Hergebruik van grond in Dordrecht De gemeente Dordrecht heeft een nieuw beleid voor hergebruik van verontreinigde grond. Begin 2002 zijn de Bodemkwaliteitskaart en het Grondstromenplan van Dordrecht vastgesteld. Dankzij deze twee documenten is het nu eenvoudiger om grond binnen de gemeentegrenzen te hergebruiken. In deze folder kunt u lezen wat de nieuwe regels zijn en aan welke eisen/voorwaarden er moet worden voldaan. Ook in de nieuwe situatie blijft het verplicht om hergebruik vooraf te melden bij de Milieudienst Zuid-Holland Zuid. Deze folder is voor iedereen die grond op een andere locatie binnen de gemeente Dordrecht opnieuw wil gebruiken. Dit zijn vaak aannemers en (bodem)adviesbureaus.
Zoals het was Tot nu toe kon grond alleen opnieuw worden toegepast op een andere locatie als voldaan werd aan het Bouwstoffenbesluit. Hierbij moest men aan strenge eisen voldoen voordat de grond opnieuw kon worden toegepast. Zo mocht licht verontreinigde grond alleen toegepast worden in bv. een geluidswal. De toegepaste grond mocht hierbij echter niet worden gemengd met de onderliggende bodem, en tevens moest de grond worden teruggenomen, als de toepassing (zoals de geluidswal) zijn functie verloor. Kortom een langdurig traject waarbij aan veel eisen moest worden voldaan. Voor het toepassen van grond, waarbij deze niet gemengd wordt met de onderliggende bodem, blijft het Bouwstoffenbesluit van toepassing.
Nieuwe situatie Om op een makkelijkere manier binnen de gemeente Dordrecht grond te kunnen hergebruiken is in 2001 de Bodemkwaliteitskaart opgesteld. Deze geeft de gemiddelde bodemkwaliteit weer van de bovenste halve meter grond in Dordrecht. Op basis van historie en bodemopbouw, is de gemeente Dordrecht verdeeld in 21 zones. Deze indeling is weergegeven in figuur 1 . Vervolgens is met behulp van de aanwezige bodemonderzoeken, de gemiddelde bodemkwaliteit voor alle zones bepaald. Deze kwaliteit is weergegeven in figuur 2 . Voor een aantal zones waren te weinig gegevens voor handen om dit te kunnen vaststellen. In die gevallen is de verwachte bodemkwaliteit weergegeven. Uit figuur 2 kan worden afgeleid dat de binnenstad gemiddeld sterk verontreinigd, Krispijn gemiddeld licht verontreinigd en Stadspolders gemiddeld schoon is.
Figuur 1: Zone-indeling Dordrecht
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
1. Amstelwijck-Oost 2. Buitengebied 3. Stadspolders 4. Dordtse Kil 1+2 5. Reeland 1 6. Sterrenburg 7. Krabbepolder
■ 8. ■ 9. ■ 10. ■ 11. ■ 12. ■ 13. ■ 14.
Krispijn/Wielwijk/C
Omgeving Dubbe
Reeland III/woong Julianahaven
Industriegebied D
Oude kern Dubbe Wieldrecht
Wie grond uit een bepaalde zone in een andere zone in de gemeente wil hergebruiken dient als volgt te werk te gaan. Aan de hand van de gegevens van figuur 1 en 2 kan worden bepaald in welke zone de grond vrijkomt, wat de kwaliteit van deze zone is en wat de kwaliteit van de ontvangende zone is. De uitkomst van deze gegevens vormt de basis voor het al dan niet mogen hergebruiken van de grond in de ontvangende zone. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat de gemiddelde bodemkwaliteit van de ontvangende zone niet achteruit mag gaan. Dit betekent dus dat
Voor het ophangen de hoeken voorzien van een punaise
Figuur 2:
Gemiddelde bodemkwaliteit per
Zonering 0-0,5 m-mv (kental P80) (min. 20 monsters/zone)
Crabbehof/Zuidhoven ldam
gebied De Staart
De Staart
eldam
■ 15. ■ 16. ■ 17. ■ 18. ■ 19. ■ 20. ■ 21.
