4 • 2013
Cliëntenblad SBWU
Werken aan je eigen doel Een gesprek met trainer Bert Wirken Veranderingen in de WMO Wat betekent dit voor mij?
Vriendschap ´Versterkt de banden tussen mensen'
Het mooiste van alles dat wijsheid ons biedt om het leven prachtig te maken, is zonder twijfel vriendschap. Foto: Shutterstock
Epikouros
} INHOUD Cliëntenblad SBWU
1 • 2013
december 2013
Mindfulness De positieve effecten Geld & Recht Met tips en weetjes!
6
In dit nummer...
Verandering ’Het is belangrijk om nieuw gedrag aan te leren’
Vriendschap
Een inspirerend verhaal met filosofe Catharina de Haas en Dick Kleinlugtenbelt over de waarde van vriendschap. Waarom elk mens de behoefte heeft om persoonlijke dingen van zichzelf met een ander te delen.
De redactie * Contactinformatie: pag.23
EN VERDER 4 Peers2Peers.nl 5 Cliëntenraad 14 Armoede
12
16 Geld & Recht 17 Woordzoeker
Foto: Marc Driessen
Januari komt met rasse schreden dichterbij en we weten allemaal wat dit betekent. Een heel nieuw en leeg jaar vol nieuwe kansen, liefde, warmte, gezondheid, geluk en plezier. Althans, dat hopen we! Afgelopen jaar was een jaar van de verandering. Het magazine PN werd gerestyled met een nieuw uiterlijk en een nieuwe naam. UP! We hebben geprobeerd om nog meer inhoudelijke artikelen te plaatsen, meer cliënten aan het woord te laten en er een inspirerend blad van te maken. Inmiddels zijn we vier nummers verder en wat ons betreft is dat heel goed gelukt. Maar eigenlijk zijn we nog steeds benieuwd hoe jij het vindt. En of de verhalen en interviews die aan de orde komen ook artikelen zijn die je graag wilt lezen. Dus... laat het ons vooral weten*. Rest ons alleen nog te zeggen dat we iedereen namens de redactie een jaar toewensen vol met mooie momenten.
In de komende jaren verandert er veel binnen de zorg. Een interview met Jan Berndsen, voorzitter van de Raad van Bestuur over wat dit betekent voor cliënten van de SBWU.
18 Werken aan doelen 22 Column 23 Volgende keer
15
In de dagen rond kerst is het sfeervol en gezellig in Futureland. Geniet van een heerlijke kop erwtensoep, glühwein en gezellige kerstliedjes.
december 2013 |
3
} WWW
@PEERS2PEERS.nl wde cliënde ver nieu op en k a m ijs te et aanbod jullie wegw ” beland. H en el n st on er eg “H b ik udiedagen. ij de knop n UP1 ben ussen en st els ben ik b d rs id cu , m In en . g roep tenwebsite at uit werk knop besta e ez ?’ d jk li er n d on nu eige ent herstel ek et b t a w Maar oop uit dat reek je de h sp , st en heeft een stel toew Herstel de website poedig her op rs p oo ri v eg n b ee el nd ing. Of herst ‘Als je iema van toepass been is. Het er e k d ze op is el p r sn rd hoo ft het ontiemand wee aar het woo ellen betre m st , er is en “H : ek gt bet y ze oening en iets andere liam Anthon ische aand il ch W n sy a p v n ie ee nit iemands n van zoals de defi ieuwe zin in fale gevolge n ro n st ee ta en ca e nd ekenis aarheden én g roeien va nieuwe bet r je kwetsb n a a ee w n a n v re g le elin t je de ontwikk stellen moe bouwen.’ , om te her leven op te el ol ew v ft n O zi .” n leven zo weer ee liggen, om je talenten ing had die een verslav ik t a d g in el enn Mijn herst met de erk is begonnen el st . er h te n ‘Mij war schop doen en danig in de ig. Het roer r over mijn ee m mijn leven e ol ik hulp nod tr d n a co h e k je en el k jg ri en nt hoe maa terug te k Ik had geen g rijk is wa n a trole weer el n b ig co e tt ti ie re d accepta weer p laten en om waarin zelf ke punten, s er ce st k ro ie en p n eu en E n een zwakk moest om. is niet allee dend met je n ou le el gh st in er en k nders. H je leven, re een is dit a Voor ieder ? ol v proces.’ n jk zi en ersoonli p n ee k oo l maar voora aar waarin ik m an een tijd v n . s le ce en el v ro st le p het her s in het Herstel als s jaar aan heel ander ze ge r eik ee v a m r ge st on mee dage ‘Ik ben nu ben steeds Heden ten enomen. Ik bezig was. g eg in wentelde to d d n jn n zi ro éé e n met genwaard ik voorhee ei l ij en w van er en T w . voorbeeld ekomst Zelfver trou Dat is een wen in de to s. ze ou p tr eu O k . er e v el herst bewust zelf en heb et gaat over maak ik nu h , d ls a ei n t a sh a om oo ij en m tegenk in besluitel me passen dat je vaak ij b rd n ie d oo ee w eb om n h s; ik ensen zelfregie, ee riendenmen ga ik met m v es en ti k ie la il ro re m sp n fa n uitge het vlak va den. Bij mij Ik ben geen goede beken als ik ben. . Deze en zo el rd en rk ge ci ei rd a w n a v nooit ge e aaromhee d m t d en or in w d deur vaste vrien t, maar de eur niet pla d e van steun.’ d ik en n op n lo t mijn bro to aal. ik en k eigen verh mensen re gen in mijn n a h zeg” el u st zo op “Her zijn. Ik ik bij de kn ng kunnen li jf li oe b t, ed b k e er d ns ‘Zoals je m u best welee Nee, het zo g? erhaal.’ er v t a op d Is ken en kom ij k s n ee gen: ga er
I
Tekst: Tjebbe Tamboer 4
| december 2013
Van de Cliëntenraad Raad van Bestuur Het zijn drukke tijden voor de Cliëntenraad. De veranderingen in de zorg hebben veel gevolgen voor de cliënten en dat breng onrust met zich mee. Blijf ik begeleiding ontvangen van de SBWU? Of krijg ik begeleiding van een buurtteam? Of krijg ik helemaal geen begeleiding meer? Wanneer gaat dat gebeuren? Of verandert er voor mij niets? Hoe zit het met de dagbesteding? Concrete vragen waar je als cliënt graag antwoord op wil hebben. De Cliëntenraad was en is van mening dat de informatie hierover vanuit de SBWU te wensen over laat. De Raad van Bestuur had de toezegging gedaan alle cliënten half september per brief te informeren over de veranderingen. Dit bleek niet haalbaar. Oorzaak was dat de kwestie te gecompliceerd is om naar alle cliënten eenzelfde brief te sturen. Nu is (in overleg met de Cliëntenraad) gekozen voor een brief die door de persoonlijk begeleider overhandigd wordt aan de cliënt zodat er gelijk vragen beantwoord kunnen worden. De Cliëntenraad hoopt dat op het moment dat jullie dit lezen je meer duidelijkheid hebt over jouw situatie! Advies De Cliëntenraad is zich ervan bewust dat het ook voor SBWU onzeker is. Toch vindt de Cliëntenraad dat de SBWU een verantwoordelijkheid heeft voor de cliënten die te maken krijgen met veranderingen. Daarom heeft de Cliëntenraad het volgende advies aan de Raad van Bestuur gegeven: ’De Cliëntenraad adviseert om de cliënten die uit zorg gaan en de cliënten die overgaan naar een buurtteam na een jaar te bezoeken om te kijken hoe het gaat. Op deze manier voert de SBWU een actief nazorgbeleid en toont zij haar verantwoordelijkheid voor cliënten die door politieke besluitvorming de SBWU hebben moeten verlaten’ In december is er weer een overlegvergadering met de Raad van Bestuur. Daarin wordt het advies besproken. We houden jullie op de hoogte! Aan de andere kant hopen we dat jullie ons als Cliëntenraad ook op de hoogte houden van jullie ervaringen over de komende veranderingen. Je kan bellen, langskomen of mailen. Onze gegevens vind je achterin het blad.
