Waar het om gaat. 1 Sterk voor water 2006

Visie van het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht 2006

Waar het om gaat Het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht (AGV) is een waterschap met verantwoordelijkheid voor het waterbeheer en de waterstaatkundige veiligheid in het beheersgebied. Het waterschapsbestuur is democratisch gekozen. Een waterschap is dus een ‘functionele democratie’. Waterschappen vormen een regionale overheid. AGV is met de gemeente Amsterdam een samenwerking aangegaan waarbij alle AGV-taken én Amsterdamse ‘watertaken’ in Waternet zijn ondergebracht. AGV wil een actieve en betrouwbare waterbeheerder zijn, een sterke partner met oog voor ontwikkelingen in de wereld. De omgeving waarin AGV werkt, verandert doorlopend. Het klimaat verandert en stelt de waterbeheerder voor nieuwe uitdagingen. De samenleving en vooral de rol van de overheid daarin verandert en het krachtenveld waarin we onze taak uitoefenen, wordt steeds internationaler.

1 Sterk voor water 2006

AGVDWR visie n binnenwerk

31/1/06

10:14 am

Page 2

AGV kan deze ontwikkelingen aan door zich op drie sporen verder te ontwikkelen:

De drie invalshoeken ‘taken’, ‘inwoners’ en ‘partners’ vormen de kern van de visie van AGV die richting geeft aan het beleid van AGV. Voor een deel gaat het

– U kunt op AGV rekenen voor de waterschapstaken: veiligheid bieden tegen

hier om hoofdlijnen voor taken die AGV zelf uit zal voeren. Dat wordt uitgewerkt

overstroming, zorg voor een duurzame waterhuishouding, een goede waterkwaliteit en

in het Waterbeheerplan AGV 2006-2009. AGV geeft hier ook zijn visie op het

adequaat zuiveren van afvalwater. AGV reageert daarbij op lopende ontwikkelingen

functioneren van het waterschap in de bestuurlijke en maatschappelijke context.

en anticipeert op trends die verwachtingen inhouden voor de toekomst.

Deze aspecten zal AGV uitdragen in regionale of landelijke beleidsprocessen en overleggen. AGV is daarbij uitdrukkelijk op zoek naar medestanders, zowel

– AGV is er voor de inwoners: mensen, bedrijven en (overheids)instanties in het gebied.

binnen als buiten de waterschapswereld. Mocht het nodig zijn, dan benadert

AGV blijft daarom werken aan een gezonde relatie met zijn inwoners.

AGV de landelijke politiek ook rechtstreeks. Last but not least vormt deze visie de grondslag voor het communiceren met de inwoners in het gebied.

– AGV wil dit samen oppakken met partners: provincies, gemeenten, andere waterschappen, private partijen en andere relevante organisaties. AGV zoekt daarom actieve samenwerking met overheids- en andere partijen in het gebied.




31/1/06

10:14 am

Page 4

AGV-visie in kort bestek pagina 7

AGV – organisatie – – – – –

pagina 9

pagina 12

verantwoordelijk voor al het water in het beheergebied; initiatiefrijk, daadkrachtig en alert op ontwikkelingen op de lange termijn; pragmatisch in samenwerking met anderen; anticiperend op veranderingen in het klimaat, de nationale en mondiale ontwikkelingen en te verwachten innovatieve afvalwaterconcepten.

AGV wil de zorg voor het stedelijk grondwaterbeheer samen met gemeenten oppakken en het operationele grondwaterbeheer van de provincies overnemen. pagina 15

Kerntaak veiligheid

pagina 21

Kerntaak duurzaamheid watersysteem

Kerntaak waterkwaliteit Uitgangspunten zijn: zuivering aan de bron, samenwerking in de waterketen en duurzaamheid. AGV vindt het transport van vloeibaar afval door middel van veel schoon water strijdig met het beginsel van duurzaamheid en neemt initiatieven om dit verouderde concept stapsgewijs te verlaten, door schoon en vuil water te scheiden.


AGV als partner AGV kiest voor samenwerking, zowel aan het watersysteem als in de waterketen. Leidende motieven zijn kwaliteitsverbetering, eªciency en kostenbesparing.

AGV zal meer dan voorheen een regietaak op zich nemen bij de uitvoering van de wateropgave ter bestrijding van wateroverschotten en watertekorten. Als daarbij het landgebruik moet veranderen zal AGV dit ter discussie stellen. Bij alle ingrepen streeft AGV naar duurzaamheid van het watersysteem. pagina 10

AGV voor de inwoners AGV is er voor de inwoners van het beheergebied en verplicht zich in die relatie: – te luisteren naar de wensen en verwachtingen van de inwoners en bedrijven; – te zorgen voor een goede toegankelijkheid en op maat gesneden informatievoorziening; – duidelijk te zijn over de eigen rol; – op het juiste niveau verantwoording af te leggen; – procedures te vereenvoudigen en sneller besluiten te nemen.

AGV handelt adequaat en daadkrachtig wanneer onveiligheid of wateroverlast dreigen en houdt daarbij rekening met economische, landschappelijke en natuurwaarden. Om e¤ectief te kunnen optreden in geval van calamiteiten verzekert AGV zich permanent van een goed beeld van de veiligheidssituatie. pagina 7

Nieuwe kerntaken



31/1/06

10:14 am

Page 6

De uitvoering van taken Wat AGV wil: Een veilig, robuust, ruim, ecologisch gezond en daardoor veerkrachtig watersysteem dat behalve voor aan- en afvoer en berging van water wordt gebruikt voor natuur, recreatie, wonen en bedrijvigheid. Een watersysteem dat een economisch gezond functionerend gebied mogelijk maakt. Van alle soorten grondgebruik in het gebied zijn de agrarische bedrijven het omvangrijkst en alleen al daarom is het waterbeheer daar sterk mee verbonden. Waar dat kan, is het watersysteem ingericht voor een optimale agrarische functie. In gebieden waar dat niet kan, zet AGV, als dat voor de waterhuishouding nodig en mogelijk is, ‘blauwe diensten’ in. Zo draagt AGV bij aan de instandhouding van het agrarische landschap. De waterketen (drinkwatervoorziening en afvalwaterinzameling en -verwerking) functioneert goed en draagt bij aan het bereiken van de watersysteemdoelen. Het beheer van deze waterketen (hoge doelmatigheid, duurzaam gebruik en minimale overlast) én het watersysteem berust bij één organisatie. Dit resulteert onder andere in een scheiding van regenwater- en afvalwaterstromen en een betaalbare zuivering met een zo laag mogelijk energiegebruik.




31/1/06

10:14 am

Page 8

De huidige kleinschalige peildi¤erentiatie is op termijn niet te handhaven. Keuzes moeten worden gemaakt in de ruimtelijke ordening, creatieve oplossingen zijn nodig.

