkelt. GroenLinks wil

menredzaamheid in wijken en buurten, waarbij ook

investeren in jeugd: kinderen de ruimte geven, met

‘zorgvragers’ en ouderen een actieve bijdrage kun-

voldoende speel- en sportvoorzieningen. Jongeren

nen blijven leveren aan de samenleving. Daarmee

uitdagen om zich in te zetten voor anderen en ze

ontstaat er een andere verhouding tussen burgers en

verantwoordelijkheid geven. We willen niet dat

overheid.

jongeren voortijdig afhaken: iedereen die leerplichtig is, zit op school of volgt een leerwerktraject. Het

Burgers die zelf meer initiatieven ontplooien, vra-

beroepsonderwijs sluit goed aan op het lokale en re-

gen om een lokale overheid die investeert om het

gionale bedrijfsleven en waar dat nog niet het geval

zelfstandig functioneren van inwoners mogelijk te

is, wordt dat de komende jaren verbeterd.

maken. Bijvoorbeeld door gerichte hulp, het creëren van ontmoetingsplekken of het ondersteunen van

In de komende jaren krijgt de gemeente er veel

vrijwilligers en mantelzorgers. Een gemeente die

extra taken bij. Delen van de zorg uit de AWBZ, de

samen met haar inwoners zoekt naar een passende

jeugdzorg en de verantwoordelijkheid voor mensen

oplossing voor hun problemen. Zij zijn daarbij het

aan de onderkant van de arbeidsmarkt komen bij

uitgangspunt, niet het aanbod van allerlei instellin-

de gemeenten te liggen. Tegelijkertijd krijgen de

gen. Deze onttutteling stelt mensen in staat om hun

gemeenten daarvoor minder geld dan nu beschik-

eigen leven vorm te geven.

baar is. De enige manier om hier vorm aan te geven is voor GroenLinks het hanteren van een aantal

De schaal voor het organiseren van ondersteuning

basisprincipes:

en van zorg is voor GroenLinks de wijk. Daarbij wil5

– mensen en hun mogelijkheden zijn het uitgangs-

Het streven is dat iedereen zoveel mogelijk bij een

punt in plaats van alleen de financiën;

reguliere werkgever een plaats kan vinden, in een

– de beste manier om zaken te organiseren is om

baan, een werkervaringsplaats of als vorm van dag-

dat integraal te doen: de wijken/stadsdelen krijgen

besteding. Dit bevordert ook de sociale integratie en

één budget voor alle vormen van ondersteuning.

het gevoel van eigenwaarde.

– iedereen draagt naar vermogen bij. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

Ouderen, allochtonen en jongeren worden echter harder getroffen door de crisis en raken vaker hun baan kwijt. Voor GroenLinks is het belangrijk dat

Hoe houden we de stad sociaal? 1

2

iedereen meedoet en niemand langs de kant komt te

GroenLinks wil dat er (regionale) afspraken wor-

staan. De gemeente moet zich blijven inzetten voor

den gemaakt met werkgevers voor het beschik-

de activering en waar nodig bij- en omscholing van

baar stellen van leerwerkplekken en stageplaat-

uitkeringsgerechtigden zodat ze makkelijk de draad

sen.

kunnen oppakken. Zo stimuleren we dat iedereen

We blijven zorg bieden voor mensen die dat

kan deelnemen aan de samenleving.

nodig hebben. De landelijke bezuiniging op de

3

huishoudelijke hulp draaien we met eigen mid-

GroenLinks wil bedrijven aantrekken die milieu-

delen van de gemeente grotendeels terug.

vriendelijk werken om zo de duurzaamheid én de

GroenLinks streeft ernaar dat in elk stadsdeel/

werkgelegenheid in Nijmegen te versterken. Daar-

wijk een “sociale broedplaats” komt, waar wijk-

bij kijken we naar wat onze regio nodig heeft. Een

bewoners elkaar kunnen ontmoeten en samen

minder eenzijdige economische ontwikkeling van de

ideeën kunnen uitgroeien tot nieuwe initiatie-

regio geeft meer economische veerkracht.

ven/projecten. Voor mensen die (nog) geen kans maken op de 1.1 Participatie en inkomen

arbeidsmarkt zoekt de gemeente alternatieven:

Nijmegen verkeert net als de rest van Nederland in

scholing, participatie- en seniorenbanen, leerwerk-

zware financiële tijden. De bijdrage vanuit het rijk

plaatsen, stageplaatsen, vrijwilligerswerk, dagbeste-

neemt af en de werkloosheid stijgt. Geen zonnig plaa

ding. En mensen die zelf een bedrijf willen starten

tje, maar een crisis biedt ook mogelijkheden. Groen-

ontvangen actieve ondersteuning.

Links wil op een sociale en duurzame manier de problemen aanpakken, kansen creëren en benutten.

GroenLinks heeft oog voor de potentie van iedere Nijmegenaar. Dat betekent soms tijdelijk in mensen

De economische recessie, de demografische ver-

investeren zodat ze later permanent een waardevol-

anderingen (vergrijzing, ontgroening, krimp) en de

le bijdrage kunnen leveren. Zo wordt het mogelijk

ernst van de milieuproblematiek dwingen de over-

dat een vluchteling met een (taal)achterstand op de

heid tot innovatie en initiatief. We zien in de samen-

arbeidsmarkt terechtkomt. Vluchtelingen met een

leving veel ondernemende creativiteit en innova-

opleiding mogen met behoud van hun uitkering een

tiekracht. Overal in Nederland zijn al vele groene

intensieve cursus Nederlands volgen en krijgen de

ondernemers, lokale energiecoöperaties, nieuwe

kans om zich in een paar jaar bij te scholen.

buurtzorgorganisaties en andere plaatselijke ‘doehet-zelvers’. Daarin zit een enorm potentieel om

GroenLinks is voorstander van meer inzet op het

werkelijke antwoorden te vinden voor de uitdagin-

voorkomen van fraude. Vergaande middelen die een

gen waarvoor we staan. GroenLinks heeft een groot

inbreuk doen op het privéleven van burgers, zoals

vertrouwen in deze ‘krachten van onderop’. We ge-

24-uurs-cameraobservatie bij vermoeden van bij-

loven in mensen die zelf het initiatief nemen en we

standsfraude, worden echter niet ingezet als hand-

willen hen hier de ruimte voor geven. Daarbij hoort

havingsmiddel.

een gemeente die initieert, faciliteert, meewerkt aan de oplossing van problemen van mensen en zelfre-

GroenLinks vindt dat je in tijden van bezuiniging

gie stimuleert. Een lokale overheid die er écht is als

zeker kritisch moet kijken naar de omvang van het

het nodig is en die mensen nooit laat vallen. Een

ambtelijk apparaat, maar eventuele bezuinigingen

lokale overheid die bij mensen het vertrouwen in de

mogen niet leiden tot grotere afstand tussen cliën-

politiek herstelt en die zicht biedt op een duurzame

ten en hun contactpersonen bij de gemeente. Groen-

en sociale toekomst.

Links heeft een passende dienstverlening hoog in het vaandel. Dit komt niet alleen de burgers ten goe6

de, maar voorkomt ook een te hoge werkdruk voor

ren het loket te vinden en kan meer preventief

de ambtenaren. Zwaardere casussen verdienen meer

gehandeld worden.

zorg, daarom wil GroenLinks een betere verbinding

7

Jongeren die zich bij het JongerenLoket melden

en samenwerking tussen de verschillende diensten

krijgen een realistisch plan van aanpak mee,

zorgverleners.

met zaken die ze moeten regelen in afwachting van hun uitkering. Onderzocht wordt of jonge-

Van de Sociale Dienst verwachten we een ‘uitruk-

ren in plaats van een uitkering in dienst van

mentaliteit’. Als mensen zich bij het loket melden

de gemeente kunnen komen om zinvol werk te

omdat het water hen aan de lippen staat, wordt

verrichten.

geen afspraak over zes weken gemaakt: die worden

8

De samenwerking tussen de ambtenaren van de

meteen geholpen. Jongeren die bij het JongerenLo-

sociale dienst en de sociale wijkteams moet ver-

ket aankloppen voor een uitkering, hoeven niet de

beterd worden. Zo krijgt de cliënt de zorg waar

wettelijke termijn van vier weken te gaan zitten dui-

hij behoefte aan heeft.

mendraaien. Zij krijgen advies en ondersteuning om

9

De gemeente brengt jaarlijks een minima-ef-

een persoonlijk plan te maken. GroenLinks vindt dat

fectrapportage uit, waardoor zichtbaar wordt

er onderzocht moet worden of deze jongeren na vier

bij welke groepen mensen de crisis het hardste

weken een arbeidscontract bij de gemeente kunnen

aankomt en welke ondersteuning noodzakelijk

krijgen in plaats van een uitkering.

is. Hierbij is speciale aandacht voor het toenemend aantal zzp’ers dat moeite heeft om rond te

Verder zijn we van mening dat de dienstverlening

komen.

voor werk en inkomen ook in de wijken thuishoort.

10 Huishoudens met lage inkomens blijven we

Daarom moeten de wijkteams uitgebreid worden

ondersteunen om te voorzien in levensbehoeften

met specialisten op het gebied van werk en inko-

en de mogelijkheid mee te doen aan de samenle-

men.

ving, denk aan sport en cultuur.

Actiepunten

Wat hebben we bereikt?

1

– Minimabeleid in Nijmegen is stevig neergezet en

Uitkeringsgerechtigden krijgen met behoud van uitkering bij- en/of omscholing om te kunnen

overeind gebleven, ondanks Haagse bezuinigings-

werken in kansrijke sectoren. Dit kan door deel-

drift.

name aan leerwerktrajecten via bijvoorbeeld het

– Er zijn leerwerkbedrijven opgericht, waar mensen

ROC of maatschappelijke instellingen, inzet van

op een leerwerkplek een opleiding volgen voor een

werkcorporaties en via subsidiëring van werkge-

gericht beroep.

vers. 2

– Bij inkoop en subsidies hanteert de gemeente een

De gemeente Nijmegen stelt als grote werkgever

eis van 5% social return (inzet van werkzoeken-

werkplekken beschikbaar voor activering van

den).

mensen met een bijstandsuitkering. 3

– Een speciale formulierenbrigade helpt mensen

We maken met het bedrijfsleven afspraken over

met het aanvragen van financiële ondersteuning

het in dienst nemen van jongeren, ouderen,

van Rijk en gemeente.

laaggeschoolden en mensen met een beperking.

– Mensen met schulden worden beter geholpen hun

De gemeente stelt bij subsidies en inkoop als

financiën op orde te krijgen.

randvoorwaarde dat 5 tot 8% van de werknemers mensen met een uitkering of beperking zijn. 4

5

Gemeente Nijmegen werkt samen met de stich-

1.2 Onderwijs

ting voor vluchtelingen studenten UAF en zoekt

In het onderwijs worden de fundamenten gelegd

andere financieringsbronnen om vluchtelingen

voor een mooie en succesvolle toekomst van kinde-

(bij) te scholen en klaar te stomen voor de Ne-

ren. Goed onderwijs betekent een goede start. Dat

derlandse arbeidsmarkt.

betekent: eventuele achterstanden inhalen en altijd

Bij de bestrijding van uitkeringsfraude ligt de

het beste uit kinderen halen.

nadruk op preventieve handhaving, zoals voor-

6

lichting en worden de consequenties van fraude

Goed onderwijs zorgt ook voor een innovatieve en

duidelijk gemaakt.

energieke samenleving: de school staat midden in de

We willen de dienstverlening voor jongeren

samenleving. Dit idee kan wat ons betreft veel meer

laagdrempeliger maken door een JongerenLoket

worden versterkt. Het schoolgebouw wordt een plek

op het ROC te realiseren. Zo weten meer jonge-

waar leerlingen goed onderwijs krijgen, maar waar 7

ook gebruik wordt gemaakt van duurzame ener-

Leerlingvriendelijke schoolroutes zijn voor Groen-

gie, waar leerlingen in schooltuinen wroeten, waar

Links belangrijk. Scholieren en studenten maken

leerlingen na schooltijd aansluiting hebben op een

veel gebruik van de fiets en het openbaar vervoer.

netwerk van mogelijkheden om te kunnen sporten,

GroenLinks wil dit actief ondersteunen door knel-

spelen of om rustig huiswerk kunnen maken. Wel-

punten bij scholen op te lossen en het gebruik van

licht is er plek om op school werkplekken te maken

de fiets te stimuleren. Voorrang voor de fiets!

voor zzp’ers. Kortom: de school is een plaats waar mensen samenkomen.

Hoger onderwijs Radboud Universiteit en HAN zijn iconen voor Nij-

GroenLinks is voor het behoud van het systeem van

megen. Zij zorgen voor een instroom van veel jong

centrale inschrijving, waarbij kinderen in principe

talent, bedrijvigheid en gezelligheid in de stad. Het

in de eigen wijk naar school gaan. Wel willen we het

is belangrijk te zorgen dat Nijmegen een aantrek-

centraal aanmeldpunt voor scholen oudervriendelij-

kelijke plaats blijft voor studenten. Als gemeente

ker maken. Zo kunnen ouders een bewustere keuze

hebben we geen bemoeienis met het onderwijs zelf,

maken voor een school die bij hun kind past. Ouders

maar GroenLinks vindt het bijzonder belangrijk met

voelen zich zo meer betrokken bij de school. Dat

universiteit ,hogeschool en ROC in gesprek te blijven

versterkt de kwaliteit van het onderwijs en de school

om vroegtijdig afhaken te voorkomen en ervoor

als ontmoetingsplek.

te zorgen dat doorstroming mogelijk blijft. Anders gezegd: er moeten doorlopende leerlijnen zijn van

Achterstanden worden voortijdig aangepakt. Voor-

MBO naar HBO en universiteit.

al het bestrijden van taalachterstand is essentieel. Met peuterspeelzalen en kinderopvang maakt de

Actiepunten

gemeente afspraken over voor- en vroegschoolse

1

Schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten

educatie, waarbij wordt ingezet op verbetering van

worden nog scherper aangepakt. In de subsidie-

de kwaliteit van de leidsters/docenten en een warme

overeenkomsten met scholen moeten resultaat-

overdracht naar de basisschool.

afspraken over (school)verzuim en vroegtijdig schoolverlaten worden vastgelegd. Dat kan in de vorm van percentages.

