Wat is dat met die man uit Nazareth? Door Frits Groeneveld

130480 IDA-december-B_IDA 25-11-13 09:50 Pagina 1

idA in dit Amsterdam

jaargang 52 december 2013

11

maandblad van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam

INHOUD Het wonder van het licht – 3 Omslag in denken over vluchtelingen – 4 Voelen & Meebewegen – 5 Vrede, voedsel en vooruitgang – 6 Uit de kerkenraad / In Memoriam – 7 Gemeente in beweging – 8 Prikbord / Column – 9 Omzwervingen Mennonieten in Europa – 10 Agenda – 11 Kerkdiensten en Collectebestemmingen – 12

Jezus verbeeld door Rembrandt

Kerstoverdenking

Wat is dat met die man uit Nazareth? Door Frits Groeneveld

Wat is dat met die man uit Nazareth? Het gaat bij hem zo anders allemaal. Hij zegt: De laatste wordt het eerst gered. Wat is dat voor een wereldvreemd verhaal. De bovenste wordt onderaan gezet. Het gaat bij hem zo anders allemaal. De brave burger vist achter het net, de rover aan de schandpaal vindt de graal. De tollenaar, de moordenaar, de slet, hij laat ze tronen in de opperzaal. Wat moet dat met die man uit Nazareth. Hij roept maar wat, het is een grof schandaal. De nette jongeman krijgt op zijn vet. Wat zegt hij toch, wat is dat voor een taal. Het wordt hier revolutie tot en met, en onvoorspelbaar ánders allemaal. Wat keert hij om, die man uit Nazareth. De lammen dansen, dat is abnormaal, de armen krijgen alles bij zijn wet, hij weegt de dingen op zijn eigen schaal. Het is het ideaal van een pamflet, het is van elders, het is niet legaal. Daar is hij weer, die man uit Nazareth, en het moet anders, anders, allemaal.

Wat u hiernaast leest is een nagenoeg onbekend gebleven gedicht van Michel van der Plas. Het stond destijds in een klein groen boekje, dat ik helaas nergens meer kan terugvinden. Maar de tekst van dit ene gedicht had ik nog wel. Gelukkig maar want dat gedicht doet me veel, heel veel.

Wie en wat en hoe hij ten diepste was. Onder al die beelden herinner ik me er een paar op een Franse foto-expositie die een paar jaar geleden in het Bijbels Museum aan de Herengracht in Amsterdam werd gehouden. Enkele actuele, recente foto’s van de man uit Nazareth. Jezus in jeans, een sportieve, nietlijdende man. Een man in de kracht van zijn leven. Een man om voor te gaan!

Michel van der Plas (1927-2013) was het pseudoniem van Bernardus Gerhardus Franciscus Brinkel, die zijn brood verdiende als schrijver, dichter, vertaler en journalist. Die een goede vriend was van de onvergetelijke Godfried Bomans. En die als gelovige rooms-katholiek sterk betrokken was bij de pogingen van zijn kerk om in het naoorlogse tij wat minder verstard, wat opener en mensvriendelijker voor de dag te komen. Mij gaat het echter uitsluitend en alleen om dit ene gedicht. Om hoe en wat Michel van der Plas over Jezus schrijft. Over hoe die Jezus in zijn ogen was en is, wat hij in zijn tijd betekende en wat hij nu voor ons betekent. Aan die vraag zijn zo veel daarop volgende vragen Bronzen beeld van Marcus Cornish verbonden, dat het onmogelijk is om aan de kerk van Uckfield, Engeland. tot een antwoord te komen. Zo veel Lees verder op pagina 2 beelden en opvattingen zijn er over Jezus. I N DIT AMSTERDAM DECEMBER – 1


Vervolg van pagina 1

Dat fascineert me nog steeds. Die levens- en wilskrachtige figuur. Die uiteindelijk niet was opgewassen tegen de bruutheid van zijn omgeving in zijn tijd. Een sterke man en verre van meelijwekkend. Die volgens de Emmaüsgangers (Lucas 24, 13 e.v.) een profeet was. Een man die “voor het oog van God en van het hele volk dingen zei en deed die van grote macht getuigden”. Van wie zijn tijdgenoten intens hoopten en

2 – I N DIT AMSTERDAM DECEMBER

verwachtten dat hij het was die Israel zou redden en bevrijden. Zoals ook wij soms durven hopen dat hij de wereld op een ander spoor – op een weg van vrede en gerechtigheid – kan brengen. En dat terwijl we weten dat hij eraan kapot ging, dat hij het niet redde. Maar ook dat daarmee het verhaal niet over en uit is. Dat het doorgaat en steeds opnieuw verteld wordt. Die moedige boodschap:

doorgaan en volhouden, van blijven geloven. Dwars tegen de wereld en de geschiedenis is. Daarom houd ik in de adventsen in de kersttijd en eigenlijk het hele jaar door, zo van dit ene, zo bijzondere gedicht van Michel van der Plas. Want het moet anders, anders allemaal!


