WAKKER NIEuWS 15E JAARGANG
NR. 1 februari 2012
IE !
van de directeur
A CT
Wakker Dier mag terugkij ken op 2011 als een suc cesvol jaar voor de dieren. Enkele hoogtepunten: • Het leed van de miljoenen plofkippen (vleeskuikens) ein delijk definitief op de kaart in ons land, dankzij onze nieuwsberichten, tv- en radiospots. • Campagne Wakkere Kantine: veel bedrijfskantines schakelden om naar diervriendelijkere producten. • Stallen gaan beter beschermd worden tegen brand: er komt een Plan van Aanpak en het Bouwbesluit wordt gewijzigd. Maar, wat misschien wel het belangrijkste is: sinds de start van onze kiloknallercampagne is het aantal ‘diervriendelijke aanbiedingen’ significant gestegen. Zo’n 34 procent zelfs, zo blijkt uit de wekelijkse supermarktmetingen voor onze Wakkere Winkelaar. Ook het Productschap Vee en Vlees) ziet deze trend: “er is een toename van de verkoop van vlees dat voldoet aan welzijnseisen.” En dat klopt: inmiddels is 10% van de verkoop van dierlijke producten voorzien van een keurmerk voor dierenwelzijn! Een jaar geleden was dit nog geen 3%. De keerzijde is dat er ook nog steeds veel en diep gestunt wordt met goedkope vleesaanbiedingen. Door 2
een hardnekkig aanhoudende recessie en de toenemende concurrentie in supermarktland lijkt hier voorlopig nog geen einde aan te komen. In 2012 blijft de kiloknaller dan ook ons belangrijkste speerpunt. We gaan er bij bedrijven en supermarkten op aandringen dat zij helemaal stoppen met de verkoop van ‘plofkip’. Wij gaan voor een 100% overstap naar kip met minimaal 1 Beter Leven ster van de Dierenbescherming. Later dit jaar komen de varkens aan bod, om te zorgen dat zij hun krulstaartjes weer terugkrijgen. Ambitieus? Zeker! Maar onze ervaring leert dat het kan. De Nederlandse consument is de kiloknaller meer en meer beu. Nu is het tijd voor vasthouden en doorzetten. Met uw hulp kan Wakker Dier haar werk (blijven) doen. Wij en u, samen op weg naar een beter leven voor deze zo vaak vergeten dieren.
Arthur Wiltink Directeur stichting Wakker Dier
Grubbenvorst In het Limburgse dorpje Grubbenvorst dreigt de eerste ‘gigastal’ van Nederland te verrijzen. De Provincie lijkt een goedkeuring af te willen geven voor het bouwen van een stal met 1,1 miljoen (!) kippen en 35.000 varkens. Dit is meer dan tien keer zoveel als de grens waarbij men van een megastal spreekt. De stal in kwestie is extreem industrieel: kippen en varkens worden in etages op elkaar gestapeld. De kuikens worden zelfs op enorme lopende banden vetgemest. De ‘moeders’ die deze kuikens moeten voortbrengen, worden in kooien opgesloten.
1.100.
Staatssecretaris Bleker noemde een dergelijke stal afgelopen november nog een ‘exces’, dat niet bij Nederland past. Toch onderneemt hij niets tegen de bouw. Wakker Dier heeft bezwaar aangetekend tegen deze giga-dierenleedfabriek, evenals tientallen omwonenden en plaatselijke organisaties. We zullen alles uit de kast halen om de bouw tegen te houden.
35.000
prijs voor plofkip Lezers van NRC Handelsblad zagen ze in januari voorbijkomen: vier advertenties van Wakker Dier over de hele breedte van de krant. Deze advertentieruimte kost normaal zo’n 213.000 euro. Maar dankzij de steun van onze achterban kreeg Wakker Dier deze ruimte geheel gratis! Afgelopen zomer organiseerde NRC Media een ad-
vertentiewedstrijd voor goede doelen. Een vakjury beoordeelde de advertenties op vormgeving, de kracht van de boodschap, beeldgebruik en impact. Wakker Dier werd genomineerd en dankzij ruim 18.000 stemmen mochten we naar huis met de publieksprijs: vier gratis plaatsingen in NRC. Iedereen die gestemd heeft, bedankt!
evolutie van de kiloknaller
.000 Theropoda
Maniraptora
Galliformes
Gallus gallus domesticus
Gallus ‘industrialis’
Gallus ‘kiloknallus’
ca. 150 miljoen jaar v. C.
ca. 145 miljoen jaar v. C.
