WATERSLAG: onderzoek naar de vrachtpotentie en inventaris van de waterweginfrastructuur in Vlaanderen en Zuid-Nederland

WATERSLAG: onderzoek naar de vrachtpotentie en inventaris van de waterweginfrastructuur in Vlaanderen en Zuid-Nederland

Uitgevoerd in het kader van het INTERREG IIIB NWE – project ECSWA

Zaventem, juni 2006

Inhoudsopgave Blz.

Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 1.2 1.3

Achtergrond Potentieel zorggebied van Waterslag Leeswijzer

Hoofdstuk 2 Methodologie 2.1 2.2 2.3

Algemeen Theoretische inschatting Marktbevindingen

1 1 2 3

4 4 4 8

Hoofdstuk 3 Vrachtpotentie

11

3.1 3.2 3.3

11 27 40

Vlaamse vaarwegen Nederlandse vaarwegen Eindconclusies

Hoofdstuk 4 Inventaris waterweginfrastructuur

43

Hoofdstuk 5 Eindconclusies

48

Bijlage 1

52

Interviewverslagen Vlaanderen

Hoofdstuk 1

1.1

Inleiding

Achtergrond

Dit rapport heeft als doelstelling een inschatting te geven van het vrachtpotentieel van kleinere waterwegen in Vlaanderen en Zuid-Nederland, en meer bepaald de klasse IIwaterwegen 1. Momenteel is het gebruik van deze kanalen voor het grootste deel recreatief. Vrachtverkeer vindt er in beperkte mate plaats. Het vrachtvervoer dat toch plaatsvindt, betreft meestal droge bulk. De kleinere kanalen, en dit geldt niet alleen voor Vlaanderen en Zuid-Nederland maar ook voor landen zoals Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, verliezen steeds meer hun economische rol en betekenis. De reden hiervoor is dat de verladers de vrachtprijzen niet voldoende aantrekkelijk vinden. De binnenschepen die op deze kanalen kunnen varen (Kempenaars), hebben met 600 ton een beperkt laadvermogen. De industrie die langs deze kanalen is gevestigd, prefereert dus in grote mate gebruik te maken van wegtransport. Om de binnenvaart terug een substantiële rol te verlenen, kunnen er logischerwijze twee strategieën gevolgd worden. Een eerste strategie is afgestemd op de lange termijn en betreft de verbreding en verdieping van de kleinere kanalen tot een hogere klasse, bijvoorbeeld klasse IV. Een tweede strategie is de door Waterslag gekozen strategie, die tot doel heeft op korte termijn de bestaande capaciteit van de kleine kanalen optimaler te benutten zonder bijkomende infrastructuurinvesteringen. Om dit te bereiken, wordt een duwbak aan een Kempenaar gekoppeld. Hierdoor verdubbelt de ladingcapaciteit en worden er schaalvoordelen tot stand gebracht. De duwbak beschikt over een eigen aandrijving, waardoor hij zelfstandig door de sluizen kan varen of zelfs in beperkte mate een eigen traject kan afleggen. Op de grotere kanalen sluit de bak aan bij een duwkonvooi, dat bijvoorbeeld van/naar een zeehaven, zoals Antwerpen of Rotterdam, kan varen.

1

De Europese waterwegen werden door de Europese Conferentie van de Ministers van Transport (CEMT) ingedeeld in verschillende klassen (CEMT Resolution N° 92/2). Klasse II-kanalen zijn bevaarbaar voor schepen, Kempenaars genoemd, met een maximale lengte van 50-55m, een maximale breedte van 6,6m en een diepgang van maximaal 2,5m. De tonnage van deze Kempenaars bedraagt 400-650 ton.

Buck Consultants International

1

De afmetingen van de duwbak bepalen uiteraard de hoeveelheid lading die kan vervoerd worden. Deze afmetingen zijn afhankelijk van de afmetingen van de sluizen. Dit rapport bevat dan ook, naast een inschatting van het vrachtpotentieel, een inventaris van de sluizeninfrastructuur in het studiegebied, alsook verschillende scenario’s betreffende het vaarbereik van duwbakcombinaties van verschillende afmetingen.

1.2

Potentieel zorggebied van Waterslag

Het studiegebied van Waterslag is grensoverschrijdend (figuur 1.1). Doordat de statistische gegevens enkel per land beschikbaar zijn, zijn voor de berekeningen van de vrachtpotentie twee verschillende bronnen gebruikt. De vaarwegen van klasse II in Vlaanderen zijn de Kempense kanalen (exclusief het kanaal Dessel-Kwaadmechelen), het kanaal Leuven-Dijle en de Dender 2. Tot de Kempense kanalen behoren het kanaal Briegden-Neerharen, de Zuid-Willemsvaart, het kanaal Bocholt-Herentals, het kanaal Dessel-Schoten-Turnhout en het kanaal naar Beverlo. De vaarwegen van klasse II in Nederland die in deze analyse opgenomen zijn, zijn de Zuid-Willemsvaart, het Beatrixkanaal, het Wilhelminakanaal en het kanaal Wessem-Nederweert.

2

2

Van Dendermonde tot Aalst is de Dender een Klasse II-vaarweg. Stroomopwaarts vanaf Aalst betreft het een Klasse I-waterweg. Tenzij anders vermeld, focussen wij ons op het Klasse II-gedeelte.


Figuur 1.1

Grensoverschrijdend studiegebied van Waterslag

Bron: Buck Consultants International, 2006

1.3

Leeswijzer

Hoofdstuk 2 gaat in op de methodologie die werd toegepast om een inzicht te krijgen in de vrachtpotentie van het Waterslagconcept. In hoofdstuk 3 wordt de vrachtpotentie per kanaal in kaart gebracht, zowel voor de Vlaamse als voor de Zuid-Nederlandse waterwegen. Ook de resultaten van de interviews met de verladers en logistieke dienstverleners, die aan de klasse II-kanalen van het studiegebied zijn gevestigd, worden voorgesteld. Hoofdstuk 4 bevat een inventaris van de sluizeninfrastructuur en drie verschillende theoretische scenario’s. Hoofdstuk 5 geeft tot slot de eindconclusies weer. In bijlage 1 zijn de interviewverslagen opgenomen.


3

Hoofdstuk 2

2.1

Methodologie

Algemeen

Om een inschatting te kunnen maken van de slaagkans van het Waterslagproject, is het belangrijk na te gaan welke de vrachtpotentie is in het studiegebied. Momenteel kunnen op de vaarwegen van klasse II enkel Kempenaars met een lading van maximaal 600 ton varen. In vele gevallen maakt deze beperkte ladingcapaciteit de vrachtprijs minder aantrekkelijk dan die van wegvervoer. Door het Waterslagconcept wordt het mogelijk om een aantrekkelijkere vrachtprijs aan te bieden. Er ontbreken echter voldoende gedetailleerde transportstatistieken. Om toch een idee te krijgen van de bestaande vrachtpotenties, zijn wij in een eerste fase uitgegaan van een statistische analyse gebaseerd op laad- en losgegevens van wegvervoer. Deze analyse werd vervolgens, in een tweede fase, aangevuld met resultaten van interviews van verladers en logistieke dienstverleners die gevestigd zijn langs de klasse II-vaarwegen. Op deze manier werd de ‘theoretische’ potentie geschraagd door concrete marktbevindingen.

2.2

Theoretische inschatting

De theoretische inschatting is gebaseerd op bestaande internationale los- en laadgegevens van het wegvervoer 3, bestaande trafiekgegevens van de binnenvaart 4 en macroeconomische vooruitzichten tot 2030 5.

3

4

5

4

Voor België: Nationaal Instituut voor de statistiek (NIS), 2003. Voor Nederland: Centraal Bureau voor de statistiek (CBS), 2003. Voor België: Nationaal Instituut voor de statistiek (NIS), 2003. Voor Nederland: ‘Nederland en de scheepvaart op de binnenwateren’, Ministerie van Verkeer en Waterstaat, 2002. ‘European Energy and Transport – trends to 2030’, Europese Commissie, 2003.


Voor België zijn de laad- en losgegevens van het wegvervoer op het niveau van arrondissementen 6 gebruikt en voor Nederland op het niveau van COROP-gebieden 7. In tabel 2.1 zijn de overeenkomstige arrondissementen of COROP-gebieden bij iedere vaarweg gegeven.

Tabel 2.1

Arrondissementen en COROP-gebieden voor de verschillende klasse II-vaarwegen België Kempense kanalen

Kanaal Leuven-Dijle

Dender (Aalst-Dendermonde)

Nederland Zuid-Willemsvaart

Kanaal Wessem-Nederweert Beatrixkanaal Wilheminakanaal

Arrondissementen Arrondissement Antwerpen Arrondissement Hasselt Arrondissement Maaseik Arrondissement Tongeren Arrondissement Turnhout Arrondissement Mechelen Arrondissement Leuven Arrondissement Halle-Vilvoorde Arrondissement Aalst Arrondissement Dendermonde COROP-gebieden Midden-Limburg Noord-Limburg Zuid-Limburg Zuidoost-Noord-Brabant Noordoost-Noord-Brabant Midden-Limburg Zuidoost-Noord-Brabant Zuidoost-Noord-Brabant Midden-Noord-Brabant

De potentie voor het Waterslagconcept bestaat enerzijds uit de binnenvaartvolumes veroorzaakt door een shift van wegvervoer naar binnenvaart en anderzijds uit de reeds bestaande binnenvaartvolumes 8. Daarom wordt eerst berekend hoeveel de shiftpotentie bedraagt tot 2030. Vervolgens worden de huidige binnenvaartvolumes naar 2030 geëxtrapoleerd en worden de resultaten van beide berekeningen samengeteld.

6

7

8

Een arrondissement is een bestuurlijke eenheid die meerdere gemeentes omvat, maar wordt ook gebruikt als statische eenheid. Meerdere arrondissementen samen vormen een provincie. Een COROP-gebied is een regionaal gebied binnen Nederland dat deel uitmaakt van de COROP-indeling. Deze indeling wordt gebruikt voor analytische doeleinden. Een provincie bestaat uit meerdere COROPgebieden. COROP-gebieden zijn dus vanuit statistisch oogpunt min of meer vergelijkbaar met arrondissementen in België. Uit de interviews met verladers (zie bijlage 1) bleek dat de meeste verladers met bestaande binnenvaartstromen aangegeven hebben dat zij naar Waterslag zouden omschakelen van zodra dit concept op de markt is. De redenen zijn dat voor velen 600 ton lading een beperking vormt en dat de huidige vrachtprijzen relatief hoog liggen in vergelijking met wegvervoer.


5

Berekening binnenvaartpotentie afkomstig van een shift van het wegvervoer Voor de berekening van de shiftpotentie wordt uitgegaan van de laad- en losgegevens (2003) van het wegvervoer per arrondissement of COROP-gebied. Op basis van de bedrijfsvestigingen in de arrondissementen en COROP-gebieden is vervolgens een inschatting gemaakt van het aandeel van het wegvervoer dat potentieel kan geshift worden m.a.w. op de laad- en losgegevens werd een ratio toegepast die de inschatting reflecteert van het aantal bedrijven en hun stromen die aan de kanalen zijn gevestigd 9. Om de inschatting zo realistisch mogelijk te maken, is een variantie ingecalculeerd. De vermelde ratio’s zijn uiteraard kwalitatief. Een inschatting ligt aan de basis ervan. De ratio’s werden bewust laag gehouden zodat er zeker geen sprake zou kunnen zijn van overschattingen, en dus te optimistische vooruitzichten met commerciële débacles tot gevolg. Er is eerder sprake van een te lage inschatting van het marktpotentieel. Dit wordt trouwens bewezen door de resultaten van de marktanalyses (interviews met verladers). Op sommige kanalen is het resultaat van de interviews hoger dan de theoretische berekeningen, wat bewijst dat de theoretische berekeningen zonder reserves kunnen gebruikt worden voor de latere commercialisering van het Waterslagconcept. Doordat de laatste beschikbare gegevens dateren van 2003 en ingeschat wordt dat het Waterslagconcept pas toegepast zal worden door marktpartijen in 2008, worden ze geëxtrapoleerd naar 2008 aan de hand van een jaarlijks groeipercentage van 2,4% 10. Om vervolgens de modal shiftpotentie van weg naar binnenvaart te kennen, nemen wij eenvoudigweg het aandeel van de wegvrachtproductie in 2008 als uitgangspunt en passen er het bestaande modal split gemiddelde op toe. Volgens de Europese Commissie bedraagt het aandeel van de 13%. Om ten slotte te weten hoeveel dit bedraagt in 2030 wordt een groeipercentage voor de binnenvaart van 1,5% per toegepast. 10F10

1F10

Het EU-gemiddelde van 13% volledig toepassen als modal shift potentie leidt schijnbaar tot een overschatting van het potentieel omdat er reeds binnenvaartstromen op de kleine kanalen aanwezig zijn en er dus logischerwijze geen shiftpotentie van 13% kan zijn. De bestaande stromen zijn echter meestal droge bulkstromen. Deze hebben in het algemeen de neiging af te nemen in absoluut aantal. Deze afname heeft te maken met macroeconomische veranderingen en de toename van eco-efficiënte productietechnieken. Anderzijds worden steeds meer goederencategorieën gecontaineriseerd en neemt het absolute aantal containers in de transportketen toe. Op de meeste bestudeerde kanalen zijn containerstromen beperkt tot niet aanwezig. Er is dus heel veel potentie om deze aan te trekken met Waterslag. Daarenboven bedraagt het aandeel van de binnenvaart in Nederland reeds meer dan 13% en hebben we vastgesteld dat de groei 1990-2000 van binnenvaart in België, hoger is dan in de EU. Daarenboven zijn de ratio’s (zie hoger) die wij gebruiken om de 9

10

6

Wij gaan ervan uit dat bedrijven die niet rechtstreeks aan klasse II-kanalen zijn gevestigd eveneens geïnteresseerd kunnen zijn in het gebruik van Waterslag. Een inschatting van de totale stromen die hiermee gemoeid zijn, is echter op dit ogenblik niet te maken. De concrete prijs van vooren natransport zal bepalend zijn. Onze statistische analyse houdt dus enkel rekening met de potentie van bedrijven die direct aan klasse II-kanalen gelegen zijn. ‘European Energy and Transport – trends to 2030’, Europese Commissie, 2003.


aandelen van het wegvervoer te berekenen klein, m.a.w. de vertrekvolumes waarop wij de modal shiftberekening loslaten zijn sowieso aan de lage kant. Wij mogen dus concluderen dat een shift van 13% een realistische assumptie is.

Berekening evolutie bestaande binnenvaartvolumes Voor de evolutie van de bestaande binnenvaartvolumes (2003) werd hetzelfde groeipercentage van 1,5% per jaar toegepast als bij de vorige berekening. Door vervolgens de resultaten van beide berekeningen op te tellen, weten we hoeveel de totale binnenvaarttrafieken tussen 2008 en 2030 op de verschillende klasse II-vaarwegen zouden kunnen bedragen. Tot slot, moet nog benadrukt worden dat het gaat om resultaten onder onveranderde randvoorwaarden, d.w.z. de vraag naar transport van eventueel nieuwe bedrijvigheid wordt niet meegerekend.

Vervoerde tonnages per goederencategorie Om de slaagkans van het Waterslagproject juist te kunnen inschatten, is het belangrijk om te weten welke soorten goederen over de verschillende vaarwegen vervoerd worden. Daarom zal bij de bespreking van de verschillende vaarwegen ook hieraan aandacht geschonken worden. De goederenindeling die wij daarbij hanteren, is de NSTR-indeling 11. Deze indeling bestaat uit 10 NSTR-codes die elk corresponderen met een specifieke goederencategorie (tabel 2.2). 12F

Tabel 2.2

Goederencategorieën volgens de NSTR-indeling NSTR-code NSTR 0 NSTR 1 NSTR 2 NSTR 3 NSTR 4 NSTR 5 NSTR 6 NSTR 7 NSTR 8 NSTR 9

11

Goederencategorie Landbouwproducten en levende dieren Andere voedingsproducten en veevoeder Vaste minerale brandstoffen Aardoliën en aardolieproducten Ertsen, metaalafval, geroost ijzerkies IJzer, staal en non-ferrometalen (incl. halffabrikaten) Ruwe mineralen en -fabricaten; bouwmaterialen Meststoffen Chemische producten Voertuigen, machines en overige goederen (w.o. stukgoederen)

NSTR staat voor ‘Nomenclature uniforme des marchandises pour les Statistiques de Transport Revisée’. De NSTR-indeling is een Europese indeling die getransporteerde goederen in categorieën verdeelt.


7

2.3

Marktbevindingen

Voor de inventarisatie van de concrete marktpotentie van het Waterslagconcept, zijn 45 gesprekken gevoerd met verladers en logistieke dienstverleners die gevestigd zijn langs de klasse II-waterwegen in Vlaanderen en Zuid-Nederland. Wat Zuid-Nederland betreft, zijn de resultaten van 15 interviews die in 2002 werden uitgevoerd door Incodelta, gebruikt voor de berekening van de marktpotentie. Het werd niet opportuun geacht om deze bedrijven terug te benaderen voor een actualisering. Om toch een beter idee te krijgen van actuele vrachtpotenties zullen vijf bijkomende bedrijven 12 geïnterviewd worden. 13F

Bijlage 1 van dit rapport bevat de gespreksverslagen van de interviews in Vlaanderen. De verslagen van de Zuid-Nederlandse bedrijven volgen een ander stramien en worden dus niet opgenomen. Tabellen 2.3 en 2.4 geven een overzicht van de geïnterviewde bedrijven per kanaal voor respectievelijk Vlaanderen 13 en Zuid-Nederland. 14F

Tabel 2.3

Overzicht van geïnterviewde bedrijven in Vlaanderen

Kanaal Leuven-Dijle

Dender

12 13

8

Naam bedrijf Verhaeren Beton & Asfalt

Activiteit Betoncentrale

Locatie Boortmeerbeek

Kumps Agro

Graanhandelaar

Leuven

Betomix

Betoncentrale

Hever

Remy Industries

Producent rijstderivaten en lijmen

André Celis Groep

Betoncentrale, bouwmaterialen, brandstoffen, natuursteen, recyclage

LeuvenWijgmaal Lubbeek

Cargill Malt

Mouterij

Herent

Boortmalt

Mouterij

Antwerpen

De Bosseloo

Producent bouwmaterialen

Denderleeuw

Preflexibel

Producent flexibele buizen

Ninove

Remitrans

Opslag en distributie Opzakken van zand en grind

Ninove

VPK Packaging Group

Producent kartonnen transportverpakkin- Oudegem gen

Gabriëls

Producent petroleumproducten

Hofstade

Dit rapport zal aangepast worden van zodra de interviewresultaten gekend zijn. In tegenstelling tot de theoretische berekeningen, waarbij enkel het klasse II-stuk van de Dender (van Aalst tot Dendermonde) is opgenomen, is bij de marktanalyse heel de Dender (klasse I en klasse II) beschouwd.


