20 juni 2012
Vraagsturing en vraagarticulatie AWT-symposium Quadruple Helix en Innovatiebeleid Wouter Boon | 1
Rathenau Instituut – missie DATUM 20 juni 2012
Het Rathenau Instituut stimuleert de publieke en politieke meningsvorming over wetenschap en technologie. Daartoe doet het instituut onderzoek naar de organisatie en ontwikkeling van het wetenschapssysteem, publiceert het over maatschappelijke effecten van nieuwe technologieën, en organiseert het debatten over vraagstukken en dilemma’s op het gebied van wetenschap en technologie.
Wouter Boon | 2
Mijn achtergrond DATUM 20 juni 2012
Innovatiebeleid en –management Proefschrift: rol van gebruikers/intermediaire organisaties
Onderzoek en onderwijs VU, TU Delft, UU Nu: Rathenau Instituut, o.a. onderzoek naar vraagsturing in Kennis voor Klimaat en rapport over kenniscocreatie voor grote maatschappelijke vraagstukken Wouter Boon | 3
Gebruikers als inspiratiebron DATUM 20 juni 2012
Wouter Boon | 4
Lühtje (2005) Research policy, 951-965
Redenen voor gebruikersinvloed DATUM 20 juni 2012
Creatieve potentieel gebruikers (o.a. ‘lekenkennis’) Vergroten effectiviteit van onderzoeks- en innovatieproces Vergroten kans op implementatie Proactief t.o.v. maatschappelijk/ethisch debat, vergroten draagvlak, maatschappelijke relevantie 5. Vergroten democratisch gehalte 1. 2. 3. 4.
Wouter Boon | 5
Boon (2008) Demanding dynamics – PhD thesis, Utrecht University; Smits and Boon (2008)
Redenen om gebruikers niet te betrekken DATUM 20 juni 2012
1. Te weinig kennis en vaardigheden 2. Ze weten niet wat ze willen "If I asked my customers what they want, they simply would have said a faster horse.” (Henry Ford) “It's not the consumers' job to know what they want.” (Steve Jobs)
3. Kost tijd en geld 4. De markt(vraag) lost het wel op
Wouter Boon | 6
Boon (2008)
Interactief innovatieproces DATUM 20 juni 2012
Wouter Boon | 7
Pinch and Bijker (1984); Boon (2008)
DATUM 20 juni 2012
OVERWEGINGEN Onderdeel van de Rathenau publicatie over co-creatie in onderzoeksprojecten en –programma’s (dit najaar)
Wouter Boon | 8
1. Breder dan de markt DATUM 20 juni 2012
Vraagsturing: kennisvragers bepalen (voor een groot deel) de onderzoeksagenda
Wouter Boon | 9
1. Breder dan de markt DATUM 20 juni 2012
Vraagsturing is breder dan de markt; bredere opvatting van gebruikers-producentinteracties - De overheid/overheden Overheid heeft eigen kennisvragen! KvK: Co-productie van kennis van overheden en kennisinstellingen Vereist wel kennis en vaardigheden: ‘absorptive capacity’ (Cohen & Levinthal, 1990; Kogan & Henkel, 1983) Public procurement
- Maatschappelijke organisaties
Wouter Boon | 10
1. Breder dan de markt DATUM 20 juni 2012
• Definitie/criteria vraagsturing in Topsectorenbeleid is plat: Verplichte inzet bedrijven 40%
© ANP Wouter Boon | 11
2. Articulatie van latente vragen DATUM 20 juni 2012
• Vraagsturing impliceert dat kennisgebruikers precies weten wat ze willen • Vragen zijn echter vaak latent • Vraagsturing vereist kennis en vaardigheden… bij kennisgebruikers (en kennisaanbieders) • En voorziet in een procesbenadering vraagarticulatie
Wouter Boon | 12
2. Articulatie van latente vragen DATUM 20 juni 2012
Vraagarticulatie: iteratief, creatief proces waarin stakeholders aangeven wat zij zien als belangrijke karakteristieken, voorwaarden en preferenties ten aanzien van innovaties
Wouter Boon | 13
Boon (2008)
2. Articulatie van latente vragen DATUM 20 juni 2012
Benader vraagsturing als een proces (vraagarticulatie) - Continu en vrij direct vinger aan de pols houden; continue ‘roadmapping’ - “Match-making process”: gebruikers en producenten bij elkaar over de vloer; meeontwikkelen prototype; pole position voor verdere kennisvragen - ‘Nieuwe productsoorten’: concepten verkopen i.c.m. diensten; deel gratis, deel betaald - Vrije speelruimte (FES-achtig?) Wouter Boon | 14
3. Articulatie naar lagere niveaus DATUM 20 juni 2012
‘Grand challenges’ zijn paraplu’s die moeten worden gearticuleerd op niveau van onderzoeksprogrammering Vertaling naar MKB’s: daal van die top af! (representativiteit) Vertaling naar regionaal/lokaal niveau -
bv. klimaatadaptatie speelt daar issues met opschaalbaarheid/vermarkting incentives
Wouter Boon | 15
4. Co-creatie van kennis DATUM 20 juni 2012
Ook tijdens de uitvoering moeten gebruikers betrokken blijven
Wardenaar (forthcoming) Comparative Monitoring of Knowledge for Climate Wouter Boon | 16
DATUM 20 juni 2012
CONCLUSIES Onderdeel van de Rathenau publicatie over co-creatie in onderzoeksprojecten en –programma’s (dit najaar)
Wouter Boon | 17
Conclusies DATUM 20 juni 2012
• Vraagsturing is breder dan de markt; de overheid is ook een kennisvrager • Vraagarticulatie als continu proces • Vraagarticulatie over meerdere niveaus; representativiteit • Co-creatie van kennis: ook tijdens de kennisproductie zelf
Wouter Boon | 18
DATUM 2 februari 2012
Bedankt voor uw aandacht!
[email protected] Wouter Boon | 19
