VP-drain
(Ventriculo Peritoneale drain) bij kinderen
•
In overleg met uw behandelend arts is besloten om bij uw kind een Ventriculo Peritoneale drain, kortweg een VP-drain genoemd, te plaatsen. Gedurende deze opname wordt uw kind behandeld op een van de verpleegafdelingen van het Universitair Kinderziekenhuis St Radboud.
Informatie vanuit de hersenen wordt doorgeven aan andere cellen in ons lichaam.
Hersenvocht ziet er uit als water en wordt aangemaakt in de holtes van de hersenen, de hersenkamers of ventrikels genoemd. Er zijn twee zijventrikels, een derde ventrikel (in het midden van de hersenen) en een vierde ventrikel (onderaan in de kleine hersenen).
In deze folder vindt u informatie over deze behandeling. De reden waarom uw kind een drain krijgt, zal de neurochirurg u uitleggen. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, stel deze dan gerust aan de arts of verpleegkundige.
Werking hersenen
De hersenen en het ruggenmerg worden omgeven door hersenvocht (liquor). Hersenvocht kent verschillende belangrijke functies, namelijk: Bescherming van de hersenen - De hersenen worden omringd door het hersenvocht en kun- nen daardoor niet tegen de schedel aankomen. Het heeft dus een schokdempende wer- king. - Ook beschermt het hersen- vocht ons tegen opname van giftige stoffen in het bloed.
•
Dwarsdoorsnede van de hersenen. U ziet hier hoe de baan van het hersenvocht door het hoofd loopt. hk=hersenkamer, a=aquaduct, 4 = 4de ventrikel.
Hersenvocht wordt continu aangemaakt en opgenomen. Gemiddeld wordt het hersenvocht zo’n drie tot vier keer per dag geheel vernieuwd.
1
•
Waarom een drain?
Als de circulatie van het hersenvocht niet goed verloopt, gaat dit zich ophopen in de hersenen. Mogelijke oorzaken hiervan zijn: Aangeboren afwijking, bijvoorbeeld een open rug Aquaductstenose; afgesloten verbinding tussen de derde en vierde ventrikel Hersenbloeding Trauma met hersenletsel Hersentumor Infectie, bijvoorbeeld een hersenvliesontsteking
•
•
•
• • • • •
Sunset fenomeen; de ogen van het kind zijn naar beneden gericht Problemen met bewegen; baby’s strekken hun beentjes vaak en oudere kinderen lopen soms wankel alsof ze dronken zijn Gedragsverandering; het kind is snel geprikkeld, kan geen (fel) licht verdragen en is suf
Deze drain heeft een drukregelklepje. Dit klepje zit onder de hoofdhuid en is voelbaar boven het rechteroor. Het zorgt ervoor dat hersenvocht via de drain naar de buik wordt afgevoerd wanneer de druk in het hoofd te hoog wordt. Als de druk in het hoofd weer normaal is, stopt de afvoer van hersenvocht.
de hersenkamer en wordt onderhuids doorgeschoven naar de buikholte. Uw kind heeft na de operatie twee wondjes: een bij de inbrengopening en een op de buik.
Complicaties
Bij elke operatieve ingreep bestaat een risico op complicaties. De neurochirurg bespreekt met u de mogelijke complicaties van deze operatie.
Bij ophoping van hersenvocht moet er iets worden gedaan om de schade zoveel mogelijk te verminderen of zelfs te vermijden. Eén van de behandelmogelijkheden is de Ventriculo Peritoneale drain (VP-drain).
Vaak wordt de oorzaak echter niet gevonden. Ophoping van hersenvocht zorgt voor verhoging van de druk in de hersenen. Dit kan de werking van de hersenen verstoren en leiden tot hersenletsel.
Voorbereiding
• •
Onderzoeken
De diagnose kan worden gesteld door een CT- of een MRI-scan te maken. Informatie over deze onderzoeken vindt u in de folders ‘CT-scan’ en ‘MRI-scan’. Soms wordt ook nog een ruggenprik gedaan. Ook kunnen ze hierbij een beetje hersenvocht afnemen voor laboratoriumonderzoek.
Een waterhoofd (hydrocephalus) kan op iedere leeftijd voorkomen, ook bij het nog niet geboren kind. Het kan verschillende klachten geven, bijvoorbeeld: Groot hoofd, toename schedelomtrek Hoofdpijn Braken / misselijkheid, met name in de ochtend Problemen bij het zien; kinderen kunnen waziger gaan zien
•
Behandeling
De VP-drain is een (lang) slangetje dat in de hersenkamer (ventrikel) wordt ingebracht. Vanaf hier loopt deze inwendig naar de buik (peritoneum), waar hij opgerold ligt. Hierdoor is er voldoende lengte als uw kind groeit.
