Share your knowledge
J A ARG ANG 1 - 2013 / www.scriptieprijs.be
VU: Scriptie vzw - Rozenweg 4b - 1731 Zellik
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Vruchtbare vrouwen zijn vatbaarder voor hunks in reclame Vrouwen voelen zich aangetrokken door mannen met goede genen. Dat geeft evolutionaire voordelen. Handelsingenieur Dennis Verhoeven (KU Leuven) ontdekte in zijn masterscriptie dat dames die in de vruchtbare periode van hun cyclus zijn, nog betere evolutionaire keuzes maken.
V
oortplanting is voor elke soort een bijzonder belangrijke drijfveer voor gedrag. Mensen zijn daar niet anders in. Tot grote spijt van romantici, kan onze partnerkeuze vaak wetenschappelijk worden verklaard. Zo heeft de voorkeur voor een bepaald type man of vrouw een belangrijke erfelijke component. De evolutie heeft onze voorkeuren gevormd om de kans op het voortbestaan van de soort zo groot mogelijk te maken. Vrouwen kiezen daarom voor mannen met goede genen: mannen met uitgesproken kaken, brede schouders en dunne lippen.
Voor zijn onderzoek liet Verhoeven vrouwen kiezen tussen reclame van genetisch gezegende mannen en van minder gezegende mannen. Hij vroeg ook wat de dames van de advertenties vonden. Hij onderscheidde daarbij vrouwen die in de vruchtbare periode waren van hun cyclus en vrouwen die dat niet waren. Vruchtbare vrouwen zouden extra gevoelig moeten zijn voor signalen bij mannen die wijzen op goede genen. Wat bleek? Vrouwen die in hun vruchtbare periode zaten, kozen vaker voor het genetisch gezegende model en stonden positiever ten opzichte van
reclame met genetisch bevoordeelde mannen. Vrouwen die niet vruchtbaar waren op het moment van het onderzoek deden dat minder vaak. Marketeers beseffen dus best dat vrouwen zich niet gemakkelijk laten verleiden. Als vrouwen vruchtbaar zijn willen ze reclame met stoere hunks en wanneer
dat niet het geval is mag een hippe nerd ook. } Dit artikel verscheen in Metro.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
CO LOFON
“Grote bedrijven komen weg met genocide. Onvoorstelbaar!” vindt Lynn Verrydt,
De Vlaamse Scriptiekrant is een uitgave van Scriptie vzw. © Vincent Callot
Scriptie heeft als doel het promoten en populariseren van wetenschap, techniek en innovatie. Via de Vlaamse Scriptieprijs worden scripties bij het
winnares van de Vlaamse Scriptieprijs 2012. Lees meer op pagina 5
grote publiek gepromoot.
Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs 2013 ! Maak kans op € 2.500 en/of persaandacht
TEKSTEN: Annelies Tytgat, Arnaud Zonderman, deelnemende studenten VORMGEVING: Anne Van Hootegem V.U.: Arnaud Zonderman
Scriptie vzw Rozenweg 4b – 1731 Zellik 02 463 59 20
[email protected] www.scriptieprijs.be www.scriptiebank.be facebook.com/scriptieprijs twitter.com/scriptievzw
LE VE RK A NK E R VE RSC H ROE ID
Student bestrijdt kanker met scriptie
d e V l a a ms e S cr i pt i e Kr a nt - JA A R G A N G 1 - 2 0 13
Lees meer op pagina 6
MY T H E ONT K RAC H T
Metalheads bijten niet (noodzakelijk) Lees meer op pagina 7
Lees meer op pagina 8
1
B I N N E N L A N D ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Franse les voor betere kennis Nederlands?
E DITORIA AL
Scriptie in de kast / krant? Elk jaar kost het duizenden laatstejaars bloed, zweet en tranen om hun bachelor- of masterproef te schrijven. Vaak verdwijnen die werken in een stoffige kast om nooit meer gelezen te worden. De Vlaamse Scriptieprijs wil scripties van dat droevige lot redden. Want elk onderzoek verdient een breder publiek!
Franstalige kinderen die in het Nederlandstalig onderwijs een aantal lesuren in het Frans volgen, lezen opmerkelijk beter in het Frans én Nederlands dan kinderen die uitsluitend in het Nederlands onderwezen worden. Dat is de opmerkelijke conclusie van de masterstudie van Gwen Muylaert (VUB) naar de leesvaardigheid in Nederlandstalige basisscholen in Brussel.
O
ngeveer twee derde van de leerlingen in het Nederlandstalig basisonderwijs in Brussel spreekt thuis geen Nederlands. Die kinderen wacht een echte leeruitdaging: naast de vakkennis moeten ze zich ook de onderwijstaal eigen maken. In het huidige systeem biedt men deze kinderen een intensief taalbad aan. Zo leggen alle anderstalige leerlingen in het eerste leerjaar verplicht een taaltest Nederlands af. Wie onvoldoende scoort, moet verplicht bijscholen na de lesuren. Maar is die aanpak een geschikte methode om leerlingen snel een goede kennis van het Nederlands bij te brengen? Studies hebben bewezen dat de kennis die kinderen hebben van hun moedertaal een sterke indicator is voor hun ontwikkeling in een tweede taal. Omgekeerd heeft een goede kennis van de tweede taal ook een gunstige invloed op de moedertaal.
Scriptie vzw gaat via de Vlaamse Scriptieprijs jaarlijks op zoek naar boeiende scripties die in Vlaanderen zijn geschreven. Daar hebben we, samen met onze partners EOS (deelprijs voor exacte wetenschappen), Agoria (deelprijs voor technologische wetenschappen) en Klasse (deelprijs voor onderwijs) mooie prijzen voor veil: geldsommen van € 250 tot € 2.500, een citytrip, een iPad, een masterclass aan de vermaarde Vlerick Business School, ... Maar wat belangrijker is: we promoten de deelnemende scripties bij de media. In 2012 verschenen zo maar liefst 64 artikels over scripties in de Vlaamse pers. In deze Scriptiekrant vind je een kleine selectie van scripties die het voorbije jaar de pers haalden.
