Wcj^r. Coffeeshops in Dordrecht. Gedoog-en handhavingsbeleid op grond van artikel 13b Opiumwet. Auteur Sector. Onderwerp Status In opdracht van Datum

Wcj^r I llllllll lüll II Illll Uil Wil lil» lllli «in imi n . « » m».«.,

-.....,

MPGD1201106300759050S

QD1

30.06,2011

0i09

Coffeeshops in Dordrecht G e d o o g - e n h a n d h a v i n g s b e l e i d op g r o n d van artikel 13b O p i u m w e t

Auteur

J,H,

Sector

Publleksdlensten

Boogaard

Afdeling Openbare orde en veiligheid Onderwerp

Coffeeshopbeleld

Status

Vastgesteld

In opdracht van

Burgemeester

Datum

23 j u n i 2 0 1 1

Pagina

1/34

i

Inhoudsopgave

Samenvatting '. 1 Inleiding...................... 4 2 Drugssituatie in Nederland. 5 3 Kaders en bevoegdheden algemeen. ! 4 (Volks)gezondheld en preventie 1e 5 Lokale Invulling gedoogbeleid , ......,!" 6 H a n d h a v i n g s b e l e i d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 7 Handhaving bij andere gebouwen dan gedoogde c o f f e e s h o p s . . . . . . . . . . . . . . . . . . ' . . . . . . . . . 2 5 Bijlage 1 Overzicht landelijke regelgeving en beleid........... 26 Bijlage 2 Overzicht coffeeshops. ." Bijlage 3 ' Schol en c r i t e r i u m ' , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . r . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ,,V

Pagina 2/34

Samenvatting In dit document is het g e d o o g - en handhavingsbeleid van de gemeente Dordrecht met betrekking tot coffeeshops vastgelegd. Daarbij zijn de voigende beleidsuitgangspunten gehanteerd: 1. tegengaan van overlast, verloedering, normvervaging en druk op het w o o n - en leefklimaat door de exploitatie van coffeeshops; 2. beschermen van kwetsbare groepen zoals jongeren (scholieren); 3. scheiding van markten tussen soft- en harddrugs; 4. tegengaan van georganiseerd© criminaliteit; 5. beperking van de (gezondheidsrisico's die verbonden zijn aan het gebruik van cannabis. Het oude coffeeshopbeleid, dat sinds 1995 van kracht was, is geactualiseerd en op diverse punten aangescherpt. In vergelijking met het oude beleid zijn de volgende zaken ongewijzigd gebleven; * Maximumstelsel met uitsterfbeleid (tot zes coffeeshops). * Coffeeshops dienen te voldoen aan de A H O J - G - p l u s - c r i t e r i a , De meest relevante aanscherpingen zijn: Concretere beschrijving van de gedoogerlteria en de handhavingsmaatregelen, waardoor er minder ruimte is voor interpretatieverschillen, * Vergunningverlening voor twee jaar in plaats van onbepaalde tijd, Naast een exploitatievergunning wordt tevens een expliciete gedoogverklaring afgegeven, * Nieuw 'scholencriterium' op grond waarvan een coffeeshop niet binnen een afstand van 350 meter van een school voor voortgezet onderwijs gevestigd mag zijn, * Om voor een gedoogverklaring in aanmerking te komen moet de exploitant een bewijs van goed betaalgedrag van de Belastingdienst kunnen overleggen, De exploitant en leidinggevenden dienen te beschikken over een preventiecertificaat.

Pagliii 3/34

Inleiding Sinds 1995 kent de gemeente Dordrecht een coffeeshopbeleid. In het verlengde van dat beleid zijn in het zogenaamde driehoeksoverleg (bestaande uit de burgemeester, de plaatsvervangend hoofdofficier van justitie en de districtschef van politie) handhavingsafsprakën gemaakt. Die afspraken zijn vastgelegd in het op 25 november 1996 vastgestelde "Handhavingsarrangement coffeeshops district Dordrecht", De belangrijkste reden hiervoor was dat het aantal coffeeshops in de jaren ervoor fors was gestegen. Dat ging gepaard met een toename aan overlastveroorzakende neveneffecten van de verkoop en het gebruik van softdrugs In coffeeshops en In de omgeving van deze Inrichtingen, Het doel van het beleid en het arrangement was om de overlast tegen te gaan en de verkoop van softdrugs beheersbaar te houden. Sindsdien hebben zich diverse ontwikkelingen voorgedaan, zoals nieuwe inzichten met betrekking tot de (handel in) softdrugs, geconstateerde knelpunten in de huidige (handhavlngs)praktjjk en aanscherping van (landelijk) beleid, op grond waarvan het gewenst is het gemeentelijk coffeeshopbeleid te actualiseren, in het Politiek akkoord voor de periode 2010-2014 hebben de coalitiepartijen (Beter voor Dordt, WD en CDA) aangegeven sterk te willen inzetten op Veiligheid en Leefbaarheid. Concreet geeft het Politiek akkoord aan dat de uitvoering van het beleid rond coffeeshops aangescherpt dient te worden, vooral in relatie tot overlast. Aangegeven wordt hoe de burgemeester ais bevoegd bestuursorgaan toepassing zal geven aan de hem toekomende bevoegdheden. Dit document is derhalve aan te merken als een beleidsregel in de zin van titel 4.3 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), Een concreet stappenplan 1 ten aanzien van de aanpak van diverse overtredingen vormt een wezenlijk onderdeel van dit beleid. Met de vaststelling van het in dit document opgenomen coffeeshopbëieid, komen het hiervoor genoemde beleid van 19 december 1995 en het Handhavingsarrangement coffeeshops district Dordrecht van 25 november 1998 te vervallen.

Zie hoofdstuk 6.6.

Pagina 4/34

D r u g s s i t u a t i e in N e d e r l a n d Voor het huidige Nederlandse drugsbeleid is de wijziging van de Opiumwet in 1976 van groot belang, In de wet is toen (wat de strafbedreiging betreft) het onderscheid tussen soft- en harddrugs tot stand gebracht. Harddrugs zijn als stoffen met een onaanvaardbaar risico op de bij de wet behorende 'lijst I* geplaatst, Öp 'lijst II' staan met name hennepproducten, die als softdrugs worden aangemerkt. Het bezit van harddrugs Is strafbaar gesteld als een misdrijf» Bezit van een beperkte hoeveelheid (minder dan 30 gram) softdrugs Is daarentegen een overtreding. Dit verschil in strafbaarstelling is de basis van het (strafrechtelijke) gedoogbeleid van de laatste decennia en vormt tevens de basis voor dit gemeentelijk coffeeshopbeleid. Uit de Evaluatie van het Nederlands drugsbeleid die het kabinet In 2009 heeft laten uitvoeren, blijkt dat de drugsproblematiek i t n groot aantal facetten kent en voortdurend verandert. Het assortiment genotsmiddelen met een gevaar voor de Individuele én volksgezondheid Is in de loop der jaren aanzienlijk t o e g e n o m e n . Het gebruikerspubliek is zeer gevarieerd. Ten aanzien van gezondheidsrisico's en verslavingszorg is het beleid redelijk succesvol geweest. Maar de problemen rond overlast en drugsgerelateerde criminaliteit drukken zwaar op lokale overheden en de georganiseerde misdaad heeft de weg naar het grote geld van de internationale drugshandel gevonden. Ook de sociale Impact van alcohol- en drugsgebruik onder jongeren wordt steeds duidelijker, Jongeren zitten bijvoorbeeld meer dan Incidenteel onder invloed op school. Dit beïnvloedt hun prestaties en hun mogelijkheden in de toekomst. De Adviescommissie Drugsbeleid onderschrijft in haar rapport Geen deuren maar daden; nieuwe accenten in het Nederlandse drugsbeleid de bevindingen van de Evaluatie. De realiteit rond drugs Is sinds de voorgaande drugsnota uit 1995 aanzienlijk veranderd. Door deze veranderingen is ook het debat over drugs complexer g e w o r d e n , 2,1

Coffeeshops in relatie tot criminaliteit Het Nederlandse softdrugsbeleid is al jarenlang onderwerp van discussie, De verkoop van softdrugs is In beginsel een strafbaar feit, maar wordt onder voorwaarden gedoogd 8 , De 'achterdeur' van de coffeeshop valt echter niet onder het gedoogbeleid. Hoewel er relatief weinig bekend is over de wijze waarop coffeeshophouders de inkoop hebben georganiseerd, maakt de achterdeurproblematiek de coffeeshopsector gevoelig voor contacten met en infiltratie van criminele samenwerkingsverbanden. Dat wordt nog eens bevorderd doordat er veel geld te verdienen Is in deze sector met een omzet van honderden miljoenen euro's en doordat de straffen voor handel in softdrugs relatief laag zijn. De coffeeshopbranche is divers van aard en is fors van karakter veranderd, Het beeld van de kleine ondernemer die ooit Uit idealistische motieven een coffeeshop begon, geldt nog slechts een klein deel van de branche, die inmiddels gedomineerd wordt door grootschalige en vaak ook bovenlokaal opererende, commerciële uitbaters die al dan niet rechtstreeks verbonden zijn met d© wereld van de georganiseerde misdaad, ' Zie hoofdstuk 3,1 voor meer Informatie over de gedoogvoorwaarden,

Pagina S/34

Uit een preventieve doorlichting van de cannabissector in Amsterdam en Venlo blijkt dat voor 80 procent van de ondernemers In deze branche geldt dat zij criminele antecedenten hebben. Het is ook voor de goedwillende eigenaar van coffeeshops moeilijk om cannabis af te nemen van kleinschalige zelfstandige (thuls)telers; die zijn grotendeels verdrongen of Ingelijfd door grootschalige producenten wier doelstelling het niet langer Is om cannabisconsumenten te dienen maar die uit zijn op een desnoods met gewelddadige middelen veilig te stellen financieel belang, Er is sprake van een 'verharding' van de criminaliteit. Kwekers worden onder druk gezet en bedreigd, In Noord-Brabant hebben zich recent vijf vuurwapenincidenten voorgedaan in verband met hennepteelt en georganiseerde misdaad. Daarnaast heeft de burgemeester van Helmond persoonlijke beveiliging gekregen en is een coffeeshop per direct gesloten vanwege een dreiging uit het criminele milieu. De aanpak van (overlast en) criminaliteit die samenhangt met de handel in verdovende middelen is een van de speerpunten uit het regeerakkoord "Vrijheid en verantwoordelijkheid" en het gedoogakkoord van W D , CDA en P W . Hiervoor worden naast strafrechtelijke ook bestuurlijke instrumenten ingezet.

