Waterschap De Dommel
Waterberging De visie tot 2050 op hoofdpunten
Inhoud 2
• De waterbergingsvisie van Waterschap De Dommel; doel, kader en status
4
• Werknormen wat zijn dat?
5
• Waterschap De Dommel kan niet alle vormen van wateroverlast voorkomen
6
• Bij een duurzaam waterbeheer worden meerdere doelen met elkaar verbonden
7
• Maatregelen van Waterschap De Dommel zijn toekomstgericht
8
• Normen bieden geen 100% zekerheid
9
Waterschap
• Hoeveel mag het tegengaan van wateroverlast kosten?
10
• Werk in uitvoering
11
• Aanvullende locaties voor gestuurde overstroming noodzakelijk
12
• Inrichtingsmaatregelen alleen niet voldoende
13
• Maatwerk door gebiedsgerichte uitwerking met de partners in de regio
14
• Hoe verder?
15
Introductie: Waarom waterberging?
risico hebben dan de werknorm toestaat, heeft
Dommel voldoende veilig tegen overstroming
het waterschap verkend of hiervoor maatregelen
uit beken en zijn we voldoende voorbereid op de
getroffen kunnen worden. De uitkomsten vormen
effecten van klimaatsverandering? Dit was de cen-
de aftrap voor de (landelijke) discussie over defi-
trale vraag na de wateroverlast van de afgelopen
nitieve normen voor regionale wateroverlast.
jaren. Niet alleen Waterschap De Dommel, maar
Met de waterbergingsvisie presenteren wij u
ook andere waterschappen zagen zich voor
een beeld van de huidige en toekomstige pro-
deze vraag gesteld. In het landelijke Nationaal
blematiek en de oplossingen die we daarvoor
Bestuursakkoord Water is in 2003 afgesproken
willen inzetten. Waterschap De Dommel wil op
om het overstromingsrisico in beeld te brengen
basis van deze kennis samen met de partners in
en deze te toetsen aan zogenaamde werknormen.
de regio werken aan de inrichting van een duur-
Voor de gebieden die een groter overstromings-
zaam en veerkrachtig watersysteem.
De
waterberging
Is het stroomgebied van de Beerze, Reusel en de
Dommel
3
De waterbergingsvisie van Waterschap De Dommel; doel, kader en status 4
Wat is de visie wel:
Wat is de visie niet:
• Inzicht in huidige wateroverlast
• Uitvoeringsgereed plan
• Inschatting toekomstige wateroverlast (2015/2050)
• Een keuze voor definitieve normen
• Toetsing aan werknormen
• Definitieve begrenzing overstromingsgebieden
• Inzicht in de wateropgave • Voorstel voor oplossingsrichtingen
Werknormen wat zijn dat?
Landgebruik
1 x per 100 jaar
Bebouwing
1 x per 50 jaar
Tuinbouw
acceptabel is. Treedt frequenter overlast op, dan zijn
1 x per 25 jaar
Akkerbouw
maatregelen gewenst. De normen zijn verschillend
1 x per 10 jaar
Gras
hoe groot de wateropgave is. De werknorm geeft in
waterberging
De werknormen zijn een hulpmiddel om te verkennen
Frequentie
principe aan vanaf welke frequentie wateroverlast
per landgebruik. Hoe hoger de kapitaalswaarde van het grondgebruik hoe strenger de norm.
5
Waterschap De Dommel kan niet alle vormen van wateroverlast voorkomen 6
In 2015 moet op ruim 7500 ha rekening gehouden worden met frequente of minder frequente overstroming. De overstroming treedt vooral op in de beekdalen en andere gebieden die van nature nat zijn zoals voormalige vennen. Het waterschap kan deze overlast niet op duurzame wijze voorkomen. Wel kunnen we de overlast zodanig sturen dat er minimale schade optreedt.
Bij een duurzaam waterbeheer worden meerdere doelen met elkaar verbonden waterberging
Technische oplossingen alleen bieden geen soelaas. In het moderne waterbeheer worden problemen niet afgewenteld. De opgave met betrekking tot wateroverlast, waterkwaliteit en landschapsecologische waarden wordt integraal opgepakt. Alleen op die wijze kan een duurzaam veerkrachtig watersysteem ontstaan.
