Correspondentienummer:…………………….
Vragenlijst Onwenselijke Praktijken in de Sport Het W.J.H. Mulier Instituut voert in opdracht van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) een onderzoek uit onder sportverenigingen in Nederland naar hun ervaringen met en beleid gericht op onwenselijk gedrag in de sport. Via dit onderzoek proberen overheid en sportwereld meer inzicht te krijgen in de ervaringen van mensen met wangedrag in de sport en met de aanpak daarvan, zodat ze daarop in de toekomst meer gerichte actie kunnen ondernemen. Meer informatie over het onderzoek is te vinden op www.mulierinstituut.nl/monitoring/verenigingspanel.
BLOK Probleembeeld Wat acht u onwenselijk gedrag of ongewenste praktijken, is er een manifest probleem? 1.
a) b) c) d) e) f) g) h) i) j)
k) l) m) n) o)
p)
Hieronder staat een aantal stellingen over gedrag in de maatschappij en in de sport. Wilt u aangeven of u het hier mee eens of oneens bent?
De laatste jaren is de agressie in de maatschappij toegenomen De media (kranten, televisie) spelen een grote rol in de beeldvorming over agressie in het algemeen De jeugd van tegenwoordig heeft onvoldoende respect voor normen en waarden Agressiviteit in de amateursport is een probleem dat voornamelijk bij voetbal speelt De laatste jaren is er sprake van grovere en hardere vormen van agressie in de amateursport Sport is een goede manier voor kinderen om te leren omgaan met frustraties en verlies Sport is een goede uitlaatklep voor agressie Je hoort je bij wedstrijdsport strikt aan de spelregels te houden Ouders moeten worden weggestuurd bij het veld als ze hun kind onsportief aanmoedigen Toenemende agressie in de amateursport is een gevolg van toenemende agressie in de maatschappij Het voorbeeldgedrag van trainers laat vaak te wensen over Af en toe opzettelijk de regels overtreden hoort bij sport De professionele sport geeft het verkeerde voorbeeld aan de amateursport Het is niet erg dat er tijdens sporten fysiek geweld voorkomt De problemen met ongewenst gedrag bij clubs/sportverenigingen worden behoorlijk overdreven Om het imago van de sportverenigingen te verbeteren moet er alerter worden gereageerd op ongewenst gedrag
Helemaal mee oneens
Mee oneens
Neutraal
Mee eens
Helemaal mee eens
1
2.
In hoeverre vormt onwenselijk gedrag van leden en/of kader voor uw vereniging een actueel probleem?
Totaal niet Æ ga naar BLOK Preventief en corrigerend …… Nauwelijks Een behoorlijk probleem Een groot probleem
3.
Is dit probleem in de laatste jaren omvangrijker is geworden?
Nee, het probleem is eerder afgenomen Nee, in voorgaande jaren was het geen probleem Ja, het probleem is wat groter geworden Ja, het probleem is veel groter geworden
BLOK Preventie en correctie van onwenselijk gedrag Een sportvereniging kan in veel opzichten zelf haar regels maken, zolang dit door de wet wordt toegestaan. Deze regels worden gemaakt om de leden duidelijk te maken wat er wel en niet mag of hoort binnen de vereniging. Wanneer er iets gebeurt, wat niet toelaatbaar is, kan het bestuur of de trainer op deze regels terugvallen. Graag krijgen we een beeld over welke middelen uw vereniging momenteel beschikt om ongewenst gedrag tegen te gaan en in hoeverre u hiervan in de laatste 2 jaar gebruik heeft gemaakt. 4.
Beschikt uw vereniging momenteel over:
Kruis aan wat van toepassing is. Meer antwoorden mogelijk. Huisregels Een gedragscode /gedragsregels Een eigen tuchtreglement Een klachtenregeling Gedragsregels opgenomen in statuten en/of huishoudelijk reglement Andere afspraken op papier over waarden en normen, namelijk……………………………………… Geen enkele van de genoemde regels 5.
Welke van de volgende sancties of disciplinaire maatregelen kan uw vereniging formeel toepassen bij ongewenst gedrag van de leden?
Kruis aan wat van toepassing is. Meer antwoorden mogelijk. Geen enkele / N.v.t. Æ ga naar vraag 7 Waarschuwingen Geldboete Kortdurende schorsingen (zoals bij een rode kaart – voor enkele weken uitsluiten van deelname aan activiteiten) Langdurige schorsing Royement
2
6a.
Hoe vaak zijn de volgende sancties in de afgelopen 12 maanden door uw club zelf of vanuit de betrokken sportbond daadwerkelijk toegepast?
Kruis per sanctie de juiste antwoorden aan.
Waarschuwing Geldboete Korte schorsing Langdurige schorsing Royement
6b.