• • •
2
Op de afdeling wordt uw kind voorbereid door de verpleegkundige of pedagogisch medewerker. De operatie vindt plaats onder algehele anesthesie, zie hiervoor ook de folder ‘Behandeling of onderzoek onder algehele anesthesie bij kinderen’. - Voor de operatie gaat u met uw kind naar de anesthesioloog die de gezondheidstoestand van uw kind bekijkt. Indien nodig krijgt uw kind extra onderzoeken. Verder krijgt u informatie over de gang van zaken rondom de operatie. - Uw kind moet nuchter zijn voor de operatie. Voor de operatie worden de haren van uw kind gewassen met een speciale shampoo (betadine-sham-
In afbeelding A ziet u de drain die ligt in de buikholte, het klepsysteem ziet u in afbeelding B.
De plaatsing van deze drain gebeurt tijdens een operatie. Dit is een vrij eenvoudige ingreep. In de schedel wordt aan de rechterkant een gaatje geboord. Via dit gaatje brengt men de drain in
•
3
•
poo). Dit gebeurt bij voorkeur de avond vóór en op de ochtend van de operatie). De verpleegkundige geeft u hierover uitleg en helpt u en uw kind hierbij. Tijdens de operatie van uw kind worden zijn / haar haren minimaal weggeschoren.
arts kan u meer vertellen over de verwachte opnameduur.
Herstel
Het herstel na de operatie verloopt bij ieder kind anders. Dat ligt met name aan de oorzaak van het waterhoofd (hydrocephalus) van uw kind. De meeste kinderen knappen snel op na deze operatie.
De operatie
De operatie duurt ongeveer één uur. Informatie over de algemene gang van zaken rond de operatie en het verblijf van uw kind op de verkoeverafdeling vindt u in de folder ‘Behandeling en onderzoek onder anesthesie bij kinderen’.
De hechtingen mogen acht tot tien dagen na de operatie worden verwijderd door uw huisarts. De haren mogen na drie dagen weer gewassen worden.
Na de ingreep
Het leven van uw kind zal geen beperkingen kennen wanneer hij / zij de drain heeft.
Doordat de druk in het hoofd nu lager is dan vóór de operatie kan uw kind nu klachten hebben zoals hoofdpijn, duizeligheid en misselijkheid (met name bij overeind komen). Het kan enige tijd duren voordat deze klachten verdwijnen. Uw kind mag hiervoor pijnstilling. Meer informatie over de pijnbehandeling vindt u in de folder ‘Behandeling en onderzoek onder anesthesie bij kinderen’.
Draindysfunctie
De drain zelf veroorzaakt bijna nooit hinder. Er kunnen wel problemen ontstaan als een drain niet goed meer werkt. Dit noemt men ook wel draindysfunctie. Bijna alle kinderen krijgen vroeg of laat wel een draindysfunctie. De verschijnselen van een niet goed werkende drain zijn dezelfde verschijnselen als die van een waterhoofd (eerder genoemd in deze folder). Het ontstaan van een draindysfunctie kan langzaam, maar soms ook heel
Opnameduur
Indien uw kind alleen opgenomen wordt voor plaatsing van een drain duurt de opname vaak twee tot drie dagen. Uw
4
snel zijn. Snel ingrijpen is noodzakelijk. Gemiddeld krijgt elk kind twee tot drie operaties, omdat de drain niet goed meer werkt. Afhankelijk van de oorzaak kan de drain gedeeltelijk of geheel worden vervangen. Niet altijd zijn de klachten te wijten aan het niet functioneren van de drain. Er kan ook sprake zijn van bijvoorbeeld een ‘simpele verkoudheid’. Bij twijfel of ongerustheid is het altijd verstandig om contact op te nemen met de arts van uw kind. Wij wensen u en uw kind een goed verblijf in ons ziekenhuis toe en een spoedig herstel! Indien u vragen over uw kind, de ingreep of de periode hierna hebt, voelt u zich dan vrij om deze te stellen aan uw behandelend arts of de verpleegkundigen op de afdeling. Voor meer informatie kunnen wij u de volgende websites aanraden: www.kinderneurologie.eu www.nccn.nl
5
Noteer hier uw vragen
Adres
Universitair Kinderziekenhuis St Radboud Geert Grooteplein 10 Nijmegen
Telefoonnummers
Medische en verpleegkundige vragen: Polikliniek Kinderchirurgie: 024 - 366 85 43 (op werkdagen van 09.00 - 12.00 en 13.00 - 16.00 uur) Informatie opnameplanning: Secretariaat Kinderchirurgie: 024 - 361 45 60 (bereikbaar van 11.00 - 12.30 uur, buiten deze tijden, kies optie 1) 04-2013-6836