Pagina

6/34

3

K a d e r s en b e v o e g d h e d e n a l g e m e e n Dit hoofdstuk geeft de wettelijke en beleidsmatige kaders weer die van toepassing zijn op drugs en c o f f e e s h o p s \ De landelijk vastgestelde justitiële gedoogeriterla en de lokale bevoegdheden komen aan de orde, Voor een overzicht van de meer algemene landelijke beleidsuitgangspunten wordt, omwille van de leesbaarheid, verwezen naar Bijlage 1,

3.1

Justitiële gedoogenteria Het gebruik van drugs op zich is niet strafbaar gesteld. Wel strafbaar is het om drugs binnen of buiten Nederlands grondgebied te brengen, drugs te bereiden, te verwerken, te verkopen, af te leveren, te verstrekken, te vervoeren, aanwezig te hebben of te vervaardigen (artikel 2 en 3 Opiumwet), De handhaving van de Opiumwet verloopt langs twee w e g e n : de strafrechtelijke w e g , uitgevoerd door het Openbaar Ministerie en de bestuursrechtelijke weg, uitgevoerd door de burgemeester. Het College van Procureurs-generaal heeft in de Aanwijzing Opiumwet aangegeven hoe met de strafrechtelijke vervolging van overtredingen van de Opiumwet om wordt gegaan. De kern van de aanwijzing voor zover het coffeeshops betreft Is dat onder strikte voorwaarden overtredingen van de Opiumwet worden g e d o o g d . Deze strikte voorwaarden worden aangeduid met de term 'AHOJUG-pluscrltorla'. Ook in Dordrecht komen alleen verkooppunten van cannabisproducten die zich houden aan deze criteria eventueel in aanmerking voor een exploitatievergunning en een gedoogverklaring. De AHOJ-G-plus-criteria lulden als volgt: A: geen Affichering: coffeeshops mogen geen reclame maken voor hun handelswaar, anders dan een summiere aanduiding op de betreffende lokaliteit; H: geen verkoop van Harddrugs: coffeeshops mogen geen harddrugs verkopen en/of voorhanden hebben; O: geen Overlast; coffeeshops mogen geen overlast 4 veroorzaken; J: geen toegang van en geen verkoop aan J e u g d i g e n ; coffeeshops mogen geen bezoekers onder de 18 jaar toelaten; Q; geen verkoop Grote hoeveelheden: coffeeshops mogen niet meer dan 5 gram cannabis per transactie* verkopen en niet meer dan 500 gram cannabis in voorraad hebben; plus: geen verkoop in combinatie met alcohol; coffeeshops mogen geen alcoholische dranken schenken (het 'plus-criterium'). Gemeenten kunnen in het lokale coffeeshopbeleid extra maatregelen opnemen voor coffeeshops in de buurt van scholen. Deze maatregelen worden genomen ter bescherming van de gezondheid van schoolgaande jongeren en het verbeteren van het w o o n - en leefklimaat rondom scholen,

* Een 'coffeeshop' is een alcoholvrije (horeca)gelegenheicl waar handel In en gebruik van softdrugs plaatsvindt, ' Onder overlast kan onder andere worden verstaan parkeeroverlast, geluidshinder, vervulling en/of voor of nabij de coffeeshop rondhangende klanten. * Onder transactie wordt verstaan; alle koop én verkoop in één coffeeshop op eenzelfde dag met betrekking tot eenzelfde koper,

Pagina

7/34

De VNG en de ministers van Justitie en BZK hebben In 2008 afgesproken dat alle gemeenten in 2011 voer coffeeshops een afstandscriterium van minimaal 250 meter tot scholen voor voortgezet onderwijs hanteren of andere drempelverhogende maatregeien treffen, In het regeerakkoord "Vrijheid en verantwoordelijkheid" is deze afstand vergroot naar 350 meter. Indien door een gedoogde coffeeshop één van de A H O J - Q - p l u s eriteria wordt overtreden, dan wordt langs strafrechtelijke weg (bijvoorbeeld leidend tot oplegging geldboete of (voorwaardelijke) vrijheidsstraf) en/of bestuurlijke weg (sluiting op grond van artikel 13b van de Opiumwet) opgetreden, 3,2

Bevoegdheden en

verantwoordelijkheden op

lokaal niveau

Lokale driehoek Volgens de richtlijnen van het Openbaar Ministerie* moet de lokale driehoek (afstemmingsoverleg tussen Burgemeester, Officier van Justitie» Districtschef van politie) het coffeeshopbeleid bespreken. Het OM werkt bij de totstandkoming en handhaving van lokaal coffeeshopbeleid samen met de lokale autoriteiten, In het kader van een in de lokale driehoek gezamenlijk uit te werken integraal beleid ten aanzien van coffeeshops, dient tot een evenwichtige Inzet van de verschillende beheersingsinstrumenten te worden g e k o m e n . De in de lokale driehoek vertegenwoordigde partijen dragen elk vanuit hun eigen verantwoordelijkheid en bevoegdheid bij aan een samenhangend en effectief beleid, In dit beleid worden de strafrechtelijke en bestuursrechtelijke bevoegdheden op elkaar afgestemd, Elk van de partijen zorgt voor een deel van de handhaving: de officier van justitie kan vervolgen, maar kan een coffeeshop niet sluiten. De burgemeester kan wel sluiten, maar niet strafrechtelijk vervolgen. De politie kan pas effectief optreden als duidelijkheid bestaat over de capaciteit die vereist is voor de bestuursrechtelijke handhaving en de opsporing van strafbare feiten, Vaststelling beleid door de gemeente De lokale driehoek is de plaats waar afspraken over het lokale coffeeshopbeleid worden gemaakt. Dit is echter een overleg, geen bevoegd gezag. De driehoek vervolgt niet, sluit niet, verstrekt geen exploitatievergunningen of gedoogverklaringen. Het afgesproken beleid moet worden vertaald tot gemeentelijk beleid, In de gemeente wordt bepaald welke nadere voorwaarden, in aanvulling op de AHOJG-plus-criteria, worden gesteld, Bevoegdheden van de burgemeester In algemene zin geldt dat de burgemeester verantwoordelijk is voor de handhaving van de openbare orde en veiligheid. Op basis van artikel 174 Gemeentewet is de burgemeester belast met het toezicht op openbare gebouwen en met de uitvoering van verordeningen die betrekking hebben op dat toezicht. Coffeeshops zijn "voor het publiek openstaande g e b o u w e n " zoals bedoeld in artikel 174 Gemeentewet,

* Aanwijzing Opiumwet (2000A019).

Pagina

S/34

Sinds de invoering van artikel 13b Opiumwet (april 1999) moet het lokale coffeeshopbeleid (mede) worden gebaseerd op dit artikel. Artikel 13b Opiumwet luidt als volgt: Artikel 13b Opiumwet 1, De burgemeester is bevoegd tot oplegging van een last onder bestuursdwang indien in woningen of lokalen dan wel In of op bij woningen of zodanige lokalen behorende erven een middel als bedoeld in lijst I of II wordt verkocht, afgelmvmrd of verstrekt dmn wel daartoe aanwezig is. 2. Het eerste lid is niet van toepassing indien woningen, lokalen of erven als bedoeld In het eerste lid, gebruikt worden ter uitoefening van de artsenljbereidkunst, de geneeskunst, de tandheelkunst of de diergeneeskunde door onderscheidenlijk apothekers, artsen, tandartsen of dierenartsen. Op grond van artikel 4:81 Algemene wet bestuursrecht, dat bepaalt dat beleidsregels worden vastgesteld door het bevoegde bestuursorgaan, is de burgemeester bevoegd om het coffeeshopbeleid vast te stellen.

Pagina

9/34

4

( V o l k s g e z o n d h e i d en p r e v e n t i e

4.1

Drugsgebruik door jongeren (landelijk) Het cannabisgebruik onder Nederlandse jongeren ligt boven het gemiddelde in de Europese Unie. Het kabinet maakt zich grote zorgen over de tendens dat drugs- en alcoholgebruik door jongeren a i s ' n o r m a a l 1 wordt gezien, omdat alcohol- en drugsgebruik flinke gezondheids- en maatschappelijke consequenties kan hebben voor de j e u g d . Naast de mogelijke (directe) gezondheidsschade, ziet het kabinet nog twee argumenten om voor minderjarigen een strengere en meer beschermende koers te v a r e n : schade aan persoonlijke groei (schade aan zich ontwikkelende hersenen, risico op verslaving, minder persoonlijk geluk en minder goede sociale status) en schade in brede zin (overmatig middelengebruik als onderdeel van meervoudig probleemgedrag: psychosociale en gedragsstoornissen, schoolverzuim, plegen van delicten). Om de drugs- (en alcohol-)problematiek aan te pakken stelt het kabinet een samenhangend pakket aan preventiemaatregelen voor: drugsgebruik ontmoedigen (schoolpreventieprogramma "De Gezonde school en genotmiddelen 11 ) , problematisch gebruik vroeger signaleren, hulpverlening sneller inschakelen, gezondheidsschade beperken.

4.2

Drugsgebruik in Dordrecht Uit de door de QQD uitgevoerde gezondheidsenquête 2009 blijkt het volgende. Cannabis is de meest gebruikte drugssoort, die door 5,9% van de volwassenen van Dordrecht (19-64 jaar) in het laatste jaar is gebruikt. Dit vindt met name onder de 19-35 jarigen plaats (12,9%). In het afgelopen jaar gebruikte 1,8% van de volwassenen harddrugs. De percentages drugsgebruik in Dordrecht zijn hoger dan in de Drechtsteden; zie onderstaande grafiek.

eömiafeis; |

harddrugs

Jongeren in Dordrecht Uit de gecombineerde 'Communities That Care'/Jeugdmonitor 12-18 jarigen in Dordrecht blijkt dat in 2008 6% van de jongeren positief heeft geantwoord op de vraag of zij in de afgelopen 4 weken softdrugs (hasj of marihuana) hebben gebruikt. Ten opzichte van 2004 is het drugsgebruik gedaald, Net als roken en alcoholgebruik neemt softdruggebruik toe met de leeftijd. MBÖ-ers gebruiken het vaakst softdrugs. In Dordrecht is het percentage softdruggebrulkers lager dan landelijk (6% versus 8%); het percentage harddruggebruikers (1%) is ongeveer gelijk.

Pagina 10/34

Gevraagd naar de vrijetijdsbesteding, gaf 3% van de jongeren aan wel eens in een coffeeshop te komen, 4,3

Verantwoordelijkheid coffeeshophouders Gezien de rol van coffeeshops als belangrijkste leverancier van softdrugs aan gebruikers en de aan het gebruik verbonden risico's, wordt het van groot belang geacht dat coffeeshophouders hun verantwoordelijkheid nemen ais het gaat om het voorkomen van problematisch gebruik, Daarom wordt in navolging van onder meer Rotterdam een nieuw element geïntroduceerd in het Dordtse coffeeshopbeleid: exploitanten en leidinggevenden van coffeeshops dienen een cursus deskundigheidsbevordering te volgen en dientengevolge te beschikken over een zogenaamd preventiecertificaat. Uit een in Rotterdam gehouden evaluatie blijkt dat dit als een succesvol instrument wordt gezien, ook onder coffeeshophouders. Bijkomend voordeel is dat contacten tussen coffeeshophouders en betrokken overheidsinstanties geïntensiveerd worden en drempels voor uitwisseling van informatie en anticiperen op incidenten lager worden.

