Nummer 3 Colofon GEEDI Nieuwsbrief Somalië is een zelfstandige uitgave, niet gebonden aan een bestaande organisatie. GEEDI is een stichting in oprichting.
Voor informatie: Gerard de Bondtstraat 25 5017 GS Tilburg 013-5357041 (na 19.00 uur)
[email protected] www.nieuwsbriefsomalie.nl
Medewerkers: Stephanie, Abshir, Daud, Mohamed en Gijs Met speciale dank aan: KAAH EXPRESS BV
Deze Geedi is ook bestemd voor de brievenbus van je buren, vrienden en familie. Geedi is voor iedereen, dus verspreidt Geedi.
April-Mei 2013
Gratis
April-Mei 2013
Vrij zijn … Vrij voelen “Nin daar kujiraadaruur ma arkee” Je zou deze regel uit een Somalisch liefdesliedje kunnen vertalen met “iemand die onderdak is, ziet de wolken niet.” Maar het zou ook zomaar kunnen betekenen “Wanneer je het zelf goed hebt, dan merk je niet het leed van anderen om je heen.” Of: “Als je jezelf niet openstelt, is het onmogelijk al datgene te zien wat de wereld te bieden heeft.”
een einde betekenen aan voortdurende oorlog, geweld, dood en ellende; een begin van wederopbouw en nieuw perspectief in vrede en vrijheid. Vrij ben je óók om je bij Geedi aan te sluiten, onze kleine club te komen versterken. Uiteraard ook is er alle vrijheid om deze nieuwsbrief te kopiëren of anderszins verder te verspreiden.
Het staat vrij de hierboven geci- En vrij als we zijn, zo vrij als teerde regel uit het liefdeslied te we onszelf voelen hanteren we ook bij deze Geedi onze oproep interpreteren, in alle vrijheid! Datzelfde vrij zijn zou je de uitgeprocedeerde asielzoekers gunnen, die als derderangs voortdurend heen en weer geschoven worden. Je zou hopen dat politici en bewindslieden zichzelf zouden willen bevrijden van die manier van denken, die vrij zijn en vrij voelen zo in de weg staat.
Somalië mag niet vergeten worden! Gijs
Vrij mogen zijn en zich vrij kunnen voelen zou voor Somaliërs daarginds in Somalië GEEDI
1
Terugkeer? Niet naar de dood! Recentelijk heeft staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie geoordeeld dat Somalië niet meer als een ‘onveilig’ land wordt beschouwd. Verbeteringen zijn geconstateerd, zegt hij, want in Mogadishu gaan er weer markten open, is de straatverlichting gerepareerd en vermogende zakenlieden keren weer terug naar Somalië om te investeren in bedrijven. Dit besluit betekent voor de uitgeprocedeerde asielzoekers in Nederland dat zij op korte termijn weer in aanmerking komen voor gedwongen terugkeer.
te beelden. Het was een confronterend beeld voor het Haagse winkelende publiek, maar het heeft wel diepe indruk gemaakt.
In recente rapportage geven echter organisaties als de UNHCR, Amnesty International, Human Rights Watch en de Fact Finding Missions van de Deense Immigratie Dienst aan, dat de situatie in Somalië allesbehalve stabiel en veilig is. Schending van de mensenrechten is aan de orde van de dag en per maand zijn er in de hoofdstad Mogadishu ten minste 450 (burger)slachtoffers door bomaanslagen, zelfmoordaanslagen, schietpartijen, verkrachting en willekeurige arrestatie en detentie. Met name de 200.000 ontheemden die zich in vluchtelingenkampen in de stad zelf bevinden hebben geen enkele vorm van bescherming tegen dit geweld.
Ambtsbericht In het persbericht over de brief staat: “Hoewel de situatie in Mogadishu nog altijd zorgelijk is, hebben zich blijkens het ambtsbericht verbeteringen voorgedaan. Zo kunnen inwoners van Mogadishu zich weer ongehinderd door milities door de stad bewegen, zijn markten weer vrij toegankelijk en bloeit het zakenleven weer op. Ook nam het aantal ontheemden dat zich in Mogadishu vestigt in het afgelopen jaar substantieel toe. Deze verbeteringen, in combinatie met het beleid in omringende landen, hebben dan de staatssecretaris doen besluiten niet langer 15c-beleid te voeren voor Mogadishu.
De beleidswijziging heeft als gevolg dat de belemmeringen voor gedwongen terugkeer naar alle delen van Somalië zijn weggenomen. Terugkerende asielzoekers hoeven immers niet langer door een gebied te reizen waar sprake is van een 15c-situatie. Uit het ambtsbericht blijkt dat zowel reizen over land als door de lucht mogelijk is. Teeven zal gedwongen terugkeer naar Somalië dan ook weer ter hand nemen, vanzelfsprekend met alle nodige zorg. Ook wordt vreemdelingenbewaring voor alle Somaliërs hiermee weer mogelijk." In theorie zal niet iedere Somaliër bij binnenkomst geweigerd en uitgezet worden, omdat de zaken individueel bekeken worden. Maar dat vergt wel extra bewijslast, waardoor de kans om geweigerd te worden groter is.
