Teken • Teken zijn kleine spinachtige beestjes die vooral in bomen en struiken zitten. • Ze variëren in grootte van een halve tot enkele millimeters. • Ze worden zelden groter dan een centimeter. Teken zijn parasieten. • Ze leven van bloed dat ze opzuigen bij mensen en dieren.
Wanneer zijn teken actief • De periode dat ze voorkomen hangt sterk af van het weer. • Van april tot september zijn ze zeker aanwezig.
Wat doen ze • Teken voeden zich met bloed van warmbloedige zoals muizen, herten, egels, honden, mensen enz. • Teken kunnen NIET springen of vliegen. • Ze laten zich op hun gastheer vallen en hechten zich vast aan de huid. • Nu zal de teek bloed gaan zuigen. • Als hij niet gestoord wordt kan het volzuigen een etmaal tot 7dagen duren, waarbij het achterlijf van de teek groeit.
Hoe zien teken eruit.
Teken Beet • De tekenbeet is in principe pijnloos maar begint na enkele uren wat te jeuken.
Waar komen teken voor • 41 procent van de tekenbeten opgelopen in het bos en 31 procent in de eigen tuin, dus ook bij het tuinieren loop je risico. Ook in duinen zijn veel teken te vinden. • Tekenbeten komen het vaakst voor als het een beetje warm en vochtig is. Bij temperaturen onder de 5-10 graden Celsius zijn ze nauwelijks actief. • Voor de meest riskante gebieden in Nederland zie de kaart op de volgende blz.
Waar komen ze voor in Nederland
Ziekte van Lyme • Sommige teken zijn besmet met bepaalde ziektekiemen/bacteriën. • Bij het zuigen van bloed kan zo’n bacterie worden overgedragen op de gastheer. • De meest bekende ziekte is de ziekte van Lyme. • Wanneer deze ziekte van Lyme niet behandeld wordt kan dit tot ernstige ziekteverschijnselen leiden.
Wat zijn de eerste verschijnselen van de ziekte van Lyme • 3 tot 30 dagen na de beet: • Een ringvormige vlek op de plaats van de beet (ongeveer in 60% van de gevallen). • Deze vlek wordt geleidelijk groter en voelt warm aan. • Er kunnen zich griepachtige verschijnselen voordoen (echter zij de verschijnselen niet bij iedereen het zelfde).
Ziekte van Lyme Problemen in: • Spieren • Gewrichten • Zenuwstelsel • Hart ritme stoornissen
Verschijnselen ziekte van Lyme •
•
1. Uitslag of andere huidafwijkingen ter plaatse van de tekenbeet 2. Huiduitslag op andere plaatsen 3. Haaruitval 4. Onverklaarbare temperatuurverhoging, koorts 5. Onverklaarbare koude rillingen 6. Onverklaarbare transpiratie, nachtelijke zweetaanvallen 7. Ernstige vermoeidheid (vgl CVS) 8. Frequente infecties (o.a. sinusitis, luchtweginfecties) 9. Klierzwelling (hals, oksels, liezen) 10. Pijnlijke keel 11. Kortademigheid, hoesten 12. Toegenomen intolerantie voor alcohol, kater 13. Maagklachten, buikpijn 14. Verlies van eetlust 15. Veranderde stoelgang (obstipatie, diarree) 16. Onverklaarbare gewichtsverandering > 3 kg 17. Hartkloppingen , overslaan van het hart 18. Pijn in de borstkas, ribben 19. Pijn en/ of zwelling in gewrichten 20. Pijn in (aanhechting van) spieren en pezen) 21. Stijfheid in de nek, kraken van de nek 22. Stijfheid van gewrichten en/of rug 23. Hoofdpijn 24. Tintelingen, dove plekken, plaatselijk branderige of stekende pijn 25. Spiertrekkingen in het gezicht of elders 26. Spierkrampen, restless legs 27. Onverklaarbaar trillen of schokken 28. Halfzijdige gezichtsverlamming 29. Zwelling rond de ogen 30. Dubbelzien, tunnelzien, moeite met scherp zien 31. Overgevoeligheid voor licht 32. Pijn of jeuk in oren 33. Oorsuizen, zoemen of fluiten 34. Overgevoeligheid voor geluiden 35. Duizeligheid, evenwichtsstoornis, toegenomen reisziekte 36. Licht in het hoofd, problemen met staan/ lopen 37. Stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, woede-uitbarstingen 38. Somberheid en/of angstigheid, piekeren 39. Problemen met slapen (te weinig, te veel), vermoeid wakker 40. Verwardheid, moeite een gedachtespoor vast te houden 41. Moeite met concentratie, nieuwe informatie begrijpen, begrijpend lezen 42. Vergeetachtigheid, slecht korte-termijn geheugen 43. Oriëntatie problemen (verdwalen, dingen kwijt raken) 44. Problemen met spreken (woorden vinden, verkeerde woorden zeggen, stotteren, slecht articuleren) 45. Geïrriteerde blaas, niet kunnen ophouden van urine of juist moeilijk kunnen plassen. 46. Seksuele functiestoornis, verminderde zin in seks 47. Pijn in de onderbuik 48. Alleen mannen: Pijn in de zaadballen 49. Alleen vrouwen: Melkuitvloed uit de borst 50. Alleen vrouwen: Onverklaarde onregelmatige menstruatie
Verschijnselen rode kring
Ziekte van Lyme Niet iedereen wordt ziek van een tekenbeet. • De teek moet de bacterie bij zich dragen. • Moet meestal moet de teek langer dan 12 uur vastzitten. • De ziekte moet doorbreken dat gebeurt niet bij iedereen.
Behandeling ziekte van Lyme • Dit is door de huisarts te behandelen met een antibiotica. • Hoe langer men wacht met de behandeling hoe langer het herstel kan duren. • Een snelle diagnose is belangrijk. • Heeft iemand het ooit gehad kan hij het weer opnieuw krijgen.
Hoe voorkom je een tekenbeet • Draag kleren die armen en benen bedekken. • De broek in de sokken stoppen. • Lichte kleding dragen ( zo zien we eerder dat er wat op zit). • Draag een petje. • Blijft op de wandelpaden. • Vertrouw geen insect werende middelen. • Controleer op teken.
Controleer het lichaam op teken
Verwijderen van een teek • Pak de teek met een pincet zo dicht mogelijk bij d huid vast.
• Trek de teek er recht uit.
• Desinfecteer de huid. • Noteer de datum van de beet van de teek.
Naar de dokter of niet?! • U hoeft niet bij elke tekenbeet naar de arts. • Verschijnt er na enkele dagen een rode ring dan is het raadzaam een arts te raadplegen. • Een rode vlek op de plaats van de beet is een normale reactie van de huid. • Zwangere vrouwen moeten altijd de huisarts raadplegen.
Onthouden • • • • •
Van april tot september zijn ze echt actief. Neem voorzorgsmaatregelen. Controleer op teken. Verwijderen teken z.s.m. Naar een arts wanneer enkele dagen na de beet een rode ring verschijnt of wanneer er griepachtige verschijnselen optreden.
Onthouden Zeker niet doen • De teek verpletten bij het aantreffen in de huid. • Teek proberen te verdoven. • Teek verbanden. • Vertrouw niet op insecten werende middelen. • Ga niet met elke tekenbeet naar de arts.
