Wat je zegt ben je zelf Over projectieve identificatie
Nederlandse Vereniging voor Psychoanalytische
Psychotherapie
STUDIEDAG vrijdag 1 november 2013
Debatcentrum DE RODE HOED Keizersgracht 102 1015 CV AMSTERDAM
Wat je zegt ben jezelf Over projectieve identificatie De spreekkamer, stelt u zich voor. U laat therapiesessies met meneer B nogal eens uitlopen. De afgesproken regels voor het afzeggen van afspraken neemt u niet zo nauw. U denkt erover een kaartje te sturen van uw vakantieadres. Uw duidingen komen sneller en gaan dieper omdat u meent dat hij daaraan toe is. U merkt nauwelijks op dat hij stiller wordt. U komt er niet toe dit in uw intervisie te bespreken. Tot u zich realiseert dat deze patiënt die seksueel misbruikt werd door zijn vader, vaak de rol van slachtoffer op zich neemt en de identificatie met een agressieve daderrol moet evacueren en u ontdekt dat ù zich hiermee onbewust bent gaan identificeren en er naar ging handelen. Met het begrip projectieve identificatie kunnen de overdrachtsfenomenen die hier spelen beter begrepen worden, wat de therapeut in staat stelt zich los te maken uit de dyade en zijn positie als therapeut weer in te nemen door te reflecteren op de enactment en de verschillende rollen daarin. Het begrip werd in 1946 geïntroduceerd door Melanie Klein als een afweermechanisme tegen vroege angsten voor vernietiging en achtervolging, die voortkomen uit de eigen agressieve destructieve impulsen, die worden afgesplitst en geprojecteerd in een extern object, dat vervolgens als bedreigend wordt ervaren. Na de publicaties van Kernberg over de borderline persoonlijkheidsorganisatie kreeg het begrip projectieve identificatie geleidelijk een centrale plaats in de analytische theorie en techniek, vooral in de context van het werken met ernstige persoonlijkheidsstoornissen. Het begrip is door de jaren heen steeds verder uitgewerkt, opgerekt en bediscussieerd. Een van de discussiepunten is of projectieve identificatie een afweermechanisme is of een primitieve vorm van communicatie, een vorm van afweer of van onvermogen. Verschillende visies impliceren een andere therapeutische techniek, maar… zijn die visies wel zo verschillend? De jaarlijkse studiedag van de NVPP is dit jaar volledig gewijd aan het complexe begrip projectieve identificatie. Waar staan we in het hedendaags denken over dit begrip? Is het zichtbaar, voelbaar in de spreekkamer? Helpt het om onze patiënten, gezinnen en de maatschappij beter te begrijpen? Wordt het verschillend gehanteerd in TFP en MBT? Het belooft een rijk gevulde en spannende studiedag te worden, waarna uw denken over overdracht en tegenoverdracht niet meer hetzelfde zal zijn Deze studiedag is bedoeld voor psychotherapeuten, psychiaters, psychotherapeuten in opleiding, arts-assistenten, klinisch en GZ-psychologen en anderen die geïnteresseerd zijn. De studiedag wordt georganiseerd door de Commissie Wetenschap van de NVPP (Gerben de Boer, Mariëlle Hendriksen, Dieke Kampen en Jos Schoutsen).
PROGRAMMA 9.15-10.00
Ontvangst en koffie
10.00-10:15
Inleiding door de dagvoorzitter, Mariëlle Hendriksen
10.15-10.45
Voordracht door Franca Treur
10.45-11.30
‘Stukken van mensen’ Projectieve identificatie tussen doodsdrift en intersubjectiviteit door Michel Thijs
11.30-12.00
KOFFIE/THEE
12.00-12.30
‘In wat voor wereld leven wij?’ door Robin Brouwer
12.40-13.45
LUNCH
13.45-14.00
Film
14.00-14.20
Debat met Michel Thys, Robin Brouwer en Jan Baars
14.20-14.50
Projectieve identificatie en het alien self door Anne van Broekhuyzen
14.50-15.20
‘De ronde driehoek’ Over projectieve identificatie in families en partnerrelaties door Jan Baars
15.30-16.00
THEE/KOFFIE
16.00-16.30
‘Ik voel, ik voel wat jij niet voelt’ Wat schommelen, spijsvertering en Donald Duck met psychotherapie te maken hebben door Jos van Mosel
16.30-16.45
Finale door de dagvoorzitter
16.45-17.00
Afsluiting door de nieuwe voorzitter van de NVPP
17.00-18.00
BORREL
18.00-21.30
DINERBUFFET Voor alle bezoekers van de studiedag en hun introducés.
Tijdens de studiedag kunt u genieten van een expositie van kunstuitleen Beeldend Gesproken. Beeldend Gesproken is gespecialiseerd in kunst van professionele kunstenaars met een psychiatrische achtergrond. In de middagpauze zal er een rondleiding zijn langs de geëxposeerde werken. Meer informatie: www.beeldendgesproken.nl.