Kanaal

Kempense Kanalen

Naam bedrijf

Activiteit

Locatie

De Witte

Herdersem

Kasseistenen Hofman

Betoncentrale Producent bouwmaterialen Handel in kasseistenen

Bouwcentrale De Doncker

Handel in bouwmaterialen

Ninove

Berry Yarns

Producent synthetische garens

Ninove

Megaton

Producent spanten en betongewelven

Ninove

Intergarden

Producent ingelegde groenten en fruit

Aalst

Geybels Transport Service

Wegvervoerder

Laakdal

Betoncentrale Ravels

Betoncentrale

Ravels

Hofstade

Geys Belgian Logistic Center Logistiek dienstverlener incl. warehousing

Mol

Colimetals

Schrootverwerking

Rijkevorsel

Ebema beton

Producent bestratingmaterialen

Rijkevorsel

Tigro Industries

Logistiek dienstverlener incl. warehousing Overpelt

Antwerp Metals

Schrootverwerking

Wienerberger-Terca

Producent gevelstenen, kleiklinkers, bin- Beerse nenmuurstenen

Metallo-Chimique

Recyclage non-ferrometalen

Beerse

Bouwmaterialen Den Dam

Handel in bouwmaterialen

Beerse

Mermans Beton

Betoncentrale

Arendonk

Stradus nv

Betoncentrale

Ravels

Schoten



9

Tabel 2.4

Overzicht van de geïnterviewde bedrijven in Zuid-Nederland

Kanaal Zuid-Willemsvaart

Naam bedrijf Boerenbond Deurne Hendrix UTD ROC Den Ouden Coppens Diervoeding Bemoti

Activiteit Veevoedercoöperatie Mengvoerfabrikant Regionaal overslagcentrum Mengvoerproducent Betoncentrale

Locatie Helmond Helmond Helmond Helmond Veghel

Beatrixkanaal

Bemoti Brameco Zon Vibouw van Happen

Betoncentrale Mengvoercoöperatie Zand- en grindhandelaar

Eindhoven Eindhoven Eindhoven

Wilhelminakanaal

de Boo bouwstoffen HBG civiel A. van Casteren Tilburg Barge Terminal Tilburg Bemoti A. Jansen Betonson Bavaria Maltings

Bouwmaterialen en betonproducten Weg- en waterbouw, betonwerken Aannemingsbedrijf Terminalbeheerder Betoncentrale Weg- en waterbouw, betonwerken Bouwmaterialen en betonproducten Brouwerij

Tilburg Tilburg Tilburg Tilburg Son Son Son Lieshout


Tijdens de interviews werd gevraagd naar de logistieke organisatie (invoer- en uitvoerstromen) van de bedrijven en de potentie van deze stromen voor het Waterslagconcept. Tot slot, werd nagegaan of de bedrijven interesse hebben om in het kader van het Waterslagproject deel te nemen aan een proefvaart. De interviews met verladers en logistieke dienstverleners bieden een aanvulling op de theoretische ladingpotentie. De interviews geven inzicht in de concrete ladingstromen (zowel invoer als uitvoer) van bedrijven die aan de bestudeerde kanalen liggen, alsook in de bereidheid van de verladers om binnenvaart te (blijven) gebruiken en de randvoorwaarden hiervoor. Hoewel tijdens de interviews alle stromen besproken werden, worden in dit rapport enkel de stromen die in aanmerking komen voor het Waterslagconcept, in kaart gebracht. Of een stroom al dan niet geschikt is, is vooral afhankelijk van het type goederen en de herkomst/bestemming ervan. Bij het in kaart brengen van de stromen, werd geen rekening gehouden met het feit of het betreffende bedrijf wel of niet beschikt over een kaaimuur 14. 15F

De resultaten van de interviews geven inzicht in het marktpotentieel en de houding van de markt tegenover het concept. Het is vanzelfsprekend dat de interviews onvoldoende zijn om de totale, daadwerkelijke ladingpotentie te kennen. Dit heeft niet enkel met het beperkte aantal interviews te maken maar veelal ook met de onvoldoende gedetailleerde informatie die in sommige gevallen verkregen werd. Zo hebben bepaalde bedrijven geen of onvoldoende zicht op de omvang van hun ladingstromen, herkomst en bestemming, of hebben onvoldoende kennis van de intermodale markt om te beoordelen of hun stromen geschikt zijn voor vervoer met de binnenvaart.

14

Het overgrote deel van de geïnterviewde bedrijven beschikt over een kaaimuur.

10


Vrachtpotentie

Hoofdstuk 3

3.1

Vlaamse vaarwegen

Kempense kanalen Theoretische inschatting De totaal vervoerde tonnage op de Kempense kanalen bedraagt 4.085.000 ton van vooral ruwe mineralen en bouwmaterialen, kolen en chemische producten (figuur 3.1). Containers, die in de categorie overige goederen (NSTR 9) zitten, zijn niet terug te vinden in de vervoerde tonnages.

Figuur 3.1

Kempense kanalen: Vervoerde tonnage per goederencategorie, 2003

Chemische producten Overige goederen en fabrikaten

Meststoffen

Landbouwproducten en levende dieren Voedingsproducten en veevoeder Vaste minerale brandstoffen Aardolie en aardolieproducten Ertsen en metaalresiduen Yzer, staal en nonferrometalen Ruwe mineralen en bouwmaterialen

4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 TOTAAL

x 1.000 ton

Vervoerde tonnage per goederencategorie 2003

Kempense kanalen

Bron: NIS, 2005, bewerking BCI


11

Uit figuur 3.2 valt af te leiden dat een shift van weg naar binnenvaart in 2008 goed is voor minimaal 208.931 ton en maximaal 396.046 ton. Aan een groeitempo van 1,5% per jaar zal dit in 2030 minimaal 289.905 ton en maximaal 549.539 ton zijn.

Figuur 3.2

Kempense kanalen: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Kempense kanalen 600 500 400 300 200 100

Minimale prognose

20 30

20 26 20 28

20 22 20 24

20 20

20 18

20 14 20 16

20 08 20 10 20 12

0

Maximale prognose

Bron: NIS, Europese Commissie, bewerking BCI

De bestaande binnenvaarttrafieken op de Kempense kanalen zullen volgens onze assumpties in 2008 4.400.705 ton en in 2030 6.106.259 bedragen. De totale binnenvaartpotentie voor de Kempense kanalen zal dan in 2008 minimaal 4.609.636 ton en maximaal 4.796.751 ton bedragen (figuur 3.3). Groeiend aan een ritme van 1,5% per jaar zal dit in 2030 minimaal 6.396.163 ton en maximaal 6.655.798 ton zijn.

Figuur 3.3

Kempense kanalen: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Kempense kanalen 7.000 6.000 5.000 4.000

20 08 20 10 20 12 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 20 24 20 26 20 28 20 30

3.000 2.000 1.000 0

Minimale prognose

Maximale prognose


12


Marktbevinding Er werden 12 interviews afgenomen met verladers en logistieke dienstverleners die gevestigd zijn langs de Kempense kanalen van klasse II. Figuur 3.4 brengt de kansrijke invoerstromen op de Kempense kanalen in beeld. In gevallen waarbij de ondervraagde bedrijven geen exacte informatie hadden over de vervoerde hoeveelheid en een minimale en maximale tonnage gaven, werden op de kaartjes de minimale tonnages weergegeven. Tabel 3.1 geeft inzicht in de exacte volumes en goederencategorieën. Ook hier worden niet alle stromen van de verladers weergegeven, maar enkel deze waarvoor het Waterslag-concept in aanmerking komt.

Figuur 3.4

Kansrijke invoerstromen Kempense kanalen

Kempische Kanalen inbound Engis, Engis, HermalleHermalle-soussous-Huy

40 .0 0 0t

Kinrooi, Moerdijk, Monsin

40.000 t

Roermond

00 .0 60

0t 31.00

Panheel, Wallonië Wallonië

Maasbracht, Maasbracht, Dilsen, Dilsen, Venlo

0 teu 3.50

00 t 50.0

t 350.000

12.000 t

2.43 0

teu

2m ln.

m3

t

0t .00 120

48

te u

Antwerpen

tbd WCT Meerhout Lommel tbd

Antwerpen Vlaanderen, Wallonië Wallonië, Koblenz

1 Ravels 2 Mol 3 Rijkevorsel 4 Overpelt 6 Beerse 7 Arendonk



13

Tabel 3.1

Specificatie van kansrijke invoerstromen Kempense kanalen

Locatie 1 Ravels

Tonnage/jaar (t of TEU) 31.000 t

Type goederen Zand, grind, zeezand, kalksteen

Stradus

Zand

40.000 t

Roermond (NL)

Grind

40.000 t

Engis, Hermallesous-Huy

3500 TEU

Antwerpen

Ja, Antwerpen

Panheel (NL)

Neen

2 Mol

Gheys Belgian Logistic Center

Containers

3 Rijkevorsel

Ebema Beton

Zand

Herkomst Kinrooi, Moerdijk (NL), Monsin

Stromen van zeehavens? Neen

Verlader Betoncentrale Ravels

Kalksteen

60.000 à 70.000 t

Wallonië

Neen

4 Overpelt

Tigro Industries

Containers

48 à 60 TEU

Antwerpen

6 Beerse

Wienerberger-Terca

Klei

50.000 à 100.000 t

Vlaanderen, Wal- Neen lonië, Koblenz

Metallo-Chimique

Schroot (bulk)

350.000 t

tbd

Containers

2430 TEU

WCT Meerhout

Zand

2 à 2,2 mln m

Zand

12.000 t

Bouwmaterialen Den Dam

7 Arendonk

Mermans Beton

Zand, grind Fijne grind Grof zand

120.000 à 130.000 t

Ja, Antwerpen

15

16F

3

Ja, Antwerpen

tbd Lommel

Neen

Maasbracht

Neen

Dilsen Venlo (NL)


De aanvoerstromen naar de Kempense kanalen bestaan voor het grootste deel uit bulkstromen (circa 700.000 t en 2 mln m3). Wat meteen opvalt, zijn de dikke aanvoerstromen van zand en grind (NSTR 6: ruwe mineralen en bouwmaterialen), die voornamelijk afkomstig zijn uit Limburg, Wallonië of Nederland. Het gaat meer bepaald om een tonnage van 341.000 à 411.000 t op jaarbasis. Van de totale tonnage is circa 160.000 t afkomstig uit Zuid-Nederland. Deze transnationale stromen zijn zeer interessant voor het Waterslagconcept. Toch is er op de Kempense kanalen ook een aanzienlijke aanvoer van containers merkbaar. Het gaat om circa 6000 TEU per jaar die worden aangevoerd vanuit de haven van Antwerpen naar Mol, Overpelt en Beerse 16. 17F

15

14

Tbd staat voor ‘to be determined’. Dit geeft aan dat de betreffende informatie niet uit de interviews gehaald kon worden.


Figuur 3.5 geeft de kansrijke uitvoerstromen voor de Kempense kanalen weer. Ook hier zijn in het kaartje de minimale tonnages opgenomen. In tabel 3.5 zijn de exacte volumes en bestemmingen opgenomen.

Figuur 3.5

Kansrijke uitvoerstromen Kempense kanalen

Kempische Kanalen outbound

Gent, Antwerpen, Genk Geel . 30

tb d

t

30.00 0t

0 00

Antwerpen

0t .00 350 eu 0t 27

0t 170.00

Beerse

30.000 t

0t 54.00 t 0 0 0 12.

4.0 00 te u 50. 000 t

Antwerpen, Rotterdam

Zeebrugge Duitsland tbd Frankrijk

WCT Meerhout

België België

2

Mol

3

Rijkevorsel

4

Overpelt

5

Schoten

6

Beerse


Tabel 3.2

Specificatie van kansrijke uitvoerstromen Kempense kanalen

Locatie 2 Mol

Verlader Gheys Belgian Logistic Center

3 Rijkevorsel

Colimetals

16

Tonnage/jaar Type goederen (t of TEU) Afvalcontainers 30.000 t

Containers gerecycleerde meta30.000 t len

Bestemming Geel

Stromen naar zeehavens? Neen

Gent, Antwerpen, Genk

Ja, Gent en Antwerpen

In tabel 3.1 zijn deze containerstromen niet terug te vinden omdat de trafiekgegevens van 2003 dateren. In de interviews betreft het uiteraard de meest recente gegevens en evoluties.


15

Tonnage/jaar (t of TEU) tbd

Verlader Tigro Industries

Type goederen Containers

5 Schoten

Antwerp Metals

IJzersoorten, roestvrij staal

54.000 t

Antwerpen, Rot- Ja, Antwerpen en terdam Rotterdam

6 Beerse

Wienerberger-Terca

IJzer en staal Containers

12.000 t 4000 à 5000 TEU

Beerse Zeebrugge

50.000 t

Duitsland

30.000 à 40.000 t

Frankrijk

170.000 t

België

Bulk

350.000 t

Tbd

Containers

270 TEU

WCT Meerhout Ja, Antwerpen

Metallo-Chimique

Bestemming Antwerpen

Stromen naar zeehavens? Ja, Antwerpen

Locatie 4 Overpelt

Ja, Zeebrugge


De totale uitvoerstromen bedragen circa 730.000 t (bulk en containers). Hiervan bestaat ongeveer de helft (340.000 t) uit containers. Daarnaast worden per jaar circa 4300 TEU uitgevoerd. De dikke containerstromen naar de zeehavens, met name Antwerpen, Zeebrugge, Rotterdam en Gent, vallen onmiddellijk op. Om het Waterslagconcept te doen slagen, is het belangrijk dat de duwbak zoveel mogelijk op de klasse II-waterwegen vaart en op een groter kanaal, zoals het Kanaal DesselKwaadmechelen of het Albertkanaal, gekoppeld wordt aan een duwkonvooi dat van/naar de zeehavens kan varen (trunk-feeder concept 17). Eén van de mogelijke consolidatiepunten in dit concept is Mol, dat zich op het knooppunt van het kanaal Dessel-Kwaadmechelen, Dessel-Turnhout-Schoten en Bocholt-Herentals bevindt. Aangezien Dessel-Kwaadmechelen een klasse IV-kanaal is, kan het duwkonvooi via dit kanaal het Albertkanaal opvaren. In Mol zijn bovendien dikke stromen van/naar de haven van Antwerpen aanwezig, die afkomstig zijn van de logistieke dienstverlener Gheys Belgian Logistic Center 18. Een andere mogelijkheid is de WCT-terminal in Meerhout, die aan het Albertkanaal is gelegen. 18F

19F

17

18

16

Logistiek bundelingconcept waarbij de goederenstromen vanuit verschillende punten (feeder) worden geconsolideerd op een hoofdas (trunk line), die voor het Waterslag-project in verbinding staat met de mainports. Naast aanvoerstromen van Antwerpen naar Mol worden tevens lege containers van Mol naar Antwerpen vervoerd. Deze uitvoerstroom van lege containers is echter niet in de tabel opgenomen.


Leuven-Dijle Theoretische inschatting De vervoerde tonnages op het kanaal Leuven-Dijle bestaan voor de helft uit landbouwproducten en voor een derde uit voedingsproducten en veevoeders (figuur 3.6). Het resterende aandeel wordt hoofdzakelijk ingenomen door ruwe mineralen en bouwmaterialen. Aardolieproducten en containers (overige goederen) worden in beperkte mate op het kanaal vervoerd. Aan dit kanaal zijn er slechts een beperkt aantal verladers te vinden, die voldoende grote stromen genereren om van de binnenvaart gebruik te maken.

Figuur 3.6

Kanaal Leuven-Dijle: Vervoerde tonnage per goederencategorie, 2003

Overige goederen en fabrikaten

Chemische producten

Meststoffen

Ruwe mineralen en bouwmaterialen

Yzer, staal en nonferrometalen

Ertsen en metaalresiduen

Aardolie en aardolieproducten

Vaste minerale brandstoffen

Voedingsproducten en veevoeder

Landbouwproducten en levende dieren

160 140 120 100 80 60 40 20 0

TOTAAL

x 1.000 ton


Kanaal Leuven-Dijle

Bron: NIS, 2005, bewerking BCI

De bijkomende binnenvaartpotentie op het kanaal Leuven-Dijle door een shift van weg naar binnenvaart kan in 2008 minimaal 34.868 ton en maximaal 104.604 ton bedragen (figuur 3.7). Dit zal in 2030 minimaal 48.381 ton en maximaal 145.144 ton zijn.


17

Figuur 3.7

Kanaal Leuven-Dijle: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

Minimale prognose

20 28 20 30

20 22 20 24 20 26

20 18 20 20

20 12 20 14 20 16

160 140 120 100 80 60 40 20 0 20 08 20 10

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Kanaal Leuven-Dijle

Maximale prognose


De bestaande binnenvaarttrafieken op het kanaal Leuven-Dijle kunnen in 2008 157.283 ton en in 2030 218.241 bedragen. De bestaande binnenvaarttrafieken en de bijkomende binnenvaartpotentie voor het kanaal Leuven-Dijle kunnen samen in 2008 minimaal 192.151 ton en maximaal 261.887 ton bedragen (figuur 3.8). Rekening houdend met de jaarlijkse groei van 1,5% zal dit in 2030 minimaal 266.622 ton en maximaal 363.385 ton zijn.

Figuur 3.8

Kanaal Leuven-Dijle: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

Minimale prognose

20 28 20 30

20 24 20 26

20 20 20 22

20 16 20 18

20 12 20 14

400 350 300 250 200 150 100 50 0

20 08 20 10

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Kanaal Leuven-Dijle

Maximale prognose


18


Marktbevinding Wat het kanaal Leuven-Dijle betreft, werden in totaal 7 interviews afgenomen met verladers. In figuur 3.9 worden de kansrijke invoerstromen voorgesteld. Tabel 3.3 bevat meer details over deze invoerstromen.

Figuur 3.9

Kansrijke invoerstromen Leuven-Dijle

Leuven-Dijle inbound

20.000 t

Antwerpen

Quenast

Antwerpen 15 .00 0t

Antwerpen

.00 78 0t

.0 30

d

64.000 t

tb

tbd

t

ter

80 .00 0t

li mln 60

00

60.0 00 t

België België, Duitsland, Frankrijk, Engeland

Wallonië Wallonië

tbd Limburg, Antwerpen, Duitsland

1

Boortmeerbeek

2

Leuven

3

Hever

4

Leuven-Wijgmaal

5

Kamperhout


Tabel 3.3

Specificatie van kansrijke invoerstromen Leuven-Dijle

Locatie 1 Boortmeer beek

Verlader Verhaeren Beton & Asfalt

Type goederen Zeezand

Tonnage/jaar (t of TEU) 20.000 à 25.000 t

Herkomst Antwerpen

Porfierzand

15.000 à 20.000 t

Quenast

Stromen van zeehavens? Ja, Antwerpen

2 Leuven

Kumps Agro

Granen

60.000 t

België, Duitsland, Frankrijk, Engeland

Neen

3 Hever

Betomix

Zeezand

78.000 t

Antwerpen

Ja, Antwerpen

4 LeuvenWijgmaal

Remy Industries

Rijst

30.000 t

Antwerpen

Ja, Antwerpen


19

5 Kampenhout André Celis Groep

Zeezand

64.000 t

Grind

80.000 t

Limburg, Antwer- Ja, Antwerpen pen, Duitsland tbd

Recyclaten

tbd

Wallonië

Brandstoffen

60 mln liter

tbd


De totaal aangevoerde tonnage voor het kanaal Leuven-Dijle bedraagt circa 350.000 t. Het gaat hierbij voor 100% om bulkgoederen. Er werd geen enkele aanvoerstroom van containers geïdentificeerd. Dit is in overeenstemming met de theoretische inschatting die stelt dat containers slechts in beperkte mate op het kanaal vervoerd worden. Wat de bulkstromen betreft, blijkt uit tabel 3.3 dat vooral de landbouw- en voedingsproducten (granen en rijst) en de ruwe mineralen en bouwmaterialen (zand en grind) overheersen. Ook dit komt overeen met de theoretische inschatting (zie figuur 3.6). Een andere opvallende vaststelling is de sterke relatie met de haven van Antwerpen. Circa 150.000 t van de geïdentificeerde aanvoerstromen is afkomstig uit de haven van Antwerpen. Hier ligt een sterk potentieel voor het gebruik van de Waterslagduwbak. Figuur 3.10 en de bijhorende tabel 3.4 brengen de kansrijke uitvoerstromen in beeld.

