Vraag aan bod 1
maart 2009
Symposium ‘Leven met medicijnen’ was een groot succes De Firma Zorgbehang in actie Zorgbelangorganisaties initiëren debattenreeks en meldactie over patiëntenrechten
uws e i n t e h and en l r e d l e G g Zorgbelan Zorgbelang Gelderland organiseert regelmatig bijeenkomsten, symposia en andere evenementen en activiteiten. Onder de noemer van Academie Zorgbelang Gelderland worden vele cursussen en hoorcolleges aangeboden. Op al deze activiteiten attendeert Zorgbelang Gelderland de media door het verzenden van een persbericht of telefonisch contact met journalisten. Ook geeft Zorgbelang Gelderland gevraagd en ongevraagd haar mening in de media over zaken die Gelderse zorggebruikers aangaan, zoals de bezuinigingen in de thuiszorg, het Wmo-beleid van (specifieke) gemeenten en het functioneren van het aangepast vervoer. Met een groot aantal persberichten wordt door de media daadwerkelijk iets gedaan. Vaak levert een persbericht verschillende publicaties in de huis-aanhuis-bladen op of in een regionaal dagblad zoals De Gelderlander. Ook brengen medewerkers van Zorgbelang Gelderland regelmatig bij Radio en TV Gelderland of een van de vele lokale radiozenders een onderwerp onder de aandacht van kijkers of luisteraars.
Een kleine greep uit de vele onderwerpen die de afgelopen maanden de media haalden: • het huisartsenboekje voor mensen met een verstandelijke beperking en artsen; • het Elektronisch Patiënten Dossier; • theatergroep De Firma Zorgbehang; • het Oudernetwerk Jeugdzorg; • de Meldactie en symposium over leven met medicijnen; • de Meldactie Patiëntenrechten; • VG themacafé over begrijpelijke communicatie; • de handleiding Indicatiestelling Wmovoorzieningen, voor gebruikers van Wmovoorzieningen en degenen die hun belangen behartigen; • mantelzorgbijeenkomsten in verschillende gemeenten; • scholingskalender Academie Zorgbelang Gelderland; • PGB bijeenkomsten in de regio’s Nijmegen en Apeldoorn.
ve
pga Inhoudso
Zorgbelang Gelderland en het nieuws
Pagina 2
De AWBZ verder uitgekleed! Straks kou lijden?
Pagina 3
De Firma Zorgbehang
Pagina 4 en 5
Zorgbelangorganisaties initiëren debattenreeks en meldactie over patiëntenrechten Pagina 6
Colofon
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)
Pagina 7
Eerstelijns centra door cliënten bekeken
Pagina 7
Het Potje met geld verandert van koers
Pagina 8
“Kunt u het zo opschrijven dat ik het begrijp”
Pagina 9
InfoduCT
Pagina 9
Symposium ‘Leven met medicijnen’
Pagina 10
Kort nieuws
Pagina 11
Casus Afdeling Informatie en Klachtenopvang
Pagina 12
Cover
Forumdiscussie tijdens het Symposium “Leven met medicijnen” op 27januari 2009.
Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland. Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen. Eindredactie Kim Scheffers Redactie Hilde Boei Marit van der Goot Liesbeth Zwanepol
Redactieadres Zorgbelang Gelderland Postbus 5310, 6802 EH Arnhem IJsselburcht 4, 6825 BP Arnhem Telefoon 026 384 28 22 Fax 026 384 28 23 www.zorgbelanggelderland.nl
[email protected]
Basisvormgeving Tva! reclame en communicatie, Doetinchem Opmaak Verheij & van der Heide, Arnhem Fotografie Joost Ooijman, Fotoburo Seen, Velp en Zorgbelang Gelderland Drukwerk Trioprint Nijmegen bv, Nijmegen
De AWBZ verder uitgekleed! Straks kou lijden? De AWBZ wordt (opnieuw) gewijzigd. Veel cliëntgroepen maken zich daar op dit moment erg ongerust over. De angst is vooral dat veel mensen de zorg zullen moeten ontberen die zij toch echt nodig hebben. De grote vraag is echter: “Hoe gaan deze maatregelen uitpakken in 2009.” Anders gezegd: “Hoeveel mensen krijgen niet meer de zorg die zij toch echt nodig hebben? En, hebben deze maatregelen vooral effect op bepaalde groepen?” De wijzigingen die aangebracht zijn hebben naar verwachting voor circa 60.000 mensen gevolgen. Met name door de beperking van de functie ‘begeleiding’ zal dit voor 27% van de mensen, die nu nog AWBZ-begeleiding krijgen, betekenen dat zij er straks geen recht meer op hebben. Wat zijn de maatregelen? • Alleen mensen met matige en ernstige beperkingen op een aantal specifieke onderdelen krijgen vanaf 2009 nog AWBZ-begeleiding. De AWBZ-functies ‘ondersteunende begeleiding’ en ‘activerende begeleiding’ worden gecombineerd tot één functie ‘begeleiding’. Een deel van de functie ‘activerende begeleiding’ zal gaan vallen onder de functie ‘behandeling’. • Mensen die vanwege psychosociale problemen recht hadden op ondersteunende begeleiding in dagdelen of op persoonlijke verzorging (de ‘grondslag psychosociaal’), kunnen vanaf 1 januari 2009 bij de gemeenten een beroep doen op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dat zijn mensen die bijvoorbeeld thuisloos zijn, psychosociale problemen hebben of verslaafd zijn. • AWBZ-begeleiding wordt in dagdelen en in uren gegeven. Het maximale aantal dagdelen verandert niet; dat blijft negen dagdelen per week. Het aantal uren begeleiding kan wel veranderen. Sommige mensen zullen minder uren krijgen, voor andere verandert er niets. • Vanaf 1 januari 2010 gaat iedere volwassene die extramurale AWBZ-begeleiding krijgt, een eigen bijdrage betalen. Voor de functies ‘persoonlijk verzorging’ en ‘verpleging’ in de AWBZ geldt die eigen bijdrage al.