Binnenstad/19e Eeuwse Schil Wilhelminahaven en omgeving Reeland II I nfrastructuur/Glazentunnel Louter Bloemen Willemsdorp
■ ■ ■ ■ ■
Schoon (toetsing < S) Schoon (MVR) Licht verontreinigd (Toetsing < T) Matig verontreinigd (Toetsing < I) Sterk verontreinigd (Toetsing > I)
Polder de Biesbosch
sterk verontreinigde grond bijna nergens en dat schone grond in vrijwel elke andere zone mag worden toegepast. De voorwaarden waaronder grond in een andere zone mag worden toegepast is weergegeven in de grondstromenmatrix (tabel 1 ). De letters A t/m G in deze tabel verwijzen naar de onderzoeksvoorwaarden die gesteld worden aan het hergebruik. In de toelichting onder de grondstromenmatrix staan de onderzoekseisen verder uitgewerkt. De voorwaarden variëren van een historisch onderzoek tot aan partijkeuringen en onderzoek naar de onderliggende bodem.
Uit tabel 1 blijkt dus of er kwaliteitsonderzoek of partijkeuringen zijn voorgeschreven. In alle gevallen moet de kwaliteit beter zijn dan de gemiddelde waarden van de zone waarin de grond wordt toegepast. Alleen als aan die voorwaarden wordt voldaan mag de grond in die ontvangende zone worden toegepast. Ook wanneer men grond van buiten Dordrecht in deze gemeente wil hergebruiken moet hieraan worden voldaan. In tabel 2 staan de gemiddelde concentraties van de vervuiling per zone weergegeven. Grondverzet is alleen toegestaan als het gemiddeld resultaat van de
kwaliteitskaart en het Grondstromenplan hebben, zijn: • schone grond kan sneller en makkelijker worden hergebruikt; • sterk verontreinigde grond kan niet of nauwelijks meer worden hergebruikt, zodat de gemeente grond binnen degemeente alleen maar schoner wordt; • bij hergebruik van verontreinigde grond conform de Bodemkwaliteitskaart en het Grondstromenplan, mag de grond als bodem worden toegepast waarbij er geen terugnameplicht geldt.
Wie grond in een andere zone wil gaan toepassen, dient dit, net als bij het Bouwstoffenbesluit, vooraf te melden bij de Milieudienst Zuid-Holland Zuid. Voor een dergelijke melding is bij de Milieudienst een meldingsformulier beschikbaar. De Milieudienst toetst, registreert en ziet toe op de naleving van de regels.
Voorbeelden hergebruik van grond Voorbeeld 1 U wilt grond uit zone 3 gaan hergebruiken in zone 8. Volgens figuur 2 is de grond in zone 3 gemiddeld schoon en de grond in zone 8 gemiddeld licht verontreinigd. Volgens de grondstromenmatrix (tabel 1) betekent dit, dat voordat de grond mag worden toegepast, eerst aan de voorwaarden, welke bij A worden genoemd, moet worden voldaan. Dit betekent dat er eerst een historisch onderzoek op de plek van herkomst van de grond moet worden uitgevoerd. Wanneer deze plek historisch niet verdacht is, zijn geen verdere bewijsmiddelen nodig en is verplaatsing van grond vrij toegestaan.
r zone
)
■ ■ ■ ■
Niet gezoneerd verwachting schoon Niet gezoneerd verwachting licht verontreinigd Niet gezoneerd verwachting matig verontreinigd Niet gezoneerd verwachting sterk verontreinigd
partijkeuring x 1,3 gelijk of lager is dan de concentraties van de ontvangende bodem, zoals weergegeven in tabel 2.