Wie onvoldoende scoort, moet verplicht bijscholen
Wil je dat het resultaat van jouw harde werk hier volgend jaar ook tussen pronkt? Schrijf je dan in voor de Vlaamse Scriptieprijs 2013! Alle info vind je op pagina 8.
In ons onderwijs geldt echter de regel: een degelijke kennis van het Nederlands moet onderwijs in elke andere taal voorafgaan. In de academische wereld pleit men de laatste jaren steeds meer voor meertalig onderwijs. Bij deze aanpak gebruikt men een ‘vreemde’ taal in een aantal lessen als onderwijstaal: in een Franstalige school wordt bijvoorbeeld
Veel leesplezier ! Arnaud Zonderman, Coördinator Scriptie vzw
de les wiskunde in het Nederlands gegeven. Talenkennis is dan niet langer het doel op zich, maar een middel om andere leerstof te verwerven. In haar scriptie onderzocht Muylaert de leesvaardigheid in drie Nederlandstalige basisscholen in Brussel, waarvan er twee meertalig onderwijs aanbieden: de les wereldoriëntatie wordt er in het Frans gegeven.
De derde school steunt enkel op klassieke Franse les. Opmerkelijk was dat de Franstalige leerlingen in het meertalig onderwijs gemiddeld heel wat beter lezen in het Frans én in het Nederlands dan de Franstalige leerlingen die klassiek taalonderwijs volgen. Hoewel deze leerlingen minder les in het Nederlands krijgen, lezen ze beter in het Nederlands dan diegenen die enkel in het Nederlands onderwezen worden. Meer Nederlandse les leidt dus niet noodzakelijk tot een betere kennis van die taal. Muylaert wijst op het grote belang van een beperkte vorm van moedertaalonderwijs. Een betere kennis van de moedertaal leidt tot een betere kennis van alle andere talen die men aanleert. Door Franstalige kinderen enkele uurtjes les in het Frans te geven, lezen zij ook beter in het Nederlands – en is het bijbrengen van een goede kennis van het Nederlands niet de voornaamste opdracht van het Nederlandstalig onderwijs? } Gwen Muylaert won met haar scriptie de Klasseprijs 2012. Dit artikel verscheen eerder in Metro en op knack.be.
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
E
X
T
E
L
E
X
T
E
L
E
X
T
E
L
E
T
E
L
E
X
T
Dwergen waren de BV’s van de oudheid
Diëten zonder calorieën te tellen
Goede ouders gezocht
Roddelen is goed voor je !
Humor verhoogt productiviteit op het werk
Belgische stranden vol onzichtbaar plastic
Op zoek naar bedpartner die altijd in de stemming is?
Student laat planten groeien op elektrische stroom
Lees meer www.scriptieprijs.be/dwergen
Ontdek waarom: www. scriptieprijs.be/roddelen
Ontdek hoe: www. scriptieprijs.be/ mindfuleating
Lees meer www. scriptieprijs.be/ lachenophetwerk
Seks in reclame: kan het vrouwen wat schelen? Ontdek het antwoord: www. scriptieprijs.be/ seksinreclame
2
X
Lees meer op www. scriptieprijs.be/ seksmetrobots
E
Lees meer op www. scriptieprijs.be/ouders
Lees meer www. scriptieprijs.be/plasticbeach
Lees meer op www. scriptieprijs.be/ dokterplantenstein
de V l aams e Scriptie Krant - JAARGANG 1 - 2013
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// BUI TE NLAND
Van plaag tot zonneoven Een schadelijke waterplantsoort aanwenden om een milieuvriendelijke zonneoven te bouwen. Die knappe uitvinding komt op naam van Jeroen Willems, master industrieel ingenieur “hernieuwbare energie” aan de Erasmushogeschool Brussel (EhB).
O
p talrijke zoetwatermeren ter wereld is de snelgroeiende waterhyacint een schadelijke exoot die op enkele weken tijd gigantische wateroppervlakten met een dik groen bladertapijt bedekt. Leven in de schaduw van deze woekerende plantensoort is quasi onmogelijk. Scheepvaartroutes worden onbevaarbaar doordat de rigide waterplanten in scheepsschroeven verstrikt raken. Ook de gemeenschappen die van visvangst leven worden hard getroffen door deze waterplant. Massale pogingen om deze plaag in te dijken door de planten uit het water te plukken, konden de groei van waterhyacint niet volledig bedwingen. Deze aanpak zorgt bovendien voor bergen biologisch afval. Willems ging in de Keniaanse stad Kisumu, gelegen aan het Victoriameer, aan de slag met dit afval. De ingenieurs-
student ontdekte dat je door gedroogde waterhyacintvezels te vlechten een goedkoop constructiemateriaal kan verkrijgen. Samen met een team Keniaanse medewerkers ontwierp hij een perfect functionerende zonneoven, hoofdzakelijk gebouwd uit gedroogde waterhyacint. De oven haalt in een zonnig klimaat temperaturen van 130°C, enkel dankzij zonne-energie. Door te koken met zonnewarmte kan een gemiddeld gezin in Kenia jaarlijks tot 10.000 kg aan brandhout besparen. Tijdens het onderzoek werden meerdere zonneovens gebouwd, lokale zonneoventechnici opgeleid en werd koken op zonne-energie gepromoot.