Schoolverzuim en voortijdig schoolverlaten worden 2

actief aangepakt. Daarbij wordt altijd onderzocht

GroenLinks wil dat er (regionale) afspraken met

of er iets aan de hand is in de privésituatie of op

werkgevers worden gemaakt voor het beschik-

school, zoals pesten of leerachterstanden. Een goede

baar stellen van leerwerkplekken en stageplaatsen.

samenwerking tussen (Regionaal) Bureau Leer3

lingzaken, instellingen voor voortgezet onderwijs

GroenLinks wil met ouderraden onveilige schoolroutes inventariseren en aanpakken.

en jeugdhulpverlening is hierbij een voorwaarde. 4

Speciale aandacht is nodig voor het voorkomen en

GroenLinks wil meer aandacht voor overgewicht

aanpakken van ‘thuiszitters’ – zeker na de invoering

en gezondheid op scholen, door deelname aan

van het passend onderwijs.

het programma ‘De gezonde en sportieve schoolXL’ te vergroten. 5

Goed onderwijs leidt tot goede kansen op de ar-

GroenLinks wil meer aandacht voor discrimina-

beidsmarkt. In Nijmegen is de aansluiting van het

tie en pesten op school. Op iedere school wordt

(beroeps)onderwijs op de arbeidsmarkt nog niet

voorlichting gegeven over seksuele diversiteit.

optimaal. GroenLinks wil dat het aantal vroegtijdig

De gemeente stimuleert het oprichten van gay

schoolverlaters omlaag gaat. Iedereen die leerplich-

straight allianties (GSA’s) op scholen en in buur-

tig is, volgt een opleiding of heeft een leerwerkplek.

ten van leerlingen/buurtbewoners die solidair

GroenLinks wil dat de gemeente initiatieven onder-

ondersteuning bieden bij homofobische inciden-

neemt om met ondernemers in de regio afspraken te

ten jegens homo’s en transgenders die in hun

maken over stage- en leerwerkplaatsen. Via educatie

woonomgeving worden gepest en geïntimideerd. 6

beogen we (taal)achterstanden weg te werken, so-

GroenLinks pleit voor brede scholen van basis-

ciale zelfredzaamheid en participatie te bevorderen

onderwijs tot voortgezet onderwijs, waar kinder-

en doorstroming naar vervolgonderwijs en beroep/

opvang, onderwijs, sport en andere activiteiten

arbeidsmarkt mogelijk te maken. Goede aansluiting

voor jongeren samenkomen. Deze brede scholen

van volwassenenonderwijs op beroepsonderwijs is

blijken bijvoorbeeld in Finland erg goed te wer-

hierbij noodzakelijk.

ken en te zorgen voor hoogwaardig onderwijs. GroenLinks stimuleert schoolbesturen, kinderop8

7

8

vangcentra en sportverenigingen om de samen-

op wijk- of gemeentelijk niveau georganiseerd. De

werking te zoeken met omliggende organisaties.

betrokken professionals krijgen meer handelings-

GroenLinks stimuleert het aanleggen en onder-

vrijheid en bureaucratie wordt tegengegaan. Minder

houden van schooltuinen door scholen. Daar

bureaucratie betekent ook meer vertrouwen geven

waar scholen tegen hinderende regelgeving aan

aan professionals. Voor mensen die hulp vragen is er

lopen, maakt GroenLinks ruim baan en komt er

dan geen gezichtsloze instantie ver weg, maar een

ondersteuning.

bekend gezicht dichtbij.

Nijmegen wordt steeds internationaler. We onderzoeken of er behoefte is aan een interna-

Bij jeugdhulp hoort ook specialistische hulp zoals

tionale school. Hiermee wordt Nijmegen nog

geestelijke gezondheidszorg, hulp voor jeugd met

aantrekkelijker voor buitenlandse werknemers,

een licht verstandelijke beperking en de gesloten

zoals bij NXP en de universiteit.

jeugdhulp in het kader van ernstige opgroei- en opvoedingsproblemen. GroenLinks vindt dat de


gemeente Nijmegen de aanpak van meer specialis-

– Het centraal inschrijfpunt voor het basisonderwijs

tische ondersteuning met de regiogemeenten moet

functioneert zodanig dat vrijwel alle kinderen in

afstemmen. Gemeenten zullen op regionaal niveau

hun eigen buurt naar school gaan.

afspraken moeten maken om zwaardere, specialisti-

– Vroegtijdig schoolverlaten is aangepakt en is

sche jeugdzorg goed te organiseren en te financieren.

dalende. Hardnekkig is echter de achterstand van

Op deze manier, en ook door vaker te voorkomen dat

allochtone jongeren.

specialistische zorg of uithuisplaatsing noodzakelijk

– Alle risicokinderen krijgen een arrangement op

is, kunnen de wachtlijsten tot een minimum wor-

een peuterspeelzaal aangeboden, in het kader van

den beperkt en kan er binnen het budget gewerkt

vroeg- en voorschoolse educatie.

worden.

– Dankzij het onderwijsprogramma Schools Out! is de acceptatie van homoseksualiteit onder jonge-

Waar overlast door jongeren wordt ervaren (zoals

ren toegenomen.

lawaai, vernielingen en geweld), helpt negeren net

– Het preventief project alcoholmatiging leidt tot

zo weinig als louter hard aanpakken. Het gaat erom

een afname van alcoholgebruik onder jongeren

duurzame oplossingen te zoeken: met jongeren

onder de 16 jaar.

praten, ruimte bieden en grenzen stellen, afspraken

– De zwembaden in de Goffert en Dukenburg blijven

maken, toezicht houden (jongerenwerkers, politie),

open.

zo nodig alternatieve activiteiten organiseren en straffen bij misdragingen. Met jongerenbuurtbemid-

1.3 Jeugd

deling geven we jongeren daar een actieve rol in.

Kinderen en jongeren in Nijmegen doen ertoe voor GroenLinks. Zij hebben de toekomst en zijn de toe-

Actiepunten

komstige inwoners van onze gemeente. We nemen

1

Om jongeren bij de maatschappij betrokken te

hun wensen daarom serieus. We betrekken kinderen

houden kunnen zij een maatschappelijke stage

en jongeren actief bij alles wat voor hen wordt geor-

doen. Jongeren moeten zich kunnen oriënteren

ganiseerd. GroenLinks wil met jongeren in gesprek,

op de samenleving. De opgebouwde samenwer-

hen stimuleren en uitdagen en inspelen op hun

king en het netwerk van bedrijven en instellin-

behoeftes. We praten niet óver jongeren, maar mét

gen waar scholieren stages lopen, kan gewoon blijven draaien, ondanks de Haagse bezuiniging.

jongeren als het gaat over de inrichting van speel-, 2

sporten ontmoetingsplekken/ruimte, het jonge-

Er komt een overzicht waarop activiteiten staan

renwerk, de bestrijding van jongerenoverlast en de

die de gemeente uitvoert om jongeren bij de

decentralisatie van de jeugdzorg.

politiek en besluitvorming te betrekken. Bijvoorbeeld: als we in Dukenburg het jongerenwerk an-

In 2015 krijgt de gemeente de taak van jeugdzorg er-

ders willen opzetten, praten we met de jongeren

bij. Dat gaat wel gepaard met een forse bezuiniging.

in Dukenburg. Wat zijn hun wensen en dromen?

GroenLinks zet ook bij deze decentralisatie in op het

Daarbij worden verschillende media ingezet. 3

organiseren van ondersteuning en zo nodig zorg zo

Om de inbreng van ouders en jongeren in de aanpak van zorg en ondersteuning te waar-

dichtbij mogelijk, dus in wijken.

borgen, onder andere bij de jeugdzorg, , vindt In de jeugdzorg staat de persoonlijke benadering

GroenLinks dat er een gemeentelijke en ook

voorop (maatwerk) en de hulp wordt zoveel mogelijk

regionale adviescommissie moet komen. Er moet 9

een regionale ombudsfunctie voor de zorg ko-

GroenLinks vindt dat er vanuit het principe van

men waar burgers terechtkunnen met klachten.

zelfregie altijd een mogelijkheid moet zijn om de ondersteuning te ontvangen in de vorm van persoons-


gebonden budget.

– Het project Op Jezelf, dat jongeren die dreigen te ontsporen ondersteunt, is structureel opgenomen

Omdat GroenLinks gelooft in de kracht van mensen

in het jongerenwerk.

moeten veel meer mogelijkheden benut worden om

– De (financiële) problemen voor de opvang van

mensen in hun eigen omgeving te laten bepalen

dak– en thuisloze jongeren zijn opgelost en er is

welke voorzieningen en ondersteuning nodig is.

structureel budget beschikbaar voor deze voorzie-

GroenLinks streeft ernaar dat in elke wijk een ‘socia-

ning.

le broedplaats’ komt, fysiek maar zeker ook virtueel,

– Met jongeren wordt succesvol geëxperimenteerd

waar mensen elkaar kunnen ontmoeten om ideeën

met zelfbeheer in jongerencentra.

uit te werken en projecten gezamenlijk op te pak-

– In Dukenburg zijn drie uitvoeringsorganisaties

ken. Een goed voorbeeld is de Wijkfabriek in Oud-

gaan samenwerken in Jongerenwerk Dukenburg,

West waar Hobbywerkplaats, zzp’ers en zorgaanbie-

waardoor met minder geld kan worden gedraaid.

der elkaar gevonden hebben in het zelf draaien van

– Bezuinigingen hebben weinig negatief effect gehad

een wijkcentrum, waarin tal van activiteiten plaats

op het aanbod en het bereik. Ze zijn onder ande-

vinden.

re gerealiseerd door het schrappen van dezelfde activiteiten die door meerdere organisaties werden

Actiepunten

aangeboden.

1

In 2015 is een stadsdekkend netwerk van (12 tot 15) Sociale Wijkteams gerealiseerd.

1.4 Zorg & Welzijn

2

We blijven zorg bieden voor mensen die dat

Mensen met een beperking, een chronisch of een

nodig hebben. De landelijke bezuiniging op de

psychosociaal probleem ontvangen ondersteuning

huishoudelijke hulp draaien we met eigen middelen van de gemeente grotendeels terug.

die passend is om aan de samenleving te kunnen 3

blijven meedoen of thuis te kunnen blijven wonen –

Bij de overdracht van taken naar de gemeente wordt een onafhankelijke (regionale) ombuds-

zorg heeft een doel.

functie gecreëerd waar burgers terechtkunnen met klachten.

De gemeenten krijgen er veel zorgtaken bij: begelei4

ding en persoonlijke verzorging uit de AWBZ en de

Er blijft voor iedereen die er aanspraak op kan

Jeugdzorg. Maar voor die taken ontvangt de gemeen-

maken een vorm van het PGB, persoonsgebon-

te veel minder geld van de rijksoverheid. Landelijk

den budget, bestaan. 5

zien we de uitgaven voor zorg en ondersteuning

Om beter aan te sluiten bij de diversiteit in de

voortdurend groeien. Preventie is van oudsher de

stad moeten zorgaanbieders meer aandacht

taak van gemeente. Met het nieuwe beleidsplan voor

besteden aan het goed om komen gaan met

de WMO is in Nijmegen in 2011 al een voorschot ge-

mensen met een verschillende achtergrond. Dat wordt in subsidievoorwaarden vastgelegd.

nomen op deze ontwikkeling. GroenLinks kiest voor 6

een wijkgerichte inzet, met zo min mogelijk bureau-

Minstens 5% van de werknemers in dienst van

cratie, protocollen en regels en met zo veel mogelijk

de gemeente zijn mensen met een beperking.

inzet op wijkniveau voor zelfstandige professionals.

Deze norm wordt ook gehanteerd bij contracten/ inkoop/subsidies met andere organisaties. 7

GroenLinks vindt dat mensen zelf de macht over

Er moet veel meer gebruik worden gemaakt van

hun eigen leven moeten houden. Mensen die onder-

ervaringsdeskundigheid bij burgers zelf. Met het

steuning nodig hebben, worden nu te vaak benaderd

zelfregiecentrum is hiermee een begin gemaakt.

vanuit hun beperking. Mensen kunnen echter veel

Maar ook bij de inzet van het eigen netwerk en

meer. GroenLinks vindt dan ook dat er gevraagd mag

vrijwilligers en de bemensing van Stips (inloop-

worden naar wederkerigheid, zonder te vervallen

punten waar burgers terechtkunnen met vragen

in verplichting. We moeten zoeken naar een balans

over zorg & welzijn en werk en inkomen) en om-

tussen wat mensen zelf (nog) kunnen, informe-

budsfuncties is ervaringsdeskundigheid belang-

le zorg van leden uit iemands sociale netwerk en

rijk. 8

professionele zorg en ondersteuning. Voor de meest

GroenLinks zet de wijken of buurten met de

kwetsbaren zal altijd een vangnet beschikbaar blij-

leukste, meest inspirerende initiatieven jaarlijks

ven.

in het zonnetje. 10

9

Er komt een commissie die bij de meest kwets-

1.5 Maatschappelijke opvang

bare groepen blijft meekijken of de uitvoering

Soms vallen mensen over de rand en kunnen ze niet

van de nieuwe taken door de gemeente goed

meedoen in de samenleving. Dat kan komen door

gebeurt en er geen mensen tussen wal en schip

een psychische aandoening, maar ook door versla-

vallen.

ving of door combinaties daarvan. Binnen de maatschappelijke opvang is GroenLinks voorstander van


het volgen van de lijn ‘preventie – opvang – herstel’.

– Geld voor zorg en welzijn wordt daar ook aan

De afgelopen jaren is in Nijmegen ingezet op het re-

besteed en niet aan andere zaken: er worden

aliseren van voldoende voorzieningen. Daarbij lag de

geen aparte potjes gereserveerd, maar deze zijn

nadruk vooral op het onderdeel opvang. GroenLinks

bij elkaar gevoegd in een grote reserve, zodat er

is van mening dat er een balans moet zijn tussen

voldoende geld bleef om tegenvallers in het sociale

opvang aan de ene kant en preventie en herstel aan

domein op te vangen.

de andere kant. Dat betekent meer nadruk op vor-

– De omschakeling naar wijkgerichte inzet van zorg

men van ambulante ondersteuning, zowel in de fase

en welzijn is al gestart in zes wijken, waaronder

voorafgaand aan opvang, als in de fase na de op-

Dukenburg en Hatert, met de komst van Sociale

vang. Opvangvoorzieningen zijn zo klein mogelijk en

Wijkteams.

bedoeld voor tijdelijk verblijf. Daarbij geldt dat orga-

– In alle wijken/stadsdelen is een inlooppunt gestart,

nisaties die in dit werkveld actief zijn veel meer en

een zogenaamde Stip, waar burgers terechtkunnen

beter met elkaar moeten samenwerken. Uiteraard is

met vragen over zorg & welzijn en werk en inko-

het zo dat voor de meest kwetsbaren altijd een vang-

men. Deze Stips worden gedraaid door vrijwilligers,

net beschikbaar moet zijn. De voorzieningen worden

mensen met een leerwerkbaan in samenwerking

samen met de regiogemeenten vormgegeven.

met een beperkt aantal professionals. Ook cliënten-

Actiepunten

en belangenorganisaties leveren hiervoor mensen.

1

– Met Zorgkantoor en zorgverzekeraar VGZ is een

Gemeenten in de regio Nijmegen en Rivieren-

contract afgesloten voor de opbouw van wijkge-

land maken samen met woningbouwcorpora-

richte zorg. Zij betalen vanaf 2013 mee aan een

ties afspraken over het beschikbaar stellen van

pilot Wijkteams. Daarnaast betalen zij mee aan

huisvesting voor mensen uit de opvang, zodat

preventieve activiteiten. Zo is er extra geld be-

ambulante begeleiding meer mogelijk is. 2

schikbaar voor: ouderen, snellere ondersteuning

Het geheel van voorzieningen voor maatschap-

voor mensen met psychische klachten (basis GGZ),

pelijke opvang moet nog worden aangevuld met

bewegen (jongeren) en bestrijding van overge-

een tweede huisvestingsproject voor mensen

wicht. Op dit moment is Nijmegen de enige grote

die niet in een groep(setting) kunnen wonen.

stad waar de samenwerking ook financieel is

Daarom komen op een nog te zoeken locatie in

waargemaakt.

Nijmegen-Noord Skaeve Huse, huisvesting voor een zeer kleine groep onaangepaste eenlingen.

