Wat is schoolrijpheid ? = een proces waarbij men een bepaald ontwikkelingspeil bereikt voor vaardigheden die belangrijk zijn voor het schoolse leren. = ‘slechte’ benaming = overgang incidenteel leren naar intentioneel leren = kind bekijken in zijn totaliteit (= meer dan intelligentie). (Metafoor)
Kind in zijn totaliteit Verschillende
ontwikkelingsdomeinen + concrete vaardigheden en attitudes: – Motorische ontwikkeling – Voorbereidend rekenen – Cognitieve vaardigheden – Taal-en spraakontwikkeling – Voorbereidend lezen en schrijven – Werkhouding en zelfredzaamheid – Sociale en emotionele ontwikkeling
Motorische ontwikkeling
Grove motoriek Vb: lopen, springen, zwieren, glijden, rollen, klimmen, trappenlopen, gooien, vangen, huppelen, een goede zithouding… coördinatie – evenwicht – voorkeurshelft – lichaamsschema – ruimtelijke oriëntatie (boven-onder, links-rechts, voor-achter, tussen – naast,…)
Fijne
motoriek Vb: tekenen, scheuren, kleuren, knippen, prikken, kralen rijgen, … voorbereidend schrijven: voorkeurshand – pengreep – schrijfhouding - oog-handcoördinatie
Stimuleren van motorische ontwikkeling
Kansen om te bewegen : zwemmen,fietsen,… Kinderen zoveel mogelijk zelfstandig laten doen (boterham smeren, aan-en uitkleden, rits sluiten, knopjes dichtdoen)
Helpen bij activiteiten in tuin en keuken Samen knutselen Experimenteren met richtingen (hoogte, breedte, naar
Opdrachten met ruimtebegrippen “haal jij het boek
zich toe, van zich weg…) eens dat op het kleine tafeltje naast de zetel ligt”
Voorbereidend rekenen … IS NIET: rekenoefeningen … IS WEL:
* Rekenbegrippen kennen (meer, minder, eerste, laatste, evenveel, groter, kleiner, …)
* Kunnen werken met hoeveelheden (bijdoen, wegdoen; conservatie)
* Juist kunnen tellen (verschillende fasen) * Kunnen ordenen volgens eigenschap (van klein naar groot, …)
* Kunnen sorteren volgens eigenschap (per kleur, per vorm, …)
Tellen Telversje:
opzeggen van rijtje getallen Aanwijzend tellen Synchroon tellen Resultatief tellen: hoeveelheid Verkort tellen: getalbeeld
Hoe rekenvaardigheden stimuleren ? LEREN TELLEN - Begin met kleine hoeveelheden (vb. op ritme/op de rug) tot 5 à 6 - Spelletjes met dobbelsteen - Domino, vier op een rij - Allerlei ‘telbare’ situaties bv. springen met springtouw en tegelijk tellen, trappen tellen, ….
Hoe rekenvaardigheden stimuleren ? LEREN OMGAAN MET HOEVEELHEDEN -
In allerlei situaties de begrippen gebruiken, bv: hoeveel borden staan er al op tafel ? Hoeveel zijn er nog over/tekort ? Wie heeft de meeste balletjes in de soep ?
-
Bij het opruimen komen sorteren en ordenen aan bod. Wat hoort bij elkaar ? De kleine rode ballen in die doos…Alle broeken in deze wasmand…
Cognitieve vaardigheden Begrijpen
van opdrachten Vragen kunnen beantwoorden Tijd (seizoenen, dagen van de week, dag-nacht, jaren..) en ruimte (begrippen en visueel-ruimtelijke oriëntatie)
Kleurenkennis Geheugen …
Stimuleren van cognitieve vaardigheden Puzzelen Het
kind adhv prentenboeken de logische ordening in een verhaal laten ervaren en construeren Spelen met constructiemateriaal Tijd en ruimtebegrippen koppelen aan dagelijkse activiteiten, bv. morgen = als je 1 keer geslapen hebt. Gebruik maken van een kalender, keukenwekker, klok,…
Taal- en spraakontwikkeling Algemeen
Nederlands in de klas (A.N.) en thuis Woordenschat – begrippen Correct taalgebruik en zinsbouw Articulatie
Stimuleren taal en spraak Niet
expliciet corrigeren van fout taal-en spraakgebruik, maar wel het correcte woord gebruiken in je antwoord. Je kind zoveel mogelijk zelf laten verwoorden en correct gebruik van woordenschat stimuleren. (dodo doen – slapen) Veel voorlezen
Voorbereidend lezen en schrijven 1/ Bewust worden van het omzetten van taal die we spreken in symbolen (letters) 2/ Ontwikkeling van visuele vaardigheden 3/ Ontwikkeling van auditieve vaardigheden
Bewustwording symbolen Ontdekken
en herkennen van letters en
woorden, bv. letters van de eigen naam herkennen in andere woorden. -> stimuleren door bibliotheekbezoek, interactief voorlezen van verhaaltjes, luisteren naar verhaaltje op een CD, zelf model staan door boek of krant te lezen,eigen interesse
Visuele vaardigheden Is méér dan gewoon zien Is ook weten wat je ziet: – Onderscheid zien tussen kleine verschillen en details (visuele discriminatie), bv. d/b – 9/6 – Opeenvolging van elementen zien (visuele analyse) +ox // xo+ / ox+ / +ox – Geheel zien o.b.v. elementen (visuele synthese),bv. een patroon namaken met verschillende blokjes,rijgen van opeenvolgende kleurtjes. – Onthouden van wat je gezien hebt (visueel geheugen), bv. memory
Stimuleren van visuele vaardigheden Zoek
de 10 verschillen… Spelletje “Ik zie, ik zie wat jij niet ziet…” Gezelschapsspelletjes: domino, lotto, memory Zoek de letters van je naam op straat, in de winkel, in de krant. Maak een boodschappenlijstje met prenten en laat je kind de boodschappen zoeken in de winkel.