WMO OP DE SCHOP
‘De gevolgen in de zorg brengen een hoop onrust met zich mee’ Oproep In de vorige UP stond een oproep voor nieuwe leden. Helaas heeft dit niet echt veel opgeleverd. Daarom nogmaals een poging: vind je het leuk om je actief in te zetten voor de belangen van de cliënten? Meld je! Er is erg veel werk te doen en we hebben je hard nodig! We wachten op jullie reactie*. De koffie staat klaar. * Contactinformatie: pag.23
december 2013 |
5
} PSYCHE
VRIENDEN In voor- en tegenspoed
Moet je je zorgen gaan maken als je geen of weinig vrienden hebt? Volgens filosofe Catharina de Haas mag het individualisme hoogtij vieren, vriendschappen zijn voor iedereen belangrijk. Want mensen hebben mensen nodig.
J
e kent het vast nog wel. Rozen verwelken, schepen vergaan maar onze vriendschap blijft altijd bestaan. Dit suikerzoete gedichtje was vroeger op de lagere school een veel geschreven versje in menig poëziealbum. En ook al zijn deze oude vriendschappen inmiddels al lang verwaterd, ook als je ouder wordt doet vriendschap wonderen voor je welbevinden en je ontwikkeling. 'Wederkerigheid is het basiskenmerk van een vriendschap.’ Een goede vriendenkring is goed voor het zelfvertrouwen, de zelfkennis en het zelfbeeld. Dat verklaart ook waarom vriendschappen belangrijk zijn voor een goede sociale ontwikkeling. Mensen worden blij van hun vrienden. Het is een vangnet tegen minder prettige eigenschappen of ervaringen. Niet dat vrienden zaligmakend zijn en alle narigheid in een leven oplossen. Maar een goede vriendin of vriend haalt wel de scherpe kantjes ervan af. De Haas: ‘Vriendschap kan de banden tussen mensen versterken. Elk mens heeft namelijk de behoefte om persoonlijke dingen van zichzelf met een ander te delen. Verhalen over wat jou beweegt of over wat moeilijk is, bespreek je het liefst met vertrouwde mensen. Met die persoon heb je een band, die kent een deel van jouw levensgeschiedenis. Juist in deze tijd, waar verbanden in de samenleving steeds 6
| december 2013
losser worden is de behoefte ergens bij te horen en ons te hechten onverminderd groot. Volgens Dick Kleinlugtenbelt, socioloog en filosoof en verbonden aan La Scuola, Academie voor Levenskunst, is vriendschap een natuurlijke behoefte. Hij doceert de waarde van vriendschap aan de hand van teksten van de oude filosofen en moderne schrijvers in de cursus Levenskunst en vriendschap. Ook hij vindt dat vriendschap een diep verlangen is om je ervaringen te delen en te bespreken met een ander. Maar zegt Kleinlugtenbelt: ‘Vriendschap is in de moderne samenleving aan een herwaardering toe. Er is te weinig aandacht voor vriendschap als fundament voor samenwerking in de maatschappij. Dat is heel belangrijk.’ In zijn nieuwe boek “Levenskunst, Bevriend raken met jezelf en de ander”, noemt hij een voorbeeld van hoe vriendschappelijke betrokkenheid een rol kan spelen in de hulpverlening. ‘Je ziet dat daar relaties verzakelijken en dat is jammer. Door met aandacht en vanuit betrokkenheid open te staan, kun je veel bereiken. Een vriend houdt je een morele spiegel voor.' Volgens Kleinlugtenbelt ontbreekt die morele spiegel bij vriendschappen in de virtuele wereld. Toch lijken mensen daar vele zinvolle vriendschappen te onderhouden? 'Je kunt vele goede nuttige vriendschappen via internet hebben en vriendschappen waar het plezier voorop staat.
Maar de voortreffelijke karaktervriendschap, waarin verdieping plaatsvindt, is lastiger te bereiken. Daarvoor moet je elkaar zien, de nabijheid van de ander voelen. De sfeer en stemming zijn immers belangrijk. Non-verbale communicatie speelt daarbij ook een rol'. Volgens de Haas is het juist een tijd waarin het begrip vriendschap verandert en moderne, modieuze vormen aanneemt. ‘Ik zie dat als een interessante zoektocht van een nieuwe generatie naar een nieuwe manier van contact maken. En nieuwe technieken geven weer nieuwe mogelijkheden voor vriendschappen.’
"Een vriend houdt je een morele spiegel voor" Toch leven we momenteel in een tijd waarin hard wordt gehamerd op het beeld van de autonomie, en het individualisme hoogtij viert. Maar niet lang meer, denkt De Haas. ‘Het streven naar individualisme is heel erg belangrijk geweest, maar ik merk dat we ons langzamerhand afvragen of dit hetgeen is wat we willen. Alleen en op jezelf zijn, dat is niet de beste menselijke conditie. Mensen hebben mensen nodig, een enkeling daar uitgezonderd. Daarom verwacht ik een verandering naar meer sámen. We realiseren ons weer hoezeer we op elkaar aangewezen zijn.