Hoe vaak zijn deze sancties de afgelopen 12 maanden voorgekomen? Een enkele Nooit keer Vaker
Wie heeft de sanctie opgelegd?
Bond
Vereniging
Beiden
Wat was de aanleiding om deze sanctie(s) op te leggen?
Meer antwoorden mogelijk Geef per voorgekomen sanctie aan wat de aanleiding was. Korte Langdurige Waarschuwing Geldboete schorsing schorsing Royement Lichamelijk geweld tijdens of na sportactiviteiten (slaan, schoppen) Verbaal geweld tijdens of na sportactiviteiten (schelden, pesten, treiteren) Vrouwonvriendelijk gedrag Discriminatie vanwege cultuur of religie Discriminatie vanwege huidskleur Discriminatie vanwege homoseksualiteit Seksuele intimidatie Diefstal van persoonlijke eigendommen Vernieling of vandalisme Bedreiging (met een wapen) Geluidsoverlast Overmatig alcoholgebruik Overlast door tabaksrook Overlast door drugsgebruik Andere aanleiding
3
7.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
8.
Wordt er binnen uw vereniging specifiek aandacht besteed aan het bevorderen van correct gedrag op de volgende manieren?
Op de training is er regelmatig aandacht voor respect hebben voor elkaar Je wordt er op aangesproken als je je niet netjes gedraagt Leden moeten de spel/wedstrijdregels leren kennen (bijvoorbeeld via een spelregelcursus) Met trainers worden afspraken gemaakt over hun gedrag Er worden alleen gediplomeerde trainers aangenomen Er wordt veel energie gestoken in het werven en opleiden van scheidsrechters en/of juryleden Verenigingsofficials worden regelmatig bijgeschoold in hun kennis van spelregels en/of wedstrijdreglementen Sportief gedrag wordt beloond De tegenstanders worden netjes ontvangen De wedstrijdleiding wordt netjes ontvangen Er is een bestuurslid/beheerder/manager aanwezig om klachten mee te bespreken. Er is een vertrouwenspersoon benoemd voor het bespreken van seksuele intimidatie Er wordt naar de leeftijd gevraagd bij de alcoholverkoop Op tijden dat de jeugd sport wordt er geen alcohol geschonken Roken is niet toegestaan in/op de accommodatie Roken is niet toegestaan in de accommodatie op tijden dat de jeugd sport Er zijn kluisjes beschikbaar om je spullen in te stoppen Er is cameratoezicht in de sportaccommodatie Er is cameratoezicht op het parkeerterrein
Ja
Nee
Weet niet
N.v.t.
Op welke manieren maakt uw vereniging de regels en eventuele overtredingen daarvan bespreekbaar met betrokkenen (leden, ouders, trainers)?
Meer antwoorden mogelijk In onze club bespreken we de algemene regels en handhaving van sportiviteit en respect…
Bij vergaderingen In interne trainersopleidingen Tijdens informatieavonden voor ouders, leden, supporters In contracten en taakbeschrijvingen van kaderleden Bij een specifieke campagne op dit gebied Tijdens trainingen & wedstrijden Langs 'de lijn' In het clubblad Op onze website
Nooit
Wel eens Regelmatig Vaak N.v.t.
4
BLOK Vóórkomen van en omgaan met gemelde ongewenste praktijken 9a.
Kunt u aangeven hoe vaak uw bestuur in de afgelopen 12 maanden klachten heeft gehad over of geconfronteerd is met onwenselijk gedrag bij of rondom sportactiviteiten van uw vereniging?
Meer antwoorden mogelijk In de afgelopen 12 maanden kregen wij klachten over en/of werden wij geconfronteerd met… Nooit Eenmalig Diefstal van persoonlijke eigendommen Vernieling of vandalisme Bedreiging (met een wapen) Lichamelijk geweld (slaan, schoppen) Verbaal geweld (schelden, pesten, treiteren) Vrouwonvriendelijk gedrag Discriminatie vanwege cultuur of religie Discriminatie vanwege huidskleur Discriminatie vanwege homoseksualiteit Seksuele intimidatie Geluidsoverlast Overmatig alcoholgebruik Overlast door tabaksrook Overlast door drugsgebruik
Vaker
De vereniging heeft de afgelopen 12 maanden geen enkele klacht gehad en is niet geconfronteerd geweest met onwenselijk gedrag bij sportactiviteiten. Æ ga naar vraag 12a
9b.
Van welke categorie leden of andere betrokkenen waren deze klachten of meldingen afkomstig?
Per klacht meer antwoorden mogelijk De klachten of meldingen waren in de afgelopen 12 maanden waren afkomstig van…
Jeugdige sporters Diefstal van persoonlijke eigendommen Vernieling of vandalisme Bedreiging (met een wapen) Lichamelijk geweld (slaan, schoppen) Verbaal geweld (schelden, pesten, treiteren) Vrouwonvriendelijk gedrag Discriminatie vanwege cultuur of religie Discriminatie vanwege huidskleur Vervolg vraag 9b op volgende pagina.