De oven biedt, door z’n relatief lage productiekost, immers onmiskenbare kansen voor de lokale bevolking. Zo startte één van de opgeleide technici een minionderneming die reeds tientallen zonneovens produceerde. Hij is momenteel actief in Kenia en in buurland Oeganda waar hij als ambassadeur voor
koken op zonne-energie workshops geeft over het bouwen en gebruiken van zonneovens. Naar schatting werd door dit kleine initiatief tot op heden al meer dan 100 ton CO2 uitstoot vermeden. } Deze scriptie verscheen in Metro, Het Belang Van Limburg en op knack.be
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Hernieuwbare elektriciteit doet CO2-uitstoot in Europa niet dalen De CO2-uitstoot van elektriciteitscentrales draagt sterk bij tot de opwarming van de aarde. In Europa, waar 35 % van de totale CO2-emissie afkomstig is van elektriciteitscentrales, werd het beleid daarom met succes gericht op het terugdringen van de uitstoot van de centrales. Ingenieur Kenneth Van den Bergh (KU Leuven) becijferde dat de uitstoot echter voor een groot deel naar andere sectoren verschuift.
H
et Europese energiebeleid steunt op de 20-20-20 doelstellingen: Europa wil tegen 2020 de uitstoot van broeikasgassen met 20% verminderen ten opzichte van 1990, het aandeel hernieuwbare energie tot op 20 % brengen en de efficiëntie van ons energiesysteem met 20 % verhogen.
voor elke ton CO2 die ze uitstoten. Het totale aantal uitstootrechten wordt vastgelegd door Europa en vermindert elk jaar, zodat de totale CO2-uitstoot van alle bedrijven binnen het ETS zou dalen. Vraag en aanbod bepalen de prijs van een uitstootrecht. Momenteel kost een ton CO2 ca. € 8.
Hernieuwbare energie en emissiehandel
Hernieuwbare elektriciteit doet CO2-uitstoot niet dalen
Om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, steunt Europa op twee belangrijke pijlers. Enerzijds wil het hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, stimuleren via subsidies. Elke lidstaat krijgt daarbij de vrijheid om te kiezen hoe ze dit wil doen, zolang het de doelen haalt. Daarnaast richtte Europa een emissiehandel op, het European Union Emission Trading System (ETS). Dit marktsysteem verplicht alle industriële bedrijven, ook de elektriciteitsproducenten, om een uitstootrecht in te dienen
het gevoerde beleid op de daling van de CO2-uitstoot in de Zuid- en WestEuropese elektriciteitssector. Zijn studie toont aan dat de totale CO2-uitstoot in 2008, 2009 en 2010 tot 30% hoger zou zijn zonder ETS en hernieuwbare elektriciteit. Zo werd in 2007-2010 in de elektriciteitssector 356 miljoen ton CO2 minder uitgestoten dankzij het ETS en 472 miljoen ton CO2 door investeringen in hernieuwbare elektriciteit, waarbij die laatste hoeveelheid CO2 dus naar andere sectoren verschoof.
Vaak
stelt men dat zonnepanelen en windmolens de CO2-uitstoot verminderen. Die stelling klopt niet: zonnepanelen en windmolens produceren wel elektriciteit zonder CO2 uit te stoten, maar vermits de totale CO2uitstoot van alle industriële bedrijven wordt vastgelegd door het ETS, leidt dit niet tot een daling van de totale CO2emissies. De hernieuwbare productie van elektriciteit doet namelijk de vraag naar emissierechten dalen, doordat er minder CO2-rijke elektriciteit geproduceerd wordt. Hierdoor daalt de prijs
d e V l a a ms e S cr i pt i e Kr a nt - JA A R G A N G 1 - 2 0 13
van emissierechten, waardoor andere industriële sectoren er de voorkeur aan geven om goedkope uitstootrechten aan te kopen zodat ze meer CO2 kunnen uitstoten. Dure investeringen in duurzame productie worden zo uitgesteld. Eerder dan de CO2-uitstoot te verminderen, doet hernieuwbare energie deze dus verschuiven naar andere industriële sectoren waardoor de totale uitstoot gelijk blijft. In zijn masterproef becijferde Kenneth Van den Bergh de impact van
Perverse effecten
De studie bewijst dat de verschillende Europese beleidsinstrumenten elkaar beïnvloeden, waardoor er perverse effecten optreden die het gevoerde beleid kunnen ondermijnen. Van den Bergh hoopt dat zijn werk voer voor discussie kan vormen voor de beleidsmakers die moeten beslissen over waar het Europese energiebeleid naartoe moet. } Kenneth Van den Bergh werd genomineerd voor de Vlaamse Scriptieprijs en won € 250. 3
TECHNOLOGIE ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Van Stockholm naar Barcelona met 1 liter benzine Het HoGent Energy Team, een ploeg masterstudenten industrieel ingenieur elektromechanica, scheerde in 2012 hoge toppen met zijn energiezuinige prototypewagen, de Energy5. Met amper één liter benzineequivalent reden ze 2.665km (!) met de wagen – pakweg van Stockholm naar Barcelona. Met deze uitzonderlijke prestatie braken ze in juli ’12 het Belgisch record energiezuinig rijden.
S
inds 1995 bouwt het HoGent Energy team aan superzuinige wagens. Elk academiejaar sleutelen nieuwe ingenieursstudenten aan de wagen om het ontwerp verder op punt te stellen. In 2011-2012 namen Michel Remon en Gery Fossaert de moersleutels op. Zij realiseerden een aantal opmerkelijke innovaties aan het recentste model, de Energy5. De grootste vernieuwing is de aandrijving. De bestaande dieselmotor werd vervangen door een elektromotor, afkomstig van een elektrische fiets, die in het wiel werd verwerkt. De accu van de HoGent Energy5 weegt bovendien amper 500 gram. Zo kon de totale massa van de auto beperkt worden tot
44 kilogram. In combinatie met uitstekende lagers, banden met ultralage rolweerstand en een verbeterde aerodynamische vorm, kon de wagen zo langer uitlopen. Die innovaties bleken cruciaal om het Belgisch record energiezuining rijden te verbeteren. Om dat te verbreken, schrijft het reglement voor dat een wagen gemiddeld 30 km/u moet rijden. Dat vormde geen probleem voor de Energy5: door de rijstrategie moest de piloot maar één keer gas geven per circuitronde, een ovaal van 400 meter lang, om die snelheid aan te houden. Het team bereikte een beter resultaat door ook de spiegels naar binnen te monteren, wat voor een betere aerodynamica zorgde.