Auditieve vaardigheden Is méér dan gewoon horen Is ook weten wat je hoort:
Horen van verschillen en gelijkenissen tss klanken (aud.discriminatie; rijmwoorden), f/v – hoed/goed Analyseren van klanken in een woord (auditieve analyse), “Kat” -> K-a-t Synthese van klanken tot een woord (auditieve synthese), K-a-t -> “Kat” Onthouden van wat je gehoord hebt (auditief geheugen)
Stimuleren van auditieve vaardigheden Rijmspelletjes Geef
een klopje op de tafel als je ‘stoel’ hoort: kast-stoel-bed ’voet’ hoort : boekentas-voetbal-winkel een woord dat begint met ‘p’ Klap/spring een woordje in stukjes Raad een woordje dat ik in stukjes/letters zeg
Werkhouding
aandacht en concentratie motivatie doorzetten en volhouden werktempo (te snel, te traag) zelfredzaamheid – zelfstandigheid kunnen stilzitten en een goede zithouding stil kunnen zijn en klassikale instructies opvolgen beurt kunnen afwachten planmatig werken probleemoplossende vaardigheden,hulp vragen …
Stimuleren van werkhouding
Zoek samen met je kind waarmee het kan spelen en wat je met bepaald speelgoed kan doen. Speel even mee als je kind dreigt af te haken en moedig het aan als je merkt dat de aandacht afneemt. Een opgeruimde omgeving helpt je kind zich te concentreren: een vaste plaats voor speelgoed, eerst opruimen voordat je iets anders neemt…
Stimuleren van werkhouding
Bij een probleem je kind allerlei mogelijke oplossingen laten bedenken, terugdenken aan een gelijkaardig probleem om het op te lossen,… Bij een activiteit (bv. zwemmen) samen plannen wat er moet gedaan worden. Helpen groeien naar zelfstandigheid: – Zorg leren dragen voor persoonlijk gerief - Stimuleer je kind om steeds meer zelf te doen
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Opkomen voor zichzelf Vlot contacten leggen Weerbaar zijn Kunnen omgaan met regels en afspraken Opmerkingen aanvaarden Conflicten leren oplossen Tegen je verlies kunnen Zich betrokken voelen in de klas en thuis …
Stimuleren van socio-emotionele ontwikkeling
Geef positieve aandacht aan wat je kind al kan. Help je kind en stimuleer waar nodig. Steun je kind bij zoeken naar een eigen mening. Stimuleer je kind om samen te spelen met leeftijdsgenootjes en zelf te zoeken naar oplossingen bij conflicten. Spelen van gezelschapsspelletjes Leer je kind omgaan met duidelijke afspraken en gevolgen.
Schoolrijpheidstesten Toeters
is een momentopname, slechts een weerslag op papier-> faalangst,ongewone situatie Vaak op voorhand te voorspellen Sommige deelaspecten van schoolrijpheid zijn niet te vatten in een schoolrijpheidsproef (bv.motoriek,sociaalemotionele, motivatie, zelfvertrouwen, kunnen samenwerken, aandacht kunnen delen, kunnen hanteren van regels en afspraken...)
Multidisciplinair Consult Uitbouw
van de MDO’s vanaf 1kk:
Overleg tussen lkr,zoco,dir,CLB Zorgwekkende signalen: overleg met ouders
Zorgwekkende dingen
Zwakke werkhouding Niet zelfredzaam Geen interesse om te leren Afkeer van werken Geen leergierigheid in het algemeen Alleen nog met zichzelf bezig Alleen maar willen spelen Zwakke taal of niet durven spreken Zwakke motoriek Zwakke intelligentie Als je kind niet graag naar school komt
Mogelijkheden na 3KK Eerste
leerjaar Speelleerklas Dubbelen derde kleuterklas
BESLISSING: ouders ADVIES: school en CLB
Naar het eerste leerjaar Aanpassingsperiode: Interesse
tijd en aandacht gev
tonen Realistische verwachtingen stellen Opvolgen; aanmoedigen en belonen Op tijd gaan slapen
Speelleerklas Verder
ontwikkelen schoolrijpheid Inzet logo/kine/ergo binnen de school Verbonden aan B.O. type 8 of type 1 Attest en inschrijvingsverslag door CLB Nadien: eerste leerjaar + GON of B.O.
3KK dubbelen Attest
door CLB
(extra jaar kleuteronderwijs)
Elk kind ontwikkelt op zijn eigen tempo en niet alle domeinen ontwikkelen even snel. Dat is heel normaal. Geen enkel kind is 100% schoolrijp op het einde van de derde kleuterklas !
BEDANKT VOOR UW AANWEZIGHEID