ca. 65 miljoen jaar v. C.
ca. 3.000 jaar v. C.
ca. 1950
ca. 2000
Na miljoenen jaren ontwikkeling van dinosauriër naar oervogel was daar de kip:
De ‘kiloknallerkip’ heeft al na enkele weken het gewicht van een volwassen dier. Deze
Gallus gallus domesticus. Een loopvogel, die het grootste deel van haar tijd scharre-
snelle groei put haar volledig uit. Veelal heeft ze moeite met ademen en is lopen zeer
lend doorbrengt, op zoek naar zaden en insecten. Ze is een sociale vogel, die samen
pijnlijk. Haar zwakke lichaam is vatbaar voor ziektes. Daarom krijgt ze vaak antibiotica
met haar groepsgenoten voor de kleintjes zorgt. De kip van nu echter, is geen echte
in haar voedsel. Terwijl een echte kip zo’n 6 jaar oud wordt, ligt de ‘kiloknallerkip’ al op
kip meer. Door jarenlang doorfokken op steeds goedkoper vlees is de ‘kiloknallerkip’
een leeftijd van 6 weken in de supermarkt. Ze is dan nog een kuiken.
ontstaan: een explosief groeiend kuiken met een topzwaar lichaam.
Laat een kip weer kip zijn. Koop geen kiloknallers.
Kijk voor diervriendelijke tips op wakkerdier.nl. Help mee: giro 4868 tnv Wakker Dier Amsterdam.
Illustratie: Rhonald Blommestijn
3 121220 kiloknaller - vervolg.indd 3
21-12-2011 12:46:36
ZO K HET AN OOK
kippen in de biologische houderij
Wakker Dier heeft het steeds vaker over wat er allemaal mis is met de plof kip, ook wel gangbaar vlees kuiken of kiloknallerkip ge noemd. Maar wat is dan het alternatief? Wanneer is een kip weer een kip? In de biologische houderij zijn de vleeskippen het beste af. Je kiest dan voor het EKO-keurmerk, of 3 sterren Beter Leven kenmerk van de Dierenbescherming. De kippen zijn van een ander ras dan de plofkippen:
4
ze groeien trager. En ze kunnen vrij naar buiten, de sappige groene weide in waar ze hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Een eko-kip leeft ongeveer twee keer zo lang als een kip in de vee-industrie. Hun weerstand is beter en ze hebben veel minder gezondheidsproblemen. Scharrelen, stofbaden, foerageren, rennen… De biologische kip is een stuk fitter dan de plofkip. Wat wil je ook, met maximaal 10 soortgenoten op een vierkante meter binnen, en buiten een royale 4 m2 per kip. Een heel verschil met het A4’tje waar de plofkip haar leven lang alles op moet doen.
5
ES !
zoo hoort het
sexy vegetariërs
Vogelparken met foie gras op het menu en een dolfijnenshow waar je een broodje bijna uitgestorven tonijn kunt kopen: deze misstanden zijn gelukkig de wereld uit. Wakker Dier sprak dierentuinen aan op het assortiment in hun restaurants. Met succes.
SUC C
Zoals elk jaar zet Wakker Dier bekende Nederlandse vegetariërs in de schijnwer pers en laat het publiek kiezen wie de meest ‘sexy’ vegetariër is. Ruim 20.000 mensen brach ten hun stem uit. BNN-presentatrice Nicolette Kluijver en profvoetballer Evgeniy Levchenko zijn de winnaars en zullen zich dit jaar voor verschillende campagnes van Wakker Dier inzetten.
Meest sexy!
6
Lidl haalt kwartelei uit schappen Supermarkten Lidl heeft rond de Kerstdagen alle kwarteleieren uit de winkel gehaald, nadat Wakker Dier hen erop wees dat de eieren afkomstig zijn van kwartels in legbatterijen. De Duitse supermarktketen bood de eieren als speciale kerstartikelen aan in al haar 360 vestigingen. Een belletje van Wakker Dier was genoeg om Lidl in beweging te krijgen. “‘Wij schrokken erg na het contact met Wakker Dier. Aangezien dit absoluut niet binnen ons beleid past, hebben we ook direct actie ondernomen door de kwarteleieren uit het schap te halen,” aldus een woordvoerder. In 2004 zegden alle supermarkten, na een campagne van Wakker Dier, toe om geen legbatterijeieren meer te verkopen vanwege het dierenleed.