Remon en Fossaert hadden een nog straffere prestatie kunnen neerzetten. De nieuwe batterijen waarmee ze de wagen wouden verbeteren, raakten echter niet op tijd klaar. Ook het ontwerpen van een nieuwe, lichtere kap mislukte. De ontwerpers zijn er dus van overtuigd dat de Energy5 nog lang niet aan zijn limiet zit. De kaap van de 3.000 km is in zicht voor de studenten die zich dit academiejaar over het project ontfermen. } Dit artikel verscheen in Metro en op knack.be //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nieuwe techniek voorspelt hoeveel energie uit hout te halen valt Door de stijgende vraag naar energie en de slinkende brandstofreserves wint hout opnieuw terrein als energiebron. Dankzij een nieuwe techniek is het nu mogelijk om zeer snel in te schatten hoeveel energie uit een hoeveelheid hout te halen valt.
H
INVEST 1 YEAR, GAIN 5
WITH A VLERICK MASTERS DEGREE. Kick-start your career with a one-year Vlerick Masters. It’s the perfect bridge between the knowledge gained at university and the practical challenges of the corporate world. Our teaching is highly pragmatic and hands-on and the professors are experts in their disciplines. You’ll also receive on-going tracking of your professional progress and personal development. Invest in your future now by checking out WWW.VLERICK.COM/MASTERS
4
out is al eeuwen een belangrijke grondstof voor energie. In de toekomst zal het nog aan belang winnen nu het huidige Europees energiebeleid duurzame energiebronnen, waaronder hout, stimuleert. Hout wordt gebruikt voor verwarming en elektriciteitsopwekking, maar dient ook als grondstof voor de tweede generatie biobrandstoffen. Die biobrandstoffen zijn efficiënter en ecologischer dan de eerste generatie die men uit voedselgewassen als maïs en suikerbiet haalt. Bovendien kan hout gewonnen worden op gronden die niet geschikt zijn voor landbouw, zodat er geen competitie optreedt met voedselproductie. Europa kampt met een tekort aan hout: in 2030 zou er 1.372 miljoen m³ hout nodig zijn om de vraag naar energie te dekken, terwijl men de beschikbare hoeveelheid op 1.056 miljoen m³ schat. Daarom wil men
de efficiëntie van de energiewinning uit hout verhogen, door te gaan voorspellen hoeveel energie een hoeveelheid van een bepaalde houtsoort zal opleveren. Bio-ingenieur Hans Van Lommel (UGent) bepaalde in zijn masterproef de hoeveelheid verkrijgbare energie uit hout via nabij-infrarood hyperspectrale beeldvorming. Bij die techniek wordt hout belicht met nabij-infrarood licht, waarbij de houtmoleculen een hoeveelheid licht zullen reflecteren. Op basis hiervan kan men de energie-inhoud van het hout gaan berekenen. De techniek biedt grote perspectieven voor de toekomst. Door te voorspellen hoeveel energie uit hout te halen valt, wordt het mogelijk om een selectie te maken van de beste bomen. Daarmee kan men soorten kweken die meer energie opleveren. } Dit artikel verscheen in Metro en op knack.be
de V l aams e Scriptie Krant - JAARGANG 1 - 2013
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// OPINIE
© Vincent Callot
‘Grote bedrijven komen weg met genocide. Onvoorstelbaar!’
L
ynn Verrydt kreeg de prijs, goed voor €2.500, uit handen van vicepremier Vande Lanotte. ‘Ik was ervan overtuigd dat ik niet zou winnen, ik had helemaal niet zoveel mensen uitgenodigd voor de prijsuitreiking.’ Dat vond ze achteraf wel jammer. Gelukkig konden een aantal vrienden nog inpikken voor de receptie.
Met dank aan Chris Van Den Wyngaert
Verrydt koos eerst een thesisonderwerp over geïnterneerden die in gewone gevangenissen opgesloten worden. Maar een gastcollege van Chris Van Den Wyngaert over de bevoegdheid van het ICC bracht haar op andere gedachten. ‘Ik vond het echt onvoorstelbaar dat grote bedrijven niet internationaal aansprakelijk gesteld konden worden voor misdaden tegen de menselijkheid en genocide, gewoon omdat ze een rechtspersoon zijn. Je hebt rechtstreekse daders, bijvoorbeeld private military companies zoals Blackwater in Irak, maar de meest voorkomende vorm is medeplichtigheid. Shell is een bekend voorbeeld. Shell begon te boren naar
Gebeten door het internationaal recht, dat is ze. Eén zinnetje tijdens een gastcollege deed haar de wenkbrauwen fronsen. Is de bevoegdheid van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag echt beperkt tot natuurlijke personen? Ze vond dat zo vreemd, dat ze het ging opzoeken. En op die manier was Lynn Verrydt aan het onderzoek voor haar thesisonderwerp begonnen, zonder dat ze het zelf besefte. Ze schreef er zo’n sterke masterproef over, dat ze er de Vlaamse Scriptieprijs mee won.
olie in de Nigerdelta en kreeg er te maken met protest van de lokale bevolking. Het plaatselijk dictatorial regime heeft de negen leiders van die protestbeweging na een schijnproces geëxecuteerd. De rol van Shell in deze zaak is op z’n minst gezegd dubieus.’
