b
WAT GA JE DOEN?
Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het Joods Historisch Museum. Het onderwerp van je presentatie is:
ONDERWERP:
JODENVERVOLGING 1940 - 1945 SCHOOLOPDRACHT
g n i g l o v r e v Joden
Baal stof met jodensterren Vervaardiger: Fabrikant de Nijverheid Materiaal: textiel Jaartal: 1942
Het Joods Historisch Museum is onderdeel van het Joods Cultureel Kwartier.
SCHOOLOPDRACHT
ONDERWERP:
JODENVERVOLGING 1940 - 1945
b
HOE PAK JE HET AAN? OP SCHOOL
ONDERZOEK
Je leest de informatie. Je maakt de opdrachten. Je bereidt je presentatie voor met je mindmap. IN HET MUSEUM PRESENTATIE
Je onderzoekt samen voorwerpen die je laat zien tijdens je presentatie. Je geeft met elkaar een presentatie van 4 minuten.
Vals persoonsbewijs Jaartal: 1944
Joods Historisch Museum Voortgezet Onderwijs
ONDERWERP:
SCHOOLOPDRACHT
JODENVERVOLGING 1940 - 1945
ONDERWERP:
SYNAGOGE JODENVERVOLGING
SCHOOLOPRACHT
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog leefden er in Nederland zo’n 140.000 joden. De geschiedenis van de Nederlandse joden begint echter al rond het jaar 1600 met de vestiging van de eerste joden uit Spanje, Portugal en later ook uit Oost- en MiddenEuropa. Joden maken dus al eeuwenlang onderdeel uit van de Nederlandse samenleving. Op 10 mei 1940 viel nazi-Duitsland Nederland binnen. Snel daarna nam de Duitse bezetter de eerste maatregelen die joden isoleerden van de rest van de bevolking. In januari 1941 moesten alle joden zich laten registreren en de eerste razzia’s, jacht op mensen, vonden kort daarop plaats. De wet die voor alle Nederlandse inwoners gelijke rechten garandeerde, gold opeens niet meer voor het joodse deel van de bevolking. Anti-joodse maatregelen De nazi’s richtten in februari 1941 de Joodsche Raad op. Ze gebruikten de Joodsche Raad om contact met de joodse gemeenschap te onderhouden en alle anti-joodse maatregelen door te geven. Deze maatregelen volgden elkaar snel op: joden mochten niet alle beroepen meer uitoefenen, ze moesten hun spaargeld inleveren, joodse kinderen mochten niet meer naar openbare scholen, het werd joden verboden te telefoneren, bij niet-joden op bezoek te gaan, auto te rijden en nog veel meer. Vanaf 3 mei 1942 moesten alle joden vanaf 6 jaar een jodenster op hun kleren dragen. De stof werd gemaakt door de voormalig joodse textielfabriek N.V. Stoomweverij De Nijverheid in Enschede, die inmiddels onder Duits gezag stond. Een ster kostte 4 cent.
Max, Esther en Barend Smeer Jaartal: 1942
De naziterreur tijdens de Tweede Wereldoorlog vernietigde vrijwel het hele joodse leven in Nederland.
Verzet Er was ook verzet tegen de nazi’s: er werd hulp geboden bij onderduiken, er werden documenten vervalst en er werden bijvoorbeeld telefoonlijnen en bevoorradingstransporten van de bezetter onklaar gemaakt. Het was voor iedereen erg gevaarlijk om verzet te plegen; voor joden, die toch al vervolgd werden, helemaal. Door alle anti-joodse maatregelen was hun bewegingsvrijheid sterk beperkt. Toch zijn ongeveer duizend joden actief geweest in het verzet; de helft daarvan heeft de oorlog niet overleefd.
Joods Historisch Museum Voortgezet Onderwijs
SCHOOLOPDRACHT
JODENVERVOLGING 1940 - 1945
Lees de informatietekst a. Wanneer werd Nederland bezet door nazi-Duitsland?
b. Noem een paar anti-joodse maatregelen.
c. W aartoe dienden de maatregelen van de nazi’s?
d. Wat is een razzia?
e. Wat was de functie van de Joodsche Raad?
f. N oem een aantal vormen van verzet.
g. Ook joden zaten in het verzet. Wat vind je daarvan?
Joods Historisch Museum Voortgezet Onderwijs
SCHOOLOPDRACHT
JODENVERVOLGING 1940 - 1945
Onderzoek je voorwerp Bekijk de stof met jodensterren op pagina 1 van het informatieblad. Dit voorwerp ga je in het museum beter bekijken en is belangrijk voor je presentatie. a. Wanneer werd de jodenster ingevoerd?
b. Waar kon de jodenster worden gekocht?
c. W aarom werd de jodenster ingevoerd?
e. Wat vind je daarvan? Leg je antwoord uit.
Ga naar de website van het museum, www.jhm.nl Typ bij zoeken dokwerker en klik op het vergrootglas. Lees de informatie over De Dokwerker. a. Leg uit wat de Februaristaking was.
b. Wanneer was deze staking?
c. W at was de aanleiding voor deze staking?
Joods Historisch Museum Voortgezet Onderwijs
SCHOOLOPDRACHT
JODENVERVOLGING 1940 - 1945
Ga naar www.joodsmonument.nl ul bij zoek het adres Spanjaardslaan 133 in. Klik op de regel Gezin de V Jongh, Spanjaardslaan 133: filmpjes en een virtuele rondleiding. Lees het verhaal over het gezin De Jongh uit Leeuwarden. a. Wat gebeurde er met dit gezin op 12 november 1942?
b. Bekijk het eerste filmpje. Hoe verliep het vertrek?
c. H oe reageerden de mensen op straat?
d. Wat vind je daarvan? Licht je antwoord toe.
e. Bekijk het tweede filmpje. Wat is er gebeurd met de spullen van het gezin de Jongh?
f. W at is er gebeurd met de familie?
Maak een mindmap a. Vraag je leerkracht om de mindmap. b. Bereid je presentatie voor: - Vul de mindmap aan met informatie over je onderwerp en voorwerp. - Bepaal samen wie wat vertelt.
Joods Historisch Museum Voortgezet Onderwijs