INSCHRIJVING U kunt zich tot 24 oktober inschrijven door de antwoordkaart in te sturen of u per email aan te melden via
[email protected]. Daarbij dient u € 170.- over te maken op rekeningnummer 69.95.01.016 t.n.v. Stichting Wetenschappelijke Activiteiten te Utrecht, onder vermelding van: Studiedag NVPP 2013. U kunt zich ook inschrijven via de website www. nvpp.nl Nota bene: Voor arts-assistenten, klinisch- en GZ-psychologen in opleiding en psychotherapeuten in opleiding bedragen de kosten slechts € 65.-, indien zij een verklaring dat ze in opleiding zijn meesturen met de antwoordkaart. Voor studenten bedragen de kosten € 30 Euro bij vermelding van het collegekaartnummer. Dinerbuffet. Na afloop van de studiedag is er een Dinerbuffet voor alle bezoekers van de studiedag en hun introducés. Om kennis te maken met onze vereniging, mensen te ontmoeten en plannen te maken voor de toekomst. Het dinerbuffet zal eveneens plaatsvinden in de grote zaal en foyer van de Rode Hoed. De kosten voor het dinerbuffet zijn € 45,- per persoon. U kunt zich hiervoor inschrijven middels dezelfde antwoordkaart of door u per email aan te melden via
[email protected]. Deze kosten dient u eveneens over te maken via rekeningnummer 69.95.01.016t.n.v. Stichting Wetenschappelijke Activiteiten te Utrecht, onder vermelding van: Dinerbuffet NVPP 2013. U kunt zich ook alleen voor het dinerbuffet inschrijven. Annulering: Is mogelijk tot 1 oktober 2013. Reeds betaald inschrijfgeld wordt dan gerestitueerd onder aftrek van € 20.- administratiekosten. Het entreebewijs wordt enkele weken voor de studiedag toegezonden, evenals een routebeschrijving. Voor nadere informatie kunt u zich wenden tot de NVPP, Mw. C.A. Wolff-Pak, tel.: 0343451231, fax: 0343-452001, e-mail:
[email protected]. Plaats: Debatcentrum De Rode Hoed Keizersgracht 102 1015 CV Amsterdam Tel.: 020-6385606. Accreditatie Deze wordt aangevraagd bij de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie en bij de Kamer voor Gezondheidszorgpsychologen en Klinisch Psychologen.
Personalia J. Baars, klinisch psycholoog, (systeem) psychotherapeut, werkzaam bij GGZ Centraal te Hilversum en aan de RINO-groep te Utrecht. G. De Boer, psychiater, psychoanalytisch psychotherapeut i.o., werkzaam bij Arkin GGZ, Mentrum en in eigen praktijk te Amsterdam. Mw. A. van Broekhuyzen, psycholoog, (groeps)psychotherapeut en psychoanalytisch psychotherapeut i.o. , werkzaam bij de Viersprong in Amsterdam en bij MBT Nederland. R. Brouwer, maatschappij filosoof, doceerde semiotiek aan de Universiteit van Amsterdam. Initatiefnemer van een onderzoeksgroep gespecialiseerd in een kritische analyse van het neoliberale maatschappijmodel. Auteur van ‘Liberticide. Kritische reflecties op het neoliberalisme’(2008) en ‘Vrijheid. Maar voor wie?’ (2012) Mw. M. Hendriksen, GZ-psycholoog, (groeps)psychotherapeut, psychoanalytisch psychotherapeut en onderzoeker. Werkzaam bij het Nederlands Psychoanalytisch Instituut en Arkin GGZ te Amsterdam. Mw. D. Kampen, psychiater en psychoanalytisch psychotherapeut i.o. , werkzaam bij het Nederlands Psychoanalytisch Instituut en Arkin GGZ te Amsterdam. J. van Mosel, klinisch psycholoog, psychoanalyticus, werkzaam bij het Nederlands Psychoanalytisch Instituut te Amsterdam en in eigen praktijk te Leiden. J. Schoutsen, klinisch psycholoog, psychoanalytisch psychotherapeut, werkzaam in eigen praktijk te Amsterdam. Dr. M. Thys, klinisch psycholoog, psychoanalytisch psychotherapeut en psychoanalyticus, werkzaam in het CGG Andante en in eigen praktijk te Antwerpen. Hij is hoofdredacteur van het Tijdschrift voor Psychoanalyse. Mw. F. Treur, Neerlandica , schrijfster van ‘Dorsvloer vol confetti’, wat uitgroeide tot een bestseller, waarvoor zij de Selexyz Debuutprijs won en werd genomineerd voor de Anton Wachterprijs en de NS publieksprijs. In het boek draait het om de rol van verhalen in een strenggelovige boerengemeenschap waarin één verhaal als de Waarheid wordt gezien.