cliënten die in 2009 hun recht op begeleiding verliezen, er een gewenningsperiode komt. Tijdens de gewenningsperiode loopt de oude aanspraak op ondersteunende begeleiding en/of activerende begeleiding nog door. De gewenningsperiode is zes maanden als het indicatiebesluit afloopt vóór 1 juli 2009. Na 1 juli 2009 is de gewenningsperiode maximaal drie maanden, tot uiterlijk 1 januari 2010. Het ministerie van VWS zal in het komende jaar toezien op de effecten van deze maatregelen. Hiertoe worden binnen een aantal gemeenten nadere initiatieven genomen. Ook Zorgbelang Gelderland houdt de ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. In samenwerking met andere organisaties worden hier afspraken over gemaakt.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Hans Verhaar. E-mail: hansverhaar@zorgbelang gelderland.nl
Deze maatregelen zijn met ingang van 1 januari 2009 van kracht gegaan. Ook bij de invoering van deze maatregelen zal het eerste jaar een overgangsjaar zijn. Vorig jaar gaven veel gemeenten aan nog onvoldoende voorbereid te zijn op de nieuwe aanspraken in het kader van de Wmo. Ook cliënten-/patiëntenorganisaties spraken hun grote ongerustheid uit over deze maatregelen waarvan het effect nog onvoldoende helder was. Vervolgens heeft de minister vastgesteld dat voor
Vraag aan bod 1 • maart 2009
3
Jezelf en elkaar in kracht en kwaliteiten laten zien, om publiek te raken en te verwarren en verrassen.
De Firma Zorgbehang
“Geen rol is ons te gek” Met veel theatertalent én ervaringsdeskundigheid op het gebied van de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz), maken de acteurs van De Firma Zorgbehang in hun optredens zichtbaar wat eerder onzichtbaar en ‘achter het behang’ bleef. Met passie en humor maken zij theater op maat voor congressen en workshops. Ze spelen voor diverse doelgroepen, zoals: ouderen, jongeren, (familieleden van) cliënten, hulpverleners, etc. Korte theaterscènes, performances en dans worden ingezet als intermezzo of als aanknopingspunt voor een gesprek. Vanaf het moment dat de financiering rond was stroomden de opdrachten binnen (20 binnen een paar maanden). Niks rustig aan beginnen met het schrijven van scènes, zoals verwacht werd. De Firma Zorgbehang begon met een groep van vier spelers, deze is inmiddels uitgebreid tot acht spelers.
Van links naar rechts van boven naar beneden: Hilde, Ingrid, Sanne en John; de eerste vier spelers van de theatergroep, oktober 2008.
Het grote optreden in de RAI “Zaterdag 13 december 2008, om 08.00 uur ’s morgens staan we met alle spelers bij de artiesteningang van de RAI in Amsterdam. Vol verwachting bepakt met spullen. De oh’s en ah’s vliegen door de RAI. Wat een oppervlakte aan podium en het geluid is geweldig mooi van kwaliteit. Ondanks dat we er zo vroeg zijn vliegt de tijd om. Decor opzetten, zendmicrofonen testen, allemaal in de make-up, een snelle doorloop van het optreden, een warming-up voor stem, lichaam en geest. We verzorgden de openingsact van 25 minuten voor een volle zaal met ruim 1100 bezoekers van de landelijke Publieksdag Open Mind, georganiseerd door het Fonds Psychische Gezondheid. Het ging zo ontzettend snel. Goede timing, slapstick afgewisseld met wat meer serieuzere scènes. Het publiek geniet zicht- en hoorbaar.
Make-up in de artiestenkleedkamer in de RAI
Wat een feest om te merken dat onze voorstelling goed is gevallen. Vele mensen spreken ons aan op de informatiemarkt. We netwerken wat af en zijn herkenbaar voor iedereen met ons Zorgbehang-shirt. Na een lange, geslaagde dag keren we huiswaarts met een ontzettend mooie ervaring. Mijn shirt ruikt naar angstzweet. Positief angstzweet. Maar niemand neemt mij deze druppels meer af!” - Ingrid, speler van het eerste uur Hoe zien de repetities eruit? “De repetities, in de Theaterwerkplaats De Zaal in Arnhem, richten zich vooral op het volgende optreden. Wie speelt mee, hoelang duurt het stuk, gaat het om korte scènes of een aaneensluitende voorstelling, wat is het thema en in welk genre moet dit gespeeld worden? Komisch, realistisch, cabaretesk, bewegingstheater of een combinatie daarvan. Er wordt gestart met een flinke fysieke warming-up. Opdrachten zijn gericht op de combinatie van de wensen tussen de opdrachtgever en de spelers, hun achtergrond en aanbod. Eva, de regisseuse, geeft aanwijzingen en samen met de spelers scherpt ze de scènes aan. Alle spelers denken en schrijven actief mee om het script verder te ontwikkelen tijdens het spel en op het forum van de website www.defirmazorgbehang.nl.
