Voorwoord. Team VSV Zijpendaalseweg CJ ARNHEM (026)

Voorwoord Sinds 11 jaar voert Team Voortijdig Schoolverlaten diverse opdrachten uit op het gebied van (het voorkomen) van voortijdig schoolverlaten voor de 10 gemeenten in de regio Arnhem en de gemeente Arnhem in het bijzonder. Zo voeren we voor de regio ook de taken uit die voortvloeien uit de wet op de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten. 11 jaar geleden zijn we begonnen met het registreren en begeleiden van voortijdig schoolverlaters uit het Beroepsonderwijs van 18 tot 23 jaar. Daarna zijn we ook jongeren uit het Voortgezet Onderwijs gaan begeleiden. Eerst alleen vanaf 18 jaar en puur curatief, dus na de daadwerkelijke uitval, maar later, op nadrukkelijk verzoek van de leerplichtambtenaren en de VO-scholen in de regio, ook preventief en al vanaf 16 jaar. Die groep 16- en 17 jarigen bleek die ondersteuning hard nodig te hebben om ervoor te zorgen dat het mogelijk verlaten van de school voor voortgezet onderwijs niet het uitvallen uit het onderwijs zou betekenen. Samen met de leerplichtambtenaren en de scholen wisten we ieder jaar opnieuw meer dan 80% van deze 16- en 17 jarige jongeren voor het onderwijs te behouden. Preventie bleek zijn vruchten af te werpen. Deze opdracht is echter per 1 januari 2012 ingetrokken door de 10 gemeenten uit gebrek aan financiën. VO-scholen en leerplichtambtenaren mogen vanaf nu geen kosteloos beroep meer doen op Team VSV en moeten zelf een oplossing zien te vinden of het traject inkopen. Ook meldingen door het UWV en de sociale diensten van de gemeenten alsmede het begeleiden van voortijdig schoolverlaters die eerder dan het lopende schooljaar uitgevallen zijn en nog steeds geen startkwalificatie hebben gehaald, behoren sinds 1 januari 2012 vanwege het wegvallen van financiële middelen niet meer tot de prioriteiten van de regio Arnhem. De opdrachten aan Team VSV in het kader van de RMCwet zijn daarmee vanaf dit kalenderjaar sterk ingekaderd en beperken zich tot de strikt wettelijke taken: meldingen van nieuwe voortijdig schoolverlaters van 18 tot 23 jaar en meldingen van ongeoorloofd verzuim van 4 weken aaneengesloten van jongeren van 18 jaar en ouder. Wij hopen van harte dat de regio zich zal inzetten om nieuwe middelen te genereren om de gehele doelgroep van (dreigend) voortijdig schoolverlaters vanaf 16 jaar in de regio weer optimaal te kunnen begeleiden. Met eventuele nieuwe middelen zou Team VSV ook veel eerder kunnen ingrijpen bij verzuimende leerlingen van 18 jaar en ouder. 4 weken moeten wachten, blijkt in 60% van de meldingen tot een uitschrijving te leiden. Juist in deze tijd waarin in de regio Arnhem het aantal absolute voortijdig schoolverlaters maar niet vermindert, is preventie het beste medicijn. Team VSV Zijpendaalseweg 167 6814 CJ ARNHEM (026) 3129026 [email protected] www.teamvsv.nl

2

3

Inhoudsopgave Inleiding

blz. 6

Het middelbaar beroepsonderwijs en educatie (BVE)

blz. 12

Het voortgezet onderwijs (VO) en hulpverleningsinstanties

blz. 22

Verzuimmeldingen via het DUO-verzuimloket

blz. 30

Opleidingsintake bij het UWV

blz. 36

Niet eerder herplaatste voortijdig schoolverlaters

blz. 40

Tot slot

blz. 44

4

5

Inleiding Dit jaarverslag gaat over alle RMC-opdrachten die Team Voortijdig Schoolverlaten in schooljaar 2010-2011 voor de regio Arnhem heeft uitgevoerd. Tot de RMC-regio Arnhem behoren de woongemeenten Arnhem, Lingewaard, Overbetuwe, Renkum, Rheden, Rozendaal, Rijnwaarden, Duiven, Westervoort en Zevenaar. In schooljaar 2010-2011 registreerde en begeleidde Team VSV voor deze gemeenten in het kader van de RMC-functie (dreigend) voortijdig schoolverlaters van 16 tot 23 jaar die scholen voor Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie, scholen voor Voortgezet Onderwijs, leerplicht, het UWV, hulpverleningsinstanties, ouders en jongeren zelf bij ons aanmelden.

De RMC-functie De Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdig Schoolverlaten (RMC-functie) is onderdeel van de RMC-wetgeving die sinds februari 2002 van kracht is. Sindsdien zijn gemeenten verplicht, naast de naleving van de leerplicht, ook bovenleerplichtige voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar te registreren en te begeleiden. Doel is hen terug te leiden naar het onderwijs zodat zij alsnog een startkwalificatie behalen en meer en betere kansen hebben op de arbeidsmarkt.

Opdrachten De regio Arnhem en de gemeente Arnhem hebben in schooljaar 2010-2011, in het kader van de RMC-functie, Team VSV een zevental opdrachten gegeven: 1.

Registratie en begeleiding van alle voortijdig schoolverlaters (vsv’ers) die uitgeschreven zijn door het Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie (BVE) woonachtig in de regio Arnhem. Team VSV registreert en begeleidt de vsv’ers die door de BVE-instellingen in de regio rechtstreeks aan Team VSV gemeld moeten worden. De meldingen van de BVE-instellingen zijn aangevuld met de meldingen die via DUO periodiek aan de contactgemeente Arnhem worden geleverd.

6

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Begeleiding van jongeren vanaf 16 jaar uit de regio Arnhem die zonder startkwalificatie het Voortgezet Onderwijs (VO) (dreigen te) verlaten. Deze groep wordt veelal door leerplichtzaken en de VO-scholen bij Team VSV aangemeld. Voor leerplichtige en kwalificatieplichtige jongeren blijft de eindverantwoordelijkheid altijd bij leerplichtzaken van de betreffende woongemeente liggen. Registreren van meldingen die via het DUO-verzuimloket door scholen voor VO en BVE worden gedaan. Het gaat hier om jongeren van 18 jaar en ouder zonder startkwalificatie die 30 dagen aaneengesloten ongeoorloofd afwezig zijn. Volgens de RMC-wet vallen zij ook onder de voortijdig schoolverlaters. Team VSV begeleidt hen met het doel ze op school te houden of een gerichte keuze voor een andere opleiding te laten maken. Begeleiding van jongeren vanaf 16 jaar uit de regio zonder startkwalificatie die in een eerder schooljaar uit het onderwijs (VO én BVE) uitgevallen zijn. Deze groep wordt veelal aangemeld door hulpverleningsinstanties en ouders. Ook melden deze jongeren regelmatig zichzelf aan. Monitoring van “eerder niet herplaatste vsv’ers” of “oud-vsv’ers” en hen motiveren tot het weer oppakken van een opleiding. Dit zijn jongeren die eerder via de opdrachten 1 t/m 3 niet herplaatst zijn, dat wil zeggen niet zijn gaan werken of een opleiding zijn gaan volgen of een combinatie daarvan. Begeleiding van voortijdig schoolverlaters die ingeschreven staan bij een van de drie locaties van het UWV Werkbedrijf in de regio Arnhem en aangeven weer terug te willen keren naar het onderwijs. Deze groep wordt aangemeld door een UWV of de sociale dienst van een gemeente. Monitoring van de overstap vmbo naar mbo in samenwerking met de scholen die aangesloten zijn bij het project Sluitende Keten van de Lerende Regio Arnhem. Het belangrijkste doel is het voorkomen van voortijdig schoolverlaten tijdens de overstap en het ondersteunen van overstappers die dat nodig hebben.