– Er is een Zelfregiecentrum van start gegaan voor

Goede communicatie en afspraken met burgers

mensen met een beperking.

is hiervoor een randvoorwaarde.

– Samenwerking is het nieuwe sleutelwoord voor 3

alle organisaties die zorg en ondersteuning in Nij-

Alle organisaties gebruiken dezelfde methodiek en beschrijving van hun werkwijze. Daardoor

megen aanbieden.

kunnen we de kwaliteit en prijzen van verschil-

– De dienstverlening aan burgers met betrekking tot de WMO is drastisch verbeterd. Mensen horen

lende organisaties beter met elkaar vergelijken

binnen drie weken hoe het er met hun aanvraag

en zijn de resultaten beter zichtbaar. 4

voorstaat. Het aantal bezwaarschriften en be-

Samenwerking tussen organisaties leidt tot

roepszaken tegen de gemeente is sinds 2011 fors

financiële voordelen voor gemeenten. Bijvoor-

gedaald, dankzij de inzet van premediation: over-

beeld: samenwerking van Iriszorg, NIM en Pro

leggen voordat het tot een rechtszaak komt.

Persona, waarbij medewerkers samen in één team verantwoordelijk zijn voor de aanpak van

– Vanuit de afdeling Zorg & Welzijn wordt gewerkt met klantenpanels, belangen– en cliëntenorgani-

mensen met ernstige problemen, heeft geleid

saties, die advies geven over uitvoering en beleid.

tot een forse besparing. Tegelijkertijd wordt het werk beter uitgevoerd.

– De voorbereiding op de extra taken vanaf 2015 is vastgelegd in uitgangspunten, gebaseerd op het Nijmeegse WMO-beleid, en opgepakt in samen-


werking met de acht regiogemeenten.

– De regieteams, die met dwang en drang achter de 11

voordeur kunnen komen van multiprobleem-huis-

daarvoor (een of meerdere) aansprekende eve-

houdens zijn stadsbreed actief.

nement(en). Clubs stellen hun deuren open voor

– De noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoe-

sporters en vrijwilligers met een lichamelijke of

kers is nog steeds nodig en voor de komende jaren

geestelijke beperking.

structureel gefinancierd.

5

– Het eerste project Skaeve Huse, huisvesting voor

Er komt een sportaccommodatie voor turnen en judo, waarin ook sportmedische voorzieningen

een zeer kleine groep onaangepaste eenlingen,

en talentbegeleiding en de organisatie van de

staat in de steigers.

7-Heuvelenloop worden gehuisvest.

– Zorgaanbieders werken veel meer samen, vaak in

6

geïntegreerde teams, tegen minder kosten.

Geweld op het veld wordt in Nijmegen niet getolereerd. De gemeente neemt een actieve rol in het voorkomen en bestrijden van geweld op

1.6 Sport

het veld, bijvoorbeeld door het organiseren van

Sporten is gezond, ontspannend en draagt bij aan

stadsbrede informatiebijeenkomsten voor coa-

sociale cohesie, integratie en tolerantie. GroenLinks

ches en begeleiders van teams.

wil dat iedereen in beweging komt. Sport is niet

7

De nieuwe nevengeul van de Waal biedt mooie

alleen een doel op zich, het is ook essentieel voor

kansen voor de verdere ontwikkeling van de wa-

gezondheid en sociale contacten.

tersport in Nijmegen. De gemeente stimuleert en ondersteunt watersportverenigingen om samen

In Nijmegen is de afgelopen tien jaar vooral ingezet

te werken en zich bij de nevengeul te vestigen.

op het realiseren van goede sportaccommodaties. Met succes. GroenLinks vindt dat de focus de komende jaren gericht moet zijn op het vergroten van het aantal mensen dat sport en voldoende beweegt. Speciale aandacht gaat daarbij uit naar groepen die minder bewegen/sporten of extra gezondheidsrisico’s lopen, zoals ouderen, allochtone meiden en kinderen met overgewicht. De gemeente Nijmegen moet de combinatiefunctionarissen sport/bewegen wijkgericht inzetten met dit doel. Op deze aanpak wordt niet bezuinigd. Uiteraard blijft ook de (financiële) ondersteuning vanuit Stichting Leergeld voor kinderen uit gezinnen met een laag inkomen overeind, want iedereen moet kunnen meedoen. Voor senioren worden speciale programma’s ontwikkeld. De gemeente werkt daarbij samen met sportverenigingen, welzijns- en zorginstellingen en zorgverzekeraars.

Actiepunten 1

De gemeente ondersteunt initiatieven voor bewegen en sport voor risico- of bijzondere aandachtsgroepen als ouderen, (allochtone) meiden, mensen met een beperking.

2

De gemeente voert een actief beleid om discriminatie op de sportvelden en in de sportclubs tegen te gaan.

3

Bij de 100-jarige editie van de 4-Daagse in 2016 zorgt de gemeente voor extra aandacht voor bijzondere doelgroepen.

4

Sporten voor mensen met een beperking worden actiever gepromoot. De gemeente organiseert 12

Hoofdstuk 2

We zijn een duurzame stad Nijmegen is een stad met groene ambities. De

3

De fiets krijgt letterlijk voorrang in de stad. Op

afgelopen jaren is veel en succesvol geïnvesteerd

het fietspad, bij het parkeren en voor het ver-

in schone energie, isolatie, natuur, recreatie en een

keerslicht. Fietskilometers zijn gezond, veilig en

duurzame economie. En als het aan GroenLinks ligt,

zorgen voor schone lucht.

zetten we daar een tandje bij. Want groen werkt: zo levert investeren in isolatie en schone energie veel

2.1 Klimaat en energie

banen op. En wie wil er nu niet wonen in een stad

Nijmegen is een groene stad. Natuurlijk door de

waar iedereen een lage energierekening kan heb-

prachtige ligging tussen polder, stuwwal en vennen,

ben? Waar de oude kolencentrale plaatsmaakt voor

maar ook door de ruim 13.000 zonnepanelen op de

windmolens en waar de fiets voorrang heeft? Met

Nijmeegse daken en de liefst 7,5% energiebesparing

een prachtige groene omgeving én voor iedere bewo-

die de afgelopen vier jaar is gerealiseerd – ondanks

ner ‘groen om de hoek’?

een groei van het aantal inwoners. Nijmegen is een stad met groene ambities, en daar mogen we trots

We maken van heel Nijmegen een duurzame stad.

op zijn.

Bijvoorbeeld door te investeren in de stadsontwikkeling rond de nevengeul, het stadseiland, de stadsbrug

Landelijk lopen we in de voorhoede, en dat is nodig

en het Waalfront: die biedt prachtige kansen voor

ook om ons doel te bereiken: Nijmegen energieneu-

innovatieve en duurzame initiatieven. Maar ook door

traal in 2045. Dat houdt in dat de stad net zoveel

de stad verder te vergroenen, door in te zetten op

energie opwekt als ze gebruikt. We kunnen ons niet

schone energie en woningisolatie en door te investe-

langer veroorloven om afhankelijk te zijn van fossie-

ren in een groene economie. Daarbij maken we ruim

le brandstoffen en zo het klimaat nog verder onder

baan voor initiatieven van inwoners. Onze stad barst

druk te zetten. Dat is een forse ambitie, maar we zijn

van de groene ideeën en creatieve plannen en Nijme-

op de goede weg en de komende vier jaar willen we

genaren zijn eigenwijs en ondernemend genoeg om

flink wat meters maken:

ze ook uit te voeren. Weg met overbodige regelgeving, bureaucratie en andere barrières: de gemeente onder-

– In 2018 moeten er 50.000 zonnepanelen liggen op

steunt en stimuleert Nijmegenaren om zelf duurzame

de Nijmeegse daken;

actie te ondernemen. Tegelijkertijd zijn we zuinig op

– over vier jaar draaien er vijf windmolens op

de iconen van onze oude stad: historische duurzaam-

Nijmeegs grondgebied en zijn er nog eens vijf in

heid en groene innovatie gaan hand in hand.

aanbouw; – We zetten in op minimaal 10% energiebesparing

Hoe maken we een duurzame stad? 1

over vier jaar;

In 2018:

– in 2018 moeten er minimaal 25.000 woningen zijn

– liggen er minimaal 50.000 zonnepanelen in de

aangesloten op het warmtenet.

stad; – zijn er minimaal 25.000 woningen op het

Luchtkastelen? Nee. Als inwoners, gemeente en

warmtenet aangesloten;

bedrijven de handen ineenslaan, zijn deze doelen

– draaien vijf windmolens en zijn er nog eens

prima haalbaar.

vijf in aanbouw;

2

– hebben we minimaal 10% energie bespaard.

We willen ruim baan voor bewoners, burgerinitiatie-

Om dit doel te bereiken investeren we in 2014-

ven en collectieven die energie willen opwekken of

2018 jaarlijks 1 miljoen euro in schone energie

besparen. Bureaucratie en trage procedures worden

en isolatie.

vereenvoudigd. De gemeente informeert en facili-

De ontwikkeling van het stationsgebied, Waalf-

teert en investeert jaarlijks 1 miljoen euro om deze

ront en Waalsprong hebben prioriteit. Andere

doelen te bereiken. Inwoners en bedrijven die willen

bouwplannen in de stad gaan alleen door als ze

bijdragen aan een energieneutraal Nijmegen hebben

voldoen aan een behoefte. Zo bouwen we niet

in GroenLinks een natuurlijke bondgenoot.

voor leegstand en houden we de stad ook nog eens groen.

Tegelijkertijd wordt geïnvesteerd in het energiezui13

nig maken van gebouwen. Oude wijken en wonin-

6

De gemeente stimuleert eigen regie en initia-

gen hebben daarbij prioriteit. Er moeten afspraken

tieven van burgers en bedrijven door financiële

komen met woningcorporaties om woningen met

impulsen en eenvoudige regelgeving. Burgerini-

de laagste energielabels versneld energiezuinig te

tiatieven op het gebied van energieopwekking

maken en huurders worden ondersteund als ze zelf

en -besparing zijn welkom en worden aange-

initiatief nemen. Ook bij nieuwbouw worden eisen

moedigd en ondersteund. Inwoners en bedrij-

gesteld aan de energiezuinigheid. Iedereen heeft

ven kunnen centraal in de stad terecht bij een

recht op een lage energierekening.

laagdrempelig energieloket voor voorlichting, financiering en begeleiding.

Groene investeringen zijn geen luxe, ze zijn nood-

7

Samenwerken wordt beloond: collectieven en

zaak. En ze zijn slim en rendabel: ze leveren finan-

buurtbewoners die de handen ineenslaan om

cieel gewin en groene werkgelegenheid op voor de

energie te besparen of op te wekken kunnen

stad. Groen werkt.

rekenen op extra financiële ondersteuning en begeleiding. Dit geldt ook voor bewonerscol-

Actiepunten 1

lectieven die bij gebrek aan een eigen dak voor

De Nijmeegse energieaanpak werkt en wordt

zonnepanelen gebruik willen maken van zon-

verder versterkt, zodat Nijmegen op koers blijft

ne-energie die wordt opgewekt op daken van

en in 2045 energieneutraal is. De prioriteit ligt bij

andere gebouwen, zoals scholen en wijkcentra.

het opwekken van schone energie en bij isolatie.

8

De gemeente:

met de slechtste energielabels. Label G is uitge-

– stelt jaarlijks 1 miljoen euro beschikbaar voor

bannen, nu is de inzet dat over vier jaar geen

subsidie en groene leningen;

huizen meer zijn met energielabel F en E. De

– stimuleert en ondersteunt burgers en organi-

gemeente maakt hiervoor samen met de wo-

saties om te investeren in schone energie en

ningcorporaties een actieplan en betaalt de extra

isolatie;

rente op investeringen die corporaties moeten

– versimpelt waar nodig de procedures;

doen. Huurders die zelfstandig actie willen

– zorgt voor een klimaatloket waar burgers te-

ondernemen krijgen ondersteuning van de ge-

rechtkunnen voor informatie en financiering. 2

meente. Energiearmoede (waarbij de energiere-

Waar mogelijk worden windmolens geplaatst.

kening meer bedraagt dan 10% van het inkomen)

Dat doen we samen met bewoners, door pro-

wordt uitgebannen: iedereen heeft recht op een

jecten op te starten waarin ook burgers kunnen

lage energierekening.

participeren en investeren. Voorbeeldlocaties

3

4

9

Nieuwbouwwoningen worden zo ontworpen en

zijn langs de A15 en de A73. In 2015 zal de ko-

gebouwd dat zij makkelijk energieneutraal (te

lencentrale Electrabel waarschijnlijk vertrekken

maken) zijn, bijvoorbeeld door optimale benut-

en kan de vervuilende schoorsteen plaatsmaken

ting van de zonnestand, warmte-koudeopslag

voor een of meerdere windmolens.

en aansluiting op het warmtenet. De gemeente

Het warmtenet wordt verder uitgerold, zodat

maakt hierover van tevoren afspraken met pro-

afvalverwerker ARN in 2018 energie kan leveren

jectontwikkelaars en bouwers en controleert die

aan 25.000 huishoudens en de campus.

afspraken. Een lage energierekening maakt deze

De gemeente geeft het goede voorbeeld en

woningen ook interessanter voor kopers.

streeft ernaar in 2018 het equivalent van het

5

Prioriteit bij woningisolatie ligt bij de woningen

10 De gemeente blijft zich actief inzetten om bedrij-

energieverbruik van de gemeentelijke organisa-

ven, deskundigen en organisaties aan elkaar te

tie op te wekken door het plaatsen van wind-

koppelen om samen een concrete en haalbare

turbines, binnen de gemeentegrenzen of elders.

route uit te stippelen naar een energieneutrali-

Daarvoor zijn drie à vier windmolens nodig.

teit in 2045. Het initiatief Power2Nijmegen wordt

De gemeente zet ook de komende jaren in op het

verder uitgebouwd.

verder vergroenen van gemeentelijke gebouwen.

11 Ondernemers die energiezuinige alternatieven

Waar mogelijk worden de daken vol gelegd met

inzetten voor terrasverwarming, krijgen hun

zonnepanelen, waar nodig worden energiebespa-

terrasvergunning sneller en goedkoper.

rende maatregelen getroffen. Met het geld dat

12 De Waalkade, de Nijmeegse havens en de sluis

deze besparing op de energierekening oplevert

Weurt krijgen walstroom voor schepen die aan-

worden andere gebouwen verduurzaamd. De ge-

meren. Vervuilende dieselmotoren zijn niet meer

meente helpt woningcorporaties, scholen, stich-

nodig voor de stroomvoorziening.

tingen en sportclubs om dit voorbeeld te volgen. 14

13 GroenLinks wil dat winkels niet voor de mus-

ning van de eigen woning van de deelnemer.

sen stoken. Daarom moeten de deuren dicht en koelingen worden afgesloten. Bedrijven zijn

Basisscholen in Nijmegen gaan in de toekomst meer

wettelijk verplicht rendabele energiemaatrege-

gebruikmaken van duurzame energie, bijvoorbeeld

len te nemen. Wij willen dat de gemeente gaat

door zonnepanelen op hun dak te leggen.

controleren of dit echt gebeurt. 14 Nijmegen heeft de afgelopen jaren geïnvesteerd

De komende jaren investeert de gemeente Nijmegen

in het versneld energiezuinig maken van de

jaarlijks twee miljoen euro in de eigen gebouwen om

openbare verlichting. GroenLinks wil dit door-

deze duurzamer te maken.

zetten door Nijmegenaren op te roepen te kijken waar de openbare verlichting uit kan of kan

Het warmtenet is gerealiseerd in nieuwe stadsdelen,

worden ingeschakeld door sensoren. Op deze

waardoor vrijwel alle huishoudens in de Waalsprong

manier wordt energie bespaard en de lichtver-

en het Waalfront hun woningen verwarmen met

vuiling verminderd. Waar mogelijk en wenselijk

restwarmte van de afvalcentrale in Weurt.

kiezen we voor diervriendelijke groengekleurde LED-verlichting.