Vriendschap heeft De Haas als waarde hoog in het vaandel; volgens haar is vriendschap naast liefde de voornaamste van alle relaties. 'Een tweede ik' is volgens de filosoof Aristoteles een goede vriend of vriendin. Omdat we met die persoon alles, of bijna alles, willen delen. De Haas: een goede vriend is iemand die zoveel van je houdt dat hij of zij op jouw plaats wil gaan staan, zich helemaal in jou verdiept, en onderzoekt hoe iets voor jou voelt. Ik zie vriendschap als verbindende kracht, en als houding. Een open houding waarin de ander zichzelf mag zijn. Vriendschap als levenshouding kun je altijd en overal aannemen, en dat is ook in ieders belang. We hebben er allemaal belang bij dat het leven voor iedereen zo aangenaam mogelijk is.’ Kleinlugtenbelt heeft zelf een voorkeur voor vriendschap op basis van sympathie. 'Daarin is de balans tussen nabijheid en afstand goed. Ook is het belangrijk dat je binnen vriendschappen een gemeenschap kunt vormen waarin je samenwerkt en waarin ruimte is voor verdieping en levensvragen. Het individu blijft daarbij belangrijk. Je deelt je ervaringen, maar je behoudt je eigenwaarde en individualiteit.' Wat is de grootste vijand van vriendschap? 'Jaloezie of afgunst. Het gaat dan mis omdat de ene persoon iets van de ander wil dat hij zelf niet heeft. Dit terwijl de eigenheid van mensen nu juist zo mooi is.' Bron: Catharina de Haas: Vriendschap, een tweede ik. ISBN 9789055948840. Dick Kleinlugtenbelt: Levenskunst, bevriend raken met jezelf en de ander. ISBN 9789055739868. december 2013 |
7
8
| december 2013
Foto: Fred Manschot
'Mijn beeld van vriendschap is gaandeweg veranderd'
Brigitte & Angela ‘We zijn elkaars tegenpolen’ Brigitte (40): ‘Bij vriendschap denk ik aan vertrouwdheid en aan warme gevoelens. Het is een relatie die zich onderscheidt door de mate van intensiteit en wederkerigheid. Mijn beeld van vriendschap is gaandeweg veranderd. Op de basisschool had ik nog het stellige idee dat mijn vrienden voor altijd in mijn leven zouden zijn en bovendien dat het contact zou overvloeien van gezamenlijke gedachtes, interesses en gevoelens. Ik herinner me nog dat ik rond mijn tiende levensjaar op een bankje zat samen met mijn hartsvriendin en dat ik vol overtuiging tegen haar zei: “Als we straks bejaard zijn, dan zitten we nog steeds samen op een bankje. Uit ervaring acht ik de kans klein dat deze verwachting uit zal komen. Mijn hartsvriendin en ik gingen op de middelbare school elk een eigen weg en daar ben ik alleen maar blij om. Als volwassene geloof ik dat alles voortdurend verandert en dat naast de overeenkomsten ook de verschillen in een vriendschap voor verbinding en verdieping zorgen. Mijn behoefte aan vriendschap komt voort uit de behoefte om bij iemand mijzelf te kunnen zijn. Ik wil graag gekend en geaccepteerd worden met mijn leuke kanten en kwaliteiten en dat mijn eigenaardigheden en tekortkomingen er ook mogen zijn. Angela is op dit moment mijn beste vriendin en ook één van de weinigen waar ik intensief contact mee heb. Ik ken haar uit de buurt. We maakten op straat weleens een praatje met elkaar. We kwamen pas bij elkaar over de vloer toen mijn poes bij haar bleek te huizen. Ik bleef langskomen, meer voor Angela dan voor de poes. Ik kwam net uit een scheiding en daar heb ik veel over gesproken. Pas later, toen de poes was overleden, nam Angela mij in vertrouwen over haar leven en werden we echte hartsvriendinnen. We zijn twee verschillende karakters en kijken regelmatig vol verwondering naar elkaar. Angela is zichzelf en stimuleert mij om mezelf te zijn. Ze legt steevast haar gevoelens en gedachten op tafel vraagt voortdurend naar mijn kijk op de dingen. Ze is heel open over haar denken en voelen en zoekt daarin naar bevestiging. Daar leer ik van en erger ik me ook wel aan. Soms bekruipt me het idee dat ze opener is naar mij dan naar zichzelf. Vroeger kroop ik hierdoor in mijn schulp. Maar mede door Angela heb ik geleerd mij meer uit te spreken, ook ruimte in te nemen in het
contact en in mijn kracht te staan. Dat zij direct en indirect onze vriendschap zo tastbaar maakt en een beroep op mij doet is nieuw voor mij. Ze spreekt vanuit de verbinding een wat autoritaire en verzorgende kant in mij aan die nooit eerder bij iemand tot ontwikkeling is gekomen. Het heeft mijn zelfvertrouwen vergroot. Soms voel ik me uitgedaagd om mijn mening boven die van haar te stellen, wat zij vrij makkelijk lijkt te accepteren. Ik weet niet precies hoe ik de balans naar gelijkwaardigheid in het contact kan bewaken. Angela (43): ‘Ik hecht erg veel waarde aan vriendschap; ik heb een aantal vrienden waaronder Brigitte. Brigitte ken ik nu zo’n dertien jaar, vanuit de buurt, maar onze vriendschap is een stuk jonger. Vanaf de eerste dag dat ik mijn woning had, kwam er een kat bij me over de vloer die ik Sjimmie noemde. Ik had geen idee dat het ging om Okke, de kat van Brigitte die het blijkbaar bij mij beter naar z’n zin had. Toen Brigitte daarachter kwam, was ze inmiddels al over het verlies heen; de overloopsituatie lieten we voor wat het was. Maar toen Sjimmie overleed heb ik bij haar aangebeld en zijn we zoetjesaan vrienden geworden. Het verlies van Okke bracht ons in contact en het verlies van Sjimmie gaf de aanzet tot onze vriendschap.’ ‘We zijn elkaars tegenpolen. Kenmerkend voor onze vriendschap is dat we tegen dezelfde dingen aanlopen maar daar heel verschillend mee omgaan. Ik ben een open boek, zij is wat geslotener. Ik spreek frank en vrij over wat mij bezighoudt en wat ik voel, zij kijkt de kat uit de boom. Ik ben een gezelschapsdier, terwijl zij heel goed alleen kan zijn. Omdat we zoverschillend zijn, biedt zij me een andere gezichtshoek en dat heeft op mij een verfrissende uitwerking.’ ‘Brigitte is mij zeer dierbaar, het is een echte schat. Ze biedt me een luisterend oor. Zij heeft oog voor mijn creatieve kant en heeft me daarin gestimuleerd. Mede dankzij haar ben ik weer gaan schrijven. Ze denkt goed na voordat ze iets zegt en dan wil ze me weleens de les lezen. Maar als het iets te hard bij me binnenkomt, komt ze daar onmiddellijk op terug met excuses. Ze is in van alles actief en snel, en in huis een witte tornado. Bij dat laatste vraag ik me weleens af of het niet een tandje minder kan. Wat ze in mij waardeert? Ik denk mijn open en eer-lijkheid, mijn oprechte interesse in haar. Ze vindt het heerlijk dat ik zo helemaal mezelf ben.’ december 2013 |
9
Foto: Fred Manschot
HilkoTimmer ‘De ideale vriend gedraagt zich als een voorbijganger’ ‘Vrienden zijn mensen met wie je goed overweg kunt, mensen die je steunen. Als je een uitputtend overzicht zou maken van relaties, dan valt vriendschap voor mij onder de categorie ‘overigen’. Mijn eerste associatie bij vriendschap is ‘onderhoud’. En nee, ik onderhoud geen vriendschappen. Veel van mijn collega’s zie ik als vrienden. Mijn vrouw is ook een vriend. In het verleden had ik wel vrienden uit de categorie ‘overigen’ maar die relaties zijn stuk voor stuk verwaterd. Dat lag aan mezelf omdat ik de vriendschap verwaarloosde.’ ‘Ik moet wel heel ver terug in mijn geheugen om een vriend te herinneren. Op de lagere school was ik al een Einzelgänger. De relatie met mijn zus draait om koetjes en kalfjes. Het is goed zoals het is. Meer zit er niet in want dat zou om onderhoud vragen. Mijn behoefte aan vriendschap wordt vervuld door veel verschillende wezens. Uiteraard mensen, maar ook planten en dieren. Dat is de bioloog in mij: geen deel uitmaken van de problemen maar de wereld op enige afstand waarnemen.’