20


Figuur 3.10 Kansrijke uitvoerstromen Leuven-Dijle

Leuven-Dijle outbound

tb d

Antwerpen

Nederland

.0 60

00

t

1.600 t t 05 6.2

Roeselare

eu 60 .0 00

t

Antwerpen

2

Leuven

4 Leuven-Wijgmaal

België België

6

Herent


Tabel 3.4

Locatie 2 Leuven

Specificatie van kansrijke uitvoerstromen Leuven-Dijle

Verlader Kumps Agro

Type goederen Granen


Bestemming België

1600 t

Roeselare

60.000 t

Nederland

Stromen naar zeehavens? neen

4 LeuvenWijgmaal

Remy Industries

Containers rijstderivaten

tbd

Antwerpen

Ja, Antwerpen

6 Herent

Cargill Malt

Containers mout

6205 TEU

Antwerpen

Ja, Antwerpen


De totale uitvoerstromen voor het kanaal Leuven-Dijle bedragen circa 120.000 t en 6.205 TEU. Het gaat hier uitsluitend om landbouw- en voedingsproducten. Wat de containerstroBuck Consultants International

21

men betreft, is de relatie met de haven van Antwerpen opnieuw zeer sterk. Er stelt zich evenwel een onevenwicht in de aan- en afvoer van containers van en naar Antwerpen. Ook in de aan- en afvoer van bulkgoederen doet zich een onevenwicht voor. Dit is te verklaren door het feit dat 3 van de ondervraagde verladers betoncentrales en/of producenten van bouwmaterialen zijn. De aanvoerstromen van dit soort verladers bestaan voornamelijk uit zand en grind, wat zeer geschikt is voor het Waterslagconcept. De uitvoerstromen, die bestaan uit beton en bouwmaterialen, zijn bestemd voor bouwwerven en aannemers, en komen niet in aanmerking voor Waterslag.

Dender Theoretische inschatting Op de Dender worden vooral ruwe mineralen en bouwmaterialen, aardolie, ijzer en staal en voedingsproducten en veevoeder getransporteerd (figuur 3.11). Er worden geen containers via de Dender verscheept.

Figuur 3.11

Dender: Vervoerde tonnage per goederencategorie, 2003


Chemische producten

Meststoffen


Ertsen en metaalresiduen Yzer, staal en nonferrometalen





450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 TOTAAL

x 1.000 ton


Dender


Minimaal 15.253 ton en maximaal 45.760 ton in 2008 kan afkomstig zijn van een shift van weg naar binnenvaart (figuur 3.12). Aan een groeitempo van 1,5% per jaar zal dit in 2030 minimaal 21.165 ton en maximaal 63.495 ton zijn.

22


Figuur 3.12

Dender: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

Minimale prognose

20 30

20 28

20 26

20 24

20 22

20 20

20 18

20 16

20 14

20 12

20 10

70 60 50 40 30 20 10 0 20 08

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Dender

Maximale prognose


In 2008 kunnen de bestaande binnenvaarttrafieken op de Dender 450.305 ton en bedragen in 2030 624.826 ton. De totale binnenvaartpotentie voor de Dender kan dan in 2008 minimaal 465.558 ton en maximaal 496.065 ton bedragen (figuur 3.13). In 2030 zal dit minimaal 645.991 ton en maximaal 688.321 ton zijn.

Figuur 3.13

Dender: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

Minimale prognose

20 28 20 30

20 24 20 26

20 20 20 22

20 16 20 18

20 12 20 14

800 700 600 500 400 300 200 100 0

20 08 20 10

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Dender

Maximale prognose


Marktbevinding Wat de Dender betreft, werden in totaal 11 verladers ondervraagd. Deze verladers zijn zowel in de omgeving van het klasse II-stuk (tussen Dendermonde en Aalst) als in de nabijBuck Consultants International

23

heid van het klasse I-stuk (stroomopwaarts Aalst) gevestigd. Figuur 3.14 stelt de geïdentificeerde en kansrijke invoerstromen voor. Deze worden verder uitgewerkt in tabel 3.5.

Figuur 3.14 Kansrijke invoerstromen Dender

Dender inbound

Soignies Antwerpen

Antwerpen Vlissingen Duitsland (Rijn)

Antwerpen

10 0. 00 0

1500 TEU

t

Antwerpen

0 00 0. 12

t

0 75 U TE

Duinkerke tbd

Duitsland (Rijn)

13.500 t

13.500 t

Nederland (zee)

38.00 0t

1

Sluiskil

Ninove

2

Herdersem

3

Hofstade

4

Aalst


Tabel 3.5

Specificatie van kansrijke invoerstromen Dender

Locatie 1 Ninove

Type goederen Zand


Herkomst Sluiskil (NL)

Grind

13.000 t

Sluiskil (NL)

Zand

13.500 t

Nederland (zee)

Keien

13.500 t

Duitsland (Rijn)

Berry Yarns

Witte en gekleurde korrels

tbd

Duinkerke

Neen

De Witte

Zand

120.000 à 150.000 t

Antwerpen, Vlissingen (NL), Duitsland (Rijn)

Ja, Antwerpen en Vlissingen

Grind

100.000 t

Soignies, Antwerpen

Verlader Remitrans

Bouwcentrale De Doncker

2 Herdersem

24

Stromen van zeehavens? Neen

Ja, Antwerpen


3 Hofstade

Kasseistenen Hofman

Kasseien en natuur- 1500 à 2500 stenen TEU

Antwerpen

Ja, Antwerpen

4 Aalst

Intergarden

Ingelegde groenten 750 à 1000 TEU Antwerpen en fruit

Ja, Antwerpen


De totaal aangevoerde tonnage voor de Dender bedraagt circa 300.000 t bulkgoederen en 2300 TEU. Uit de theoretische inschatting bleek dat in 2003 geen containers vervoerd werden op de Dender (zie figuur 3.11). Dit is in strijd met de marktbevinding. De verklaring hiervoor is dat de theoretische inschatting gebaseerd is op gegevens van 2003. De marktbevinding reflecteert actuele stromen. Alle geïdentificeerde containerstromen zijn afkomstig vanuit de haven van Antwerpen. Wat de bulkstromen betreft, gaat het hoofdzakelijk om zand en grind (ruwe mineralen en bouwmaterialen). Dit bevestigt de resultaten van de theoretische inschatting (zie figuur 3.11). Uit de theoretische inschatting blijkt eveneens dat aardolie en aardolieproducten een belangrijk onderdeel uitmaken van de trafiek op de Dender. De marktbevinding gaf aan dat dit inderdaad correct is. De aard van deze producten (vloeibare bulk / gevaarlijke goederen) leent zich echter niet tot gebruik van de Waterslagduwbak. Opnieuw is de transnationale trafiek met Zuid-Nederland, meer bepaald met Sluiskil (Zeeland) belangrijk, wat een belangrijke opportuniteit betekent voor het Waterslagproject. In figuur 3.15 en tabel 3.6 worden de kansrijke uitvoerstromen voor de Dender weergegeven.


25

Figuur 3.15 Kansrijke uitvoerstromen Dender

Dender outbound

Antwerpen

0 00 2. TE U

Antwerpen U 720 TE

1 Ninove 4 Aalst


Tabel 3.6

Specificatie van kansrijke uitvoerstromen Dender

Locatie 1 Ninove

Verlader Berry Yarns

Type goederen Containers bobijnen synthetische garens

4 Aalst

Intergarden

Lege bokalen

Tonnage/jaar (t of TEU) 720 à 960 TEU

Bestemming Antwerpen

Stromen naar zeehavens? Ja, Antwerpen

2000 TEU

Antwerpen

Ja, Antwerpen


De totale uitvoerstroom voor de Dender bedraagt circa 2800 TEU. De geïdentificeerde uitvoerstromen bestaan voor 100% uit containers die bestemd zijn voor de haven van Antwerpen. Ook dit is in tegenstelling tot de theoretische bevindingen in figuur 3.11. Bij de bulkstromen is een sterk onevenwicht merkbaar tussen invoer- en uitvoerstromen die kansrijk zijn voor Waterslag. Zowel voor de invoer- en uitvoerstromen die geïdentificeerd werden op het klasse I-stuk van de Dender, geldt dat dit deel van het kanaal op dit moment niet bevaarbaar is. Het inzetten van deze stromen voor het Waterslagproject veronderstelt dan ook een uitbaggering, wat op korte termijn wellicht niet haalbaar is. 26


3.2

Nederlandse vaarwegen

Hieronder worden de resultaten voor de Nederlandse vaarwegen gepresenteerd. De indeling van de vervoerde tonnages per goederencategorieën en de prognoses van binnenvaartpotentie worden besproken.

Zuid-Willemsvaart Theoretische inschatting Voor de Zuid-Willemsvaart valt het op dat het vervoerde tonnage voornamelijk bestaat uit ruwe mineralen en bouwmaterialen (figuur 3.16). Het resterende deel bestaat uit landbouwproducten en chemische producten. De categorie overige goederen (containers) is afwezig in het vervoerspatroon van de Zuid-Willemsvaart.

Figuur 3.16

Zuid-Willemsvaart: Vervoerde tonnage per goederencategorie, 2003

x 1.000 ton


2500 2000 1500 1000


Chemische producten

Meststoffen








0

TOTAAL

500

Zuid-Willemsvaart

Bron: CBS, Adviesdienst Verkeer en Vervoer, Europese Commissie, bewerking BCI

Een shift van weg naar binnenvaart is in 2008 goed voor minimaal 388.422 ton en maximaal 1.165.265 ton (figuur 3.17). Aan een groeitempo van 1,5% per jaar zal dit in 2030 minimaal 538.960 ton en maximaal 1.616.879 ton zijn.


27

Figuur 3.17

Zuid-Willemsvaart: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Zuid-Willemsvaart 2.000 1.500 1.000 500

20 20 20 22 20 24 20 26 20 28 20 30

20 08 20 10 20 12 20 14 20 16 20 18

0

Minimale prognose

Maximale prognose


De bestaande binnenvaarttrafieken op de Zuid-Willemsvaart kunnen in 2008 2.449.313 ton en in 2030 3.398.578 bedragen. De totale binnenvaartpotentie voor de Zuid-Willemsvaart kan dan in 2008 minimaal 2.837.734 ton en maximaal 3.614.577 ton bedragen (figuur 3.18). Groeiend aan een ritme van 1,5% per jaar zal dit in 2030 minimaal 3.937.537 ton en maximaal 5.015.457 ton zijn.

Figuur 3.18

Zuid-Willemsvaart: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Zuid-Willemsvaart 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000

20 08 20 10 20 12 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 20 24 20 26 20 28 20 30

0

Minimale prognose

Maximale prognose


28


Marktbevinding In 2002 werden 4 interviews afgenomen van verladers die in de nabijheid van de ZuidWillemsvaart gevestigd zijn. In figuur 3.19 worden de invoerstromen voorgesteld die volgens de ondervraagde verladers ingebracht kunnen worden bij een proefvaart met de Waterslagduwbak. In tegenstelling tot de resultaten voor Vlaanderen, gaat het dus niet om de totale, kansrijke invoerstromen, maar enkel om die stromen die ingebracht kunnen worden bij een proefvaart. Vanzelfsprekend zijn de vastgestelde hoeveelheden hier dan ook lager. Om de potentie te kennen, moet worden teruggegrepen naar de theoretische berekeningen.

Figuur 3.19

Invoerstromen Zuid-Willemsvaart die ingebracht kunnen worden bij proefvaart

Maasgebied tbd

Rotterdam, Amsterdam

30

00

t

62 .40 0

t

tbd

Antwerpen, Rotterdam, Bremen

Amsterdam 1 Helmond 2 Veghel

Inbound Zuid-Willemsvaart Bron: Buck Consultants International, 2006

Tabel 3.7

Specificatie van invoerstromen Zuid-Willemsvaart die ingebracht kunnen worden bij proefvaart

Locatie

Verlader

Type goederen

1 Helmond

Boerenbond Deurne

Grondstoffen voor mengvoer


In te brengen tonnage bij proefvaart (t of TEU) 62.400 t

Herkomst

Stromen van zeehavens?

Rotterdam Amsterdam

Ja, Rotterdam en Amsterdam

29

2 Veghel

Hendrix UTD

Grondstoffen voor mengvoer

Coppens Diervoeding

Bemoti

3000 t

Amsterdam

Ja, Amsterdam

Grondstoffen meng- tbd diervoeding

Antwerpen Rotterdam Bremen

Ja, Antwerpen Ja, Rotterdam Ja, Bremen

Grondstoffen voor bouwmaterialen

Maasgebied

Neen

tbd

Bron: Buck Consultants lnternational, 2006

De totale invoerstromen voor de Zuid-Willemsvaart die ingebracht kunnen worden bij een proefvaart, bedragen circa 65.000 ton. Het gaat hierbij voornamelijk om grondstoffen voor mengvoer (landbouwproducten) en grondstoffen voor bouwmaterialen (ruwe mineralen en bouwmaterialen. Deze vaststelling stemt overeen met de theoretische inschatting (zie figuur 3.16). Het valt tevens op dat er een sterke relatie bestaat tussen de Zuid-Willemsvaart en de zeehavens Rotterdam en Amsterdam. Voor het Waterslagproject impliceert dit dat het mogelijk is om een trunk-feeder logistiek concept op te zetten tussen de Zuid-Willemsvaart en de zeehavens. Er werden voor de Zuid-Willemsvaart geen uitvoerstromen geïdentificeerd die ingebracht kunnen worden bij de proefvaart, wat een groot onevenwicht tussen invoer en uitvoer tot gevolg heeft.

Wessem-Nederweert Theoretische inschatting Op het kanaal Wessem-Nederweert treffen we dezelfde goederencategorieën aan als op de Zuid-Willemsvaart. Het gaat meer bepaald over de categorieën ruwe materialen en bouwmaterialen, landbouwproducten en chemische producten (figuur 3.20). Ook containers treffen we niet aan op het kanaal Wessem-Nederweert.

30


Kanaal Wessem-Nederweert: Vervoerde tonnage per goederencategorie, 2003


Chemische producten

Meststoffen







1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0



x 1.000 ton

TOTAAL

Figuur 3.20

Kanaal Wessem-Nederweert


De bijkomende binnenvaartpotentie op het kanaal Wessem-Nederweert door een shift van weg naar binnenvaart kan in 2008 minimaal 27.608 ton en maximaal 82.824 ton bedragen (figuur 3.21). Dit zal in 2030 minimaal 38.308 ton en maximaal 114.924 ton zijn.

Figuur 3.21

Kanaal Wessem-Nederweert: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

Minimale prognose

20 28 20 30

20 22 20 24 20 26

20 18 20 20

20 12 20 14 20 16

140 120 100 80 60 40 20 0

20 08 20 10

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Kanaal Wessem-Nederweert

Maximale prognose


De bestaande binnenvaarttrafieken op het kanaal Wessem-Nederweert kunnen in 2008 1.835.891 ton en in 2030 2.547.416 bedragen. De bestaande binnenvaarttrafieken en de bijkomende binnenvaartpotentie voor het kanaal Wessem-Nederweert kunnen samen in


31

2008 minimaal 1.863.499 ton en maximaal 1.918.716 ton bedragen (figuur 3.22). Rekening houdend met de jaarlijkse groei van 1,5% zal dit in 2030 minimaal 2.585.724 ton en maximaal 2.662.340 ton zijn.

Figuur 3.22

Kanaal Wessem-Nederweert: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Kanaal Wessem-Nederweert 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 500

20 08 20 10 20 12 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 20 24 20 26 20 28 20 30

0

Minimale prognose

Maximale prognose


Marktbevinding Wat het kanaal Wessem-Nederweert betreft, zijn er in 2002 geen interviews uitgevoerd.

Beatrixkanaal Theoretische inschatting Omwille van het ontbreken van gegevens over de aard van de vervoerde goederen over Beatrixkanaal, is het niet mogelijk een goederenindeling te geven. Aangezien het Beatrixkanaal een aftakking is van het Wilheminakanaal kan echter wel verondersteld worden dat de aard van de vervoerde goederen veel gelijkenissen zal vertonen met deze van het Wilheminakanaal. Figuur 3.23 geeft het resultaat van de berekeningen voor een shift van weg naar binnenvaart. Deze shift kan in 2008 goed zijn voor minimaal 32.469 ton en maximaal 97.406 ton goederen. Aan een groeitempo van 1,5% per jaar zal dit in 2030 minimaal 45.052 ton en maximaal 135.157 ton zijn.

32


Figuur 3.23

Beatrixkanaal: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

Minimale prognose

20 28 20 30

20 22 20 24 20 26

20 18 20 20

20 12 20 14 20 16

160 140 120 100 80 60 40 20 0

20 08 20 10

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Beatrixkanaal

Maximale prognose


In 2008 kunnen de bestaande binnenvaarttrafieken op het Beatrixkanaal 281.940 ton bedragen en in 2030 391.210 ton. De totale binnenvaartpotentie voor het Beatrixkanaal kan dan in 2008 minimaal 319.125 ton en maximaal 385.036 ton bedragen (figuur 3.24). In 2030 zal dit minimaal 436.262 ton en maximaal 526.367 ton zijn.

Figuur 3.24

Beatrixkanaal: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Beatrixkanaal 600 500 400 300 200 100

Minimale prognose

20 28 20 30

20 24 20 26

20 20 20 22

20 16 20 18

20 12 20 14

20 08 20 10

0

Maximale prognose



33

Marktbevinding Wat het Beatrixkanaal betreft, werden in 2002 3 verladers ondervraagd. Figuur 3.25 geeft een overzicht van de invoerstromen die volgens deze verladers ingebracht kunnen worden bij een proefvaart. In tabel 3.8 worden deze invoerstromen gespecificeerd.

Figuur 3.25

Invoerstromen Beatrixkanaal die ingebracht kunnen worden bij proefvaart

Rotterdam, Amsterdam, Spijck, Nuess, Frankrijk, België 26. 000

Maasgebied

t

tb

d

0 40 .00 3

0m

Berkendonk, Eersel, Rotterdam, Amsterdam

Inbound Beatrixkanaal Bron: Buck Consultants International, 2006

34


Tabel 3.8

Specificatie van invoerstromen Beatrixkanaal die ingebracht kunnen worden bij proefvaart

Locatie

Verlader

Type goederen

1 Eindhoven

Bemoti

Grondstoffen voor bouwmaterialen

Brameco/Zon

Agribulk

Vibouw van Happen Ophoogzand

In te brengen tonnage bij proefvaart Herkomst (t of TEU) Tbd Maasgebied

Stromen van zeehavens?

26.000 t

Rotterdam Amsterdam Spijck Nuess Frankrijk België

Ja, Amsterdam en Rotterdam

Berkendonk Eersel Rotterdam Amsterdam

Ja, Amsterdam en Rotterdam

400.000 m

3

Neen


Wat opvalt, is dat de invoerstromen op het Beatrixkanaal die ingebracht kunnen worden voor de proefvaart enkel bestaan uit bulkgoederen. De aard van de goederen is beperkt tot de categorieën landbouwproducten en ruwe mineralen en bouwmaterialen. Ook hier is de belangrijke relatie tussen het Beatrixkanaal en Rotterdam en Amsterdam opvallend. Er werden geen uitvoerstromen op het Beatrixkanaal vastgesteld die ingebracht kunnen worden voor de proefvaart. Dit zorgt voor een groot onevenwicht tussen de invoer en uitvoer op het Beatrixkanaal.

Wilhelminakanaal Theoretische inschatting Het vervoerde tonnage op het Wilhelminakanaal kent een diverse samenstelling (figuur 3.26). De twee grootste categorieën zijn de ruwe mineralen en bouwmaterialen en de overige goederen. Dit betekent dat er mogelijk containers getransporteerd worden via het Wilhelminakanaal. Daarnaast worden ook aardolie(producten), landbouwproducten, voedingsproducten, ertsen en metaalresiduen en ijzer en staal verscheept.


35

Wilhelminakanaal: Vervoerde tonnage per goederencategorie, 2003


Chemische producten

Meststoffen







1200 1000 800 600 400 200 0



x 1.000 ton

TOTAAL

Figuur 3.26

Wilhelminakanaal

Bron: Adviesdienst Verkeer en Vervoer, 2002, bewerking BCI

Een shift van weg naar binnenvaart is in 2008 goed voor minimaal 55.555 ton en maximaal 166.664 ton (figuur 3.27). In 2030 zal dit, bij een jaarlijkse groei van 1,5%, minimaal 77.086 ton en maximaal 231.257 ton zijn.