Het Groene Akkoord is gesloten, waardoor het ver-

15 Afval beschouwen we als herbruikbare grondstof

duurzamen van de bebouwde omgeving in de regio

en daarom zijn we daar zuinig op. We draaien de

Arnhem-Nijmegen steeds dichterbij komt. Zo komt

boel om bij het aanbieden van afval: het aanbie-

op het Thermion-gebouw in de Waalsprong een

den van bruikbaar afval als papier, plastic, GFT

proefveld met groene daken en duurzame energie,

en blik wordt zo eenvoudig mogelijk, terwijl we

ter inspiratie voor de bewoners van de nieuwbouw-

restafval zoveel mogelijk ontmoedigen.

wijk ‘de Viersprong’.

16 Zwerfafval wordt – in overleg met buurtbewoners – opgeruimd op de dag dat ander afval als

Op verschillende industrieterreinen is het mogelijk

plastic en oud papier is opgehaald.

om eenvoudig een miniwindturbine neer te zetten,

17 We ondersteunen de ‘Repair Cafés’ in de stad,

wat een optie is voor duurzame energieopwekking.

bijvoorbeeld door het beschikbaar stellen van ruimte of bescheiden opstartsubsidies. Re-

Het energieverbruik van de stad Nijmegen is in 2012

pair Cafés zijn onderdeel van de oplossing van

verder gedaald. Ten opzichte van het jaar 2011 daal-

het afvalprobleem: door kapotte apparaten te

de het verbruik met 3,12%. Ten opzichte van 2008 is

repareren worden ze minder vaak weggegooid.

het stedelijk verbruik met 7,36% gedaald.

Daarnaast zorgen de Repair Cafés voor uitwisseling van kennis, het leggen van contacten en het

Met groot succes is de inzameling van plastic inge-

opdoen van inspiratie.

voerd, wat heeft geleid tot een sterke afname van restafval en daarmee tot een kostenbesparing per


huishouden.

– In Vossenpels (Lent) laat een groep bewoners een duurzame wijk bouwen (PlantJeVlag).

Er is aandacht gekomen voor ‘omgekeerd inzame-

– Walstroom voor schepen die aanmeren in de Waal-

len’. Dit betekent dat het voor bewoners zo gemak-

haven, geen vervuilende dieselmotoren meer.

kelijk en goedkoop mogelijk wordt gemaakt om

– Bij station Heyendaal staat kunstwerk de Zon-

waardevolle afvalstromen gescheiden aan te leve-

neboom dat duurzaamheid, techniek en kunst

ren, waardoor het ‘afvalbeleid’ verandert in ‘grond-

verbindt

stoffenbeleid’. Door het aantrekkelijker te maken herbruikbare grondstoffen apart aan te leveren gaat

Er zijn subsidieregelingen voor zonnekracht, groene

het recyclingpercentage omhoog en vermindert de

daken, waterafkoppeling en aardgastaxi’s. Ook zijn

hoeveelheid onbruikbaar restafval.

er duurzaamheidsleningen en krijgen eigenaren van woningen een premie wanneer zij hun woning

De gemeente Nijmegen heeft in een bestemmings-

isoleren.

plan vastgelegd dat het niet is toegestaan dat er binnen haar grenzen genetisch veranderde land-

Nijmegenaren kunnen zonnepanelen kopen die op

bouwproducten worden geteeld.

het dak van een gemeentelijk pand liggen. De energie die de zonnepanelen op de gemeentelijke daken

Er komen geen schaliegasboringen in Nijmegen.

opwekken, wordt afgetrokken van de energiereke15

2.2 Natuur en recreatie

natuurspeeltuinen willen opzetten of onderhou-

Mensen wonen graag in een groene omgeving. Groen

den, worden daarbij gesteund door de gemeente.

is prettig om in te verblijven, groene speelplekken

Basisscholen worden gestimuleerd om groene

voor kinderen dragen bij aan hun gezondheid en

schoolpleinen aan te leggen. Er wordt niet bezui-

groen en water in de stad zorgen voor verkoeling

nigd op natuur- en milieueducatie op basisscho-

tijdens warme zomers. Nijmegenaren hebben het

len en het voortgezet onderwijs.

getroffen met de groene omgeving en uiterwaarden.

5

In de bestaande stad bebouwen we geen open-

De komende jaren wordt de verbinding tussen stad

baar groen. Woningbouw mag niet ten koste

en de omliggende natuur verder versterkt. Met het

gaan van waardevol groen.

project ‘ruimte voor de rivier’ en de nevengeul wordt

6

We kiezen voor plantsoorten die passen bij

een uniek water- en groengebied gemaakt aan de

het klimaat en de omgeving van Nijmegen en

oevers aan de Waal. Er ontstaat ruimte voor natuur,

een versterking zijn voor de bestaande flora en

recreatie en sport. Het maakt Nijmegen nog aantrek-

fauna. Op plekken die daarvoor geschikt zijn

kelijker voor toeristen.

experimenteren we met verwildering om de biodiversiteit in de stad te stimuleren.

Groen in de stad zelf is net zo belangrijk voor een

7

Om dieren in de natuur ruimte te geven, wil

prettig en gezonde leefomgeving. De afgelopen

GroenLinks dat de groene gebieden zoveel

jaren is erin geïnvesteerd dat iedere Nijmegenaar

mogelijk op elkaar worden aangesloten. Om de

maximaal 300 meter van een groene zone woont. De

bijensterfte tegen te gaan komen er verspreid

komende jaren willen we het groen nog dichter bij

over de stad bijenlinten, aaneengesloten groen

de mensen brengen.

met bijvriendelijke beplanting. 8

Bij het beheer van het gemeentelijke groen staan

Stadsdelen als Dukenburg en Waalsprong hebben

biodiversiteit en bescherming van dieren en hun

veel groen. In sommige stadsdelen, zoals West,

leefgebieden voorop. De gemeente gebruikt geen

liggen nog veel versteende wijken. Inwoners van

schadelijke onkruidbestrijders zoals Roundup.

Nijmegen krijgen de ruimte om groen in hun eigen

9

De productie en consumptie van regionaal biolo-

omgeving te creëren, zoals geveltuinen, moestuinen

gisch voedsel wordt gestimuleerd. De gemeente

en natuurspeeltuinen. Dit verbetert de kwaliteit van

heeft een voorbeeldfunctie door in de kantines

het groen en zorgt voor verbinding tussen mensen in

en bij evenementen zoveel mogelijk regionale en

hun eigen buurt. Stadslandbouwinitiatieven worden

biologische producten te gebruiken.

toegejuicht en gefaciliteerd door de gemeente. Loka-

10 We juichen stadslandbouw en de aanleg van

le voedselproductie vormt een impuls voor de lokale

gezamenlijke moestuinen toe. Hiervoor kan bij-

economie.

voorbeeld grond die langdurig braak ligt worden gebruikt. De gemeente faciliteert deze moestui-

Actiepunten 1

2

nen door bijvoorbeeld watervoorzieningen aan

Op het nieuwe Stadseiland bij de nevengeul

te leggen. Basisscholen worden gestimuleerd

kiezen we voor beperkte en compacte woning-

deel te nemen aan moestuinprojecten en school-

bouw zodat er voldoende ruimte is voor groen en

tuinen in te richten, zodat kinderen leren waar

recreatie.

hun eten vandaan komt.

We versterken het groen in de stad en het aantal

11 Regenwater wordt zoveel mogelijk afgekoppeld

bomen. Bomen zijn onder andere goed voor de

van het riool en apart opgevangen. Dit belast het

verkoeling, luchtkwaliteit en biodiversiteit in de

riool minder en zorgt voor verkoeling in warme

stad. Er wordt ook geïnvesteerd in meer divers

zomers.

groen. Zo komen er meer openbare kruiden– en

12 Nijmegen wordt nog aantrekkelijker voor het

bloemenweides in plaats van openbaar gazon. 3

toerisme. We creëren wandelpaden en fietsrou-

Versteende plekken in de wijken bieden kansen

tes en verbeteren de mogelijkheden tot over-

voor vergroening. Bewoners die in hun eigen

nachten. Er komt een nieuwe stadscamping,

omgeving groen willen creëren en beheren geven

bijvoorbeeld op het Stadseiland of bij het Gof-

we daarvoor de ruimte en ondersteuning. Ook

fertbad.

kunnen bewoners boomspiegels, het stukje

13 Op de dijken nabij de stad maken de auto en

grond rondom een boomstam, in hun straat

motor in de weekenden plaats voor fietsers,

adopteren om te beplanten en te onderhouden. 4

skeelers, hardlopers en wandelaars.

Kinderen worden gestimuleerd zoveel mogelijk

14 Een eventuele uitbreiding van het Goffertstadi-

te genieten van groen en natuur. Buurten die

on mag niet ten koste gaan van het groen en de 16

monumentale status van het Goffertpark.

De talrijke creatieve en innovatieve initiatieven in onze stad laten zich moeilijk plannen en organise-


ren en de gemeente moet ook niet de illusie of wens

– Er komt een natuur- en cultuurhistorisch centrum

hebben alles te kunnen sturen. We moeten juist

aan de Waalkade (de Bastei) van waaruit wandel-

ruimte bieden voor creativiteit, innovatie en experi-

tochten worden uitgezet naar de Ooijpolder.

ment.

– Met de verkoop van Heumensoord aan waterbedrijf Vitens heeft Nijmegen geld om extra te

Het Waalfront biedt nieuwe kansen: we zetten in

investeren in versteende wijken. Doordat Natuur-

op de ontwikkeling van een creatief en innovatief

monumenten Heumensoord beheert is de natuur

stadsgebied. Nu al zijn er ook in Nijmegen enkele

daar veiliggesteld.

van deze plekken, zoals de Waarmakerij, PH7 en

– Om de bij te laten terugkeren hebben we bijenkas-

Metterswane. Hier kunnen creatieve ondernemers

ten geplaatst, planten we bijvriendelijke struiken

elkaar vinden en ontstaan nieuwe samenwerkings-

en bomen en gebruiken we geen giftige bestrij-

verbanden en initiatieven waar de stad van profi-

dingsmiddelen.

teert.

– Nijmegen hanteert een groennorm. Binnen 300 meter van elke woning wordt gezorgd voor open-

Nijmegen biedt ruimte voor duurzame bedrijven.

baar groen.

Door het stimuleren van isolatie en opwekken van

– Het Goffertpark blijft groen nu het geplande

duurzame energie is er werkgelegenheid ontstaan in

topsportcomplex definitief van de baan is. Verder

de duurzame sector. We kunnen dit verder verster-

wordt het park in 2014 mooi opgeknapt vanwege

ken door nieuwe technologieën te laten toepassen

het 75-jarig jubileum.

in nieuwe bedrijven, zoals chips-technologie in de

– Grootschalige bouw van het plan de Citadel in

gezondheidszorg. Bij gemeentelijke aanbestedingen

de Waalsprong is van de baan, zodat meer groen

wordt voortaan de CO2-prestatieladder toegepast,

behouden kan blijven.

waardoor bedrijven uit de regio een grotere kans

– In Nijmegen mag geen gentech worden toegepast

hebben de aanbesteding binnen te halen.

in de landbouw. – Op initiatief van GroenLinks zijn er verschillende

Innovatie ontstaat steeds meer door samenwerking

natuurspeeltuinen gerealiseerd.

tussen verschillende organisaties. Dit kunnen we

– Nijmegen zet zich in voor de bescherming van

versterken door het bedrijfsleven verder te ver-

stadsvogels als de huismus, spreeuw en de

binden met onderzoeksgroepen van de HAN en de

gierzwaluw. We bevorderen nestgelegenheid in

universiteit. De ramen en poorten van deze ken-

gebouwen en bij houden bij inrichting en beheer

nisinstellingen kunnen nog verder open.

van het groen rekening met de wensen van vogels. Ook geven we informatie over vogelvriendelijke

De binnenstad is een belangrijke plek om in te ver-

maatregelen. Hierdoor is Nijmegen leefbaarder

blijven en biedt ook werk aan veel mensen. We bou-

geworden voor vogels, maar ook voor mensen.

wen geen winkelcentra voor winkels die ook in de binnenstad een plaats kunnen vinden. We houden

2.3 Duurzame economie

het centrum veilig, bereikbaar en schoon door het

Nijmegen heeft een goede economische structuur.

vrachtverkeer in en rondom het centrum zoveel mo-

We hebben een goed opgeleide bevolking en zijn

gelijk te beperken. Om de markt een nieuwe impuls

door de goede voorzieningen en infrastructuur

te geven zoeken we de mogelijkheid om een perma-

aantrekkelijk als vestigingsplaats voor bedrijven en

nente markthal te realiseren, zodat mensen de hele

werknemers. Met de voltooiing van de nieuwe stads-

week verse producten uit de regio kunnen kopen.

brug zijn de industrieterreinen in Nijmegen-West goed verbonden met Nijmegen-Noord.

De gemeente heeft de vrijheid gekregen om zelf openingstijden te bepalen. Hierover gaat de gemeente

GroenLinks zet in op een duurzame en kleinschali-

in overleg met ondernemers. We houden hierbij ook

ge economie. Veel mensen in onze stad werken als

rekening met de kleine zelfstandige winkeliers.

zelfstandige. We moeten hen letterlijk en figuurlijk de ruimte geven. De gemeente kan hen helpen met

De laatste decennia hebben de dienstensector, on-

informatie over het ondernemerschap en leegstaan-

derwijs en gezondheidszorg zich sterk ontwikkeld

de panden kunnen worden ingericht als werkplaat-

in Nijmegen. Maar we mogen de industriegeschie-

sen en flexplekken.

denis niet vergeten. Innovatieve maakindustrie en 17

logistiek zijn nog steeds een belangrijke pijlers van

Ressen. Dit leidt bovendien ook tot een te grote

de lokale economie en bieden veel werkgelegenheid,

aantasting van het groene en open landschap.

ook aan lager opgeleiden. Een voorbeeld van een

Vermenging van functies in wijken juichen we

nieuw bedrijf is Sit & Heat, zij maken een duurzaam

soms juist toe. Zo biedt het Waalfront veel moge-

alternatief voor terrasverwarmers. Innovatie en

lijkheden voor cultuur, recreatie en horeca.

maakindustrie gaan in Nijmegen hand in hand.