De resultaten van de RMC-opdrachten 1 tot en met 6 worden in dit jaarverslag beschreven. Voor informatie over de Sluitende Keten kunt u met ons contact opnemen of onze website bezoeken. Ook kunnen we u informeren over andere projecten en opdrachten van Team VSV. Het project 2GetThere bijvoorbeeld, in opdracht van Inwonerszaken van de gemeente Arnhem, waarin we 7

Arnhemse jongeren uit de doelgroep tot jongerencoach opleiden die op hun beurt jongeren uit hun netwerk en woonwijk coachen naar opleiding, werk en/of hulpverlening. Of bijvoorbeeld begeleiding van jong volwassenen van 23 tot 27 jaar zoals we dat doen voor de gemeente Arnhem en Ede of individuele loopbaantrajecten en diagnostisch onderzoek in opdracht van gemeenten, instellingen, bedrijven en particulieren. Daarnaast kunt u op onze website (www.teamvsv.nl) o.a. jaarverslagen en rapportages downloaden.

Team VSV Team VSV bestaat o.a. uit loopbaanadviseurs, orthopedagogen en een psycholoog wat een scala aan begeleidingsmogelijkheden biedt. Team VSV werkt daarnaast samen met scholen, hulpverleningsinstellingen, het UWV, de afdelingen sociale dienst en leerplichtzaken in de regio. Begeleidingsmogelijkheden voor voortijdig schoolverlaters Team VSV levert zoveel mogelijk maatwerk. Dat wil zeggen dat per jongere in kaart wordt gebracht wat er gedaan moet worden om hem/haar weer actief te krijgen in de richting van scholing of werk of een combinatie daarvan. De werkwijze van Team VSV wordt daarbij gekenmerkt door twee belangrijke uitgangspunten: Zelf doen wat je zelf kunt Voortijdig de opleiding verlaten wil nog niet altijd zeggen dat er sprake is van een groot probleem. De opleiding kan tegenvallen of te zwaar blijken te zijn. Men moet zich dan opnieuw gaan oriënteren. Een groot aantal jongeren blijkt goed in staat te zijn een nieuwe keuze te maken. Een enkel begeleidingsgesprek of een beperkt beroepskeuzeonderzoek zijn vaak voldoende. Ondersteuning bieden waar nodig Er blijft echter een flinke groep jongeren over die niet in staat is op eigen kracht te werken aan de toekomst. Bij deze jongeren is sprake van meervoudige problematiek: motivatieproblemen in 8

combinatie met gedrags-, persoonlijkheids-, gezins- en/of sociale problematiek. Team VSV gebruikt hierbij - afhankelijk van wat nodig is - de volgende werkwijzen: • Bellen, bellen, bellen….. Voortijdig schoolverlaters hebben om allerlei redenen de neiging om af te haken. Dit varieert van “afspraak vergeten” tot “niet uit bed kunnen komen” of “tegen het gesprek opzien”. Omdat afhaken vaak het patroon is, probeert Team VSV dit te doorbreken door consequent achter de jongere aan te bellen of te mailen en een nieuwe afspraak te maken, ook al gebeurt dit herhaalde malen. Lukt het niet de jongere op gesprek te krijgen dan volgt een huisbezoek. • Huisbezoek Geen hulpvraag wil nog niet zeggen dat er geen ondersteuningsbehoefte is. Soms zitten jongeren zo gevangen in hun problemen dat zij er niet toe komen de stap naar Team VSV te zetten. Zij zijn niet bereikbaar, reageren niet op ons aanbod of komen telkens de afspraak voor een gesprek niet na. In die gevallen zoekt Team VSV de jongere thuis op. Soms is een kennismakings- of begeleidingsgesprek in de eigen vertrouwde omgeving een betere basis om verder te gaan. Bovendien bestaat dan ook de mogelijkheid om gezinsleden bij het gesprek te betrekken. • Diagnostiek Soms is het onduidelijk wat de mogelijkheden van een jongere zijn, van wat voor aard de problematiek is of naar welke bezigheden affiniteit uitgaat. In die gevallen wordt diagnostiek ingezet om meer helderheid te krijgen. Afhankelijk van de vraag wordt onderzoek gedaan naar capaciteiten, persoonlijk functioneren en interesses. De uitkomsten van dit onderzoek worden ingezet bij de verdere begeleiding en/of bij de doorverwijzing naar de reguliere hulpverlening. • Coachingsgesprekken Coachingsgesprekken kunnen zich direct richten op het maken van een keuze voor een opleiding. Onderwerpen zijn dan “wie ben ik?”, “wat kan ik?”, “wat wil ik?” en “hoe kom ik waar ik wil komen?”. Andere gesprekken zijn meer gericht op persoonlijke begeleiding. Sommige jongeren hebben behoefte aan hulp maar willen niets van de reguliere hulpverlening weten. Hun problemen belemmeren hen echter in het behalen van een startkwalificatie. Heeft men intensievere begeleiding nodig, dan is het doel van de gesprekken de jongere te laten inzien dat hulpverlening echt nodig is. 9

•

•

•

•

•

•

Samenwerking met leerplicht Daar waar het leerplichtige of kwalificatieplichtige jongeren betreft, werkt Team VSV altijd samen met leerplichtzaken van desbetreffende woongemeente. De ervaring leert dat deze dubbelslag meer resultaat oplevert dan afzonderlijk van elkaar opereren. Samenwerking met hulpverlenende instanties Soms is een jongere al onder begeleiding van een hulpverlenende instantie en komt dan naar Team VSV voor keuzebegeleiding; soms blijkt uit de gesprekken bij Team VSV dat een jongere ook andere hulp nodig heeft. Daarbij worden de volgende vragen constant in de gaten gehouden: ”Wie heeft de regie?” en “Wie doet wat?”. Overleg met opleidingen Het valt niet altijd mee om jongeren geplaatst te krijgen op een opleiding, zeker niet als het gaat om tussentijdse plaatsing. Team VSV acht het daarom van het grootste belang goed contact te onderhouden met de verschillende opleidingen en mogelijkheden voor plaatsing te creëren. Overleg met UWV Veel jongeren kiezen voor een combinatie van werken en leren. Team VSV overlegt met het UWV over de mogelijkheden die er zijn voor een passende werkplek. Begeleiding bij intake Sommige jongeren zijn nog onvoldoende in staat zelfstandig een intakegesprek te voeren. In die gevallen begeleidt Team VSV hen. Na de start op en de overdracht naar de nieuwe school neemt die school de begeleiding over. Ouder- en gezinsondersteuning In sommige gevallen is voortijdig schoolverlaten het gevolg van een langdurig proces van verlies van ouderlijk gezag zonder dat daar eigen verantwoordelijkheid van de jongere voor in de plaats is gekomen. In andere gevallen hebben de problemen van de jongere (ook) te maken met het gezinssysteem. Met het oog op het behalen van een kwalificatieniveau voert Team VSV ook oudergesprekken met als doel de gezagsrelatie enigszins te herstellen en het gezinssysteem inzichtelijk te maken. Daar waar nodig zal Team VSV de ouders adviseren professionele hulpverlening aan te vragen en bemiddelt Team VSV daarbij ook.