Onlangs heeft de werkgroep ‘Somalië onveilig’ actie gevoerd op het Hofplein in Den Haag, naast de ingang van de Tweede Kamer, om duidelijk te maken wat er gebeurt met gedeporteerde Somalische mannen, vrouwen en kinderen. De actie, uitgevoerd door voornamelijk uitgeprocedeerde Somalische asielzoekers zelf, liet aan voorbijgangers zien wat de risico’s zullen zijn in Somalië, door geschminkt de slachtoffers uit 2
GEEDI
April-Mei 2013
Realiteit
Argumenten ontkracht zijn namelijk vooral de vermo-
Intussen is de situatie in Somalië en in Mogadishu zelf allesbehalve veilig. Notabene in het ambtsbericht zelf staat een uitgebreid verslag van de UNHCR waaruit blijkt dat schending van de mensenrechten, geweld en vervolging aan de orde van de dag zijn. Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft de zeldzame positieve berichtgeving in het rapport gebruikt en de overweldigende hoeveelheid aan negatieve berichtgeving in datzelfde rapport naast zich neergelegd.
Laten we de argumenten die de staatssecretaris gebruikt onder de loep nemen.
Ook andere rapporten over de situatie in Somalië zijn uiterst zorgelijk; zie bijvoorbeeld het Fact Finding Report (maart 2012) en de update hiervan (november 2012) van de Deense Immigratie Dienst. Denemarken hanteert dan ook wel een categoriale bescherming voor Somaliërs. Zelfs asielzoekers die in een eerder stadium geweigerd zijn, kunnen in Denemarken opnieuw een aanvraag indienen en zullen die aanvraag gehonoreerd zien. Rapporten spreken van 500 (burger)slachtoffers per maand, alleen al in de hoofdstad. Natuurlijk is dit een verbetering ten opzichte van de situatie in de periode 2010-augustus 2011, waar gemiddeld 5.000 slachtoffers per maand vielen en het is met name deze verbetering waar het Ministerie van V&J zijn beslissing mee beargumenteert, waardoor de zeer bizarre situatie ontstaat dat met 500 slachtoffers per maand de hoofdstad als ‘niet onveilig’ wordt bestempeld.
April-Mei 2013
gende zakenlieden, die genoeg financiële middelen hebben om een privé-militie op te zetten en zich zo te beschermen tegen het dagelijks geweld in Somalië. De eerste verbetering die Teeven constateert, is het feit dat de Uitgeprocedeerde asielzoekers Al-Shabaab milities uit hoofd- die gedwongen worden terug te stad Mogadishu zijn verdreven, keren naar Somalië beschikken waardoor de stad veiliger is. Op echter niet over deze middelen. zich klopt het dat Al-Shabaab het gebied niet meer controleert. Staatssecretaris Teeven vermeldde zelfs dat het risico zich Een gevolg daarvan is echter met name richt op mensen die dat Al-Shabaab nu meer gebruik maakt van infiltranten in politiek actief zijn, daarmee impliciet adviserend dat men zich de hoofdstad en autobommen plaatst. Het geweld is daardoor daar dan maar niet mee bezig dient te houden. Op zich is dat willekeuriger en onvoorspelal een schending van één van de baar, wat de situatie in feite Rechten van de Mens: eenieder gevaarlijker maakt. Daarnaast heeft het recht op zijn eigen pozijn politie- en legertroepen te litieke mening en ook op het weinig in aantal en te slecht uitgerust om daadwerkelijk de verspreiden van die mening, maar daarnaast wordt het begrip orde te kunnen handhaven. Bovendien maken de vertegen- ‘politiek actief’ wel heel ruim opgevat: thee verkopen aan woordigers van het openbaar regeringsmedewerkers is volgezag zich zelf ook schuldig doende om slachtoffer van een aan misdaden en repressie. politieke moord te worden. De staatssecretaris geeft als Protest tweede teken van verbetering aan dat de markten in Mogadis- De Somalische vluchtelingen die zich met activisten en symhu weer open zijn en concludeert daaruit dat de situatie wel pathisanten verenigd hebben in veiliger moet zijn. Wie de Fact protestgroepen, zullen daarom Finding Reports goed doorleest, herhaaldelijk de aandacht blijkomt echter tot de conclusie dat ven vragen voor de situatie in dit slechts drie markten betreft, hun land door actie te voeren, informatie te verstrekken en hetgeen veel te weinig is voor een stad met 2,5 miljoen inwo- hun positie onder de aandacht van het UNHCR en Amnesty ners en 200.000 ontheemden. International te brengen. Teevens laatste argument is tenMeer informatie over de actie slotte dat het zakenleven weer opbloeit en dat eerder gevluchte van de werkgroep ‘Somalië Somaliërs weer terugkeren om onveilig’: http://autonomendenhaag.wordpress.com/2013/01/11/ zich te hervestigen. Ook dit geeft op geen enkele wijze een fotos-doodlig-actiegarantie voor de veiligheid van voor-tweede-kamersomalie-is-onveilig/ uitgeprocedeerde Somalische asielzoekers. Degenen die zich Dhjana Samshuijzen opnieuw vestigen in Somalië GEEDI
3
Stichting NEDSOM Sinds zo’n 25 jaar zijn er Somaliërs in Nederland en het is werkelijk verbazingwekkend, hoeveel initiatieven er vanuit hun gemeenschap genomen zijn om te komen tot allerlei vormen van organisaties, gericht op hulp en ondersteuning naar het vaderland, ginds in de Hoorn van Afrika, dan wel op belangenbehartiging van de eigen mensen hier. In deze Geedi aandacht voor Stichting NEDSOM, een Nederlands-Somalische organisatie, die in 1999 is opgericht en die veel met vrijwilligers werkt. Initiatiefnemers voor NEDSOM zijn Somalische jongeren met een hogere of middelbare opleiding die in Nederland woonachtig zijn.