Pagina

11/34

S 5.1

Lokale invulling gedoogbeleid Dordts

coffeeshopbeleid

in

historisch

perspectief

In 1995 heeft de gemeente Dordrecht beleid ontwikkeld voor coffeeshops. Öp 25 november 1998 Is vervolgens het 'Handhavlngsarrangement coffeeshops district Dordrecht' vastgesteld, De belangrijkste reden hiervoor was dat het aantal coffeeshops In de jaren ervoor fors was gestegen, Dat ging gepaard met een toename aan overlastveroorzakende neveneffecten van de verkoop en het gebruik van softdrugs In coffeeshops en In de omgeving van deze inrichtingen. Het doel van het beleid en het arrangement was om de overlast tegen te gaan en de verkoop van softdrugs beheersbaar te houden. Het beleid hanteerde als uitgangspunt een maximumstelsel van zes coffeeshop In de gemeente, Dit ging gepaard met een zogenaamde uitsterfeonstructie, omdat er op dat moment meer dan zes coffeeshops aanwezig waren, Aanvragen tot het vestigen van een nieuw© coffeeshop of aanvragen die leiden tot een wijziging van de bestaande vergunning (bijvoorbeeld door verandering In bedrijfsvorm) werden niet gehonoreerd. Daarnaast moesten de coffeeshops voldoen aan de AHOJ-G-crlterla en mocht er geen alcohol worden geschonken. Ook was een vergunning nodig, eerst op grond van de Overlasfverordenlng en later op grond van de Algemene Plaatselijke Verordening, Van de veertien coffeeshops die in 1996 bekend waren zijn er acht overgebleven.' De impact van de aanwezigheid van coffeeshops op het w o o n - en leefklimaat is vaak wat groter dan die van (de meeste) reguliere horeca-inrichtingen. In de afgelopen jaren zijn door de politie een aantal incidenten en overtredingen geconstateerd die een direct gevolg zijn van of te relateren zijn aan de exploitatie van een coffeeshop. Het gaat daarbij met name om overlast door rondhangende bezoekers, foutgeparkeerde voertuigen of vervuiling In de directe omgeving van de coffeeshop. Ook is er Incidenteel sprake van verkoop aan minderjarigen en (vermoedens van) handel In harddrugs In of in de directe omgeving van coffeeshops. Enkele coffeeshopexploitanten hebben naar aanleiding van dergelijke incidenten formele bestuurlijke waarschuwingen ontvangen. Sinds de invoering van het coffeeshopbeleid is er een maal overgegaan tot tijdelijke sluiting van een coffeeshop, in verband met overtreding van het verbod op verkoop aan minderjarigen. 5.2

Algemene beleidsuitgangspunten Gezien de ontwikkelingen In het landelijk beleid en de wens om het bestaande coffeeshopbeleid en arrangement op punten aan te scherpen en te verduidelijken acht de burgemeester het, in samenspraak met de leden van de districtelijke driehoek, noodzakelijk om het coffeeshopbeleid uit 1995 en het handhavlngsarrangement uit 1996 te herzien. De inzet op veiligheid en leefbaarheid Is een van de speerpunten van het huidige college van burgemeester en wethouders. Mede in dat * In het overzicht in bijlage 2 Is te zien w e l k e c o f f e e s h o p s per 1 januari 2011 In de gemeente waren gevestigd.

Pagina

12/34

licht b e z i e n w o r d e n d e v o l g e n d e b e l e i d s u i t g a n g s p u n t e n v o o r het o o f f e e s h o p b e l e i d in D o r d r e c h t :

5.3

5.4

5.5

gehanteerd

1.

t e g e n g a a n v a n o v e r l a s t , v e r l o e d e r i n g , n o r m v e r v a g i n g e n d r u k op

2. 3. 4. 5.

het w o o n - en l e e f k l i m a a t d o o r de e x p l o i t a t i e v a n c o f f e e s h o p s ; b e s c h e r m e n van kwetsbare groepen zoals j o n g e r e n (scholieren); s c h e i d i n g van m a r k t e n t u s s e n s o f t - en h a r d d r u g s ; tegengaan van georganiseerde criminaliteit; b e p e r k i n g v a n de ( g e z o n d h e i d s r i s i c o ' s d i e v e r b o n d e n z i j n a a n het gebruik van c a n n a b i s .

Overgangsrecht V o o r z o v e r t e n a a n z i e n v a n s p e c i f i e k e o n d e r w e r p e n niet a n d e r s is b e p a a l d , hebben deze beleidsregels gelding vanaf de d a t u m van inwerkingtreding, AHOJQ-plus-criteria De l a n d e l i j k v a s t g e s t e l d e A H O J G - p l u s - c r i t e r i a z i j n in D o r d r e c h t o n v e r k o r t v a n k r a c h t . Dat b e t e k e n t : • geen Affichering: coffeeshops mogen geen reclame maken voor h u n h a n d e l s w a a r , a n d e r s d a n e e n s u m m i e r e a a n d u i d i n g o p de betreffende lokaliteit; • geen verkoop van H a r d d r u g s : coffeeshops mogen geen harddrugs verkopen en/of voorhanden h e b b e n ; geen Overlast: coffeeshops mogen geen overlast8 v e r o o r z a k e n ; •

g e e n t o e g a n g v a n en g e e n v e r k o o p aan J e u g d i g e n : m o g e n g e e n b e z o e k e r s o n d e r de 18 j a a r t o e l a t e n ;

coffeeshops

•

g e e n v e r k o o p G r o t e h o e v e e l h e d e n : c o f f e e s h o p s m o g e n niet m e e r d a n 5 g r a m c a n n a b i s per t r a n s a c t i e * v e r k o p e n en niet m e e r d a n 5 0 0 g r a m c a n n a b i s in v o o r r a a d h e b b e n ;

•

g e e n v e r k o o p in c o m b i n a t i e met a l c o h o l ; c o f f e e s h o p s m o g e n alcoholische dranken schenken (het'plus-criterium').

geen

Maximumstelstel V a s t g e h o u d e n w o r d t a a n het m a x i m u m s t e l s e l v a n z e s c o f f e e s h o p s ( u i t g a a n d e v a n de in d e n l a n d e v e e l g e h a n t e e r d e v u i s t r e g e l v a n é é n c o f f e e s h o p per 2 0 . 0 0 0 i n w o n e r s ) in de g e m e e n t e D o r d r e c h t en de d a a r b i j b e h o r e n d e u i t s t e r f c o n s t r u c t i e . Dit i m p l i c e e r t dat a a n v r a g e n tot v e s t i g i n g v a n e e n n i e u w e c o f f e e s h o p of a a n v r a g e n die l e l d e n tot w i j z i g i n g v a n de e x p l o i t a n t / o n d e r n e m e r v a n e e n b e s t a a n d e v e r g u n n i n g , niet g e h o n o r e e r d z u l l e n w o r d e n z o l a n g er z e s of m e e r coffeeshops zijn. O o k de w i j z i g i n g v a n de r e c h t s v o r m ( b i j v o o r b e e l d de w i j z i g i n g v a n ©en e e n m a n s z a a k in een v e n n o o t s c h a p o n d e r f i r m a of e e n b e s l o t e n v e n n o o t s c h a p ) b e t e k e n t dat e e n n i e u w e o n d e r n e m e r de o n d e r n e m i n g gaat d r i j v e n , w a a r v o o r o p n i e u w een e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g en g e d o o g v e r k l a r i n g m o e t w o r d e n a a n g e v r a a g d . Dat d e z e l f d e l e i d i n g g e v e n d e n de f e i t e l i j k e a c t i v i t e i t e n v o o r t z e t t e n d o e t d a a r a a n niet a f . "

" Onder overlast kan onder andere worden verstaan parkeeroverlast, geluidshinder, vervulling en/of voor of nabij de coffeeshop rondhangend© klanten» * Onder transactie wordt verstaan; all© koop en verkoop !h één coffeeshop op eenzelfde dag met betrekking tot eenzelfde koper, ■ Deie lijn wordt bevestigd door een uitspraak van de arrondissementsrechtbank Groningen V in 26 juni 1997, nr. 27369/KGZA 97-219.

Pagina

13/34

V a n u i t een o o g p u n t v a n b e h e e r s b a a r h e i d v a n de d r u g s p r o b l e m a t i e k w o r d t er niet g e k o z e n v o o r de z o g e n a a m d e n u l - o p t i e , o m d a t de v e r w a c h t i n g is dat d a a r d o o r e e n v e r s c h u i v i n g z o u p l a a t s v i n d e n naar s t r a a t h a n d e l , h a n d e l v a n u i t w o n i n g e n en v e r k o o p d o o r koeriersdiensten. H e t b e s t u u r l i j k h a n d e l e n zal er - m e e r d a n tot nog t o e het g e v a l - op g e r i c h t zijn het a a n t a l c o f f e e s h o p s d a a d w e r k e l i j k t e r u g te b r e n g e n tot het g e w e n s t e a a n t a l v a n z e s .

was

De v e r w a c h t i n g is dat de a a n s c h e r p i n g v a n het c o f f e e s h o p b e l e i d ( v e r l e n i n g e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g v o o r p e r i o d e v a n t w e e j a a r in p l a a t s v a n o n b e p a a l d e tijd met b i j b e h o r e n d e t w e e j a a r l i j k s e ' s c r e e n i n g ' v a n e x p l o i t a n t en l e i d i n g g e v e n d e n ; u i t b r e i d i n g g e d o o g c r i t e r i a ; a a n s c h e r p i n g h a n d h a v i n g s b e l e i d ) en de i n t e n s i e v e r e s a m e n w e r k i n g en i n f o r m a t i e = u i t w i s s e i i n g met b e t r o k k e n o v e r h e i d s d i e n s t e n z o a l s p o l i t i e , j u s t i t i e en b e l a s t i n g d i e n s t h i e r a a n z u l l e n b i j d r a g e n , 5.6

VergunningpliGhi APV en gedoogverklaring V o o r de e x p l o i t a t i e v a n e e n c o f f e e s h o p is, net als v o o r o v e r i g e ( h o r e c a ) i n r i c h t i n g e n , e e n e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g v e r e i s t als b e d o e l d In a r t i k e l 2 : 2 8 v a n de A l g e m e n e P l a a t s e l i j k e V e r o r d e n i n g D o r d r e c h t ( A P V ) , D a a r n a a s t is - s p e c i f i e k v o o r de v e r k o o p v a n s o f t d r u g s - e e n gedoogverklaring n o d i g , A a n beide b e s c h i k k i n g e n w o r d e n v o o r s c h r i f t e n v e r b o n d e n die m e t het o o g op de b e s c h e r m i n g v a n het w o o n - en l e e f k l i m a a t en ter v o o r k o m i n g v a n a a n t a s t i n g e n v a n de o p e n b a r e orde noodzakelijk w o r d e n geacht. V o o r z o v e r o n d e r d e l e n v a n het o n d e r h a v i g e c o f f e e s h o p b e l e i d r e c h t s t r e e k s b e t r e k k i n g h e b b e n op de w i j z e v a n e x p l o i t a t i e v a n de c o f f e e s h o p s , w o r d e n d e z e als n a d e r e v o o r s c h r i f t e n v e r b o n d e n a a n de e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g of als ( g e d o o g ) v o o r w a a r d e n v e r b o n d e n a a n de gedoogverklaring. A f g e z i e n v a n de w e l g e r i n g s g r o n d e n In de A P V en de W e t B I B O B (zie p a r a g r a a f 5 , 8 ) , w o r d e n de b e s c h i k k i n g e n g e w e i g e r d i n d i e n niet w o r d t v o l d a a n a a n de ( g e d o o g ) c r i t e r l a v a n dit c o f f e e s h o p b e l e i d . In v e r b a n d met de r i s i c o ' s ( o n d e r m e e r in het k a d e r v a n d e o p e n b a r e o r d e , g e z o n d h e i d en v e r w e v e n h e i d t u s s e n b o v e n - en o n d e r w e r e l d ) k e n n e n de b e s c h i k k i n g e n e e n l o o p t i j d v a n t w e e j a a r , w a a r n a o p n i e u w e e n a a n v r a a g v o o r de e x p l o i t a t i e v a n e e n c o f f e e s h o p i n g e d i e n d m o e t w o r d e n . O n d a n k s de v e r h o g i n g v a n de a d m i n i s t r a t i e v e l a s t e n , w o r d t h i e r v o o r g e k o z e n o m d a t de te b e s c h e r m e n b e l a n g e n z w a a r d e r wegen. De v e r p l i c h t i n g v o o r het a a n v r a g e n v a n e e n n i e u w e e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g en e e n g e d o o g v e r k l a r i n g , g e l d t met i n g a n g v a n 1 januari 2012. U i t g a n g s p u n t d a a r b i j is dat de b e s t a a n d e e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g zal w o r d e n o m g e z e t In e e n n i e u w e v e r g u n n i n g e n g e d o o g b e s c h i k k i n g , t e n z i j blijkt dat de i n r i c h t i n g / e x p l o i t a n t niet v o l d o e t a a n d e ( n i e u w e ) c r i t e r i a om in a a n m e r k i n g t e k o m e n v o o r e e n e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g en g e d o o g b e s c h i k k i n g . G e z i e n het m a x i m u m s t e l s e l (zie 5.5) i m p l i c e e r t dit dat n i e u w e e x p l o i t a n t e n pas in a a n m e r k i n g k o m e n v o o r e e n v e r g u n n i n g en g e d o o g v e r k l a r i n g i n d i e n drie of m e e r v a n de huidig® e x p l o i t a n t e n h u n activiteiten hebben beëindigd.