Figuur 3.27

Wilhelminakanaal: Prognose bijkomende potentie binnenvaart, 2008-2030

x 1.000 ton

Bijkomende potentie binnenvaart Wilhelminakanaal 250 200 150 100 50

Minimale prognose

20 28 20 30

20 22 20 24 20 26

20 18 20 20

20 12 20 14 20 16

20 08 20 10

0

Maximale prognose


36


De bestaande binnenvaarttrafieken op het Wilhelminakanaal kunnen in 2008 1.104.378 ton en in 2030 1.532.394 bedragen. De totale binnenvaartpotentie kan dan in 2008 tussen de 1.159.932 ton en 1.271.042 ton liggen (figuur 3.28). In 2030 zal dit overeenstemmen met een tonnage van minimaal 1.609.480 ton en maximaal 1.763.652 ton.

Figuur 3.28

Wilhelminakanaal: Prognose Totale binnenvaartpotentie, 2008-2030

x 1.000 ton

Totale binnenvaartpotentie Wilhelminakanaal 2.000 1.500 1.000 500

20 08 20 10 20 12 20 14 20 16 20 18 20 20 20 22 20 24 20 26 20 28 20 30

0

Minimale prognose

Maximale prognose


Marktbevinding In totaal werden in 2002 8 verladers die gevestigd zijn langs het Wilhelminakanaal geïnterviewd. De invoerstromen die ingebracht kunnen worden bij een proefvaart, worden weergegeven in figuur 3.29. Tabel 3.9 geeft een verdere toelichting bij deze invoerstromen.


37

Figuur 3.29

Invoerstromen Wilhelminakanaal die ingebracht kunnen worden bij proefvaart

Utrecht, Rotterdam Nuenen, Helmond, Son tbd

Maasgebied

Maasgebied .00

t bd

26

tb

0t

d

1000 t Limburg, Gennip tb

t

Duitsland, Limburg

1000

13

Rotterdam

d

EU 8T

t

bd

Rotterdam Zwijndrecht

1 Tilburg 2 Son 3 Lieshout

Inbound Wilhelmina kanaal Bron: Buck Consultants International, 2006

Tabel 3.9

Specificatie van invoerstromen Wilhelminakanaal die ingebracht kunnen worden bij proefvaart Stromen van zeehavens?

Zand en grind

In te brengen tonnage bij proef- Herkomst vaart (t of TEU) 26.000 t Maasgebied

HBG civiel

Zand en grind

1000 t

Limburg Gennip

Neen

A. Van Casteren Tilburg

Ophoogzand

tbd

Rotterdam

Ja, Rotterdam

Barge Terminal Tilburg

Containers

138 TEU

Rotterdam

Ja, Rotterdam

Bemoti

Grondstoffen voor tbd bouwmaterialen Primaire grondstoffen tbd voor betonmortel

Maasgebied

Neen

Afvalstromen voor tbd recycling (secundaire grondstoffen)

Nuenen, Helmond, Son

Locatie

Verlader

Type goederen

1 Tilburg

De Boo bouwstoffen

2 Son

A. Jansen

38

Neen

Duitsland, Lim- Neen burg Neen


tbd 3 Lieshout

Zeezand Gerst en mout

Bavaria Maltings

1000 t

Utrecht, Rotter- Ja, Rotterdam dam Zwijndrecht Neen


Het gaat om een totaal van 28.000 t en 138 TEU dat aan de invoerzijde kan worden ingebracht bij een proefvaart. Voor een groot aantal verladers ontbreken echter gegevens over de grootte van de invoerstromen. Veruit de belangrijkste goederencategorie zijn de ruwe mineralen en bouwmaterialen (zand, grind en grondstoffen voor bouwmaterialen). Daarnaast werden ook stromen van landbouwproducten en containers geïdentificeerd. Het blijkt eveneens uit de marktanalyse dat op het Wilhelminakanaal een vrij belangrijke containerstroom aanwezig is. De uitvoerstromen op het Wilhelminakanaal die ingebracht kunnen worden bij een proefvaart, worden voorgesteld in figuur 3.30 en verder gespecificeerd in tabel 3.10.

Figuur 3.30

Uitvoerstromen Wilhelminakanaal die ingebracht kunnen worden bij proefvaart

Rotterdam

8 13 U TE

tbd

Nederland, België

1 Tilburg 2 Son

Outbound Wilhelmina kanaal Bron: Buck Consultants International, 2006


39

Tabel 3.10

Specificatie van uitvoerstromen Wilhelminakanaal die ingebracht kunnen worden bij proefvaart Stromen naar zeehavens?

Containers

In te brengen tonnage bij proefvaart Bestemming (t of TEU) 138 TEU Rotterdam

Betonelementen

tbd

Neen

Locatie

Verlader

Type goederen

1 Tilburg

Barge Terminal Tilburg

2 Son

Betonson

Nederland België

Ja, Rotterdam


De uitvoerstromen die geïdentificeerd worden zijn heel beperkt. Het gaat zowel om containers als om stukgoederen. Voor deze laatste categorie is echter geen tonnage bekend. Deze beperkte uitvoerstromen impliceren dat er een belangrijk onevenwicht bestaat tussen invoer- en uitvoerstromen.

3.3

Eindconclusies

Theoretische inschatting Uit de analyse van de vervoerde goederen kan vastgesteld worden dat de aard van de vervoerde goederen op de verschillende kanalen geschikt is voor het Waterslagconcept. Het merendeel van de vervoerde goederen zijn bulkgoederen, namelijk ruwe mineralen en bouwmaterialen, landbouwproducten, voedingsproducten en veevoeder. Containers, eveneens geschikt voor het Waterslagconcept, worden slechts in beperkte mate vervoerd. De prognoses voor de binnenvaartpotentie onderstrepen de slaagkans van het Waterslagconcept. In tabel 3.11 is een overzicht gegeven van de minimale en maximale totale binnenvaartpotentie in 2008 en 2030.

40


Tabel 3.11

Totale binnenvaartpotentie per vaarweg

In ton België Kempense kanalen Kanaal Leuven-Dijle 19 Dender

Minimaal 4.609.636 192.151 465.558

Maximaal 4.796.751 261.887 496.065

Minimaal 6.396.163 266.622 645.991

Maximaal 6.655.798 363.385 688.321

Nederland Zuid-Willemsvaart Kanaal Wessem-Nederweert Beatrixkanaal Wilheminakanaal

Minimaal 2.837.734 1.863.499 319.125 1.159.932

Maximaal 3.614.577 1.918.716 385.036 1.271.042

Minimaal 3.937.537 2.585.724 436.262 1.609.480

Maximaal 5.015.457 2.662.340 526.367 1.763.652

20F

2008

2030


Marktbevinding Tabel 3.12 geeft per kanaal de totale, geïdentificeerde marktpotentie weer voor het Waterslag-concept, zowel inbound als outbound.

Tabel 3.12 Totale geïdentificeerde marktpotentie per vaarweg In ton/TEU/m3 België Kempense kanalen Kanaal Leuven-Dijle Dender

20 21F

Zuid-Nederland Zuid-Willemsvaart Kanaal Wessem-Nederweert Beatrixkanaal Wilheminakanaal

Inbound 700.000 t 2 mln m3 350.000 t 300.000 t Inbound 65.000 t NA 26.000 t 3 400.000 m 28.000 t 138 TEU

Outbound 730.000 t 4300 TEU 120.000 t 6205 TEU 2800 TEU Outbound / NA / tbd t 138 TEU


19 20

Het gaat hier enkel om het klasse II-stuk van de Dender tussen Aalst en Dendermonde Het gaat hier om de Dender in zijn geheel (klasse I en klasse II)


41

Conclusie Zowel vanuit de statistische analyse als vanuit de marktbevraging kan worden bevestigd dat er voldoende potentie is voor het Waterslagconcept. Dit is echter nog geen bevestiging van de “commerciële” haalbaarheid ervan. Om de commerciële haalbaarheid in te schatten, moeten eerst de nodige logistieke concepten worden uitgewerkt en aan de vrachtpotentie getoetst worden.

42


Hoofdstuk 4

Inventaris waterweginfrastructuur

Om de juiste afmetingen van de Waterslagduwbak te bepalen, werden zowel de Vlaamse als Zuid-Nederlandse waterwegen die behoren tot het studiegebied van Waterslag, geïnventariseerd. Voor elk kanaal werden de lengte, breedte en diepgang van de sluizen en de doorvaarthoogte van de bruggen onderzocht. Tevens werden opmerkingen genoteerd waarmee rekening moet gehouden worden bij de bepaling van de afmetingen. Tabel 4.1 laat de resultaten van de inventarisatie zien.


43

Tabel 4.1

Inventaris van de waterweginfrastructuur in Vlaanderen en Zuid-Nederland

VLAANDEREN Leuven-Dijle Sluis Tildonk Sluis Kampenhout Sluis Boortmeerbeek Sluis Battel Sluis Zennegat Brugge-Oostende Nieuwe Dammepoortsluis Waggelwaterspoorbrug Doksluis Demeysluis Dender opwaarts Aalst tot Dendermonde Sluis Aalst Sluis Denderbelle Spoorbrug Oudegem Overgang Nieuwe gekanaliseerde - Oude Dender Sluis Dendermonde Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten KLASSE 2 tot 600T sectie Dessel tot sluis 1 Rijkevorsel sectie sluis 1 Rijkevorsel tot Schoten

Kanaal Bocholt-Herentals KLASSE 2 tot 600T Sectie Bocholt tot sluis 1N Lommel Sluis 1N Lommel Sluis 2N Mol Sluis 3N Mol Sluis 4 Dessel Sluis 5 Dessel Sluis 6 Mol Sluis 7 Mol Sluis 8 Geel Sluis 9 Geel Sluis 10 Herentals Kanaal naar Beverlo KLASSE 2 tot 600T Sectie Lommel tot nv Umicore Sectie nv Umicore tot Leopoldsburg Kanaal Briegden-Neerharen Sluis Lanaken Sluis Neerharen Zuid-Willemsvaart (Vlaanderen) Sluis (18) Bocholt Sluis (17) Lozen sectie Smeermaas - Sluis 18 Bocholt Sectie sluis 18 Bocholt-Nederlandse grens

Lengte

Breedte

Diepgang

Doorvaarthoogte

52 52 52 52 52

7,75 7,75 7,75 7,75 7,75

2,3 2,3 2,3 2,3 2,3

6 6 6 6 6

6 5,5 onbeperkt onbeperkt

Opmerkingen

Scherpe bocht te Wijgmaal De sluis ligt tussen 2 vrij scherpe bochten (geschatte maximum lengte vaartuig = circa 60 m)

Lichte bocht na de sluis

89,7

10,2

2,5

282,5 120

18 17,5

ten minste 4,5 ten minste 4,5

42,65 55

5,25 7,5

2,5 2,5

5,06 5,06 5,06

168

16

2,5

7,22

55,00 m 51,50 m

6,70 m 6,70 m

1,90 m 1,90 m

5,15 m 5,15 m

diepgang 2,10 m op eigen risico diepgang 2,10 m op eigen risico Men is verplicht 4m uit de oever te varen 2 geladen schepen kunnen elkaar niet kruisen Brug sluis 1 Rijkevorsel 7,03m doorvaarbrdt. Tussen sluis 2 Brecht en Alb kanaal Schoten afstand tussen de sluizen te kort om te koppelen

57,50 m 55,00 m 55,00 m 55,00 m 51,50 m 51,50 m 51,50 m 51,50 m 51,50 m 51,50 m 55,00 m

7,30 m 7,30 m 7,30 m 7,30 m 6,70 m 6,70 m 6,70 m 6,70 m 6,70 m 6,70 m 7,30 m

2,50 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m 2,10 m

5,50 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m 4,93 m

vergunning tot 86,00 m lengte en 8,300 m breedte diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico

57,50 m 57,50 m

6,60 m 6,60 m

2,30 m 1,90 m

5,25 m 4,40 m

diepgang 2,10 m op eigen risico

55,00 m 55,00 m

7,30 m 7,30 m

2,10 m 2,10 m

6,05 m 6,05 m

diepgang 2,50 m op eigen risico diepgang 2,50 m op eigen risico

52,00 m 52,00 m 86,00m 52,00m

6,70 m 6,70 m 8,30m 6,70m

1,90 m 1,90 m 2,50m 2,50m

5,15 m 5,15 m

geladen vaartuigen en ledige in afvaart; 55,00 m ledige vaartuigen in opvaart geladen vaartuigen en ledige in afvaart; 55,00 m ledige vaartuigen in opvaart

150

12,6

3,95

De vermelde lengte en breedte zijn deze van de sluis. Om de max toegelaten lengte en breedte van het vaartuig te bepalen dient u respectievelijk 0,3 m van de vermelde lengten en 0,2 m van de vermelde breedten af te trekken

2,5 diepgang tot sluis Plassendale

5,10 is de hoogte van de spoorbrug te Oudegem bij normale waterstand (3,9 TAW) Scherpe bocht: overgang 1350 ton naar 600 ton vak waarna 1350 ton vak wordt hernomen

De vermelde afmetingen zijn de maximum afmetingen van de schepen

NEDERLAND Kanaal Wessem-Nederweert (ontsluiting Maasroute) Sluis Panheel Kelperbrug Zuid-Willemsvaart (Nederlands Limburg) Sluis (16) Weert Sluis (15) Nederweert Brug over sluis 16 Zuid-Willemsvaart (Nederlands Brabant) Sluis 13 Sluis 12 breedte tussen de sluisdeur 6,90 Sluis 11 Sluis 10 breedte tussen de sluisdeur 6,90 Sluis Helmond Sluis 6 breedte tussen de sluisdeur 6,90 Sluis 5 breedte tussen de sluisdeur 6,90 Sluis 4 breedte tussen de sluisdeur 6,90 Sluis Schijndel Sluis O breedte tussen de sluisdeur 6,97 Sluis Engelen Wilhelminakanaal Sluis I Sluis II breedte tussen de sluisdeur 7,50 Sluis III breedte tussen de sluisdeur 7,50 Sluis IV breedte tussen de sluisdeur 7,50

Beatrixkanaal in Eindhoven

44

65 65

8,14 8,14

5

Maximale toelating: 95 x 9,5 x 2,10 m Brug met de minste doorvaarthoogte op dit kanaal

5,23

Maximale toelating: 65 x 7,25 x 2,10 m Maximale toelating: 65 x 7,25 x 2,10 m Brug met de minste doorvaarthoogte op dit kanaal

2,5 2,5

82 52,47 82 52,58 110 52,4 52,36 52,49 110 124,2 92

9,5 21,11 9,5 21,95 12,6 19,79 20,21 19,96 12,6 26,4 18

1,9 1,9 1,9 1,9 1,9 1,9 1,9 1,9 2,1 2,1 2,7

120 65 65 65

14 16 16 16

2,7 2,1 2,1 1,9

5,8

maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 50,50x6,70x1,90 maximale toelating 90x6,70x210 maximale toelating 90x6,70x210 maximale toelating 90x12x270

5,4 5,4 5,1 5,1

maximale toelating: 90x9,50x2,70 maximale toelating: 63x7,20x2,10 maximale toelating: 63x7,20x2,10 maximale toelating: 63x7,20x1,90

5,7

5,2

Dit zijn sluisafmetingen, dus NIET toegestane diepgang

1,9


Vervolgens werden 3 scenario’s ontwikkeld op basis van de lengte van de duwbak en werd voor elk van de scenario’s in kaart gebracht welke waterwegen al dan niet bevaarbaar zijn volgens het betreffende scenario. De breedte en diepgang werden bij de scenario’s constant gehouden op respectievelijk 6,60 m en 2,30 m. De scenario’s die ontwikkeld werden, zijn: 1 2 3

Scenario 1: duwbak van 38 m lang, wat overeenstemt met 3 containerlengtes 21 Scenario 2: duwbak van 50 m lang, wat overeenstemt met 4 containerlengtes Scenario 3: duwbak van 62 m lang, wat overeenstemt met 5 containerlengtes 2F

Onderstaande figuren geven het vaarbereik van de 3 scenario’s weer.

Figuur 4.1

Vaarbereik volgens scenario 1

> klasse II en niet opgenomen in het studiegebied bevaarbare klasse II – waterwegen volgens scenario 1 niet bevaarbare klasse I – waterwegen volgens scenario 1


21

Er werd uitgegaan van een containerlengte van 12 meter. Daarbij is nog 2 m voorzien voor een stuurhut en de plaatsing van de aandrijving.


45

Figuur 4.2


> klasse II en niet opgenomen in het studiegebied bevaarbare klasse II – waterwegen volgens scenario 2 niet bevaarbare klasse I – waterwegen volgens scenario 2


46


Figuur 4.3


> klasse II en niet opgenomen in het studiegebied bevaarbare klasse II – waterwegen volgens scenario 3 niet bevaarbare klasse I – waterwegen volgens scenario 3 niet bevaarbare klasse II – waterwegen volgens scenario 3


Uit een vergelijking van figuren 4.1 en 4.2 blijkt dat het vaarbereik bij scenario’s 1 en 2 identiek is. Figuur 4.3 geeft aan dat bij het derde scenario (62 m) de bevaarbaarheid beperkt is tot een klein deel van het Zuid-Nederlandse waterwegennetwerk. Scenario ‘s 1 en 3 werden vergeleken met scenario 2 en uitgesloten omwille van volgende redenen: • •

Scenario 1: identiek vaarbereik als scenario 2 maar een veel beperktere laadcapaciteit. Scenario 3: grotere capaciteit dan scenario 2 maar een te beperkt vaarbereik.

Er werd dan ook geopteerd voor het middelste scenario (50 m). Dit scenario is het meest aantrekkelijk omdat het een transnationale dienst mogelijk maakt en tegelijkertijd beschikt over een voldoende grote ladingcapaciteit. De gekozen duwbaklengte van 50 m geeft een orde van grootte weer en moet niet beschouwd worden als een exacte, dwingende maatgeving. De precieze afmetingen van de duwbak zullen immers later bepaald worden, rekening houdend met structurele kenmerken van de bak.


47

Hoofdstuk 5

Eindconclusies

1. Op basis van statistisch onderzoek, gekoppeld aan een marktverkenning, blijkt duidelijk dat er voldoende vrachtpotentieel aanwezig is om verder te gaan met de uitwerking van het Waterslagconcept. In Zuid-Nederland en Vlaanderen samen betreft het op jaarbasis: -2.500.000 ton droge bulk; -2.500.000 m3 zand 22, en -14.000 TEU. 23F

Deze bedrijfsstromen werden concreet geïdentificeerd en zijn het equivalent van 185.000 vrachtwagenritten 23 die jaarlijks geshift kunnen worden naar Waterslag. 24F

2. Een bak van ongeveer 50 m lengte zal naar alle waarschijnlijkheid de grootste kans van slagen hebben. Met een dergelijke bak kunnen alle kleine kanalen uit het studiegebied bevaren worden. Een kleinere lengte (38 m) is commercieel gezien niet interessant omdat te weinig lading kan vervoerd worden. Door het inzetten van een bak met een grotere lengte (62 m), wordt het vaargebied te beperkt. Een dergelijke bak kan zelfs niet ingezet worden op de Vlaamse kanalen. 3. Uit de interviews die afgenomen werden van verladers en logistieke dienstverleners blijkt een zeer grote interesse in Waterslag. Vrijwel alle geïnterviewde partijen hebben de wens uitgedrukt om deel te nemen aan de proefvaart. Verladers en logistieke dienstverleners zien namelijk in Waterslag een mogelijkheid om in- en uitgaande goederenstromen op een milieuvriendelijke manier aan een concurrentiële prijs te vervoeren.

22 23

Omgerekend betekent dit ongeveer 1.000.000 ton waarbij 50m³ overeenkomt met 20 ton. Voor de omrekening naar vermeden vrachtwagenritten, werd uitgegaan van de hypothesen dat één vrachtwagen overeenkomt met 20 ton of 1,5 TEU.