Kerstverhaal Naar een Duits sprookje, Uit: De Gouden sleutel van Baukje Offringa

Het wonder van het licht Er was eens een koning die twee zonen had. Ze woonden in een mooi kasteel met hoge torens. Het mooiste van het kasteel was echter de grote feestzaal, die de Koningszaal werd genoemd. Daarin kon de koning wel tweeduizend gasten ontvangen. Het volk hield van de koning want hij was goed en rechtvaardig. Maar de koning werd oud en voelde dat hij niet lang meer zou leven. Daarom liet hij op een dag zijn twee zonen bij zich komen en zei: “Eén van jullie zal mij moeten opvolgen en regeren over het land. Ik houd van jullie allebei evenveel en omdat ik niet weet wie de beste koning zal zijn, zal ik jullie een opdracht geven. Wie deze opdracht het beste vervult, zal na mij koning worden.” De twee zonen vonden dat wel een goed plan en vroegen: “Vader, wat moeten we doen?” De koning zei: “Kijk, ik geef ieder van jullie een goudstuk. Koop daarvoor iets wat de grote koningschap vult tot aan het dak. Er mag geen enkele hoek leeg blijven! En wat je koopt, dat moet je binnen één dag in de koningszaal brengen. Ga nu en denk er goed over na wat je zult kiezen. ” De oudste zoon zadelde zijn paard en reed door steden en dorpen. Overal keek hij rond of hij iets zag waarmee hij voor dat ene goudstuk de koningszaal kon vullen. Het was moeilijker dan hij had gedacht, hij zocht de hele dag zonder iets te vinden. Tegen de avond zag hij een boer, die met een wagen volgeladen met stro naar zijn boerderij reed. Hij volgde de boer en zag dat in de grote schuur van de boerderij al heel veel stro bijeengebracht was. Stro is niet duur, dacht de koningszoon, daarmee kan ik de zaal van mijn vader vullen en dan word ik koning! De boer wilde het stro wel voor een goudstuk verkopen. En de volgende morgen liet de koningszoon zodra het licht werd het stro op grote wagens naar het paleis brengen. De hele dag was hij zelf bezig het stro in de koningszaal te brengen. Maar toen het donker werd was het stro op en de zaal nog maar half gevuld. Doodmoe en teleurgesteld ging de koningszoon terug naar zijn kamer. De volgende dag liet hij het stro weer terugbrengen naar de boer. De koning en zijn ministers wachtten nu gespannen op de jongste zoon, die ook op zoek was gegaan. Zou hij erin slagen de zaal helemaal te vullen? En waarmee zou hij dat doen? Op de derde dag kwam de jongste zoon terug in het kasteel. Hij had alleen maar een bruine houten kist bij zich. Iedereen vroeg zich nieuwsgierig af wat daar in zou zitten. Dat kon toch nooit genoeg zijn om een hele zaal mee te vullen! De jongste zoon droeg de kist de lege zaal in en deed de deur achter zich op slot. Toen opende hij de kist en haalde er een heleboel kleine olielampen uit. Die had hij voor een goudstuk gekocht. Hij zette ze overal in de zaal neer, op de tafels, op de grond en in de vensterbanken. Hij vulde ze met olie en toen de zon onderging stak hij alle lampjes aan. Nadat het helemaal donker was geworden, ging hij naar zijn vader en zei: “Ik ben klaar met de opdracht, wilt u komen om het te zien?” De koning ging met zijn ministers naar de koningszaal. Toen zijn zoon de deur voor hen had geopend, bleven ze verrast staan: de hele zaal was gevuld met het zachte licht van de olielampjes. In geen enkele hoek was het donker. De grote zaal was vol met licht. De koning legde zijn handen op de schouders van zijn zoon en zei: “Mijn zoon, je hebt wijs gehandeld en de opdracht goed vervuld. Jij zult na mij koning zijn”. De ministers riepen: “Ja, hij zal koning zijn!” En de ogen van de koningszoon straalden als het licht. I N DIT AMSTERDAM DECEMBER – 3


Uitspraak over klacht van kerken leidt tot omslag in denken over vluchtelingen Dirk Visser

Ds. Gerhard Scholte van de Amsterdamse Raad van Kerken constateert een ‘heel grote omslag’ bij de Gemeente Amsterdam inzake de ongeveer 200 uitgeprocedeerde asielzoekers in de stad. Ook onder landelijke politici is er volgens hem sprake van een andere benadering, gezien recente uitspraken. Dit is naar zijn mening het gevolg van de recente tussen-uitspraak van het Comité voor de Sociale Rechten van de Europese Raad, waarbij de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) in haar aanklacht tegen de Staat der Nederlanden in het gelijk werd gesteld.