Pagina

14/34

5.7

Sluitingstijd, terrasvergunning, uitgifteloket Coffeeshops komen niet in aanmerking voor een ontheffing van de sluitingstijd als bedoeld in de APV. Ook verzoeken om exploitatie van een terras, zullen niet gehonoreerd w o r d e n . Daarnaast is het niet toegestaan direct op of aan de weg een uitgifteloket in te richten,

5.8

Toezicht politie Een eoffeeshophouder dient toe te staan dat de politie (al dan niet aangekondigde) controles uitvoert en hij verleent alle medewerking bij de uitoefening van toezicht op de naleving van de geldende weten regelgeving, waaronder de voorwaarden van de gedoog beschikking.

5.9

In tegriieit exploitan t Om in aanmerking te komen voor een exploitatievergunning, mogen exploitant en leidinggevenden op grond van artikel 2:31a van de APV niet in enig opzicht van slecht levensgedrag zijn. Bij de beoordeling van iemands levensgedrag, wordt In principe gekeken naar veroordelingen en feiten die zich hebben voorgedaan In de laatste vijfjaar voorafgaand aan het beoordelingsmoment. Bij de beoordeling van de aanvragen voor exploitatievergunningen wordt, op grond van de Wet BIBOB en de 'Beleidslijn Wet B I B O B " 1 , nagegaan of er redenen zijn om de aanvraag af te wijzen omdat er ernstig gevaar bestaat dat de aangevraagde vergunning mede zal worden gebruikt om uit gepleegde strafbare feiten verkregen of te verkrijgen, op geld waardeerbare voordelen te benutten, of om strafbare feiten te plegen. Indien pas na vergunningverlening duidelijk wordt dat er een dergelijk ernstig gevaar bestaat, dan zal de reeds verleende vergunning op grond van de wet en de beleidslijn worden ingetrokken. Voor zover het gaat om feiten die direct betrekking hebben op de exploitatie van de coffeeshop en die worden gedoogd op grond van het coffeeshopbeield, zullen deze feiten de exploitant niet worden aangerekend bij de beoordeling van zijn levensgedrag en bij de 'BIBOB-töëts',

5.10

Bewijs

van goed betaalgedrag Belastingdienst Bij de aanvraag om een gedoogverklaring v o o r d e exploitatie van een coffeeshop, dient de exploitant een bewijs van goed betaalgedrag van de Belastingdienst te kunnen overleggen. Deze verklaring behelst het fiscale betalingsgedrag van de eventuele rechtspersoon, maar ook van de in de rechtspersoon betrokken natuurlijke personen. Bij het ontbreken van een dergelijke verklaring, wordt de gedoogverklaring niet afgegeven. Dit voorschrift vloeit voort uit d© onderlinge samenwerking en integrale aanpak door diverse overheidsdiensten (waaronder de Belastingdienst) om de toepassing en handhaving van overheidsregelingen te bevorderen, met name bij die branches waar " Voluit: 'Beleidslijn inzake de wet bevordering integriteltsbeoordellngen door het openbaar bestuur (BIBOB) voor drank- en horeeawetvergunningen, horecaexploitatievergunningen (inclusief de vergunningen voor coffeeshops), vergunningen voor soksinrichtingen, de escortvergunnlngen en de vergunningen voor speelautomatenhallen', OGZQ beleidslijn is vastgesteld op 16 december 2003.

Pagina

15/34

een effectief overheidsoptreden wordt belemmerd (de zogenaamde 'Vrijplaatsen'). De verwachting Is dat, door het stellen van deze voorwaarde, de wil en noodzaak om hij de Belastingdienst de betalingsverplichtingen na te komen, sterk wordt vergroot, 5.11

Schölencriterium

Omdat het ongewenst Is om de naar het voortgezet onderwijs gaande jeugd met coffeeshops te confronteren, geldt er een minimale afstand van 350 meter tussen een coffeeshop en een school voor voortgezet onderwijs. De op dit moment geëxploiteerde coffeeshops voldoen allemaal aan dit criterium, 1 8 Verzoeken geweigerd coffeeshop voortgezet

om een exploitatievergunning en gedoogverklaring worden indien zij betrekking hebben op de vestiging van een op een afstand van minder dan 350 meter van een onderwijsinstelling.

Indien zich in de toekomst een school voor voortgezet onderwijs vestigt binnen een straal van 350 meter van een coffeeshop, dan wordt de gedoogverklaring ingetrokken c.q. wordt geen nieuwe gedoogbeschikking afgegeven, Daarbij krijgt de coffeeshopexploitant een overgangstermijn van twee jaar om rechtmatige verplichtingen met derden af te wikkelen. Er is geen sprake van nadeelcompensatie voor de coffeeshopexploitant, omdat de verkoop van softdrugs nooit legaal Is geweest, maar onder strikte voorwaarden door de gemeente is gedoogd, Ër is daarnaast geen sprake van een concreet uitzicht op legalisatie. Coffeeshops die niet aan het afstandseriterium voldoen en die na de gegunde overgangstermijn hun verkoop van cannabis voortzetten, zullen op grond van artikel 13b Opiumwet worden gesloten, Indien niet gebleken is van andere b e z w a r e n , komt de ondernemer wel in aanmerking voor verlening van een exploitatievergunning voor "reguliere' horeca, 5.12

Gesloten

pasjessysteem

Het kabinet wil dat coffeeshops besloten clubs worden die alleen toegankelijk zijn voor inwoners van Nederland, Zij moeten bij binnenkomst een clubpas t o n e n . Dit moet onder meer overlast door toeristen tegengaan. Op dit moment lopen er enkele 'pilots 1 met de toepassing van een pasjessysteem. Er is landelijk gezien veel discussie over de wenselijkheid van de invoering van een pasjessysteem. Een van de belangrijkste redenen voor de invoering van een pasjessysteem is het tegengaan van drugstoerisme.

" Zie bijlage 3 voor een plattegrond van de coffeeshops en de bijbehorende afstand van 350 meter. Het Johan de Witt-gymnasium maakt op dit moment gebruik van een locati® aan het Stek die binnen een afstand van 360 meter* van enkele coffeeshops Is gelegen, Omdat dit gebruik van tijdelijke aard Is en korter duurt dan de overgangstermijn van twee jaar (volgens huidige planning tot 1 januari 2012), wordt deze locatie buiten beschouwing gelaten voor de toepassing van het scholencriterium.

Pagina

18/34

Het risico bestaat dat een deel van de handel (doordat klanten van coffeeshops zich niet kunnen of willen laten registreren) zich naar de straat verplaatst, met slechtere beheersbaarheid en meer overlast tot gevolg. Vooralsnog wordt het pasjessysteem In Dordrecht niet ingevoerd. De landelijke ontwikkelingen op dit punt worden echter met veel interesse gevolgd. Indien het kabinet de invoering van een pasjessysteem verplicht stelt, zal hieraan in Dordrecht vanzelfsprekend alsnog invulling worden gegeven, 5.13

Preventie-certificaat

Coffeeshophouders hebben een verantwoordelijkheid als het gaat om het beperken van risico's van softdrugsgebrulk, In navolging van een succesvolle aanpak in Rotterdam, gaat in Dordrecht voor alle op de vergunning vermelde leidinggevenden van coffeeshops de verplichting gelden om over een preventiecertificaat te beschikken. Dit certificaat wordt afgegeven onder verantwoordelijkheid van de GGD Zuid-Holland Zuid aan leidinggevenden die met goed gevolg de tweedaagse cursus 'Deskundigheidsbevordering 1 hebben doorlopen. De aan deze cursus verbonden kosten komen volledig voor rekening van de exploitant, Voor de op dit moment reeds op de vergunningen vermelde leidinggevenden, geldt dat zij In het bezit moeten zijn van het preventiecertificaat binnen een jaar na inwerkingtreding van dit beleid. Nieuwe exploitanten of leidinggevenden moeten het preventiecertificaat behalen binnen een halfjaar nadat een vergunning/gedoogbeschikking is verleend c,q. een leidinggevende op de vergunning is bijgeschreven. 5.14

Overlast

Coffeeshops en hun bezoekers mogen geen overlast veroorzaken. Onder overlast wordt In eik geval verstaan: parkeer- en verkeersoverlast, geluidshinder, vervuiling en voor of nabij de coffeeshop rondhangende klanten. Eén enkel overlastgevend incident zal niet direct leiden tot handhavend optreden. Daarvoor zal sprake moeten zijn van een min of meer structureel overlastpatroon, waarbij met enige regelmaat sprake is van overlastgevende situaties. Die overlast kan onder meer blijken uit directe waarnemingen door de politie of andere toezichthouders en uit meldingen en klachten van burgers en/of bedrijven In de omgeving van de coffeeshop, Uit een inventarisatie van de Politie Zuid-Holland-Zuid blijkt dat er In 2010 in totaal 8 incidenten/overiastmeldingen zijn geregistreerd die te relateren zijn aan Dordtse coffeeshops. Mede op grond van informele gesprekken met bewoners van de binnenstad, bestaat echter het beeld dat de overlast die wordt ervaren groter is dan uit deze politiegegevens blijkt en dat niet alle overlast bij de politie wordt gemeld.

Pigina

17/34

Öm desondanks ©en zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de ervaren overlast, zal in 2011 een onderzoek worden gehouden onder omwonenden van coffeeshops» waarbij gevraagd wordt naar de mate waarin overlast wordt ervaren, Dit onderzoek zal in 2013 herhaald worden. De uitkomsten van deze onderzoeken vormen eveneens een Indicatie voor de effectiviteit van het gevoerde beleid. 5.15 Afspraken driehoek In aanvulling op het voorgaande heeft de districtelijke driehoek (overleg tussen burgemeester, officier van justitie en districtschef van politie) de volgende 'spelregels' afgesproken: •

Elke coffeeshop wordt ten minste 12 keer per jaar door de politie gecontroleerd op naleving van de wet- en regelgeving, waaronder de gedoogcriterla. Door de politie geconstateerd© overtredingen worden zo spoedig mogelijk maar uiterlijk binnen twee weken ter kennis gebracht van het gemeentebestuur c.q, de burgemeester en aan het Openbaar Ministerie, • Bij een (zeer) ernstig incident» indien er sprake Is van een situatie waarbij de openbare orde ernstig bedreigd wordt» c,q, wanneer spoedeisend bestuurlijk ingrijpen noodzakelijk is, wordt daarvan zo spoedig mogelijk telefonisch mededeling gedaan en wordt een concept=rapportage per e-mail aan de afdeling Openbare Orde en Veiligheid verzonden. De formele (ondertekende) rapportage volgt zo spoedig mogelijk. • Opsporing (door politie) en vervolging (door het Openbaar Ministerie) van overtredingen van de Opiumwet geschiedt conform de landelijke richtlijnen' 8 , • Uiterlijk binnen drie weken na ontvangst van de bestuurlijke rapportage, wordt een bestuurlijke handhavmgsbrief (waarschuwing of voornemen tot opleggen van een maatregel) verzonden, « Bij ernstige of zeer ernstige incidenten met een spoedeisend belang, volgt de handhaving zo snel mogelijk op de rapportage, • Indien uit de bestuurlijke rapportage onvoldoende blijkt dat er sprake is van overtreding van een wettelijke norm en/of aantasting van het w o o n - en leefklimaat, wordt dit uiterlijk binnen drie weken na ontvangst van de rapportage teruggekoppeld aan de politie. In onderling overleg zal worden bepaald of het mogelijk/gewenst is een aanvullende rapportage op te stellen en/of nader onderzoek uit te voeren door een van de partijen. Partijen stemmen in dat geval de acties af en houden elkaar op de hoogte van de vorderingen. De politie houdt goede registratie bij van meldingen van burgers of bedrijven over incidenten en/of overlast in relatie tot coffeeshops, • De politie levert periodiek informatie aan de burgemeester met betrekking tot aan de coffeeshop gelieerde incidenten c , q , incidenten waarbij de exploitanten van de coffeeshops betrokken zijn.

