Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Wat heeft een sportvereniging nodig?
www.utrecht.nl
Postbus 2158, 3500 GD Utrecht Bezoekadres Kaatstraat 1, Utrecht Telefoon 030 - 286 28 02 E-mail
[email protected] www.utrecht.nl
2009 - 0788.1
Dit heeft een sportvereniging nodig!
Waarom deze brochure? Sportverenigingen vormen de basis voor de Utrechtse sport. De verenigingen en de vrijwilligers áchter de verenigingen, maken Utrecht tot een prachtige sportstad. Een stad waar we willen dat iedere Utrechter terecht kan voor een sport naar keuze op zijn of haar eigen niveau.
De sportverenigingen en de gemeente Utrecht hebben dus hetzelfde doel voor ogen: zorgen dat Utrechters naar hartenlust kunnen sporten en terecht kunnen bij goed functionerende verenigingen. Om de verenigingen in hun waardevolle werk te ondersteunen, heeft de gemeente Utrecht het naslagwerk: ‘Dat heeft een sportvereniging nodig!’ uitgebracht. Het naslagwerk gaat uitgebreid in op vragen die sportverenigingen hebben over bijvoorbeeld accommodatieverhuur, maar ook over zaken als subsidies en andere ondersteuningsmogelijkheden die de gemeente Utrecht en de Vereniging Sport Utrecht (VSU) bieden. Deze brochure geeft beknopt de inhoud van het naslagwerk weer en biedt sportverenigingen een eerste kennismaking met alles wat de gemeente Utrecht en de VSU te bieden hebben. Een overzicht van de aanwezige mogelijkheden dus. Voor nadere bestudering van een specifiek onderwerp kan het naslagwerk zelf er bij worden gepakt. Deze is te vinden op: www.utrecht.nl/sport.
3
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Sport als doel en sport als middel ‘Utrecht is een dynamische sportstad waar iedereen meedoet op zijn of haar niveau.’
Zo luidt de missie van de gemeente Utrecht... en eigenlijk komt de stad daar al aardig dicht bij in de buurt. Sportverenigingen worden door de gemeente dan ook als uiterst belangrijk gezien! Talloze sportverenigingen bieden Utrechters immers de mogelijkheid om vrijwel alle sporten actief te beoefenen. Dat is dus het eerste doel: sport beoefening! De gemeente vindt het belangrijk dat de gezamenlijke sport verenigingen dit doel voor ogen houden en blijven(d) nastreven. Het merendeel van de gemeentelijke sportsubsidies gaat daar dan ook aan op. Maar sport kan ook verder kijken en méér betekenen. Dan gaat het om dieper liggende zaken als: sociale binding, maatschappelijke participatie en integratie. Dan wordt sport ingezet als middel om met z’n allen nóg beter samen te leven. Voor die extra inzet is er uiteraard extra subsidiegeld beschikbaar.
Globale verdeling van het gemeentelijk sportbudget
Wanneer is een sportvereniging een sportvereniging?
Het gemeentelijk sportbudget bedraagt ongeveer 25 miljoen euro. Voor alle sporten zijn er, verspreid over de hele stad, sportaccommodaties en -voorzieningen. De meeste zijn in het bezit van de gemeente. Ruwweg 60% (zo’n 15 miljoen euro) van het sportbudget op de gemeentebegroting gaat naar die gemeentelijke accommodaties en voorzieningen. Voor de sportsubsidies en de extra inzet samen is er zo’n 5 miljoen euro (20%) per jaar beschikbaar. En de resterende 20%? Die gaat naar de zwembaden en dus de zwemmers.
Om te bepalen wat voor de gemeente Utrecht een sportvereniging is, is er een definitie opgesteld: ‘Een sportvereniging met volledige rechtsbevoegdheid die als voornaamste activiteit (al dan niet in competitieverband) gelegenheid biedt structureel sport te beoefenen in de gemeente Utrecht. De sportvereniging moet aangesloten zijn bij één of meerdere erkende overkoepelende sportorganisaties (die bij voorkeur lid zijn van NOC*NSF). De sportvereniging mag geen mensen uitsluiten van lidmaatschap en moet volgens haar statuten eventuele inkomsten en baten inzetten ten behoeve van de eigen sportvereniging.‘ Meer informatie afdeling Sport, gemeente Utrecht: 030 - 286 28 02 of
[email protected].
4
Wat heeft een sportvereniging nodig?
5
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Subsidie en ondersteuning Sportverenigingen doen het werk, de gemeente stimuleert en de VSU ondersteunt.
Directe subsidie Vanaf 2009 is er een nieuwe subsidieregeling: iedere sportvereniging kan een subsidiebedrag per (actief) lid krijgen. Voor bepaalde leeftijdscategorieën en speciale doelgroepen is een hoger subsidiebedrag beschikbaar!