Volwassen spelers/ sporters
Trainers/ begeleiders
Scheidsrechters/ juryleden
Andere vrijwilligers
Ouders
Toeschouwers
Andere betrokkenen
5
De klachten of meldingen waren in de afgelopen 12 maanden waren afkomstig van…
Discriminatie vanwege homoseksualiteit Seksuele intimidatie Geluidsoverlast Overmatig alcoholgebruik Overlast door tabaksrook Overlast door drugsgebruik
9c.
Jeugdige sporters
Volwassen spelers/ sporters
Trainers/ begeleiders
Scheidsrechters/ juryleden
Andere vrijwilligers
Ouders
Toeschouwers
Andere betrokkenen
Hoe is op de klachten van betrokkenen gereageerd?
Meer antwoorden mogelijk Naar aanleiding van de klachten of meldingen is als volgt gehandeld…
Diefstal van persoonlijke eigendommen Vernieling of vandalisme Bedreiging (met een wapen) Lichamelijk geweld (slaan, schoppen) Verbaal geweld (schelden, pesten, treiteren) Vrouwonvriendelijk gedrag Discriminatie vanwege cultuur of religie Discriminatie vanwege huidskleur Discriminatie vanwege homoseksualiteit Seksuele intimidatie Geluidsoverlast Overmatig alcoholgebruik Overlast door tabaksrook Overlast door drugsgebruik
10.
Er is niet direct iets ondernomen
De klachten zijn onderzocht, maar bleken ongegrond
Gedrag is besproken met daders/ veroorzakers en verantwoordelijken
Er is een waarschuwing gegeven aan daders/ veroorzakers
Er is een andere sanctie opgelegd
Er is aangifte gedaan bij de politie
Er is een andere actie ondernomen
Kunnen de bedoelde klachten en meldingen naar tevredenheid worden afgehandeld?
Altijd Æ ga naar vraag 12a In de meeste gevallen wel In de meeste gevallen niet Zelden of nooit
6
11.
Hoe reageerden de betrokkenen wanneer klachten en meldingen niet naar tevredenheid konden worden afgehandeld?
Zij doen deze sport nog wel, maar niet meer zo intensief als daarvoor Zij hebben hun lidmaatschap opgezegd Zij hebben zich erbij neer gelegd Zij blijven kritiek uiten op de vereniging Zij zijn minder betrokken bij de vereniging Zij zijn niet meer bereid vrijwilligerwerk te doen Zij zijn gestopt als toeschouwer/bezoeker van deze sport Nog anders, namelijk……………………………………………
Nooit
Soms
Merendeels
Vrijwel altijd N.v.t.
BLOK Gebruik van ondersteuning en campagnemateriaal van derden 12a. Wanneer uw vereniging in de afgelopen jaren activiteiten heeft ondernomen gericht op het voorkómen van ongewenste praktijken, hebt u daarbij dan gebruik gemaakt van ondersteuning en/of materiaal aangereikt door andere organisaties zoals NOC*NSF, NCSU, NKS, sportbond, e.d.?
Wij hebben geen activiteiten ondernomen Æ ga naar vraag 17 Nee, we hebben bij onze activiteiten geen gebruik gemaakt van deze hulp Æ ga naar vraag 17 Ja Æ ga naar vraag 12 b
12b. Van welke organisatie(s) heeft u ondersteuning en advies ontvangen?
Meer antwoorden mogelijk Wij hebben gebruik gemaakt van advies/ondersteuning op maat van… NOC*NSF NCSU/NKS/NCS Eigen sportbond Provinciale sportraad Sportservice binnen gemeente Anders, namelijk…………………………………………………………
7
13.
Hieronder geven we een overzicht van hulpmiddelen die in de afgelopen jaren voor sportverenigingen zijn gemaakt. Kunt u aangeven in hoeverre in uw vereniging hiervan gebruik is gemaakt?
Meer antwoorden mogelijk Wanneer u aan hebt gegeven dat u niet op de hoogte bent van een bepaald hulpmiddel dan kunt u de andere kolommen met vragen over dat betreffende hulpmiddel overslaan. Alleen als het hulpmiddel bij u bekend is willen we vragen of u de overige kolommen ook wilt invullen. Hulpmiddelen Landelijke campagne Sportcode Bent u op de hoogte van het bestaan van de onderstaande hulpmiddelen?