Bruggen bouwen Vooral gericht op jongeren wordt ernaar gestreefd het zelfbewustzijn te vergroten van de Somalische gemeenschap die hier verblijft. Aandacht vragen voor de problemen zoals die door Somalische mensen ervaren worden: werkeloosheid, kansarmoede en daarmee samenhangende criminaliteit, alleenstaande moeders, onderwijsproblemen. Bruggen bouwen tussen de
Somalische Nederlanders en de Nederlandse bevolking hoort daar ook bij. Daarbij wordt intensief gebruik gemaakt -hoe kan het anders?- van digitale netwerken, waarbij de Nederlandse én de Somalische taal worden gebruikt.
De stichting functioneert ook hier als een brug tussen internationale en lokale ngo’s.
Zelfstandig
Mooier en genuanceerder omschrijven wat NEDSOM wil en doet, kan niet anders dan via haar eigen woorden: “NEDSOM zet zich met hart en Vanuit Somalië ziel in voor de armoedebestrijVoor NEDSOM is solidariteit van groot belang daar waar het ding, gelijke kansen tussen mannen en vrouwen, en streeft Somalië betreft, land dat ruim naar een wereld waarin geen twee decennia heeft doorgebracht zonder centrale regering grenzen worden gesteld aan de ontplooiingsmogelijkheden van en gebukt moest gaan onder burgeroorlog en geweld, geteis- mensen. Daarbij wil de stichting terd werd door honger en ellen- een bijdrage leveren aan econode en geconfronteerd werd met mische onafhankelijkheid van Somalië waarin burgers zelfeen gigantische leegloop. standig actief deelnemen aan de NEDSOM ondersteunt en iniontwikkeling en wederopbouw tieert zelf duurzame projecten van het land.” En: “Het bieden vanuit Somalië die met name van geloof in de toekomst is gerelateerd zijn aan onderwijs hierbij één van de speerpunten.” en gezondheid. Als onafhankelijke stichting is NEDSOM niet gebonden aan welke politieke organisatie dan ook. Men wil breed openstaan voor allerlei ideeën en suggesties. De stichting biedt bovendien hulp aan ieder individu, ongeacht sekse, religie of clan.
Alle regio’s Was schrijver aanvankelijk in de veronderstelling dat Stichting NEDSOM in zijn activiteiten zich enkel richtte naar Puntland, met het verkrijgen van meer informatie blijkt dat een foutief idee geweest te zijn. 4
GEEDI
April-Mei 2013
gelegen aan de kust van de Golf van Aden in de noordelijk punt aan de grens met Somaliland, waar vissersboten gebouwd worden. Zie bijgaande foto van de boot “NEDSOM”. Voorbeelden § de waterput en het installatie- ¨ micro-financiering van vrouwenprojecten in Qardho, de systeem van het waterproject vierde grootste stad in Puntland, ZamZam in de regio Burco hoofdstad van de subregio (Somaliland); Karkaar; § de ondersteuning van het gezondheidscentrum “Caabuu- ¨ Project Disable but notunable dwaaq” in de regio Galgaduud, (vrij vertaald: invalide maar niet In principe wil NEDSOM hulp en ondersteuning bieden aan alle regio’s van Somalië/Somaliland.
waar meerdere keren medicijnen werden geleverd; § humanitaire hulp tijdens de droogte in Somalië aan o.a. de regio’s Gedo, Hiiraan, Awdal, Mogadishu, Baydhabo, Sool/Sanaag en Ogadenia Deze noodhulp was vooral gericht op voedsel, watervoorziening en het uitdelen van medicijnen.
onbekwaam) met als doel mensen met een beperking beter perspectief te bieden, omdat ook zij recht hebben op een waardig bestaan en zo goed mogelijk moeten kunnen functioneren in de samenleving. Men streeft voor deze doelgroep naar betere toegankelijkheid van de gezondheidszorg en het onderwijs. Het project is gesitueerd in Bosaso.