De PKN had erop gewezen dat het in strijd met de Rechten van de Mens is om uitgeprocedeerde vluchtelingen op straat te zetten (te ‘klinkeren’). De overheid is verplicht om deze ‘ongedocumenteerden’ onderdak, voedsel en kleding te verstrekken. Volgens de klacht van de PKN had de Nederlandse overheid daarin gefaald. Ook de Amsterdamse Raad van Kerken, waarin de Doopsgezinde Gemeente participeert, onderschrijft dit standpunt. De raad zet zich in voor het lot van de asielzoekers die ruim een jaar geleden in Amsterdam op straat werden gezet. Eerst verbleven ze in de Vluchtkerk, later in het Vluchtkantoor aan de Weteringschans.


Scholte, voorzitter van de Taakgroep Vluchtelingen van de Amsterdamse Raad, verwijst naar uitspraken van burgemeester Van der Laan op 14 november. Drie elementen hadden de Gemeente Amsterdam ertoe gebracht uit te kijken naar een pand waarin deze mensen een half jaar de tijd krijgen om te werken aan een toekomstperspectief: de situatie van de vluchtelingen is onmenselijk; de zwaarwegende uitspraak van het Europese Comité dat vluchtelingen recht hebben op onderdak, voedsel en kleding; en het inzicht dat een Terugkeerbeleid dat mensen op straat zet, averechts werkt omdat vluchtelingen dan alleen bezig zijn om te overleven.

De inzet van de kerken voor de vluchtelingen heeft tot bewustwording geleid, zowel in de kerken zelf als in de samenleving, zegt Scholte. De Protestantse Diakonie in Amsterdam heeft ongeveer 260.000 euro uitgegeven voor de opvang van de groep asielzoekers in Amsterdam. “Wij krijgen ook veel materiële en financiële steun van kerkelijk Nederland bv. van kerken op de Veluwe; zo werd de was van de mensen in het vluchtkantoor gedaan door mensen uit kerken in Ede”, aldus Scholte, die spreekt van een ‘verbreding’. Vroeger steunden alleen de linkse en middengroepen in de kerken zulke acties.


“Ze leven op straat of verblijven soms jarenlang in een detentiecentrum. Toch willen ze hier blijven, zo groot is de angst voor terugkeer naar eigen land”

Voelen & meebeleven Blue Jeans Jezus Uitgebleekte blue jeans Jezus

De kerkelijke aandacht voor het vluchtelingenvraagstuk kreeg vorig jaar maart een enorme impuls toen in de Keizers-grachtkerk het ‘Vreemdland Festival’ werd gehouden. Bijna duizend bezoekers konden daar ervaren hoe het leven van vluchtelingen in ons land eruitziet. “Vaak hoor je: ‘Ze hebben het hier toch goed’, maar dat is volstrekt niet het geval. Ze leven op straat of verblijven soms jarenlang in een detentiecentrum. Toch willen ze hier blijven, zo groot is de angst voor terugkeer naar eigen land”, zegt Scholte. Hij is sinds zeven jaar betrokken bij het vluchtelingenwerk van de Amsterdamse Raad van Kerken. Na gereformeerd predikant in Noordwijk en studenten-predikant in Kameroen te zijn geweest, is hij sinds 1996 predikant van de voorheen gereformeerde kerk aan de Keizersgracht. Zowel in Kameroen als in zijn huidige gemeente heeft Scholte steeds een close reading van bijbelverhalen in zijn werk geïntroduceerd. In de Keizersgrachtkerk draaien nu drie goedbezochte 'leeshuizen'. Dat heeft ondermeer als effect dat het diaconale volop aandacht krijgt. Naschrift van de redactie: Op de dag na dit interview is ds. Gerhard Scholte samen met drie vrijwilligers rondom het vluchtkantoor uitgenodigd om naar de ambtswoning van de burgemeester te komen, om het nieuwe aanbod van Van der Laan vantevoren te bespreken. Daar maakte de burgemeester bekend dat de gemeente, in overleg met staatssecretaris Teeven, in het voormalige huis van bewaring aan de Havenstraat gedurende zes maanden onderdak zal bieden aan 159 geregistreerde vluchtelingen. Tot woensdag 27 november hebben de vluchtelingen de tijd om te beslissen of ze op dit aanbod ingaan.