5.16

Overzicht

verplichtingen

en

eisen

Aanwijzing Opiumwet (2000A01i),

Pagina

18/34

O n v e r m i n d e r d h e t g e e n h i e r b o v e n Is b e p a a l d , zijn op de e x p l o i t a t i e v a n c o f f e e s h o p s de v o l g e n d e b e l e i d s r e g e l s v a n t o e p a s s i n g : 1.

V o o r d e e x p l o i t a t i e v a n e e n c o f f e e s h o p is, net ais v o o r o v e r i g e ( h o r e c a ) i h r i c h t i n g e n , e e n e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g v e r e i s t als b e d o e l d in a r t i k e l 2 : 2 8 v a n de A l g e m e n e P l a a t s e l i j k e V e r o r d e n i n g D o r d r e c h t . D a a r n a a s t is* s p e c i f i e k v o o r de v e r k o o p v a n s o f t d r u g s , e e n gedoogverklaring n o d i g , Aan beide b e s c h i k k i n g e n w o r d e n voorschriften v e r b o n d e n die met het o o g op de b e s c h e r m i n g v a n het w o o n - en l e e f k l i m a a t en ter v o o r k o m i n g v a n a a n t a s t i n g e n v a n d© o p e n b a r e o r d e noodzakelijk worden geacht,

2.

E e n c o f f e e s h o p k o m t s l e c h t s in a a n m e r k i n g v o o r e e n e x p l o i t a t i e v e r g u n n i n g en g e d o o g b e s c h i k k i n g i n d i e n h o r e c a - a c t l v i t e l t e n zijn t o e g e s t a a n op g r o n d v a n het v i g e r e n d e b e s t e m m i n g s p l a n , Bij de a a n v r a a g v a n e e n g e d o o g b e s c h i k k i n g , d i e n t de e x p l o i t a n t e e n b e w i j s v a n g o e d b e t a a l g e d r a g v a n de B e l a s t i n g d i e n s t t e k u n n e n o v e r l e g g e n . Indien die v e r k l a r i n g o n t b r e e k t , z a l de g e d o o g v e r k l a r i n g geweigerd worden. E e n c o f f e e s h o p mag z i c h niet b e v i n d e n b i n n e n e e n h e m e l s b r e d e a f s t a n d v a n 3 5 0 m e t e r van e e n s c h o o l v o o r v o o r t g e z e t o n d e r w i j s , C o f f e e s h o p s mogen geen reclame m a k e n v o o r hun h a n d e l s w a a r , anders d a n e e n s u m m i e r e a a n d u i d i n g In de v o r m v a n de t e k s t " c o f f e e s h o p " op de b e t r e f f e n d e lokaliteit. D e z e t e k s t m a g é é n m a a l , o v e r e e n m a x i m a l e b r e e d t e v a n 1,50 m e t e r , e v e n w i j d i g a a n de g e v e l v a n het p a n d w o r d e n a a n g e b r a c h t , waarbij geen gebruik mag w o r d e n g e m a a k t van een lichtbak. R e c l a m e via u i t h a n g b o r d e n , in e t a l a g e s , via d e m e d i a , v i a i n t e r n e t e . d . is niet t o e g e s t a a n . V o o r t s is het r e c l a m e b e l e l d v a n de g e m e e n t e D o r d r e c h t o n v e r k o r t v a n t o e p a s s i n g op c o f f e e s h o p s , In c o f f e e s h o p s m a g g e e n h a r d d r u g s v e r k o c h t w o r d e n of d a a r t o e aanwezig zijn. C o f f e e s h o p s en hun b e z o e k e r s m o g e n g e e n o v e r l a s t v e r o o r z a k e n . O n d e r o v e r l a s t w o r d t in elk g e v a l v e r s t a a n : p a r k e e r - en v e r k e e r s o v e r l a s t , g e l u i d s h i n d e r , v e r v u i l i n g en v o o r of n a b i j d e coffeeshop rondhangende klanten, H e t is niet t o e g e s t a a n in de c o f f e e s h o p p e r s o n e n o n d e r d e 18 j a a r toe te l a t e n en aan p e r s o n e n o n d e r de 18 j a a r s o f t d r u g s te v e r k o p e n , C o f f e e s h o p h o u d e r s d i e n e n e r o p t o e te z i e n d a t ïn de d i r e c t e o m g e v i n g v a n de c o f f e e s h o p g e e n d o o r v e r k o o p d o o r m e e r d e r j a r i g e k l a n t e n a a n minderjarigen plaatsvindt.

3.

4. 5.

6. 7.

8. 9.

10. C o f f e e s h o p s m o g e n niet m e e r d a n 5 g r a m c a n n a b i s per t r a n s a c t i e v e r k o p e n , O n d e r t r a n s a c t i e w o r d t in dit v e r b a n d v e r s t a a n : a ü e k o o p en v e r k o o p in é é n c o f f e e s h o p op e e n z e l f d e d a g met b e t r e k k i n g tot e e n z e l f d e klant. 1 1 . De h a n d e l s v o o r r a a d v a n de c o f f e e s h o p m a g niet m e e r b e d r a g e n d a n 5 0 0 g r a m c a n n a b i s . O n d e r h a n d e l s v o o r r a a d w o r d t in dit v e r b a n d v e r s t a a n : alle v o o r r a d e n s o f t d r u g s die k e n n e l i j k b e d o e l d zijn v o o r de v e r k o o p v a n u i t e n / o f b e v o o r r a d i n g v a n de c o f f e e s h o p en die d a a r t o e n a g e n o e g direct b e s c h i k b a a r z i j n . Dit g e l d t o n g e a c h t w a a r d i e d r u g s z i c h b e v i n d t , dus ook v o o r d r u g s die z i c h b i j v o o r b e e l d b e v i n d t in e e n n a b i j de c o f f e e s h o p g e p a r k e e r d s t a a n d e a u t o of e e n nabij de c o f f e e s h o p gelegen schuurtje. 12. In c o f f e e s h o p s m o g e n g e e n a l c o h o l i s c h e d r a n k e n w o r d e n v e r s t r e k t of genuttigd. 13. Het Is niet t o e g e s t a a n d i r e c t op of a a n de w e g e e n u i t g i f t e - l o k e t In te richten.

Pagina

19/34

14. Een eoffeeshophouder dient toe te staan dat de politie controles uitvoert en verleent all© medewerking bij de uitoefening van toezicht op de naleving van de geldende wet- en regelgeving, waaronder de voorwaarden van de gedoogbeschikking. 15. De exploitant en alle op de vergunning vermelde leidinggevenden van een coffeeshop dienen over een prëventieeertifleaat te beschikken, 6 6.1

Hondhavi ngsbolcid Inleiding In dit hoofdstuk wordt beschreven op welke wijze de wet- en regelgeving die specifiek van toepassing is op coffeeshops in Dordrecht wordt gehandhaafd. Vrijwel alle overtredingen zijn ook strafbaar gesteld, waardoor naast bestuursrechtelijke ook stafrechtelijke handhaving mogelijk Is, Met betrekking tot de strafrechtelijke handhaving geldt dat het Openbaar Ministerie vervolgt conform de landelijk richtlijnen. Dit hoofdstuk richt zich met name op de bestuursrechtelijke maatregelen. Ten aanzien van reguliere horeca-inrichtingen is eveneens handhavingsbeleid vastgesteld ('Handhavingsbeleid horeca gemeente Dordrecht' d,d, 1 juni 2009), Een belangrijk uitgangspunt bij het handhavingsbeleid voor horecainrichtingen (zoals coffeeshops) is dat de ondernemer in de eerste plaats zelf verantwoordelijk is voor de handhaving van de openbare orde In zijn zaak en in de directe omgeving daarvan. Ook het voorkomen van aantasting van het w o o n - en leefklimaat in de omgeving van de inrichting behoort tot de verantwoordelijkheden van de exploitant. Indien desondanks door de exploitatie van de horeca-inrichting de openbare orde of het w o o n - en leefklimaat wordt aangetast kan de burgemeester bestuursrechtelijk optreden. Voor zover in een onderwerp niet is voorzien in het onderhavige coffeeshopbeieid, is het Handhavingsbeleid horeca onverkort van toepassing. In 2003 heeft het college de 'Visie op de handhaving en handhavingsbeleid gemeente Dordrecht' vastgesteld. Een van de kernpunten uit deze visie is dat het toepassen van bestuurlijke dwangmiddelen plaatsvindt volgens een stappenplan. Met dit beleid is hieraan voor wat betreft coffeeshops (verder) invulling gegeven.

6.2

Toezicht De politie is belast met het toezicht op de naleving van het bepaalde in de APV en de voorwaarden die zijn verbonden aan de exploitatievergunning en de gedoogbeschikking. In principe wordt elke coffeeshops ten minste 12 keer per jaar aan een politiecontrole onderworpen. Bij geconstateerde overtredingen wordt proces-verbaal opgemaakt ten behoeve van het Openbaar Ministerie en een bestuurlijke rapportage voor de burgemeester.

6.3

Toepassing

bestuurlijke

Pagina 20/34

handhaving

Uitgangspunt is dat overtredingen van de gedoogcriterla In meer of mindere mate leiden tot aantasting van de openbare orde of het w o o n - en leefklimaat in of rond een inrichting. Afhankelijk van de mate van aantasting en eventuele recidive, volgt een zwaardere sanctie c,q, langere sluiting. Indien geen gevolg wordt gegeven aan een vordering tot sluiting dan zal bestuursdwang worden toegepast om de sluiting alsnog te bewerkstelligen. Onder bestuursdwang wordt verstaan: het door feitelijk handelen door of vanwege een bestuursorgaan optreden tegen hetgeen in strijd met bij of krachtens enig wettelijk voorschrift gestelde verplichtingen Is of wordt gedaan, gehouden of nagelaten. Dit feitelijk handelen omvat onder meer het wegnemen, ontruimen, beletten, in de vorige toestand herstellen of het treffen van maatregelen om verdere nadelige gevolgen van de overtreding te voorkomen. Het uitoefenen van bestuursdwang is gericht op het feitelijk in overeenstemming brengen van een onwettige situatie met de van toepassing zijnde wet- en regelgeving, De kosten die gepaard gaan met het uitvoeren van bestuursdwang worden op de overtreder verhaald, In alle gevallen wordt de politie geïnformeerd over de genomen bestuurlijke maatregel. Zij zal erop toezien of aan de bestuurlijke maatregel gehoor wordt gegeven, of dat de overtreding voortduurt of opnieuw een overtreding plaatsvindt. Indien de exploitatievergunning en/of gedoogverklarlng zijn ingetrokken en er wordt een nieuwe exploitatievergunning aangevraagd voor de betreffende locatie, dan kan de burgemeester deze nieuwe aanvraag weigeren als naar zijn oordeel de openbare orde gevaar loopt en/of het w o o n - en leefklimaat in de omgeving van de inrichting door de aanwezigheid van de inrichting nadelig wordt beïnvloedt. Daarbij houdt hij rekening met het karakter van de straat en van de wijk waarin de inrichting is gelegen of zal komen te liggen, de aard van de inrichting, de spanning waaraan het woonmilleu ter plaatse reeds blootstaat of bloot zal komen te staan door de exploitatie van de inrichting en de wijze van bedrijfsvoering van de exploitant en/of leidinggevenden In deze of In andere inrichtingen, alsmede zijn en/of hun antecedenten, In geen geval zal aan een exploitant van wie de vergunning en/of gedoogbeschikking is ingetrokken, toestemming worden verleend om opnieuw een coffeeshop te exploiteren. Als de inrichting voor onbepaalde tijd Is gesloten dan kan de sluiting door de burgemeester worden opgeheven, wanneer later bekend geworden feiten en omstandigheden hiertoe aanleiding geven en naar zijn oordeel voldoende garanties aanwezig zijn, dat geen herhaling van de gronden die tot de sluiting hebben geleid, zal plaatsvinden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de eigenaar het betreffende pand voor andere doeleinden wil (laten) gebruiken. Bij een sluiting voor bepaalde tijd kan de exploitant, na verloop van deze termijn, de inrichting weer gaan exploiteren, tenzij hij niet meer beschikt over een geldige vergunning. Cumulatie