48



49

Bijlagen

50



51

Interviewverslagen deren

Bijlage 1

Vlaan-

Vlaamse waterwegen Kempense Kanalen Gespreksverslag Geybels Transport Service (GTS) Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Jan Boonen, Manager GTS, Eindhoutseheide 2, 2430 Laakdal Albertkanaal 20-04-2006

Algemene gegevens bedrijf GTS is een transportbedrijf dat werkt in opdracht van expediteurs. Het bedrijf vervoert enkel via de weg en is gelegen aan het Albertkanaal, waardoor het niet in aanmerking komt voor het Waterslagconcept. Dhr. Boonen wijst er wel op dat GTS eraan denkt in de toekomst gebruik te gaan maken van het Albertkanaal.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Er worden 80 containers/dag (20-voeters en 40-voeters) aangevoerd vanuit de haven van Antwerpen. Dit komt neer op ongeveer 110 TEU/dag. GTS beschikt over een vloot van 80 vrachtwagens.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan eveneens uit containers die door GTS verder vervoerd worden naar voornamelijk Duitsland en Frankrijk.

Interesse in proefvaart?

52


GTS is gelegen aan het Albertkanaal en komt dus niet in aanmerking voor de proefvaart.


53

Gespreksverslag Betoncentrale Ravels Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Niels van Rooij, kwaliteitsverantwoordelijke Betoncentrale Ravels, Kanaaldijk 22, 2380 Ravels Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 24-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Betoncentrale Ravels produceert naast beton ook asfalt, gestabiliseerd zand, deklaag en dergelijke. Op de site zitten eigenlijk 2 bedrijven, namelijk Van de Sande Beton en Betoncentrale Ravels. Dhr. Van de Sande heeft ooit een asfaltcentrale opgericht, die later is uitgebreid met een betoncentrale. De leiding van de bedrijven is momenteel verdeeld over zijn twee dochters: de ene leidt de asfaltcentrale, de andere de betoncentrale. De 2 bedrijven tellen samen 13 werknemers. Het bedrijf beschikt over een eigen kaaimuur.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Betoncentrale Ravels maakt gebruik van de binnenvaart voor de aanvoer van volgende grondstoffen: • • •

zand en grind: vanuit Kinrooi; zeezand: vanuit Moerdijk (NL); kalksteen: vanuit Monsin.

Gemiddeld wordt van deze grondstoffen 700 ton/week aangevoerd (gemiddeld 2 schepen per week). Op jaarbasis komt dit overeen met ongeveer 31.000 ton (gebaseerd op 45 werkweken). De aanvoer gebeurt met schepen van maximaal 380 ton. Betoncentrale Ravels werkt met een vaste transporteur die de aanvoer met schepen verzorgt. Dhr. van Rooij stelt dan ook voor om met deze transporteur contact op te nemen om het Waterslagconcept aan hem voor te stellen. De gegevens van de transporteur zijn: H. Zuiddam Postbus 262 4130 EG Vianen (NL) Tel: 0031347 32 64 64 Mobiel: 0031(0)6 53 11 34 17 Hoewel de meeste aanvoer per binnenschip gebeurt, wordt een beperkte hoeveelheid kalksteen en andere materialen ook met vrachtwagens aangevoerd.

54


Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit beton, asfalt, zand, puin, gestabiliseerd zand, deklaag, etc. Deze worden per vrachtwagen afgevoerd. Betoncentrale Ravels beschikt hiervoor over eigen vrachtwagens en chauffeurs. Dhr. van Rooij heeft echter geen idee over hoeveel ton het gaat.

Interesse in proefvaart? Betoncentrale Ravels heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor Waterslag, maar verwijst hiervoor naar de vaste transporteur H. Zuiddam.


55

Gespreksverslag Gheys Belgian Logistic Center Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Erik Vande Paer, afgevaardigd bestuurder Gheys Belgian Logistic Center, Voortstraat 19, 2400 Mol Kanaal Dessel-Kwaadmechelen 26-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Transport Gheys of Gheys Belgian Logistic Center (BLC) is een transporten logistieke onderneming, die 320 medewerkers telt in de 8 vestigingen in Mol, Beringen en Meerhout. De klanten van het bedrijf zijn vooral afkomstig uit de petrochemische sector. Gheys BLC beschikt over een vloot van 150 vrachtwagens en huurt daarnaast 1 binnenschip. De grootste concurrent van het bedrijf is Katoennatie.

Inbound en outbound stromen en potentie voor binnenvaart Gheys BLC maakt sinds 2005 gebruik van de binnenvaart voor transport van en naar de haven van Antwerpen. Het bedrijf richt zich vooral op importstromen vanuit de zeehaven naar het hinterland. Hiervoor maakt het bedrijf gebruik van de kaaimuur van IOK (Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij van de Kempen) in Mol. Er is echter een eigen kaaimuur in aanbouw, die eind mei klaar moet zijn. Een aantal magazijnen van Gheys BLC bevinden zich vlak naast de kaaimuur, waardoor vooren natransport vermeden wordt. Hierdoor kan de binnenvaart concurrentieel zijn met het wegvervoer. De tarieven voor vooren natransport zijn immers in verhouding met de binnenvaartvrachten, zeer hoog. Het is de bedoeling om de IOK-kade in de toekomst vooral te gebruiken voor bulkgoederen en de eigen kade voor verpakt materiaal. De vestiging in Mol ligt aan het kanaal DesselKwaadmechelen. Dit is een klasse IV-kanaal dat toegankelijk is voor schepen tot 1500 ton. Gheys BLC maakt echter gebruik van een Kempenaar, omdat de barge handler waarover het bedrijf beschikt, maar 2 containers breed reikt en dus enkel Kempenaars kan behandelen. Dhr. Vande Paer wijst erop dat er 2 types Kempenaars bestaan: • •

16 TEU-Kempenaar van 50 m lang; 28 TEU-Kempenaar van 55 m lang.

Gheys BLC huurt een Kempenaar van 28 TEU. In drukke periodes, wordt tevens een Kempenaar van 16 TEU gehuurd. Gheys BLC behandelde in 2005 circa 3500 TEU. Eén van de klanten van Gheys BLC is Exxon Mobil (Meerhout). Gheys haalt de containers van Exxon Mobil af in de haven van Antwerpen, brengt ze per binnenvaart naar de vestiging in Mol of Beringen en vervoert ze vervolgens per vrachtwagen naar de eindklanten van Exxon Mobil. Beide vestigingen van Gheys BLC beschikken over silo’s waarin bulkgoederen kunnen opgeslagen worden.

56


Een andere klant van Gheys BLC is Mitsubishi. Hiervoor worden containers afgehaald in Antwerpen en gelost in Beringen of Mol. De lege containers worden terug naar Antwerpen vervoerd. Gheys BLC biedt naast het zuiver transport, ook toegevoegde waarde-diensten aan en profileert zich daarom steeds meer als een logistieke dienstverlener. Een voorbeeld van dergelijke diensten is het verbulken van verpakkingen (verpakkingen scheuren en in een kipbulkwagens doen). Voor Glaverbel (glasfabriek in Mol) regelt Gheys BLC de export naar Japan: lege containers worden van Antwerpen naar Mol gebracht per binnenvaart (vaartijd: 8 uur). Vervolgens worden ze op een chassis gezet en naar de Glaverbel-fabriek gebracht, waar ze geladen worden. De geladen containers worden vervolgens per binnenschip naar Antwerpen gebracht. Tot slot verwees Dhr. Vande Paer naar Sibelco (Dessel) en Degussa (Mol), die eveneens tot de klanten behoren. Gheys BLC is zeer sterk geïnteresseerd in het Waterslag-concept en heeft zelf reeds aan dit concept gedacht. De ligging van het bedrijf (Mol: op het knooppunt van kanaal DesselKwaadmechelen, Dessel-Turnhout-Schoten, Bocholt-Herentals) leent zich uitstekend tot het consolideren van transportstromen). In Mol kan een groter duwkonvooi gevormd worden, dat via het Albertkanaal naar de haven van Antwerpen vaart. Volgens Dhr. Vande Paer is het varen met duwbakken nodig om het binnenvaartvervoer rendabel te maken. Gheys BLC zou een duwbak graag inzetten voor het transport van afvalcontainers voor IOK. IOK moet immers 20’-afvalcontainers van Mol naar de verwerkingscentrale in Geel brengen. Gheys BLC zou dit transport voor IOK graag uitvoeren door het gebruik van duwbakken. Het gaat hier om een volume van 30.000 ton/jaar. Ondanks zijn interesse voor het gebruik van de binnenvaart, wees Dhr. Vande Paer op een aantal problemen die verbonden zijn aan de binnenvaart: •

• •

Zeeschepen hebben voorrang op binnenschepen in de haven van Antwerpen. Hierdoor verloopt de planning van laad- en lostijden in de haven vaak moeizaam en zijn er vertragingen. De motoren in binnenvaartschepen zijn op het gebied van milieunormen niet mee geëvolueerd met de motoren die in vrachtwagens gebruikt worden. Het wegvervoer is flexibeler dan de binnenvaart. Zo zou het mogelijk moeten zijn om ook op zondag op het Albertkanaal te varen.

Interesse in proefvaart? Gheys BLC heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor het Waterslagconcept.


57

Gespreksverslag Colimetals Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Eddy Colin, zaakvoerder NV Colimetals, Vrouwkensblok 20, 2310 Rijkevorsel Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 03-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Colimetals is een schrootverwerkingsbedrijf dat non-ferro en ferrometalen recycleert. Het bedrijf doet eveneens slopingswerken. Dhr. Colin richtte het bedrijf 12 jaar geleden op. Momenteel telt Colimetals 6 werknemers en beschikt het over een oppervlakte van 10.000 m2.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit oude metalen die afkomstig zijn van zowel particulieren als bedrijven. Deze stromen worden momenteel aangeleverd met vrachtwagens. Dhr. Colin heeft echter wel interesse om een deel van de stromen over te hevelen op de binnenvaart. Dit vereist wel dat de werven/bedrijven waarvan het schroot afkomstig is, zich in de buurt van de kanalen bevinden. Er zijn kleine schroothandelaars uit Nederland die met vrachtwagens schroot, dat bestemd is voor Antwerpen, komen leveren bij Colimetals. Colimetals zorgt dan voor dit transport naar Antwerpen met de binnenvaart.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit gesorteerde en/of gerecycleerde ferro en nonferrometalen die in containers vervoerd worden. Deze worden met de binnenvaart aan klanten als bijvoorbeeld Sidmar (Gent), Opel (Antwerpen) of Ford (Genk) geleverd. Het totale outboundvolume bedraagt circa 30.000 ton/jaar. Hiervan is ongeveer 90% bestemd voor het buitenland (China, India, Bangladesh, enz.). Zo gaan er ongeveer 1500 à 1600 ton/maand naar China. Op jaarbasis bedraagt dit 18.000 ton. Het transport gebeurt met Kempenaars die maximaal 380 ton kunnen meenemen. Het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten heeft in Rijkevorsel immers een diepgang van 1,9 m, waardoor het niet bevaarbaar is voor Kempenaars van 600 ton. Colimetals werkt voor het transport via het water met een vaste schipper (Wiltam). Het bedrijf beschikt zelf over 70 containers en heeft een opslagcapaciteit van maximaal 6000 ton. Gemiddeld zou Colimetals met zijn huidige installaties per dag 2 schepen van 380 ton kunnen laden. Op dit moment bedraagt de frequentie ongeveer 4 schepen/maand. Colimetals huurt momenteel een kaaimuur en heeft tevens plannen om een nieuwe kaaimuur te laten aanleggen, naast de bestaande. Dit vergt echter een investering van € 620.000, waarvan ze 20% zelf moeten betalen. Dhr. Colin voert op dit moment nog onder-

58


handelingen met De Scheepvaart over de nieuwe kaaimuur. Hij moet per jaar een overslagvolume van 45.000 ton garanderen opdat de kaaimuur voor 80% gesubsidieerd zou worden. Dhr. Colin vindt dit behoorlijk veel en weet niet of hij een dergelijk volume kan garanderen. Colimetals is benaderd geweest door de partijen die betrokken zijn bij het ROC in Beerse met de vraag of hij containers vanuit Rijkevorsel naar Beerse kon brengen, die vervolgens van daaruit naar Antwerpen vervoerd kunnen worden. Volgens Dhr. Colin kost dit echter € 20 per ton meer dan rechtstreeks van Rijkevorsel naar Antwerpen te vervoeren. Tot slot verwijst Dhr. Colin naar volgend bedrijf in de buurt dat ook interesse (kan) hebben voor de binnenvaart: •

KRB (Kempisch Recyclagebedrijf): vinden schepen van 300 ton te weinig en wilden minimum 1200 ton kunnen vervoeren via water.

Interesse in proefvaart? Colimetals heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor het Waterslag-concept.


59

Gespreksverslag Ebema Beton Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Peter Vekemans, ingenieur Ebema, Oostmalsesteenweg 204, 2310 Rijkevorsel Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 03-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Ebema is een producent van bestratingsmaterialen in beton. De vestiging in Rijkevorsel wordt ‘EBR (Ebema Beton Rijkevorsel) genoemd. Ebema is het moederbedrijf van EBR.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit volgende grondstoffen: • •

zand: afkomstig uit Panheel (NL); kalksteen: afkomstig uit Wallonië.

Deze grondstoffen worden per binnenvaart aangevoerd. Het gaat om een tonnage van 60.000 à 70.000 ton/jaar. Het bedrijf heeft echter de doelstelling om te evolueren naar 100.000 ton/jaar, die via de binnenvaart wordt aangevoerd. De overige grondstoffen worden aangevoerd met vrachtwagens. Dhr. Vekemans wijst erop dat enkel kleine Kempenaars van 50 m lang door de sluis in Rijkevorsel kunnen. De diepgang van het kanaal in Rijkevorsel is 1,9 m. Ebema werkt met 2 Kempenaars die constant voor hen varen. Het bedrijf zou echter minstens het dubbele van de beschikbare capaciteit moeten hebben. Het bedrijf beschikt over een eigen kaaimuur, die men momenteel aan het vernieuwen is. De aanpassingswerken aan de kade moeten transport van grondstoffen per pijpleiding mogelijk maken.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit betonproducten die met vrachtwagens worden afgevoerd. Af en toe is het mogelijk om ook outboundstromen met de binnenvaart te vervoeren. Dit is echter enkel mogelijk bij grote werken die plaatsvinden in de buurt van een kanaal. Het gaat hier echter niet om een vast tonnage per jaar.

Interesse in proefvaart? Ebema heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor het Waterslag-concept.

60


Gespreksverslag Tigro Industries Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Bart Moors, General Manager Tigro Industries, Europalaan 37, 3900 Overpelt Kanaal van Bocholt naar Herentals 03-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Tigro Industries is een logistieke dienstverlener met volgende 3 hoofdactiviteiten: • • •

opslag; distributie; behandeling (herverpakken, mengen, drogen, enz.)

Het bedrijf werkt voornamelijk voor de volgende sectoren: • • • •

chemische sector; farmaceutische sector; automotive; agro- en voedingsindustrie.

Tigro Industries is gespecialiseerd in de opslag, distributie en transport van gevaarlijke producten. Het bedrijf telt 25 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen (containers) zijn o.a. afkomstig uit China en het VK. Wat China betreft, gaat het om 4 à 5 TEU per maand. Op jaarbasis komt dit neer op 48 à 60 TEU. Deze worden aangevoerd via de haven van Antwerpen en dan per vrachtwagen naar Overpelt gebracht. Het gaat om een te beperkt volume om gebruik te maken van de binnenvaart. Bovendien zijn het meestal gevaarlijke producten, die specifieke eisen stellen aan het transport. Tigro Industries bekijkt momenteel wel de mogelijkheden om per spoor te vervoeren. Tigro Industries beschikt zelf niet over een kaaimuur. Als met de binnenvaart vervoerd zou worden, zou het bedrijf gebruik moeten maken van de haven van Umicore (Balen) langs het kanaal Dessel-Kwaadmechelen. Er is dan nog natransport per vrachtwagen vereist van Balen naar Overpelt.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan eveneens voornamelijk uit containers die bestemd zijn voor binnen- en buitenland. Eén van de buitenlandse bestemmingen is bijvoorbeeld Israël. ConBuck Consultants International

61

tainers worden met vrachtwagens naar de haven van Antwerpen gebracht en van daaruit verscheept. Het gaat hier ook hoofdzakelijk om gevaarlijke goederen.

Interesse in proefvaart? Tigro Industries heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor het Waterslagconcept, maar beschikt niet over een eigen laad- en losinstallatie (kaaimuur).

62


Gespreksverslag Antwerp Metals Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Frank Thoné Antwerp Metals, Liebiglaan 124, 2900 Schoten Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten en Albertkanaal 03-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Antwerp Metals is een schrootverwerkend bedrijf dat 17 werknemers telt. Het is een dochteronderneming van Metallo-Chimique (ROC Beerse).

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit oude metalen die met vrachtwagens aangevoerd worden. Volgens Dhr. Thoné is er minder potentie om deze met de binnenvaart aan te voeren omdat de stromen afkomstig zijn van plaatsen die niet altijd aan het water gelegen zijn.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit volgende types goederen: • •

ijzersoorten: naar Antwerpen; roestvrij staal: naar Rotterdam.

Het gaat in totaal om ongeveer 4500 ton/maand. Op jaarbasis komt dit neer op 54.000 ton. Daarnaast wordt ongeveer 1000 ton/maand of 12.000 ton/jaar van Schoten naar Beerse (Metallo-Chimique) vervoerd. Al deze stromen worden momenteel met vrachtwagens vervoerd omwille van prijstechnische en logistieke redenen. Dhr. Thoné wijst erop dat 600 ton van bepaalde metalen (bijvoorbeeld roestvrij staal of koper) een grote hoeveelheid is. Zo kost 500 ton koper momenteel €200.000. Het transport via de binnenvaart komt volgens Dhr. Thoné dan ook het meest in aanmerking voor de ijzersoorten. Antwerp Metals beschikt niet over een eigen kaaimuur. Het bedrijf ligt zowel in de buurt van het Albertkanaal als het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten, maar beschikt niet over grond aan het kanaal. Dhr. Thoné vraagt zich af welk laadpunt hij kan gebruiken indien met de binnenvaart vervoerd wordt. Hij wijst erop dat er voorzieningen zouden moeten zijn voor bedrijven die geïnteresseerd zijn om gebruik te maken van de binnenvaart maar niet zelf over een kaaimuur beschikken en niet vlak aan het kanaal gelegen zijn (bijvoorbeeld stockageruimte).


63

Interesse in proefvaart? Antwerp Metals heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor het Waterslagconcept, maar beschikt niet over een eigen laad- en losinstallatie (kaaimuur) en ligt niet vlak aan het kanaal.

64


Gespreksverslag Wienerberger-Terca Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Bart Opsomer, Supply Chain Manager Wienerberger-Terca, Ter Bede Business Center, 8500 Kortrijk Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 10-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Wienerberger-Terca is een producent van gevelstenen, kleiklinkers en binnenmuurstenen. Het hoofdkantoor is gevestigd in Kortrijk. Wienerberger-Terca heeft 18 fabrieken in België, o.a. een gevelsteenfabriek in Beerse aan het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten. In totaal telt het bedrijf 1200 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen zijn beperkt omdat de fabrieken meestal over eigen kleigroeve beschikken. Dit is ook zo in Beerse. Toch wordt ook klei aangevoerd uit andere groeves. In Beerse gaat het om 50.000 à 100.000 ton per jaar. Deze klei is afkomstig uit Vlaanderen, Wallonië en uit de Moezel-regio rond Koblenz. Momenteel worden deze stromen aangevoerd per vrachtwagen. Het zou mogelijk zijn om deze over te hevelen op de binnenvaart. Dit idee ligt al een aantal jaren op tafel maar wordt steeds achteruit geschoven ten opzichte van andere prioriteiten. Bovendien ontbreekt de kennis bij Wienerberger-Terca voor dit soort problematiek. Wienerberger-Terca beschikt bovendien niet over een kaaimuur. De inboundstromen voor de fabriek in Péruwelz (Henegouwen) betreffen 10.000 à 20.000 ton/jaar. Het gaat hier om klei die eveneens uit Vlaanderen, Wallonië of de regio rond Koblenz wordt aangevoerd. De fabriek in Péruwelz produceert per jaar 150.000 ton. In totaal wordt volgens Dhr. Opsomer per jaar 200.000 ton grondstoffen aangevoerd naar de verschillende fabrieken in België.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart Wienerberger-Terca is één van de partijen die interesse heeft om te participeren in het ROC Beerse (zie ook gespreksverslag Metallo-Chimique). Om rendabel te zijn, heeft het ROC een overslagvolume nodig van 6000 TEU/jaar. Wienerberger-Terca heeft daarin een aandeel van 1600 TEU/jaar. Het gaat hier om containers die van Beerse naar de UK vervoerd worden. Momenteel worden deze containers per vrachtwagen naar Zeebrugge gebracht (flats van 6 meter) en vanuit Zeebrugge met roro-schepen naar de UK verscheept. Er rijden ongeveer 10 à 20 vrachtwagens per dag van Beerse naar Zeebrugge. Wienerberger-Terca beschikt zelf over een transportfirma die de leveringen binnen België verzorgt.