Op het hoekje van de straat Ogen hol van heilsverwachting Waarmee je uitverkoren Staat te knipperen in de middagzon Een stapel stencils in je hand Waarin volgens jou de enige route staat Naar het ons beloofde land God zegen je

Uitgebleekte blue jeans Jezus Vogel, in de stad verdwaald Met haar dat in de middagzon Net als een nimbus om je hoofd heen straalt En dat bij regenachtig weer In pieken op je voorhoofd plakt En als een iets te grote doornenkroon Alsmaar dieper in je ogen zakt God zegen je

Uitgebleekte blue jeans Jezus Als je daar maar wel blijft staan Als Gods zoon of als jezelf Hoe, dat komt er niet op aan Met stencils of met lege handen Een teken in het stadsverkeer Een door niets of niemand weg te branden Glimlach van de Lieve Heer...

Liselore Gerritsen, 1975

Als u dit leest heeft u via dagbladen en TV-nieuws de verdere ontwikkelingen kunnen volgen.

I N DIT AMSTERDAM DECEMBER – 5


Kerst is voor velen een feest van gezelligheid en lekker eten. In de supermarkten en op internet kun je vele recepten vinden voor een uitgebreid of een sober kerstmenu. Maar kerst is ook het feest van ‘Vrede op aarde …’. In oktober hield Louise Fresco de Menno Simonslezeing over de relatie tussen vrede en voedsel. Hieronder een (bijgewerkt) verslag van die lezing.

“In de westerse wereld wordt nu ca. 40% van de landopbrengsten weggegooid.”

Tweede Menno Simonslezing door prof. Louise Fresco

Vrede, voedsel en vooruitgang Onder grote belangstelling werd op 5 oktober in de Vermaning in Leeuwarden de tweede Menno Simonslezing gehouden: een initiatief van de Algemene Doopsgezinde Sociëteit (ADS). Met deze lezing door een prominente wetenschapper op zijn of haar vakgebied wil de Doopsgezinde Broederschap belangrijke thema’s als ‘vrede’ en ‘gerechtigheid’ aan de orde stellen. Louise Fresco ging terug naar de periode rond het jaar 1500, de periode waarin Menno Simons werd geboren. Ze vergeleek de landbouw- en voedselsituatie in Friesland toen met de situatie in bijvoorbeeld Bangladesh nu. Er was/is sprake van grote kindersterfte, tweederde van de bewoners die niet ouder wordt dan 40 jaar, zware omstandigheden door overstromingen en 75% van de bevolking die bezig is met de productie van voedsel. Door de ontdekking van Amerika in het jaar 1492 begon een periode van mondialisering. Voedsel werd vanaf die periode in enkele eeuwen verspreid over de wereld. Nederland raakte bijvoorbeeld bekend met de aardappel uit Zuid-Amerika. Ze sprak in haar lezing over ondervoeding en slechte voeding tot ver in de 18e eeuw, ook in Europa. “Mechanisatie, door het gebruik van fossiele brandstoffen, de uitvinding van kunstmest en het bestrijden van schimmels maakte het in de 19e eeuw


mogelijk grotere opbrengsten te bewerkstelligen in Europa en de Verenigde Staten”, zo stelt Louise Fresco. “Met minder mensen kan nu per hectare een grotere productie worden bereikt”. Fresco vervolgde haar betoog over honger en armoede in relatie tot vrede, een stabiel bestuur van het land, overbevolking en de aan- of afwezigheid van natuurrampen. Belangrijk is dat er een goede balans is in die elementen. Verder ging Fresco in op de selectieve angst voor technologie en de hang naar het zogenaamde nostalgische boerdenbedrijf en de bijbehorende producten. Louise Fresco: “Vroeger was niet alles beter; de productie was lager per hectare, de vereiste menskracht veel hoger en ook in Nederland was er armoede. Tegenwoordig kunnen we met moderne productiemiddelen vele mensen te eten geven. Blijft de problematiek van oorlogen en tweedeling in de maatschappij”. In haar slotbetoog stelde Louise Fresco dat somberheid en cynisme over de toekomst en over de bevolkingsgroei op aarde niet de hoofdrol mag spelen. “In de westerse wereld wordt nu ca. 40% van de landopbrengsten weggegooid. Dat moet anders! Gezinnen in Azië en Afrika moeten kansen krijgen om door toepassing van de moderne wijzen van landbouw een menswaardig bestaan op te bouwen”. Afrondend stelde Louise Fresco dat

het met onze kennis en technologieën toch mogelijk moet zijn om mensen die elders in armoede leven aan een beter bestaan te helpen. “Dan mag het toch niet uitmaken waar je op de wereld geboren wordt”, zo bepleitte Louise Fresco. Prof. dr. ir. Louise O. Fresco is in juni 2006 tot universiteitshoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam benoemd, met als aandachts-gebied de grondslagen van duurzame ontwikkeling in internationaal perspectief. Samenvatting Sikke Roosma

Louise Fresco signeert haar boek: Hamburgers in het Paradijs. Foto: Johan Tempelaar


Uit de kerkenraad

In Memoriam Uit de kerkenraad

Zr Gonnie Naberman-Lucke

In de november vergadering van de kerkenraad is er gesproken over het beleidsstuk van de ADS dat tijdens de broederschapsvergadering wordt besproken. De kerkenraad heeft nog veel vragen over de nadere invulling. Onze voorzitter neemt de vragen mee naar de BV.