Indirecte subsidie Sportverenigingen binnen de gemeente Utrecht kunnen de sportaccommodaties van de gemeente tegen een gesubsidieerd huurtarief (zeg: met korting) huren.
Meedoen aan speciale projecten De gemeente Utrecht biedt sportverenigingen de mogelijkheid om mee te doen aan speciale sportprojecten, zoals: BOS-project (Buurt Onderwijs Sport), MeedoenAllochtone Jeugd door Sport, Sport Scoort! en Enjoy Sport.
De gemeente stimuleert en de VSU ondersteunt De gemeente Utrecht stimuleert sportverenigingen bij het behalen van hun ambities. Op hun beurt helpen sportverenigingen de ambities van de gemeente te realiseren. In de eerste plaats door een goed sportaanbod voor de Utrechtse bevolking te realiseren. Maar ook door extra inzet op de bredere, maatschappelijke gebieden, zoals: sociale binding, participatie en integratie. Alle Utrechtse sportverenigingen kunnen hiernaast terecht bij de Vereniging Sport Utrecht (VSU) voor advisering, ondersteuning én belangenbehartiging op het gebied van zowel top- als breedtesport. De gemeente Utrecht subsidieert de VSU voor die werkzaamheden.
6
Wat heeft een sportvereniging nodig?
Sportpromotie De gemeente Utrecht en VSU zorgen samen voor mogelijkheden waarmee sport verenigingen reclame kunnen maken. Voorbeelden? Sport Experience Utrecht, SportU en de ‘sportgids’.
Surf voor nadere informatie naar www.utrecht.nl/sport (gemeente) of www.sportutrecht.nl (VSU).
7
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Ondersteunende sportorganisaties
Wie doet wat?
De gemeente streeft naar een goede samenwerking tussen alle ondersteunende sportorganisaties.
Gemeente Utrecht zelf
Sportverenigingen onderling
• Gemeentelijk sportbeleid en regie over de uitvoering; • Stimuleert de utrechtse sport (bijvoorbeeld met subsidies); • Biedt sportaccommodaties aan (en zorgt voor het onderhoud).
Natuurlijk kunnen sportverenigingen ook bij elkaar terecht voor het uitwisselen van tips, informatie en ervaring(en). Dat kan binnen dezelfde tak van sport, maar ook met andere sportverenigingen, bijvoorbeeld binnen een bepaald gebied zoals een stadswijk. Let op In de Sportgids van Utrecht zijn alle erkende sportverenigingen en -organisaties te vinden.
Vereniging Sport Utrecht (VSU) • Belangenbehartiging op het gebied van sport, sportverenigingen en sporters; • Begeleiding individuele topsporters; • Coördinatie netwerkbijeenkomsten per tak van sport en platform van topsportverenigingen; • Verenigingsondersteuning op talloze gebieden: management en organisatie, financiële en juridische zaken (subsidies en sponsoring), interculturalisatie, beleid en bestuur (topsport), talentontwikkeling, gehandicaptensport, doelgroepensport (jeugd, ouderen, allochtonen), vrijwilligersbeleid, inzet professionals, betaalbaarheid van de sport (U-pas, Jeugd Sportfonds), waarden en normen in de sport. De VSU speelt een centrale rol in de ondersteuning en is in veel gevallen voor verenigingen het eerste aanspreekpunt.
Sportbonden • Sporttechnische deskundigheid en advisering; • Verenigingsondersteuning binnen de ‘eigen’ tak van sport.
Beweegmakelaars in de wijken • Zorgen voor stimulering van de sport en samenwerking tussen instellingen in de wijken (sportverenigingen, scholen, wijkbureau, jeugdgezondheids zorg GG&GD, welzijnswerk en dergelijken); • Stemmen vraag en aanbod binnen de wijk op elkaar af; • Belangrijkste doelgroepen: kinderen en jongeren tussen vier en achtien jaar; • Zijn in dienst bij de wijkwelzijnsorganisaties (wwo’s).
Overige sportorganisaties • Sportservice Midden-Nederland • Gehandicaptensport Nederland • Nationale Sport Alliantie (NSA) • Nederlands Instituut voor Sport & Bewegen (NISB) • NOC*NSF • Ook zijn er drie sportloketten voor mensen met een functiebeperking in Utrecht
Surf voor alle informatie én de details naar: www.utrecht.nl/sport 8
Wat heeft een sportvereniging nodig?
9
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Sportaccommodaties
...van de gemeente Utrecht.