‘Het gebrek aan vriendschap knaagt niet aan mij’
‘Zodra je een relatie moet organiseren haak ik af. Ik heb behoefte aan goede relaties, ik ben zeker niet mensenschuw. Aan de andere kant, als iemand geschikt is voor het kluizenaarschap, dan ben ik het wel. Mijn vrouw Monika is de enige persoon waar ik echt in wil investeren. Ik ervaar daarbij geen enkele druk. Haar leerde ik kennen op het werk. Toen ik verliefd werd, ben ik in die relatie gaan investeren. Zij heeft wel vriendinnen maar ze zit er niet over in dat ik geen vrienden heb. Zo ben ik nu eenmaal, ik ga er niet onder gebukt.’ ‘Er zijn typische onderwerpen die je wel met een vriend zou bespreken maar niet met je vrouw. Daar heb ik een oplossing voor bedacht door zulke thema’s met allerlei mensen (geen vrienden!) aan te kaarten. Ik heb er geen behoefte aan om dat met één persoon te doen. In dat verband heb ik er weleens last van omdat er bepaalde mensen zijn bij wie ik iets niet kan bespreken.’ ‘Voor mijn hobby’s heb ik niet noodzakelijk een maatje nodig. Ik heb het weleens geprobeerd met het spel World of Warcraft. Dat was geen succes. Al snel kwam het verplichte karakter om de hoek kijken en daar knap ik vanaf. Ik schrijf korte verhalen uit liefhebberij maar een schrijfclubje is niets voor mij. Overigens vond ik de schrijfcursus wel nuttig. Het gebrek aan vriendschap knaagt niet aan mij, ik heb het volkomen geaccepteerd. Ooit wilde ik mensen uitnodigen voor mijn verjaardag maar ik had geen enkel idee wie daarvoor in aanmerking kwam.’ ‘Mijn ideale vriend verbindt aan de relatie geen onderhoudsplicht en verlangt geen wederkerigheid. De neef van Monika, een vrachtwagenchauffeur, komt bij dat ideaal in de buurt. Als hij langskomt, wordt hij gastvrij onthaald maar na een half uur zitten we allemaal weer ons eigen dingetje te doen. De ideale vriend gedraagt zich als een voorbijganger.’
december 2013 |
11
WAT BETEKENT DIT VOOR MIJ? WMO OP DE SCHOP
Alles wat je als cliënt moet weten over de veranderingen. In de komende jaren verandert er veel binnen de zorg. De WMO wordt uitgebreid en daarmee verschuiven veel zorgtaken van de landelijke overheid naar de gemeenten. Cliënten vragen zich af wat dit voor hen betekent. Marieke, zelf cliënt, zocht het uit en legde haar vragen voor aan Jan Berndsen, voorzitter van de Raad van Bestuur van de SBWU.
1
KRIJGEN ALLE SBWU-CLIËNTEN MET BUURTTEAMS TE MAKEN?
12
2
UTRECHT GAAT MET BUURTTEAMS WERKEN. KRIJG IK HIERMEE TE MAKEN? Jan: ‘Met het buurtteam kun je te maken krijgen als je vragen en ondersteuning nodig hebt op het psychosociale vlak. Het buurtteam vervult straks een brugfunctie tussen de eerstelijns gezondheidszorg, zoals de huisartspraktijk en een nieuw aanbod vanuit de basis-GGZ. Vanaf 1 januari 2014 start dit al in de wijken. Het buurtteam is er voor de relatief lichtere problematiek en zal voor een deel van de huidige SBWU-cliënten een goed aanbod bieden. Dat kan variëren van een heel actief contact
3
tot een vinger aan de pols.’
HOUDT DE SBWU CONTACT MET VOORMALIGE CLIËNTEN EN IS ER NAZORG? Jan: ‘Vanuit de Cliëntenraad is wel het verzoek gekomen om vanuit de SBWU in de gaten te houden welke cliënten uiteindelijk ‘van de radar verdwijnen’ en voor wie dat niet goed is. We bedenken daarvoor nu een plan.’
BLIJF IK DAN WEL CLIËNT VAN DE SBWU? (MET CAREYN ALS ONDERAANNEMER VAN DE SBWU)
werkelijk cliënt van een buurtteam. Vanaf 2015 zal een nieuwe
Jan Berndsen: ‘Alleen cliënten (IIB klasse 1 of
organisatie voor het werk van de buurt-
2 of een ZZP1 of 2) met ambulante begelei-
teams verantwoordelijk worden. De ge-
ding vanuit de AWBZ in de stad Utrecht krij-
meente Utrecht moet deze organisatie
gen hiermee te maken. En in 2014 geldt dat
nog gaan kiezen en heeft daartoe een
nog maar voor 6 buurten: Ondiep, twee de-
aanbesteding gedaan. Tot die tijd komt
len van Overvecht, Pijlsweerd, Kanaleneiland
het geld voor begeleiding van SBWU-
en een deel van Leidsche Rijn. Alle nieuwe
cliënten nog wel via de SBWU binnen.
(lichte) zorgvragers in Utrecht komen gelijk
Mogelijk wordt de SBWU wel onder-
onder de hoede van de Buurtteams. Voor
deel van de nieuwe buurtteams maar
cliënten uit de overige wijken zoals Rivieren-
hier is de gemeentelijke politiek nog niet
wijk, Lunetten, Hoograven, enz. zal er pas
over uit. Er zou zelfs een organisatie van
vanaf januari 2015 iets veranderen. Door de
de buiten de stad kunnen worden aan-
gemeenten Houten, Nieuwegein en IJssel-
gesteld. Over onderaannemerschappen
stein worden andere ideeën uitgewerkt die
is nog niet veel bekend maar ik verwacht
veelal lijken op de Utrechtse situatie.’
dat in 2014 daaraan nog niet zoveel zal
| december 2013
4
Jan: ‘Cliënten die overgaan naar de buurtteams worden ook daad-
veranderen.’
} MAATSCHAPPIJ
5
KAN IK TERUG NAAR DE SBWU ALS IK ONTEVREDEN BEN OVER HET BUURTTEAM? Jan: ‘Dat kan in principe niet als je situatie blijft zoals die is of verbetert. Alleen als je buurtteam kan bieden, zou je weer bij de SBWU terecht kunnen komen. De gemeente zal straks op basis van jouw vraag gaan beoordelen of er hulp vanuit de SBWU nodig is. SBWU blijft naar alle waarschijnlijkheid wel ambulante zorg leveren die intensiever is
Jan: ‘Voor 2014 én 2015 zegt de ge-
dan de buurtteams kunnen leveren.’
IK BEN VRIJWILLIGER BIJ DE SBWU. MAG IK DIT BLIJVEN DOEN? Jan: ‘Dat verwacht ik wel
maar dit soort zaken nemen we pas vanaf 2015 echt onder de loep.
8
DE WMO WORDT UITGEBREID. VANUIT DE WMO HEB IK NU AL HUISHOUDELIJKE HULP VAN JOOST ZORGT. BLIJFT DIT HETZELFDE?
meente dat men nog niet aan deze indicaties wil komen. Hoe het daarna
7
verder gaat weten we nog niet.