Beleidsplan sportiviteit en respect Handboek sportiviteit en respect Pakket ouders sportiviteit en respect Sportcode kijkwijzer Sportcode gedragscodes Wat is jouw grens? (seksuele intimidatie) Cursus “Etterbakken?” Cursus “Gedragsregels” Training “Ouders aan de kant” Workshop “Waarden & Normen in de sport” Sportcode Verenigingsdraaiboek “Sportiviteit & Respect” Sportcode DVD “Sportiviteit & Respect” Handboek “De GEWELDige Test” Sportcode ”Fair Play Quiz” Artikelenreeks “Aso's zijn niet welkom” Sportcode Quick Scan Kanjers in de sport Rookafspraken… wel zo sportief!
Kent iemand binnen de vereniging de inhoud van het hulpmiddel? Weet Nee Ja niet
Wordt het materiaal binnen uw vereniging gebruikt? Weet Nee Ja niet
Hoe is de gebruiksvriendelijkheid van het materiaal? Weet niet/ Goed Redelijk Slecht onbekend
Nee
Ja
14a. Is uw vereniging aangesloten bij de landelijke sportbond in één van de volgende sporten: basketbal, hockey, vecht- en krachtsporten, voetbal?
Ja Nee Æ ga naar vraag 15
8
14b. Voor sportverenigingen in sommige takken van sport is door sportbonden materiaal gemaakt ter ondersteuning van beleid op het gebied van onwenselijk gedrag. Welk van de hieronder genoemde materialen worden in uw club gebruikt?
Meer antwoorden mogelijk Wanneer u niet op de hoogte bent van het betreffende materiaal, mag u de andere vragen (kolommen) in de tabel over dit materiaal overslaan. Hulpmiddelen van sportbonden Welke van de onderstaande materialen zijn bij u bekend?
KNVB ‘wat doe jij om voetbal leuk te houden?’ KNHB Sportiviteit & Respect (Zwarte Kaart) Vecht- en krachtsport bonden: Opvoeden op de mat KNKV: Korfbal, speel het volgens de regels NBB: Sportiviteit & Respect NBB: Shut up and play!
15.
Wordt het materiaal binnen uw vereniging gebruikt? Weet Nee Ja niet
Hoe is de gebruiksvriendelijkheid van het materiaal? Weet niet/ Goed Redelijk Slecht onbekend
Nee
Ja
Bespreekt u de aanpak van onwenselijke praktijken wel eens met bestuurders van andere verenigingen?
16.
Kent iemand binnen de vereniging de inhoud van het materiaal? Weet Nee Ja niet
Nee Æ ga naar vraag 17 Ja
Bent u daarbij wel eens gewezen op maatregelen die door anderen succesvol werden toegepast.
Nee Ja, namelijk ………………………………………………………………………………………………
9
BLOK Mogelijkheden om ongewenste praktijken tegen te gaan 17.
Verwacht u dat sporters, begeleiders en toeschouwers zich sportiever opstellen als:
Kruis aan welke maatregelen volgens u zullen werken. Meer antwoorden mogelijk.
a) Posters (e.d.) opgehangen worden waarop staat wat hoort en wat niet b) Sporters de spelregels beter leren kennen c) De spelregels op meer eenduidige wijze worden uitgelegd en toegepast d) Sporters accepteren dat de tegenstander beter is e) Sporters elkaar meer durven corrigeren f) De scheidsrechters/jury’s zwaardere straffen uitdelen g) De trainer/coach/instructeur vaker het goede voorbeeld laat zien h) De trainer/coach/instructeur vaker corrigeert als sporters onsportief zijn i) Ouders zich minder fanatiek opstellen j) Ouders het thuis vaker bespreken als hun kind onsportief is k) Er betere scheidsrechters worden opgeleid en ingezet l) Onwenselijk gedrag beter bespreekbaar wordt gemaakt in de clubs 18.
Nee
Weet niet
Vindt u het belangrijk dat er in de sport aandacht is voor onderstaande zaken?
Er gelden duidelijke huisregels Er zijn gedragscodes opgesteld De gedragcodes worden nageleefd De leden verrichten vrijwilligerstaken Niemand wordt buitengesloten De club stelt zich open voor allochtonen De club houdt rekening met voorkeuren van allochtone leden 19.
Ja
Heel onbelangrijk
Onbelangrijk Neutraal
Belangrijk
Heel belangrijk
Welke andere maatregelen kunnen naar uw ervaring bijdragen aan het tegengaan van onwenselijke praktijken in de sport?
……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… Weet niet 20.
Tenslotte willen we graag weten welke functie u binnen de vereniging vervult. Kruis uw functie in onderstaande lijst aan.
Voorzitter Secretaris Bestuurslid met specifieke taak voor sportiviteit en respect / normen en waarden Ander bestuurslid Trainer Anders, namelijk …………………………………………………………………
Dit is het einde van de vragenlijst. Wij danken u hartelijk voor het invullen van de vragenlijst. 10