10

11

Het middelbaar beroepsonderwijs en educatie

BVE

12

13

Totaal aantal gemelde jongeren BVE woonachtig in de RMC-regio In schooljaar 2010-2011 zijn er 1181 meldingen van voortijdig schoolverlaten van jongeren woonachtig in de RMC-regio Arnhem bij Team VSV gedaan. Dit zijn jongeren uit de regio Arnhem die in schooljaar 2010-2011 zijn uitgeschreven door een onderwijsinstelling voor Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie (BVE) zonder dat zij een startkwalificatie behaald hebben. Dit is 8% minder dan in het schooljaar 2009-2010. Die vermindering zit vooral in het lagere aantal meldingen van voortijdig schoolverlaten door ROC A12 locatie Velp. BVE-instelling ROC A12 locatie Velp Rijn IJssel Overige BVE-instellingen

Schooljaar 2010-2011 138 851 192

Schooljaar 2009-2010 214 860 206

1181

1280

(zoals Groenhorst College, Helicon Opleidingen, Graafschap College, ROC Nijmegen, ROC Aventus, Deltion College)

Totaal

Team VSV besteedt steeds veel aandacht aan het correct en volledig melden door de BVEinstellingen. Immers pas als het probleem echt helder en goed in beeld is, kunnen gemeenten en BVE-instellingen adequaat beleid ontwikkelen en goede afspraken maken om grip te krijgen op voortijdig schoolverlaten. Daarnaast is het met correct en volledig melden ook mogelijk inzichtelijk te maken of het beleid van de instellingen ten aanzien van het voorkómen van voortijdig schoolverlaten effect sorteert. En ten slotte snijdt het mes aan twee kanten: jongeren die niet gemeld worden door de BVE-instellingen, kunnen ook niet door Team VSV bij diezelfde instellingen herplaatst worden.

14

Man/vrouw Van de 1181 door het BVE gemelde voortijdig schoolverlaters woonachtig in de regio Arnhem is 57,4% man en 42,6% vrouw. Dit is vergelijkbaar met eerdere schooljaren. Ieder jaar verlaten meer mannen dan vrouwen in de regio Arnhem voortijdig het MBO.

Leeftijd Door het invoeren van de kwalificatieplicht is de groep vsv'ers die jonger is dan 18 jaar aanzienlijk kleiner geworden: van 52% in schooljaar 2006-2007, 20% in schooljaar 2007-2008, 14,6% in schooljaar 2008-2009, 12,7% in schooljaar 2009-2010 tot 12,1% het afgelopen jaar. De kwalificatieplicht blijkt zijn uitwerking te hebben en de doelgroep van Team VSV in het BVE begint zich steeds meer te verleggen naar 18 jaar en ouder. De gemiddelde leeftijd van de gemelde vsv’ers uit het BVE was afgelopen schooljaar dan ook 19 jaar. Bij een melding van een kwalificatieplichtige jongere nemen wij overigens direct contact op met de regionale kwalificatieplichtambtenaar om samen met hem/haar actie te kunnen ondernemen indien nodig en/of gewenst. Vaak gaat het dan om jongeren die worden uitgeschreven omdat ze tijdesn het schooljaar veranderen van opleiding al dan niet bij dezelfde instelling, de zogenaamde overstappers. 32,4% van de vsv’ers wordt uitgeschreven op 18 jarige leeftijd, op het moment dat ze net niet meer kwalificatieplichtig zijn. Dat is gelukkig minder dan het jaar daarvoor maar nog steeds een derde van het aantal vsv’ers in het BVE. Het lijkt er soms op dat jongeren en scholen (en misschien ook wel ouders) zitten te wachten op die 18e verjaardag om dan afscheid van elkaar te nemen. De groep 19-jarigen betreft 21,7% van het totaal aantal gemelde vsv’ers. Het percentage 20 tot en met 22-jarigen is relatief iets toegenomen van 29,5% in 2009-2010 naar 33,8% in dit jaar.

15

Leeftijd 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar

Aantal 2010-2011 0 14 129 383 256 192 130 77

Aantal 2009-2010 2 24 136 473 267 182 128 68

1181

1280

Totaal

Woongemeente Van de 1181 gemelde vsv’ers uit het BVE is opnieuw meer dan de helft woonachtig in de gemeente Arnhem. Van de regiogemeenten kent net als voorgaande jaren Rheden relatief het hoogst aantal gemelde vsv’ers.

Arnhem Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rijnwaarden Rozendaal Westervoort Zevenaar Totaal

Aantal 2010-2011

%

Aantal 2009-2010

%

628 81 90 80 51 106 22 3 59 61 1181

53,2 6,9 7,6 6,8 4,3 9,0 1,9 0,3 5,0 5,2 100%

681 75 105 82 68 112 20 1 54 82 1280

53,2 5,9 8,2 6,4 5,3 8,8 1,6 0,1 4,2 6,4 100%

16

BOL en BBL De meeste vsv’ers volgden in schooljaar 2010-2011 een opleiding binnen de beroepsopleidende leerweg (BOL), namelijk 84,3%. Dit percentage ligt 1,9% hoger dan vorige jaren.

BOL BBL n.v.t. / onbekend

Totaal

Aantal 2010-2011

%

Aantal 2009-2010

%

996 143 42

84,3 12,1 3,6

1055 182 43

82,4 14,2 3,4

1181

100

1280

100

Verdeeld over de leerjaren vallen opnieuw veruit de meeste jongeren uit in het eerste studiejaar (72,8%) wat correspondeert met de belangrijkste reden om de school voortijdig te verlaten, namelijk “een verkeerde keuze”. 20,2% verlaat de opleiding in het tweede leerjaar.

Niveaus Als we alle gemelde vsv’ers uitsplitsen over de vier niveaus van het MBO dan volgde ongeveer de helft een opleiding op of onder het startkwalificatieniveau. Dit percentage is vergelijkbaar met voorgaand schooljaar.

niveau 1 niveau 2 niveau 3 niveau 4 Onbekend/n.v.t.

Totaal

Aantal 2010-2011

%

Aantal 2009-2010

%

153 421 255 310 42

13,0 35,6 21,6 26,2 3,6

184 467 244 331 54

14,4 36,5 19,9 25,9 3,3

1181

100

1280

100

17

Redenen voortijdig schoolverlaten De belangrijkste reden om voortijdig met de opleiding te stoppen is het maken van een verkeerde keuze. Dit geldt voor 31,9%. Die verkeerde keuze is voornamelijk te wijten aan het feit dat de inhoud van de opleiding niet beantwoordt aan de verwachtingen. De opleiding wordt als niet leuk, niet passend noch uitdagend ervaren. Dit percentage is weer iets lager dan voorgaande jaren.