Voor meer informatie hierover http://somalidroughtactions.com/. Activiteiten Nederland Naast deze kleine greep uit een grote hoeveelheid is het noodPuntland zakelijk óók te wijzen op initiaMaar er zijn toch óók diverse projecten in Puntland (geweest). tieven van NEDSOM, die hier in Nederland worden genomen. Zonder uitgebreid op al deze Opnieuw wordt volstaan met initiatieven in te gaan moeten een korte en absoluut onvolletoch genoemd worden: dige opsomming. ¨ De scheepswerf bij Bosaso,
April-Mei 2013
GEEDI
ª Conferentie over piraterij “Luister nou naar Somalische oplossingen” (2009); ª Opzetten van jongeren radio en online tv programma’s om Nederlandse en Somalische jongeren voor te lichten over het werk van journalisten van Free Voice in Somalië; ª Somalië/Somaliland dag ª Somalische jongeren dag ª Onafhankelijkheidsdag Somalië
Brochure In een prachtig uitgevoerde brochure uit 2009 bij gevolg van het tienjarig bestaan van NEDSOM is veel meer te lezen over de zeer veelzijdige activiteiten van deze stichting. Uiteraard kan die door belangstellenden worden opgevraagd! Om enigszins binnen de perken te blijven van een nieuwsbriefartikel verwijzen we voor meer boeiende informatie naar de zo juist vernieuwde website van NEDSOM. Stichting NEDSOM Binckhorstlaan 36 2516 BE Den Haag Email:
[email protected] Website: www.nedsom.com
5
Reisadvies Somalië Staatssecretaris Teeven stuurt berichten de wereld in dat Somalië veilig genoeg is om uitgeprocedeerde asielzoekers terug te sturen. (Zie ook het artikel Terugkeer? Niet naar de dood!) Vanuit het Ministerie van Buitenlandse Zaken van dezelfde Nederlandse overheid klinkt er een totaal ander geluid daar waar het reisadviezen betreft naar datzelfde Somalië. In een op 31 januari gewijzigd bericht “Reisadvies Somalië” dat medio april nog steeds geldig gemeld wordt heet het: “alle reizen naar bepaalde gebieden worden ontraden”. Onder het kopje Actualiteiten wordt het zo geformuleerd: “Hoewel in Zuid-Centraal Somalië de meeste grote steden in handen zijn van regeringsgetrouwe troepen, gesteund door Afrikaanse vredestroepen is de veiligheidssituatie in geheel Somalië* slecht te noemen. Gewapende oppositiegroeperingen van moslimfundamentalistische aard zoals Al Shabaab zijn vooral actief op het platteland en ‘s nachts in de steden, waarbij veel burgerslachtoffers vallen. Hoewel Mogadishu geheel in handen is van AMISOM, is de veiligheidssituatie in Mogadishu* nog steeds slecht te noemen en extra precair ten tijde van de vorming van de nieuwe regering. Al Shabaab maakt gebruik van guerrillatactieken om grote delen van het land te destabiliseren. Al Shabaab heeft verklaard alle parlementsleden en leden van de veiligheidsdienst te zullen doden, mede vanwege de banden met de ’ongelovigen’ uit het buitenland.”
betwiste gebieden. Van de veiligheidssituatie wordt gezegd dat die nog steeds slecht is met verschillende milities en de aanwezigheid van piratenbendes, die verantwoordelijk worden gehouden voor het kidnappen
Gisteren & Vandaag … toen was geluk heel gewoon
van buitenlanders. “Vanwege de voortdurende gewapende strijd , terrorismedreiging, criminele dreiging en rechteloosheid worden alle reizen ontraden naar Somalië met uitzondering van Somaliland”.Daar worden enkel de niet-essentiële reizen voor ontraden. Nederlanders die verblijven in Puntland en ZuidCentraal Somalië worden geadviseerd om die gebieden direct te verlaten. Nederland kan bovendien geen consulaire bijWat betreft Puntland en Somali- stand verlenen en ook overige EU-landen zijn niet vertegenland wordt vervolgens onder meer gewezen op de grote inter- woordigd. Verder wordt er gewaarschuwd voor terrorisme ne politieke spanningen in de
6
(aanslagen, kidnapping door Al Shabaab), voor zware criminaliteit (handel in o.a. wapens én mensen; onveilige wegen door o.a. gewapende milities van krijgsheren), alsook voor piraterij aan de kusten.