Accommodaties en verhuur De gemeente Utrecht verhuurt ruim 100 sportaccommodaties. • Binnensport: 13 sporthallen, 7 sportzalen en 45 gymzalen; • Buitensport: 29 sportparken, 1 tennispark en 3 atletiekbanen; • Zwembaden: 4. De gemeente verhuurt deze sportaccommodaties via het loket Verhuur Sport. Er is vastgelegd wat de regels en voorwaarden zijn waaronder accommodaties aan sportverenigingen worden verhuurd. Voor de verhuur van sporthallen tijdens de ‘spitsuren’ (op maandag t/m vrijdag vanaf 19.00 uur en in het weekend) is de stedelijke zaalverdelingscommissie verantwoordelijk. Bij de sportaccommodaties zijn er beheerders voor de dagelijkse gang van zaken die ook beschikbaar zijn als eerste aanspreekpunt. Naast de exploitatie (verhuur) en het onderhoud van de accommodaties maakt de gemeente ook werk van toezicht op en naleving van regels op het gebied van de sporttechnische en sociale veiligheid en schoonmaak en hygiëne. In het naslagwerk staan de details hierover en wordt de rol van de VSU bij de sport accommodaties beschreven. Let op Sportaccommodaties op De Uithof en de Vechtsebanen zijn niet in het bezit van de gemeente.
10
Wat heeft een sportvereniging nodig?
Surf voor meer informatie naar: www.sportutrecht.nl
11
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Over breedtesport
Alle sporten, voor iedereen.
Alle sporten, voor iedereen Verreweg de meeste sportverenigingen verzorgen hun aanbod in de breedte sport. Daarbij gaat het ruwweg om: alle sporten, voor iedereen! Over het algemeen zijn de sportverenigingen heel goed in staat hun ‘eigen zaakjes’ te regelen. De meeste sportverenigingen hebben oplossingen gevonden voor zaken als: leden werven én behouden en omgaan met eventuele wachtlijsten. Toch zijn er actuele, maatschappelijke ontwikkelingen waarmee ook de sport verenigingen worden geconfronteerd waardoor knelpunten kunnen ontstaan. Het naslagwerk ‘Dat heeft de sportvereniging nodig!’ heeft oog voor die ont wikkelingen en geeft uitgebreide informatie én tips over mogelijke oplossingen.
Het werven van vrijwilligers en kader Het kan voor sportverenigingen lastig zijn om steeds voldoende vrijwilligers en kader te werven - en te behouden! - om al het werk dat er bij een sportvereniging moet worden gedaan ook gedaan te krijgen. Mogelijkheden: • Werving en training vrijwilligers (vrijwilligerscentrale utrecht, beweeg makelaars in de wijken, adviezen van de vsu, cursussen - het programma clubkoers! - Van sportbonden); • Aansluiten bij onderwijs en opleidingen door (maatschappelijke) stages en bijbaantjes voor scholieren en studenten (mbo en hbo); • Inzet van professionals in diverse ‘nieuwe functies’, zoals: de verenigings manager, de combinatiefunctionaris (gecombineerde baan bij sport vereniging-en-school, of sportvereniging-en-wijkwelzijnswerk).
12
Wat heeft een sportvereniging nodig?
13
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Werven en behouden van leden Om nieuwe (jeugd-)leden te werven kunnen verenigingen zich promoten bij de inwoners van Utrecht. Naast eigen activiteiten kan een sportvereniging ook deelnemen aan projecten en activiteiten die de gemeente organiseert zoals: • Sport Experience Utrecht • Meedoen Allochtone Jeugd door Sport Het behouden van leden wordt soms ervaren als een knelpunt. Mogelijkheden hierbij zijn: • gebruik maken van subsidieregeling waarbij bepaalde doelgroepen een hoger subsidiebedrag krijgen; • ontwikkelen van vernieuwend sportaanbod; • fusie of samenwerkingsverbanden tussen sportverenigingen. De VSU kan bij een dergelijk proces ondersteuning en advisering bieden. Let op Kijk voor meer informatie over de mogelijkheden op www.utrecht.nl/ sport.
Participatie Het is moeilijk om de participatie van ouders afdoende te organiseren, waar door het deelnemen van de jongere jeugd aan de sport soepel(er) kan verlopen. Bij het inschrijven van nieuwe (jonge) leden, kunnen er afspraken met ouders worden gemaakt over verwachtingen op het gebied van hun betrokkenheid.
Financiering Het is moeilijk om aan voldoende ‘extra inkomsten’ te komen voor het realiserenvan noodzakelijke én extra acties. Huidige mogelijkheden hiervoor zijn onder anderen: • de sportvereniging ontwikkelen in de richting van een sociale onderneming (waarbij het clubhuis, de kantine, de overige voorzieningen bijvoorbeeld beschikbaar komen voor de buitenschoolse opvang); • samenwerking met andere maatschappelijke partners, fondsenwerving voor eenmalige initiatieven (leefbaarheidsbudget via de wijkbureaus, VSB-fonds, Oranjefonds voor integratieprojecten).