Verkeerde keuze door inhoud opleiding Verkeerde keuze door inhoud beroep Verkeerde keuze door zwaarte opleiding Verkeerde keuze door organisatie & klimaat opleiding/school

Aantal 2010-2011

Aantal 2009-2010

241 71 28 43

259 72 28 60

Totaal verkeerde keuze 2010-2011 en 2009-2010 2010-2011: 383: (31,9%) 2009-2010: 419: (32,7%)

Naast het maken van een verkeerde keuze geeft maar liefst 27,3% van de vsv’ers aan dat ze zich door persoonlijke omstandigheden (psychische of psychiatrische problemen en/of problemen in de privé- of thuissituatie) genoodzaakt voelen de opleiding te verlaten. Dit is een flinke stijging in vergelijking met voorgaande jaren en neemt ieder jaar toe. De overige redenen zijn divers, zoals structureel verzuim, de wens om te gaan werken, niet gemotiveerd om een opleiding te volgen, verhuizing etc. Ook voor bbl’ers is de belangrijkste reden om de school voortijdig te verlaten het feit dat ze een verkeerde keuze gemaakt hebben. Dit geldt voor 25,1% en is net als bij de bol-studenten opnieuw een lichte daling ten opzichte van voorgaand schooljaar. Persoonlijke problemen komen echter ook relatief vaker voor dan vorig jaar en zijn voor 16,1% van de bbl’ers de reden om de school voortijdig te verlaten. 15,5% geeft aan niet meer gemotiveerd voor een opleiding te zijn. Het niet kunnen vinden van een leerwerkplek als reden om de opleiding voortijdig te verlaten is voor bbl’ers in 2010-2011 weer gedaald en is nu 11,9%. Daarnaast wil 8,4% alleen werken in plaats van werk en opleiding te combineren. De overige redenen voor bbl’ers om de opleiding voortijdig te verlaten zijn zeer divers.

18

Allochtoon / autochtoon Van de 1181 gemelde vsv’ers zijn 200 jongeren van allochtone afkomst oftewel 16,9%. Dit is vergelijkbaar met voorgaand schooljaar. Van de 200 allochtone jongeren is 64,5% man en 35,5% Bij de autochtone jongeren is die verhouding 56,0% om 44,0%. Afgelopen schooljaren verlieten relatief meer allochtone dan autochtone mannen het BVE. Ook bij allochtone vsv’ers is een verkeerde keuze de belangrijkste reden om de school te verlaten, zij het voor 21,5% in tegenstelling tot 33,7% bij de autochtone vsv’ers. Van de allochtone vsv’ers volgde 59% een opleiding op niveau 1 of 2. Het merendeel van de autochtone vsv’ers volgde juist een opleiding op de hogere niveaus van het MBO. Dit verschil is weer groter geworden dan voorgaande schooljaren. Dit jaar zijn opnieuw iets meer allochtone jongeren dan autochtone jongeren direct herplaatst in een ROC of AOC, respectievelijk 42,5% om 40,4%. Driekwart van alle allochtone vsv’ers is overigens woonachtig in de gemeente Arnhem. De relatief grootste groep allochtone vsv’ers is van Turkse afkomst (20% op totaal aantal allochtonen) maar is wel 2% gedaald.

Acties Team VSV Zodra een melding binnen is, neemt Team VSV telefonisch contact op met de jongere en/of de ouders. Veelal zijn er meerdere pogingen nodig om jongeren te pakken te krijgen. Er worden voicemails ingesproken en naar 06-nummers sms’jes verstuurd. Als het e-mailadres bekend is, krijgt de jongere een mailtje. Ook wordt op Hyves gezocht. Worden de jongeren en/of de ouders uiteindelijk na herhaalde pogingen niet bereikt, dan volgt een brief met ons aanbod, een antwoordformulier en een gratis antwoordenveloppe. Reageert de vsv’er ook niet op deze brief, dan gaan we op huisbezoek. In schooljaar 2010-2011 was bij 18,6% van de vsv’ers een huisbezoek nodig om ze te bereiken. 17,2% van de vsv’ers is persoonlijk begeleid door Team VSV. Voorgaand schooljaar was dat 13,8% en dat is opnieuw een stijging.

19

Telefoongesprek, telefonische advisering & bemiddeling Persoonlijke begeleiding Brief Huisbezoek (na telefoon, brief etc. ) Alleen registratie

Aantal vsv’ers 2010-2011 659 203 36 220 63

Aantal vsv’ers 2009-2010 677 176 48 280 99

1181

1280

Totaal

Resultaten Van alle 1181 vsv’ers is bijna de helft opnieuw met een opleiding begonnen, hetgeen te vergelijken is met het jaar daarvoor. 40,7% is net als het jaar daarvoor opnieuw ingestroomd in een BVE-instelling. Er zijn wel duidelijke verschillen tussen de MBO-niveaus wat betreft het weer oppakken van een opleiding in een BVE-instelling. Bij niveau 1 stroomt slechts 26,1% weer in in een BVE-instelling, bij niveau 2 is dat 35,7%, bij niveau 3 49,4% en bij niveau 4 47,4%. Het percentage dat is gaan werken na het verlaten van de opleiding is weer iets toegenomen en bedraagt nu 26,8%, Bij de groep die is gaan werken zijn de vsv’ers van niveau 2 in de meerderheid. Ook bij de groep die niet is gaan werken noch een nieuwe opleiding volgt, vormt niveau 2 de grootste groep. Van de 143 nog kwalificatieplichtige vsv’ers is 83,9% overgestapt naar een andere opleiding of heeft de opleiding hervat. 11 jongeren van 17 jaar zijn gaan werken met toestemming van leerplicht. Van de 12 niet herplaatste kwalificatieplichtigen zat er 1 in detentie, 2 in de hulpverlening, waren er 3 zeventienjarigen werkzoekend en zijn er 4 uit de regio verhuisd. Totaal is er in schooljaar 2010-2011 een positieve uitstroom van 73,3% wat vergelijkbaar is met voorgaande jaren.

20

Positieve uitstroom: 73,3%

2010-2011

Herplaatst in een roc/aoc (zie ook de tabel

%

481

40,7 Totaal weer bezig met opleiding:

9 31 10 23 293 20

0,8 2,6 0,8 1,9 24,8 Totaal positieve uitstroom: 1,7 73,3%

46,8%

hieronder)

Herplaatst in VO Schriftelijk / particulier onderwijs Doorstroom HBO Werk met interne opleiding gevonden Werk gevonden Startkwalificatie gehaald inmiddels

Negatieve uitstroom: 26,7% Belangrijkste negatieve uitstroom: Hulpverlening ingeschakeld/langdurig ziek Verhuisd uit regio / moet land verlaten Onbekend / geen resultaat na acties Werkzoekend

Totaal aantal herplaatste Andere opleiding vsv’ers in roc/aoc zelfde aoc/roc

2010-2011: 2009-2010:

481 518

95 43 52 73

8,4 3,6 4,4 6,2

Herstart opleiding zelfde aoc/roc

152 165

32 36

Andere opleiding ander aoc/roc

234 254

Zelfde opleiding ander aoc/roc

63 63

Het feit dat de meeste vsv’ers die herplaatst zijn in een BVE-instelling, kiezen voor een andere opleiding dan de opleiding waaruit zij zijn uitgevallen (80,2%), correspondeert met het feit dat zij een verkeerde keuze hadden gemaakt. De groep die een opleiding start of hervat bij een ander ROC of AOC dan de eigen onderwijsinstelling is ook dit jaar groter dan de groep die op hetzelfde ROC of AOC blijft. De opleiding verlaten gaat blijkbaar vaak gepaard met de instelling verlaten. De groep die hulpverlening krijgt of langdurig ziek is of te veel persoonlijke problemen heeft om een opleiding te volgen bedraagt 8,4%. De groep die Team VSV op geen enkele manier heeft kunnen bereiken is weer kleiner geworden en bedraagt nu 4,4%. De groep die niet herplaatst wordt in werk en/of opleiding staat bekend onder de naam `oud voortijdig schoolverlaters` en werd de afgelopen jaren steeds door Team VSV gemonitord en begeleiding aangeboden totdat zij 23 jaar waren of als nog die startkwalificatie hadden behaald. Wilt u meer informatie over hoe deze groep eruit ziet, dan verwijzen wij u naar pagina 40. 21

Het voortgezet onderwijs en hulpverleningsinstanties

VO

22

23

Totaal aantal gemelde jongeren VO en hulpverleningsinstanties In totaal zijn er 121 jongeren aangemeld die het voortgezet onderwijs in de loop van schooljaar 2010-2011 hebben verlaten of dreigden te verlaten of dat schooljaar op geen enkele onderwijsinstelling ingeschreven stonden. Deze 121 jongeren werden vooral aangemeld door scholen voor voortgezet onderwijs en door de leerplichtambtenaren uit de regio.

Man/vrouw Van de 121 gemelde jongeren is 66,1% man en 33,9% vrouw wat vergelijkbaar is met schooljaar 2009-2010. Al jaren lang worden er meer mannen dan vrouwen bij Team VSV aangemeld.

Allochtoon/autochtoon Van de 121 aangemelde jongeren zijn er 17 allochtoon (14,0%), van wie 11 man en 6 vrouw (64,7% om 35,3%). Van de 104 autochtonen (86%) zijn er 69 man en 35 vrouw (66,3% om 35,7%). Wat betreft het aantal allochtonen ten opzichte van het aantal autochtonen zien we een blijvende verschuiving. In het begin betrof het aandeel allochtoon steeds een derde, in de laatste schooljaren was dit nog geen kwart van de aanmeldingen, vorig jaar nog maar 14,7% en nu 14%. Tweederde van de aangemelde allochtone jongeren woont overigens in Arnhem.

Leeftijd De gemiddelde leeftijd van de aangemelde jongeren uit het VO is dit schooljaar 17,2 jaar. Uit de tabel blijkt dat ruim tweederde van de aangemelde jongeren nog leerplichtig of kwalificatieplichtig was. Dit is een stijging van 16,8%. Daar waar het leerplichtige en/of kwalificatieplichtige jongeren 24

betreft die bij Team VSV gemeld worden, ligt de eindverantwoordelijkheid altijd bij leerplichtzaken van de betreffende woongemeente. Leeftijd 15 jaar 16 jaar 17 jaar 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar Totaal

Aantal 2010-2011 1 35 46 24 11 2 1 1 121

Woongemeente Net als voorgaande schooljaren komt meer dan de helft van de gemelde jongeren uit Arnhem. Arnhem Regio: Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rijnwaarden Rozendaal Westervoort Zevenaar Totaal

Aantal 2010-2011 63 11 12 9 6 7 0 0 9 4 121

25

Meldende instanties De grootste groep wordt rechtstreeks aangemeld door de VO-scholen, namelijk 39,7%. Het percentage dat door leerplicht is gemeld, is flink gestegen van 15,3% naar 33,1% (7 aanmeldingen van leerplicht Arnhem en 33 van de regiogemeenten: Duiven 6, Lingewaard 5, Overbetuwe 7, Renkum 1, Rheden 7, Westervoort 5 en Zevenaar 2). De overige meldingen komen via allerlei hulpverleningsinstanties binnen of zijn jongeren die zichzelf aanmelden of door hun ouder(s) aangemeld worden.

Preventieve meldingen 49 van de 121 jongeren zijn preventief gemeld. Dat wil zeggen dat zij dreigend voortijdig schoolverlater waren en ten tijde van de melding nog ingeschreven stonden op een VO-school. Van de groep preventieve meldingen is ruim de helft woonachtig in Arnhem. De gemiddelde leeftijd van de preventieve groep is 16,7 jaar. Van alle preventieve meldingen is 85,7% herplaatst in een opleiding of heeft de opleiding hervat. 8,2% is gaan werken. 2 Jongeren zoeken naar werk en 2 zijn (terug)verwezen naar de hulpverlening. Samen een positief resultaat van 93,9%. Preventief melden loont dus sterk en voorkomt afglijden.

Uitschrijvingen Van de 121 aangemelde jongeren waren er 72 (59,5%) al uitgeschreven ten tijde van de melding of hadden dat schooljaar helemaal niet ingeschreven gestaan op een school. Hun gemiddelde leeftijd was 17,5 jaar. Van deze 72 al uitgeschreven jongeren is 84,7% herplaatst in een opleiding of werkt nu of doet een combinatie daarvan of heeft inmiddels zijn startkwalificatie behaald.

Hulpvraag en reden voortijdig schoolverlaten De oorspronkelijke opdracht voor Team VSV met betrekking tot het voortgezet onderwijs was advies en begeleiding bij studie en schoolkeuzeproblematiek. De schooljaren daarna bleek dat echter maar voor minder dan een kwart van de jongeren het geval te zijn. In dit jaar geldt dit nog 26

slechts voor 9,9%. Bij bijna alle jongeren blijkt studie- en schoolkeuzeproblematiek een gevolg te zijn van bijvoorbeeld gebrek aan motivatie, persoonlijke problemen en psychiatrische problematiek. Persoonlijke problemen dragen zelfs flink bij tot (dreigend) voortijdig schoolverlaten (37,2%) en psychiatrische of persoonlijkheidsproblematiek komt bij 19,8% voor. Aantal 2010-2011

Hulpvraag / reden (dreigend) voortijdig schoolverlaten Studie- en schoolkeuzeproblematiek Lichamelijke problemen met gevolg studie- en schoolkeuzeproblematiek Leerproblemen met gevolg studie- en schoolkeuzeproblematiek Motivatieproblemen met gevolg studie- en schoolkeuzeproblematiek Persoonlijke problemen met gevolg studie- en schoolkeuzeproblematiek Persoonlijkheids-/psychiatrische problematiek met gevolg studie- en schoolkeuzeproblematiek Overige redenen (o.a. verhuizing, willen werken, verkeerde keuze, opleiding afgerond zonder kwalificatie) Onbekend