EVEN VOORSTELLEN Marieke (1972) is sinds eind 2009 ambulant cliënt van de SBWU. Ze heeft indicaties via het CIZ en de WMO. In
Jan: ‘Dat weet ik eigenlijk nog niet. Ik denk dat
de praktijk krijgt ze 1 uur thuisbegeleiding per week van
vanaf 1 januari 2015 daar opnieuw naar geke-
de SBWU en 2 uur van Careyn. Daarnaast krijgt Marieke
ken gaat worden. Met de zogenaamde keu-
2 uur per week huishoudelijke ondersteuning van Joost
kentafelgesprekken zal wel gekeken worden
Zorgt. Vanuit de IBG kan ze eens per week een activiteit
of anderen dan professionele hulpverleners
bij De Boog (Altrecht) doen, twee keer per week naar
iets voor je kunnen betekenen. Men noemt
de sportschool en twee keer per week samen eten bij
dat informele zorg. Daar kan familie voor
een SBWU-eetgroep. Ook is ze actief als vrijwilliger bij
worden gevraagd maar ook vrijwilligers uit je
de SBWU.
eigen buurt.
9
6
IK HEB NAAILES, SPORT EN NEEM DEEL AAN EEN EETGROEP OP BASIS VAN MIJN CIZ-INDICATIE VOOR IBG (DAGBESTEDING) KAN IK DIT NOG WEL BLIJVEN DOEN?
intensievere zorg nodig gaat krijgen dan het
DE GEMEENTES KRIJGEN 25% MINDER TE BESTEDEN DAN DE OVERHEID HAD. BETEKENT DIT DAT IK 25% MINDER ZORG KRIJG? Berndsen: ‘Het
Jan Berndsen (1963) is voorzitter van de Raad van Bestuur van de SBWU. Jan is sinds 1985 werkzaam in de GGZ en Verslavingszorg. Vanaf 1989 werkt hij bij de SBWU en begon als persoonlijk begeleider bij De Pauw (toen nog in Zeist). Een jaar later werd hij waarnemend locatiehoofd. Van 1995 tot 2002 is Jan locatiehoofd van SBWU Lunetten. In 2002 wordt Jan divisiemanager OGGZ binnen het bedrijf en
klopt dat er voor ambulante begeleiding er 25% minder
sinds 2006 vormt hij samen met Marlies van Loon de
budget komt per 2015 dan nu. De overgang van cliën-
Raad van Bestuur. De SBWU biedt verblijfszorg voor 700
ten naar een buurtteam wordt gezien als een manier om geld te
cliënten en ambulante woonbegeleiding aan nog eens
besparen. Die zorg is namelijk niet meer gekoppeld aan indicaties
zo’n 1500 cliënten. Er werken ongeveer 700 medewer-
met een vastgestelde einddatum en er zal regelmatig beoordeeld
kers en 178 vrijwilligers.
worden of je nog hulp van een buurtteam nodig hebt. Het kan dus zijn dat de ondersteuning gaat stoppen of vermindert.
december 2013 |
13
10
GAAT DE EIGEN BIJDRAGE OMHOOG?
KOMEN ER HERINDICATIES?
Jan: ‘Voor zorg uit een buurtteam
en het ingewikkelde CIZ-systeem worden ver-
wordt vanaf 2015 geen eigen bijdrage
vangen door zogenaamde ‘keukentafelgesprek-
gevraagd. Voor cliënten die in 2014 al
ken’ die plaatsvinden in de buurt of bij de zorg-
overgaan, dus zij die wonen in één van
vrager thuis. Zo wil men beoordelingen vereen-
de eerdergenoemde buurten blijft de
voudigen en dichter bij de burger brengen. Als
huidige eigen bijdrage in 2014 gelijk.
je indicatie in 2014 afloopt dan kan het zijn dat
(Natuurlijk geldt ook voor hen dat de
die wordt verlengd tot uiterlijk 1 januari 2014.
eigen bijdrage per 2015 vervalt.)‘
Wat er gebeurt met indicaties die tot na die
AFKORTINGEN EN VERKLARINGEN •
Aanbesteding: Een procedure waarbij een
Jan: ‘De intakes en (her)indicaties van de WMO
11
datum zijn afgegeven, weten we nog niet.’
BUURTTEAMS
De buurtteams helpen mensen die het (tijdelijk) niet redden om hun dagelijks leven zelfstandig te leiden. Het gaat om mensen
opdrachtgever (aanbesteder) bedrijven of
die op verschillende leefgebieden problemen hebben, bijvoor-
andere aanbieders vraagt om met een offerte
beeld op het gebied van werk, vrije tijd, gezondheid, financiën,
op een opdracht in te schrijven om zo de beste
eenzaamheid, overlast en wonen. Regelmatig komen de pro-
leveranciers (aannemers) te selecteren op basis
blemen voor in combinatie met een verstandelijke beperking,
van prijs, kwaliteit, ervaring, service en dienst-
psychiatrische problematiek of een verslaving.
verlening.
De buurtteams zijn gehuisvest in de buurten waar ze werken,
• AWBZ: Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten
zodat ze dichtbij en toegankelijk zijn voor de bewoners die hun
• De Boog: Activiteitencentrum Altrecht
hulp nodig hebben. Meestal vinden de gesprekken met het
• CAK: Centraal Administratiekantoor
buurtteam plaats bij de mensen thuis.
• Careyn: Brede zorgonderneming voor onder
andere thuisbegeleiding, thuiszorg en gezondheidszorg. • CIZ: Centrum Indicatiestellingen Zorg AWBZ • IIB: Indicatie Individuele Begeleiding • IBG: Indicatie Begeleiding in Groepsverband • Joost Zorgt: (Thuis)zorgorganisatie die werkt
vanuit het perspectief van de zorgvrager. • OGGZ: Openbare Geestelijke Gezondheids-
zorg (hiermee wordt naast psychiatrie de verslavingszorg en daklozenopvang bedoeld) • PB: Persoonlijk Begeleider • RIBW: Regionale Instelling voor Beschermd
Wonen (en Ambulante Woonbegeleiding) • RvB: Raad van Bestuur • SBWU: Stichting Beschermende Woonvormen
Utrecht • WMO: Wet Maatschappelijke Ondersteuning • ZZP: Zorg Zwaarte Pakket
MOET IK ZELF (OF MET HULP) NIEUWE INDICATIES AANVRAGEN OF WORD IK AUTOMATISCH OPGEROEPEN?
12
Jan: ‘De SBWU zorgt voor een ‘warme overdracht’. Dat betekent dat niet alleen je NAW-gegevens worden doorgegeven, maar dat er ook een uitgebreidere mondelinge overdracht komt in een gesprek met de cliënt, een SBWU-begeleider en een medewerker van het buurtteam. Het papieren dossier blijft bij de SBWU en wordt niet overgedragen.
Een overdracht of intakegesprek (ook wel een ‘keukentafelgesprek’ genoemd) zal voldoende zijn om ondersteuning van het buurtteam te krijgen. Naar verwachting zullen ook (een deel van) de verwijzingen voor aanvullende zorg en beschermd wonen via de Buurtteams lopen. Het systeem van AWBZindicaties komt te vervallen. Hoe lang huidige indicaties blijven gelden, is nog onbekend. Wanneer die intakes en beoordelingen plaatsvinden, hangt af van de persoonlijke omstandigheden van de cliënt alsook van de lopende indicatie(s).’