Op zondagmorgen 10 november is overleden op de leeftijd van 86 jaar zr Gonnie Naberman. Zr Naberman woonde in Amstelveen, en vanaf haar vroege jeugd was ze betrokken bij onze Doopsgezinde Gemeente, in de toenmalige Oosterparkkerk. Haar vroege jeugd in de jaren van crisis en werkloosheid was niet makkelijk, evenals de oorlogsjaren, maar Gonnie haalde veel steun en vrolijkheid uit haar geloof en het gemeenteleven, en het bloeiende jeugdwerk in Oost. Haar ouders hadden haar Saartje genoemd, maar dat vond ze een lelijke naam. “Hoe zou je dan willen heten”, vroeg de wijkpredikant uit Oost. “Gonnie!”, zei ze. “Goed, dan noem ik je als je dat wilt vanaf nu Gonnie”. En zo is het gebleven, en zo hebben we haar gekend. Gonnie was gelukkig getrouwd met Berend Naberman, en met hem deelde ze haar liefde voor muziek. Berend speelde niet onverdienstelijk saxofoon, en als de omstandigheden anders waren geweest, had hij van de muziek zijn beroep willen maken. Het werd ‘op kantoor’ bij een verzekeringsmaatschappij, en ’s avonds talloze bands en fanfarekorpsen.

Tijdens de vergadering is de eerste editie van Preek van de Loser geëvalueerd. De organisatie verloopt prima en ook het contact met de organisatoren is zeer prettig. De eerste editie heeft veel media-aandacht gekregen in o.a. Trouw, NRC, Parool. De eindevaluatie van Preek van de Loser vindt plaatst na de derde editie. Er is ook teruggeblikt op de Algemene Ledenvergadering van 10 november jl. Er zijn tijdens de ALV een aantal belangrijke zaken goedgekeurd te weten: • Jaarrekening 2012 • Begroting 2014 • Naam van de gemeente gewijzigd naar Doopsgezind Amsterdam • Frequentie van de ALV naar één maal per jaar en jaarlijks een gemeenteavond met een thema. De kerkenraad kijkt terug op een vruchtbare ALV.

Zondagse Singelkerkbloemen De bloemen, die tijdens de dienst in de Singelkerk staan, worden na de dienst gebracht bij leden die een moeilijke tijd door moeten maken, ziek zijn of iets te vieren hebben. Wilt u de namen door geven aan: Martina Simons tel. (020) 662 19 34, of Ineke Bremer tel. (020) 615 26 22.

In het ziekenhuis opgenomen Onze gemeente wil graag meeleven. Wilt u van uzelf, familie, vrienden en VDGA-leden ons een opname laten weten? Eén van onderstaande contactleden zal de opgave dan doorgeven aan de desbetreffende bezoekster. Martina Simons (tevens organisatie) t (020) 662 19 34 en Ineke Bremer t (020) 615 26 22.

Gonnie hechtte zeer aan haar zelfstandigheid, en bepaalde het liefst zelf hoe ze het wilde hebben. Door de (achter)nichtjes van haar man, die haar als dochters verzorgden en steunden, is dat mogelijk gebleven. Zij hebben haar in staat gesteld haar waardigheid en zelfstandigheid tot het einde toe te kunnen bewaren, door hun hartelijke en liefdevolle zorg. Hoewel Gonnie tot haar verdriet geen moeder is geworden, was ze dat eigenlijk tóch, door de nichtjes. Zo werden ook door hen haar boodschappen gedaan en haar kleren bijgehouden, en haar administratie geregeld, en zag ze hen meermalen per week. En had ze verse bloemen op tafel. Vanuit de Gemeente is zr Truus Dade haar grote steun geweest en vriendin. Truus heeft haar in de moeilijke jaren wekelijks bezocht, met niet aflatende trouw. Die bezoekjes brachten lichtheid in haar leven en verhalen van buiten, toen haar wereld toch wel erg klein was geworden. We zullen haar sterke karakter, haar humor en vrolijkheid missen. De nagedachtenis aan zr Saartje Naberman-Lucke, aan Gonnie Naberman zij tot zegen. Henk Leegte I N DIT AMSTERDAM DECEMBER – 7


Gemeente in beweging Kerstviering in Noord in het Doopsgezinde kerkje aan het Meerpad 25 december om 10.15 uur met kerstspel en koortje. Aanmelden koortje: [email protected]

Adventsviering

Mennomaal

Kinderkerstviering

Ook dit jaar wordt er weer voor alle leden van de Doopsgezinde Gemeente Amsterdam een adventsviering georganiseerd. Leiding: ds Ewoud Roos Deze zal plaatsvinden op donderdag 19 december 2013 van 14.00 – 16.00 uur in de kerkenraadskamer van de Singelkerk (deur open om 13.30 uur) Inlichtingen bij Nieske v.d. Zijpp, telefoon 679 36 76. Allen van harte welkom!