Totaal

12 0 6 21 45 24 8 5 121

Begeleidingsvorm Onder kortdurende begeleiding verstaan wij begeleiding van circa 4 klokuren zonder diagnostisch onderzoek. Intensieve begeleiding is begeleiding van circa 10 klokuren met veelal diagnostisch onderzoek. Zeer intensieve begeleiding ten slotte is begeleiding van maximaal 20 klokuren met altijd diagnostisch onderzoek. Gemiddeld heeft Team VSV iedere jongere 9,8 uur begeleid wat een stijging is ten opzichte van voorgaand schooljaar. Begeleidingsvorm Kortdurende begeleiding Intensieve begeleiding Zeer intensieve begeleiding Telefonisch contact/telefonische bemiddeling/brief/e-mail Alleen huisbezoek Alleen registratie Totaal

Aantal 2010-2011 37 40 20 20 4 0 121

27

Aantal 2009-2010 61 61 31 24 5 8 190

Resultaten Van de 121 jongeren is in totaal 72,7% ge- of herplaatst in een opleiding of heeft de opleiding hervat, 1 jongere heeft een startkwalificatie gehaald en 14% is uitgestroomd naar werk al dan niet met een interne opleiding. Dit geeft een positieve uitstroom van 87,6%. Dit is weer iets hoger dan voorgaande schooljaren. De (terug)verwijzing naar de hulpverlening is afgenomen naar 4,1%. Resultaat

Aantal 2010-2011

Ge- of herplaatst in VO-opleiding Ge- of herplaatst in BVE-opleiding Startkwalificatie behaald Schriftelijk/particulier onderwijs Werk met interne opleiding Uitgestroomd naar werk Doorverwezen naar hulpverlening Geen resultaat na acties Uit regio/land verhuisd Wacht op instroommoment Zorgtaken/zwanger Werk of opleiding zoekend (3), reis (1) Langdurig ziek

18 64 Positieve uitstroom 1 2010-2011: 87,6% 5 1 17 5 2 2 1 0 4 1

Totaal

121

Afgelopen schooljaar was het laatste jaar dat scholen en leerplichtambtenaren jongeren uit het voortgezet onderwijs van 16 jaar en ouder preventief bij Team VSV mochten aanmelden. Uit gebrek aan financiën is deze opdracht helaas ingetrokken door de regio Arnhem per kalenderjaar 2012. Scholen en leerplichtambtenaren moeten zelf voor een oplossing zorgen of een traject bij Team VSV inkopen. Zie ook het voorwoord van dit jaarverslag.

28

29

RMC-verzuimmeldingen van jongeren van 18 jaar en ouder Achtergrond In de Wet Educatie en Beroepsonderwijs staat dat onderwijsinstellingen voor VO en BVE melding moeten maken van leerlingen van 18 jaar en ouder zonder startkwalificatie die langer dan 4 weken aaneen ongeoorloofd verzuimen. Deze meldingen worden sinds het begin van schooljaar 2009 2010 in het DUO Verzuimloket gedaan. Tot januari 2010 waren over deze meldingen in de RMCregio Arnhem nog geen afspraken gemaakt. Sinds 1 januari 2010 heeft Team VSV de opdracht om de verzuimmeldingen te volgen en in behandeling te nemen als het verzuim daadwerkelijk 4 weken aaneengesloten ongeoorloofd is. Op deze wijze zijn we eerder en meer preventief betrokken bij dreigende uitvallers en hoeven we niet te wachten tot de jongere uitgeschreven is. Niet alle meldingen hebben we in behandeling genomen. Het bleek dan niet om 4 weken aaneengesloten ongeoorloofd verzuim te gaan. Wel nemen we altijd contact op met de melder en de meldende school. Dit wordt zeer gewaardeerd. Als de verzuimmelding wel aan de criteria voldoet, onderzoekt Team VSV eerst welke ruimte er nog is op de school om de leerling in dezelfde opleiding te houden. In sommige gevallen blijkt dat de opleiding de leerling niet kan of wil handhaven. Dan volgt alsnog een uitschrijving en registreert Team VSV de uitschrijving en doet een aanbod aan de jongere ter ondersteuning zoals dat gebruikelijk is.

Aantal in behandeling genomen meldingen In schooljaar 2010-2011 zijn er 322 verzuimmeldingen gedaan via het DUO Verzuimloket. 84 meldingen bleken 4 weken aaneengesloten verzuim te betreffen en zijn dan ook in behandeling genomen door Team VSV.

30

Indeling naar meldende school of instantie Veruit de meerderheid van de verzuimmeldingen die we in behandeling hebben genomen, werd gedaan door BVE-instellingen, namelijk 91,7 %. Met name het ROC A12 heeft relatief veel verzuimmeldingen gedaan (32 van de 84 in behandeling genomen meldingen). ROC Nijmegen meldt ook regelmatig. Rijn IJssel meldt weinig en het Graafschap College helemaal niet. Slechts 8,3% van de in behandeling genomen meldingen kwam van scholen voor voortgezet onderwijs.

Indeling naar leeftijd en autochtoon/allochtoon In 2010-2011 was het percentage mannen en vrouwen dat vanwege verzuim in behandeling is genomen vrijwel gelijk (51,2% om 48,8%). In 2009-2010 was het verschil aanzienlijk groter, respectievelijk 64% om 36%. In 2009-2010 was bijna 75% 18 of 19 jaar. In 2010-2011 daalde dit percentage naar 69,1% terwijl de groep 20-jarigen procentueel toenam (8,5% in 2009-2010 en 21,4% nu). De groep mannen van 19 jaar is met 23,8% sterk vertegenwoordigd. Leeftijd

Man

Vrouw

Totaal

%

18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar

14 20 6 2 1

13 11 12 4 1

27 31 18 6 2

32,1% 37,0% 21,4% 7,1% 2,4%

Totaal

43

41

84

100%

In schooljaar 2009-2010 was een derde van de gemelde verzuimende jongeren van allochtone afkomst. Dit jaar was dat nog maar 17,9%. Relatief worden er dus meer autochtone jongeren dan allochtone gemeld met verzuim.

31

Indeling naar woongemeente Meer dan de helft van de in behandeling genomen jongeren kwam uit Arnhem. 15,5% kwam uit Rheden. Woongemeente

2010-2011

%

Arnhem Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rijnwaarden Rozendaal Westervoort Zevenaar

44 5 6 7 2 13 0 1 4 2

52,4% 5,9% 7,1% 8,3% 2,4% 15,5% 0% 1,2% 4,8% 2,4%

Totaal

84

100%

Indeling naar onderwijssoort In schooljaar 2010-2011 volgden de meeste jongeren die na een verzuimmelding in begeleiding zijn genomen een opleiding op MBO BOL 4. 52 van de 84 jongeren zaten in het eerste leerjaar van de opleiding. Onderwijssoort

2010-2011

MBO BBL 2 MBO BOL 1 MBO BOL 2 MBO BOL 3 MBO BOL 4 MBO dt BOL 2 Praktijkonderwijs VMBO BBL HAVO bovenbouw VWO bovenbouw

1 8 18 20 27 1 1 1 4 3

Totaal

84 32

Reden verzuim Persoonlijke problemen en/of psychiatrische problemen (totaal 54,8%) zijn de belangrijkste redenen voor verzuim. Een aantal van die problemen is van behoorlijk ernstige aard. Reden verzuim

2010-2011

Lichamelijke problemen Motivatieproblemen Onbekend Persoonlijke problemen Persoonlijkheids-/ psychiatrische problemen Structureel verzuim Studie-/ schoolkeuzeproblematiek Verhuizing Verkeerde keuze inhoud opleiding