GEEDI
Bij het lezen van dit “Reisadvies Somalië” kan ik me niet aan de indruk onttrekken, dat staatssecretaris Teeven hiervan waarschijnlijk geen enkele kennis heeft genomen. Hoe is het anders te rijmen met zijn uitspraak voor de radio, ergens in de maand januari, dat Somaliërs via Kenia kunnen reizen om vervolgens de grens KeniaSomalië al wandelend over te steken. Een reisadvies waar toch maar géén vertrouwen in gesteld moet worden!! Gijs * onderstreping door schrijver
April-Mei 2013
Oudkomers versus Nieuwkomers In onderstaand artikel maak ik gebruik van mijn eigen ervaringen om de situatie uit te leggen van de zogeheten oudkomers (asielzoekers die 20-25 jaar geleden naar Nederland zijn gevlucht) én die van de nieuwkomers (mensen die in de afgelopen jaren zich in Nederland hebben gemeld). Migratie is van alle tijden. Mensen migreren, omdat ze op zoek zijn naar veiligheid, voedsel, werk en een betere toekomst, of zij zijn op de vlucht voor natuurrampen, etnisch geweld, corruptie en burgeroorlog. In Somalië bijvoorbeeld waren er grote emigraties door de gewelddadige burgeroorlog die nu al meer dan 20 jaar voortsleept.
te reizen, die plaats ook daadwerkelijk te bereiken. Grote problemen leverde het ook op om bankcheques en acceptgiro’s goed in te vullen, rekening te houden met de zogenaamde “kleine lettertjes” bij de verleiKleine lettertjes dende betalingsafspraken, Een deel van de oudkomers waardoor veel mensen met hoge participeert met succes in de Nederlandse samenleving, maar schulden opgezadeld raakten. er zijn er ook die de aansluiting van voortdurende oorlog en onveiligheid maakt dat het doel van migratie toen en meer recent eigenlijk niet veranderd is: mensen vluchten!!
“It is good to swim in the waters of tradition, but sink in them is suicide” (M.K. Gandhi, 1925) Eind 2010 waren ongeveer 700.000 Somalische vluchtelingen verspreid over 100 landen wereldwijd. Meer dan 90% van hen verbleef in zes landen van Oost-Afrika, in de onmiddellijke nabijheid van Somalië. Iedere maand nog vluchten ongeveer 8.000 personen weg uit het land. In Somalië zelf leven anderhalf miljoen ontheemden in onnoembaar ellendige omstandigheden. Deze situatie
April-Mei 2013
niet gevonden hebben vanwege een te geringe kennis van de Nederlandse samenleving. Voor de meesten van deze zogeheten oudkomers geldt dat er in de tijd dat zij zelf nieuwkomers waren, in het geheel geen of te weinig inburgeringsprogramma’s beschikbaar waren. Pas in 1998 is de Wet Inburgering Nieuwkomers van kracht geworden. Deze wet verplicht migranten tot deelname aan zo’n inburgeringsprogramma. Nog altijd is het zo dat een groot deel van deze oudkomers niet over voldoende taalvaardigheid beschikt van de Nederlandse taal. Bovendien is er te weinig kennis van de Nederlandse samenleving om met enig succes daaraan te kunnen deelnemen.
Oudkomers kwamen veelal rechtstreeks, terwijl de nieuwkomers meestal een lange weg hebben afgelegd via allerlei landen. Daarbij hebben zij veel ervaringen opgedaan met allerlei andere culturen, wat weer gemist werd bij de oudkomers.
Zo was het bijvoorbeeld moeilijk om met openbaar vervoer naar je plaats van bestemming
Zij zijn erin geslaagd een volgende -de tweede- generatie een plaats te bieden in deze
GEEDI
Grenzen doorbreken Balans is de sleutel in het leven voor alles wat we doen om te slagen in alle gebieden van het leven. Allereerst is er de wereld om ervan te genieten en ook om gewaardeerd te worden als mens ondanks wat men heeft meegemaakt. Daarom wil ik stellen dat oudkomers er toch in geslaagd zijn een positieve bijdrage te leveren in die moeilijke omstandigheden.
7
vrijwel altijd met een tijdelijke job in zwaar, vuil werk: arbeid op het allerlaagste niveau tegen de allerlaagste inkomens. En als het daarbij onregelmatig is ook zonder de zekerheid van het Veel nieuwkomers zijn jonge mensen. Zij staan voor vragen, maandinkomen. Door deze plicht tot werkbeuitdagingen en verandering. reidheid krijgt een nieuwkomer Deze nieuwkomers stellen grenzen en doorbreken die ook in de praktijk zelden toelating of kans om secundair (tweede en zij geven wijsheid en kans) of hoger beroepsonderervaringen door. wijs binnen volwasseneneducatie te volgen. Dit is jammer, Primaire behoeften omdat vele talenten op die Voordat ze westerse landen bereiken hebben ze een lange en manier ongebruikt blijven. Is dat nu de te betalen prijs van gevaarlijke weg met beroerde de huidige crisis? toestanden afgelegd. Wie in vaak nog zo vreemde samenleving: jonge mensen die zich over het algemeen prima weten te redden.