65

Het totale jaarlijkse productievolume aan gevel- en bakstenen in Beerse bedraagt 500.000 ton. Hiervan gaat 150.000 ton per jaar van Beerse naar de UK. Er is een potentieel om met de binnenvaart vervoerd te worden van 4000 à 5000 TEU. In het kader van het ROCproject, berekent het VIL momenteel voor elk van de partijen een business case, waarin de huidige transportkosten vergeleken worden met de kosten om via het ROC ter vervoeren. De resultaten hiervan moeten op 9/06/06 bekend zijn. Als blijkt dat het duurder is om gebruik te maken van het ROC dan om te werken met wegvervoer, zal Wienerberger-Terca zich terugtrekken uit het project. Dhr. Opsomer wijst erop dat de huidige wegvervoertarieven zeer gunstig zijn en dat het wegvervoer flexibel is. Binnen de 48 uur kan immers geleverd worden in de UK. Wienerberger-Terca beschikt in de UK over 2 stockageplaatsen. Bovendien is er bij het gebruik van de binnenvaart een extra overslag nodig. WienerbergerTerca ligt immers aan de verkeerde kant van het kanaal, waardoor er natransport nodig is (vrachtwagens moeten nog een brug over). Het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten is in Beerse bevaarbaar voor Kempenaars tot circa 400 ton. Van de 500.000 ton productie op jaarbasis gaat tevens 50.000 ton naar Duitsland en 30.000 à 40.000 ton naar Frankrijk. Ook dit vervoer gebeurt momenteel volledig met vrachtwagens. Dhr. Opsomer wijst erop dat gevel- en bakstenen woninggebonden producten zijn. Dit impliceert dat de afzetplaatsen (werven) zich steeds verplaatsen. Ongeveer 2 km verwijderd van de gevelsteenfabriek in Beerse ligt Nova-Beerse, de snelbouwfabriek van Wienerberger-Terca. Deze produceert per jaar 170.000 ton binnenmuurstenen, die gepalettiseerd worden en bestemd zijn voor de Belgische markt. Ook hier is potentie voor de binnenvaart. Vanuit de fabriek in Péruwelz worden jaarlijks 25.000 ton stenen afgevoerd naar Duitsland en 30.000 ton naar de UK. Ook dit transport gebeurt momenteel via de weg. Volgens Dhr. Opsomer wordt in totaal per jaar 2 mln ton afgewerkt product geproduceerd door de verschillende fabrieken.

Interesse in proefvaart? Wienerberger-Terca heeft interesse om deel te nemen aan de Waterslagproefvaart.

66


Gespreksverslag Metallo-Chimique Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Kim Pinxteren Metallo-Chimique, Vaartstraat 59, 2340 Beerse Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 10-05-06

Algemene gegevens bedrijf Metallo-Chimique is een recyclagebedrijf voor non-ferrometalen zoals koper en tin. De vestiging in Beerse telt 286 werknemers. In totaal telt de groep 440 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan zowel uit bulk als uit containers. Wat de bulkstromen betreft, wordt per jaar 350.000 ton schroot aangevoerd. Dit wordt momenteel met vrachtwagens vervoerd. Metallo-Chimique heeft echter interesse om dit met de binnenvaart te vervoeren. Zo is een maand geleden het eerste bulkschip van 415 ton gelost in Beerse. Het kanaal is in Beerse slechts toegankelijk voor schepen tot circa 450 ton. Wat containerstromen betreft, wordt momenteel nog alles per vrachtwagen vervoerd. Metallo-Chimique is echter betrokken bij het ROC-project in Beerse en is dus van plan om stromen over te hevelen naar de binnenvaart. Naast Metallo-Chimique, participeren ook Wienerberger-Terca, Leysen Containers en Campine in het ROC-project. Leysen Containers wil het ROC gebruiken om afval aan te voeren naar IOK Geel (Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij van de Kempen). Het totale potentiële overslagvolume van het ROC op jaarbasis bedraagt 8600 TEU. Het aandeel van Metallo-Chimique hierin is 2700 TEU. Dit is ongeveer 5% van het totale transportvolume van Metallo-Chimique (350.000 ton). Van die 2700 TEU is 90% inbound (2430 TEU) en 10% (270 TEU) outbound. Het is de bedoeling om het ROC te gebruiken als satelliet van de WCT in Meerhout. In Meerhout kunnen de stromen geconsolideerd worden en vervoerd worden naar de zeehavens. Metallo-Chimique vervoert ook af en toe een ADR-container, waarvoor speciale transportdocumenten vereist zullen zijn op het schip.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan eveneens zowel uit bulkproducten als uit containers. Per jaar worden bij Metallo-Chimique 350.000 ton eindproducten geproduceerd. Deze zijn echter niet gecontaineriseerd. Het gaat hier bijvoorbeeld om het product ‘Metamix’, dat o.a. naar Sibelco vervoerd wordt, die langs het Albertkanaal gelegen zijn.


67

Wat de outbound-containerstromen betreft, gaat het om circa 270 TEU, die via het ROC zouden worden overgeslagen. De afzetmarkt bestaat voor 90% uit Europese landen (UK, Frankrijk, Duitsland, enz.). De overige 10% wordt bijvoorbeeld uitgevoerd naar India. Het gaat hier bijvoorbeeld om koperen anodes (66.000 ton per jaar).

Interesse in proefvaart? Metallo-Chimique heeft interesse om deel te nemen aan de Waterslag-proefvaart. Dhr. Pinxteren merkt op dat het laden en lossen van een beperkte hoeveelheid containers bij een Kempenaar problemen kan geven voor de stabiliteit van het schip.

68


Gespreksverslag Bouwmaterialen Den Dam Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. René Borms, Administratief Directeur Den Dam n.v., Polendam 1, 2340 Beerse Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 10-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Bouwmaterialen Den Dam maakt deel uit van de Groep Den Dam, die is samengesteld volgens het schema in annex 1.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Momenteel worden de meeste inboundstromen van de Groep Den Dam met vrachtwagens vervoerd. Het gebruik van de binnenvaart is vooral interessant voor Den Dam nv. in Beerse. De overige vestigingen van de Groep Den Dam liggen niet aan het water of hebben geen stromen die in aanmerking komen. Wat de vestiging in Beerse betreft, zou de binnenvaart gebruikt kunnen worden voor het opvullen van de oude kleiputten in Beerse, die in eigendom zijn van de Groep Den Dam. Om deze kleiputten op te vullen, is aanvoer van zand nodig. De herkomst van dit zand is nog niet bekend. Het gaat echter om 2 à 2,2 mln m3 zand dat aangevoerd moet worden. Den Dam beschikt niet over een eigen kaaimuur in Beerse. Eventueel kan gebruik gemaakt worden van de loskade aan brug 6 op het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten, die in 200472008 gebouwd zal worden. Van daaruit kan het zand dan met vrachtwagens naar de kleiputten gebracht worden. Den Dam nv heeft interesse in een kaaimuur in Beerse maar voert hierover momenteel nog onderhandelingen met De Scheepvaart. Voor het opvullen van de kleiputten wordt ook aan een andere piste gedacht. Zo is het mogelijk dat het kanaal Dessel-Turhout-Schoten uitgebaggerd wordt. Het baggerslib kan dan gebruikt worden om de oude kleiputten op te vullen. Een tweede mogelijkheid voor de binnenvaart, houdt verband met de afdeling van Den Dam nv die zich bezighoudt met de bewerking van natuursteen en met de Megamix-centrale (mortelcentrale). Deze vestigingen (eveneens in Beerse) hebben immers aanvoer van zand nodig, dat afkomstig is uit Lommel. Het gaat om 12.000 ton per jaar. Tot slot wordt ook zand aangevoerd naar de Bouwgroep Van Helmont in Stokrooie-Hasselt aan het Albertkanaal. Dit zand is eveneens afkomstig uit Lommel. In 2004 werd 13.500 ton zand aangevoerd. Deze aanvoer gebeurt nu reeds met binnenvaart. Het bedrijf beschikt in Hasselt over een eigen kade.


69

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit bouwmaterialen die bestemd zijn voor particulieren of industriële werven/aannemers. Deze worden afgevoerd met vrachtwagens. Hier bestaat geen potentie voor de binnenvaart omdat de klanten meestal niet aan de kanalen gelegen zijn.

Interesse in proefvaart? Bouwmaterialen Den Dam heeft interesse om deel te nemen aan de Waterslag-proefvaart.

70


Gespreksverslag Mermans Beton Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Guy Van Rooy, bedrijfsleider Mermans Beton, De Brulen 40, 2370 Arendonk Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 11-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Mermans Beton is een betoncentrale die 20 à 25 werknemers telt. Het bedrijf beschikt over een eigen kaaimuur.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit zand, grind en cement. Het zand en grind wordt voor 95% met de binnenvaart aangevoerd. Het gaat om 120.000 à 130.000 ton per jaar. Mermans Beton werkt met de leverancier Catic uit Merksem, die het transport regelt. Catic heeft tevens aandelen in Mermans Beton. Zij werken op hun beurt met de bevrachter Provoost. Er varen 4 schepen continu heen en terug voor Mermans Beton die zand (afkomstig uit Maasbracht), grind (afkomstig uit Maasbracht) en fijne grind (afkomstig uit Dilsen) aanleveren. Al de groeves liggen aan het water, behalve de groeves van waar het zeezand en het grof zand afkomstig is. Bij het zeezand is er extra overslag in Lummen. Het grof zand wordt per vrachtwagen van Arcen naar Venlo gebracht en in Venlo overgeslagen op barges. De schepen die gelost worden in Arendonk zijn schepen van maximaal 300 à 400 ton.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit beton, dat met betonmixers naar werven getransporteerd wordt.

Interesse in proefvaart? Mermans Beton heeft interesse om deel te nemen aan de Waterslagproefvaart.


71

Gespreksverslag Stradus nv (Site Savelkouls) Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Peter Vervoort, Plant Manager Stradus nv (Site Savelkouls), Grote Baan 203, 2380 Ravels Kanaal Dessel-Turnhout-Schoten 12-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Stradus nv (Site Savelkouls) is een betoncentrale, die deel uitmaakt van de Ierse holding CRH. Het bedrijf telt 33 werknemers. Stradus nv beschikt sinds 1998 over een eigen kaaimuur.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit zand en grind. Deze worden aangevoerd met de binnenvaart. Het gaat om circa 40.000 ton zand op jaarbasis, dat wordt aangevoerd vanuit Roermond (NL) en Kinrooi. Van het grind wordt op jaarbasis eveneens circa 40.000 ton aangevoerd. Dit is afkomstig uit Engis en Hermalle-sous-Huy. Volgens Dhr. Vervoort is het kanaal bevaarbaar voor schepen tot ongeveer 380 ton. Naast zand en grind, wordt cement aangevoerd met vrachtwagens. De binnenvaart kan hiervoor niet gebruikt worden.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit betonproducten die met vrachtwagens afgevoerd worden. Het is niet mogelijk om hiervoor de binnenvaart te gebruiken.

Interesse in proefvaart? Stradus nv heeft interesse om deel te nemen aan de Waterslagproefvaart.

72


Kanaal Leuven-Dijle Gespreksverslag Verhaeren Beton & Asfalt Contactpersoon : Dhr. Sven Barbé, Verantwoordelijke Productie Locatie : Verhaeren Beton & Asfalt, Leuvensesteenweg 300, 3190 Boortmeerbeek (015/51.14.30) Kanaal : Leuven-Dijle Datum : 29-03-2006

Algemene gegevens bedrijf Verhaeren Beton & Asfalt (VBA) is een betoncentrale die aan het kanaal Leuven-Dijle ligt. Het bedrijft telt 5 werknemers.

Inbound stromen en potentie binnenvaart De inkomende stromen betreffen volgende soorten goederen: • • • • • •

zeezand: 20.000 à 25.000 ton/jaar; porfierzand:15.000 à 20.000 ton/jaar; dolomiet: 5.000 ton/jaar; kalksteen; witzand; bouwpuin.

Sinds september/oktober 2005 huurt het bedrijf een kaaimuur. Deze wordt gebruikt voor de aanvoer van het zeezand, dat voor 90% per binnenschip wordt aangevoerd met schepen van 600 ton. Dit is € 1 per ton duurder dan wanneer het met de vrachtwagen zou worden aangevoerd. VBA gebruikt de binnenvaart echter omwille van haar milieuvergunning, die een quota van 15.000 ton/jaar voorschrijft. De maximale opslagcapaciteit van VBA bedraagt 1200 ton. Het Waterslagconcept kan interessant zijn voor de aanvoer van zeezand. De overige goederen worden aangevoerd per vrachtwagen. VBA heeft echter interesse om ook het porfierzand, dat afkomstig is van Quenast (nabij Halle) aan te voeren via het kanaal. Hierbij stellen zich echter 2 problemen: • •

het voortransport naar de kaai is te duur; de kaai is overbezet.

Het Waterslagconcept komt eventueel ook voor de aanvoer van porfierzand in aanmerking, op voorwaarde dat bovenstaande problemen opgelost worden.


73

De overige grondstoffen kunnen niet met de binnenvaart aangevoerd worden, omdat het hier om te kleine hoeveelheden gaat.

Outbound stromen en potentie binnenvaart De outboundstromen bestaan uit volgende goederenstromen: • •

funderingsmaterialen voor wegenbouw: 120.000 ton/jaar; gebroken materialen: paar 10.000 ton/jaar.

Deze worden per vrachtwagen afgevoerd door VBA of door de aannemer waarvoor de goederen bestemd zijn. Er bestaat geen potentie om deze goederen via de binnenvaart te vervoeren, omdat ze bestemd zijn voor aannemers en werven die niet aan het water liggen.

Interesse in proefvaart? VBA heeft interesse om mee te werken aan de proefvaart voor Waterslag.

74


Gespreksverslag Kumps Agro Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Werner Kumps, zaakvoerder Kumps Agro, Dorpsplein 10, 3080 Vossem (Tervuren), 02/767.35.60 Leuven-Dijle 30-03-2006

Algemene gegevens bedrijf Kumps Agro is een graanverwerkend bedrijf dat tarwes van verschillende variëteiten verwerkt tot een homogeen product dat bestemd is voor bloemmolens of als voedertarwe gebruikt wordt. Daarnaast verhandelt Kumps Agro granen (inkoop en verkoop). Een laatste activiteit van het bedrijf bestaat uit de productie van veevoeder. Het bedrijft telt 6 werknemers. Kumps Agro is een familiebedrijf. Naast de 6 werknemers, werken ook de zus en ouders van Dhr. Kumps nog in het bedrijf.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan uit verschillende soorten granen (gerst, haver, maïs, enz.). Op jaarbasis betreft dit 60.000 ton. Deze invoerstromen zijn afkomstig van België, Duitsland (bijvoorbeeld onlangs 1200 ton gekocht in Bremen), Frankrijk en Engeland. Deze goederen worden momenteel enkel per vrachtwagen aangevoerd (eigen vrachtwagens en transporteur) en mist de mogelijkheid om via het water aan te voeren. Kumps Agro vertoont dan ook interesse voor het Waterslag-concept. Kumps Agro heeft geen stromen die afkomstig zijn van de zeehavens. Kumps Agro heeft naast de vestiging in Vossem (kantoor en veevoederproductie), een vestiging in Leuven (Aarschotsesteenweg). Tot 3 jaar geleden beschikte het bedrijf op deze site over een losinstallatie en werd gebruik gemaakt van de binnenvaart. De losinstallatie werd echter kapot gereden door een vrachtwagen. Sindsdien maakt het bedrijf geen gebruik meer van het kanaal. Kumps Agro beschikt bovendien niet over een kaaimuur. Dhr. Kumps heeft reeds gesprekken gevoerd met Inter-Leuven, die wel beschikken over een kaaimuur. Deze onderhandelingen hebben geen resultaat opgeleverd, omdat Inter-Leuven Dhr. Kumps verplichtte om een bepaald tonnage per jaar over te slaan. Door de grote variatie in aangevoerde tonnage, is het voor Kumps-Agro niet mogelijk om een bepaalde hoeveelheid overslag per jaar te garanderen. Dhr. Kumps stelt vast dat veel bedrijven die langs het kanaal Leuven-Dijle gelegen zijn, geen gebruik maken van de waterweg. Uitzonderingen zijn Remy Industries en Cargill. Het kanaal wordt steeds meer gebruikt voor pleziervaart. Dit wordt gestimuleerd door de politiek, die een jachthaven wil aanleggen aan het kanaal. Dhr. Kumps betreurt deze ontwikkeling.


75

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan eveneens uit granen die bestemd zijn voor België en Nederland. Het gaat hier om 60.000 ton/jaar. Ook hier wordt alles per vrachtwagen vervoerd. Dhr. Kumps heeft reeds de vraag gekregen van klanten in Roeselare om te leveren via de binnenvaart. Het gaat hier om een hoeveelheid van 1600 ton. Het Waterslagconcept komt in aanmerking voor goederen die bestemd zijn voor de binnenlandse markt. Kumps-Agro heeft geen stromen die bestemd zijn voor de zeehavens.

Interesse in proefvaart? Kumps Agro heeft interesse om mee te werken aan de proefvaart voor Waterslag.

76


Gespreksverslag Betomix Contactpersoon : Mevr. Marjan Van Hoeyveld Locatie : Betomix, Leuvensesteenweg 38a, 3191 Hever (Boortmeerbeek) (015/51.17.18) Kanaal : Leuven-Dijle Datum : 30-03-2006

Algemene gegevens bedrijf Betomix is een betoncentrale. Het bedrijf doet eveneens aan grondtransport. In de betoncentrale werken 6 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan uit zeezand. Het gaat om 3000 ton om de 2 weken, dat per 1500 ton gelost wordt (1500 ton per schip, elke week een schip). Dit komt neer op 78.000 ton per jaar. Dit zand wordt met de binnenvaart tot in Grimbergen gebracht. Daar wordt het overgeslagen op vrachtwagens en met wegvervoer naar Hever gebracht. Er rijden 8 à 9 opleggers constant heen en weer om de 3000 ton zand van Grimbergen naar Hever te brengen. Betomix beschikt over een kaaimuur maar gebruikt deze niet, omdat het niet rendabel is om de schepen tot in Hever te laten komen. Het Waterslagconcept kan een oplossing bieden, op voorwaarde dat het niet duurder is dan het wegvervoer. Door het feit dat Betomix weigert om de lichters tot in Hever te laten komen, heeft WENZ een negatief advies uitgebracht over de milieuvergunning van Betomix.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan in de eerste plaats uit beton dat naar werven en aannemers vervoerd wordt. Dit transport kan enkel via de weg gebeuren omdat beton vervoerd wordt in betonmixers. Betomix vervoert daarnaast grond naar onder meer Zele. Dit transport gebeurt met de vrachtwagen. Momenteel is de hoeveelheid nog te beperkt om in aanmerking te komen voor het Waterslagconcept.

Interesse in proefvaart? Betomix heeft interesse om mee te werken aan de proefvaart voor Waterslag.