Vraag aan bod 1 • maart 2009
4
Toi, toi, toi, door Eva, regisseuse
“Trots op de spelers” “Wat ik als regisseuse erg belangrijk vind is een ontspannen en open sfeer. Hieruit kunnen voorbeelden uit eigen GGz ervaringen en verleden voortvloeien. Spelers van De Firma Zorgbehang zijn zorgvuldig geselecteerd op theatervaardigheden, spelniveau en voldoende afstand tot de eigen GGz-problematiek. Het bijzondere aan deze regie vind ik de creativiteit en relativering (humor). Ik geniet elke repetitie van wat ik zie ontstaan, van de creativiteit en de gezamenlijke spanning in het naar een voorstelling toewerken. Ik geniet van wat de spelers via spel, tekst en beweging kunnen vertellen.” - Eva, regisseuse “Ja, ik zit bij de club!” “Woensdagochtend, 21 januari 2009, de Gelderlander en een kop koffie. Het artikel van De Firma Zorgbehang trekt direct mijn aandacht. Dit ga ik doen, wist ik. Al een tijdje was ik op zoek naar een theatergroep om mijn gevoel voor dramatiek wat functioneler in te zetten. De Firma
Zorgbehang kan daar zelfs nog iets aan toevoegen, namelijk: de mogelijkheid om mijn eigen ervaringen als cliënt en als medewerker binnen de GGz in te zetten. Met spanning en nieuwsgierigheid ging ik naar de auditierepetitie toe. Het plezier en de geestdrift van de regisseuse en de vaste spelers werkten aanstekelijk. Al tijdens de warming-up werd er volop geïmproviseerd in ontmoetingen met elkaar. De opdracht waarin we elkaar presenteerden door elkaars ziektebeelden positief neer te zetten vond ik bijzonder. Naast het plezier dat ik eraan beleef, werkte het bevrijdend en relativerend. Toen in spanning afwachten of ik ‘door’ was. Vier dagen later rinkelt m’n telefoon, en ik zit bij de club! Nu, na drie repetities hard werken met veel plezier, kijk ik terug op het maken van diverse nieuwe scènes. Ongelooflijk wat in een paar uur met talent, focus en enthousiasme kan worden gerealiseerd. Ik ben onder de indruk van de professionaliteit, passie en inzet van iedereen.” - Dianne, nieuwe speler -
De Firma Zorgbehang is een initiatief van Zorgbelang Gelderland en is mede mogelijk gemaakt door:
Optreden bij de Gelderse Roos afdeling ouderen Arnhem Scène uit het optreden tijdens de Manifestatie van Zorgbelang Gelderland 2008, over het thema 1+ 1 = 3
Nieuwtjes, optredens, ervaringen, foto’s en artikelen zijn te zien en te lezen op www.defirma zorgbehang.nl Wil je op de hoogte blijven? Meld je dan aan voor de digitale nieuwsbrief.
Vraag aan bod 1 • maart 2009
5
Zorgbelangorganisaties initiëren debattenreeks en meldactie over patiëntenrechten
Presentatie uitkomsten tijdens Europese Dag van de Rechten van de Patiënt Op 18 april 2009 organiseren de dertien Nederlandse Zorgbelangorganisaties, samenwerkend onder de vlag ‘Zorgbelang Nederland’, de Europese Dag van de Rechten van de Patiënt. In de weken hieraan voorafgaand, vinden verspreid over Nederland zeven debatten over patiëntenrechten plaats. De uitkomsten van een landelijke meldactie die de Zorgbelangorganisaties en de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) van 16 februari tot en met 8 maart 2009 over dit onderwerp hielden, worden bij de debatten als input gebruikt. Tijdens de debatten gaan mensen die gebruik maken van zorg in discussie met zorgverleners over welke rechten zij wel en niet (zouden moeten) hebben. Het doel van de debatten is om patiëntenrechten in het algemeen onder de aandacht te brengen en in het bijzonder invloed uit te oefenen op het wetsvoorstel over patiëntenrechten dat minister Klink voorbereidt en naar verwachting medio 2009 in zal dienen bij de Tweede Kamer. De uitkomsten van de debatten en de meldactie worden verwerkt tot een advies aan de minister.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Petra Pouwels of Marit van der Goot. E-mail: petrapouwels@ zorgbelanggelderland.nl, maritvandergoot@ zorgbelanggelderland.nl
Vraag aan bod 1 • maart 2009
Patiëntenrechten in de praktijk Bij de debatten vormen drie praktijkvoorbeelden op film het uitgangspunt. In korte interviews vertellen ervaringsdeskundigen over hoe en waarom zij hebben ervaren dat hun recht in de zorg beperkt werd. De onderwerpen van de cases zijn: • Het recht op afstemming van zorg. Wie is er verantwoordelijk voor een goede afstemming van de zorgverlening als er sprake is van meerdere hulpverleners? En wat heb je hier als patiënt over te zeggen? • Het recht op toestemming, dossiervorming en privacy. Hebben patiënten recht op een landelijk of internationaal inzichtelijk dossier en kunnen ze sommige informatie uit hun dossier dan toch nog afschermen voor bepaalde hulpverleners? Vragen die uiteraard aansluiten bij de discussie over het Elektronisch Patiënten Dossier. • Het recht op compensatie. Hoe kunnen mensen genoegdoening krijgen wanneer zij verkeerd behandeld zijn in de zorg, zonder dat dit van patiënten ontmoedigend veel tijd, energie, relativeringsvermogen en geduld vraagt.