Pagina

van

21/34

ov&rtmding&n

Het kan voorkomen dat er sprake is van twee, drie of meer overtredingen tegelijk waarbij er, volgens het stappenplan - en het bij het Handhavingsbeleid horeca gemeente Dordrecht behorende stappenplan - meerdere sancties moeten worden opgelegd. De aanpak zoals beschreven in de van toepassing zijnde stappenplannen kan per overtreding verschillen. Bij cumulatie van overtredingen zal zoveel mogelijk worden opgetreden door middel van één brief (waarschuwing en/of bestuurlijke maatregel), met daarin de in het stappenplan genoemde aanpak ten aanzien van de overtredingen. Voorbeeld; de politie constateert voor de derde keer dat de leidinggevende niet aanwezig is en tegelijk dat op ontoelaatbare wijze reclame wordt gemaakt, In dat geval wordt een dwangsom opgelegd voor het niet aanwezig zijn van de leidinggevende en wordt tegelijk gewaarschuwd vanwege het overtreden van het gedoogcriterium ten aanzien van affichering. In geval van samenloop van twee bestuurlijke maatregelen die qua vorm gelijk zijn (bijvoorbeeld tijdelijke sluiting), maar qua zwaarte ongelijk, wordt de meest zware sanctie toegepast. Indien er bij cumulatie van overtredingen negatieve effecten voor de omgeving en de openbare orde, de veiligheid en/of de wordt aangetast dan kan een zwaardere zijn. 6.5

sprake is van zodanig het woon- of leefklimaat dat zedelijkheid in ernstige mate maatregel gerechtvaardigd

Verjaring Het is niet redelijk om overtredingen die in het verleden zijn begaan oneindig lang te laten meewegen bij het bepalen van de vervolgstap uit het stappenplan, Daarom geldt er een zogenaamde verjaringstermijn voor In het verleden gesanctioneerde overtredingen. Een overtreding waar een waarschuwing of een bestuurlijke maatregel op Is gevolgd, blijft gedurende een aaneengesloten tijdvak van driejaren meetellen om te bepalen welke stap uit het stappenplan moet worden genomen, Dus, indien dezelfde overtreding binnen driejaar nogmaals wordt geconstateerd dan volgt de volgende stap uit het stappenplan. Indien er een tijdsverloop van meer dan drie jaar zit tussen de laatste overtreding en een nieuwe, zelfde overtreding, dan wordt het stappenplan weer vanaf stap 1 gevolgd. De verjaringstermijn van drie jaar geldt tussen ledere stap uit het stappenplan en vanaf het moment dat de overtreding is geconstateerd. Indien op een geconstateerde overtreding een tijdelijke sluiting volgt, wordt de verjaringstermijn verlengd met de duur van de sluiting,

6.8

Overzicht

aanpak

overtredingen

c.q,

stappenplan

Bij de constatering van overtredingen van de gedoogcrlterla of andere wet- of regelgeving, onderneemt de toezichthouder/polit!© - voor zover in de concrete situatie van toepassing * de volgende acties: * opmaken proces-verbaal ten behoeve van het Openbaar Ministerie; het OM zal In principe overgaan tot vervolging conform de landelijke richtlijnen, met inachtneming van het opportuniteitsbeginsel per individuele zaak;

Pagina 22/34

*

opstellen bestuurlijke rapportage ten behoeve van de burgemeester; V o o r z o v e r in de concrete situatie van toepassing» zal de toezichthouder/politie tevens overgaan tot: * inbeslagname drugs/overige g o e d e r e n ; bij acute noodzaak: directe sluiting inrichting op grond van artikel 2 Politiewet totdat sluiting op grond van Opiumwet of A P V Is geëffectueerd. De burgemeester zal overgaan tot handhaving conform onderstaande maatregelen m a t r i x ' . Ta b e l

1 Matrix

bestuur lijke

maatregelen

Overtreding"

I*

Affichering Harddrugs

Waarschuwing Sluiting 6 maanden

Sluiting 3 maanden Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en gedoogbeschikking

Overlast

Waarschuwing

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

Jeugdigen

Sluiting 1 maand

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

Handelsvoorraad > §00 gram

Waarschuwing

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en i n t r e k k i n g exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

Handelsvoorraad > 1 kilogram

Sluiting 3 maanden

Sluiting 12 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

Transactie > 5 gram

Waarschuwing

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en i n t r e k k i n g exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

V e r k o o p alcohol

Waarschuwing

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en i n t r e k k i n g exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

Geen medewerking bij c o n t r o l e door toezichthouder

Sluiting 1 maand

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en g e d o o g b e s c h i k k i n g

Aanwezigheid c o f f e e s h o p binnen 350 meter van school voor voortgezet onderwijs

A a n s c h r i j v i n g dat exploitatie binnen 2 jaar beëindigd moet worden.

constatering

2"

constatering

3" ( e n v o l g e n d e ) constatering Sluiting 12 maanden N.v.t.

Na 2 jaar: intrekking

" Bij de totstandkoming van de maatregelenmatrlx Is gebruik gemaakt van matrices die worden gehanteerd In andere gemeenten zoals Rotterdam en Breda, '* Zie hoofdstuk i voor een uitgebreide omschrijving van de gedoagoriterla.

Pagina 23/34

gedoogbeschikking. Exploitant of leidinggevenden beschikken niet tijdig over oen

Waarschuwing met 'begunstigingstermijn* van 2 maanden

Sluiting 3 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en gedoogbeschikking

Overtreding overige voorschriften gedoogbeschikking

Waarschuwing

Sluiting 6 maanden

Sluiting onbepaalde tijd en intrekking exploitatievergunning en gedoogbeschikking

Exploiteren coffeeshop zonder

Sluiting 12 maanden

Sluiting onbepaalde tijd

N.v.t.

preventiecertificnat

exploitatievergunning of gedoogverklaring Sluiting op grond van de Opiumwet levert een publiekrechtelijke beperking op in de zin van de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen (Wkpb) o p . Het besluit moet daarom worden ingeschreven in het gemeentelijke Wkpb-register.

Pagina 24/34

H a n d h a v i n g bij andere g e b o u w e n dan g e d o o g d e c o f f e e s h o p s D© burgemeester kan, conform artikel 13b Opiumwet, bestuursdwang toepassen indien in woningen of lokalen of de daarbij behorende erven drugs worden verkocht, afgeleverd of verstrekt dan wel daartoe aanwezig zijn, In dit hoofdstuk wordt aangegeven welke maatregelen de burgemeester neemt indien hij toepassing geeft aan de hem toekomende bevoegdheid. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen woningen (en bijbehorende erven) en overige lokalen (en bijbehorende erven) en tussen hard- en softdrugs. Bij het aantreffen van harddrugs wordt harder opgetreden dan bij het aantreffen van softdrugs. Bij de toepassing van bestuursdwang wordt gekozen voor de sluiting van het betrokken pand. Dit wordt gezien als de meest effectieve maatregel om de overtredingen van de Opiumwet - en de daarmee gepaard gaande aantasting van de openbare orde - te beëindigen en herhaling te voorkomen, De termijn van sluiting bij daaropvolgende constateringen van situaties als bedoeld in artikel 13b Opiumwet, is opgenomen in onderstaande tabel. Deze termijnen worden noodzakelijk geacht om de openbare orde te herstellen en de 'loop' uit het pand te halen, Uitgangspunt daarbij Is dat een overtreding waar een waarschuwing of een bestuurlijke maatregel op is gevolgd, gedurende een aaneengesloten tijdvak van driejaren blijft meetellen om te bepalen welke stap uit het stappenplan moet worden genomen. Indien er een tijdsverloop van meer dan driejaar zit tussen de laatste overtreding en een nieuwe overtreding dan wordt het stappenplan weer vanaf stap 1 gevolgd. De verjaringstermijn van driejaar geldt tussen ledere stap uit het stappenplan en vanaf het moment dat de overtreding is geconstateerd tot het moment van een volgende constatering. Indien op een geconstateerde overtreding een tijdelijke sluiting volgt, wordt de verjaringstermijn verlengd met de duur van de sluiting. Onderstaande tabel geeft een overzicht van de maatregelen die in voorkomende gevallen worden g e n o m e n . Overtreding I" 2' 3" 4"

keer keer keer keer

Woningen Harddrugs Softdrugs 3 maanden Waarschuwing 6 maanden 3 maanden 12 maanden 12 maanden O n b e p a a l d e tijd Onbepaaldetijd

Overige Softdrugs 3 maanden 12 maanden Onbepaaldetijd

okalen Harddrugs 6 maanden 12 maanden Onbepaaldetijd

Indien er sprake is van een gecombineerde aanwezigheid van soft» en harddrugs worden de maatregelen genomen die staan vermeld onder het kopje ! Harddrugs^