77

Gespreksverslag Remy Industries Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Eugène Van Erdeghem, Managing Director Remy Industries, Remylaan 4, 3018 Leuven-Wijgmaal (016/24.85.11) Leuven-Dijle 05-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Remy Industries is een rijstverwerkend bedrijf dat rijstderivaten (rijstbloem, rijstzetmeel, enz.) produceert. Daarnaast is het bedrijf actief in de productie van lijmen. Remy Industries maakt deel uit van de Belgische Orafti-groep. In het bedrijf werken 140 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan voornamelijk uit rijst die meestal afkomstig is uit Thailand. Het gaat hier om een volume van 30.000 ton/jaar dat vanuit Thailand naar de haven van Antwerpen vervoerd wordt. Vroeger gebeurde dit transport met bulkschepen (zogenaamde Tapioca-schepen), die 1500 à 2000 ton per aanloop naar Antwerpen brachten. De rijst werd vervolgens overgeladen in Kempenaars die tot maximaal 600 ton kunnen vervoeren. De talrijke sluizen op de kanalen vormen echter een bottleneck voor dit transport. De laatste jaren merkt men een evolutie van bulktransport naar containers. Omdat de containervracht voor het transport van Azië naar Europa daalt, wordt het containervervoer goedkoper dan het transport met conventionele bulkschepen. Momenteel ziet de verdeling bulk/containers er als volgt uit: • •

bulk: 10.000 ton/jaar. Dit wordt nog met een Kempenaar van Antwerpen naar Wijgmaal vervoerd; containers: 20.000 ton/jaar. De containers worden via de weg van Antwerpen naar Wijgmaal getransporteerd.

Remy Industries huurt een silo in de haven van Antwerpen waar tussenstockage gebeurt. Het bedrijf beschikt over 2 kaaimuren in Wijgmaal maar deze zijn niet uitgerust met de benodigde infrastructuur om containers te lossen. Het Waterslagconcept kan dus enkel gebruikt worden voor de aanvoer van de containers, als Remy Industries beschikt over de nodige infrastructuur. Eventueel kan men gebruik maken van de infrastructuur van bijvoorbeeld Cargill Malt, die over een terminal in Herent beschikken, maar dan moeten de containers nog steeds op een chassis getrokken worden en tot in Wijgmaal vervoerd worden. Wat de bulkstroom betreft (10.000 ton/jaar, 1500 ton/zeeschip), zijn momenteel 3 lichters van 600 ton nodig om de 1500 ton van Antwerpen naar Wijgmaal te brengen. Er kunnen echter slechts 2 lichters aanmeren aan de kaaimuur en gelost worden. De derde lichter moet wachten. Dit probleem zou verholpen kunnen worden door het Waterslagconcept, waardoor 1200 ton i.p.v. 600 ton per lichter kan aangevoerd worden.

78


Naast rijst, wordt ook een beperkte hoeveelheid (2000 à 3000 ton/jaar) proteïnen aangevoerd. Dit transport gebeurt met vrachtwagens. Door de kleine hoeveelheid is het gebruik van binnenvaart niet rendabel.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit rijstderivaten zoals rijstzetmeel. Dit wordt gecontaineriseerd vervoerd met vrachtwagens, o.a. naar de haven van Antwerpen.

Interesse in proefvaart? Remy Industries heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart, in de eerste plaats voor de aanvoer van rijst in bulk.


79

Gespreksverslag André Celis Groep Contactpersoon : Dhr. Erik Gielen Locatie : Bouwpunt André Celis, Staatsbaan 119, 3210 Lubbeek (016/62.97.00) Kanaal : Leuven-Dijle Datum : 05-04-2006

Algemene gegevens bedrijf De André Celis Groep telt in totaal 120 werknemers en is actief in de volgende 5 domeinen: 1

2 3 4 5

Bouwmaterialen • Bouwpunt André Celis (Leuven, Lubbeek) • Carimat Matériaux (Wallonië) André Celis Containers & Recyclage Brandstoffen André Celis André Celis Natuursteen Asoil Tankstations

In 1997 heeft het bedrijf 10 ha industriegrond aangekocht langs het kanaal Leuven-Dijle (in Hambos-Haacht). Via het kaaimurenproject beschikt de André Celis groep over een kaaimuur in Kampenhout. Deze is echter nooit gebruikt. Men kon immers geen bouwvergunning krijgen voor deze site omdat het gebied niet ontsloten is. Daarom heeft men in 2005 een bijkomend gebied van 3 ha gekocht, 5 km meer stroomafwaarts langs het kanaal gelegen. Hiervan is 2 ha in eigendom van André Celis Groep en 1 ha is in concessie bij WENZ. Op deze site is men momenteel bezig met de oprichting van een betoncentrale (Carimat & Celis Beton of C&CB), die in mei 2006 actief moet zijn. In de toekomst (2010-2011) wil men ook een recyclagecentrum oprichten op deze site. Het bedrijf is van plan om zand en grind (grondstoffen voor de betoncentrale) aan te voeren met de binnenvaart. Bovendien heeft het bedrijf interesse om in de toekomst ook brandstoffen en bouw- en sloopafval (in containers) via het water te vervoeren. Ondanks de intentie van het bedrijf om via het water te vervoeren, wijst Dhr. Gielen erop dat cijfers van 2004 aantonen dat transport via het water € 1 per ton duurder is dan via de weg. Dit kostenverschil kan verminderd worden door het Waterslagconcept. Dhr. Gielen vermeldt verder volgende nadelen die verbonden zijn aan de kleine waterwegen: • •

80

schippers die op de kleine kanalen varen, zijn vaak niet bereid om lange afstanden te varen; als je grand en grind aanvoert vanuit bvb. Duitsland naar Antwerpen, is er steeds een overslag nodig op kleinere schepen, wat duur is.


Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Voor de betoncentrale, die in mei 2006 geopend wordt, bestaan de invoerstromen uit volgende goederen en volumes (startvolumes): • •

zeezand: 25.000 ton/jaar; grind: 40.000 ton/jaar.

Wanneer de betoncentrale op kruissnelheid draait (na 3 jaar), zouden de volgende volumes aangevoerd kunnen worden (schatting): • •

zeezand: 64.000 ton/jaar; grind: 80.000 ton/jaar.

Zand en grind worden aangeleverd door firma De Cloet (baggeraar) en is vooral afkomstig uit Limburg. In de toekomst zal echter steeds meer van andere plaatsen moeten worden aangevoerd, o.a. vanuit de zeehavens of vanuit Duitsland omdat de groeves in Limburg gesloten moeten worden. Naast zand en grind, kunnen ook recyclaten worden aangevoerd. Carimat Beton, een onderdeel van de André Celis Groep, heeft momenteel 4 betoncentrales in Wallonië, waarvan er één aan het water gelegen is. Het is de bedoeling om overschotten aan recyclaten van de breekinstallatie in Wallonië via de binnenvaart te vervoeren naar de betoncentrale in Hambos. Een andere grondstof die nodig is voor de betoncentrale, is cement. Dit moet echter waterdicht vervoerd worden. Bovendien is er nood aan een silo, waar het cement rechtstreeks vanuit de lichter kan worden ingeblazen. Dhr. Gielen verwijst hierbij naar de firma Eternit, die aan het Zeekanaal gelegen is, en cement aanvoert via de binnenvaart. De André Celis groep gebruikt de binnenvaart reeds voor de aanvoer van brandstoffen (60 mln. liter/jaar). Er is echter een zekere tegenwerking bij raffinaderijen om via de binnenvaart te vervoeren. Wat containerstromen betreft, worden vanuit Vietnam containers aangevoerd met ruwe grafzerken. Dit gaat slechts om een beperkte hoeveelheid. Deze containers worden naar Antwerpen vervoerd en daar overgeslagen op vrachtwagens met bestemming Herent.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit bouwmaterialen, brandstoffen, recyclaten en binnenkort ook beton. Dit transport gebeurt via de weg. De André Celis Groep beschikt over 50 vrachtwagens. Het bedrijf wil de binnenvaart ook gebruiken voor de afvoer van recyclaten uit het recyclagecentrum. Het volume wordt geschat op 30.000 ton/jaar (ten vroegste 2010-2011). Voor Buck Consultants International

81

de overige goederenstromen bestaat geen potentie om gebruik te maken van de binnenvaart. Het transport van beton moet immers met betonmixers gebeuren en dat van brandstoffen met tankwagens.

Interesse in proefvaart? De André Celis Groep heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart. Dhr. Gielen schat de kansen van het concept het hoogst in voor de aanvoer van zand, grind en brandstoffen.

82


Gespreksverslag Cargill Malt Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Thierry Denis, Logistics & Forwarding Manager Malt Cargill Malt, Zijpstraat 155, 3020 Herent Leuven-Dijle 06-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Cargill Malt is een producent van mout. Het bedrijf telt 42 werknemers. Cargill Malt beschikt reeds geruime tijd over een kaaimuur en heeft sinds 2 jaar ook een eigen terminal.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Cargill Malt voert gerst aan vanuit Frankrijk. Het gaat om een volume van 140.000 ton/jaar. Dit wordt voor 2/3 (93.333 ton/jaar) per spoor (tot in Leuven en vanaf daar met vrachtwagen naar Herent) vervoerd en voor 1/3 (46.666 ton/jaar) via de weg of het water. Voor het transport via het water, maakt men gebruik van kleine Franse schepen (spits). Dit soort schepen is echter vaak moeilijk te vinden in Frankrijk. Volgens Dhr. Denis is het moeilijk om het Waterslagconcept hiervoor te gebruiken omdat een Kempenaar niet op alle kanalen in Frankrijk kan varen.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit malt, die bestemd is voor Azië, Afrika, Europa of de VS. Het transport gebeurt in containers, die gedeeltelijk met de binnenvaart vervoerd worden naar Antwerpen. Elke dag komt 1 lichter aan met 20 lege containers, die vervolgens geladen worden. De volgende dag vertrekt een lichter met 17 geladen containers (Kempenaar: 17 TEU). Op jaarbasis komt dit neer op een volume van 6205 TEU. De overige containers worden via de weg vervoerd. Volgens Dhr. Denis is het wegvervoer iets voordeliger dan de binnenvaart. Het kostenverschil tussen beide transportmodi is echter klein. Het exacte bedrag wou hij niet vrijgeven. Dhr. Denis geeft aan dat het Waterslagconcept ervoor zou kunnen zorgen dat Cargill, naast Antwerpen, andere haven zou kunnen aanlopen op een economisch verantwoorde manier. Nu vervoert men immers niet naar Zeebrugge of Rotterdam omdat men dan veel meer dan 2 lichters nodig heeft. De schepen zijn immers langer onder weg door de langer afstand. Momenteel kost het ongeveer € 50 per container om van Antwerpen naar Rotterdam of naar Zeebrugge te gaan.


83

Interesse in proefvaart? Cargill Malt heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart. Het Waterslagconcept komt enkel in aanmerking voor de outboundstromen van containers.

84


Gespreksverslag Boortmalt (Sobelgra/Samga) Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Erwin Veuskens, operational manager Sobelgra/Samga, Kaai 348, Zandvoort 2, 2030 Antwerpen Leuven-Dijle 12-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Boortmalt nv is een mouterij, die behoort tot de Franse agro-industriële groep Epis Centre. Het bedrijf had vroeger een vestiging langs het kanaal Leuven-Dijle in Boortmeerbeek. De productie-eenheid is er echter 2 jaar geleden gesloten en overgebracht naar de haven van Antwerpen (Sobelgra). Reden hiervoor zijn de lagere transportkosten bij productie rechtstreeks in de haven van Antwerpen. Sobelgra en Samga zijn 2 graanterminals die onderdeel uitmaken van Boortmalt. Samga heeft zelf geen productie-eenheid en beschikt enkel over een silo. Het bedrijf telt in totaal 200 werknemers (gespreid over Sobelgra en Samga).

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit gerst, tarwe, mout en rijst. Dit betreft een jaarlijks volume van 1 mln ton voor Sobelgra en 500.000 ton voor Samga. Dit wordt aangevoerd met lichters met een capaciteit tot 3000 ton of via het wegvervoer. Er wordt tevens aangevoerd vanuit Noord-Frankrijk met lichters van 250 ton. Toen de productie nog in Boortmeerbeek gevestigd was, gebeurde de aanvoer met spitsen via het kanaal Leuven-Dijle. Deze stromen komen niet in aanmerking voor het Waterslagconcept omdat Boortmalt geen productievestiging meer heeft langs het kanaal Leuven-Dijle.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit dezelfde goederen als de inboundstromen, met mout als extra outboundproduct. Het gaat hier ook om dezelfde volumes. De bestemmingen van de outboundstromen zijn wereldwijd verspreid. De afvoer gebeurt met zeeschepen (ongeveer 10/maand) of via het wegvervoer. Binnenkort zal echter de terminal voor lichters in gebruik genomen worden, waardoor alles wat nu per vrachtwagen afgevoerd wordt, geshift zal worden naar de binnenvaart (2000 containers/maand). 80 à 90% van de productie is bestemd voor export. Tot 2 jaar geleden (in Boortmeerbeek) gebeurde de afvoer met vrachtwagens en via het spoor.


85

De outboundstromen komen niet in aanmerking voor het Waterslagconcept.

Interesse in proefvaart? Dhr. Veuskens heeft geen interesse in de proefvaart vermits de stromen van zijn bedrijf niet in aanmerking komen voor het concept.

86


Dender Gespreksverslag Bouwmaterialen De Bosseloo Contactpersoon : Dhr. Hedwig Bosseloo, zaakvoerder Locatie : Bouwmaterialen De Bosseloo, Rodestraat 178, 9473 Denderleeuw (053/66.63.27) Kanaal : Dender (klasse 1) Datum : 30-03-2006

Algemene gegevens bedrijf Faillissement

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart NA

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart NA

Interesse in proefvaart? NA


87

Gespreksverslag Remitrans Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Frank Coppens, Logistic Manager Remitrans, Pamelstraat-Oost 447, 9400 Ninove (054/32.70.17) Dender (klasse 1) 04-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Remitrans is een transportbedrijf dat o.a. de opslag en distributie voor Brico verzorgt. Daarnaast is het bedrijf ook actief in het opzakken van zand en grind. Remitrans telt in totaal 95 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan uit zand en grind. Dit is afkomstig van Sluiskil (NL). Het gaat om 25.000 ton zand en 13.000 ton grind per jaar. Momenteel wordt dit aangevoerd met vrachtwagens, wat duur is. Remitrans heeft dan ook interesse om deze stromen met de binnenvaart aan te voeren. Op dit moment is er echter geen trafiek op de Dender. Naast het zand en grind, wordt ook een beperkte hoeveelheid containers aangevoerd die afkomstig zijn uit Pakistan en vanuit Antwerpen met vrachtwagens naar Ninove gebracht worden. Het gaat hier echter om een te beperkte hoeveelheid om in aanmerking te komen voor de binnenvaart en voor het Waterslagconcept.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen betreffen paletten die bestemd zijn voor de Brico-winkels en voor een aantal andere, kleinere klanten. Het zand en grind is eveneens bestemd voor Brico en voor groothandels in bouwmaterialen. Alle outboundstromen worden vervoerd via de weg en hebben geen potentie om met de binnenvaart vervoerd te worden.

Interesse in proefvaart? Remitrans heeft interesse om mee te werken aan de proefvaart voor Waterslag.

88


Gespreksverslag Preflexibel Contactpersoon : Dhr. Fons Van Der Poorten (general manager) en Dhr. Michel Welters (president) Locatie : Preflexibel, Elisabethlaan 153, 9400 Ninove (054/34.46.64) Kanaal : Dender (klasse 1) Datum : 04-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Preflexibel is een kunststofverwerkend bedrijf dat flexibele buizen produceert voor de bouwsector. Het bedrijf telt 24 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan uit polypropyleen. Het gaat om 50 ton/week, of dus 2600 ton/jaar. Dit is afkomstig van heel Europa (vaak Antwerpen en Italië), afhankelijk van de beslissing van de leverancier, en wordt aangevoerd met vrachtwagens. De maximale opslagcapaciteit van Preflexibel bedraagt 100 ton. Preflexibel meent dat de beslissing om al dan niet gebruik te maken van de binnenvaart, bij de leveranciers ligt (o.a. Petrofina en Basall). Preflexibel beslist immers niet zelf van waar de polypropyleen wordt aangevoerd. Bovendien is er geen trafiek op de Dender in Ninove. Daarnaast worden ook koperen kabels aangevoerd. Hier gaat het eveneens om 50 ton/week. De kabels zijn afkomstig vanuit Emmen (Noord-Nederland) en worden ook met vrachtwagens aangevoerd. Preflexibel kan niet meer dan 50/ton per week van deze kabels aanvoeren, omdat het om een zeer dure grondstof gaat (koper). Het Waterslagconcept komt hier dan ook minder voor in aanmerking.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit flexibele buizen die op paletten met vrachtwagens worden vervoerd. Deze stromen kunnen niet met de binnenvaart vervoerd worden omdat de klanten van Preflexibel (groothandels in bouwmaterialen) niet aan het water gelegen zijn. De uitvoer gaat voor 80% naar het binnenland en voor 20% naar het buitenland.

Interesse in proefvaart? Preflexibel kan hier zelf niet over beslissen. Dit hangt af van hun leveranciers.


89

Gespreksverslag VPK Packaging Group Contactpersoon : Dhr. Chris Hoofteer, Transport Manager Locatie : VPK Packaging Group, Oude Baan 120, 9200 OudegemDendermonde (052/26.12.60) Kanaal : Dender (klasse 2) Datum : 04-04-2006

Algemene gegevens bedrijf VPK Packaging Group is een industriële groep actief in de sector van de kartonnen transportverpakkingen. Het bedrijf bestaat uit 2 grote entiteiten (VPK Packaging en Oudegem Papier), die allebei in Oudegem gelegen zijn. Het interview vond plaats bij Oudegem Papier, de afdeling die gespecialiseerd is in de productie van papier voor verpakkingen op basis van gerecupereerd papier. Oudegem Papier en VPK Packaging tellen samen 700 werknemers. De transportkosten bij Oudegem Papier en VPK Packaging bedragen volgens Dhr. Hoofteer € 0,5 miljard of 5% van de productiekost.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inkomende stromen bestaan uit volgende goederensoorten: • •

Oud papier: gemiddeld 1300 ton/dag. Op jaarbasis bedraagt dit 474.500 ton. Afgewerkte rollen papier: 20.000 ton/jaar: op afroep.

Het oud papier is afkomstig uit Nederland en Frankrijk. De afgewerkte rollen papier zijn afkomstig van Gent-Terneuzen en Duitsland. Beide goederensoorten worden aangevoerd met vrachtwagens. Volgens Dhr. Hoofteer komen deze stromen niet in aanmerking voor transport via de binnenvaart. Hier zijn verschillende redenen voor: • •

• •

Oudegem Papier beschikt niet over een kaaimuur. Oudegem Papier heeft niet de infrastructuur om de goederen naar de kaaimuur te transporteren. Het transport van papier stelt specifieke eisen om beschadiging te voorkomen. Er zijn geen magazijnen aan de waterweg om het papier droog op te slaan. Het papier mag niet in contact komen met water.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen van Oudegem Papier bestaan voornamelijk uit rollen papier. Het gaat hier om 1100 ton/dag of 401.500 ton/jaar. Deze worden vervoerd met vrachtwagens of per spoor (eerst naar Keulen met vrachtwagen en daar op spoor omdat de tarieven van de 90


Duitse spoorvervoerder het meest gunstig zijn) en kunnen niet met de binnenvaart vervoerd worden omdat de klanten van Oudegem Papier werken volgens het JIT-principe. Vandaag bestelt de klant en morgen moet het geleverd worden (op afroep). De lead time van de producten is zeer kort. Bovendien hebben klanten niet genoeg opslagcapaciteit om 600 ton of meer papier binnen te nemen. Per klant worden slechts kleine hoeveelheden geleverd, waardoor het gebruik van de binnenvaart niet rendabel zou zijn. Daarnaast worden ook containers geladen bij Oudegem Papier. Het transport hiervan wordt echter geregeld door de klant zelf, die de beste voorwaarden zoekt bij een transporteur. Oudegem Papier stuft enkel de containers. Het gaat hier om 800 ton/maand of 9600 ton/jaar. De outboundstromen van VPK Packaging betreffen palletstromen en komen dus niet in aanmerking komen voor de binnenvaart.