Stemkastjes De mensen die aanwezig zijn bij de debatten kunnen hun mening kenbaar maken. Tijdens de bespreking van de cases worden aan het publiek vragen gesteld die individueel beantwoord kunnen worden met behulp van stemkastjes. De uitkomst van deze stemming zal het meest tastbare materiaal zijn dat de debatten opleveren. Presentatie resultaten in ‘de Rode Hoed’ in Amsterdam Op 18 april worden tijdens het (afsluitende) landelijk debat op de Europese Dag van de Rechten van de Patiënt in ‘de Rode Hoed’ in Amsterdam de meningen van de deelnemers aan de debatten en de uitkomsten van de meldactie gepresenteerd. Bij dit debat, onder leiding van Rob Oudkerk, zijn landelijke vertegenwoordigers van zorgaanbieders en zorgvragers, vertegenwoordigers van zorgverzekeraars, (landelijke en Europese) overheden, politici en adviesorganen aanwezig. In het volgende nummer van Vraag aan Bod kunt u meer lezen over het Gelderse debat dat op 24 maart 2009 plaatsvond in Lux in Nijmegen, het landelijke debat in de Rode Hoed in Amsterdam en de uitkomsten van de meldactie over patiëntenrechten.
Deze activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door zorgverzekeraar CZ en VWS.
6
Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) Alle gemeenten in Nederland zijn verplicht een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) op te zetten. In 2011 moeten deze CJG’s functioneren als laagdrempelige voorziening voor alle opgroei- en opvoedingsvragen. Bij het ontwikkelen van de CJG’s overleggen gemeenten vaak met instellingen, zoals zorgaanbieders, Bureau Jeugdzorg, scholen, welzijnswerk, etc. De burgers van die gemeenten worden opvallend genoeg niet vanzelfsprekend betrokken. Daarom heeft Zorgbelang Gelderland in de opstartfase gemeenten, middels een brochure, aangeraden om burgers (ouders en jongeren) te betrekken bij de ontwikkeling van het CJG in de eigen gemeente. De ideeën van jongeren en ouders wijken namelijk vaak af van de gedachten van instellingen. Op vele vragen kunnen burgers het beste een antwoord geven, zoals: “Welke wensen en verwachtingen hebben gebruikers van het CJG?” “Hoe zorgt de gemeente ervoor dat alle inwoners gebruik kunnen maken van het CJG?” Goede voorbeelden van gemeenten De gemeente Arnhem is een pilot gestart met elf omliggende gemeenten. De gemeente heeft hierbij overleg met instellingen en ook met de inwoners van de verschillende gemeenten. In Wageningen heeft de gemeente klankbordgroepen opgericht van: jongeren, instellingen en twee van ouders. Jongeren en ouders kunnen de gemeente hele concrete adviezen geven over het ontwikkelen van het CJG. Jongeren geven bijvoorbeeld aan dat het belangrijk is dat ze anoniem hun vragen
kunnen stellen en dat ze zeker niet naar een gebouw gaan waar ook (hun) ouders komen. Bij ouders ligt de nadruk op het garanderen van de laagdrempeligheid. Het CJG moet vooral investeren in betrouwbaarheid en een vertrouwensrelatie. De CJG medewerker moet naast de ouder gaan staan en met ouders meedenken en niet veroordelend zijn. Dit zijn maar enkele voorbeelden van de inbreng van jongeren en ouders. Verwijsindex Risicojongeren Gekoppeld aan de CJG’s voert het Ministerie van Jeugd en Gezin een Verwijsindex Risicojongeren in. In 2007 is in 30 gemeenten gestart met een proef Verwijsindex Risicojongeren. In januari 2009 is de wetgeving aangepast op basis van ervaringen van deze gemeenten. Hierna is gestart met de landelijke invoering. In 2011 moet de Verwijsindex Risicojongeren in alle gemeenten in werking zijn, net zoals de CJG’s. Rondom de werking van de Verwijsindex Risicojongeren zijn nog veel onduidelijkheden; wanneer mag je een melding doen, wie mogen er een melding doen, wanneer worden ouders en jongeren op de hoogte gesteld, wie is het aanspreekpunt, wat kan men doen bij klachten, etc. Zorgbelang Gelderland heeft daarom samen met cliënten een standpunt geformuleerd.
Het standpunt dat geformuleerd is door Zorgbelang Gelderland samen met cliënten is weergegeven in een Inzicht 'Cliëntenperspectief op de Verwijsindex Risicojongeren'. Deze kunt u opvragen bij Rebecca Lamers. E-mail rebeccalamers@ zorgbelanggelderland.nl
Voor meer informatie over de CJG’s kunt u contact opnemen met Paul Wekker. E-mail: paulwekker@ zorgbelanggelderland.nl
Eerstelijns centra door cliënten bekeken Had u voldoende privacy bij de apotheek? Was de wachtkamer schoon? Was er samenwerking tussen de huisarts en de fysiotherapeut? Allemaal onderwerpen die aan bod komen bij ‘Eerstelijns centra door cliënten bekeken‘. De Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie (NPCF) heeft samen met de Landelijke Vereniging Georganiseerde eerste lijn (LVG) een enquête gemaakt om de kwaliteit van het eerstelijns zorgcentrum te meten vanuit het patiëntenperspectief. Het ARGO, een onderzoeksbureau van de Universiteit in Groningen, verwerkt alle vragenlijsten. Wanneer de resultaten bekend zijn, voert Zorgbelang Gelderland een cliëntenpanel uit voor de deelnemende eerstelijns centra in Gelderland.