10 december. Iedereen welkom op het Mennomaal! In de Singelkerk, Singel 452, 1017 AW, 020-623 45 88 Ontvangst met drankje vanaf 17.30 uur Begin maaltijd: 18.00 uur Tussen het hoofdgerecht en het toetje is er: Het ontstaan van het kerstfeest. Kerst in de Bijbel? Van tevoren opgeven is niet nodig. Kosten: 5 euro per maaltijd. Wel opgave als je een dieet hebt of vegetarisch wilt eten.

Kinderkerstviering op zondag 22 december Het zou fijn zijn als je van te voren kunt opgeven of je denkt te komen en zo ja, met hoeveel kinderen. Graag ook even de namen en de leeftijden van de kinderen doorgeven per mail. Neem vooral ook neefjes/nichtjes/ vriendjes en vriendinnetjes mee die dag! Opgave bij Natascha van der Does, [email protected]



Prikbord Huwelijk en Vermogen AMOR Een passievolle locatievoorstelling met dans, muziek, zang, spel voor en over de liefde gemaakt door Cora Bos-Kroese. AMOR neemt je mee op reis langs de verschillende stadia van de liefde. De voorstelling speelt in kerken waarin dans, theater, liederen gezongen door Kamerkoor Kwintessens en de gedichten van Ilja Leonard Pfeijffer het moment van bezinning versterken. Met zeer uiteenlopende muziek van Monteverdi tot Jacques Brel en de 'Tango' van Stravinsky, live gespeeld op het kerkorgel. AMOR geeft een indringende inkijk in de contrasten van liefde Singelkerk 14 december om 16.30 uur en om 20.30 uur. Toegang € 20,–. Flyers in de Singelkerk. Meer informatie op www.c-scope.org

Op vrijdag 13 december verdedigt Marcel Kremer in het openbaar zijn proefschrift met de titel ‘Huwelijk en vermogen’. Promotor is prof. mr Cees Cappon en copromotor prof. dr. Piet Visser. Het proefschrift heeft tot onderwerp huwelijken van doopsgezinden in de 18e eeuw. De schrijver heeft in het bijzonder de afspraken onderzocht die aanstaande doopsgezinde echtgenoten maakten om de langstlevende hunner verzorgd achter te laten. Deze afspraken waren van groot praktisch belang omdat de dood nooit ver weg was. Het onderzoek combineert sociaaleconomische geschiedenis met kennis en toepassing van het toenmalige recht in de praktijk. Veel aandacht wordt besteed aan de rol van bezittingen, zoals boeken, huisraad, kleding en woonhuizen. Voorts heeft de keuze van een huwelijkspartner de bijzondere aandacht. Vanwege het onderwerp heeft de Universiteit van Amsterdam bij hoge uitzondering toegestaan dat de promotieplechtigheid zal plaatsvinden in de Singelkerk. Een verdediging van een proefschrift is een openbare aangelegenheid. Singelkerk 13 december om 13.00 uur (precies)

Column

Toekomst in de kerk Door Joël Friso In de novembermaand vond in de Singelkerk de serie Preek van de Loser plaats. De Doopsgezinde Gemeente Amsterdam heeft samen met de Protestantse Kerk in Amsterdam deze goedbezochte serie over en met ‘verliezers in de maatschappij’ financieel en praktisch mogelijk gemaakt. Op het moment van schrijven heb ik één van de ‘kerkdiensten’ bijgewoond. Namelijk die van 17 november met Maarten van Buuren, hoogleraar Moderne Letterkunde (Universiteit Utrecht), die een flinke depressie heeft gehad. De liturgie van deze dienst werd knap samengesteld door een groep jonge theologen. Vanuit allerlei hoeken van de kerk – ook letterlijk genomen – klonken woorden en muziek. De Preek van de Loser is een vervolg op de Preek van de Leek, waarin – zo was het oorspronkelijke plan – een BN’er op de kansel een kerkelijke liturgie samenstelt. Dat leidde soms tot bijzonder ontroerende geloofsbelijdenissen. In de Preek van de Loser mag de lekenprediker alleen de prediking verzorgen. Anderen wordt gevraagd om de liturgie in te vullen: deze zondag een groep verstandelijke gehandicapten. Maarten van Buuren verzorgde dus alleen een preek, maar helaas het leek meer op een boekverkooppraatje dan een preek of vermaning, zoals wij Doopsgezinden het graag noemen. Aan dit soort vernieuwende concepten valt natuurlijk het een ander te verbeteren. Spannender voor betrokkenen wordt het wanneer er onderdelen in de liturgie ingevuld worden – zoals de gezamenlijke voorbede deze zondagmiddag, die ik om eerlijk te zijn een beetje ongemakkelijk vond – op een tamelijk andere wijze dan je zelf gewend bent. Op die momenten verlang je misschien terug naar de jou vertrouwde liturgie, zoals die in 400 jaar tijd ontwikkeld is. Maar de realiteit van de dag is dat kerken leeglopen en de toekomst van de kerk – ook die van onze gemeente – afhangt van het al dan niet slagen van dit soort projecten.