3 13 1 35 11 11 8 1 1

Totaal

84

Soort begeleiding Kortdurende en (zeer) intensieve begeleiding komen ongeveer evenveel voor. Bij de (zeer) intensieve begeleiding is ook regelmatig overleg geweest met hulpverlenende instanties. In deze gevallen neemt Team VSV de rol van casemanager op zich. Deze trajecten duren vaak langer omdat de hulpverlenende instanties tijd nodig hebben voor onderzoek of begeleiding. Soort begeleiding

2010-2011 Aantal

%

(zeer) intensief kort / telefonisch

44 40

52,4% 47,6%

Totaal

84

100%

33

Resultaten Resultaat 2010-2011 Andere opleiding / andere instelling 15 Andere opleiding / zelfde instelling 3 Zelfde opleiding / zelfde instelling of school 33 Zelfde opleiding / andere instelling 4 Startkwalificatie behaald 1 Werk 14 BBl-plek zoekend 1 Werk met interne opleiding 1 Door-/terugverwezen naar hulpverlening 7 Resultaat na acties onbekend / geen 5 Totaal 84

In totaal is in schooljaar 2010-2011 83,3 % van de leerlingen herplaatst in werk en/of opleiding hetgeen hoger is dan het schooljaar daarvoor. Een deel heeft de oorspronkelijke opleiding weer opgepakt. Anderen kozen voor werk of een andere opleiding. 14,3% van de jongeren is door- of terugverwezen naar de hulpverlening. 1 jongere was niet meer traceerbaar. 12 jongeren zijn daarmee (nog) niet herplaatst in opleiding of werk of een combinatie daarvan. 51 van de 84 verzuimmeldingen die door Team VSV in behandeling zijn genomen, resulteerden tijdens de begeleiding al in een uitschrijving. De grootste groep daarvan heeft gelukkig daarna toch een positieve keuze kunnen maken. Het feit dat 51 van de 84 verzuimmeldingen uitschrijvingen geworden zijn, heeft te maken met het feit dat 4 weken ongeoorloofd aaneengesloten verzuim erg lang is en al duidt op grote problemen. Team VSV zou graag veel eerder ondersteuning aan scholen willen bieden dan de wet als uiterlijke termijn aangeeft. De tendens in andere RMC-regio’s dan de regio Arnhem is ook al om eerder te melden en de begeleiding op te pakken.

34

35

Opleidingsintake bij het UWV Doel In opdracht van de RMC-regio Arnhem verzorgde Team VSV in schooljaar 2010-2011 opleidingsintakes op de locaties van het UWV werkbedrijf in de regio. Op iedere UWV-locatie was een loopbaanadviseur van Team VSV een dagdeel aanwezig. Doel was zoveel mogelijk voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar die zich meldden bij de UWV-locaties te begeleiden richting opleiding zodat zij alsnog een startkwalificatie zouden behalen. Gedurende het schooljaar is de UWV-locatie in Arnhem-Zuid opgeheven en heeft Team VSV alleen wekelijkse spreekuren gehouden in Arnhem-Noord en op afroep in de Liemers.

Werkwijze Jongeren tot 23 jaar zonder startkwalificatie worden door de adviseurs van de jongerenloketten van de UWV-locaties aangemeld bij de loopbaanadviseur van Team VSV. Ook de afdeling sociale dienst van de deelnemende gemeenten meldt jongeren aan. De loopbaanadviseur van Team VSV houdt de meldende jongerenadviseur of de medewerker van de gemeente op de hoogte van het verloop van de loopbaanbegeleiding en overlegt met hem/haar over de te nemen stappen. Na afloop van het loopbaantraject krijgt de aanmelder een rapportage met daarin het uiteindelijke advies en indien van toepassing het resultaat dat zowel in het registratiesysteem van het UWV en/of de gemeente als in dat van Team VSV wordt opgenomen. De vragen van de aanmelders aan de loopbaanadviseur lopen uiteen van praktische ondersteuning bij het aanmelden voor een opleiding tot het begeleiden van de jongere bij het maken van een studiekeuze. Daarnaast wordt gekeken naar de problematiek die een “normale” schoolgang in de weg stond en staat. Hierbij speelt motiveren en enthousiasmeren van de jongere een grote rol. Doorverwijzen naar de hulpverlening hoort ook zeker tot de opties.

36

Totaal aantal aanmeldingen Locatie

Schooljaar 2010-2011

2009-2010

2008-2009

UWV Arnhem-Noord UWV Arnhem-Zuid UWV De Liemers

30 17 4

51 29 9

49 63 40

Totaal

51

89

152

Opvallend is de verdergaande daling van het aantal aanmeldingen van het UWV en de sociale diensten van de betreffende gemeenten. Dit heeft deels te maken met het absoluut lagere aantal jongeren dat zich inschrijft bij een UWV maar ook met de verminderde persoonlijke ondersteuning van een UWV. De aanmelding en de begeleiding vindt vooral digitaal plaats en jongeren komen nog maar weinig bij een UWV.

Indeling naar woongemeente 71% van de aangemelde jongeren komt uit Arnhem. Dit is een stijging ten opzichte van vorig jaar. Woongemeente

Schooljaar 2010-2011

Arnhem Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rijnwaarden Westervoort Zevenaar

36 2 2 3 1 4 0 1 2

Totaal

51

37

Indeling naar leeftijd Schooljaar 2010-2011 werden er 21 vrouwen en 30 mannen aangemeld. De gemiddelde leeftijd in 2010-2011 was 20,1 jaar. Relatief groot is de groep 21-jarigen (27,5%).

Leeftijd 18 jaar 19 jaar 20 jaar 21 jaar 22 jaar Totaal

Vrouw 4 2 4 7 4 21

Schooljaar 2010-2011 Man Totaal % 6 10 19,6% 6 8 15,7% 6 10 19,6% 7 14 27,5% 5 9 17,6% 30 51 100%

Resultaten 31,4% van de 51 jongeren is weer aan een opleiding begonnen. Dat is een daling ten opzichte van vorig jaar toen 42,7% weer een opleiding ging doen. Het aantal jongeren dat is gaan werken is daarentegen weer gestegen en bedraagt nu 39,2%. Dit geeft bij elkaar een positieve uitstroom van 70,6%. Van de jongeren die herplaatst zijn in een BVE-instelling, is de grootste groep uitgestroomd naar een opleiding op niveau 2. Dit zegt iets over het niveau van de zich bij een UWV aanmeldende jongeren. 19,6% van de 51 begeleide jongeren is terug- en/of doorverwezen naar hulpverlenende instanties hetgeen weer meer is dan de jaren daarvoor. Deze jongeren blijken veel meer zorg en aandacht nodig te hebben voordat zij in staat zijn onderwijs te volgen en/of te gaan werken. Zij hebben grote problemen op persoonlijk gebied vaak in combinatie met problemen op het gebied van huisvesting en/of financiën. Tot slot is een klein aantal van de dossiers afgesloten zonder resultaat.