14
| december 2013
} ZIEN, DOEN & BELEVEN
&THUIS
UIT Gelezen door
Lucas
O
p een adventzondag gebeurt er een wonder in de kerk van het Zweedse Östrama. Twee kinderen, de blindgeboren Anders en de begaafde Sophie, stijgen op uit hun kerkbank. Hand in hand zweven ze naar boven, totdat het dak zich oplicht en ze naar buiten laat. Deze gebeurtenis heeft ingrijpende gevolgen. Anders begrijpt dat hij de wereld op een andere manier ervaart dan de mensen om hem heen. Sophie leert dat ze dingen ziet die anderen niet kunnen zien en beseft dat ze moet leren omgaan met deze gave, dit zesde zintuig. Achter de kinderen staan hun families, mensen die het beste van hun leven proberen te maken en nuchter reageren op de gebeurtenis.
Lucas ‘Toen ik de titel zag had ik een heel ander verhaal verwacht. Ik dacht een spannend boek te lezen. Een beetje zoals de film The sixth sense, maar het is heel anders. Juist daarom vind ik het een fantastisch boek. Het gaat over een meisje met bijzondere gave. Eigenlijk kun je het niet echt een gave noemen. Het overkomt haar gewoon. Dat is alles behalve makkelijk voor haar, terwijl het om gaven gaat die veel mensen ook wel zouden willen hebben. Ze heeft ook een vriendje dat blind is. Hij ziet ook dingen die anderen niet zien. De twijfel over wat nu echt is en wat niet, is de kern van het boek. Dat heeft me aan het denken gezet. We nemen veel te makkelijk de waarheid van de meerderheid aan. Er is veel meer dan we kunnen zien en zelfs maar bedenken. Dat maakt het boek een leuk en ook erg mooi geschreven vlucht uit de dagelijkse wereld. Wie wil dat nu niet af en toe?
Beleef de toekomst in Futureland
D
ichterbij een nieuw stuk Nederland en een haven in aanbouw kun je niet komen. Ervaar zelf hoe het is als golven, zand en wind de boventoon voeren. Ontdek in FutureLand het fantastische uitzicht op het werk vanaf het Panorama Deck. Zelf meebouwen aan Maasvlakte 2? Ga dan aan het stuurwiel staan en zie hoe en wanneer het land boven water komt. Of maak in de FutureFlightExperience een virtuele reis boven de Maasvlakte in 2035. De toegang is gratis. Kijk voor meer informatie op www.futureland.nl of www.maasvlakte2.com.
december 2013 |
15
} MAATSCHAPPIJ
Strengere eisen aan bijstand Het kabinet verscherpt de eisen voor de bijstand. Wie door onaangepast gedrag of kleding geen werk vindt, krijgt drie maanden geen uitkering meer. De gemeente kan de straf verkorten als 'ondubbelzinnig is gebleken' dat aanvrager zijn gedrag en kleding aanpast. En: wie bijstand aanvraagt, moet voortaan eerst vier weken aantoonbaar werk zoeken voordat hij de uitkering krijgt. Het kabinet voert ook een 'kostendelersnorm' in. Dat betekent dat uitkeringen worden gekort als de ontvangers samen een huishouden voeren. De aanscherping geldt voor de bijstand, maar ook voor andere basisuitkeringen zoals de AOW, de Ioaw en Ioaz. Het gevolg zal zijn dat circa 36 duizend bijstandsontvangers gekort worden op hun uitkering, oftewel 10 procent van het totaal. Hiermee wil het kabinet 95 miljoen op de bijstand bezuinigen. Gemeenten kunnen al kortingen op de uitkeringen opleggen. Maar dit leidt volgens staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken (PvdA) nu tot willekeur en ongerechtvaardigde rechtsverschillen, zowel binnen een gemeente als tussen gemeenten onderling. Het is de bedoeling dat de maatregelen - na goedkeuring van de Tweede Kamer - in juli volgend jaar van kracht worden. De oppositiepartijen hebben afkeurend gereageerd op de voorstellen. Zo noemt de SP de kostendelersnorm 'een ramp'. Bron: De Volkskrant
Geld & Recht BESPAARTIP Zet de thermostaat overdag een graadje lager, en 's nachts en als je de deur uitgaat, 5 tot 7 graden lager. Dit scheelt respectievelijk gemiddeld 7 en 20% op de gasrekening. Bij huizen van na 1994 en zeer goed geisoleerde huizen is de aan te raden nachtverlaging 2 tot 4 graden. Dit geeft een besparing van gemiddeld 10%. Bron: www.consumentenbond.nl (zoek: besparen)
Eigen bijdrage voor psycholoog vervalt In 2014 vervalt de eigen bijdrage voor de behandeling van lichte psychische klachten door een psycholoog (was €20 per consult). Deze zogenaamde eerstelijns psychologische zorg wordt onderdeel van de basisverzekering en heet voortaan generalistische basis GGZ. Wel geldt nog het eigen risico van de zorgverzekering: €360 in 2014. Voor psychische problemen kan men terecht bij de huisarts of diens praktijkondersteuner GGZ. Je betaalt geen eigen risico als zij de klachten zelf behandelen. Is dit niet mogelijk, dan verwijst de huisarts door naar een psycholoog, psychotherapeut of psychiater. De laatste twee behandelen zwaardere psychische klachten en behoren tot de tweedelijnszorg, voortaan de gespecialiseerde GGZ. Hiervoor is de eigen bijdrage al begin 2013 afgeschaft. Let op: een zorgverzekering met een "restitutiepolis vergoedt de behandeling van alle zorgverleners; een "naturazorgverzekering" vergoedt alleen zorgverleners die een contract hebben met de zorgverzekering. Heeft hij//zij dat niet, dan wordt slechts 60-80% van de behandeling vergoed. Bronnen: www.rijksoverheid.nl/ggz; www.nvvp.nl
REPAIR CAFÉ Ga met je kapotte CD-speler, meubel of trui met mottengaatjes naar het Repair Café in Utrecht-Oost. Je gaat er zelf mee aan de slag met het aanwezige gereedschap en materialen. Zonodig met de hulp van vrijwilligers, zoals een elektricien, naaister, timmerman of fietsenmaker. Te vervangen onderdelen haal je, op advies, zelf bij een winkel. Repair Cafés in Zuilen en Lombok zijn in voorbereiding. Adres: Oudwijkerdwarsstraat 148 (eens in de maand op zaterdagmiddag 14-17 uur, eerstvolgende bijeenkomst: 21 december a.s.). Kijk voor meer informatie op www.repaircafe.nl. 16
| december 2013
Andere zorgverzekering? In december kun je je zorgverzekering nog opzeggen; uiterlijk 1 februari 2014 moet je een keuze voor een andere zorgverzekering hebben gemaakt. De basisverzekeringen zijn goedkoper geworden. De aanvullende verzekeringen duurder en de pakketten hiervan zijn fors uitgekleed. Toch was er nog nooit zo veel keuze uit scherp geprijsde, op maat gesneden aanvullende pakketten. Op vergelijkingssites als Zorgkiezer.nl en Consumentenbond.nl kan stapsgewijs een pakket 'op maat' worden uitgezocht. Wel staat de geclaimde onafhankelijkheid van de sites ter discussie. Zo is vergelijkingssite Independer.nl voor 77% in handen van Achmea. Bronnen: de Volkskrant
woordzoeker
V
oor de liefhebber is hier weer een woordzoeker. Alle woorden uit de lijst zitten kriskras verborgen in het veld met letters. Zoek ze op en streep ze door. Als je alle woorden hebt weggestreept, blijft er een aantal letters over en die vormen samen de oplossing. Oplossingen die vóór 31 januari 2014 binnen zijn bij
[email protected] maken kans op een kadobon van € 15,-. De oplossing van de puzzel uit Up 3 was 'Zelfexpressie geeft je een vrij gevoel' en de kadobon is gewonnen door Rita Hanoman.