Voordelen Doordat de gemeente Dordrecht zowel de Bodemkwaliteitskaart als een Grondstromenplan heeft vastgesteld, hoeft men niet meer altijd te voldoen aan de eisen van het Bouwstoffenbesluit. In een aantal gevallen moet nog steeds uitgebreid onderzoek gedaan worden voordat de grond ergens anders mag worden toegepast. De belangrijkste voordelen die de Bodem-
Voorbeeld 2 U wilt grond uit zone 15 gaan hergebruiken in zone 9. Volgens figuur 2 is de grond in zone 15 gemiddeld sterk verontreinigd en de grond in zone 9 gemiddeld licht verontreinigd. Volgens de grondstromenmatrix (tabel 1) betekent dit, dat voordat de grond mag worden toegepast, eerst aan de voorwaarden, welke bij C worden genoemd, moet worden voldaan. Dit houdt in dat er eerst een partijonderzoek van de vrijkomende grond moet worden gedaan. Het gemiddelde resultaat van deze partijkeuring x 1,3, moet worden getoetst aan de concentraties van de ontvangende zone, zoals weergegeven in tabel 2. Toepassing van de vrijkomende grond is alleen mogelijk als de resultaten van het bodemonderzoek aantonen dat de bodem op de plek van herkomst schoner is, dan wel vergelijkbaar met de ontvangende bodem. De te volgen procedure is ook in een stroomschema samengevat. Dit is weergegeven in figuur 3. Voor meer informatie over hergebruik van grond, of voor de aanvraag van een meldingsformulier kunt u contact opnemen met de Milieudienst Zuid-Holland Zuid, (078) 648 05 00.
toelichting klasse 1 1,5 2 3 4 0
Figuur 3: Stroomschema
Schoon: toetsing < streefwaarde Schoon: toetsing binnen criteria MVR Licht verontreinigd: toetsing > S en < T Matig verontreinigd: toetsing > T en < I Sterk verontreinigd: toetsing > I niet gezoneerd
Chroom
Koper
Kwik
Lood
Nikkel
Zink
PAK 10
EOX
OCB’S
Amstelwijck-oost Buitengebied Stadspolders Dordtse Kil 1+2 Reeland 1 Sterrenburg Louter Bloemen Krabbepolder Krispijn/Wielwijk/Crabbehof/Zuidhoven Omgeving Dubbeldam Reeland III/woongebied De Staart Julianahaven Industriegebied De Staart Oude kern Dubbeldam Wieldrecht Binnenstad/19e Eeuwse Schil Wilhelminahaven en omgeving Reeland II Infrastructuur/Glazentunnel Willemsdorp Polder de Biesbosch
Cadmium
1 2 3 4 5 6 19 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 21
KLASSE
Arseen
ZONE
Tabel 2: Toetsingskader op basis van 80-percentielwaarde en de acceptatiefactor van 1,3 (concentraties in mg/kg.ds)
1,5 1,5 1,5 1,5 2 2 2 2 2 2 3 3 3 3 3 4 4 4 0 0 0
29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29 29
0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 4.85 1.13 0.87 0.8 1.06 0.9 2.23 0.8 1.6 0.95 2.79 1.04 0.8 0.8 0.8
100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100
36 36 36 36 39 36 41.5 38.2 36 36 47.2 70.8 105 41.5 81.6 92.6 137 58.3 36 36 36
0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.3 0.31 0.3 0.88 0.48 0.3 0.94 0.98 0.45 0.3 0.3 0.3
85 85 85 85 85 85 85 85 85 85 123 112 150 288 253 408 293 408 85 85 85
35 35 35 35 35 35 37.7 35 35 35 35 35 52.8 35 40.5 36.6 62 35 35 35 35
140 140 140 140 176 140 190 288 195 151 377 341 551 252 372 554 554 474 140 140 140
1.42 1.0 1.0 1.0 1.86 1.0 2.15 1.0 5.65 2.31 9.23 3.51 3.31 8.46 6.38 12.2 30.8 6.54 1.0 1.0 1.0
0.3 0.3 0.31 0.3 0.3 0.3 0.56 0.3 0.3 0.54 0.47 0.3 0.48 0.3 0.62 0.33 1.22 0.46 0.3 0.3 0.3
S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S S
legenda:
S P80 I
Streefwaarde 80-percentielwaarde/1,3 Interventiewaarde/1,3
streefwaarde OCB’s mg/kg.ds som drins 0.010 som HCH’s 0.050 som DDT’s 0.050
Dordrecht is niet alleen de rivier, met al wat erop en eraan hoort, maar een brok admosfeer, een klimaat waarin je misschien wel geboren moet zijn om er blijvend te kunnen ademen.