Vraag aan bod 1 • maart 2009
Cliëntenpanel Het doel van het cliëntenpanel is: van cliënten te horen waarom bepaalde zaken een knelpunt zijn. En, in gesprek gaan met het eerstelijns zorgcentrum over verbeteracties. Zorgbelang Gelderland voert al langere tijd cliëntenpanels uit bij apotheken in een vergelijkbaar traject. Zowel medewerkers van de centra als de patiënten reageren erg enthousiast.
Meer informatie over cliëntenpanels kunt u krijgen bij Hilde Boei. E-mail hildeboei@ zorgbelanggelderland.nl
7
atie s i n a g r o e Vanuit d ‘Deskundigheidsbevordering aangesloten organisaties sterke peiler’ Het Potje met geld verandert van koers Zorgbelang Gelderland beschikt over een Potje met geld ter ondersteuning en aanmoediging van de aangesloten organisaties. De vele vrijwilligers die actief zijn binnen deze organisaties hebben de afgelopen jaren tal van plannen kunnen realiseren met behulp van een bijdrage uit het Potje met geld. In 2008 heeft Zorgbelang Gelderland nagedacht over het verder optimaliseren van de effectiviteit van het Potje met geld. De centrale vraag hierbij was: ‘Hoe kunnen we het budget van het Potje met geld zo inzetten dat zoveel mogelijk aangesloten organisaties er optimaal gebruik van kunnen maken?’ Uiteindelijk is er een koerswijziging vastgesteld, gebaseerd op een aantal vernieuwende ideeën. In 2009 zal gewerkt worden aan de realisering hiervan.
Voor meer informatie of voor hulp bij het invullen van de aanvraagformulieren kunt u contact opnemen met ambtelijk secretaris Marit van der Goot. E-mail: maritvandergoot@ zorgbelanggelderland.nl
Vraag aan bod 1 • maart 2009
Het jaar 2009 kan als een overgangsjaar worden beschouwd. Dit betekent dat de aangesloten organisaties die nog een restbedrag hebben staan, volgens de spelregels van het Potje met geld ‘oude stijl’, tot 30 april 2009 in de gelegenheid worden gesteld om hiervoor een subsidieaanvraag in te dienen. De organisaties voor wie dit geldt, zijn hiervan via een brief op de hoogte gesteld.
Thema’s Vanaf 2009 wordt er jaarlijks een thema vastgesteld. Voor 2009: ‘Presentatie’ en ‘Visualisatie’. In het najaar organiseert Zorgbelang Gelderland rondom dit thema een bijeenkomst met een tweeledig doel: deskundigheidsbevordering en het verwerven van duurzame middelen tegen een gereduceerd tarief. Voor deze themabijeenkomst krijgen alle aangesloten organisaties een uitnodiging.
De belangrijkste veranderingen en ontwikkelingen Speerpunten Nieuw is dat er vanaf 2009 elk jaar een aantal speerpunten gekozen wordt. Voor 2009 zijn dat: ‘Goed besturen’, ‘Vrijwilligers werven’ en ‘Voorlichting’. Iedere aangesloten organisatie kan voor projecten die binnen de critieria van deze speerpunten passen subsidie aanvragen tot een maximum bedrag van € 1.500,-. De aanvragen voor de eerste helft van het jaar 2009 moeten voor 30 april 2009 binnen zijn. De aanvraagformulieren zijn te downloaden op www.zorgbelanggelderland.nl.
Uitbreiding cursusaanbod In 2009 wordt een start gemaakt met de uitbreiding van het cursusaanbod. Zo worden cursussen waar veel vraag naar is, zoals de computercursussen, vaker gegeven. Dit gebeurt onder de noemer van Academie Zorgbelang Gelderland. Drukwerk tegen gereduceerd tarief Zorgbelang Gelderland onderzoekt de mogelijkheden drukwerk tegen gereduceerd tarief via één of meerdere drukkers aan te bieden. Dit moet ook kleine aangesloten organisaties met minder geld in de gelegenheid stellen om folders en visitekaartjes te laten drukken. Deskundigenpool Er is een start gemaakt met de oprichting van een deskundigenpool. In deze pool zitten freelancers/vrijwilligers die voor een laag tarief door aangesloten organisaties kunnen worden ingehuurd. Hierbij valt onder andere te denken aan tekstschrijvers, webbouwers, vormgevers, boekhouders, mediators en notarissen. Literatuuractie Een deel van het budget van het Potje met geld blijft gereserveerd voor de bekende Literatuuractie. Dit houdt in dat er eens in de twee à drie jaar een lijst met (vak)literatuur en educatieve spellen wordt samengesteld waar elke aangesloten organisatie een aantal exemplaren uit mag kiezen. De lijst wordt uitgebreid met sofware pakketten en DVD’s.