Sportaanbod voor specifieke doelgroepen In het naslagwerk komt tevens informatie aan de orde over mogelijkheden van een sportaanbod voor: • mensen met een functiebeperking (lichamelijk, verstandelijk en psychisch); • 55-plussers; • Jeugd; • Andere groepen waarbij de sportparticipatie achter blijft. Sportverenigingen die werk maken van het faciliteren van leden uit ‘speciale doelgroepen’, komen in aanmerking voor extra faciliteiten en financiële middelen.
14
Wat heeft een sportvereniging nodig?
Het naslagwerk geeft met name bij dit thema een hele reeks adressen van interessante en nuttige sites: > www.sportutrecht.nl > www.sportkaderpool.nl > www.utrecht.nl/sport > www.jeugdsportfonds.nl > www.utrecht.nl/sportu > www.u-pas.nl > www.sportservicemiddennederland.nl
15
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Over topsport Extra aandacht voor tien kernsporten
Kernsporten zijn: atletiek, basketbal, handbal, hockey, roeien, schaatsen, voetbal (amateurs), worstelen, wielrennen en zwemmen.
Hoewel de gemeente Utrecht een groot sporthart heeft, is er - in het sport beleidsplan ‘Sport in het hart’ (voor de periode 2007-2010) - gekozen voor tien kernsporten als het om aandacht voor topsport gaat. Die kernsporten zijn: atletiek, basketbal, handbal, hockey, roeien, schaatsen, voetbal (amateurs), worstelen, wielrennen en zwemmen.
De kernsportvereniging Om een kernsportvereniging te worden, moet aan de volgende voorwaarden worden voldaan: • De vereniging heeft minimaal één team dat op het hoogste landelijk niveau (senioren) uitkomt, of individuele sporters met de ‘topsportstatus’ (s1 of t1); • De vereniging heeft voldoende professioneel kader, er is een stabiel en volledig bestuur, de technische staf is gekwalificeerd, er zijn voldoende trainers en coaches en de financiële basis van de vereniging is gezond; • De vereniging heeft een visie op topsport én is een belangrijke meerwaarde voor de omgeving. Let op Meer informatie is te vinden in de gemeentelijke Kernsportnota 2006.
Wisselwerking topsport - breedtesport Breedtesport en topsport zijn met elkaar verbonden en kunnen elkaar versterken. Dat is de boodschap en daar houdt het sportbeleid van de gemeente Utrecht aan vast. Daar zit ook de link van de sportvereniging met de omgeving. Topsporters worden niet alleen ingezet voor de vereniging, maar ook voor de tak van sport in Utrecht én voor de stad. Topsporters worden ingezet voor het trainen van jongeren, het geven van clinics en het bieden van ondersteuning bij sportstimuleringsprojecten zoals Sport Experience Utrecht. De Vereniging Sport Utrecht (VSU) speelt in die wisselwerking een belangrijke rol: • Advisering over het maken van topsportbeleid door de vereniging; • Ondersteuning bij het maken van doorstroombeleid en het opzetten van talentcentra; • Informatie over de mogelijkheden en werkwijze van de loot-school - het Leidsche Rijn College en het Vianova College - voor jonge, leerplichtige topsporters.
16
Wat heeft een sportvereniging nodig?
17
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Monitoring
Gaat alles naar wens? Om te weten of het Utrechts sportbeleid - zoveel mogelijk inwoners van Utrecht te laten sporten - ook echt helpt én werkt... is het goed om dit systematisch te onderzoeken en bij te houden. Dat gebeurt dus ook. Door middel van monitoring, gekoppeld aan reeds bestaande monitor-systemen, waarvoor - in de meeste gevallen - geen extra ‘werk’ van de sportverenigingen hoeft te worden gevraagd. Het naslagwerk geeft een opsomming van de ‘monitors’ waarin ook informatie over sport(beoefening) wordt meegenomen.
18
Wat heeft een sportvereniging nodig?
Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling
Voor meer informatie over deze brochure of het naslagwerk ‘Wat heeft een sportverenging nodig?’ kunt u contact opnemen met de afdeling Sport van de gemeente Utrecht.
Colofon Uitgave
Drukwerk
Gemeente Utrecht, Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Afdeling Sport
OBT Opmeer, Den Haag
Datum Januari 2010
Fotografie A. van Daal, B. Spiertz, W. Mes
Vormgeving buro-Lamp, Amsterdam
Meer informatie Gemeente Utrecht, afdeling Sport Telefoon 030 - 286 28 02 E-mail
[email protected] www.utrecht.nl/sport
Een uitgave van de gemeente Utrecht, speciaal gemaakt voor alle sportverenigingen in de stad Utrecht.
Wat heeft een sportvereniging nodig?