Elke minuut naar de scriptie
Ze veranderde haar thesisonderwerp en ging er voluit voor. ‘Bijna obsessief zelfs. Elke minuut ging naar mijn thesis. Hoe meer ik erover las, hoe meer ik ontdekte dat er eigenlijk weinig tot geen specifieke rechtsleer bestond over het onderwerp.’ In haar scriptie ging Verrydt de internationale strafrechtelijke aansprakelijkheid van rechtspersonen na. Voorlopig bestaat die nog niet. Ze vroeg zich af of het mogelijk zou zijn om het statuut van het ICC zodanig aan te passen dat het wel mogelijk wordt. ‘Je stuit dan op een aantal problemen. Hoe moet je bijvoorbeeld een rechtspersoon straffen? Een natuurlijke persoon kan een gevangenisstraf krijgen, maar een bedrijf niet. Dan kom je uit op een boete. Maar hoe hoog moet die boete dan zijn om echt een impact te hebben?
Een ander probleem is hoe je de handelingen van een persoon kan toeschrijven aan een rechtspersoon. Het zijn immers personeelsleden die de handelingen uitvoeren. Daarvoor bestaan verschillende theorieën, die te maken hebben met corporate culture en het idee dat de topmanagers als het ware de hersenen van een bedrijf vormen. Maar er is vooral een politiek probleem: de meeste landen die het ICC erkennen, hebben in hun eigen wetgeving niet de mogelijkheid om rechtspersonen strafrechtelijk aansprakelijk te stellen. Het is ondenkbaar dat ze akkoord zouden gaan met een uitbreiding van de statuten.’
Complexe puzzel
Zo ging Verrydt de wenselijkheid na en hoe het concept verwezenlijkt zou kunnen worden. Ze bouwde gestaag haar eigen theorie op. ‘Het spannende aan mijn onderzoek was dat op het einde ofwel alle puzzelstukken mooi in elkaar zouden passen, ofwel zou blijken dat mijn theorie ergens mank liep en ik dus geen besluit kon vormen. In dat geval stond ik nergens met mijn thesis. Gelukkig kreeg ik alles rond.’
Zoektocht naar een job
‘In tegenstelling tot sommige studenten was ik mijn thesis niet beu, toen ik ze had ingediend. Wel de stress errond, maar het onderwerp bleef ik heel boeiend vinden. In de zoektocht naar een job wist ik vooral dat ik graag in het internationaal recht wou werken. Ik had eerst zonder succes gesolliciteerd voor een doctoraat aan de UGent. Nadien probeerde ik een onbetaalde stage bij een ngo te pakken te krijgen, maar de concurrentie daar is moordend. Vaak vragen ze ook een specialisatiejaar in diplomatieke betrekkingen. Dat ben ik nu aan het bijstuderen aan de Universiteit Antwerpen.’
Doctor in spe
Maar de ngo’s zullen nog even moeten wachten, want Lynn Verrydt kon dan toch doctoreren aan de UGent. ‘Een assistent die me goed geholpen had bij mijn thesis heeft me aangeraden om gewoon nog eens te proberen. Tijdens het onderzoek voor mijn scriptie bleek het onderwerp groter dan ik kon uitwerken en moest ik me echt beperken tot een deel ervan. Er zat nog een extra dimensie in die ik nu verder hoop uit te diepen in mijn doctoraatsonderzoek bij het Institute for International Research on Criminal Policy (IRCP).
} Dit artikel werd samengesteld op basis van interviews die in De Juristenkrant (Annelien Keereman) en in De Standaard (Ruben Mooijman) verschenen.
“DezelfDe wijn in een anDer vat is niet hetzelfDe als DezelfDe wijn met een anDer etiket.” De UGent verwelkomt 40 acaDemische opleiDinGen van De howest, De hoGent en De artevelDehoGeschool en Dat betekent voor ons meer Dan een naamsveranDerinG. wat Denk jij Daarover? tweet mee op #UGentinteGratie meer info? www.UGent.be/inteGratie
d e V l a a ms e S cr i pt i e Kr a nt - JA A R G A N G 1 - 2 0 13
5
GEZONDHEID ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Zwanger van een baby met een aandoening Bij een positieve zwangerschapstest stapelen euforische gevoelens zich op. Wordt het een jongen of een meisje? Welke naam te kiezen voor de baby? Niemand kan voorspellen dat weken later een hartverscheurende tweestrijd volgt: de zwangerschap voortzetten of afbreken?
H
et screenen op afwijkingen bij een ongeboren kind is niet meer weg te denken bij een zwangerschap. Wanneer een ernstige aandoening wordt ontdekt, moeten ouders plots kiezen: een gewenste zwangerschap beëindigen of een kind met een handicap op de wereld zetten. Drie studentes geneeskunde aan de UA bestudeerden dit complexe beslissings- en verwerkingsproces via interviews met 117 personen die te horen kregen dat hun ongeboren kind een ernstige afwijking had, zoals downsyndroom of klompvoeten.