8
VG themacafé regio Arnhem
“Kunt u het zo opschrijven dat ik het begrijp’’ “Kunt u het zo opschrijven dat ik het begrijp’’, was de titel van het VG themacafé regio Arnhem. Deze vond plaats in De Buitenplaats in Arnhem op 19 februari 2009.
medewerkers van instanties die brieven sturen, zoals het CIZ, UWV, gemeenten en het zorgkantoor. Een jury van drie ervaringsdeskundigen heeft prijzen uitgedeeld aan de drie groepen die de meest begrijpelijke brieven hadden gemaakt. Gedurende de avond gaf Theatergroep De Firma Zorgbehang haar geheel eigen kijk weer op (on)begrijpelijke communicatie. Tot slot gaven Jeroen Donkers en Wilco de Schouwer van Mediawerk adviezen over begrijpelijk schrijven. De avond werd georganiseerd door diverse organisaties die mensen met een verstandelijke beperking ondersteunen, waaronder Zorgbelang Gelderland.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Stef Harweg. E-mail: stefharweg@zorgbelang gelderland.nl
Leden
Begrijpelijk schrijven vraagt inspanning; links Gerrit Ruitenberg en rechts Joop Gietelink
De uitslag van de jury; links: José de Groot en rechts: Moniek van der Meij
Doe mee met InfoduCT
Organisaties
“Ellen Spanjers vertelde eerst het nut van InfoduCT in het algemeen. Communicatie en informatie-uitwisseling is een element, dat in de zorg verbetering behoeft. Vooral het vinden van de meest effectieve en efficiënte wijze is een extra uitdaging, maar dit is met InfoduCT zeker gelukt. Voor mij persoonlijk komt er nog bij, dat ik nieuw ben in deze regio en infoduCT zie als een mogelijkheid om mijn kennis omtrent zorg en aanverwante zaken op peil te krijgen en te houden en mijn netwerk op en uit te bouwen.
Vraag aan bod 1 • maart 2009
Forum Documenten
De deelnemers aan InfoduCT hebben geen kennis en ervaring nodig op het gebied van internet en computers. Dit komt door de begrijpelijke wijze van presenteren en de onderlinge hulp, die de deelnemers elkaar boden.” – Aat de Graaf, lid van de Wmo adviesraad Gemeente Brummen nam deel aan de eerste introductietraining InfoduCT, die Zorgbelang Gelderland georganiseerd heeft om belanghebbenden vertrouwd te maken met InfoduCT –
Agenda
Nieuws
Tijdens de nieuwjaarsreceptie van Zorgbelang Gelderland is InfoduCT voor het eerst gepresenteerd aan de achterban. Een duidelijke en wervende uitleg zorgde ervoor dat aanwezigen nieuwsgierig werden. InfoduCT is een digitale en interactieve ontmoetingsplaats en helpdesk. InfoduCT is een besloten website en alleen toegankelijk voor de aangesloten organisaties van Zorgbelang Gelderland. Op InfoduCT kunnen bestuursleden en actieve vrijwilligers ervaringen, documenten en kennis met elkaar uitwisselen. Gebruikers doen hun eerste ervaringen op. Zo ook Aat de Graaf.
Oproepjes
Mensen met een verstandelijke beperking maken vaak mee dat ze brieven, formulieren of folders van instanties niet kunnen begrijpen. Moniek van der Meij, ervaringsdeskundige, overkomt dit een á tweemaal per maand. Daardoor is ze wel eens geld misgelopen, omdat ze niet had begrepen dat ze daar recht op had. De ongeveer 80 bezoekers kregen in groepen de opdracht bestaande brieven begrijpelijk te maken. Zo kwamen de aanwezigen erachter hoe lastig het kan zijn om begrijpelijk te communiceren. Naast tekst is daarbij ook gebruik gemaakt van afbeeldingen. In alle groepen zaten ervaringsdeskundigen, professionals uit de zorg en
Mediawerk legt moeilijke dingen makkelijk uit. Ze maken mediaproducten voor mensen die moeite hebben de ‘snelle’ technologische samenleving. Zij weten als geen ander wanneer informatie toegankelijk en begrijpelijk is.
nfoduct
Om toegang te krijgen tot InfoduCT kunt u een inlogcode aanvragen door een e-mail te sturen naar infoduct@zorg belang gelderland.nl. 27 maart en 22 april zijn er weer introductietrainingen voor InfoduCT, meer informatie kunt u krijgen bij Ellen Spanjers. E-mail infoduct@zorg belanggelderland.nl
9
Symposium ‘Leven met medicijnen’ Op 27 januari 2009 is het symposium ‘Leven met medicijnen’ in Kumpulan Bronbeek te Arnhem gehouden. Dit symposium is georganiseerd naar aanleiding van de meldactie die eind vorig jaar gehouden is. Hierbij zijn de thema’s van de meldactie gevolgd, namelijk: medicijnen en het dagelijks leven, informatie over de medicijnen en het medicijngebruik en tot slot, de kosten en het preferentiebeleid. Met meer dan zestig deelnemers was de opkomst boven verwachting. Het laat zien dat het onderwerp leeft onder mensen! Geanimeerde nadiscussie, de heer Zaagman en een deelnemer
Inleiders met eigen perspectief ‘s Middags verzorgden vier personen, ieder vanuit hun eigen perspectief, een inleiding. Mevrouw van der Tuin, ervaringsdeskundige was de eerste spreker. Zij vertelde over haar ervaringen over leven met medicijnen. Daarna volgde de heer Zaagman, apotheker in Arnhem. Hij gaf met zijn presentatie een kijkje achter de schermen bij zijn apotheek. Hij vertelde hoe, binnen zijn eigen apotheek, de informatievoorziening aan patiënten is geregeld. De heer Dijkstra, medewerker CZ zorgverzekeraar, gaf vervolgens inzicht in de speerpunten van CZ, maar ging ook in op vergoedingen van medicatie en het voorkeursbeleid. De laatste inleider was mevrouw Reinartz, adviseur Zorgbelang Gelderland. Zij liet de uitkomsten van de landelijke meldactie zien en gaf daar een toelichting op. Forumdiscussie Na een pauze was er gelegenheid om de sprekers vragen te stellen. Hiervoor schoof ook de heer Forumdiscussie met de zaal
Forumleden, van links naar rechts: mevrouw Reinartz (Zorgbelang Gelderland), mevrouw Van der Tuin (ervaringsdeskundige), de heer Zaagman (apotheker), de heer Leenen (huisarts), de heer Dijkstra (CZ zorgverzekeraar).