Steden ALMELO ALMERE AMERSFOORT AMSTERDAM APELDOORN BEST BREDA DELFT DEN HAAG
G R O N I N G E N M B Z E T R H E E R E G Z E A N W G G
EINDHOVEN
U A O V E A P E L D O O R N
EMMEN
B A D O A L E I O R L L U I
EPE GOES
L R B H D M U S U E R L B J
GRONINGEN
I L N D E E S T I T D E L M
HAARLEM MIDDELBURG
T E V N R R A T N T E E E E
NIJMEGEN
D M E I B E N S E O G V D G
OSS
E E N E R T H C E R T U D E
ROTTERDAM TIEL
R A L M E L O E V P D R I N
TILBURG
I E O F N N E M M E E A M D
UTRECHT VENLO ZEIST
! B E S T R O O F S R E M A gemaakt door Elianne Huijsman
ZWOLLE december 2013 |
17
WANNEER HET ANDERS MOET ... 18
| december 2013
} PSYCHE
‘WERKEN AAN DOELEN’ Doelen stellen is belangrijk, maar hoe kun je dit bereiken? Wij gingen in gesprek met Bert Wirken, trainer en ontwikkelaar van de training ‘Werken aan doelen’ en oud-deelneemster Truus Muijs. ‘Door het te delen, stimuleer je elkaar’. TEKST HILKO TIMMER FOTO'S FRED MANSCHOT
Hilko Timmer in gesprek met Bart Wirken en Truus Muijs
Bart Wirken
Hilko Timmer
Truus Muijs
december 2013 |
19
H
oe ben je met deze training in aanraking gekomen? Bart Wirken: ‘De training zoals die nu is, heb ik zelf ontwikkeld, maar de kennis waarop hij is gebaseerd komt uit mijn vorige baan en opleiding. Ik werkte in de verslavingszorg en gaf daar trainingen gebaseerd op cognitieve gedragstherapie. Dit is een therapie die zich richt op het veranderen van zowel je denk- als je gedragspatronen. De training die ik gaf ging om mensen met een verslaving, maar de basis van deze therapie kun je op velerlei manieren toepassen om je doel te bereiken. Binnen de SBWU werken ze met de motivatiecirkel. Ik noem dit liever de cirkel van gedragsverandering. Om mensen te helpen hun gestelde doel te bereiken en te behouden, heb ik deze training ontwikkeld.’ Wat houdt de training in? ‘De basis van de training is de cirkel van gedrags verandering. In de training leer je, samen met groepsgenoten, hoe je stapsgewijs aan je eigen doel kunt werken. Ook komen de termen interne motivatie en externe motivatie ter sprake. Bij interne motivatie kun je denken aan persoonskenmerken, dingen die geleerd zijn of invloeden van de eigen levensgeschiedenis. Bij externe motivatie kan het bijvoorbeeld gaan om de reactie van de omgeving op het vertoonde gedrag, de waardering of juist de afkeuring.’ Is de training voor alle doelen geschikt? ‘De training is nuttig voor mensen die een concreet doel hebben. Dit doel moet gedragsgericht zijn en mag niet een andere behandeling in de weg zitten. Zo is het werken aan dwangklachten minder geschikt omdat het dan gaat om een doel dat meer nodig heeft dan deze cursus kan bieden. Gezonder leven, jezelf motiveren voor het huishouden of beter omgaan met je geld zijn
20
| december 2013
voorbeelden van doelen die wel geschikt zijn. Ook is er altijd een mogelijkheid voor overleg met de begeleider of behandelaar als de deelnemer dat graag zou willen.
‘STAPSGEWIJS LEER JE HOE JE AAN JE EIGEN DOEL KUNT WERKEN’ ’Waarom is er gekozen voor het werken in een groep? ‘Ik heb de training zowel individueel als in een groep gegeven, maar een groep werkt stimulerend. We houden de doelen klein genoeg zodat er ook tijdens de training iets bereikt wordt. Het gevoel: ‘Hé, ik kan het!’ werkt erg aanstekelijk. Dat gevoel is het eigenlijke resultaat van de training. Kun je als begeleider de training ook geven? ‘Dat wil ik niet aanraden. Zelf heb ik een specifieke opleiding genoten om deze training te kunnen ontwikkelen en te geven. Er zijn wel ideeën om meer trainers op te leiden als er voldoende vraag naar blijkt te zijn, maar op dit moment is dat nog niet aan de orde.’ Zijn deelnemers geslaagd in het behalen van hun doel? ‘Van de deelnemers die tot nu toe de training hebben gevolgd, heeft een groot deel het doel behaald. Alle deelnemers geven aan een positief gevoel te hebben
over de training en zijn op één of andere manier met hun doelen aan de slag.’ Lukt het mensen datgene wat ze hebben geleerd, zelf in praktijk te brengen? ‘Ja, bij veel deelnemers lukt dat wel. Ik doe in de training ook een beroep op het creëren van een eigen vangnet. Mensen om je heen verzamelen die je kunnen helpen op het moment dat je het moeilijk hebt. Of het instellen van een beloning voor jezelf, zodat je de verandering kunt volhouden.’ Is er na de training mogelijkheid tot contact met de trainer of met andere deelnemers? ‘Dat is nu nog niet mogelijk. Het is wel mogelijk om de training nogmaals te doen, zelfs met het-zelfde doel of om bijvoorbeeld een volgende stap te zetten.’
‘IK VOND HET MOEILIJK OM IN DE GROEP MIJN PROBLEEM TE BESPREKEN’
TRAINING ‘WERKEN AAN DOELEN’ Start training: dinsdag 21 januari 2014 Tijd: van 15 uur tot 16 uur Aantal bijeenkomsten: 13 keer Locatie: Stadsbrug, Koningin Wilhelminalaan 6, Utrecht Aantal deelnemers: 4 tot 7 deelnemers Aanmelden:
[email protected] of kijk op www.sbwu.nl/zorgaanbod/wat/werk/-endagbesteding/cursussen-en-trainingen/ werken-aan-doelen.
De training wordt afgesloten met een certificaat. Voor aanvang van de training is er een voorgesprek met Bart over het doel waar je in de training aan wilt werken.