Tabel 1: Grondstromenmatrix
A
Historisch onderzoek op de plek van herkomst van de partij grond, met NVN 5725 als richtlijn. Wanneer deze plek historisch onverdacht is, zijn geen verdere bewijsmiddelen nodig en is vrij grondverzet toegestaan.
B
Partijonderzoek van vrijkomende grond vereist conform grondstromenplan. Grondverzet is alleen mogelijk als de resultaten van het bodemonderzoek aantonen dat de bodem op de plek van herkomst schoon is of voldoet aan de criteria van de Ministeriële Vrijstellingsregeling (MVR). Er zijn geen bewijsmiddelen nodig van de ontvangende bodem.
C
D
E
ontreinigingen op de plek van toepassing is een (recent) verkennend bodemonderzoek van de ontvangende bodem nodig. Grondverzet is mogelijk wanneer geen ernstige verontreiniging wordt aangetoond op de locatie waar de grond wordt toegepast en wanneer de vrijkomende grond schoon is of voldoet aan de criteria van de MVR.
F
Partijonderzoek van vrijkomende grond vereist conform grondstromenplan. Grondverzet is alleen mogelijk als het gemiddelde resultaat van de partijkeuring x 1,3 gelijk of lager is dan de concentraties van de ontvangende bodem. Deze concentraties van de ontvangende bodem staan per zone weergegeven in tabel 2. 1
(bijvoorbeeld A1 of C1) Als aanvullend op bewijsmiddelen bij de bijbehorende letter geld dat (ook) van de ondergrond (dieper dan 0,5m-mv) onderzoek dient plaats te vinden. In het grondstromenplan staat aan welke eisen dit onderzoek dient te voldoen. Grondverzet is alleen mogelijk als het gemiddelde resultaat van de partijkeuring x 1,3 gelijk of lager is dan de concentraties van de ontvangende bodem. Deze concentraties van de ontvangende bodem staan per zone weergegeven in tabel 2.
2
Bij de kwaliteitsbepaling (partijkeuring) moeten tevens bestrijdingsmiddelen (OCB’s) worden onderzocht.
In verband met mogelijke (ernstige) verontreinigingen op de plek van toepassing is een (recent) verkennend onderzoek van de ontvangende bodem nodig. Tevens is een historisch onderzoek nodig van de plek van herkomst van de partij, met NVN 5725 als richtlijn. Grondverzet is toegestaan wanneer geen ernstige verontreiniging wordt aangetoond op de locatie waar de grond wordt toegepast of als leeflaag (m.b.v. saneringsplan) en wanneer de plek van waar de grond vrij komt historisch niet verdacht is. Partijonderzoek van vrijkomende grond vereist conform grondstromenplan. In verband met mogelijke (ernstige) ver-
Partijonderzoek van vrijkomende grond vereist conform grondstromenplan. Het gemiddelde resultaat van de partijkeuring x 1,3 moet getoetst worden aan de concentraties van de ontvangende zone zoals weergegeven in tabel 2. In verband met mogelijke (ernstige) verontreinigingen op de plek van toepassing is een (recent) verkennend onderzoek van de ontvangende bodem nodig. Grondverzet is mogelijk wanneer geen ernstige verontreiniging wordt aangetoond op de locatie waar de grond wordt toegepast en het resultaat van de partijkeuring moet worden getoetst aan de waarden uit tabel 2.