Uit de resultaten blijkt dat de ondervraagden vooral het wachten op de definitieve resultaten zenuwslopend vonden, omdat ze niet wisten wanneer het telefoontje met de diagnose zou komen. Bij de beslissing die volgde, kwam de visie van de artsen op de derde plaats, na de eigen mening en die van de partner. De ernst van de afwijking en de impact op de levenskwaliteit van het kind, van zichzelf en het gezin, waren belangrijk om de beslissing te rechtvaardigen. De meesten hadden nadien geen twijfels. Indien er twijfel was, werd die veroorzaakt door onzekerheid over de
ernst van de aandoening en een interne strijd tussen het gevoel en het verstand. Achteraf had niemand spijt van de genomen beslissing. De verwerking bleek lang en moeilijk, zowel voor de voortgezette als voor de afgebroken zwangerschappen. Bij diegenen die de zwangerschap beëindigden, was het rouwproces anders, omdat het gaat om een zelf-veroorzaakt verlies. Op het moment van de interviews, twee tot drie jaar na de gebeurtenissen, hadden de meeste deelnemers het verlies
verwerkt. Maar ze beschouwden dit als iets dat ze hun hele leven met zich zouden meedragen. Wat ouders ook kiezen, ze verliezen altijd een gezond kind. Ze hebben nood aan iemand die vooraf vertelt hoe de verwerking verloopt, zegt dat het normaal is wanneer het verdriet lang duurt en hen vertelt dat ze een gezond rouwproces doormaken. Maar ook de nood aan professionele begeleiding in het beslissingsproces mag niet vergeten worden. Men moet zorgverleners trainen om ouders te begeleiden in het nemen van de zo juist mogelijke beslissing over dat ongeboren leven. } De scriptie van Jolijn Neels, Anke Van Dijck en Imke Bytebier kreeg aandacht in Metro en op knack.be
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Leverkanker verschroeid
of de behandeling zal aanslaan. Hier is een cruciale rol weggelegd voor ingenieurs. Om een beter zicht te krijgen op de effecten van de therapie ontwikkelde Soetaert een simulatieprogramma. Dat kan MRI-beelden van de lever, specifiek voor elke patient, inlezen en voorspellen wat de uitkomst van RFA zal zijn. Soetaert zocht ook betere procedures. Bij klassieke RFA sterven enkel de tumorcellen in een erg kleine regio rond de naaldtip af. Soetaert testte met succes een opstelling waarbij twee naalden worden gebruikt in plaats van één. Rond beide naaldtips ontstaan ablatiezones die elkaar versterken zodat men een groter gebied kan behandelen.
Met je scriptie kanker bestrijden. Frederik Soetaert (UGent) deed het. De ingenieur ontwikkelde een computerprogramma om radiofrequente ablatie, een innovatieve techniek voor de behandeling van leverkanker, te optimaliseren. Op termijn kan dit de overlevingskansen van patiënten vergroten.
2 MEXT AG R AZ A IN D I ES K IN 1
nummer 5
eos 30ste jg. - nr. 4 - april
PEN
LIONEL VAN ANTWER
Vergiftigd door goud?
Zijn vechtgames goed voor ons?
MAANDBLAD
SLIKKEN WE ONS STRAKS SLIM?
NR. 2 • 2013 • €6,90
JAAR - P708776 VERSCHIJNT 6 MAAL PER X AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN
jk onderzoek
Nieuw wetenschappeli
27/03/13 10:54
rioriteitsgevoel nekte Ook nog: Europees supedienst van Rome • Geeft een frisse indianen • Barbaren in een frisse kijk e collaborateurs klein het door op bruik kijk Met op het verleden Machtsmis
indd 1
001_001_COVERDEF_1302.
NIEUW
verleden (3 maandelijks) 2/27/13 3:33 PM
001-001 cover v4 memo5.indd
1
013
Man en vrou anders w: ziek debat:
schalie
kanker
gas
genen
In de ban van de cyberoorlog
Het beste uit de internationale
editie
VANAF NU MET SCIENTIFIC Opgroeien zonder zorg
Low budget naar de ruimte
AMERICAN
Nieuwe aanpak septische shock
Maandblad over wetenschap & technologie 06/03/13 11:21
dd 1
001_001_COVERDEF1304.in
6
• 28/03/2
HACKERS
rt
Het magazine over psychologie en hersenonderzoek (2 maandelijks)
nr. 78
1 op de 12 sjoemel
nsie – Commerciële ruimtevaa – 3D-printing – Cyberdefe
ELLI 500 JAAR MACHIAV
weten sc ha p
Wetenschapsfraude in Vlaanderen t
– Overbehandeling – Stromboli
Mindfulness
MACHT DOSSIER
weekbla d ov wetensc er hap op iPAD
d over
EXCLUSIEVE ENQUÊTE
Fraude – Bodemdaling
De mythe van de wandelende Boeddha
Betere focus met
GRATIS
wee kbla
Iedereen patiënt
EN
KASTELEN EN BURCHT
'We koesteren excessieve dromen'
WETENSCHAP
OVERBEHANDELING
MIDDELEEUWS VASTGOED
Jongeren die zichzelf opsluiten
OVER
WETENSCHAPSMAGAZINES.
Stromboli: eeuwig spuwende vulkaan
De aanslag op Leopold II
Miljoenen blinden zullen weer zien
magazine.