Klimaatverandering Het klimaat verandert en dit leidt tot een hoger zeeniveau en een veranderend neerslagpatroon. In het Nationaal Bestuursakkoord Water hebben alle betrokken overheden daarom afspraken gemaakt om ervoor te zorgen dat de waterhuishouding deze klimaatveranderingen ook in de toekomst aan kan. Dit betekent dat er, ook in het AGV-gebied, veel meer ruimte voor water nodig is. Naast een overschot aan water kan er ook juist een tekort optreden. Nog niet alle gevolgen daarvan zijn bekend. De kwetsbaarheid van veendijken is dat wel; dit probleem heeft AGV krachtig aangepakt maar kwetsbare veendijken houden de bijzondere aandacht. AGV ziet zich bij uitstek geroepen om, in het belang van alle inwoners en bedrijven van het gebied, krachtig te anticiperen op de klimaatverandering. Internationale ontwikkelingen Waterbeleid wordt steeds meer een Europese of zelfs een wereldwijde zaak. Met de implementatie van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is dit proces volop aan de gang. Over de 8 Sterk voor water 2006

Waarschijnlijk gaan agrariërs vormen van landschapsbeheer in combinatie met extensieve landbouw toepassen, waardoor het landschap open blijft. Deze ontwikkeling biedt ook kansen voor meer ruimte voor water. Voor het natuurbeleid zal steeds meer de discussie plaatsvinden of we niet op een te klein schaalniveau natuur willen beschermen, terwijl iets verder weg (in Europees perspectief) dezelfde natuur, maar dan vaak veel grootschaliger, bestaat. Dit speelt ook in het beleid voor het veenweidegebied, wat echter juist een veel unieker gebiedssoort is in Europees perspectief. De politiek van pappen en nathouden wordt hier zeker steeds minder houdbaar. De huidige kleinschalige peildi¤erentiatie is op termijn niet te handhaven. Keuzes moeten worden gemaakt in de ruimtelijke ordening, creatieve oplossingen zijn nodig. Bij dit onderwerp komt bij uitstek naar voren dat AGV hier keuzes maakt voor het collectieve belang. Als dat leidt tot onevenredige individuele benadeling, is compensatie het instrument om dit op te lossen.

doelstellingen voor ons watersysteem moeten we het nu met andere Europese landen eens worden. AGV zal zeer attent zijn op internationale afspraken. Daarnaast wil AGV, waar dit zinvol is, zijn kennis inzetten in landen die anders niet over deze kennis beschikken. Niet alleen in beeld maar ook in werkelijkheid komen de mondiale ontwikkelingen dichterbij. Spanningen elders in de wereld kunnen directe bedreigingen hier veroorzaken. Elke overheid, dus ook het waterschap, kan hier mee te maken krijgen. Ontwikkelingen in eigen land Dichter bij huis zijn er ook veranderingen. De structuur van de landbouw verandert. Marginale grondgebonden landbouw (op nietgunstige plekken) verdwijnt, terwijl zich elders geconcentreerde intensieve (grootschalige) landbouw ontwikkelt. Landbouw in zijn huidige vorm zal vrijwel zeker verdwijnen uit open gebieden zoals het Groene Hart. Het is niet te verwachten, en ook ongewenst, dat deze open gebieden worden volgebouwd. 9 Sterk voor water 2006

Andere benadering van de waterzuivering Meer en meer realiseren we ons dat het huidige inzamel-, transport- en behandelsysteem met verplaatsing van grote hoeveelheden water over grote afstanden, niet duurzaam is. Ingrijpende wijzigingen op korte termijn zijn echter, vanwege de lange levensduur van riolering en RWZI, economisch onhaalbaar. Toch wil AGV nieuwe technieken, zoals membraanbioreactoren (MBR) voortvarend gaan benutten. Ook relatief simpele verbeteringen, zoals het gebruik van regenwater voor toiletspoeling, kunnen bijdragen aan een duurzamere waterketen. Andere recente ontwikkelingen, zoals aanleg van een tweede waterleidingnet voor ‘huishoudwater’ lijken juist weer van de baan. Een transitie van het huidige grootschalige afvalwatersysteem naar kleinschaliger opzet is technisch al goed mogelijk. Uiteindelijk is deze transitie ook te verwachten. Wat de overgang nog remt, is de verhouding tussen kosten en baten die sterk wordt bepaald door onder meer ontwikkelingen in de energieprijzen. Door lokaal maatwerk, met slimme oplossingen voor lokaal watersysteem en -keten, is veel te bereiken.


31/1/06

10:14 am

Page 10

Soms komt echter de grens in zicht van de aanpassing van het watersysteem. AGV zal dan wijziging van het landgebruik in discussie brengen.

Waar AGV voor staat is dat het stelsel van dijken en boezemwateren steeds voldoet aan de veiligheidseisen. Indien deze eisen niet door het bevoegd gezag zijn geformuleerd, neemt AGV zelf zijn verantwoordelijkheid.

In feite is met het afkoppelen van regenwater van het gemengde rioleringstelsel al de weg ingeslagen van een geleidelijke transitie naar gescheiden stromen van regenwater en vuilwater. Daarom zet AGV dan ook sterk in op dit afkoppelbeleid.

en vaarwegbeheer. Indien er geen relatie is met de kerntaak, worden deze zaken echter niet opgepakt. Waar vaarwegbeheer aan AGV is of wordt opgedragen, zoals voor de Vecht, beschouwen we het vaarwegbeheer wél als kerntaak.

Visie op de kerntaken AGV heeft als all-in waterschap 3 kerntaken: – Het bieden van veiligheid tegen overstroming. – Zorg voor de juiste hoeveelheid en (ecologisch) goede kwaliteit van het water. – Zuiveren van afvalwater.

Watersysteem Veiligheid tegen overstroming Dijken en boezemwateren voldoen aan veiligheidseisen Voorop staat de kerntaak om het gebied voldoende waterstaatkundige veiligheid te bieden. Absolute veiligheid kan AGV niet garanderen. Waar AGV voor staat is dat het stelsel van dijken en boezemwateren steeds voldoet aan de veiligheidseisen. Indien deze eisen niet door het bevoegd gezag zijn geformuleerd, neemt AGV zelf zijn verantwoordelijkheid. Aantal inwoners en economische waarde van een gebied bepalen hierbij de prioriteit. Dat vergt in de eerste plaats een goed inzicht in het functioneren van dijken en het watersysteem. Ook een goed toezicht op het gebruik door derden is van essentieel belang.

Dit is waar AGV zich altijd primair op heeft gericht en zal blijven richten. Veel van de doelen die AGV zich stelt, zijn dan ook niet nieuw. Toch beschouwen we wat in gang is gezet niet als routinezaken die geen verdere aandacht behoeven. AGV is voortdurend alert op ontwikkelingen in de omgeving die tot aanpassingen van de kerntaken nopen. AGV heeft hierbij natuurlijk wel aandacht voor andere aspecten. Het gaat dan vooral om recreatieve, cultuurhistorische, landschappelijke aspecten 10 Sterk voor water 2006

Als blijkt dat maatregelen nodig zijn, zoals versterking en compartimentering, neemt AGV deze vervolgens snel en slagvaardig. Het gaat daarbij dan bijvoorbeeld om versteviging van dijken en maatregelen in het watersysteem als compartimentering en calamiteitenpolders. Hoezeer waterstaatkundige veiligheid ook voorop staat, bij de uitoefening van deze taak betrekt AGV aspecten als landschappelijke waarde, natuur en recreatie nadrukkelijk bij de werkwijze. Uiteindelijk is ook van belang dat de mensen in het gebied zich voldoende veilig voelen. AGV moet er in de eerste plaats voor zorgen dat het stelsel veilig genoeg is en dit vervolgens ook goed communiceren. Omgaan met calamiteiten Hoe goed het watersysteem ook wordt beheerd, er kan altijd wat misgaan. Goede preventie en maatregelen om de gevolgen te beperken (bijvoorbeeld compartimentering) zijn dan van belang. Een goede calamiteitenorganisatie zorgt ervoor dat, als er wat misgaat, de gevolgen binnen de perken blijven. Een totaalaanpak is de grondslag voor het calamiteitenbeleid van AGV. Bijvoorbeeld met een veiligheidscorekaart waarmee een goed overzicht wordt verkregen van de veiligheid. Calamiteiten kunnen ook samenhangen met politieke onvrede in de wereld en terroristische bedreigingen, ook in het gebied van AGV. Het waterschap is in een dergelijk geval niet de eerstverantwoordelijke overheid, maar kan met een goede calamiteitenorganisatie toch 11 Sterk voor water 2006