6

We zoeken een locatie voor een permanente markthal waar mensen de hele week verse en

Op dit moment wordt veel gesproken over de eco-

regionale producten kunnen kopen.

nomische crisis en de oplopende werkloosheid. Dit

7

Vervuilende vrachtwagens houden we zoveel

is een groot probleem, maar we moeten nu ook al

mogelijk uit het centrum door het instellen van

voorbereid zijn op de periode ná de crisis. Over een

milieuzones. Het gebruik van fietskoeriers en

paar jaar kan de economie weer aantrekken en door

cargobikes wordt gestimuleerd.

vergrijzing kan er in bepaalde sectoren juist een

8

De laad- en lostijden voor goederen in de

tekort ontstaan aan arbeidskrachten. We moeten

binnenstad worden aangepast. Tot 10 uur is de

daarom een strategie ontwikkelen die ons voorbe-

binnenstad vrij toegankelijk voor goederenver-

reidt op deze ontwikkelingen. Daar hoort in ieder

voer en particulieren met een auto. Tussen 10 en

geval bij: Nijmegen blijft aantrekkelijk voor (buiten-

12 uur krijgt alleen gebundeld en schoon stads-

landse) werknemers om zich te vestigen, er is ruimte

vrachtvervoer toegang.

en infrastructuur voor nieuwe bedrijven die zich hier

9

Leegstand van winkels en kantoren wordt actief

willen vestigen, en zulke bedrijven worden niet als

tegengegaan. De gemeente houdt leegstand bij

concurrenten gezien, maar als onderdeel van een

en eigenaren worden aangeschreven en finan-

netwerkeconomie waarin mensen gebruik maken

cieel geprikkeld om hun pand (tegen een lagere

van elkaars expertise en samen werken aan inno-

huur) te verhuren. De gemeente werkt actief

vatie. De sterke punten van de Nijmeegse econo-

mee aan ruilverkaveling van winkels in de

mie moeten met elkaar worden verbonden: health,

binnenstad (concentratie van winkels in minder

onderwijs, logistiek, industrie, horeca, winkelen,

straten): zo houden we typische winkelstraten

creatieve sector en kleinschaligheid.

als de Hezelstraten en de Van Welderenstraat springlevend.

Actiepunten 1

10 De Nijmeegse innovatieve kenniseconomie is

Steeds meer mensen werken als zelfstandige

gebaat bij een goede verbinding tussen grote, in-

ondernemer. GroenLinks heeft een initiatiefvoor-

ternationale bedrijven als NXP, Haskoning, Syn-

stel ingediend om de positie van zelfstandigen te

thon en kleine, vaak beginnende bedrijven. De

verankeren in het economisch beleid. De komen-

gemeente neemt een actieve rol op zich om deze

de jaren zetten we ons ervoor in dat zelfstan-

verbinding tot stand te brengen. Een verbinding

digen worden erkend als economische factor

tussen de kenniseconomie en de maakindustrie

die van belang is voor de stad. Zij moeten de

is minstens zo belangrijk en wordt hierin meege-

ruimte krijgen om te ondernemen. De gemeente

nomen.

verbetert de contacten met en informatie aan

2 3

11 De gemeente ontwikkelt een strategie voor de

zelfstandigen door een digitaal zzp-loket in te

periode na de crisis. We mogen als stad de boot

richten.

niet missen als de economie weer aantrekt. Met

Zelfstandigen mogen als groep inschrijven op

werkgevers en onderwijsinstellingen zorgen we

aanbestedingen van de gemeente.

voor juist opgeleide werknemers. Leegstaande

De gemeente ontwikkelt een integrale visie op

kantoren en bedrijventerreinen worden geschikt

de sociale zekerheid van zelfstandigen, waarin

gemaakt voor hergebruik.

elementen als de bijstandsverlening voor zelf-

4

5

12 In het stadscentrum mag woonruimte worden

standigen en arbeidsongeschiktheidsvoorzienin-

ingezet voor de vestiging van een hotel, pension

gen worden opgenomen.

of bed & breakfast.

Er zijn in en rond Nijmegen genoeg bedrijventerreinen. Bij behoefte aan bedrijfsruimte gaan we

2.4 Wonen en stedelijke ontwikkeling

na of we bestaande bedrijfsterreinen efficiënter

Nijmegen is de oudste stad van het land en daar zijn

kunnen inzetten.

we trots op. Al twintig eeuwen lang is het aangezicht

De Nijmeegse binnenstad is de belangrijkste plek

van onze stad permanent aan verandering onderhe-

voor horeca en winkels. Daarom zijn we geen

vig. Dat zien we terug in het straatbeeld: op het kops

voorstander van een grootschalig retailpark in

plateau (Romeinen), op het Valkhof (Middeleeuwen), 18

op het Dobbelmanterrein en het Waalfront (indus-

een veilige, gezonde en groene woonomgeving in

triële revolutie), op de Singels (negentiende-eeuw-

wijken waar plek is voor iedereen. Nijmegen is een

se stadsuitleg), Plein 1944 (bombardement WO2),

ongedeelde stad: in iedere wijk staan zowel koop-

Dukenburg (woonwijken uit de jaren ‘70). GroenLinks

als huurwoningen, wonen jongeren en ouderen,

vindt dat we zuinig moeten zijn op ons erfgoed.

staan woningen, winkels en kleine bedrijven en goede scholen.

Tegelijkertijd willen we ruimte voor nieuwe ideeën en ontwikkelingen. GroenLinks wil de stad samen

Actiepunten

met burgers vormgeven. Mensen met ideeën voor

1

Woningcorporaties en gemeente ontwikkelen

een stuk grond, groepen die gezamenlijk een bouw-

een actieprogramma duurzaamheid. Energiebe-

project willen starten: de gemeente moet hen seri-

sparing, gebruik van duurzame energiebronnen

eus nemen en een kans bieden dit idee verder uit te

en materialen, en het principe van een circulair

werken. We zorgen dat een eigen huis bouwen ook is

gebruik van grondstoffen zijn daarbij uitgangs-

weggelegd voor mensen met een kleine portemon-

punt.

nee, door bijvoorbeeld goedkope percelen, erfpacht

2

of leningen.

Leegstand van kantoren en winkels en sloop van scholen, kerken en boerderijen gaan we tegen door actief mee te werken aan functieverande-

De bouwcrisis verdient de komende jaren alle aan-

ring maar ook door eigenaren hierop aan te spre-

dacht, want er zijn enorme financiële risico’s mee

ken. Dit gebeurt bijvoorbeeld al succesvol op de

gemoeid. GroenLinks wil daar verstandig mee om-

singels.

gaan, zonder dat angst de enige raadgever wordt. We

3

Voordat voor een pand een sloopvergunning

hebben er vertrouwen in dat de stad op termijn blijft

wordt afgegeven, kijken we eerst naar mogelijk-

groeien (het CBS voorspelt dat ook), en dat de stil-

heden voor hergebruik.

gevallen woningmarkt dan weer op gang komt. De

4

Ouderen moeten zo lang mogelijk zelfstandig en

ontwikkeling van het stationsgebied, Waalfront en

comfortabel kunnen wonen. Dat vereist geschik-

Waalsprong hebben prioriteit. Andere bouwplannen

te woningen. Met de corporaties en zorgpartijen

in de stad gaan alleen door als ze voldoen aan een

maakt de gemeente afspraken over het aanpas-

behoefte. De gebieden waar we wel bouwen, lenen

sen van woningen.

zich goed voor hoogbouw. Door geconcentreerd en

5

Naast ‘gewone’ woningen is het belangrijk dat

op een paar plaatsen te bouwen, kunnen we de stad

er voldoende woonplekken zijn waar mensen

groen houden.

tijdelijk kunnen worden opgevangen. Mensen die de maatschappelijke opvang verlaten, krijgen

GroenLinks vindt dat iedereen recht heeft op betaal-

daarna snel een huurwoning.

bare woonruimte van goede kwaliteit. Nijmegen zet

6

GroenLinks wil geen jongeren- of studenten-

de komende jaren stevig in op het realiseren van be-

quotum in Nijmeegse wijken. In panden waar

taalbare huurwoningen, omdat hier de meeste vraag

kamers worden verhuurd, willen we een goede

naar is. Het liefst doen we dat door hierover goede

controle op brandveiligheid. Wanneer er overlast

afspraken te maken met woningcorporaties . Wan-

is voor omwonenden pakken we dat gericht aan.

neer corporaties hiertoe onvoldoende in staat zijn

7

Huurteams steunen met hun expertise huurders

(door rijksbezuinigingen), investeren we als gemeen-

die te hoge huren moeten betalen. Ze zijn een ef-

te zelf in de bouw van voldoende nieuwe betaalbare

fectief instrument om te werken aan betaalbaar

huurwoningen. Omdat we daarmee rente besparen

wonen. Nijmegen blijft de huurteams dan ook

op de bouwgrond, is dit financieel verantwoord.

ondersteunen. 8

We willen huurders(organisaties) meer zeggen-

Dankzij de bouw van honderden nieuwe studenten-

schap geven over hun eigen woonomgeving. Ze

woningen is de kamernood in de afgelopen jaren

krijgen een stem in de afspraken tussen corpora-

verminderd. GroenLinks blijft er fors op inzetten

ties en gemeente.

dat iedere student een goede kamer kan krijgen in

9

Nijmegen.

Aanvragen voor een omgevingsvergunning (bouwen en slopen) staan niet alleen online maar ook ter plaatse duidelijk aangegeven. Zo betrek-

Onze stad kent ruim 70.000 woningen. We vinden

ken we omwonenden actiever.

het belangrijk dat deze energiezuiniger worden ge-

10 We gaan enthousiast door met initiatieven als

maakt en we gaan dan ook onverminderd door met

‘PlantJeVlag’ waar bewoners hun kavel geheel

onze energiebesparende plannen. We zorgen voor

zelf kunnen inrichten. Duurzaam bouwen en het 19

samenwonen van meer generaties staat cen-

gebruikmakend van een puntentelling waarmee

traal. Als gemeente maken we dat mogelijk door

zij de wettelijke maximale huurprijs kunnen bere-

leningen, eerlijke grondprijzen en erfpacht.

kenen. Dankzij de Huurteams besparen huurders

11 De bouwproductie van betaalbare huurwonin-

duizenden euro’s.

gen moet op gang blijven. Wanneer corporaties

– Ondanks forse bezuinigingen vanuit het Rijk,

onvoldoende kunnen investeren, stellen we als

blijven de Nijmeegse corporaties investeren in

gemeente hiervoor zelf geld beschikbaar.

energiezuinige huurwoningen.

12 We ontwikkelen plannen voor tijdelijk gebruik

– In het zelfbouwproject ‘PlantJeVlag’ kunnen men-

van ruimte, bijvoorbeeld met stadslandbouw,

sen hun eigen woning ontwerpen en bouwen. Er

energieopwekking, natuurspeeltuinen of evene-

komen verschillende mensen te wonen met een

menten.

grote en kleine portemonnee. Hiermee is een bij-

13 We zorgen ervoor dat historische verenigingen

zonder stukje Nijmegen ontwikkeld.

jongeren actief betrekken bij de geschiedenis

– Ondanks de economische crisis zijn er de afge-

van onze stad: lesprogramma’s over monumen-

lopen jaren duizenden woningen gebouwd in de

ten en archeologie helpen daarbij.

Waalsprong en de rest van de stad. GroenLinks is

14 In Nijmegen-Noord, op het Valkhof en in het

er trots op dat Nijmegen zich blijft ontwikkelen en

Waalfront zijn rijke archeologische vindplaatsen;

dat het stadsbeeld iedere dag anders is.

daar gaan we zorgvuldig mee om. Industrieel erf-

– Op initiatief van GroenLinks worden cultuur-

goed, zoals de Honigfabriek, wordt beschermd.

historische gebouwen de komende jaren beter

15 De komende jaren stelt de gemeente met voor-

beschermd. Vooruitlopend daarop is de NYMA-wa-

rang een lijst op met panden die beschermd

tertoren, pal naast de nieuwe stadsbrug, na een

moeten worden.

oproep van GroenLinks monument geworden.

16 Het groene erfgoed van Nijmegen is erg belang-

– Het Valkhof en het Goffertpark krijgen een flinke

rijk: we zijn zuinig op onze parken en zorgen dat

opknapbeurt, waarmee ons groene erfgoed een im-

historische bomenlanen (bijvoorbeeld in Duken-

puls krijgt.

burg) worden hersteld.

– GroenLinks heeft zich met succes verzet tegen

17 GroenLinks heeft in 2006 de uitslag van het

de lelijke gebouwen die mooie historische stads-

referendum over de herbouw van de Donjon

beelden ontwrichten. Zo zijn de oude panden van

gerespecteerd. Nu het na acht jaar nog steeds

Osnabrugge en Duthler al gesloopt.

niet gelukt is om de realisatie hiervan rond te

– Er zijn meer startersleningen verstrekt op de wo-

krijgen, zetten we ons in voor het opknappen

ningmarkt en dit leidt tot dynamiek op de markt.

van het park in het Valkhof en het behoud van

Woningaankopen door starters leidt tot andere

het cultuurhistorisch monument.

aankooptransacties, omdat de verkopende partijen

18 (Tijdelijke) Herbouw van cultuurhistorische

weer kunnen kopen. Een motie van GroenLinks

monumenten is op sommige plekken goed in te

over dit onderwerp is in 2012.

passen. Bijvoorbeeld de Poort aan de Hertogs-

– De gemeenteraad steunde een oproep van Groen-

traat of de theeschenkerij in de Goffert. Particu-

Links om niet mee te werken aan het kabinetsplan

liere initiatieven hiervoor ondersteunen we.

om massaal huurwoningen te verkopen. Dit plan

19 De beelden in de stad worden beter beschermd

is van tafel gegaan na massaal protest van huur-

tegen diefstal door ze steviger verankeren en

ders en de actie van GroenLinks.

chips te plaatsen.

– Door het door GroenLinks geschreven initiatiefvoorstel ‘aanvalsplan leegstand’ zien steeds meer


partijen het belang in van de aanpak van leeg-

– De afgelopen jaren zijn er honderden nieuwe stu-

stand.

dentenwoningen bijgebouwd. Daar zijn we trots op

– In Malvert zijn de maisonnettewoningen pas

en gaan we onverminderd mee door!

gesloopt nadat goede plannen zijn gemaakt voor

– Nieuwe huurwoningen blijven toegankelijk voor

de toekomst, op aandringen van GroenLinks en

huurders met een kleine portemonnee. Hierover

andere partijen, . Zo voorkwamen we sloop van be-

hebben we harde afspraken gemaakt met de wo-

taalbare woningen die plaats zouden maken voor

ningcorporaties.

braakliggende grond.