Het team

Natascha van der Does-Brantjes jeugdwerk Singelkerk t 06 44 71 49 30 [email protected]

Omzwervingen van Mennonieten in Europa Het eumen.net project is dit najaar van start gegaan. Doel: de omzwervingen van Mennonieten in Europa in beeld te brengen en ontmoetingen te arrangeren.

Essemie van Dunné jeugd- en opbouwwerk Noord t 06 48 35 07 25 [email protected]

Joke van der Heide jongerenwerk t (020) 661 16 52 [email protected]

Voor een van de onderdelen – de Migratie Tour 2014 – zijn wij op zoek naar vrijwilligers (18-80 jr), die in juli en augustus 2014 (van 29 juni tot 31 augustus) willen meereizen in twee personenbusjes of willen helpen bij de organisatie daarvan. Aanmelden is mogelijk voor de gehele tour (9000 km), of voor een of meer trajecten. Opstapplaatsen in Nederland zijn Utrecht en Leeuwarden (in de tweede week van juli). Vooral jongeren, zowel uit Nederland als uit de Europese partnerlanden, nodigen wij hiervoor uit. Van de vrijwilligers wordt medewerking verwacht bij diverse activiteiten tijdens de reis.

De reiskosten van de TOUR zijn in principe voor rekening van het project. Na afloop wordt de tocht uitgewerkt in een meer permanente Migratie-Route als onderdeel van de eumen.net website. Het gehele project wordt gepresenteerd tijdens de het Doopsgezind Wereldcongres in Harrisburg PA USA in de zomer van 2015. Nadere inlichtingen en aanmelding bij Antoinette Hazevoet: [email protected]

Henk Leegte predikant t 06 45 62 62 70 [email protected]

Ewoud Roos predikant [email protected] eumen.net projekt is een samenwerking tussen het Internationaal Menno Simons Centrum, het Doopsgezind Seminarie, de VU Amsterdam, de ADS en de Universiteit van Hamburg.

Tom Rijken predikant Noord t 06 22 51 75 65 [email protected]



Agenda

Kopij voor het volgende nummer vóór 9 december 2013 sturen aan Mieke Krebber Mail: [email protected] Adres: Europaplein 89, 1078 GZ Amsterdam (telefoon 020-6731926).

December 2013 Kerkdiensten (zie achterkant)

De redactie behoudt zich het recht voor artikelen in te korten of niet op te nemen. • Di 3 dec

Contactkring

Singelkerk

10.30 uur

• Di 3 dec

Bijbelkring

Singelkerk

20.15 uur

• Za 7 dec

Singelkoor repetitie

Singelkerk

10.30 uur

• Zo 8 dec

Wake bij Justitieel Complex

Schiphol

14.00 uur

• Zo 8 dec

Film & Meer-pad

De Bolder

16.00 uur

• Ma 9 dec

Zon’shofkring

Zon’shofje

20.30 uur

• Di 10 dec

Mennomaal

Singelkerk

18.00 uur

• Wo 11 dec Vredesgroep

Singelkerk

20.00 uur

• Vr 13 dec

Promotie Marcel Kremer

Singelkerk

13.00 uur

• Za 14 dec


Singelkerk

10.30 uur

• Za 14 dec

Amor

Singelkerk

16.30 uur

Amor

Singelkerk

20.30 uur

Belijdeniscatechisatie

Singelkerk

20.15 uur

• Do 19 dec Adventsviering

Singelkerk

14.00 uur

• Za 21 dec


Singelkerk

10.30 uur

• Za 21 dec

Levende Kerststal

Schaapskooi Landsmeer

• Zo 22 dec

Kerstpoppenspel

Den Ilp

10.00 uur

• Zo 22 dec

Kinderkerstfeest

Singelkerk

10.30 uur

Singelkerk

15.00 uur

• Di 17 dec

• Ma 23 dec Het verhaal gaat …

Secretariaat en administratie Singel 452 1017 AW Amsterdam t kerk (020) 623 45 88 t secretariaat (020) 624 65 73 t boekhouding (020) 627 70 72 fax (020) 624 44 40 gironummer 141442 (VDGA) website www.vdga.nl