bijdragen aan het verantwoord omgaan met deze bedreiging. Juiste hoeveelheid en goede kwaliteit Hoeveelheid water Water staat onder invloed van natuurkrachten. Dat maakt een volledige beheersing zo niet onmogelijk dan toch in elk geval onbetaalbaar. Zo houdt AGV er rekening mee dat wateroverlast en watertekort op termijn vaker zullen moeten worden geaccepteerd. Die kans is groter als de nodige ruimtelijke bergingsmaatregelen moeilijk uitvoerbaar blijken. Het watersysteem is van nature een dynamisch systeem en voor de natuurwaarde moet dat veelal ook zo blijven. Dat neemt niet weg dat in ons gebied, evenals in de rest van Nederland, het waterbeheer in hoge mate is afgestemd op het landgebruik. Dit is een kerntaak, waarop AGV aangesproken mag en wil worden. In het Nationaal Bestuursakkoord Water zijn afspraken gemaakt over maatregelen om het Nederlandse watersystemen tegen de klimaatveranderingen van de 21e eeuw te wapenen. AGV komt die afspraken na en zorgt ervoor dat het watersysteem tijdig voldoet aan de daaraan gestelde eisen. Soms komt echter de grens in zicht van de aanpassing van het watersysteem. AGV zal dan wijziging van het landgebruik in discussie brengen. De watertoets is het instrument om deze vraagstukken aan de orde te stellen. AGV wil zijn kennis breed inzetten in het gebied, bijvoorbeeld door gemeenten te ondersteunen


31/1/06

10:14 am

Page 12

AGV zal zich als regisseur gaan opstellen bij het samenhangend en kostene¤ectief aanpakken van de kwaliteit van de watersystemen.

bij het opstellen van stedelijke waterplannen. Dit geldt uiteraard ook voor andere watervraagstukken. Waterkwaliteit en Ecologie De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) biedt nieuwe aanknopingspunten voor het waterbeleid. In de eerste plaats natuurlijk het verplichtend karakter van de normen. Maar ook het principe van een gezond ecosysteem, de rol van kostene¤ectiviteit bij maatregelen en het het kostenterugwinningsbeginsel vindt AGV belangrijke aspecten in het denken over het waterkwaliteitsbeheer. De komende tijd zal dit, meer dan nu al het geval is, doorwerken in onze manier van werken. De verontreiniging van het oppervlaktewater vormt nog steeds een grote bedreiging voor een gezond ecosysteem. AGV rekent de zorg voor de waterkwaliteit tot zijn kerntaak, maar net als bij de waterkwantiteit kan AGV geen volledige beheersing garanderen. AGV is voor de aanpak van vervuilingsbronnen immers medeafhankelijk van landelijke regelgeving. Gebreken in de wetgeving hinderen de waterkwaliteitsbeheerder in de uitvoering van zijn taken, waardoor waterkwaliteitsdoelstellingen in veel gevallen niet worden bereikt. AGV zal zich als regisseur gaan opstellen bij het samenhangend en kostene¤ectief aanpakken van de kwaliteit van de watersystemen. Op basis van watersysteemkennis en milieurendement geeft AGV aan 12 Sterk voor water 2006

waterschap eventueel gewoon in stand kunnen blijven. AGV pleit ervoor de wetgeving zo aan te passen dat lozingen op de afvalwaterketen binnen één wettelijk kader (WM of integrale waterwet) komen te vallen.

welke sto¤en en bronnen bij die aanpak prioriteit verdienen. Op deze wijze geeft AGV op inzichtelijke wijze invulling aan de komende Europese resultaatverplichting om te zorgen voor een goede waterkwaliteit. AGV hanteert als uitgangspunt dat de vervuiler betaalt en zal om die reden in de toekomst in beginsel afzien van het financieel stimuleren van waterkwaliteitsmaatregelen van derden. Bestaande regelingen zijn overgangsregelingen en worden afgebouwd.

AGV en de andere overheden kunnen zich niet beperken tot de fysisch-chemische of ecologische normen die aan het watersysteem zijn gesteld. Minstens zo belangrijk is dat de mensen in hun omgeving ook zien en ervaren dat het ecosysteem gezond is. AGV is zich daarvan terdege bewust en werkt dan ook met kracht aan de natuurvriendelijke inrichting van het watersysteem. Daarnaast spelen ook de culturele, landschappelijke en archeologische waarden een belangrijke rol.

Met de Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren (Wvo) beschikt AGV over een goed instrument om veel emissies naar het oppervlaktewater te beheersen. Een adequate vergunningverlening en handhaving van de verleende vergunningen vormen een kerntaak. De Wvo heeft ook zijn beperkingen, zeker waar het gaat om di¤use bronnen. Ook is er geen wettelijk instrument dat in de praktijk volledige controle op afvalwaterlozingen via rioleringstelsel en afvalwaterzuivering garandeert. Bovendien is de regelgeving voor lozen via riolering op de RWZI nu te ingewikkeld. Soms is een vergunning krachtens de wet milieubeheer (WM) nodig, af te geven door de gemeente en soms een door het waterschap af te geven vergunning krachtens de Wvo. AGV wil er daarom naar streven dat álle vergunningen voor lozen op de afvalwaterketen in samenhang worden verstrekt. AGV streeft ernaar de uitgifte van deze vergunningen organisatorisch te bundelen, waarbij de bestuurlijke bevoegdheden van gemeenten en

Waterketen Zuivering van afvalwater Afvalwater moet om volksgezondheidsredenen worden ingezameld en behandeld. Deze behandeling in het zuiveringsproces moet zover gaan dat in beginsel de restvervuiling de draagkracht van het ontvangende watersysteem niet overstijgt. Deze kerntaak brengt de meeste kosten met zich mee en een zorgvuldige uitvoering heeft dan ook een relatief groot e¤ect op de lokale lasten. Investeringen in het zuiveringsproces vragen om zorgvuldige afwegingen. Zo zitten in de afvalwaterstroom zowel sto¤en die daadwerkelijk op 13 Sterk voor water 2006

de RWZI worden afgebroken als sto¤en die slechts worden verwijderd en vervolgens in de reststo¤enstroom terechtkomen. Terughoudend gebruik van hulpsto¤en in het zuiveringsproces, hergebruik van eºuent en beperking van de reststo¤enstroom horen bij duurzaam zuiveringsbeheer. Verder vragen steeds ‘nieuwe’ sto¤en de aandacht. De keuzes in het zuiveringsproces hangen daarom samen met de componenten kosten, restemissies en integrale milieuaspecten. AGV weegt alle aspecten steeds integraal af, zowel bij het eigen zuiveringsproces als bij vergunningverlening voor lozingen van derden. Aanpak bij de bron blijft de voorkeur houden boven ‘end of pipe’ maatregelen. De afvalwaterketen omvat behalve zuivering ook inzameling en transport van afvalwater. Voor een samenhangend beheer van het rioleringsysteem en de RWZI zoekt AGV daarom vergaande samenwerking in de afvalwaterketen. Deze samenwerking biedt ook de mogelijkheid de vergunningverlening te vereenvoudigen. Voor het bereiken van een werkelijk duurzaam functionerende afvalwaterketen zijn grondige veranderingen nodig. In de huidige praktijk is schoon water transportmiddel voor afval. Dat staat op gespannen voet met duurzaamheidprincipes zoals zorgvuldig omgaan met waardevolle hulpbronnen, zoveel mogelijk sluiten van kringlopen en het niet afwentelen van problemen in ruimte en tijd. Daar staat