– Op initiatief van GroenLinks verleent de gemeente financiële ondersteuning aan de Huurteams. Deze

2.5 Mobiliteit

Huurteams gaan op verzoek langs bij huurders

Mobiliteit is belangrijk voor mensen. Het betekent

om te bepalen of de huurprijs goed of te hoog is,

vrijheid, brengt mensen bij elkaar en zorgt ervoor 20

dat mensen naar hun werk kunnen gaan. Maar

5

Er is de afgelopen jaren voldoende geïnvesteerd

mobiliteit heeft ook schaduwkanten. De afgelopen

in de auto. De komende vier jaar worden geen

jaren is al veel geïnvesteerd in het terugbrengen

nieuwe investeringen gedaan, ook niet in het

van lawaai, stank, fijnstof, verkeersslachtoffers en

doortrekken van de A73 en in de Dorpensin-

CO2-uitstoot. Dat blijven we doen. GroenLinks wil

gel-Oost.

een gezonde, groene stad waarin plek is voor slimme

6

en duurzame mobiliteit. Dat betekent: voorrang voor

De gemeente stelt zich op als aanjager voor het gebruik van deelauto’s, dat scheelt kostbare par-

de fiets en schoon openbaar vervoer.

keerplaatsen en kan mensen flink geld besparen. 7

De oude spoorlijn Nijmegen-Kleve wordt op-

Lopen en fietsen is gezond, goed voor het klimaat en

nieuw in gebruik genomen. Een (elektrische)

ook nog eens het goedkoopst. Een loop- of fietskilo-

lightrail met tussenstops in Groesbeek, Kranen-

meter kost de overheid veel minder dan een autoki-

burg en Nütterden/Donsbrüggen zorgt voor een

lometer. En hoe minder auto’s op de weg, hoe meer

goede aansluiting verder Duitsland in.

ruimte er is voor mensen die de auto per se nodig

8

We lobbyen bij het Rijk en NS om Nijmegen op het

hebben. Samen met het Nijmeegse bedrijfsleven

Nachtnet van de spoorwegen aan te sluiten. Zo

willen we werken aan afspraken om de autodrukte

kan iedereen ’s nachts met het openbaar vervoer

op de weg verder terug te dringen.

terugkeren naar Nijmegen, en andersom. Daarvan heeft de stad economisch en cultureel profijt.

Het openbaar vervoer staat er in Nijmegen goed

9

GroenLinks wil dat mensen met een beperking,

voor. De bussen rijden op schoon biogas. Het open-

ouderen en minima zoveel mogelijk zelf kunnen

baar vervoer kan verder versterkt worden door de

reizen met een betaalbaar openbaar vervoer.

aanleg van een tram of ander hoogwaardig openbaar

Daarom willen we een gericht kortingsysteem en

vervoer (HOV). We kiezen voor een comfortabele en

vinden we het belangrijk dat de binnenstad goed

aantrekkelijk vervoerswijze die positieve effecten

bereikbaar blijft met het openbaar vervoer.

heeft op de economische ontwikkeling van onze

10 We zetten in op hoogwaardig openbaar ver-

stad.

voer (HOV) in de stad. Er wordt actief gelobbyd bij Rijk en Provincie voor een bijdrage aan een

Actiepunten 1

tramverbinding tussen de universiteit, stad en

Het netwerk van snelfietspaden wordt verder

Waalsprong. Als een tram onhaalbaar is, kiezen

uitgebreid door fietsroutes aan te leggen naar

we voor andere vormen van HOV. Een fijnma-

plaatsen rond Nijmegen, zoals Groesbeek, Cuijk

zig netwerk van busverbindingen (met schone

en de Ooijpolder. Door de aanleg van de Groene

bussen) geldt als aanvulling hierop. De bus blijft

Route voor het autoverkeer, ontstaat op andere

stoppen in het centrum.

plekken in de stad meer ruimte voor de fiets. We

2

11 We lobbyen in Den Haag om de snelheid op de

maken straten zoals de Archipelstraat, Molen-

A73 bij Dukenburg terug te brengen naar 100

weg, IJpenbroekweg en Hengstdalseweg fiets-

km/u. We vinden de gezondheid en nachtrust

vriendelijker.

van mensen belangrijker dan enkele seconden

Er komt een servicedienst die fietsers in de stad

tijdwinst voor de automobilist.

hulp biedt bij pech onderweg. Hiervoor wordt 3

12 Parkeren krijgt een eerlijke prijs: geen subsidie

een leerwerkbedrijf opgericht.

van de gemeente naar autoparkeerplaatsen.

Fietsen krijgen meer plek in woonwijken en bij

Schone auto’s betalen minder dan vervuilende

de Nijmeegse stations. Een centrale fiets-trom-

auto’s, zodra dit wettelijk mag.

mel, een af te sluiten parkeerstalling voor fietsen

4

13 Het Nijmeegs parkeerbeleid is erop gericht om

in de openbare ruimte, is een veilige en mooie

bezoekers van de stad zoveel mogelijk buiten de

oplossing, ook voor grotere fietsen, e-bikes en

stad op te vangen (transferium). Willen mensen

bakfietsen.

toch in de binnenstad parkeren dan gaat dat

Bromfietsers en scooters gaan zoveel mogelijk

zoveel mogelijk ondergronds en aan de rand van

van het fietspad naar de rijbaan. Dat is veiliger

de binnenstad. We kiezen voor terrassen, groen,

en gezonder voor iedereen. De politie gaat ge-

speelplekken en ruimte voor parkerende bewo-

richt controleren of er geen snelheidsduivels op

ners en ontmoedigen daarom het parkeren op

de fietspaden rijden. De stimuleringsregeling om

straat.

vieze scooters in te ruilen voor schone elektri-

14 Bij nieuwbouw kiezen we voor flexibele parkeer-

sche scooters zetten we voort.

normen: zo hebben studenten minder auto’s dan gezinnen. 21

15 De ringstraten en Waalkade gaan binnen de

– Ook buiten parkeergarages zijn oplaadpunten

autovrije zone vallen. De Waalkade wordt omge-

geplaatst voor elektrische motorvoertuigen.

vormd tot een mooie, breed opgezette en aan-

– De inrichting van de Groenestraat wordt groener

trekkelijke flaneerboulevard.

en fietsvriendelijker.

16 Autoverkeer dat niet als eindbestemming het

– Het netwerk van snelfietspaden is uitgebreid,

noordelijke deel van de stad heeft, wordt via

naast Nijmegen-Wijchen nu ook Nijmegen-Beu-

de Groene Route (Energieweg – Neerbossche-

ningen, Nijmegen-Heumen en binnenkort ook

weg – Weg door het Jonkerbos en Grootstalse-

Nijmegen-Arnhem en Nijmegen-Cuijk.

laan) geleid. In Nijmegen-West wordt streng

– In 2013 is het definitieve NS-station Nijmegen-Lent

gewaakt voor fijnstofovertredingen en de ver-

opgeleverd.

keersonveiligheid als gevolg hiervan.

– Het grote aantal verkeersborden in de stad wordt

17 Ondanks verschillende verbeteringen is het

teruggebracht. Dit vergroot het overzicht en daar-

stationsgebied nog steeds niet veilig genoeg

mee de veiligheid en bespaart bovendien kosten.

voor fietsers en voetgangers. De komende jaren

– Op initiatief van GroenLinks zijn de Nijmeegse ha-

investeren we in het aanpakken en vergroenen

vens een jaar eerder gebaggerd dan gepland. Hier-

van het stationsgebied, zodat het een waardige

door liggen de woonschepen veiliger en ontstaat

groene en aantrekkelijke entree is voor de stad.

in de Lindenberghaven de kans om oude museum-

18 Bij grote concerten, evenementen en festivals

schepen te laten aanmeren.

komen er goede regelingen om bezoekers zoveel mogelijk met het OV te laten komen, zoals bijvoorbeeld Zevenheuvelenloop en Marikenloop al jaren doen. Dat ontlast de verkeersdruk op de stad, de omwonenden en het milieu. Wat hebben we bereikt? – De meeste bushaltes zijn toegankelijk gemaakt voor mensen met een rolstoel of mensen die slecht ter been zijn. – Het netwerk van snelfietspaden is de afgelopen jaren flink uitgebreid. Rood asfalt leidt snel, veilig en comfortabel vanuit Nijmegen naar Beuningen, Arnhem, Wijchen en Malden. – Geparkeerde auto’s verdwijnen steeds meer uit de straten van de binnenstad. De groene Nassausingel is hier het beste voorbeeld van. De auto’s staan nu even verderop in een ondergrondse parkeergarage. – Het aantal (gratis) fietsenstallingen is flink uitgebreid bij het station en in de binnenstad. En dat worden er na de opening van de fietsenkelders onder Doornroosje en Plein 1944 nog meer. – Nijmegen krijgt in 2014 een nieuw treinstation: de Goffert. – De Nijmeegse stadsbussen rijden op groen gas, gemaakt van ons eigen GFT-afval. Daarmee is de bus dus een schoon streekproduct. – Steeds meer scholen besteden aandacht aan de verkeersveiligheid bij het halen en brengen van kinderen. – Taxi’s, bestelbusjes, scooters en auto’s van de gemeente Nijmegen rijden steeds meer op schone brandstoffen (aardgas, biogas van gecontroleerde herkomst of elektriciteit).

22

Hoofdstuk 3

We zijn een open stad GroenLinks staat voor vrijheid voor iedereen. In een

GroenLinks staat voor een kleurrijke en tolerante

open samenleving kun je zijn wie je bent en zeggen

samenleving, waaraan iedereen in gelijke mate en

wat je vindt. Mensen staan open voor andere ideeën,

in zo groot mogelijke vrijheid kan deelnemen. We

leren van elkaar, en creativiteit wordt gewaardeerd.

werken aan Nijmegen als pluriforme stad waar alle

Nijmegen is voor GroenLinks een kleurrijke, open en

mensen zich kunnen ontplooien en hun leven naar

bruisende stad, waar de blik naar buiten is gericht.

eigen keuze kunnen inrichten, zonder discriminatie,

Maar dat vinden we geen vanzelfsprekendheid. Het

racisme, seksisme of andere vormen van uitsluiting.

vergt permanent aandacht en open debat. Ruimte

Er is ruimte voor diversiteit en er zijn kansen voor

voor verschil bestaat alleen als de democratie goed

iedereen, ongeacht geslacht, etnische achtergrond,

werkt, grenzen continu in de gaten worden gehou-

geloof, handicap, of seksuele gerichtheid. De ge-

den en rechten worden beschermd.

meente moet zich actief inzetten om discriminatie tegen te gaan en emancipatie te bevorderen. Uit-

In een open en betrokken gemeente staan de

gangspunt is altijd dat vrijheden en verworvenhe-

inwoners centraal en stelt de lokale overheid zich

den van burgers gelden voor alle burgers. Vrijheid

dienstbaar en betrokken op. In een open gemeente

claimen voor jezelf betekent ook dat je diezelfde

accepteren we dat er vanuit verschillende groepen,

vrijheid hoort te gunnen aan een ander. De ver-

individuen en perspectieven wordt meegepraat over

antwoordelijkheid voor een kleurrijke en tolerante

en invloed wordt uitgeoefend op het beleid van de

samenleving ligt evenveel bij de gemeente als bij

gemeente. Dit vinden wij niet meer dan logisch

haar inwoners. Alleen dan kunnen we in de stad de

omdat GroenLinks het belangrijk vindt dat inwoners

vruchten plukken van een diverse en open samenle-

zich betrokken voelen bij de inrichting van hun leef-

ving.

omgeving en zich verantwoordelijk voelen voor het welzijn van de hele stad. De lokale overheid veran-

Een voorwaarde voor een open samenleving is

dert van allesbedenker en allesbeslisser steeds meer

dat mensen veilig zijn. Bij het handhaven van de

naar facilitator. Immers, wie weet beter dan de inwo-

openbare orde en veiligheid zetten we altijd eerst

ners waarom het gaat en wat er wel en niet goed

in op het voorkomen van overlast en criminaliteit,

gaat in je eigen buurt. Op deze manier zetten we

want we vinden preventie efficiënter dan repressie.

de waardevolle ervaring en kennis van alle betrok-

We hebben oog voor de privacy van burgers en we

ken bewoners in om nog betere en toegankelijkere

ondersteunen eigen initiatieven van burgers om

dienstverlening voor elkaar te krijgen. Laagdrempe-

hun omgeving leefbaar te houden. Door bewoners

lig, open en transparant. Daarbij is het uitgangspunt

en ondernemers te betrekken bij de veiligheid in

dat in principe alle informatie, overwegingen en

hun leef- en werkomgeving zorgen we voor duur-

besluiten van de gemeente openbaar zijn (openbaar,

zame oplossingen voor overlast en criminaliteit. De

tenzij…). Zo maken we samen een dienstbare, trans-

gemeente moet de regie nemen en zorgen voor een

parante en betrokken gemeente.

goede communicatie tussen professionals, bewoners en ondernemers.

Nijmegen als open stad is gebaat bij een dynamische culturele sector. Cultuur stelt vragen bij wat we

Nijmegen heeft de blik naar buiten. De open samen-

dachten zeker te weten, ze verbeeldt werelden die er

leving stopt niet bij de gemeentegrens. GroenLinks

niet zijn. GroenLinks realiseert zich dat kunst en cul-

ziet kansen in samenwerking en kennisuitwisseling

tuur bijdragen bij aan een stad waar mensen graag

met naburige gemeenten, ook over de grens, zoals

wonen, bedrijven zich graag vestigen, en toeristen

met Kleve. Ook wanneer we lokaal handelen, denken

graag komen. Het zorgt niet alleen voor persoonlijke

we mondiaal. De gemeente gaat daarom al haar pro-

ontwikkeling en ontspanning, cultuur verbindt ook

ducten, diensten en werk zoveel mogelijk duurzaam,

mensen, en de culturele sector vormt een bron van

regionaal, diervriendelijk maar ook fair trade inko-

werkgelegenheid en bestedingen. Juist in tijd van

pen, en omarmt het voortbestaan van internationale

crisis is het belangrijk om creativiteit alle ruimte te

stedenbanden in hun nieuwe rol als kennismake-

geven. Immers: creativiteit en een bloeiende culture-

laars. Bovendien koesteren we de internationale

le sector laat een stad bloeien en vernieuwen.

gemeenschap in Nijmegen, door de dienstverlening 23

voor buitenlandse studenten en expats te verbete-

besteed. We zijn voor transparant en integer bestuur.

ren.

Hoewel de Nijmeegse bestuurders en volksvertegenwoordigers hebben laten zien verantwoord met

Hoe maken we Nijmegen tot een open stad?

gemeenschapsgeld om te gaan, wil GroenLinks een stapje verder en dit inzichtelijk maken voor de bur-

1. We maken de gemeente zo transparant moge-

gers. GroenLinks wil daarom een actueel declaratie-

lijk; alle gemeentelijke informatie wordt zoveel

overzicht van alle gemeenteraadsleden, wethouders

mogelijk openbaar.

en de burgemeester.

2. We stimuleren kleine culturele initiatieven en geven ruimte aan nieuwe experimenten.

De gemeentelijke website moet toegankelijk zijn

3. Bij het handhaven van veiligheid waarborgen de

voor iedereen – ook voor mensen met een beperking.

rechten en privacy van onze inwoners.