ANTWERPEN X
+ app
2013
gebaren ori • Talen leren met geheuge n • Hikikom bouwste nen van het • Breindop ing • De Dossier: Online-t herapie
DOSSIER
rapie thesie inedepres Onltegen
2012. Zijn scriptie werd belicht in EOS
WILD VAN WETENSCHAP? ONTDEK HIER EEN WAAIER AAN
Memo
EDING • GEZONDHEID • OPVO
AFGIFTEKANTOOR
01 • 2013 Nr. 02
ENONDERZOEK PSYCHOLOGIE • HERS
} Frederik Soetaert won de EOS-prijs
WETENSCHAP
BP
&
PSYCHE&BREIN
arts een naaldelektrode in de levertumor, waarlangs een elektrische wisselstroom wordt geïnjecteerd. In het leverweefsel zitten ook elektrisch geladen deeltjes en die trachtten de veranderende stroom te volgen. Zo ontstaat er warmte aan de naaldtip, wat biologische effecten in gang zet die de tumorcellen doen afsterven. Artsen passen RFA al jaren toe. Helaas kunnen ze niet nauwkeurig voorspellen
Nr. 4 / april 2013 / € 5,95 / P3A9053 maandelijks, niet in juli
L
everkanker is één van de meest voorkomende kankers ter wereld. De klassieke behandeling bestaat uit een combinatie van chirurgie en chemotherapie. Sommige patiënten zijn echter te zwak voor een operatie of verdragen de nevenwerkingen van chemo niet. Daardoor is leverkanker erg dodelijk: van de honderd patiënten zijn er na vijf jaar twaalf nog in leven. De nood aan een alternatieve aanpak is groot. Radiofrequente ablatie (RFA) blijkt alvast veelbelovend. Bij RFA brengt de
Daarnaast gebruikte hij gepulste stroom; stroom die tijdelijk wordt onderbroken. Hoe langer de afschakeltijd -de periode zonder stroom-, hoe meer de opgewekte warmte uitdijt en hoe groter de warmtezone wordt. Tijdens de afschakeltijd daalt ook de temperatuur, waardoor er minder schade wordt aangericht. De grootste innovatie van z’n model is dat het programma voor elke patiënt de optimale afschakeltijd zoekt: de afschakeltijd die de geschikte temperatuur oplevert om de kankercellen te doden én tegelijk voor een maximale ablatiezone zorgt. Zo kan men elke patiënt een betere behandeling aanbieden, wat het beste laat verhopen voor de bestrijding van levertumoren.
WWW.EOSWETENSCHAP.EU
de V l aams e Scriptie Krant - JAARGANG 1 - 2013
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// MUZIEK
Metalheads bijten niet Je kent ze wel, de typische metalfans. Lange, wilde haren, zwarte kledij met duistere opschriften en een hondenketting rond de hals. En wat gezegd van de muziek waarnaar ze luisteren? Onverstaanbare oerkreten boven luide, agressieve gitaarriffs.
B
ovenstaand stereotype is gemeengoed. Metal sleept al jaren een kwalijke reputatie met zich mee. Het muziekgenre wordt ook niet geholpen door de beeldvorming in de pers. Na de beruchte schietpartij in Columbine High School in de VS schreven bepaalde
media al gauw dat de jonge daders hevige metalfans waren. Hun voorkeur voor metalmuziek werd zo opgevoerd als een mogelijke verklaring voor hun daden. Zo ontstaat er een foute perceptie van het muziekgenre, vertelt UGentstudent Cedric Arijs. Hij onderzocht in
het kader van zijn scriptie of heavy metal daadwerkelijk aanzet tot roekeloos gedrag. Metal vormde al vaker het onderwerp van wetenschappelijke studies. Meestal werd daarbij de mogelijk negatieve invloed van het genre onderzocht. Zo legden wetenschappers een verband tussen een voorkeur voor heavy metal en emotionele problemen, schoolproblemen, zelfdoding, vervreemding, gedragsproblemen, agressie en roekeloos gedrag. Een vraag blijft echter steeds onbeantwoord: veroorzaakt heavy metal dergelijk gedrag of ontwikkelen mensen die zich zo gedragen een voorkeur voor metalmuziek? Om te weten te komen of heavy metal muziek mensen aanzet tot roekeloos gedrag, deed Arijs een experiment. Hij verzamelde een groep adolescenten met uiteenlopende muzieksmaken. De ene helft schotelde hij twaalf minuten stevige metal voor, de andere helft liet hij naar rustige popmuziek luisteren. Vervolgens onderwierp hij alle proefpersonen aan
een computertest die peilt naar roekeloos gedrag. Daaruit bleek dat noch de metalfans, noch andere muziekfans blijk gaven van een roekeloze persoonlijkheid. Diegenen die net metal hadden beluisterd gaven wel aan dat ze meer zin hadden om iets roekeloos te doen. Wie popmuziek had beluisterd voelde die drang niet. Er was echter geen verschil in het gedrag van de personen die metal hoorden en diegenen die popmuziek beluisterden. Het beluisteren van heavy metal geeft dus meer aanleiding tot een roekeloze houding, maar dit vertaalt zich niet automatisch in roekeloos gedrag. Of je een houding omzet in een bepaald gedrag hangt immers af van de mate waarin je zelfcontrole hebt en of dat gedrag past bij je eigen normen en waarden. Het beeld dat heavy metal aanzet tot onstuimig gedrag is dus verkeerd: schreeuwende metalheads bijten niet (noodzakelijk). } Dit artikel verscheen in Metro en op knack.be
///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// SPORT
Waxpert, een zegen voor de wintersportfanaat
Waxen is een hels karweitje. De doorgewinterde skiër of snowboarder kan er van meespreken. Om vlot te blijven glijden, moeten ski’s en snowboards regelmatig worden gewaxt. Bij de klassieke methode ben je al gauw een halfuurtje kwijt en een aantal brandwonden rijker. Vaak wordt er ook veel wax verspild, wat nefast is voor de portefeuille én voor het milieu. Senne Van Rompaey (Artesis) ontwikkelde met de Waxpert een veilig, snel, efficiënt en compact alternatief.