Leenen, huisarts in Arnhem aan, omdat ook huisartsen een belangrijke rol spelen bij medicijngebruik. Ter sprake kwam onder meer het preferentiebeleid, de privacy in de apotheek en de definitie van chronisch ziek. Ook, ‘wat kunnen een huisarts en de apotheek doen om patiënten beter te informeren over hun medicijngebruik’. Al met al was er amper voldoende tijd om alle vragen te beantwoorden. Gelukkig stonden er na afloop een hapje en drankje klaar en kon er nog volop nagepraat worden. Verder praten op InfoduCT Zelfs nu kunt u nog met elkaar verder praten, op onze nieuwe website InfoduCT. Hiervoor gaat u naar www.infoduct.zorgbelanggelderland.nl. Op het forum zijn al diverse discussies gestart naar aanleiding van dit symposium. Ook kunt u, onder de kop ‘documenten’ de powerpoint presentaties van de inleiders terugvinden. Om toegang te krijgen tot InfoduCT heeft u een inlognaam en wachtwoord nodig. Heeft u deze nog niet, stuur dan een mail naar infoduct@ zorgbelanggelderland.nl. U krijgt dan de benodigde gegevens toegestuurd. Deelnemers luisteren aandachtig naar een van de presentaties
Meer informatie over het onderwerp ‘Leven met medicijnen’, kunt u krijgen bij Marion Reinartz. E-mail: marion reinartz@ zorgbelanggelderland.nl
Vraag aan bod 1 • maart 2009
10
Kort nieuws Sociale cohesie Eén van de prestatievelden van de Wmo is ‘het bevorderen van sociale samenhang en leefbaarheid van dorpen, wijken en buurten’. Omdat het thema sociale cohesie is opgenomen in de Wmo, bestaat er een wettelijke stimulans om met dit thema aan de slag te gaan. Reden voor
Zorgbelang Gelderland om een handzame notitie samen te stellen: InZicht Sociale cohesie. Aan de hand van voorbeelden en tips wordt duidelijk gemaakt op welke manier mensen met een beperking betrokken kunnen worden.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Bianca Bergsvoort of Joke Stoffelen. E-mail: biancabergsvoort@ zorgbelanggelderland.nl
Handleiding Indicatiestelling Wmo-voorzieningen Onlangs is de Handleiding Indicatiestelling Wmo-voorzieningen verschenen. Het is een praktische handleiding die in de eerste plaats is geschreven voor gebruikers van Wmo-voorzieningen die te maken krijgen met een indicatiestelling. Daarnaast is de handleiding te gebruiken door belangenbehartigers waaronder Wmo-raden. Voor hen zijn nuttige tips en aandachtspunten opgenomen die zij kunnen gebruiken als ze in gesprek gaan met de gemeente over het onderwerp indicatiestelling.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Leonie Wiekamp of Selma Roos. E-mail: leoniewiekamp@ zorgbelanggelderland.nl of selmaroos@ zorgbelanggelderland.nl
‘Zorgen voor ernstig zieke familieleden in Nederland?!’ U heeft gehoord dat iemand uit uw familie of kennissenkring ernstig ziek is en niet meer kan genezen. Dan is de folder 'Zorgen voor ernstig zieke familieleden in Nederland?!' voor u bedoeld. De folder bevat informatie die u kan helpen zoveel mogelijk voor de patiënt te betekenen. Zorg dat aansluit bij de beleveniswereld van mensen is belangrijk. Voor palliatieve zorg geldt dit nog sterker. Bij zorg en ondersteuning in de laatste fase van iemands leven zijn waarden en cultuur prominenter aanwezig. Deze folder kan zorgen voor een betere aansluiting van de zorg. Deze folder is bestemd voor familie van de patiënt en is ook in het Turks en Arabisch te verkrijgen.