31/1/06

10:14 am

Page 14

AGV wil ook de zorg voor het grondwater op termijn tot zijn kerntaak kunnen rekenen tegenover dat de huidige infrastructuur nog vele decennia mee kan. Vroegtijdige vervanging staat óók op gespannen voet met duurzaamheidprincipes – nog afgezien van het feit dat dit economisch onverantwoord zou zijn. De eerste stap om deze vicieuze cirkel te doorbreken, is het afkoppelen van de regenwaterstroom van het overige afvalwater. AGV streeft daarom naar scheiding van regenwater en overig afvalwater op een economisch verantwoorde termijn. AGV streeft naar de ontwikkeling van nieuwe concepten voor de afvalwaterketen, samen met gemeenten en andere partners. Als het daarbij zinvol is voorop te lopen in testen van nieuwe technieken, gaan we dat zeker niet uit de weg. Het vinden van alternatieve bestemmingen (bijvoorbeeld ict leidingen) voor het huidige stelsel kan versnellend werken bij de transities van het afvalwatersysteem. Visie op nieuwe kerntaken Een integraal denkende waterbeheerder beschouwt het watersysteem in zijn totaliteit. Daar hoort ook het grondwater bij, zowel diep als ondiep. AGV wil ook de zorg voor het grondwater op termijn tot zijn kerntaak kunnen rekenen, zónder daarbij overigens de lasten uit het 14 Sterk voor water 2006

verleden geheel op zijn schouders te willen nemen. Burgers en bedrijven krijgen dan te maken met één organisatie waar zij terechtkunnen met al hun vragen, klachten en vergunningaanvragen. Grondwater Stedelijk grondwater Niet alleen het zichtbare water, maar ook het onzichtbare (grond)water maakt deel uit van het watersysteem. Op dit moment is de verantwoordelijkheid voor het beheer van ondiep grondwater, met name in het stedelijk gebied, in Nederland nog niet duidelijk geregeld. AGV ambieert een belangrijke en een duidelijke rol in de stedelijke grondwaterzorg. Net als bij het oppervlaktewaterbeheer, kan AGV bij de zorg voor het grondwater geen volledige beheersing van kwaliteit en hoeveelheid garanderen. Voor een optimale afstemming van het grondwater en het gebruik van de bovengrondse ruimte blijft een samenspel nodig van de watersysteembeheerder, grondeigenaar en de gemeente als beheerder van de bovengrondse en ondergrondse ruimte. AGV zal, samen met de gemeenten en vooruitlopend op formele regelingen, stedelijke grondwatervraagstukken op gaan pakken.

Grondwateronttrekkingen Nu is het operationeel grondwaterbeheer volgens de Grondwaterwet nog opgedragen aan de provincie. Deze verleent vergunningen voor het onttrekken van grondwater en controleert de onttrekkingen. Doelen daarbij zijn dat grondwater duurzaam gebruikt kan blijven worden, vervuiling wordt tegengegaan en dat ontwikkeling van grondwaterafhankelijke natuurgebieden is gewaarborgd. AGV wil deze operationele taken van de provincies overnemen. Binnen door de provincie te geven strategische beleidskaders zal AGV als grondwaterbeheerder én als oppervlaktewaterbeheerder diverse belangen evenwichtig kunnen afwegen. Zoals nodig is bij de afweging tussen grondwateronttrekking in het Gooi en verdroging in het Vechtplassengebied. 15 Sterk voor water 2006

Grondwater bij de watersysteemafwegingen Uiteindelijk leidt het kwantitatieve watersysteembeheer tot een bepaalde grondwaterstand in het gebied. Deze zal, in relatie tot de functie en het gebruik van het gebied, meer leidend worden bij de watersysteemafwegingen. Ook de rol die grondwater kan spelen bij het vasthouden van water, is daarbij aan de orde.


31/1/06

10:15 am

Page 16

AGV voor de inwoners en bedrijven Streefbeeld en ontwikkelingen

Wat AGV wil AGV is er voor de inwoners (zowel burgers als bedrijven) en niet andersom. De inwoner weet wat hij van ons kan verwachten en wat niet. Wij vertrouwen op het vermogen van mensen om zelf, samen met anderen, een leefbare omgeving in stand te houden. AGV biedt daarvoor de ruimte. De inwoner kent de grenzen van die bewegingsvrijheid, óók waar het gaat om water. Als grenzen worden overschreden kan de inwoner ons daarop aanspreken en vice versa.




31/1/06

10:15 am

Page 18

De verhouding tussen burger en overheid is, in elk geval op nationaal niveau, aan het veranderen. De burger is kritischer geworden en stelt ook hogere eisen aan zijn leefomgeving. Hij heeft verwachtingen van de overheid die lang niet altijd sporen met het beeld dat overheden zelf hebben van hun taken en verantwoordelijkheden. Communicatie vervult een centrale rol in de verhouding tussen burger en overheid. De agenda wordt meer en meer bepaald door de aandacht die de media aan emoties en incidentele vraagstukken geven. Daardoor lijken incidenten meer sturend te worden en wordt de brede afweging tussen particulier belang en algemeen belang bemoeilijkt. Ook in ons gebied treedt het individuele belang meer op de voorgrond. Het stelsel van inspraak en procedures is daar niet op ingericht. Het werkt vertragend, soms zelfs verlammend, op de slagvaardige uitvoering van de kerntaken. De regering heeft dit onderkend en in de kabinetsvisie ‘Andere overheid’ een denkrichting neergezet om hier verandering in te brengen. Hoewel het moeilijk is om anders te opereren dan in het spoor van de landelijke ontwikkelingen, wil AGV de manier waarop belanghebbenden bij


AGV luistert, maar geeft tegelijk aan dat hij uiteindelijk de afweging moet maken. Daarbij behartigt AGV het collectieve belang en houdt zoveel mogelijk rekening met het individuele belang.

besluitvorming betrekt en verantwoording over de besluiten aflegt, grondig bezien. Visie op omgaan met de inwoners en bedrijven Om de relatie met de mensen en bedrijven in het gebied uit te bouwen naar de gewenste verhoudingen zal AGV de volgende wegen bewandelen: – Luisteren naar de wensen en verwachtingen van de inwoners en bedrijven. – Zorgen voor een goede toegankelijkheid en op maat gesneden informatievoorziening. – Duidelijkheid geven over de eigen rol. – Verantwoording afleggen op het juiste niveau van wat AGV doet. – Procedures vereenvoudigen en sneller besluiten.

AGV zorgt voor goede toegankelijkheid AGV streeft er naar om zijn bereikbaarheid verder te verbeteren, zowel telefonisch als via het internet. Daarbij gaat het er om de burger direct en on-line ter zake doende informatie te geven over vragen die er leven. AGV richt loketten in waar burgers en bedrijven met hun vragen, klachten en meldingen direct terechtkunnen en worden geholpen. De AGV-internetfaciliteiten worden de komende jaren verder uitgebouwd tot een interactieve dienstverlening, bijvoorbeeld online indienen van vergunningaanvragen. AGV zal de voorlichting verder intensiveren. Bekendheid met het waterbeheer begint bij de jeugd. Daarom besteedt AGV veel aandacht aan de voorlichting op scholen. Dirk de Waterrat is het symbool van een uitgebreid educatief programma.