T
ruus Muijs, oud-deelneemster: ‘Ik heb meegedaan aan de training omdat ik een koopprobleem had. Als ik me niet lekker voelde ging ik iets kopen, vooral boeken. Nu ik op mezelf woon en mijn eigen financiën moet beheren kan dat niet meer. Van Bart (Wirken) hoorde ik over de training ‘Werken aan doelen’. Dat leek me een geschikt moment om mijn koopprobleem aan te pakken. Ik heb vooral geleerd om bewust na te denken. En de motivatiecirkel (cirkel van gedragsverandering) is besproken. Als het goed gaat en ik koop niets, dan geeft dat mij voldoening. Als ik nu in de verleiding kom, kan ik bewust nadenken over wat ik er zelf aan kan doen. Wat ik moeilijk vond aan de training was om mijn probleem in de groep te bespreken omdat ik mij schaamde. Het is heel goed om van anderen te horen waar zij mee zitten. Door het te delen stimuleer je elkaar. Ik heb door de training mijn doel bereikt. Ik val nog wel eens terug, maar dat mag ook. Ik heb wel geleerd waar de rem zit. En om een beloning in te zetten zoals een kopje koffie drinken met een vriendin. Nieuwe doelen heb ik nog niet voor mijzelf gesteld. Alhoewel ik nog wel “nee” wil leren zeggen omdat andere mensen soms over mijn grenzen heen gaan. Ik wil de cursus nog een keer doen en dan met dit doel voor ogen. Ik neem nu bewust een beslissing. Ga ik iets kopen of niet. Die bewustwording heb ik in de training geleerd. Het open naar elkaar toegeven dat je iets fout hebt gedaan of dat iets niet is gelukt, is een voordeel. Dan kun je erover praten en dat helpt. Een nadeel vind ik wel dat iedereen mijn probleem weet, maar daardoor wordt het ook weer bespreekbaar. Ik zou de training echt aan anderen aanraden. Het werkt heel goed om in de training je doel te bereiken. In je eentje is dat veel moeilijker. Dan lukt het bijna niet. De training heeft een goede uitwerking.’ december 2013 |
21
Verraad &
Vriendschap
Z
ondagavond. Ik krijg een mailtje binnen van een vriendin. De toon is luchtig, maar toch zit iets in het mailtje me niet lekker. Ik besluit haar te bellen. Na wat heen en weer gepraat geeft ze toe dat het niet goed gaat. Ze heeft suïcidale gedachten, en overweegt dus om een einde aan haar leven te maken. Een jaar of tien geleden zat ik in een vergelijkbare situatie. Een vriendin vertelde me dat ze niet goed in haar vel zat. Anderhalf jaar lang vertelde ze me allerlei dingen die stuk voor stuk bij een hulpverlener thuishoren, en niet bij een vriendin. Na anderhalf jaar heb ik aan de bel getrokken, en dat nam die vriendin me niet in dank af. We zijn inmiddels geen vriendinnen meer. Zij verweet mij dat ik haar vertrouwen had beschaamd. Alle andere mensen om me heen zeiden dat ik juist een trouwe vriendin was geweest, door mijn mond open te trekken en alarm te slaan.
‘Ze kreeg het gevoel dat ik om haar gaf ’ Die zondagavond stond ik opnieuw voor de keuze: vertrouwen of trouw zijn. Ik wist inmiddels wat de consequenties van mijn keuze konden zijn: ik kon een vriendin verliezen. Het lastige was dat beide keuzes me mijn vriendin konden kosten: als ik niets zou zeggen, zou zij waar-
schijnlijk de mogelijkheid krijgen om zichzelf wat aan te doen en zou kunnen komen te overlijden. Zou ik alarm slaan, dan zou me dat een dierbare vriendschap kunnen kosten. Ik koos ervoor om alarm te slaan. Maar ik deed wel iets anders dan de vorige keer: ik vertelde mijn vriendin dat ik haar hulpverlening zou waarschuwen. Ik vertelde haar dat ik vond dat ik anders geen goede vriendin voor haar was. Om een goede vriendin te zijn, moest ik haar verraden, haar vertrouwen in mij beschamen. Een dag van later krijg ik weer een mailtje van mijn vriendin. Ze mailt me dat ze zo blij is dat ik alarm heb geslagen, dat ze dat echt heel fijn vindt, omdat ze daardoor het gevoel heeft gekregen dat ik haar zie staan en dat ik om haar geef. En dat ze er voor mij zal zijn, als ik haar ooit op een vergelijkbare manier nodig heb. Door mijn vriendin te verraden, is onze vriendschap nog hechter geworden dan die was.
Nienke Posthuma Leeftijd: 24 In het dagelijks leven: studeer ik Nederlands, werk ik als portier op het Centraal Bureau, doe ik aan kickboksen en speel ik toneel. Daarnaast hou ik van lezen, koken, detectives kijken en creatief bezig zijn.
Column Column Column Column
} COLUMN
1
VOLGENDE KEER
O
P 21 MAART 2014 VERSCHIJNT HET VOLGENDE NUMMER MET INTERVIEWS, INFORMATIE EN INSPIRERENDE VERHALEN.
COLOFON UP is bedoeld voor alle cliënten van de SBWU. Het blad heeft een onafhankelijke redactie, biedt informatie over de Cliëntenraad en Bureau Herstel en belicht onderwerpen die voor cliënten van belang kunnen zijn. UP verschijnt vier keer per jaar. Redactie Grieke Gansekoele, Caroline van der Kooij, Tjebbe Tamboer, Hilko Timmer, Geert Jan Zwartenkot en Marieke. Aan dit nummer werkten ook cliënten mee. Reactie of kopij zijn welkom op
[email protected] of per post op: Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht, t.a.v. redactie UP. De redactie heeft het recht om, zonder opgaaf van reden, kopij te weigeren, in te korten of aan te passen. Cliëntenraad T: (030) 289 92 58 E: clië
[email protected] Kantooradres: Livingstonelaan 120, 3526 HP Utrecht, Het kantoor is bereikbaar met bus 7, halte Marco Pololaan, met bus 10, halte Afrikalaan of met de tram, haltes 5 meiplein of Vasco da Gamalaan. Inloop Cliëntenraad Donderdagmiddag tussen 12.00 en 14.00 uur Cliëntconsulenten Peter Beemer (06 387 460 42) Grieke Gansekoele (06 199 778 25) E: clië
[email protected] Bureau Herstel T: (030) 236 10 88 E:
[email protected] Website: www.peers2peers.nl Kantooradres: Furkaplateau 15, 3524 ZH Utrecht Het gebouw ligt recht tegenover NS station Utrecht-Lunetten en is ook bereikbaar vanaf Utrecht Centraal Station met de buslijnen 1 en 8, (eind)halte Lunetten NS. Op www.sbwu.nl staat een routebeschrijving.
KRACHT Lever een bijdrage aan het volgende magazine en laat de redactie weten wat jou kracht geeft.
Medewerkers van Bureau Herstel Marian Klein Bramel, Martijn Kole, Joop Leppink, Roos Scholten, Tjebbe Tamboer, Hilko Timmer, Ginger van Toor, Barbara Veger en Ton Verspoor. Conceptontwikkeling Caroline van der Kooij Vormgeving & druk Grafisch ontwerp: Manschot Grafimedia, Zeist Drukwerk: AD Mercurius, Almere
december 2013 |
23
�ijne feestdagen
en een goed 2014 24
| december 2013