Zelfde situaties In de huidige ontwikkelingen van grote technische veranderingen en mogelijkheden, die zo’n enorm verschil opleveren met de situaties waar men vandaan gekomen is, blijft er een grote bereidheid om zich aan te passen aan deze snelle westerse levensstijl en daarbinnen de eigen weg te vinden, de eigen verantwoordelijkheid te nemen met alle gevolgen die men daarbij ontmoet. Voor zowel oudkomers als nieuwkomers is dat hetzelfde; zij komen immers beiden uit dezelfde problematische situaties vandaan.
Alles kan kapot ... maar solidariteit is onverwoestbaar!!! Europa en westerse landen aankomt heeft veel meegemaakt en is gehard. De asielzoeker moet trouwens heel sterk zijn om stand te kunnen houden in de moeilijke periode van de asielprocedure en de daaraan verbonden opvang. Men moet de asielzoeker in zijn waardigheid laten en alleen aanbieden waar behoefte aan is. Volgens mijn ervaring gaan de primaire behoeften uit naar “Vrede, Wonen, Weten, Werken” (VWWW).
Na zo’n moeilijk besluit om te vluchten, de boot te nemen en alles achter te laten voor een beter leven bieden deze ervaringen weinig uitzicht, doen de moed verliezen en geven je het gevoel dat je je opnieuw bevindt op een zinkend schip.
Ook voor beiden zal de belangrijkste vraag zijn: wat wil je met dit nieuwe leven hier? Wil je hier je leven verder opbouwen? En ben je bereid ook daarvoor alle consequenties te nemen? Om zelf te bepalen waar je thuishoort zal je ook zelf moeten bepalen of je bereid bent de prijs daarvoor te betalen om binnen deze nieuwe samenleving succesvol te kunnen zijn. Laat bovenstaande een bijdrage zijn om de lezers wat duidelijkheid te bieden over wat er zich afspeelt in een deel van de samenleving waar zij weinig contact mee zullen hebben.
Ongebruikte talenten Men moet zich realiseren dat bijna alle nieuwkomers in armoede beginnen. Velen moeten noodgedwongen eerst beroep doen op een uitkering, waartegenover de eis tot werkbereidheid staat. Werk vinden gaat moeilijk en men begint
8
Duidelijkheid
A. Ahmed
GEEDI
April-Mei 2013
Ghost Republic Somaliland Democracy against all odds Mijn fascinatie met Somaliland begon in 2009, toen ik met mijn Somalische vriendin Fatma Ali afreisde naar dit democratische enigma in de Hoorn van Afrika. Somaliland riep in 1991 de onafhankelijkheid uit van Somalië, na een gewelddadige burgeroorlog, maar het land wordt vooralsnog door geen enkele internationale organisatie -inclusief de Verenigde Natieserkend. Officieel is Somaliland nog steeds deel van Somalië. Tijdens mijn bezoeken aan het land heb ik Somalilanders geportretteerd die binnen hun niet-erkende republiek een democratie aan het opbouwen zijn. ‘Ghost Republic Somaliland: democracy against all odds’ is een fotodocument waarin de focus ligt op de Somalilanders die een land aan het opbouwen en besturen zijn dat effectief is afgesneden van de rest van de wereld.
onderbelicht blijft. De beelden tonen de symbolen van Somaliland die het doorlopende proces definiëren van die opbouw van een pseudo-staat: overheidsgebouwen, ziekenhuizen, de radiozender en Somalilands nationale krant, Jamhuuriya. Ik portretteer Somalilanders in hun eigen omgeving, met oog voor de voorwerpen die onlosmakelijk zijn verbonden aan de opbouw van een ware republiek. Mijn foto’s tonen de hoop en het optimisme in een natie die door de rest van de wereld nog niet wordt erkend.