AGV luistert Wij kunnen individuele personen, bedrijven, maatschappelijke organisaties en lokale overheden van dienst zijn als we weten wat zij van ons verwachten. Daarom heeft AGV bijvoorbeeld een consumentenpanel en een jongerenforum ingesteld. Met gemeenten en stadsdelen is het relatiebeheer vormgegeven. AGV hecht veel belang aan deze vormen van communicatie en bouwt bijvoorbeeld het relatiebeheer verder uit.

AGV is duidelijk over de eigen rol AGV werkt al geruime tijd aan helderheid over het eigen beleid en eigen plannen. Hierin is al


veel bereikt, onder andere door herziening van de keur. AGV onderkent dat hij de omgeving niet moet overladen met nieuw beleid. Daarom worden in het Waterbeheerplan prioriteiten gesteld. AGV zal altijd zijn plannen toelichten en met betrokken partijen overleggen als dat nodig is. AGV participeert actief in plannen van anderen om zo zijn positie direct duidelijk te maken. Via netwerken proberen wij ook anderen van het beleid van AGV te overtuigen. Hierbij lopen we liever op de zaken vooruit, dan dat we afwachten waar anderen mee komen. De huidige wijze waarop het waterschapsbestuur volgens de wet moet worden gekozen en samengesteld is volgens AGV niet duidelijk te maken aan burgers en bedrijven. Daarom is AGV vóór rechtstreekse verkiezingen volgens een lijstenstelsel. In principe moeten we daarbij geen categorieën meer onderscheiden. Het algemene belang staat immers steeds meer voorop in het waterbeheer. Ingezetenen vertegenwoordigen dit algemeen belang. Voor de categorie ‘gebouwd’ is er geen direct belang om in het waterschapsbestuur vertegenwoordigd te zijn. Anders ligt dit voor de terreinbeheerders in onze regio. Zij behouden


31/1/06

10:15 am

Page 20

wel degelijk een specifiek belang, hetzij om hun grondgebonden bedrijfsvoering goed mogelijk te maken (landbouw), hetzij om hun ecologische doelstellingen te realiseren (natuurbeheerders). Ook de specifieke inbreng van bedrijven is van belang. Daarom is het nodig dat deze categorieën blijvend in het bestuur zijn vertegenwoordigd, bijvoorbeeld door middel van kwaliteitszetels. AGV vindt dat de bekostiging van de watertaken voor de burger véél eenvoudiger moet. Het kabinetsvoorstel voor één waterketentarief is een goede stap in die richting. AGV vindt het kabinetsvoorstel voor een watersysteemheªng op basis van het profijtbeginsel echter nog veel te ingewikkeld. De bekostiging van het waterbeheer kan volgens AGV op 2 pijlers rusten, de waterketenheªng en een watersysteemheªng per huishouden. Met de waterketenheªng worden de kosten van afvalwaterinzameling, -transport en -zuivering gefinancierd. De hoogte van de waterketenheªng is voor een belangrijk deel gebaseerd op het drinkwaterverbruik. De watersysteemheªng per huishouden en voor kleine bedrijven kan een vast bedrag zijn, want het gaat in het totale

pakket aan overheidsheªngen maar om een beperkt bedrag. Daardoor wordt het innen veel eenvoudiger en dus goedkoper. De trits belangbetaling-zeggenschap kan definitief worden losgelaten. De watersysteemheªng kan samen met de waterketenheªng worden geïnd. Burgers (en kleine bedrijven) krijgen dan nog maar één nota voor alle watertaken, met daarin een vast deel en een variabel deel gebaseerd op het aantal m3 drinkwater dat zij verbruiken. In het vaste deel kunnen ook gemeenten een heªng voor hún watersysteemkosten opnemen. Ook voor bedrijven moet er een eenvoudige heªngsgrondslag komen. AGV streeft ernaar samen met waterleidingbedrijven en gemeenten afspraken te maken met grootverbruikers/lozers, waarin maatwerk kan worden geleverd.

AGV zowel in zijn waterbeheerplan als in de begrotingscyclus expliciet en concreet aan welke prestaties hij verwacht te gaan leveren en legt hij bij de jaarrekening verantwoording af of deze prestaties ook zijn gehaald. Ook de vergelijking van de eigen prestaties met die van andere waterbeheerders gaat AGV niet uit de weg, getuige de deelname aan prestatievergelijkingen tussen de waterschappen. AGV wil uiteindelijk alle waterschapstaken kunnen vergelijken.

AGV legt verantwoording af AGV verantwoordt zijn prestaties aan de inwoners van het beheergebied, aan de betrokken gemeenten en provincies, het rijk en aan de Europese commissie, op de hoofdlijnen die bij het betre¤ende niveau horen.

AGV verwacht van de toezichthoudende provincies dat zij zich in hun rol beperken tot de hoofdlijnen, waarbinnen AGV eigen beleidsruimte heeft. AGV werkt natuurlijk mee met de beleidsaccenten die de provincies in hun eigen waterhuishoudingsplan leggen, maar benut daarnaast ook de ruimte voor haar éigen beleidsaccenten.

De prestatieverantwoording richt zich op hoofdlijnen en dus op kerntaken. Hierover legt AGV verantwoording af naar het eigen bestuur en de buitenwacht. Binnen de organisatie vindt verdere detaillering plaats, ten behoeve van de planning en control van de eigen bedrijfsvoering.

AGV legt naar de mensen en bedrijven verantwoording af over zijn prestaties. Daarom geeft

De gemeenten zijn in de regio een onmisbare partner om de waterschapstaken adequaat te kunnen uitoefenen. AGV biedt de gemeenten duidelijkheid over de wijze waarop zij de

AGV vindt dat de bekostiging van de watertaken voor de burger véél eenvoudiger moet.

vergunningverlenende en toezichthoudende taken van AGV binnen het gemeentelijk domein zullen uitoefenen. AGV streeft ernaar om voorafgaand hieraan, op hoofdlijnen, met gemeenten afspraken te maken over doelstellingen en maatregelen in het stedelijk watersysteem en de afvalwaterketen. Deze afspraken worden bij voorkeur verankerd in stedelijke waterplannen (of daarop gebaseerde overeenkomsten) en afvalwaterakkoorden. AGV legt naar gemeenten verantwoording af over de daarin gemaakte afspraken en verwacht dat ook van de gemeenten. AGV legt verantwoording af aan de rijksoverheid via al fungerende of nieuw in te richten kanalen, onder meer door de bijdrage aan de jaarlijkse beleidsverantwoording aan de Tweede Kamer (Water in Beeld). AGV vindt samenwerking op Europees niveau van groot belang. AGV zal de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) dan ook zo snel mogelijk implementeren in haar gebied. De verantwoording hiervoor legt AGV af aan de bewoners in zijn gebied en de provincie door middel van de hierboven geschetste prestatieverantwoording. AGV is van mening dat de nationale verantwoording naar Brussel beperkt moet, en volgens de KRW ook kan, blijven tot hoofdlijnen en de belangrijkste wateren.

AGV verantwoordt zijn prestaties aan de inwoners van het beheergebied, aan de betrokken gemeenten en provincies, het rijk en aan de Europese commissie, op de hoofdlijnen die bij het betre¤ende niveau horen.