7
Maatregelen van Waterschap De Dommel zijn toekomstgericht 8
Een deel van de hedendaagse problemen komt voort uit genomen beslissingen uit het verleden. Water kreeg steeds minder de ruimte en alles werd ingezet op snel afvoeren. Dit betekent echter niet dat het terugdraaien van deze ingrepen de meest wenselijke oplossing is. Ook vroeger trad in veel gebieden van nature wateroverlast op. Kijkend naar de toekomst waterberging
moeten we maatregelen definiëren die aansluiten op de watersysteembenadering en recht doen aan alle gebruiksfuncties.
Normen bieden geen 100% zekerheid
Normen zijn belangrijk bij het nemen van maatregelen om wateroverlast tegen te gaan. Maar 100% zekerheid op droge voeten bestaat helaas niet. De echte opgave is het minimaliseren van de schade bij overlastsituaties. Dat draagt bij aan het vergroten van de veerkracht in het watersysteem.
9
Hoeveel mag het tegengaan van wateroverlast kosten? 10
Wateroverlast is een maatschappelijk probleem. Het waterschap is als waterautoriteit aan zet om deze overlast in te perken. Maatregelen kosten echter wel geld. Maatschappelijk geld. De discussie over (definitieve) normen zal voor een belangrijk deel gestuurd worden door de relatie tussen de kosten (voor maatregelen) en de baten (minder schade).
Werk in uitvoering waterberging
Waterschap De Dommel zit niet stil. De komende jaren worden op 11 locaties gestuurde overstromingsgebieden ingericht. Onder natte omstandigheden wordt in deze gebieden het water opgestuwd en tijdelijk geborgen. Op deze wijze voorkomen we overlast in kwetsbare gebieden verder stroomafwaarts. De locaties waarmee we de komende 4 jaar aan de slag gaan, maken onderdeel uit van de Reconstructieplannen.
11
Aanvullende locaties voor gestuurde overstroming noodzakelijk 12
Het blijkt dat de 11 geplande locaties uit de Reconstructieplannen de overlast niet afdoende inperken. Het waterschap stelt 12 extra gebieden (voorkeurslocaties) voor waar water tijdelijk kan worden geborgen. Het zijn allemaal gebieden die nu ook al overstromen. Middels een aantal kleine ingrepen houden we een extra laag water vast. Het waterschap treedt graag in overleg over de haalbaarheid van deze locaties.
Inrichtingsmaatregelen alleen niet voldoende
belangrijke oplossingsrichting, maar niet de enige. Zo zet het
waterberging
Het inrichten van locaties voor gestuurde overstroming is een
waterschap ook in op het langer vasthouden van water en werkt zij aan de verbetering van de water- en slibkwaliteit. De waterbergingsvisie gaat niet primair uit van dwang. Het waterschap geeft er de voorkeur aan om waterberging in goed overleg met grondeigenaren te regelen, bijvoorbeeld via groen-blauwe diensten. Maar indien dit niet tot voldoende veiligheid leidt, dan staan wij voor een principiële keuze hoe verder te gaan. En bedenk wel: het water stroomt toch altijd naar het laagste punt. 13
Maatwerk door gebiedsgerichte uitwerking met de partners in de regio 14
De beekdalen hebben meerdere functies, gekoppeld aan verschillende belangengroepen. Waterschap De Dommel wil niet van achter de tekentafel vastleggen hoe de herinrichting van waterbergingsgebieden eruit gaat zien. Op basis van de waterbergingsvisie wil zij samen met de partners in de regio
waterberging
tot maatwerk komen.
Hoe verder?
De waterbergingsvisie geeft aan hoe het waterschap op basis van de werknormen invulling wil geven aan de wateropgave. Dit is een belangrijke eerste stap. De in het verschiet liggende discussie over definitieve normen leidt waarschijnlijk nog wel tot planaanpassingen. De uitkomsten hiervan zullen worden meegenomen in de 2e generatie Reconstructieplannen. Ook werkt het waterschap aan een Keur op de Waterberging, waarin op termijn de bestaande en nieuwe overstromingsgebieden zullen worden opgenomen.
15
Adres
Colofon
Waterschap De Dommel
Illustraties
Bergen op Zoom
Bosscheweg 56 5283 WB Boxtel
Vormgeving
t
0411 618 618
f
0411 618 688
i
www.dommel.nl
e
[email protected]
Plan C 's-Hertogenbosch
Postbus 10.001 5280 DA Boxtel
Hendriks van den Hout
Drukwerk
Drukkerij Tielen Boxtel
Tekst
Waterschap De Dommel
Juni 2005