COLOFON idA, in dit Amsterdam Maandblad voor geloof en gemeenteleven van de Verenigde Doopsgezinde Gemeente Amsterdam. Redactie Mieke Krebber (eindredacteur) Frits Ph. Groeneveld Sjoukje Halbertsma Heleen Nauta-van Gelder Vertegenwoordiger van de kerkenraad: Anke Spijker Ontwerp en realisatie Ontwerpgroep Lâle, www.lale.nl fax (033) 462 46 94 Drukwerk Grammé3.0 - grafische producties, Amersfoort



Amsterdam Centrum Amsterdam Noord Amsterdam Buitenveldert

Singelkerk – Singel 452 – t (020) 623 45 88 Meerpad – Meerpad 9 t 06-53 77 06 01 Menno Simonshuis – Noord-Hollandstraat 17a – t (020) 517 10 10

KERKDIENSTEN Singelkerk

Meerpad

Menno Simonshuis

Centrum 10.30 uur

Noord 10.15 uur

Buitenveldert 10.00 uur

Ds. H. Leegte Avondmaal

Ds. A.A. Rijken, Avondmaal Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Ds. J. van Woerden-Surink Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Ds. E.C. Roos

2e Advent

15 december

Ds. H.Leegte

Ds. J.Chr. Duhoux-Rueb Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Kinderkerstfeest

Geen dienst. Den Ilp 10.00 uur: Kerstpoppenspel

Ds. F.Ph. Groeneveld

1 december 1e Advent

8 december

3e Advent

22 december 4e Advent

24 december Kerstavond

25 december

Ds. H. Leegte 22.00 uur m.m.v. Singelkoor Ds. H. Leegte Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Ds. A.A. Rijken en Essemie van Dunné Kerst voor jong en oud

Ds. E.C. Roos

Kerst

29 december

Geen dienst

Geen dienst

Geen dienst

5 januari

Ds. E.C. Roos Nieuwjaarsdienst

Ds. A.A. Rijken Kom-in-de-kring en Kinderkerk

Geen dienst

Collectebestemmingen in december • 1 en 8 december - Stichting Kruispost De Stichting geeft primaire medische hulp aan onverzekerde die tussen wal en schip vallen en mensen in geestelijke nood. De Kruispost probeert haar doel te bereiken door de exploitatie van een medisch centrum in de binnenstad waar gratis medische en psychosociale hulp wordt gegeven. De aard van de hulpverlening is vergelijkbaar met die van een huisartsenpraktijk. Rekeningnummer: 46.71.652 St. Vrienden Kruispost

Als u niet in de dienst aanwezig was en toch iets wilt bijdragen aan het project kunt u dat via de aangegeven bankrekeningen doen.

• 22 december – Voedselbank Amsterdam Voedselbank Amsterdam (VBA) is in 2005 opgericht en heeft als doel direct voedselhulp te bieden aan mensen in armoede, het verminderen van het sociaal isolement en bijdragen aan de zelfredzaamheid van mensen. De Voedselbank gaat verspilling van voedsel tegen door dit bij bedrijven in te zamelen en gratis te verstrekken aan mensen die onder de armoedegrens leven. Rekeningnummer: 42.31.650 Voedselbank Amsterdam

• 25 december – Jeannette Noëlhuis Jeannette Noëlhuis is een leefgemeenschap in Amsterdam Zuidoost. De levensstijl is gebaseerd op eenvoud, gastvrijheid, gebed en directe actie voor een betere samenleving. De gemeenschap is ontstaan vanuit de Catholic Workerbeweging in de Verenigde Staten. Rekeningnummer: 27.25.828 Jeannette Noël Huis Amsterdam

• 24 december – Stoelenproject Het Stoelenproject stelt zich tot doel een laagdrempelige opvang te zijn voor mensen die dak- en/of thuisloos zijn in Amsterdam. Daarnaast wil het de bewustwording • 15 december – Fonds Bijzondere Noden Amsterdam bevorderen van de dak- en thuislozen problematiek, De werkgroep Geweldloos Samenleven is ontstaan uit de Doopsleemten in de bestaande hulpverlening aantonen en onder gezinde Broederschap in Nederland en wil een bijdrage leveren aan de bestrijding van het toenemende geweld in onze samenleving. de aandacht brengen van overheden en particulieren. Rekeningnummer: 13.20.598 Stoelenproject Amsterdam Rekeningnummer: NL49 INGB 0000 2946 97

1 2 – I N D I T A M S T E R D A M DECEMBER

Wat is dat met die man uit Nazareth? Door Frits Groeneveld

Recommend Documents