31/1/06

10:15 am

Page 22

AGV heeft aandacht voor procedures en regelgeving AGV vindt dat de overheid en dus ook hijzelf, zich met veel te veel zaken moet bemoeien die aan het zelforganiserende vermogen van de samenleving kunnen worden overgelaten. AGV wil meer kaderstellend en minder tot in detail regelend haar taak uitoefenen. Dus minder regels, maar wel streng handhaving, inclusief sancties. Deze regelgeving moet zich uiteraard beperken tot het beschermen van het collectieve belang. Een gevolg is dat de burgers weer meer zelf moeten gaan doen, AGV zal hen daar op wijzen en hen daarbij op weg helpen. AGV maakt in zijn beleidsnota’s een brede belangenafweging op hoofdlijnen. Daarbij verneemt AGV graag de zienswijzen van alle betrokkenen, bij voorkeur georganiseerd in belangenorganisaties en betrekt dit bij zijn afweging, die zich richt op collectieve belangen. Vervolgens gaat AGV over tot uitvoering van dit beleid en worden er, indien nodig, beschikkingen of ontheªngen verleend aan individuele belanghebbenden. Deze of andere belanghebbenden kunnen hier zonodig bezwaar tegen maken. Deze werkwijze is reeds verankerd in het wettelijk kader, maar door allerlei inspraakvormen niet voor ieder meer duidelijk. AGV zal door consequent langs deze lijn te werken, zorgen voor duidelijkheid over wanneer inwoners of belanghebbenden inbreng hebben en wanneer een besluit definitief

voor iedereen en dus ook voor AGV zelf, van tevoren helder zijn, zodat controleerbaar is of AGV zelf volgens de regels handelt. De handhaving van vergunningen, keur en Wvo, gebeurt integraal in een zo onafhankelijk mogelijk onderdeel van de eigen organisatie. Vergunningen die AGV aan zichzelf verleent en de handhaving daarvan worden gemeld aan de provincie en de inspectie VROM, zodat de mogelijkheid van externe controle hierop nog eens extra onder de aandacht wordt gebracht.

vaststaat. Als dat e¤ectiever blijkt dan regulering zal AGV ook andere instrumenten inzetten (bijvoorbeeld niet structurele subsidies als ‘prikkel’). AGV gaat er overigens vanuit dat ook andere overheden hun bestuurlijke aanpak vernieuwen en zoekt aansluiting bij de lokale aanpak die door gemeenten wordt ontwikkeld. Dit voorkomt onduidelijkheid bij burgers en bedrijven. Zij hebben doorgaans al moeite genoeg om de verschillende overheidsrollen uit elkaar te houden.

AGV legt vast hoe hij zijn taken uit wil voeren, zodat dit voor de buitenstaander ook controleerbaar is. De behandeling van vergunningen, aanvragen en dergelijke verloopt volgens duidelijke afspraken. Via het ‘waterloket’ kan de aanvrager zonodig op de hoogte blijven van de voortgang van het proces.

Duidelijkheid Als bewoners en gebruikers in het beheersgebied willen weten hoe zij met de water-huishouding rekening moeten houden en welke procedures daarbij komen kijken, mogen ze verwachten dat AGV snel en terzake duidelijkheid verschaft. Als het vraagstuk wat ingewikkelder is en daardoor meer tijd vergt, dan laat AGV dat direct weten.

De burger of een bedrijf mag verwachten dat AGV zijn kerntaken adequaat uitvoert. Zij mogen niet verwachten dat AGV hen te allen tijde vrijwaart van hinder of overlast. De samenleving zal zich weer bewust moeten worden van water als natuurverschijnsel, dat niet altijd kan worden beheerst.

Een adequate taakuitvoering betekent ook dat AGV in bestuur en organisatie integer wil zijn in de taakuitoefening. Dit is vooral geboden wanneer AGV zichzelf vergunning verleent om de eigen taken te kunnen uitvoeren en als het daarop zichzelf handhaaft. Om hierin, gegeven de bestaande taakverdeling, integer te kunnen opereren zullen de criteria voor vergunningen

De burger of de gebruiker mag ook verwachten dat AGV zijn klacht, verzoek of wens serieus bekijkt en slagvaardig beantwoordt. Zij mogen

AGV vindt dat de overheid en dus ook hijzelf, zich met veel te veel zaken moet bemoeien die aan het zelforganiserende vermogen van de samenleving kunnen worden overgelaten.



echter niet verwachten dat AGV taken overneemt die onder hun eigen verantwoordelijkheid vallen. Zo zijn eigenaren bijvoorbeeld zelf verantwoordelijk voor de ontwatering van hun perceel en kan de burger een eigen bijdrage leveren aan verbetering van de waterkwaliteit en waterberging. Denk hierbij aan waterberging in de eigen tuin, milieuvriendelijke bouwmaterialen, een regenton, etc. Ook mag de burger niet verwachten dat AGV een bemiddelende of scheidsrechtersrol gaat spelen in zaken die zij gewoon met hun medeburgers kunnen regelen, bijvoorbeeld het onderhoud van een scheisloot in gezamenlijk beheer.


31/1/06

10:15 am

Page 24

Het watervraagstuk maakt integraal deel uit van het omgaan met de leefomgeving. Gemeente en provincie staan primair voor de opgave het gebied leefbaar te houden. De rol van het waterschap is hierin van belang omdat water een belangrijke drager is van deze leefbare omgeving. Tegelijkertijd is de rol van het waterschap bescheiden in het totale krachtenveld. Duidelijk is dat sociaal-economische ontwikkelingen de drijvende kracht zijn achter vrijwel alle vraagstukken die zich aandienen.

Samenwerken AGV is de spil bij alle watervraagstukken in de regio. AGV neemt initiatieven voor intensieve samenwerking met de

Daarbij komt dat dit sociaal-economische stelsel onder invloed staat van mondiale krachten (b.v. de wereldeconomie) die de regionale, maar ook landelijke, sturingsmogelijkheden overstijgen. Door zijn intensieve relatie met water weet AGV als geen ander dat je beter goed sturend met de stroom kan meebewegen dan er tegenin. Om haar doelen te bereiken zoekt AGV coalities, zowel structureel als incidenteel.

betrokken partijen en is een betrouwbare partner die bereid is naar vermogen mede risico’s te dragen.



Op nationaal niveau zijn we het eens dat waterbeheer een onvervreemdbare overheidstaak is. De Europese discussie over privatisering is echter nog lang niet afgelopen en de watertaken zijn daarbij nog niet aan bod geweest. Verschillende vormen van samenwerking zijn mogelijk elk op zijn eigen schaal. AGV onderkent dat gelijktijdige samenwerking op die verschillende schalen tot complexiteit en spanningen kan leiden. Anderzijds heeft elk aspect nu eenmaal zijn eigen schaalniveau en de stroomgebiedbenadering voorziet hier niet in. AGV onderkent dat er voor verschillende samenwerkingsvormen verschillende schaalniveaus nodig zijn met ruimtelijk steeds andere overlappingen. Dit is niet bij uitstek een probleem binnen het waterbeheer maar geldt voor het gehele overheidsdomein. Transparantie en democratische controle zijn de instrumenten om deze ontwikkeling in goede banen te leiden.


31/1/06

10:15 am

Page 26

Om meer ruimte voor water in te passen in de intensieve ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied werkt AGV nauw samen met dié partners die daarbij nodig zijn, zowel overheid als privaat.