Jamhuuriya vormen de basis van het boek. Iedere foto gaat vergezeld van een korte tekst waarin steeds een stukje geschiedenis, gekoppeld aan de huidige situatie van Somaliland, wordt belicht. James Wellford’s , foto editor van Newsweek schreef het volgende:
“Chantal’s images of Somaliland present fascinating and absorbing visual moments about the life, travails, and unknown destiny of a distant place that few people are familiar with. Her images, the delicate De Somalilandse krant portraits of people which Jamhuuriya heeft mijn project channel so well the complexity gepubliceerd in een reeks van twintig foto’s van 10 december of personality, the images showing details of interiors and 2010 tot en met 21 februari rooms that are still inhabited by 2011. the presence, thoughts, and In het project krijgt het land en memories of those who were Het fotoboek Ghost Republic zijn ‘nation builders’ een gezicht: de foto’s vertellen het Somaliland, is een limited editi- there, and the bigger views of verhaal van deze mensen, wiens on van 75 exemplaren, dat een space, monuments, crossroads, hedendaags beeld geeft van de and land all suggest and artiverhaal niet vaak genoeg culate an atmosphere that pseudo-staat Somaliland. verteld wordt. Een verhaal dat movingly creates a series of De originele publicaties in in het internationale nieuws visual landscapes that address the issues of identity. These images are windows to another world, thresholds to cross in order to enter the story of a place called Somaliland.” Chantal Heijnen Somaliland heeft sinds de op 18 mei 1991 zelf uitgeroepen onafhankelijkheid, vier presidenten democratisch gekozen. Foto: Chantal Heijnen April-Mei 2013
GEEDI
9
Illegaliteit strafbaar = jacht op illegalen? Het zat al veel langer in de lucht en ook in de ideeën van Pim Fortuyn’s LPF en die van de PVV van Geert Wilders viel het te beluisteren: illegaal verblijf in Nederland moet strafbaar worden gesteld. Fred Teeven, zelf voorheen actief in het kamp van Pim Fortuyn, is met deze maatregel opnieuw naar buiten gekomen in het regeerakkoord van PvdA en VVD van oktober jongstleden. In het wetsvoorstel wordt geregeld dat illegalen een boete tot maximaal 3900 euro moeten krijgen. Vervolgens wordt geke-
Recept Canjeero/Laxoox of Somalische pannenkoeken
Ingrediënten: 2 kopjes maïsmeel 2 kopjes witte bloem 9 theelepeltjes zout 2 kopjes water 2 theelepeltjes bakpoeder 1 theelepel gist Met deze ingrediënten maak je op uiterst eenvoudige wijze smakelijke canjeero’s, de Somalische pannenkoeken.
ken of de persoon in kwestie zo snel mogelijk het land kan worden uitgezet en in afwachting daarvan gaat de illegaal in vreemdelingenbewaring. Overigens niets nieuws dat laatste, omdat het in de huidige situatie ook al plaats vindt! Illegalen die een tweede keer worden gepakt moeten een inreisverbod krijgen. Dat betekent dat er niet meer gereisd mag worden in Nederland én in andere Europese landen. Celstraf is voorhanden voor hen die dan Nederland nóg niet verlaten hebben, of dat ook niet voornemens zijn te doen. Betreffende maatregelen gelden niet voor minderjarige illegalen. Zij die illegalen helpen zijn niet strafbaar. Zij gaan vrij uit! Het vorige kabinet van VVD, CDA en PVV was in 2011 al akkoord met het strafbaar stellen van illegaliteit.
Voorheen is de PvdA altijd sterk tegenstander geweest. Er wordt binnen deze partij getwijfeld of er mogelijk strijd is met grondrechten.
Boete als toeval Toch is het niet de bedoeling dat er jacht gemaakt gaat worden op mensen zonder verblijfsvergunning. De boetes moeten als het ware bij toeval worden uitgedeeld, bijvoorbeeld bij een verkeerscontrole.
Meng alles met de mixer in een mengkom en laat dit beslag tenminste één uur rustig staan. Vervolgens kan in een koekenpan met een beetje boter of olie de pannenkoek worden gebakken. Héél simpel, erg lekker! Naar eigen smaak te beleggen…….. Eet smakelijk!
10
GEEDI
April-Mei 2013
Maar er is ook kritiek op deze plannen. Niet alleen vanuit religieuze hoek en van de kant van allerlei belangenorganisaties. Zo zeggen wethouders van de grote steden Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag, alsook burgemeesters elders in het land er geen zin in te hebben om actief de jacht in te zetten
op illegalen. Zij hebben de vrees geuit dat illegalen alleen nog maar dieper in de illegaliteit worden gedrukt. Zij stellen dan ook dat strafbaar stellen geen enkele oplossing dient.
Overduidelijk De Amsterdamse burgervader Eberhard van der Laan (PvdA) is overduidelijk in zijn standpunt. Hij ziet niets in het wets-
voorstel van VVD en PvdA. “Ik geloof niet dat het een erg verstandige maatregel is”, zo deelde hij onlangs mee in een tv-programma. Hij wees erop dat hij in dit verband nog altijd denkt aan de slogan “Geen mens is illegaal”.
Historisch bewustzijn Van der Laan: “Gewoon als principe, dat mensen van zichzelf niet illegaal kunnen zijn……. Dan zeg je hier: we zijn er jarenlang vanuit gegaan dat mensen uitgezet konden worden of daar wel aan zouden meewerken. Maar dat blijkt gewoon niet zo te zijn. We hebben er duizenden hier, van wie er sommigen heel moeilijk of zelfs helemaal niet kunnen worden uitgezet.”
