Wat als … een goede maaltijdzorg onvergetelijk wordt? Aline Le Clef – Senior Concept Development Manager Seniors Market
AGENDA
1. Prevalentie van ondervoeding
2. Oorzaken van ondervoeding
3. Gevolgen van ondervoeding
4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren
5. Een goede maaltijdzorg voor senioren met dementie is onvergetelijk
1. Prevalentie van ondervoeding
Ondervoeding op basis van MNA-schaal (Defloor & Grypdonck, 2007) Ondervoed (MNA < 17 punten) 35,9% Risico op ondervoeding (17 ≤ MNA ≤ 23,5) 41,9% Geen ondervoeding (Screeningsscore ≥ 12 of MNA ≥ 24) 22,2%
NutriAction 2008: 5334 senioren : 60% risico op ondervoeding 16% ondervoeding
2. Oorzaken van ondervoeding 1. Fysiologische veranderingen van het lichaam bij het ouder worden
De vetmassa neemt toe en spiermassa neemt af Longfunctie neemt af met ouder worden, gemiddeld met 30ml per jaar Verminderde nierfunctie Vertraagde maaglediging (verminderde eetlust) Zicht en gehoor vermindert Veranderingen in sensorische perceptie (smaak en geur) Metabolisme van Ca en Vit D Tandproblematiek / kunstgebit Dehydratatie Diëten ‘zelf voorgeschreven’
2. Oorzaken van ondervoeding 1. Fysiologische veranderingen van het lichaam bij het ouder worden
Veranderingen in maagdarmstelsel:
Vermindering in absorptievermogen Calcium Eiwitten Vit D
Verandering zuurtegraad in maag Constipatie en spastisch colon Verminderde glucosetolerantie
2. Oorzaken van ondervoeding 2. Psychologische oorzaken
Isolement
3. Andere
Stijgende zorggraad : Slikproblemen, dementie,… Voedingsprofiel Financiële omstandigheden Restrictieve diëten
3. Gevolgen van ondervoeding Gewichtsverlies Gestoorde wondheling Mentaal Immuunsysteem Spierfunctie Gastro-intestinale functie Respiratoire functie Cardiovasculaire- en nierfunctie Heupfracturen => ¼ sterft na 6 maanden
Ondervoeding is een negatieve factor op de kwaliteit van leven en de gezondheid van de senioren
4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren
Wist U dat?
De maaltijd is voor de bewoners één van de belangrijkste aspecten in zijn dagelijkse bezigheid ( +/- 30 % van de daginvulling )
Het is dan ook uiterst belangrijk dat wij hieraan de nodige aandacht besteden
Film Mariette page 8
4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren
Hoe de bewoner zijn maaltijd beleeft kan van verschillende factoren afhangen 1. Persoonlijke problemen bij de bewoner (slikproblemen, dementie,…)
2. Omgevingsfactoren (geluidshinder, gedrag medebewoner,…)
page 9
4. Aandachtspunten bij het maaltijdgebeuren
Produktie van de maaltijden KEUKEN
communicatie
Distributie van de maaltijden AFDELING
10 –
Maaltijdproduktie Levenskwaliteit staat centraal Voeding op maat van de bewoner Smaakvolle, evenwichtige maaltijd (aandacht voor voldoende energie en eiwitten) Aandacht voor kruiden en specerijen Regionale gewoonten, populaire gerechten Aangepast voedingsaanbod : textuurmaaltijden, smoothies,… Kritisch in vraag stellen van restrictieve diëten (vetarm,..) + steeds op medisch voorschrift
Maaltijddistributie
Bulk / geportioneerd Creëren van huiselijke sfeer Tafeletiquette Geurprikkels creëren : koffie zetten op de afdeling, ontbijtbuffet, animatie-activiteiten
Tijdstip van de maaltijden Mijden van overlast aan prikkels (lawaai, onaangepaste muziek) Vriendelijkheid, geduld en een positieve kijk, zijn belangrijke troeven voor een aangename communicatie
Maaltijddistributie
Presentatie van het bord
Gebruik van aangepast eet- en drinkmateriaal
Belang van goede communicatie
Onmiddellijke en directe communicatie naar keuken: onregelmatigheden, suggesties, opmerkingen
■ Menucommissies ■ Eetfiche bewoners ■ Beoordelingsformulier
Communicatie met de bewoners (menu - aanbod, wijzigingen in menu) Correcte communicatie tussen keuken en afdelingen ■ Gesneden : problemen motoriek ■ Gemalen : kauwproblemen (enkel vlees gemalen) ■ Geblixt : slikproblemen (geblixte groenten + vlees , puree) ■ Vloeibaar : voedselweigering, …
Een goede maaltijdzorg voor senioren met dementie is ‘onvergetelijk’ Specifieke aanpak Degeneratieproces van de hersenen : kennen – herkennen – kunnen Criteria 1.
Geheugenstoornissen (bv: keukenlivingsyndroom)
2.
Een of meer cognitieve stoornissen (bv. taalstoornis)
3.
Beperking in sociaal en beroepsmatig functioneren
Dementiegolf op komst
page 15
Aandachtspunten bij maaltijdgebeuren
Kenmerk
Aanpak
Verlies aan zicht doordat de ooglens vergeelt: Minder licht waarnemen (onrustig worden tegen de avond)
Voldoende licht te voorzien Lichten vlugger tijdens de dag aandoen
Desoriëntatie Algemene verwardheid en geheugenproblemen
Kalender en klok Inspelen op gerechten die ze (her)kennen Zoete gerechten uit de kindertijd
Moeilijker contrasten inschatten
Contrasten creëren met kleuren Rood stimuleert de eetlust
Toenemende taalproblemen
Simpele ‘ja’ ‘neen’ vragen stellen
Reukvermogen daalt
Stimuleren van creëren van geurprikkels koffie op afdeling, animatie-activiteiten
Smaakveranderingen
Zoet wordt meest geapprecieerd (kindertijd) Smaak van de maaltijd ‘opboosten’ (kruiden)
Onrust
Vermijden van overvloed aan prikkels Tafellinnen, tafeldecoratie, aanbieden van slabben
Oneetbare zaken aanzien als eetbaar
Geen placemats met foto’s van voeding
page 16
Aangepast voedingsaanbod: Fingerfood
page 17
Voorbeeld: maaltijdomgeving
page 18
Voorbeeld: maaltijdomgeving
page 19
Dank voor jullie aandacht !