AGV waakt er hierbij voor dat watervraagstukken niet onnodig naar de toekomst worden verschoven en zal zonodig grenzen stellen. In de allereerste plaats zoekt AGV altijd naar mogelijkheden om samen te werken met belanghebbenden (inwoners, terreinbeheerders, bedrijven) al of niet in georganiseerd verband. Voor de grootschaliger samenwerkingsvormen ziet AGV drie invalshoeken: – Samenwerking met Amsterdam binnen Waternet – Samenwerking aan het watersysteem – Samenwerking in de waterketen De samenwerking binnen Waternet AGV is bereid om vergaande coalities aan te gaan om zijn doelen te bereiken. Dit illustreert AGV in de eerste plaats door de samenwerking met de gemeente Amsterdam in de Waternetconstructie. Deze samenwerking heeft in 26 Sterk voor water 2006

de grootste stad van ons land en één van de economisch meest dynamische gebieden al tot belangrijke resultaten geleid. Zo verplaatst AGV één van de grootste RWZI’s van Nederland naar een plaats die weliswaar een ingrijpende wijziging van de afvalwaterketen nodig maakt, maar veel beter is voor de ruimtelijke ontwikkeling van de stad. Ook in zijn werkwijze, kennis en operationele taakuitoefening plukt AGV de vruchten van de samenwerking met de gemeente. Voorbeelden zijn de stedelijke grondwaterzorg, het inrichten van IJburg, de aanpak van ongezuiverde lozingen en het opstellen van een afvalwaterplan in plaats van een gemeentelijk rioleringsplan. Binnen Waternet worden de watersysteem- en de waterketentaken in samenhang uitgevoerd. Dit blijkt op allerlei aspecten waardevol en biedt nieuwe kansen voor duurzaam beheer tegen lage kosten. Amsterdam en AGV zullen de Waternet-constructie dan ook zeker voortzetten.

Samenwerken aan het watersysteem Om meer ruimte voor water in te passen in de intensieve ruimtelijke ontwikkelingen in het gebied werkt AGV nauw samen met dié partners die daarbij nodig zijn, zowel overheid als privaat. Zonodig neemt AGV zelf initiatieven voor ruimtelijke ontwikkeling. Gemeenten zijn de natuurlijke partners van AGV bij het uitoefenen van zijn kerntaken. Het vraagstuk van water en ruimte kunnen AGV en gemeente samen aan. Ook werkt AGV samen met gemeenten aan het oplossen van stedelijke grondwaterproblemen. De basis voor de samenwerking moet de gezamenlijke agenda zijn, bij voorkeur vastgelegd in een plan. Daarnaast hanteert AGV instrumenten als de watertoets en vergunningen (Dat doet de gemeente overigens ook met instrumenten als het bestemmingsplan en diverse vergunningen). Dit zijn veelal publiekrechtelijke instrumenten 27 Sterk voor water 2006

die dus formeel prevaleren boven samenwerkingsafspraken. AGV zal er daarom voor zorgen dat samenwerkingsafspraken van tevoren zijn getoetst aan het publiekrechtelijke kader (Wvo en Keur). Van de gemeenten wordt hetzelfde verwacht. Daarbij streeft AGV ook naar afspraken over samenwerking bij de uitoefening van publiekrechtelijke taken. De stroomgebiedbenadering van de Europese Kaderrichtlijn Water brengt de buurwaterschappen en rijkswaterstaat in hetzelfde stroomgebied als vanzelf bij elkaar. AGV vindt de stroomgebiedbenadering logisch en realiseert zich dat dit ook consequenties zal hebben voor de schaalgrootte waarop het waterbeheer in Nederland is georganiseerd. De vorm van de samenwerking en de schaalgrootte van het waterschap zijn afgeleiden. Het gaat er in de eerste plaats om hoe we de kerndoelen het beste kunnen bereiken. Een organisatorische


31/1/06

10:15 am

Page 28

AGV wil samenwerken in de gehele waterketen, drinkwater, riolering en zuivering van afvalwater, om zo belangrijke kostenbesparingen te realiseren.

discussie gaat AGV niet uit de weg als de tijd daar is. Maar ook niet eerder, want dat leidt af van de opgaven waarvoor we staan. Bij omvangrijke ruimtelijke opgaven is een groot aantal partijen betrokken. Dit is noodzakelijk en belemmert tegelijkertijd snelle en slagvaardige besluitvorming. Dit is bijvoorbeeld zichtbaar bij de ontwikkelingen in het Groene Hart. AGV zal, vanwege het belang voor de wateropgave, steeds meer het initiatief nemen door bijvoorbeeld scenario’s voor de ruimte te ontwikkelen en in discussie te brengen. Zonodig lobbyt AGV hiervoor en ontplooit verdere initiatieven om ontwikkelingen van de grond te krijgen. Naast de betrokken partners in de regio zal AGV daarbij ook samenwerking zoeken met kennisinstituten en andere bronnen die een zinvolle inbreng kunnen leveren. De wateropgave voor de 21e eeuw vergt grote ingrepen in het landschap. Land moet soms weer water worden. Alleen wanneer meervoudig ruimtegebruik mogelijk is kunnen de kosten van een dergelijke ingreep worden gedekt. Steeds minder is de (rijks)overheid geneigd om hierin zelf te investeren en steeds meer laat de overheid investeringen over aan private partijen. AGV wil op dit gebied wat bereiken door publiek-private 28 Sterk voor water 2006

Binnen de gemeente Amsterdam heeft AGV in de Waternet-constructie ruime ervaring opgebouwd met het samenhangende beheer van de afvalwaterketen onder gelijktijdige optimale afstemming met het beheer van de openbare ruimte. De gunstige ervaringen met deze aanpak bieden perspectieven voor de ontwikkeling van een dergelijk samenhangend afvalwaterketenbeheer met andere gemeenten. AGV streeft ernaar met alle gemeenten gezamenlijk de afvalwaterketen te beheren. Hierdoor zijn kwaliteitsverbetering en kostenbesparing mogelijk. Een serieuze mogelijkheid is bijvoorbeeld dat AGV het eigendom van de gemeentelijke riolering en daarmee de verantwoordelijkheid voor een adequaat rioolbeheer overneemt. De gemeente behoudt in dat geval de zorgplicht, maar weet zich verzekerd van een organisatie die ze daarop, desnoods ook in rechte, kan aanspreken.

samenwerking (PPS). AGV is zich daarbij bewust van de risico’s en van de kritische houding in de samenleving tegenover dit soort samenwerking. Tegelijkertijd is AGV ervan overtuigd dat het mogelijk is om voldoende waterdichte afspraken te maken en de risico’s te beheersen. Deze overtuiging is gebaseerd op ervaringen die andere overheden inmiddels met PPS hebben opgedaan. AGV zal daarom PPS-constructies aangaan als dat hét aangewezen middel blijkt om de wateropgave van de 21e eeuw te realiseren.

De al genoemde ontwikkeling van een meer duurzame afvalwaterketen is ook slechts mogelijk in nauwe samenwerking met gemeenten (en mogelijk ook waterleidingbedrijven).

Samenwerken in de waterketen AGV wil samenwerken in de gehele waterketen, drinkwater, riolering en zuivering van afvalwater, om zo belangrijke kostenbesparingen te realiseren.

De samenwerking in de waterketen is ook van belang bij het plaatsen van IBA’s (inrichting voor Individuele Behandeling van Afvalwater) en aansluiten van ongezuiverde lozingen op de riolering.