Vorig jaar moesten we nog zoeken naar diervriendelijke lichtpuntjes op de menukaart. Inmiddels bieden vrijwel alle dierentuinen een assortiment met biologische snacks en vlees, serveren ze MSC-gecertificeerde vis en is er meer vegetarisch aanbod. Desondanks zetten we onze campagne voort, want ook de dieren op de menukaart hebben recht op een goed leven met frisse buitenlucht.
diervriendelijke BAM! De Koninklijke BAM-groep schakelt over op diervriendelijkere producten in haar kantine. BAM doet dit naar aanleiding van onze Wakkere Kantine campagne. BAM is de grootste bouwonderneming van Nederland. Het bedrijf heeft zo’n 26.000 medewerkers en brengt jaarlijks duizenden projecten tot stand. Op het gebied van duurzaamheid timmeren zij serieus (en letterlijk!) flink aan de weg. BAM biedt nu biologische eieren, vleeswaren en zuivel aan. Ook soepen en snacks zijn biologisch. De vis is MSC-gecertificeerd. Verder zijn één dag in
‘We werden wakker geschud door Wakker Dier’
Supermarktketen Coop prees de ‘Weelderkip’ in haar folders aan als diervriendelijk. Wakker Dier diende hierover een klacht in bij de Reclame Code Commissie. We kregen gelijk.
de week alle kant-en-klaar gerechten vegetarisch, en wordt er alleen nog reclame gemaakt voor verantwoorde producten. Door deze stappen promoveert de kantine op het BAM-hoofdkantoor in één klap van Kiloknaller Kantine naar Wakkere Kantine!
Arno Pronk van BAM.
BAM! tegen de kiloknaller
Coop verslikt zich in kip
Voorbeeld volgen De overgebleven kantines van BAM zullen dit voorbeeld in de toekomst volgen. “Het onderwerp dierenwelzijn stond eerder gewoon niet op onze agenda. We werden wakker geschud door Wakker Dier,” aldus Arno Pronk van BAM.
De Commissie oordeelde dat vlees pas diervriendelijk mag worden genoemd als de leefomstandigheden aanmerkelijk beter zijn dan die van reguliere kip uit de vee-industrie. Dat is op zich al een overwinning, maar het belangrijkste komt nog: de commissie gaf aan veel waarde te hechten aan de onafhankelijke beoordeling van de Dierenbescherming bij haar Beter Leven kenmerk. Wakker Dier is blij met de uitspraak van de RCC. Wij vinden het hoogst ongepast om Weelderkip –een plofkip met wat extra centimeters ruimte – diervriendelijk te noemen.
Niet dier-
vriendelijk!
Wakker Dier startte vorig jaar mei de Wakkere Kantine campagne om de bedrijfskantines in Nederland diervriendelijker te maken. 7
WAT JIJ D KUN OEN ?
donateur aan het woord
Op een prachtig landgoed aan de Kromme Rijn, vlak buiten Utrecht, wonen Joke en Jan van Schip. In de klaverweide rond hun boerderij staan jonge koeien vredig te grazen. We maken een praatje met Joke.
Samen met haar man Jan houdt ze koeien op hun biologisch bedrijf. “Biologisch maakt ons blij, we genieten er echt van om met de dieren bezig te zijn en met het land.” In 1997 maakten ze de overstap naar biologisch. Joke: “Als je kinderen krijgt, denk je goed na over wat je ze te eten geeft. En als je zelf voeding produceert, wil je het zelf ook goed doen. Dus zonder bestrijdingsmiddelen en zonder preventieve antibiotica, dat is gewoon gezonder. We waren daar altijd al heel bewust mee bezig.” ‘Wees je bewust hoe dieren geleefd hebben’ “Onze zoon Ruud was tijdens zijn leven een Wakker Dierenthousiasteling. Hij wees ons telkens op jullie acties. “Kijk, ze zijn weer in het nieuws. Zouden jullie niet ook eens wat overmaken?” zei hij dan. Daar zijn wij toen inderdaad ook mee begonnen. Want we denken er precies hetzelfde over als Wakker Dier: koopgedrag verandert welzijn. Al die wandelaars en fietsers op het landgoed hier, die willen graag de koeien buiten 8
zien staan. Maar ze hebben dat in eigen hand. Ik wil tegen ze zeggen: wees je bewust hoe dieren geleefd
hebben, als je in de winkel staat. En handel daarnaar. Pas dan verandert er echt wat.”
Joke en Ruud
zonder jou geen wakker dier
woensdag winkelaardag
nalaten aan de dieren
Zo’n 20.000 mensen ontvangen wekelijks de Wakkere Winkelaar: de digitale nieuwsbrief met diervriendelijkere aanbiedingen van de tien grootste supermarkten.