Naar informatie moet je niet onnodig lang hoeven zoeken; dit wordt regelmatig getest door een in-

3.1 Burgerparticipatie & dienstverlening

wonerspanel. Ook voor mensen die geen internet

Openbaarheid van gegevens, vrijheid van informa-

hebben, moet informatie van de gemeente gemak-

tie en transparantie geven de burgers ruimte om

kelijk te verkrijgen zijn in het gemeentehuis, bij

mee te denken. De burger mag zijn of haar overheid

wijkgerichte informatiepunten (STIPS) en via lokale

ter verantwoording roepen. Betrokkenheid bij het

media. Binnen de digitale dienstverlening tussen de

bestuur van de stad vergt immers niet alleen dat

gemeente en onze inwoners blijven gegevens van

inwoners weten wat er speelt, maar ook weten waar

inwoners veilig en privé: we zorgen dat we goed be-

en wanneer ze inbreng kunnen leveren. Plus dat ze

schermd zijn tegen bijvoorbeeld cyberaanvallen.

er vervolgens op kunnen vertrouwen dat er naar hen geluisterd wordt en dat de gemeente helder over

De tevredenheid over de toegankelijkheid en dienst-

beslissingen communiceert.

verlening van de gemeente aan de individuele burger wordt regelmatig gemeten en met de uit-

GroenLinks heeft vertrouwen in burgers. We vinden

komsten worden snel verbeteringen doorgevoerd.

het van groot belang dat Nijmegenaren – in een zo

Met een apart e-Bedrijvenloket wordt tegelijkertijd

vroeg mogelijk stadium – betrokken worden bij grote

de gemeentelijke dienstverlening aan ondernemers

en klein(er)e veranderingen in hun woonomgeving.

verbeterd. In de zoektocht naar kostenbesparingen

We pleiten voor ‘beginspraak’ waarbij burgers en

minimaliseren we de inhuur van dure externe bu-

maatschappelijke organisaties in een zo vroeg moge-

reaus: we kijken eerst naar de kennis en de kwaliteit

lijk stadium worden betrokken bij plannen. Dit zorgt

die we al in huis hebben.

voor betere, gedragen plannen en voorkomt weerstand achteraf. We vinden daarom dat de gemeente

Actiepunten

haar burgers proactief moet informeren, niet alleen

1

Alle gemeentelijke informatie wordt zoveel

als het gaat om bestemmingsplannen en vergunnin-

mogelijk openbaar toegankelijk (alles openbaar,

gen maar ook bij bijvoorbeeld sloop en bouwuitbrei-

tenzij...). De informatie wordt online, vraaggericht, en gemakkelijk vindbaar aangeboden.

dingen. Een goede eerste stap hiervoor is de dienst2

verlening via internet, waarbij inwoners zich kunnen

De dienstverlening van de gemeente wordt zo-

abonneren voor een e-mailoverzicht van plannen

veel mogelijk digitaal aangeboden. Voorwaarde

en vergunningen per postcode. GroenLinks vindt

is wel dat deze online varianten daadwerkelijk

dat deze service veel bekender moet worden onder

voor iedereen toegankelijk zijn en de privacy en

de inwoners van Nijmegen. Deze internetservice

betrouwbaarheid gewaarborgd zijn. 3

alleen is echter niet voldoende. GroenLinks wil ook

Bewoners en maatschappelijke organisaties

bij bestemmingsplanwijzigingen zien dat er op die

kunnen tijdig meepraten over belangrijke be-

plek een bordje wordt opgehangen waarin de wijzi-

slissingen in de gemeente en hebben dan ook

ging wordt aangekondigd. De gemeente gaat zich in

daadwerkelijk invloed: beginspaak. 4

de verantwoording van het beleid meer richten op

Met een apart e-Bedrijvenloket verbeteren we de

haar inwoners. Wat GroenLinks betreft wordt alle

dienstverlening aan ondernemers. Daar is ook

gemeentelijke informatie zoveel mogelijk openbaar

veel informatie te vinden over Maatschappelijk

en makkelijk te vinden. Relevante informatie voor

Verantwoord Ondernemen (MVO) en duurzaamheid.

burgers is altijd up-to-date online beschikbaar op 5

de gemeentelijke website. Burgers hebben immers

Raad, college en ambtelijke organisatie laten in ieder geval één keer in een raadsperiode de in-

recht om te weten of gemeenschapsgeld goed wordt 24

6

7

tegriteit doorlichten. Up-to-date declaratieover-

theekvoorziening in de buurt erg belangrijk. Omdat

zichten worden online beschikbaar.

aparte biebgebouwen erg kostbaar zijn, zorgen we

Door MKB-vriendelijk, regionaal en sociaal aan

dat er in iedere wijk boeken geleend kunnen worden

te besteden besparen we op de inhuur van exter-

vanuit een school of wijkcentrum. Zo zijn er niet al-

ne adviseurs.

leen grote instellingen in en rond het centrum maar

Cliëntenorganisaties, adviesraden en zelforgani-

zijn er ontmoetingsplaatsen in alle wijken.

saties worden tijdig en actief betrokken bij het

8

ontwikkelen en uitvoeren van het beleid waar-

De culturele sector heeft een groot maatschappelijk

over zij adviseren.

draagvlak en staat niet op zichzelf . In de voorgaan-

Nijmegen wordt een Schone Kleren Gemeente.

de jaren is al ingezet op samenwerking binnen de

Minimaal 70% van het bedrijfskledingbudget

eigen sector om meer mogelijk te maken. Groen-

wordt besteed bij bedrijven die een goede en

Links wil dit verbreden door ook aan te sturen op

onafhankelijke, heldere controleerbare gedrags-

samenwerking met andere domeinen, zoals econo-

code hebben op het gebied van arbeidsnormen

mie, openbare ruimte en onderwijs en wetenschap.

en milieu.

Door tijdelijk leegstaande panden en terreinen een culturele invulling te geven kan cultuur helpen de

3.2 Cultuur

binnenstad levendig en aantrekkelijk te houden voor

Nijmegenaren vinden hun stad aantrekkelijk door de

consumenten, ondernemers en bewoners.

rijkdom aan natuur en cultuur. Cultuur is belangrijk voor persoonlijke ontwikkeling en draagt bij aan een

Actiepunten

gezonde en sociale leefomgeving. Cultuur verbindt

1

GroenLinks houdt cultuureducatie overeind om jongeren te laten kennismaken met cultuur.

mensen en zorgt voor ontspanning en veel plezier. 2

De culturele en creatieve sector draagt ook bij aan

In iedere wijk is de biebfunctie aanwezig, bij voorkeur op scholen of in wijkcentra. We houden

onze lokale economie en schept werkgelegenheid.

vijf bibliotheekvestigingen open. 3

GroenLinks vindt de culturele sector van Nijmegen

Ten behoeve van een kleurrijk en veelzijdig

van grote waarde en wil daarom ruimte en vrijheid

cultureel aanbod stimuleren en faciliteren we

bieden aan het experiment, kleine en nieuwe initia-

kleine initiatieven en experimenten, ook op het

tieven. Kleine creatieve en culturele organisaties zijn

nieuwe stadseiland. 4

wendbaar en goed in staat in te spelen op wensen

Tijdelijk leegstaande panden en terreinen geven we een creatieve en culturele invulling, zoals in

uit de stad. Naast de grote instellingen bieden zij een

het Waalfront al gebeurt.

programma met een geheel eigen kleur. Nijmegen 5

is een kleurrijke stad en dat willen we stimuleren,

Grote culturele instellingen stellen een deel van

laten zien en vieren. Om zoveel mogelijk nieuwe

de cultuurkaartjes beschikbaar tegen betaalbare

initiatieven een kans te geven willen we kleine orga-

prijzen voor minima. 6

nisaties vooral helpen iets van de grond te krijgen.

Een nieuw te vestigen oorlogsmuseum in Nijme-

De gemeente moet creatieve initiatieven faciliteren

gen mag niet ten koste gaan van andere culture-

op zo’n manier dat ze uiteindelijk zelfstandig verder

le initiatieven, zoals de Cultuurspinnerij in het

kunnen.

Vasimgebouw. 7

Met het vernieuwde Doornroosje en het rijke aanbod aan festivals zetten we Nijmegen op de

Om iedereen te kunnen laten deelnemen is het be-

kaart als popmuziekstad.

langrijk dat het aanbod van kunst en cultuur maat8

schappelijk breed en laagdrempelig is en dat initia-

Veel cultuuraanbod is nog alleen Nederlandsta-

tieven ook inzetten op samenwerken en verbinden

lig. De gemeente stimuleert meer internationale

met het amateurcircuit. Activiteiten in het ama-

activiteiten en evenementen dat interessant is

teurcircuit zijn essentieel voor de culturele diver-

voor buitenlandse toeristen en niet-Nederlandse

siteit en levendigheid, en doen een relatief beperkt

inwoners van Nijmegen.

beroep op publieke middelen. Toegankelijke voorzieningen voor kunst en cultuur zijn een betaalbare

3.3 Openbare orde en veiligheid

bijdrage aan het welzijn en plezier van mensen.

Nijmegen is een stad waar mensen het prettig vinden om te wonen. Daar hoort ook een veilige woon-

We bezuinigen daarom niet op cultuureducatie voor

en leefomgeving bij waarin mensen zich vrij voelen

kinderen en jongeren en maken hierover goede af-

om te gaan en staan waar ze willen. GroenLinks is

spraken met de scholen. Voor kinderen is een biblio-

voor een effectief optreden tegen overlast en crimi25

naliteit om de veiligheid op straat en de leefbaarheid

3

Elke nieuwe gemeentelijke (veiligheids)maatre-

in de buurt te waarborgen. Niemand mag zich onvei-

gel wordt onderworpen aan een privacy-scan om

lig voelen. We zien een rol weggelegd voor bewoners

ongewenste gevolgen in kaart te brengen en te

en ondernemers in het creëren en behouden van een

voorkomen.

veilige stad. De gemeente moet de hierbij de regie op

Beleid dat ernstig inbreuk maakt op de privacy

zich nemen en zorgen voor een goede communicatie

van inwoners wordt na een vooraf vastgestelde

tussen professionals, bewoners en ondernemers.

periode geëvalueerd, en indien mogelijk weer afgeschaft. Cameratoezicht, mosquito’s, preventief

De beste oplossing om de openbare orde te handha-

fouilleren, gebiedsontzeggingen en samenscho-

ven en de stad veilig te houden is evenwicht tussen

lingsverboden passen niet bij een overheid die

preventie en stevig aanpakken. Zo wordt in Nij-

haar eigen burgers vertrouwt.

megen al een aantal jaren gewerkt met het veilig-

5

Drugscriminaliteit gaan we tegen en we zorgen

heidshuis en Veilig wijkteams, waarin de gemeente

dat de kwaliteit van drugs controleerbaar wordt.

samenwerkt met zowel politie en justitie als de

We zijn voorstander van een lokaal experiment

zorg en welzijnsinstellingen om problemen aan te

met legale teelt en aanvoer van cannabis op klei-

pakken. Waar overlast door jongeren wordt ervaren

ne schaal. Als het Rijk zo’n experiment opstart,

(lawaai, vernielingen en geweld) helpt negeren net

zet Nijmegen zich in om hieraan deel te nemen.

zo weinig als louter hard aanpakken. Het gaat er

6

GroenLinks wil voorkomen dat de handel en het

om duurzame oplossingen te zoeken: met praten,

gebruik van soft- en harddrugs met elkaar ver-

ruimte bieden en grenzen stellen, afspraken maken,

mengd raken. Om overlast van wijkdealers aan

toezicht houden (jongerenwerkers, politie), zo nodig

te pakken zijn we voor een redelijke verspreiding

alternatieve activiteiten organiseren en straffen bij

van de coffeeshops over de verschillende stads-

misdragingen. Met jongerenbuurtbemiddeling geven

delen. Ook zijn we tegen de legitimatieplicht bij

we daar jongeren een actieve rol in.

coffeeshops om te laten zien dat je Nederlander bent.

Het opsporen, aanpakken en bestraffen van crimi-

7

Inrichten en onderhouden van de openbare

naliteit is soms nodig maar voor GroenLinks nooit

ruimte is erg belangrijk voor een gevoel van

het hele verhaal: het is beter en goedkoper om

veiligheid. Er moet gezorgd worden voor goed

overlast en criminaliteit te voorkómen. Daarbij is het

onderhoud van groen in de wijken en op sommi-

ten allen tijden van belang om aandacht te hebben

ge plekken kan slimme verlichting een oplossing

voor privacy. Een prettige en veilige stad betekent

zijn.

namelijk ook dat de gemeente haar inwoners niet

8

Het is onaanvaardbaar wanneer personen

bij voorbaat als verdachten behandelt. De inwoners

uit buurten worden weggepest vanwege hun

van Nijmegen moeten er op kunnen vertrouwen

afkomst, godsdienst of seksuele gerichtheid of

dat zij zo min mogelijk door de overheid in hun

welke reden dan ook. De gemeente maakt af-

privacy worden aangetast. Er zitten grenzen aan

spraken met woningcorporaties om de veiligheid

hoever de overheid mag gaan in de opsporing van

te vergroten. Het uitgangspunt is dat de dader

strafbare feiten. Het belang van de bescherming van

verhuist en het slachtoffer blijft. Niet omgekeerd.

de burgerrechten van alle bewoners weegt zwaar in

9

Handhavende diensten (politie en bureau

de afweging om burgerrechten op te schorten in het

toezicht) zijn divers van samenstelling: meer

belang van de opsporing.

vrouwen, homo’s en migranten. Dit vraagt om specifieke wervingscampagnes.

Actiepunten 1

2

Naast de huidige Veilig wijkteams (VWT) in de

3.4 Diversiteit

Meijhorst, Neerbosch-Oost en Hatert wil Groen-

Nijmegen is een kleurrijke stad. Een stad waarin

Links ook starten met VWTs in andere wijken

mensen genieten van de verschillen. Waar mensen

waar de veiligheidsbeleving onvoldoende is,

openstaan voor andere ideeën en van elkaar leren.

zoals in de Voorstenkamp en de Aldenhof.

GroenLinks wil mensen grip op hun eigen leven

Bewoners en ondernemers worden direct betrok-

geven. Het is niet meer je afkomst, geslacht, seksu-

ken bij het signaleren van veiligheidsproblemen

ele geaardheid, fysieke toestand, leeftijd, etnische

in hun wijk en bij het meedenken over oplos-

achtergrond of religie die bepalen wie je bent, maar

singen. Met buurttoezicht kunnen bewoners de

je eigen keuzen en wensen. In Nijmegen is er ruimte

ogen en oren van de wijk zijn en bijdragen aan

voor diversiteit en ‘anders zijn’, en er zijn kansen

meer veiligheid.

voor iedereen. 26

De gemeente moet volgens ons de voorwaarden

litatief hoogwaardig diversiteitsbeleid. Ze stelt

scheppen voor een stad waarin iedereen in gelijke

stageplekken beschikbaar en bij aanbestedingen

mate en in zo groot mogelijke vrijheid kan deelne-

wordt het creëren van stageplaatsen als criteri-

men. Dit houdt in dat de gemeente zich actief moet

um meegenomen.

inzetten om discriminatie tegen te gaan en eman-

2

Op de website van de gemeente staat duidelijk

cipatie te bevorderen. GroenLinks is voor een breed

wie het aanspreekpunt is voor welke vorm van

diversiteitsbeleid dat rekening houdt met verschillen

het anti-discriminatie en/of emancipatiebeleid.

en overeenkomsten tussen mensen, bijvoorbeeld in

3

Het deurbeleid van horecaondernemers moet

sekse, cultuur en leeftijd, met alle varianten daarbin-

helder en maar voor één uitleg vatbaar zijn; de

nen. Dat begint ermee dat de gemeente moet weten

gemeente maakt hierover afspraken met de

of, en in hoeverre bepaalde groepen worden ach-

horeca. Racistisch toelatingsbeleid wordt keihard

tergesteld en/of uitgesloten. Hierin is een grote rol

aangepakt. Waar dat niet helpt moet de gemeen-

weggelegd voor bureau Ieder1Gelijk. Het behandelen

te in het uiterste geval overgaan tot (gedeeltelij-

en registreren van klachten over discriminatie moet

ke of tijdelijke) intrekking van de horecavergun-

zo laagdrempelig mogelijk. GroenLinks wil daarnaast

ning.