Voor meer informatie of aanmelden kunt u contact opnemen met Nurhayat Öztürk. E-mail: nurhayatozturk@ zorgbelanggelderland.nl
Leerlingenvervoer Donderdag 2 april 2009 vindt de Gelderse werkconferentie Leerlingenvervoer plaats. De werkconferentie, georganiseerd door de drie Gelderse MEE-organisaties, Kans Plus en Zorgbelang Gelderland, zal een drietal elementen bevatten. Ten eerste zullen er aanbevelingen vanuit cliëntperspectief worden aangeboden aan Manja Smits, lid van de Tweede Kamer voor de Socialistische Partij. Ten tweede zullen meerdere sprekers een casus toelichten; een directeur van een ZMLK-
Vraag aan bod 1 • maart 2009
school, een juridisch medewerker, een ouder, een gemeenteambtenaar en een vervoerder. Ten slotte zal na de pauze een medewerker van adviesbureau Forseti wat vertellen over het OVmaatje. Daarnaast zal theatergroep Zorgbehang deze middag optreden. Ook is er de mogelijkheid om vervoersbussen met de nieuwste snufjes te bezichtigen. U wordt van harte uitgenodigd op 2 april, van 14.00 tot 18.00 uur in het Provinciehuis te Arnhem, Markt 11.
Voor meer informatie en/of aanmelden kunt u contact opnemen met Liesbeth Zwanepol. E-mail: liesbethzwanepol@ zorgbelanggelderland.nl
11
pvang o n e t h c a l en K e i t a m r o f Casus In Wat te doen als je de medicijnen niet meekrijgt? Van 3 tot en met 16 november 2008 organiseerden de Zorgbelangorganisaties en het Meldpunt Consument en de Zorg een meldactie over ervaringen met medicijngebruik. Vooral mensen die dagelijks medicijnen gebruiken werden opgeroepen om aan de actie mee te doen. De resultaten worden gebruikt om te signaleren wat er goed gaat, maar ook waar er knelpunten optreden rondom veilig medicijngebruik en deze vervolgens aan te pakken. Medicatie Mevrouw S. heeft een chronische alvleesklierontsteking. Zij is hiervoor onder behandeling van een specialist. Onlangs is mevrouw geopereerd en heeft nu veel pijn. Ze krijgt pethidine voorgeschreven in een dosis die hoger is dan eigenlijk voorgeschreven mag worden. Dit is een tijdelijke oplossing totdat mevrouw een morfinepomp krijgt. Mevrouw S. is hiervan op de hoogte gesteld. De specialist en de huisarts hebben afgesproken dat de huisarts tot die tijd over de medicatie gaat. Mevrouw S. komt bij de huisarts om nieuwe medicatie aan te vragen maar haar huisarts blijkt met vakantie en een vervanger neemt waar. Deze stelt vast dat de dosis die mevrouw vraagt te hoog is en weigert haar deze hoeveelheid medicatie te geven. Mevrouw S. is het hier niet mee eens en wil dat de waarnemend arts (nogmaals) in het dossier kijkt. In het dossier blijkt echter niet opgenomen te zijn, dat deze dosering in overleg met huisarts en gastroenteroloog als tijdelijke oplossing is toegestaan. Mevrouw krijgt de medicatie dan ook niet van de vervangende arts. Welke mogelijkheden heeft mevrouw?
Info
De afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland is op alle werkdagen te bereiken van 9.00 tot 16.30 uur via telefoonnummer 026 384 28 22 of e-mail ikg@zorgbelang gelderland.nl.
Vraag aan bod 1 • maart 2009
Wettelijke verplichting Mevrouw S. vraagt de medewerker van de afdeling Informatie en Klachtenopvang (I & K) van Zorgbelang Gelderland om advies. Een medewerker vertelt dat de arts/hulpverlener wettelijk verplicht is een dossier bij te houden. Daarin staan alle gegevens die betrekking hebben op de behandeling, zoals verslaglegging door de arts/hulpverlener, uitslagen van onderzoeken, röntgenfoto’s en verwijsbrieven. Mevrouw S. kan dit voorval en het gevolg bespreken met de huisarts en/of de gastro-enteroloog. Mocht dit niet leiden tot het gewenste resultaat, dan kan een klacht worden ingediend. Een patiënt heeft recht op inzage en een afschrift van het dossier. Dit tegen een kostenvergoeding van € 0,23 tot € 0,45 per verzoek. Voor een kopie van een dossier van meer dan 100 pagina’s betaalt men maximaal € 22,50.
Correctie: In Vraag aan Bod nr. 3/november 2008 is in de casus ‘Een verlaat compliment’ per abuis een onjuist jaartal vermeld. Het betreffende artikel gaat over een mevrouw die vele maanden moet wachten op de uitbetaling van het zogenaamde mantelzorgcompliment. Het betrof het mantelzorgcompliment 2007 dat pas ver in 2008 werd uitbetaald.
Waarvoor kunt u terecht bij de afdeling Informatie en Klachtenopvang? Als u gebruik maakt van de zorg kunnen daarover vragen rijzen. Bijvoorbeeld hoe u van arts kunt veranderen of hoe u contact kunt leggen met mensen die dezelfde aandoening of beperking hebben als u. Het kan ook voorkomen dat u denkt dat er tijdens de behandeling fouten zijn gemaakt. U denkt erover een klacht in te dienen en wilt weten hoe u dat kunt doen.
Met zulke vragen kunt u terecht bij de afdeling Informatie en Klachtenopvang van Zorgbelang Gelderland. De medewerkers van deze afdeling helpen u een antwoord te vinden op uw vragen of ondersteunen u bij uw klacht over de zorg. Ook als u meer wilt weten over patiëntenrechten, patiëntenorganisaties, wet- en regelgeving in de zorg en de toegang tot en de kwaliteit van de zorg in Gelderland, kunt u terecht bij de medewerkers van deze afdeling.
12