D
e Waxpert maakt gebruik van infraroodtechnologie (IR). Die technologie heeft een uitzonderlijk snelle opwarm- en afkoeltijd omdat IR materialen rechtstreeks opwarmt en niet de lucht tussenin. Een optische sensor schakelt de infraroodlamp automatisch
uit wanneer er geen beweging meer geregistreerd wordt of wanneer het toestel wordt opgetild. De sensorbeveiliging, in combinatie met de IR-lamp, verkleint het risico op brandwonden en beschadigingen. Wanneer de optische sensor wordt
geactiveerd door beweging, begint de IR-lamp te branden. Die laat de wax smelten en op de ski- of snowboardbasis druppelen. De IR-lamp warmt gelijktijdig de basis op, wat het aanbrengen van de wax bevordert. De gebruiker kan de gesmolten wax met het toestel openwrijven dankzij de verdeelring onderaan het toestel. Zo wordt de aangebrachte wax gelijkmatig verdeeld, de hoeveelheid wax beperkt en de tijdsduur van de klus met tweederde ingekort. Het toestel scoorde uitstekend op een test met een klassiek gewaxte ski en een ski gewaxt met de Waxpert. Daaruit bleek dat de kwaliteit van de waxbeurt met de Waxpert even hoog was als bij de klassieke methode, terwijl
er tot 90% minder wax werd gebruikt! Van Rompaey wil zijn ontwerp nu gaan commercialiseren, zodat elke wintersporter zich straks dankzij de Waxpert zonder zorgen op glad ijs kan begeven. } Bekijk het prototype van Senne Van Rompaey: http://bit.ly/YlQS8w
Inschrijven
vanaf 1 juli tot en met 20 september elke werkdag van 9 tot 12 uur
Infomarkt 4 september
Meer weten? www.ua.ac.be/infomomenten T +32 (0)3 265 48 72
d e V l a a ms e S cr i pt i e Kr a nt - JA A R G A N G 1 - 2 0 13
7
//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs ! B
Share your knowledge!
Win 2500 euro met je scriptie
ijna afgestudeerd en je bachelor/masterproef afgewerkt? Laat jij het resultaat van dat harde werk ook liever niet in de kast liggen? Stuur je scriptie samen met een vlot leesbaar artikel (max. 1.000 woorden) in via www.scriptieprijs.be en maak kans op € 2.500 en heel wat persaandacht. Maakte je een eindwerk rond pedagogie, educatie, innovatie & technologie, of exacte wetenschappen, ding dan ook mee naar de Klasseprijs, de Agoriaprijs en de EOS-prijs. Je maakt kans op een reischeque, een gloednieuwe iPad en de mooie geldsom van € 500. Agoria stopt zelfs een opleiding aan de vermaarde Vlerick Business School t.w.v. € 9.745 in de prijzenpot! Je ingestuurde scriptie komt bovendien in de online Vlaamse Scriptiebank terecht, een visitekaartje voor je beginnende carrière ! Dankzij z’n mediapartners zorgt de Scriptieprijs ervoor dat jouw werk mogelijk ook de pers haalt.
Maak ook kans op de AGORIA-, de EOS- of de KLASSE-prijs
De Vlaamse Scriptiebank
is een gratis online kennisbank die ca. 2.000 scripties bevat. Dagelijks maken zo’n 600 mensen dankbaar gebruik van de Scriptiebank voor research. Neem zelf een kijkje op www.scriptiebank.be en bezorg er ook jouw scriptie een tweede leven !
Waarom deelnemen aan de Vlaamse Scriptieprijs?
Pluk de vruchten van je scriptie! Doe mee aan de Vlaamse Scriptieprijs en win € 2.500. Schrijf een journalistiek artikel over je bachelor- of masterscriptie. Upload dit samen met je scriptie vòòr 7 oktober 2013.
Afgestudeerd, scriptie in de krant? Wij brengen je scriptie onder de aandacht van de pers. Bovendien komt je eindwerk in de online Scriptiebank terecht, een visitekaartje voor je beginnende carrière!
Alle info op www.scriptieprijs.be Volg ons op
facebook.com/scriptieprijs en
@scriptievzw
in samenwerking met de Universiteit Hasselt
Doe de test:
De Vlaamse Scriptieprijs wordt ondersteund binnen het Actieplan Wetenschapsinformatie, een initiatief van de Vlaamse Overheid. Onder auspiciën van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten en de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.
• Mijn harde werk verdient best een plekje in de krant JA / NEE • Ik ben wel te vinden voor geldprijzen van € 250 tot € 2.500 of een iPad, een citytrip en een prestigieuze opleiding aan Vlerick JA / NEE • Potentiële werkgevers kunnen, wanneer ze me googlen, beter op mijn scriptie op scriptiebank.be dan op m’n facebook-pagina terechtkomen JA / NEE • “Winnaar / genomineerde van de Vlaamse Scriptieprijs” zou wel mooi staan op m’n LinkedIn-pagina JA / NEE Minstens eenmaal “JA” geantwoord? Dan is de Vlaamse Scriptieprijs iets voor jou !
Hoe deelnemen aan de Vlaamse Scriptieprijs? Schrijf een vlot journalistiek artikel (max. 1.000 woorden) over je scriptie en upload dit vòòr 7 oktober 2013 samen met je eindwerk op www.scriptieprijs.be
De uitreiking
Een prijs zonder uitreiking is als een scriptie zonder bronnenvermelding. De Vlaamse Scriptieprijs en de deelprijzen worden elk jaar op een prestigieus event uitgereikt. Vorig jaar was de prachtige Pacificatiezaal van het Gentse stadhuis het toneel voor de uitreiking. Dit jaar vindt de uitreiking op dinsdag 17 december plaats in het CCHA in Hasselt, dit in samenwerking met de Universiteit Hasselt. Stuur dus je scriptie in en save the date! Volg de Vlaamse Scriptieprijs op
Je scriptie typen door de tekst alleen maar te denken, kan dat?
#UHasseltQ - www.uhasseltq.be
facebook.com/scriptieprijs @scriptievzw Een universiteit die vragen stelt die relevant zijn voor maatschappij en economie, dat willen we zijn. Want wie de juiste vragen stelt, bepaalt de toekomst. Zoek samen met ons mee naar de antwoorden!
8
de V l aams e Scriptie Krant - JAARGANG 1 - 2013