Interesse in proefvaart? Dhr. Hoofteer is van mening dat het Waterslagconcept vooral geschikt is voor bulkstromen. Papier is niet geschikt voor vervoer via het water. Het bedrijf heeft dan ook geen interesse voor de proefvaart.


91

Gespreksverslag Gabriëls petroleumproducten Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Ignace Gabriëls, zaakvoerder Gabriëls petroleumproducten, Hekkestraat 41, 9308 Hofstade (Aalst) Dender (klasse 2) 10-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Gabriëls is een groothandel in petroleumproducten. Het bedrijf houdt zich hoofdzakelijk bezig met de distributie van huisbrandolie, benzine, diesel, oliën en vetten. Het bedrijf beschikt eveneens over een 50-tal benzinestations in Oost-Vlaanderen. Er werken in totaal 50 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Gabriëls voert petroleumproducten aan via de Dender en beschikt hiervoor zelf over een tankschip (Kempenaar) met een capaciteit van 640 ton (1 scheepslading komt overeen met 20 tankwagens). Daarnaast chartert het bedrijf een bijkomend schip dat permanent voor hen vaart. Het bedrijf beschikt niet over een kaaimuur omdat het enkel vloeibare bulk aanvoert, dat gelost wordt met een slang. Jaarlijks wordt 100.000 à 120.000 ton stookolie via de Dender aangevoerd vanuit de haven van Antwerpen naar Hofstade. Het grootste knelpunt bij dit transport is volgens Dhr. Gabriels de sluis in Denderbelle, waar enkel schepen tot ongeveer 600 ton door kunnen. In 2012 moet deze sluis vernieuwd worden. Dhr. Gabriëls ijvert voor een nieuwe sluis, waar schepen tot 1.350 ton door kunnen. De kostprijs voor een nieuwe sluis bedraagt ongeveer € 12,5 mln. Gabriëls is zelfs bereid om hiervan 5% te betalen en betreurt het feit dat er geen PPS-regeling bestaat voor de bouw van sluizen. Bovendien stelt zich een probleem bij de spoorwegbrug in Oudegem, waarvan de doorvaarthoogte varieert volgens de getijden. Schepen met containers die 2 hoog gestapeld zijn, moeten wachten voor de brug als de doorvaarthoogte te klein is. Dhr. Gabriëls betreurt het feit dat de diepgang nog slechts 2,5 m is. Vroeger was dit nog 2,7 m, wat een verschil uitmaakt van 100 ton. Volgens Dhr. Gabriëls zal er binnen 10 jaar geen trafiek meer zijn op de Dender als er niets gedaan wordt aan de sluizen. Dhr. Gabriëls wijst erop dat 1/3 van de trafiek op de Dender afkomstig is van zijn bedrijf. Naast Gabriëls hebben volgende bedrijven nog trafiek op de Dender: • • •

92

De Witte (De Rijcke): betoncentrale in Herdersem: 150.000 ton zand en grind, hebben kaaimuur; Tate & Lyle: 100.000 ton, hebben een duwbak (Kempenaar met een spits ervoor) die vanuit de haven van Antwerpen naar Aalst vaart; Holcim Beton (vroegere Inter-Beton): 40.000 ton zand en grind;


• •

Brandstoffen De Kegel: 30.000 à 40.000 ton; Intersig: 100.000 ton staaldraad. Zij gebruiken schepen van 2000 ton die tot Dendermonde varen. Voorbij de sluis in Dendermonde, worden de schepen gelost en wordt de staaldraad overgeladen op vrachtwagens.

Dhr. Gabriëls heeft interesse voor het Waterslag-concept, maar denkt dat het moeilijk is om vloeibare bulk te vervoeren met het duwbakconcept. Naast stookolie, worden ook smeermiddelen aangevoerd. Deze aanvoer gebeurt met vrachtwagens en betreft slechts 60 ton/jaar, wat te weinig is om in aanmerking te komen voor het Waterslag-concept. Ook benzine wordt aangevoerd met vrachtwagens. Samenvattend kan gesteld worden dat 2/3 van de aanvoer bij Gabriëls via het water gebeurt en 1/3 via de weg. Tot slot verwijst Dhr. Gabriëls nog naar de containerterminal langs de Dender die zal worden opgericht. De stad Aalst zoekt partners voor de uitbating van deze terminal.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit petroleumproducten, die met tankwagens naar de klanten gebracht worden. Het bedrijf beschikt over 18 tankwagens. Gabriëls heeft 20.000 klanten, zowel particulieren als bedrijven. Deze bevinden zich voornamelijk in Oost-Vlaanderen. Deze outboundstromen komen niet in aanmerking voor het Waterslagconcept.

Interesse in proefvaart? De aard van de producten (petroleumproducten) leent zich waarschijnlijk niet voor vervoer met de Waterslagduwbak. Het gaat immers om vloeibare bulk waarvoor bovendien speciale veiligheidsvoorschriften gelden.


93

Gespreksverslag De Witte (De Rijcke) Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Koen De Rijcke, zaakvoerder De Witte, Aartstraat 60A, 9310 Herdersem (Aalst) Dender (klasse 2) 13-04-2006

Algemene gegevens bedrijf De Witte is een betoncentrale en handel in bouwmaterialen die deel uitmaakt van De Rijcke Gebroeders (beton en bouwmaterialen), die betoncentrales heeft in Beveren-Waas en in Kallo (havengebied). De Witte telt 15 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit zand en grind, dat aangevoerd wordt met binnenschepen. De Witte beschikt over een kaaimuur. De aanvoer met schepen op de Dender is enkel stroomafwaarts mogelijk (waar de Dender klasse 2 is). Het zand komt uit de zee en wordt aangevoerd vanuit de haven van Antwerpen of vanuit Vlissingen. Af en toe is er ook aanvoer vanuit Duitsland (Rijn). Het zand uit Duitsland is grof zand, dat slechts in beperkte hoeveelheid wordt aangevoerd. De aanvoer van zand betreft een totaal volume van 120.000 à 150.000 ton/jaar. De Witte chartert hiervoor een schip dat voortdurend heen en weer vaart. Dhr. De Rijcke stelt wel vast dat Kempenaars aan het verdwijnen zijn. Hij is zeer sterk geïnteresseerd in het Waterslagconcept. Naast zand, wordt grind aangevoerd vanuit Soignies. Het gaat hier om een volume van 100.000 ton/jaar. Deze aanvoer gebeurt momenteel met vrachtwagens (leverancier voert het aan) omdat het goedkoper is dan met de binnenvaart. Dhr. De Rijcke ziet echter wel potentieel in het Waterslagconcept, waardoor het mogelijk kan worden om het grind ook aan te voeren vanuit de haven van Antwerpen via de binnenvaart. Het grind kan eventueel in Kallo (vestiging van De Rijcke) geladen worden en naar Herdersem vervoerd worden. De inboundstromen komen in aanmerking voor het Waterslag-concept. Dhr. De Rijcke is hier enorm in geïnteresseerd omdat het concept hem meer ademruimte geeft in de aanvoer. Nu kan het schip slechts 550 ton per keer aanvoeren, wat weinig is. Bovendien moet het schip af en toe naar Duitsland, wat tijd kost en waardoor de aanvoer van 550 ton langer op zich kan laten wachten.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit beton, dat met betonmixers naar werven en aannemers vervoerd wordt. Deze stromen komen niet in aanmerking voor het Waterslagconcept.

Interesse in proefvaart? Dhr. De Rijcke heeft veel interesse om mee te werken aan de proefvaart voor Waterslag. 94


Gespreksverslag Kasseistenen Hofman n.v. Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Koen Hofman, zaakvoerder Kasseistenen Hofman, Alverenbergbaan 1, 9308 Hofstade (Aalst) Dender klasse II 18-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Kasseistenen Hofman is een kasseihandel met 19 werknemers. Het bedrijf heeft naast de vestiging in Hofstade, een zusteronderneming in Duinkerke (F). Het bedrijf beschikt niet over een eigen kaaimuur. Er bevindt zich een jaagpad tussen het bedrijfsterrein en de Dender.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Kasseistenen Hofman voert kasseien en natuurstenen aan in containers vanuit Azië. Het gaat om 1500 à 2500 containers/jaar die worden aangevoerd naar de haven van Antwerpen en van daaruit per vrachtwagen vervoerd worden naar Hofstade. Het bedrijf maakt ook gebruik van de haven van Brussel. De containers worden dan per feeder van Antwerpen naar Brussel gebracht en van daaruit naar Aalst vervoerd. De reden hiervoor is dat het bedrijf hinder ondervindt door de congestie in de Antwerpse haven. In Brussel verloopt het afhalen van containers veel sneller. Volgens Dhr. Hofman kan hij in Antwerpen slechts 3 containers/dag afhalen terwijl er in Brussel 5 containers/dag afgehaald kunnen worden, omdat de afhandeling er sneller verloopt. Als er een containerterminal in Aalst zou zijn, zouden er 12 containers/dag afgehaald kunnen worden. Wat de zusteronderneming in Duinkerke (F) betreft, worden de containers per spoor van Antwerpen naar Duinkerke gevoerd. Dhr. Hofman benadrukt zijn interesse voor het optimaliseren van de transportstromen, aangezien transport voor zijn bedrijf 40 à 50% van de productiekost bedraagt. Dhr. Hofman heeft veel interesse in het toegankelijker maken van de Dender en zou graag meer goederen aanvoeren met de binnenvaart indien het rendabeler wordt. Hij is tevens voorstander van een containerterminal in Aalst. Hij wijst op 2 knelpunten op de Dender, die de binnenvaart moeilijk maken: • •

De sluis in Denderbelle is te klein. Deze sluis moet normaal in 2012 vervangen worden. De spoorwegbrug in Oudegem waarvan de doorvaarthoogte varieert met de getijden. Volgens Dhr. Hofman is het niet mogelijk om hieronder te varen met containers die 2 lagen hoog gestapeld zijn. Deze brug zou 1,5 m verhoogd moeten worden. Het probleem is echter dat dan 2 km spoor omgelegd moet worden. Het gaat echter om een belangrijke goederenspoorlijn, waardoor dit niet onmiddellijk realiseerbaar is.

Verder wijst hij ook nog op het probleem van tweerichtingsverkeer op het stuk tussen de sluis van Dendermonde en Hofstade (8 km). Hij heeft er zelf al aan gedacht om te werken met een systeem van verkeerslichten. Buck Consultants International

95

Volgens Dhr. Hofman is er op de Dender een trafiek van 8000 containers/jaar. De volgende bedrijven maken volgens hem gebruik van de Dender: • • • • • • •

Inter-Garden (producent van zuurwaren): 2000 containers/jaar (Contactpersoon: Geert Spaanoghe); De Nul (wisselstukken); Honda (assemblage dashboards en scooters); Welders Filtration Technology (productie van filterpersen); Holcim Beton (vroegere Inter-Beton); Gabriëls brandstoffen; Tate & Lyle (graanverwerking) (nog 1 schip/dag).

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan eveneens uit kasseistenen en natuurstenen, die vervoerd worden met opleggers naar binnen- en buitenland. Het gaat hier om maximaal 5000 ton/jaar. Wil de binnenvaart in aanmerking komen voor de outbound stromen, dan zou de Dender toegankelijk moeten zijn voor schepen van minimaal 1350 ton die rechtstreeks geladen zouden moeten worden in Hofstade.

Interesse in proefvaart? Hofman kasseistenen heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor Waterslag.

96


Gespreksverslag Bouwcentrale De Doncker n.v. Contactpersoon : Dhr. Marc De Doncker, zaakvoerder Locatie : Bouwcentrale De Doncker, Nederwijk-Oost 281 (zone II), 9400 Ninove Kanaal : Dender (klasse I) Datum : 24-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Bouwcentrale De Doncker verhandelt bouwmaterialen (aankoop en verkoop), zoals betonproducten, gevelstenen, dakmaterialen, isolatiemateriaal, vloer- en muurtegels. Het bedrijf beschikt niet over een kaaimuur. Bouwcentrale De Doncker heeft een vestiging in Ninove en in Affligem. Het bedrijf telt 25 à 30 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart Bouwcentrale De Doncker voert alle producten aan per vrachtwagen. In Ninove is immers geen trafiek mogelijk op de Dender (klasse I). Er zijn wel grondstoffen die in aanmerking zouden komen voor aanvoer per binnenvaart, namelijk: • •

zand: vanuit Nederland (zee): ongeveer 300 ton/week. Op jaarbasis komt dit neer op 13.500 ton; keien: vanuit Duitsland (Rijn): iets minder dan 300 ton/week.

Dhr. De Doncker heeft interesse voor de binnenvaart maar wijst erop dat dit voor zijn bedrijf enkel mogelijk is op voorwaarde dat de Dender uitgebaggerd wordt.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan ook voornamelijk uit zand en keien. Het gaat hier ook om dezelfde hoeveelheden. De klanten bestaan uit aannemers en bouwwerven. Het vervoer gebeurt hier eveneens per vrachtwagen.

Interesse in proefvaart? Bouwcentrale De Doncker heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor Waterslag. Dhr. De Doncker twijfelt echter over de haalbaarheid van het concept op de Dender in Ninove, gezien de beperkte diepgang.


97

Gespreksverslag Berry Yarns Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Mevr. Ingvild Parmentier Berry Yarns, Route des Ecluses 52, 7780 Komen Dender (klasse I) 25-04-2006

Algemene gegevens bedrijf Berry Yarns produceert synthetische garens voor de textiel- en tapijtindustrie. Deze garens worden verkocht in de vorm van bobijnen. Het bedrijf maakt deel uit van de Beaulieu-groep uit Wielsbeke en heeft 2 productievestigingen: • •

vestiging in Komen aan de Leie: verantwoordelijk voor 80 à 90% van de export; vestiging in Ninove aan de Dender (klasse I): verantwoordelijk voor 10 à 20% van de export.

De vestiging in Komen telt 120 à 130 werknemers. In Ninove werken 160 à 170 werknemers.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit witte (90%) en gekleurde (10%) korrels. De witte korrels zijn afkomstig van de zusteronderneming Polychim uit Duinkerke en worden aangeleverd met silowagens. Mevr. Parmentier heeft geen idee van de precieze tonnage, maar geeft wel aan dat het om meerdere vrachtwagens per dag gaat. De gekleurde korrels zijn eveneens afkomstig uit Duinkerke en worden aangeleverd met kleine vrachtwagens in zakken van 30 à 40 kg. Er bestaat interesse om de binnenvaart te gebruiken voor de aanvoer van deze korrels. Mevr. Parmentier wijst er evenwel op dat ook in het weekend aangevoerd moet kunnen worden, omdat Berry Yarns werkt met een continue productie in de vorm van een 5ploegensysteem. Bovendien is de opslagcapaciteit van het bedrijf beperkt. Mevr. Parmentier weet echter niet hoeveel deze precies bedraagt.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit bobijnen van synthetische garens. Deze worden geladen op paletten, die in containers vervoerd worden. Het gaat om 30 à 40 containers/maand (40’). Dit komt neer op 720 à 960 TEU per jaar. Deze containers worden per vrachtwagen vervoerd naar de haven van Antwerpen. Bestemmingen zijn Australië, het Midden-Oosten, Noord-Amerika, etc. Wat de productie voor de binnenlandse markt betreft, zijn de meeste klanten gelegen in de regio Kortrijk-Waregem. Door de afnemende textielindustrie in Vlaan-

98


deren is Berry Yarns genoodzaakt om zich meer en meer te focussen op de buitenlandse markten. Het vervoer vanuit Ninove en Komen wordt georganiseerd door expediteurs (Carga en Hamann uit Antwerpen). Bij de werken aan de Antwerpse Ring heeft het bedrijf overwogen om gebruik te maken van de binnenvaart, en meer bepaald van de containerterminal in Wielsbeke. Berekeningen door de expediteur gaven echter aan dat dit duurder zou zijn dan het wegtransport. Bovendien zou het transport met de binnenvaart langer duren, door de wachttijden voor binnenschepen in de haven van Antwerpen.

Interesse in proefvaart? Berry Yarns heeft interesse om deel te nemen aan de proefvaart voor het Waterslagconcept. Enkel de vestiging die aan de Dender in Ninove gelegen is, komt hier echter voor in aanmerking, op voorwaarde dat de Dender uitgebaggerd wordt.


99

Gespreksverslag Megaton Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Hans Ulrich, transportverantwoordelijke Megaton, Nederwijk-Oost 279, 9400 Ninove Dender (klasse 1) 04-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Megaton is een producent van spanten (balken in voorgespannen beton van 15 tot 34 ton) en betongewelven, voornamelijk bestemd voor de industriebouw. Het bedrijf telt 95 werknemers. Megaton beschikt over een kaaimuur. Deze is echter nooit gebruikt geweest.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit metaal dat met de vrachtwagen in de vorm van grote bobijnen wordt aangeleverd vanuit Italië, Duitsland en Nederland. Volgens Dhr. Ulrich kan dit niet met de binnenvaart aangeleverd worden omdat het gaat om grote bobijnen. Daarnaast wordt ook beton aangeleverd, dat afkomstig is van een betoncentrale in de buurt. Het is niet mogelijk om dit per binnenvaart aan te leveren omdat beton vervoerd wordt met betonmixers.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit balken in voorgespannen beton en uit betongewelven. Deze worden vervoerd met opleggers (maximaal laadvermogen: 27 ton) of met 4-assige dollies (speciale aanhangwagens). Het vervoer wordt uitgevoerd door een externe transporteur. Per dag worden 20 vrachten geëxporteerd. Het is niet mogelijk om dit transport over te hevelen naar de binnenvaart omdat het gaat om speciale transporten (projectlading). De balken kunnen immers tot 34 m lang zijn. De bestemmingen zijn grote werven, vooral in België en Nederland, zoals Zeebrugge, Antwerpen of Breda.

Interesse in proefvaart? Het type goederen van Megaton komt niet in aanmerking voor de Waterslag-proefvaart.

100


Gespreksverslag Intergarden Contactpersoon Locatie Kanaal Datum

: : : :

Dhr. Hugo Van den Broecke, Operations Director Intergarden, Wijngaardveld 16, 9300 Aalst Dender (klasse 2) 05-05-2006

Algemene gegevens bedrijf Intergarden is een producent van ingelegde groenten en fruit. Naast het hoofdkantoor in Aalst, heeft Intergarden 4 verwerkingsbedrijven, meer bepaald in Aalst, Hongarije, Turkije en India. In Aalst vindt de productie van zilveruien, augurken en kappers plaats. Intergarden beschikt niet over een kaaimuur.

Inbound stromen en potentie voor binnenvaart De inboundstromen bestaan uit containers die bijvoorbeeld afkomstig zijn vanuit India. Het gaat om 750 à 1000 TEU op jaarbasis. Deze containers worden van India naar Antwerpen vervoerd per schip en vanuit Antwerpen naar Aalst per vrachtwagen. Het zou mogelijk zijn om de stromen vanuit Antwerpen naar Aalst over te hevelen op de binnenvaart. Er is dan wel een containerterminal in Aalst vereist.

Outbound stromen en potentie voor binnenvaart De outboundstromen bestaan uit containers met legen bokalen die vanuit Aalst naar India getransporteerd worden. Het gaat om meer dan 1000 containers (meestal 40’) per jaar. In India worden de bokalen gevuld en in 20’ containers geladen die terug naar Aalst komen. Daarnaast is er een outboundstroom van 75 à 100 TEU met azijn vanuit Roosdaal (NL) naar de haven van Antwerpen.

Interesse in proefvaart? Intergarden heeft interesse om deel te nemen aan de Waterslag-proefvaart.

05-352


101

WATERSLAG: onderzoek naar de vrachtpotentie en inventaris van de waterweginfrastructuur in Vlaanderen en Zuid-Nederland

Recommend Documents