investeren in preventie en voorlichting, bijvoorbeeld

4

De gemeente wordt niet alleen voorbeeldwerk-

op scholen, om zo de sociale veiligheid en leefbaar-

gever op het gebied van diversiteit, maar stelt

heid te verbeteren.

diversiteit ook als voorwaarde aan organisaties en instellingen die een subsidierelatie hebben

GroenLinks wil het belang van diversiteit sterker

met de gemeente.

verankeren in het gemeentelijke beleid en in de

5

De gemeente luistert naar religieuze en le-

eigen organisatie. Ook gaat de gemeente diversiteit

vensbeschouwelijke organisaties en zoekt naar

meer stimuleren bij lokale organisaties door daar

mogelijke samenwerking om bij preventie en

bij de subsidieverlening heldere afspraken over te

voorlichting specifieke groepen te bereiken.

maken en voorwaarden aan te stellen. Diversiteit

6

De gemeente stimuleert het oprichten van

wordt daarmee zoveel mogelijk onderdeel van álle

gay straight allianties (GSA’s) op scholen en

beleid: divers waar het kan, specifiek waar nodig,

in buurten van leerlingen/buurtbewoners die

bijvoorbeeld om problemen van één bepaalde groep

solidair ondersteuning bieden bij homofobische

inwoners aan te pakken. Bij het vaststellen, uitvoe-

incidenten jegens homo’s en transgenders, die

ren en aanpassen van het beleid maken we gebruik

gepest en geïntimideerd worden in hun woon-

van de kennis en ervaring in verschillende groepen

omgeving. Zelf geeft de gemeente Nijmegen het

(vrouwen, allochtonen, mensen met een beperking,

goede voorbeeld en sluit zich aan bij Workplace

homo’s, lesbiennes, biseksuelen en transgenders,

Pride, om zo een LHBT (Lesbisch, Homo-, Bi-, en

ouderen en jongeren), en geven we hen in een zo

Transseksueel) vriendelijke werkomgeving te

vroeg mogelijk stadium een actieve rol.

garanderen. 7

Nieuwkomers mogen niet financieel de dupe

GroenLinks vindt dat uitgeprocedeerde asielzoekers

worden van vertragingen bij de IND. De sociale

die niet terug kunnen naar hun moederland moeten

dienst treedt ruimhartig op en verstrekt indien

worden opgevangen om te voorkomen dat ze als

nodig een voorschot aan nagereisde gezinsleden.

illegaal op straat belanden. De bescherming van de

8

De gemeente zorgt in samenwerking met Vluch-

rechten van de mens en de rechten van het kind we-

telingenWerk voor geschikte huisvesting en

gen hierin zwaar. De gemeente ondersteunt projec-

inkomen voor nagereisde gezinnen en treft tijdig

ten die dit mogelijk maken. Om nieuwe Nijmegena-

maatregelen voor vluchtelingen die in het kader

ren echt kans te geven een toekomst op te bouwen,

van gezinshereniging komen.

zorgen we voor goede voorlichting over inburgering-

9

Inburgeringsplichtigen worden goed voorgelicht

strajecten en snelle procedures bij het toewijzen van

over hun rechten en plichten en over het feit dat

een huurwoning en/of een uitkering.

iemand geen Nederlander kan worden wanneer het inburgeringsexamen niet wordt behaald.

Actiepunten 1

10 Mensen met een beperking kunnen bij verkiezin-

Het personeelsbestand van de gemeente wordt

gen zelfstandig hun stem uitbrengen in toegan-

een afspiegeling van de Nijmeegse bevolking. De

kelijke stembureaus en stemcabines. GroenLinks

gemeente zet zich actief in voor het aantrekken

wil verdere uitbreiding van het aantal toeganke-

én behouden van werknemers van verschillende

lijke stembureaus en stemcabines.

afkomst. De gemeente voert hiervoor een kwa27

11 De gemeente stimuleert de toegankelijkheid

saties.

voor rolstoelen bij winkels en horeca-evenemen-

3

In navolging van de Stichting Stedenband Nijme-

ten. Alle gebouwen die eigendom zijn van de

gen-Masaya faciliteren we ook de verzelfstandi-

gemeente moeten rolstoeltoegankelijk zijn.

ging van de stedenbanden met Pskov en Gaziantep.

3.5. Internationaal

4

GroenLinks kijkt over de grenzen. Nijmegen heeft

De activiteiten in het kader van de Millenniumdoelstellingen worden na 2015 voortgezet.

een lange geschiedenis op het gebied van steden-

5

Het inkoopbeleid van de gemeente wordt nog

banden. Zo besloot Nijmegen na de Tweede Wereld-

duurzamer en socialer. In 2015 koopt de ge-

oorlog tot een stedenband met de stad Albany in de

meente voor 100% duurzame, diervriendelijke en

Verenigde Staten. Later zijn Masaya (Nicaragua) en

regionale of fair trade producten.

Pskov (Rusland) erbij gekomen. Als laatste is Nijmegen een nieuwe stedenband aangegaan met Gazian-


tep (Turkije). GroenLinks is hier trots op.

– Nijmegen heeft nog steeds een humane opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. GroenLinks

De rol van de stedenbanden is de laatste jaren

zet zich in om deze humane opvang overeind te

echter veranderd, en de nadruk is verschoven van

houden.

financiële projectondersteuning naar het overdragen

– De nieuwbouw van Doornroosje naast het Cen-

van kennis. Dit vergt ook een andere samenwerking

traal Station wordt opgeleverd in 2014. GroenLinks

tussen gemeente en de particuliere stichtingen die

heeft consequent steun verleend aan de nieuw-

uitvoer geven aan de stedenbanden. Stichting Ste-

bouwwensen die na ongeveer twintig jaar worden

denband Nijmegen-Masaya heeft zelf het initiatief

gerealiseerd.

genomen om geen structurele subsidie meer te wil-

– Dankzij een reddingsoperatie gesteund door

len ontvangen van de gemeente, en werkt alleen nog

GroenLinks bestaat het muZIEum nog, en heeft het

op projectbasis met de gemeente samen. GroenLinks

een nieuwe plek gekregen in de kelders en foyer

onderschrijft de nieuwe rol van de stedenbanden als

van Stadsschouwburg.

‘kennismakelaars’.

– Scholen mogen zelf bepalen wie komt lesgeven over kunst en cultuur, voorheen waren zij gebon-

GroenLinks wil blijven investeren in activiteiten

den aan één grote aanbieder.

die de gemeentegrenzen overschrijden. We wil-

– In buurtspeelplekken worden waar mogelijk toe-

len samenwerken met andere gemeenten binnen

stellen geplaatst die geschikt zijn voor kinderen

de Stadsregio Arnhem-Nijmegen en de provincie

met een beperking. Zo is Brakkefort toegankelijk

Gelderland, maar ook in de Euregio en in Europese

voor kinderen met een beperking. Ook wordt ge-

verbanden. Door breder samen te werken maakt

tracht om natuurspeelplekken geschikt te maken

Nijmegen meer aanspraak op bijvoorbeeld Europese

voor kinderen met een beperking.

geldstromen. Samen sta je sterker.

– Nijmeegse coffeeshops blijven gastvrij voor buitenlandse bezoekers, waardoor de straathandel

Nijmegen is in 2008 aangemeld als Millenniumge-

in het centrum van Nijmegen verder is terugge-

meente. Een van de Millenniumdoelen die in 2015

drongen.

behaald moet worden is eerlijke handel. De gemeen-

– Bij evenementen in de stad wordt meer gelet op

te Nijmegen is goed op weg en heeft haar eigen cri-

toegankelijkheid en duurzaamheid.

teria voor het inkoopbeleid geformuleerd. Daarnaast

– De gemeente stimuleert zorginstellingen homo-

vindt kennisuitwisseling plaats tussen Nijmegen en

vriendelijker te worden en het keurmerk ‘De Roze

de zustersteden over zaken als armoedebestrijding.

Loper’ te halen.

GroenLinks wil deze activiteiten voortzetten, ook na

– De bibliotheekfunctie op de basisscholen blijft

2015.

behouden. – Op aandringen van GroenLinks heeft het college

Actiepunten 1

van B&W bij de minister aangedrongen op een

De gemeente informeert de inwoners actief over

kinderpardon dat uiteindelijk is gehonoreerd.

haar internationale activiteiten. 2

De gemeente stimuleert met haar stedenbanden betrokkenheid van (groepen) inwoners, scholen, instellingen, bedrijven en ontwikkelingsorgani-

28

Hoofdstuk 4

We hebben een efficiënte organisatie De gemeente staat relatief dicht bij mensen en weet

uit de opgebouwde reserves te halen. In 2013 heeft

wat er speelt in de samenleving. Het is een goede

de gemeente ervoor gekozen om extra geld vrij te

ontwikkeling dat de gemeente, samen met andere

maken om de reserves te vullen. Binnen enkele jaren

gemeentes in de regio, op steeds meer terreinen zelf

zijn de reserves weer op peil, mits zich geen extra te-

sociaal beleid uitvoert. Omdat tegelijkertijd flink ge-

genvallers en nieuwe Rijksbezuinigingen voordoen.

kort wordt in de middelen die de gemeente ontvangt van het Rijk en de provincie, staat de haalbaarheid

Prioriteiten

en de dienstverlening wel onder druk.

Dat we met minder geld meer moeten doen knelt en noodzaakt de gemeente tot scherpe keuzes.

We zetten hierbij een beweging in gang dat we niet Hierbij hanteren we de volgende principes:

uitgaan van wat de gemeente kan doen voor mensen, maar wat mensen en instellingen voor elkaar

1

kunnen betekenen. De rol van de gemeente richt

We doen het anders, zoals bij zorg en welzijn een

zich op het bij elkaar brengen van mensen en zorgen

nieuwe lijn is ingezet om eerst informele zorg te

voor noodzakelijke voorzieningen, als die anders

organiseren in wijkverband en pas later duur-

niet tot stand zouden komen.

dere professionele hulp in te schakelen als het niet anders kan. Wat echt essentieel is, houden we overeind, zoals inkomensondersteuning voor

De gemeentelijke organisatie en maatschappelijke

minima.

instellingen zijn geen doel op zich en worden steeds 2

meer omgebouwd tot flexibele netwerkorganisaties.

We investeren in: – betaalbare zorg voor iedereen die het nodig

Het aantal ambtenaren dat bij de gemeente werkt,

heeft;

wordt steeds kleiner en beperkt zich steeds meer tot het initiëren en controleren van beleid. De gemeente

– meer betaalbare woningen;

heeft maar beperkte ruimte tot het innen van be-

– goed geïsoleerde woningen;

lastingen en heffingen. Daar waar we dat wel doen,

– het opwekken van goedkope en betaalbare energie;

dragen de sterkste schouders de zwaarste lasten en

– meer natuur- en wandelroutes;

belonen we milieuvriendelijk gedrag.

– een aantrekkelijker, veiliger en groener stationsgebied.

We moeten steeds scherpere beslissingen nemen 3

over wat we wel en niet doen. Maar we moeten ook

We schrappen in zaken die anderen heel goed

durven blijven investeren in de stad. Dat houdt de

zelf kunnen of die we minder prioriteit geven,

stad leefbaar, aantrekkelijk voor bedrijven en men-

zoals het ondernemersfonds, onderhoud van de

sen om zich te vestigen en komt uiteindelijk ook ten

openbare ruimte en de aanleg van nieuw asfalt

goede aan de economische structuur.

voor de auto.

De gemeente werkt op steeds meer beleidsterreinen

Actiepunten

samen met de regio. Dit is een goede zaak, maar we

1

Subsidies moeten doelmatig worden besteed.

moeten oog houden voor de democratische controle.

Directeuren en bestuurders van instellingen

We tuigen geen nieuwe bestuurlijke structuren op

waar de gemeente een subsidierelatie mee heeft,

waar de gemeenteraad uiteindelijk maar beperkte

verdienen niet meer dan de burgemeester. 2

invloed op heeft. We geven er de voorkeur aan om

Maatschappelijke voorzieningen worden zoveel mogelijk gecombineerd en waar mogelijk is er

per beleidsterrein keuzes te maken wat we wel en

sprake van zelfbeheer.

niet samen met regiogemeentes gaan doen. 3

De gemeente betaalt niet mee aan leerlingen-

De afgelopen jaren had de gemeente voldoende

vervoer naar levensbeschouwelijke scholen.

reserves om tegenvallers op te vangen. De ver-

Kinderen hebben recht op passend onderwijs,

slechterde grondexploitaties in de Waalsprong, het

maar ouders moeten zelf betalen voor kosten die

Waalfront en bedrijventerrein Bergerden heeft de

voortvloeien uit hun eigen levensbeschouwing.

gemeente genoodzaakt flink af te boeken en geld 29

4

5

De gemeente stemt haar voorzieningen beter af

maar bedrijven die aan de gemeente leveren wordt

op buurtgemeentes. Denk hierbij aan sportvoor-

ook gevraagd om werkzoekenden in te zetten en

zieningen en bibliotheken.

op te leiden.

De kosten van het college van B&W en de ge-

– De lokale lasten voor inwoners zijn niet hoog in

meenteraad worden beperkt tot het noodzakelij-

vergelijking met andere grote gemeenten. Voor

ke en het wettelijk minimum. Dit betreft zowel

huurders zijn we zelfs de goedkoopste gemeente.

de vergoedingen als de ondersteuning. 6

– Bestuurders van Nijmeegse instellingen waar de

De gemeente onderzoekt of het verder samen-

gemeente een substantiële subsidie aan verleent,

gaan van de ambtelijke organisatie met buurtge-

verdienen niet meer dan de burgemeester.

meentes leidt tot kostenbesparing. 7

Het programma citymarketing en externe betrekkingen voegen we toe aan het programma economie.

Waar investeren we in? – Om mensen voldoende ondersteuning te blijven bieden, maken we structureel 2,5 miljoen euro vrij om een deel van de bezuinigingen van het PvdA-VVD-kabinet op de huishoudelijke hulp te compenseren. We blijven zorg bieden voor mensen die dat nodig hebben. De landelijke bezuiniging op de huishoudelijke hulp met 40% wordt met eigen middelen van de gemeente gehalveerd tot 20%. – We maken jaarlijks 1 miljoen euro vrij voor duurzaam beleid: met financiële prikkels stimuleren we woningeigenaren om hun woning te isoleren en duurzame energie op te wekken. – We zetten 5 ton per jaar in om huurwoningen energiezuiniger te maken. – Om walstroom te realiseren aan de Waalkade investeren we 2 miljoen euro. – Voor het creëren van wandel– en natuurpaden investeren we 5 ton. – We maken het stationsgebied aantrekkelijker, veiliger en groener (kosten 3 miljoen). Om ruimte te maken in de begroting geven we minder uit aan de volgende zaken: Het ondernemersfonds schaffen we af (opbrengst 6 ton). Deze activiteiten kunnen ook door ondernemers zelf georganiseerd worden. We verminderen investeringen in asfalt voor de auto, zoals de Dorpensingel-Oost, en het onderhoud van wegen (2 miljoen). We versoberen het onderhoud van de openbare ruimte, zoals het vijf keer per week nat dweilen van het stadscentrum (2 miljoen euro). Wat hebben we bereikt? – Het inkoopbeleid van Nijmegen is duurzaam en sociaal geworden. Niet alleen prijs is van belang, 30

We maken een mooie stad

Recommend Documents