Pagina 2S/34

Bijlage 1

O v e r z i c h t l a n d e l i j k e r e g e l g e v i n g en b e l e i d De Opiumwet bevat de wettelijke bepalingen ten aanzien van drugs. De stoffen die als drugs worden aangemerkt zijn opgenomen in lijst I (harddrugs) en lijst II (softdrugs) van de Opiumwet, In de wet is bewust onderscheid gemaakt tussen soft- en harddrugs, ook voor wat betreft de strafdreiging. Stoffen waarvan het gebruik een onaanvaardbaar risico met zich meebrengt zijn als harddrugs aangeduid. Het bezit van harddrugs is strafbaar gesteld als misdrijf. Het bezit van een beperkte hoeveelheid (tot 30 gram) softdrugs wordt aangemerkt als een overtreding, Het is sinds 1991 dat de Nederlandse overheid een expliciet gedoogbeleid ten aanzien van de verkoop van cannabisproducten hanteert; in de volksmond het coffeeshopbeleid genoemd. Dit beleid is vooral gericht op het beheersbaar maken en houden van het gebruik en de verkoop van softdrugs (cannabis), het scheiden van de hard- en softdrugsmarkt, een afname van het aantal cannabisverkooppunten (kwantitatieve sanering), een toename van het aantal bonafide ondernemingen (kwalitatieve sanering) en een afname van het gebruik van (soft)drugs onder minderjarigen. Belangrijk is ook de invoering van de zogenaamde Wet Damocles (artikel 13b Opiumwet) op 21 april 1999, Op basis van dit artikel is de burgemeester bevoegd bestuursdwang toe te passen als er in voor publiek toegankelijke lokalen drugs worden verhandeld. Deze bepaling vormt de bestuursrechtelijke basis van het coffeeshopbeleid. Op 23 april 2004 verscheen de 'cannabisbrief' met nieuwe beleidsvoornemens van het kabinet ten aanzien van cannabis, Daarin kondigt het kabinet maatregelen aan zoals: de aanpak van hennepteelt, het intensiveren van preventieactiviteiten om cannabisgebruik te ontmoedigen en een verbetering van de voorlichting over risico's van gebruik. Het kabinet vraagt van gemeenten om medewerking aan een aanscherping van het cannabisbeieid. Verder wil het kabinet komen tot het nog verder terugdringen van coffeeshops in de buurt van scholen en in grensgebieden. Ook wordt gepleit voor een intensivering van de handhaving van het coffeeshopbeieid en de aanpak van nietgedoogde verkooppunten. De lijn uit 2004 wordt voortgezet In het coalitieakkoord van februari 2007. In dit akkoord van CDA, PvdA en Christenunie Is opgenomen dat coffeeshops bij scholen worden gesloten. Deze afspraak is concreter uitgewerkt in het Beleidsprogramma 2ÖÖ7-2Ö11, Daarin is opgenomen dat uiterlijk in 2011 alle gemeenten een minimale afstand tussen scholen en coffeeshops als criterium vaststellen en toepassen. De achterliggende gedachte ïs het ontmoedigen en terugdringen van druggebruik onder j o n g e r e n . In een brief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatles (BZK) van 2 maart 2009, gericht aan alle burgemeesters, wordt aangegeven dat tussen de Ministers van Justitie en BZK en de VNG is overeengekomen dat het afstandscriterium wordt vastgesteld op 250 meter, tenzij kan worden aangetoond waarom dit niet mogelijk is en wordt aangegeven welke andere drempelverhogende maatregelen er genomen zijn.

Pagina 26/34

Hoofdlijnenbrief drugsbeleid In september 2009 heeft het kabinet de Hoofdlijnenbrief drugsbeleid naar de Tweede Kamer gestuurd. In verband met de daarop volgende demissionaire status van het kabinet en omdat het drugsbeleid door de Tweede Kamer controversieel is verklaard, Is deze brief nog niet door de Tweede Kamer besproken. In de Hoofdlijnenbrief drugsbeleid is een nieuwe drugsnota aangekondigd. Deze nota zal een uitwerking vormen van de in de Hoofdlijnenbrief geformuleerde uitgangspunten en zal worden opgesteld door het nieuwe (huidige) kabinet, In de Hoofdlijnenbrief Is gesteld dat het cöffeeshopbeleid de komende jaren gericht zal zijn o p : * kleinschaligheid en de lokale gebruiker; * de beheersing van het aantal coffeeshops (de lokale situatie Is daarbij leidend); * meer aandacht voor de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit in relatie tot de coffeeshop. De Adviescommissie Drugsbeleid heeft het Kabinet geadviseerd over de toekomst van het drugsbeleid en heeft aangegeven dat vier onderdelen met voorrang moeten worden opgepakt, 1, Aandacht voor j o n g e r e n . Het gebruik van drugs en alcohol door minderjarigen moet veel sterker dan nu worden tegengegaan. Ook is het van belang dat met name kwetsbare jongeren tegen de ontwikkeling van met gebruik van deze middelen samenhangend probleemgedrag en tegen sociale marginalisering worden beschermd, 2, Coffeeshops zijn uitgegroeid tot moeilijk beheersbare grote cannablsverkooppunten. De coffeeshops moeten terug naar waar ze oorspronkelijk voor bedoeld w a r e n : verkooppunten voor de lokale gebruikers (teneinde een scheiding van de markt voor soft- en harddrugs te bevorderen). 3, Versterking en verbreding van de strijd tegen de georganiseerde drugsmisdaad, 4, Het drugsbeleid dient permanent te worden gemonitord en er dient systematischer te worden gehandhaafd en geleerd. Ook dient er meer te worden samengewerkt door de verschillende beleidslnstanties. Dit vereist een duidelijker en meer alerte integrale politieke sturing en een daartoe geëquipeerde autoriteit. De vier elementen zoals hierboven genoemd zijn door het kabinet in hoofdlijnen overgenomen in de Hoofdlijnenbrief drugsbeleid. Het Kabinet acht een meer geïntegreerde en omvattende benadering geboden, gericht op het voorkomen, beheersen en verminderen van niet alleen gezondheidsschade, maar ook sociaalmaatschappelijke schade, met name bij jongeren, criminaliteit en drugsgerelateerde overlast, De nieuwe d o e l s t e l l i n g " sluit nauw aan bij de door de Adviescommissie geformuleerde doelstelling van het drugsbeleid: Het Nederlands drugsbeleid richt zich op het tegengaan en reduceren van drugsgebruik, zeker voor zover leidend tot gezondheids- en sociale schade, en eveneens op het voorkomen en verminderen van

" Voormalige doelstelling; "Het Nederlands drugsbeleid richt lich op het voorkomen van drugsgebruik en het beperken van de risico's van drugsgebruik, voor d© gebruiker zelf, de directe omgeving en voor de samenleving 8 .

Pngirta 27/14

de schade drugs /s

die aan het gebruik verbonden.

Coffeeshopbeleid

in

de

van,

de productie

Hoofdlijnenbrief

van

en

de

handel

in

drugsbeleid

Zowel de evaluatie van het drugsbeleid als het rapport van de Adviescommissie Drugsbeleid concluderen dat do coffeeshop op gebruikersniveau zijn doel heeft bereikt. Daar zijn de markten tussen lijst I en lijst II drugs gescheiden en de cannablsconsument kan In relatieve rust en veiligheid gebruiken, Sinds de drugsnota "Continuïteit en verandering" is het beleid er bovendien op gericht geweest de overlast rond, alsook het aantal coffeeshops terug te dringen, De sinds 1997 met regelmaat uitgevoerde onderzoeken 1 7 naar het aantal coffeeshop en het gemeentelijk beleid op dit gebied tonen aan dat op beide terreinen vooruitgang geboekt is. De overlast rond coffeeshops Is verminderd. Dit komt mede omdat de bevoegdheden van de burgemeester om (drugs)overlast aan te pakken zijn uitgebreid. Met de artikelen 174 a van de Gemeentewet (Victoria) en 13b van de Opiumwet (Damocles), de wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek en art.Iöa van de Woningwet (Victor) hebben gemeenten een sluitend stelsel van bevoegdheden om overlast en verloedering in en rondom drugspanden en coffeeshops tegen te gaan. Ook de mogelijkheden van samenscholingsverboden, cameratoezicht op openbare plaatsen (artikel 151e Gemeentewet) en het aanwijzen van veiilgheidsrlsicogebieden in het kader van preventief fouilleren (artikel 151b Gemeentewet) kunnen gericht worden ingezet. Op grond van de wet Maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast (Voetbalwet) kunnen onder meer de burgemeester en de Officier van Justitie (langdurige) gebiedsverboden, een meldingsplicht of groepsverboden opleggen. Ook zijn met de VNG en gemeenten afspraken gemaakt over de Invulling van het afstandscriterium tussen coffeeshops en scholen. Dit neemt niet weg dat het Nederlandse coffeeshopsysteem veel kritiek in binnen- en buitenland ontmoet en dat de (overlast) problemen In enkele grensgebieden onverminderd groot blijven. De internationale - controverse Is gelegen In het expliciete karakter van de straffeloosheid in Nederland, Niet alleen wordt het bezit van een kleine hoeveelheid softdrugs door handhavingsautoriteiten door de vingers gezien, ook de verkoop ervan via coffeeshops en het op voorraad houden van handelshoeveelheden tot 500 gram (door de coffeeshop) wordt met een verwijzing naar de aanwijzing Opiumwet van het Openbaar Ministerie buiten de reikwijdte van het strafrecht gehouden. Gegeven is daarmee wel dat de coffeeshop naar zijn aard zich op het breukvlak tussen onder- en bovenwereld bevindt. Het risico om onderdeel te worden van ernstiger crlminaliteitsfenomenen is door de jaren heen bovendien alleen maar toegenomen. Zoals het College van procureurs-generaal in zijn advies over het coffeeshopbeleld' 8 aangeeft, zijn grootschaliger coffeeshops - zowel In omvang als in omzet - gevoeliger voor inmenging door de georganiseerde criminaliteit. De huidige problemen met coffeeshops hebben primair M Over de uitkomsten van het laatste onderzoek naar "Coffeeshops in Nederland 2007; aantallen en gemeentelijk beleid" Is de Kamer per brief van 12 mei 2009 geïnformeerd (TK, 2008*200©, 24 077, nr. 232), " College van procureurs-generaal, Het coffeeshopbeleld; beheersbaar, kleinschalig, controleerbaar, Den Haag 2ÖÖ9,

Pagina IS/34

te maken met d e i e criminaliteit, en doen zich inmiddels veel minder voelen in de overlastsfeer, met uitzondering van de grensstreken, zoals in d© jaren negentig nog het geval was. Het spreekt dan ook voor zich dat het coffeeshopbeleid aanpassing behoeft. Juist het gegeven dat de coffeeshop een risico vormt voor de rechtsorde maakt dat de overheid gerechtigd is om het functioneren van coffeeshops verregaand te reguleren. Het kabinet deelt de analyse van de Adviescommissie Drugsbeleid dat de coffeeshop in veel gevallen niet meer de voorziening is waar hij voor bedoeld waséén mogelijkheid voor volwassen consumenten om op een rustige en veilig© manier cannabis te kopen en desgewenst te gebruiken. De ruimt© om deze activiteit uit te oefenen dient, hoewel deels illegaal van karakter, ook in de toekomst te worden geboden met een beleid dat toeziet op het realiseren van een optimaal aantal coffeeshops. De uitdaging is gelegen in de doelstelling ten aanzien van de gebruiker te behouden en tegelijkertijd het functioneren van de coffeeshopbranche diepgaand te veranderen richting beheersbaarheid en uit de greep van de criminaliteit, Het advies van de Adviescommissie Drugsbeleid biedt, overigens evenals het eerdere rapport van het College van procureur-generaal over dit onderwerp, een aantal handvatten om het herijkte coffeeshopbeleid handen en voeten te geven. Het vorige kabinet koos ervoor de adviezen van de Commissie in grote lijnen te v o l g e n , Het coffeeshopbeleid van de komende jaren zal dan ook gericht zijn op de volgend© doelstellingen: 1,

Kleinschaligheid

Het kabinet is van oordeel dat kleinschalige coffeeshops, gericht op de lokale gebruiker, voor zowel controlerende (lokale, vergunningverlenende) instanties en handhavingsdiensten, als voor gebruikers voordelen heeft, Kleinschaligheid leidt tot een betere beheersbaarheid van overlast- en criminaiiteitsrisioo's; de gebruiker weet zich verzekerd van een veilige omgeving, waarbij de uitbater van de coffeeshop zich betrokken voelt bij zijn klantenkring, 2. De beheersing als uitgangspunt

van het aantal te nemen

coffeeshops,

door

de

lokale

situatie

Het beleid van de afgelopen 15 jaar om coffeeshops tot aanvaardbare aantallen terug te dringen zal met enige aanpassing worden voortgezet. Gemeenten zullen gewezen worden op de bestuurlijke mogelijkheden om aanvullende regels voor coffeeshops op te stellen, bijvoorbeeld om het aantal coffeeshops In hun gemeente te maximeren. Daarnaast kiest het Kabinet ervoor om gemeenten ruimte te bieden te experimenteren met een betere spreiding van coffeeshops, mogelijk ook over gemeentegrenzen heen, Hiervoor Is goede afstemming tussen de verschillende betrokken lokale autoriteiten noodzakelijk. Overigens willen wij voorkomen dat het streven van het Rijk om de klantenkring van coffeeshops tot een lokale markt te beperken tot ongewenste veranderingen in de wereld van coffeeshopexploitanten leidt, zoals het ontstaan van "coffeeshopketens , , in handen van enkele personen. Dit kan één van de onbedoelde neveneffecten zijn van de inkomstenderving die coffeeshops mogelijk gaan lijden, Het kabinet wenst dit tegen te gaan door gerichte inzet van het bestuurs- (BIBOB) en strafrecht. Een alternatief voor het openen van nieuwe coffeeshops voor een relatief grote(re) klantenkring is na te gaan wat de positieve effecten