En niet alleen in Amsterdam! Het geeft te denken, wanneer de wind wat geluwd moet worden door te stellen dat het niet de bedoeling is dat er jacht gemaakt gaat worden. De idee heeft dus wel terdege door het hoofd gespeeld! Zou je -met een beetje historisch bewustzijn- voorzichtig mogen veronderstellen dat het een kwestie van tijd zou kunnen zijn: jacht op illegalen?? En zou er dan opnieuw een revival opEn vervolgens: “Het is mistreden dat zo ongeveer iedereen schien ook een verkeerde in Nederland klaar heeft gestaan kijkrichting: kan een mens om hulp te bieden? De geschiestrafbaar zijn doordat hij ergens denis kan ons leren hoe gevaaris? Dat is een principiële vraag, lijk een manier van denken kan waarover in Amsterdam wel zijn en welke gevolgen er uit zorgen bestaan.” kunnen voortvloeien. Gijs
Baqtiyaa nasiib Dit betekent eigenlijk “verrassend spelletje” en het zal snel duidelijk zijn, waarom dit spel deze verrassende naam gekregen heeft. Aan een paal of balk wordt een aardewerk potje opgehangen, dat met een stok kapot geslagen moet worden. Maar degene die dat mag proberen heeft het niet zo gemakkelijk, want er zit een blinddoek voor zijn of haar ogen. In de potjes zitten verrassingen, hele leuke, maar soms ook mindere aardige. Snoepjes bijvoorbeeld zijn erg lekker en gewild, maar water of as of andere viezigheid zijn natuurlijk niet zo leuk. De inhoud van het kapotgeslagen potje is voor de geblinddoekte die toch raak heeft kunnen slaan. Baqtiyaa nasiib is het spel waar -dat kunt u zich wel voorstellen- vreselijk veel bij gelachen wordt. Iemand steeds weer mis zien te slaan, of die raak slaat, maar water, as of andere troep op zijn hoofd krijgt, dat werkt nu eenmaal steeds weer op de lachspieren. Het is dan ook een spel dat veel gespeeld wordt op feestdagen, zoals het Suikerfeest of nationale gelegenheden waar veel mensen bij elkaar komen. Jong en oud nemen deel aan deze vermakelijke gebeurtenis. April-Mei 2013
GEEDI
11
Piratenkust
Web-site
Piratenkust is het belangwekkende eerste boek van de Canadese verslaggever Jay Bahadur die zijn weg wist te vinden in een van de gevaarlijkste regio’s ter wereld.
Wij willen de lezer van deze nieuwsbrief wijzen op de web-site die we aan het ontwikkelen zijn. Daar is meer informatie te vinden over de achtergronden van GEEDI, Nieuwsbrief Somalië.
De mensheid is al eeuwenlang gefascineerd door verhalen over piraten. Maar de recente praktijken van de onverschrokken piraten voor de kusten van Somalië, waar ze enorme schepen van internationale conglomeraten weten te kapen, tillen het fenomeen piraterij naar de moderne tijd. De wereld beschouwt hen als opportunistische, lokale bandieten, maar Jay Bahadur, de enige westerse journalist die erin slaagde diep in deze wereld door te dringen, laat zien hoe het er werkelijk aan toegaat. In Piratenkust vertelt hij over het leven in Puntland, een regio in Noordoost Somalië, en doet hij
verslag van de levens van de zeerovers die schuilgaan achter de aanvallen. Waar geven ze hun geld aan uit? Hoe gaan ze te werk? Hoe denkt een piraat? Bahadur sprak in de afgelegen havens van Somalië met een aantal sleutelfiguren uit de piraterij. Maar hij zocht ook contact met hun bestrijders, en met enkele gijzelaars die maanden op hun schip moesten doorbrengen, in afwachting van nieuws over hun losgeld.
Reacties uit de pers Piratenkust is onthullend en de scherpzinnige analyse van oorzaken en oplossingen blijken veel informatiever te zijn dan
De lezer kan via de web-site reageren en die reacties zien wij graag tegemoet!! U vindt de web-site op www.nieuwsbriefsomalie.nl En verspreidt deze Geedi in uw eigen omgeving. welke tv-beelden over het hedendaagse piraterij probleem ook (Booklist). Piratenkust is een moedig en onderhoudend boek dat uitlegt welke wereld er schuil gaat achter de korte berichten in de krant over het zoveelste gekaapt schip (NRC). Onomwonden analyse die de piraterij vanuit verschillende perspectieven belicht (Africa Magazine ZAM). Boek is interessant voor iedere zeevarende die door het Suezkanaal vaart en voor iedere marineman of -vrouw die voor de kust van Somalië patrouilleert (Maritiem Nederland). Jay Bahadur Piratenkust Verschenen in 2011 bij Nieuw Amsterdam Uitgevers ISBN 978-90-468-1041-5 Vertaling: Erik de Vries
12
GEEDI
April-Mei 2013