De riolering en de RWZI vormen samen de afvalwaterketen. Een optimale afstemming van deze twee elementen zal belangrijke voordelen opleveren, zeker bij verdere beperkingen van de emissies. AGV onderkent daarnaast dat de samenhang tussen de riolering en het beheer van de openbare ruimte minstens zo belangrijk is. Voor een doelmatiger beheer van de afvalwaterketen is optimale afstemming met het beheer van die openbare ruimte essentieel.

Bij de zuiveringstaak staat AGV samen met andere waterschappen voor grote opgaven. Bij verbeteringen van het zuiveringsproces, slibverwerking en implementatie van nieuwe technieken zoals MBR (Membraanbioreactor) 29 Sterk voor water 2006

biedt samenwerking veel kansen. AGV neemt het initiatief om de samenwerking in de bedrijfstak verder te optimaliseren en is bereid hierin te investeren. In het verlengde van samenwerking met gemeenten op rioleringsgebied, wil AGV ook intensief samenwerken met waterleidingbedrijven. Met name in het distributienet van riolering en drinkwatervoorziening zijn voordelen te behalen op het gebied van eªciëntie en dienstverlening. Dit zijn geen AGV-taken maar er is wel een belangrijk voordeel. Met het samenhangend uitvoeren van drinkwatervoorziening, afvalwaterinzameling, afvalwaterzuivering en het watersysteembeheer zijn alle watertaken bijeen gebracht. Voor de burger is dit toch al meestal ‘één pot nat’ en is het moeilijk om te onderscheiden waarvoor hij of zij bij wie moet zijn. Door op dit punt de communicatie, dienstverlening en heªngen naar de burger te bundelen, ontstaat zeker meer begrip bij grote groepen ingezetenen. In zo’n ontwikkeling kan AGV – als functionele overheid, specifiek belast met het waterbeheer – nadrukkelijk meeliften. Als zorgvuldig gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden, en de organisaties hun werk goed uitvoeren, heeft dit een positieve uitstraling en krijgt AGV meer bekendheid. Daarom vindt AGV het samengaan van waterleidingbedrijf Amsterdam (WLB) en Waternet in Waternet een belangrijke stap.


31/1/06

10:15 am

Page 30

AGV streeft naar één waterorganisatie die álle watertaken uitvoert. te brengen en obstakels op te ruimen die uitvoering van het AGV-beleid in de weg staan. Maar het bestuur luistert, bij het bundelen der krachten, zeker óók naar wat er leeft bij de andere betrokken bestuurders en waar hún prioriteiten liggen. En natuurlijk blijft het bestuur de dialoog voeren met de mensen in het gebied.

Doorwerking van deze Visie Gevolgen voor de mensen en bedrijven AGV heeft de ambitie om zich in de regio verder te ontwikkelen tot een betrouwbare beheerder en sterke partner, die slagvaardig de ontwikkelingen in het waterbeheer tegemoet treedt. Dat vergt ook veranderingen in de manier waarop het bestuur en de medewerkers van de organisatie omgaan met de mensen en bedrijven. Inwoners en gebruikers zullen steeds meer een organisatie tre¤en die luistert naar wat zij willen, maar die ook duidelijk maakt wat mensen wel en wat ze niet van AGV mogen verwachten. Het waterbeheer staat door klimaatverandering en waarschijnlijk strengere milieuregelgeving vanuit Europa voor grote opgaven. Om deze opgaven te kunnen financieren zullen de waterschapslasten stijgen. AGV zal er daarbij zoveel mogelijk voor kiezen ‘werk met werk’ te maken. Zonodig past het de planning aan, zodat de lastenstijging aanvaardbaar blijft. Desnoods wordt geaccepteerd dat de aangegane beleidsvoornemens vertraagd worden uitgevoerd als dat nodig is om de tarieven niet teveel te laten stijgen. De ontwikkeling van de tarieven 30 Sterk voor water 2006

Werkwijze van de organisatie Waternet voert alle taken voor AGV uit. Op veel gebieden timmert Waternet aan de weg, zoals bij het versterken van de dienstverlening, verantwoorden van prestaties, integriteitbeleid, innovatie in de afvalwaterzuivering, nieuw waterbeleid en samenwerking.

zal AGV uitwerken in het Waterbeheersplan. De uiteindelijke afweging tussen kosten en e¤ecten vindt in dit plan plaats. Niet alles wat AGV wil hoeft ook geld te kosten. Samenwerking, een eenvoudiger belastingsysteem, eenvoudigere procedures en verkiezingen, het zijn allemaal zaken die tot kostenbesparing leiden. Door deze besparingen binnen te halen worden de grote wateropgaven financieel haalbaar.

Die openheid ten opzichte van de samenleving neemt niet weg dat deze visie de organisatie voor nieuwe uitdagingen stelt. De samenleving verandert en de overheden reageren daarop met een nieuwe attitude: meer sturen op kerntaken en processen en minder via gedetailleerde regels.

Werkwijze van het bestuur In de eerste plaats zal het bestuur de hoofdlijnen van beleid, binnen de gegeven kaders van hogere overheden, uitzetten. Deze visie is daarvan een voorbeeld. Vervolgens verankert het bestuur uiteraard de (financiële) ruimte voor het beleid in meerjarenplannen en uiteindelijk stelt het middelen beschikbaar stellen om de maatregelen, die passen binnen de uitgezette kaders, te kunnen uitvoeren.

Goed beschouwd hebben waterschappen van oudsher al veel inspanningen aan de inwoners overgelaten, maar dan wel onder nauwgezet toezicht van het regulerende waterschap. De uitdaging is nu om met minder regels de kwaliteiten die in het verleden zijn bereikt te behouden. Dit vraagt uiteraard betrokkenheid en meedenken met de landelijke ontwikkelingen. Het vraagt naast gerichtheid op het behalen van resultaten ook klantgerichtheid en een scherpe blik op de hoofdlijnen van het beleid.

Daarnaast gaat het bestuur de dialoog aan met andere bestuurders om samenwerking tot stand

De uitdaging voor de organisatie is nu om in een veranderende samenleving met een andere 31 Sterk voor water 2006

positie van het overheidsgezag deze kwaliteit overeind te houden. Dit vraagt uiteraard betrokkenheid en meedenken met de landelijke ontwikkelingen. Het vraagt ook de bereidheid en het vermogen van de medewerkers om contacten met mensen en bedrijven goed af te stemmen en de eigen resultaten in dienst te stellen van de hoofdlijnen van het beleid en de doelen ten aanzien van watersysteem en waterketen. AGV streeft naar één waterorganisatie die álle watertaken uitvoert. ‘Nieuwe’ taken als stedelijke grondwaterzorg, rioleringszorg in opdracht van gemeenten en inbreng van waterleidingbedrijven horen daar ook bij. Een scheiding tussen de uitvoering van waterketen- en watersysteemtaken vindt AGV ongewenst. Dit blijkt bijvoorbeeld bij het vraagstuk van het omgaan met regenwater. Dit heeft zowel watersysteem- als waterketenaspecten. Slechts een integrale aanpak biedt kans werkelijke synergievoordelen te behalen. Voldoende scheiding van vergunningverlening en handhaving met betrekking tot de taakuitoefening van het zuiveringsbeheer kan worden bereikt door een systeem van meldingen aan de provincie en/of de VROM inspectie. Deze kan daarop de vergunningen toetsen en de handhaving controleren. Het water is een niet weg te denken element uit het Nederlandse land, het is de drager van het landschap maar ook van een gezonde economische ontwikkeling. Daarom maakt AGV zich sterk voor water.


Waar het om gaat. 1 Sterk voor water 2006

Recommend Documents