Pagina 29/34

zijn van het aanhouden van een grotere handelsvoorraad 1 6 . Dit dient te geschieden in het kader van een nauwkeurig omschreven pilot of experiment waar stringente handhaving een onderdeel van is, Het aanhouden van een grotere handelsvoorraad heeft het mogelijk bijkomende voordeel dat de illegaliteit rond de aanvoer van cannabis naar de coffeeshop afneemt. Elke pilot of experiment in die richting zal de instemming van de verantwoordelijke Ministers moeten krijgen en z a l , na afronding, uitvoerig door het Rijk geëvalueerd w o r d e n . 3. Bestrijding strafrecht

georganiseerde

criminaliteit/verhouding

bestuurs-

en

Het integrale beleid gericht op de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit, ook in relatie tot de coffeeshop, wordt voortgezet. Bestuurs- en strafrecht worden effectief en op evenwichtige wijze ingezet. De Commissie Van de Donk constateert dat de aandacht voor en de beheersing van de illegale drugsmarkten is toegenomen en verdere ontwikkeling behoeft. Het kabinet meent de door de Commissie noodzakelijk geachte samenhang Sn de aanpak van de georganiseerde criminaliteit te vinden In de doelstelling van enkele in gang gezette versterkingsprogramma's en dan met name het " P r o g r a m m a Versterking Aanpak Georganiseerd© M i s d a a d " (PVAQM) dat in 2007 van start is gegaan. De bestrijding van de georganiseerde criminaliteit en het tegengaan van de productie van en handel in drugs zijn belangrijke prioriteiten. Daarbij wordt in toenemende mate aandacht gegeven aan het feit dat criminele samenwerkingsverbanden zich vaak niet alleen met drugscriminaliteit bezig houden, maar in combinatie daarmee ook met misbruik van onroerendgoedtransacties of financieel-economische criminaliteit. Dat vergt een samenspel van bestuursrechtelijke, fiscale en strafrechtelijke maatregelen. De inrichting van Regionale Expertiseen Informatiecentra bevordert het samenspel tussen bestuurs- en strafrecht. Uit de evaluatie van het drugsbeleid blijkt bovendien dat de aanpak van drugscriminaliteit in toenemende mate integraal gebeurt, zowel wat juridisch instrumentarium betreft als ook organisatorisch. Specifiek met betrekking tot de georganiseerde criminaliteit streeft het PVAQM een overkoepelende strategie In de lijn van het advies van de Adviescommissie Drugsbeleid na. Naar aanleiding van het Nationaal Dreigingsbeeld georganiseerde misdaad 2ÖÖ8 is de aanpak van grootschalige hennepteelt v o o r d e periode 20Ö8-2Ö12 toegevoegd aan de lijst van speerpunten binnen de bestrijding van georganiseerde m i s d a a d " . Voorts wordt binnen het P V A Q M de problematiek van de georganiseerde hennepteelt via een programmatische aanpak benaderd, waarbij alle relevante partners (niet alleen politie, justitie, bestuur maar ook private organisaties) betrokken w o r d e n , ledere partner draagt vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid bij aan de bestrijding van de georganiseerde hennepteelt zijn. Op grond van de ervaringen die met deze nieuwe aanpak worden opgedaan In de diverse , proeftuinen , die inmiddels zijn gestart, zal de aanpak verder geprofessionaliseerd en verbreed w o r d e n . Om de programmatische aanpak te stimuleren, de * De maximaal gedoogd© handelsvoorraad l§ nu 500 gram. "* Brief van 21 november 2008 van do Ministors van Justitie en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, TK 2008-2009, 29911, nr 17,

Pagina 30/34

e r v a r i n g e n In de p r o e f t u i n e n te v o l g e n en e v e n t u e l e g e s i g n a l e e r d e k n e l p u n t e n v o o r t v a r e n d aan te p a k k e n h e b b e n de Ministers v a n J u s t i t i e en v a n B i n n e n l a n d s e Z a k e n en K o n i n k r i j k s r e l a t i e s o p 19 juli 2 0 0 8 de T a s k F o r c e A a n p a k G e o r g a n i s e e r d e H e n n e p t e e l t i n g e s t e l d , De T a s k F o r c e s t a a t o n d e r v o o r z i t t e r s c h a p v a n het O p e n b a a r Ministerie^, Dit n t s m t niet w e g d a t r e e d s op k o r t e r e t e r m i j n e e n v e r b e t e r i n g tot s t a n d g e b r a c h t k a n w o r d e n in de a f s t e m m i n g t u s s e n d e b e s t u u r s r e c h t e l i j k e en strafrechtelijke i n s t r u m e n t e n . De R e g i o n a l e E x p e r t i s e - en i n f o r m a t i e c e n t r a s p e l e n h i e r i n e e n b e l a n g r i j k e r o l , De A d v i e s c o m m i s s i e D r u g s b e l e i d g e e f t in haar a d v i e s a a n dat bij o v e r t r e d i n g v a n de c o f f e e s h o p c r i t e r i a uit de a a n w i j z i n g O p i u m w e t e e r d e r en v a k e r n a a r het s t r a f r e c h t , in p l a a t s v a n het b e s t u u r s r e c h t , g e g r e p e n m o e t w o r d e n , H a n d h a v i n g s a r r a n g e m e n t e n s p e l e n In dit v a r b a n d een cruciale rol. D a a r m e e w o r d t duidelijk wie met w e l k j u r i d i s c h i n s t r u m e n t a r i u m en m e t w e l k e c o n s e q u e n t i e s o p t r e e d t . D a a r b i j v o r m t de a a n w i j z i n g O p i u m w e t de r u g g e n g r a a t v a n het c o f f e e s h o p b e l e i d . O m l o k a l e a u t o r i t e i t e n m e e r a r m s l a g te g e v e n g e s c h i e d t de h a n d h a v i n g e r v a n veelal langs bestuurlijke w e g . Het k a b i n e t is v a n o o r d e e l dat h e t , r e k e n i n g h o u d e n d m e t de p r i o r i t e i t s t e l l i n g bij het O p e n b a a r M i n i s t e r i e en p o l i t i e , in de r e d e ligt o m bij e r n s t i g e of v e e l v u l d i g e o v e r t r e d i n g v a n de A H O J G - c r i t e r i a s t r a f r e c h t e l i j k op te t r e d e n . T e g e l i j k e r t i j d d i e n t het b e w e z e n e f f e c t i e v e b e s t u u r l i j k i n s t r u m e n t a r i u m , z o a l s de m o g e l i j k h e i d tot s l u i t i n g v a n c o f f e e s h o p s , b l i j v e n d te w o r d e n i n g e z e t . In de b e s l u i t v o r m i n g r o n d de v e r n i e u w i n g v a n de a a n w i j z i n g O p i u m w e t , v o o r z i e n v o o r later dit j a a r , z a l w o r d e n m e e g e w o g e n h o e z o w e l de b e s t u u r s r e c h t e l i j k e als s t r a f r e c h t e l i j k e d i m e n s i e s met r e s u l t a a t toegepast kunnen w o r d e n , Geen gereguleerde teelt Het v o r i g e k a b i n e t z e t t e in o p de v e r w e z e n l i j k i n g v a n d e z e d r i e d o e l s t e l l i n g e n en v o e l d e niets v o o r e n i g e r l e i e x p e r i m e n t m e t g e r e g u l e e r d e teelt, E x p e r i m e n t e n met g e r e g u l e e r d e teelt r a k e n b o v e n d i e n r e c h t s t r e e k s a a n de I n t e r n a t i o n a l e v e r p l i c h t i n g e n d i e N e d e r l a n d is a a n g e g a a n , D a a r o m is e e n b e l e i d s m a t i g e v e r k e n n i n g v a n dit o n d e r w e r p niet o p p o r t u u n .

'Vrijheid en verantWQordelijkheld'RegBerakkoord WD-CDA d,d, 7 oktober 2010 Met b e t r e k k i n g tot c o f f e e s h o p s en d r u g s is in het r e g e e r a k k o o r d v a n 7 o k t o b e r 2 0 1 0 het v o l g e n d e o p g e n o m e n ; • O v e r l a s t en c r i m i n a l i t e i t d i e v e r b a n d h o u d e n met p r o s t i t u t i e en de h a n d e l in v e r d o v e n d e m i d d e l e n w o r d e n t e r u g g e d r o n g e n . •

• •

C o f f e e s h o p s w o r d e n b e s l o t e n c l u b s die a l l e e n v o o r m e e r d e r j a r i g e i n w o n e r s v a n N e d e r l a n d t o e g a n k e l i j k zijn op v e r t o o n v a n e e n clubpas, Er k o m t e e n a f s t a n d v a n t e n m i n s t e 3 5 0 m e t e r t u s s e n s c h o l e n en coffeeshops, De m i n i s t e r v e r s c h e r p t het l a n d e l i j k b e l e i d en ziet e r o p t o e dat g e m e e n t e n het a f s t a n d s c r i t e r i u m en de o v e r i g e r e l e v a n t e d e l e n v a n het l a n d e l i j k b e l e i d in h u n v e r g u n n i n g e n h a n d h a v e n .

" H@t instellingsbesluit van da Task Force is gepubliceerd in de Staatscourant van 4 september 2008, nr 171, pagina 10.

Pagina

31/34

Het kabinet komt met voorstellen zwaardere straffen te stellen op de (voorbereiding van) in- en uitvoer, teelt en (georganiseerde) handel van drugs en tot aanpassing van het onderscheid tussen harddrugs en softdrugs.

Pagina 32/34

Bijlage 2 Overzicht c o f f e e s h o p s Onderstaande tabel geeft een overzicht van de coffeeshops die per 1 januari 2011 in de gemeente Dordrecht gevestigd waren. T a b e l 2 O v e r z i c h t c o f f e e s h o p s In D o r d r e c h t per 1 j a n u a r i 2011 Coffeeshop Cabo Negro (Asilah) De Muis Koffieshop 't Geeltje Roots Corner

Adres Bagijnhof 31 Gravenstraat 29 Sint Jorisweg 20 Spuiweg 29

Indica Café Bar All Babba Marrakeeh Joy Poolcentrum en Zalenverhuur

Vismarkt 2 Voorstraat 141 Voorstraat 475 Wijnstraat 154

Pagina

33/34

Bijlage

3

'Schol encriteri ur

Onderstaande plattegrond geeft een overzicht van de coffeeshops en de in de nabijheid gelegen instellingen voor voortgezet onderwijs. Hieruit blijkt dat zich op dit moment geen voorgezet onderwijsinstellingen bevinden binnen een afstand van 350 meter van de gedoogde coffeeshops.

Coffeeshops

8 : SSSM 47S IH

HA

V o o r s t r a a t 141 S i n t Jorlsweg 20 - BagIJnhof 3 1 a

Pagina

34/34