Spreekt ons werk je aan, ben je voor een dierwaardige vee-houderij en wil je bijdragen aan de strijd tegen de vee-industrie?
De abonnees hebben het al gemerkt: het lijstje supermarkten is iets veranderd. En omdat steeds meer supermarkten hun aanbiedingen op dinsdag bekend maken, versturen wij nu de Winkelaar op woensdag. Ben je nog geen abonnee, meld je dan nu aan via www.wakkerdier.nl/winkelaar
Wakker Dier o ntv
angt
geen (overheid
en is dus 100
s-)subsidies
%
afhankelijk va
donateurs.
n haar
Meer informatie op
www.wakkerdier.nl/ nalatenschap Of bestel de brochure (020) 460 4210
via
een beter leven voor dieren via uw testament nalatenschapsfolder.indb 1
18-5-2010 10:06:15
Denk er dan eens over om Wakker Dier in je testament op te nemen. Je beslist zelf welk deel van je nalatenschap ten goede komt aan Wakker Dier en in welke vorm dat gebeurt. Je hoeft daarvoor geen miljonair te zijn. Want alle kleine beetjes helpen om de acties van Wakker Dier kracht bij te zetten! Ook hoeft over een nalatenschap aan Wakker Dier geen belasting betaald te worden. 9
WAK WIN KER KEL
20. Wakkere shopper Ben jij een Wakkere Winkelaar? Draag nu moeiteloos je diervriendelijke boodschappen naar huis met deze stevige shopper van 100% biologisch katoen. Extra milieuvriendelijk, want het scheelt ook nog in de plastic tasjes! € 12,50
53. Damestop ‘Chicks just wanna have fun’
5. Pennen De nieuwe blauwschrijvende balpennen van Wakker Dier zijn gemaakt van 80% biologisch afbreekbare en composteerbare materialen. Te koop per stuk of in een voordelige set van 5 stuks! 1 voor € 1,75 5 voor € 7,50
Met deze top komt de zomer nog sneller onze kant op! Felroze met opdruk in ‘bling’ zilver. Nu van € 17,50 voor € 14,50
: Aanbieding 0 van € 17,5 0! voor € 14,5
59.Kookboek ‘Vegetarische Verrukkingen’ Verleidelijk Kookboek voor Echte Mannen. Actrice Katarina Justic en model Chandra Merx presenteren 12 heerlijke seizoensrecepten om mannen te verleiden tot vegetarisch eten. € 13,-
10
Bekijk het v olledige assor timen t op wakkerweb winkel.nl
Let op! Leverbaar vanaf 16 februa ri
wakkere bon Vul deze bon volledig in en vergeet daarbij je rekeningnummer en je handtekening niet. Knip de bon uit en doe ‘m direct op de post.
Hierbij machtig ik P&P Projects het totaalbedrag éénmalig af te schrijven van mijn rekening.
artikelnummer aantal maat bedrag
E
Van giro/bankrekening
E
Naam
E
Adres
E
Postcode
E
Woonplaats
E
Telefoonnummer
Administratie- en verzendkosten
E
E-mail
Extra gift aan Wakker Dier*
E
Datum
Totaalbedrag
E
Handtekening
m/v
55. Kookboek ‘Wat de pot schaft’ 4,00
*Bij een extra gift van € 25,- of meer, stellen wij het op prijs als je dit rechtstreeks op giro 4868 wilt overmaken. Deze bon in een envelop opsturen naar: P&P Projects, Wasaweg 16-C, 9723 JD GRONINGEN.
Gebruik de wakkere bon hiernaast voor je bestelling(en).
COLOFON Vormgeving Funktioneel Wit Rotterdam Fotografie wakker dier, Joost van manen, Menno herstel, rob voss, Humphrey Daniels tekst en eindredactie martijn scheutjens
Wakker Nieuws - februari 2012
Wakker Dier is fan van de Lisette ‘Veggie in Pumps’ Kreischer! Nu komt ze weer met een leuk kookbook voor iedereen – van snelle ondernemer tot ouder van een hectisch gezin – die makkelijk én gezond wil koken. Een fraai boek vol ecofabulous gerechten! € 18,95
WAKKER DIER
Postbus 92024 1090 AA Amsterdam
Tel. 020 - 460 42 10 Fax 020 - 460 42 19
www.wakkerdier.nl
[email protected]
Giro 4868 ISSN: 1876-0635
XXX-XXX-000