38

Resultaat

2010-2011

Herplaatst in een BVE-instelling Herplaatst in een HBO-instelling Interne opleiding/schriftelijk/ particulier onderwijs Uitgestroomd naar werk Werk met interne opleiding Wacht op instroommoment Langdurig ziek Door-/terugverwezen naar hulpverlening Geen resultaat

12 1 3 20 1 2 1 10 1

Totaal

51

39

Niet eerder herplaatste voortijdig schoolverlaters Opdracht Team VSV had in schooljaar 2010-2011 de opdracht eerder niet herplaatste voortijdig schoolverlaters, ook wel oud-vsv’ers genoemd, opnieuw te benaderen. Oud-vsv’ers zijn jongeren tot 23 jaar die in een eerder schooljaar zijn uitgevallen en toen niet herplaatst zijn in werk of opleiding of een combinatie daarvan. Doel is enerzijds de jongeren te monitoren en anderzijds de jongeren die nog steeds niet werken noch naar school gaan alsnog of opnieuw de hulp van Team VSV aan te bieden.

Hoe ziet de groep oud-vsv’ers eruit? De totale groep oud-vsv‘ers in schooljaar 2010-2011 bestaat uit 342 jongeren. Deze jongeren zijn onder te verdelen in jongeren die na meerdere pogingen (bellen, sms’en, voicemails, huisbezoek(en) en brief) nooit bereikt zijn door Team VSV en jongeren met wie Team VSV wel contact heeft gehad maar die desondanks niet zijn herplaatst op een opleiding, werk of een combinatie hiervan. Van de 342 jongeren is het merendeel man, namelijk 54,4%. 27,5% van de 342 jongeren is allochtoon. In vergelijking met vorig jaar is dit een stijging met 10,9%.

Man Vrouw Totaal

Autochtoon 125 123 248

Allochtoon 61 33 94

2010 - 2011 Totaal 186 156 342

De gemiddelde leeftijd van de oud-vsv’ers was 19,5 jaar. De 18-jarigen vormen de grootste groep (33,6%), gevolgd door de 19-jarigen (29,8%). 40

Interventies Team VSV heeft alle 342 oud-vsv’ers gemonitord via het checken van de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) om te kijken of de jongeren nog woonachtig zijn in de regio, via Peoplesoft (het leerlingvolgsysteem van Rijn IJssel waarin we kunnen zien welke jongeren inmiddels daar weer een opleiding volgen) en door alle jongeren te bellen of een brief te sturen of thuis op te zoeken. 27 van de oud-vsv’ers zijn (opnieuw) persoonlijk begeleid door Team VSV. Soort begeleiding

Aantal

Brief Huisbezoek Kortdurende begeleiding Intensieve begeleiding Zeer intensieve begeleiding Registratie Telefonisch, info sturen, bemiddeling

29 190 15 9 3 71 25

Totaal

342

Vooropleiding en laatst genoten opleiding De groep oud-vsv’ers is onder te verdelen in een groep met en een groep zonder diploma. Opleiding zonder diploma

2010-2011

speciaal onderwijs praktijkonderwijs vmbo BBL vmbo KB vmbo TL + mavo mbo niveau 1 mbo niveau 2 mbo niveau 3 mbo niveau 4 havo onbekend

2 6 6 1 4 67 118 47 65 11 3

Totaal

330 41

Opleiding met diploma

2010-2011

vmbo KBL mbo BOL 1

2 10

Totaal

12

De grootste groep voortijdig schoolverlaters heeft daarmee de maximale capaciteiten om een diploma op mbo niveau 2 te halen. De groep oud vsv’ers op mbo niveau 1 en 2 samen is opmerkelijk groot. Deze groep bedraagt 56% bij de groep opleiding zonder diploma.

Waar wonen de oud-vsv’ers?

Woongemeente

2010-2011 Totaal %

Man

Vrouw

Arnhem Duiven Lingewaard Overbetuwe Renkum Rheden Rijnwaarden Westervoort Zevenaar

117 5 14 8 6 15 5 9 7

99 8 6 12 7 13 2 2 7

216 13 20 20 13 28 7 11 14

63,2% 3,8% 5,8% 5,8% 3,8% 8,2% 2,0% 3,2% 4,1%

Totaal

186

156

342

100%

Uit bovenstaande tabel blijkt dat het overgrote deel van de jongeren (63,2%) uit Arnhem afkomstig is en dat van hen 54,2% man en 45,8% vrouw is.

Resultaten Van de 342 oud-vsv’ers blijkt 34,2% weer naar school te gaan of te werken of een combinatie daarvan. Dit is zo’n 10% minder dan vorig jaar. 25,7% van de jongeren zit (nog steeds) in de 42

hulpverlening of is langdurig ziek of heeft (grote) persoonlijke problemen. Detentie (2,3%) en zwangerschap (3,2%) geven een stijging te zien. In 2010-2011 is 19,9% helemaal uit beeld gebleven. Deze jongeren zijn ondanks meerdere pogingen niet gevonden en/of het huidige adres is onbekend of ze behoren niet meer tot de RMC-doelgroep omdat ze 23 jaar zijn geworden of niet meer in de RMC-regio wonen. Resultaat

2010-2011

Opleiding herstart of met nieuwe opleiding begonnen Schriftelijk of particulier onderwijs /extraneus Starkwalificatie behaald Werk Werk met interne opleiding

52 8 6 45 6

Werk zoekend Bemiddeling naar werk ingeschakeld BBL / Leerwerkplek zoekend Opleiding zoekend Detentie Door-/terugverwezen naar hulpverlening Langdurig ziek / te veel persoonlijke problemen Zwangerschap/ zorgtaken Geen resultaat na acties/onbekend Onbekend 23 jaar geworden

24 1 2 10 8 79 9 11 13 23

5 40

Uit regio verhuisd

Totaal

Positieve uitstroom 34,2%

Uit beeld 19,9%

342

De groep oud-vsv’ers is en blijft een zeer zorgelijke doelgroep, zeker voor de gemeente Arnhem. Afstemming met de hulpverlening in Arnhem, met het UWV en de sociale dienst is van groot belang om te voorkomen dat deze groep niet verder afglijdt. Voorkomen moet worden dat jongeren rondgepompt worden in de hulpverlening of in de anonimiteit verdwijnen. Dit was echter het laatste jaar dat Team VSV de opdracht had deze oud vsv’ers te monitoren. Uit gebrek aan financiën heeft de regio deze opdracht per 1 januari 2012 ingetrokken. Deze groep met relatief veel allochtone jongeren, veelal laag opgeleid en in Arnhem wonend, wordt nu niet meer gevolgd. Een extra zorgelijke situatie. We hopen dat hier snel een oplossing voor gevonden wordt. 43

Tot slot In totaal zijn er in schooljaar 2010-2011 via de 6 RMC-opdrachten 1728 meldingen van (dreigend) voortijdig schoolverlaten van jongeren van 16 tot 23 jaar woonachtig in de regio Arnhem bij Team VSV aangemeld. Dat zijn er 161 minder dan in schooljaar 2009-2010. Een afname van 8,5%. Opdracht Uitschrijvingen BVE (Preventieve) meldingen VO Verzuimmeldingen* Opleidingsintake UWV Niet eerder herplaatste vsv’ers Totaal

Schooljaar 2009-2010 1181 121 *33 51 342 1728

Schooljaar 2009-2010 1280 190 53 89 277 1889

* Verzuimmeldingen: in totaal hebben we 84 verzuimmeldingen in behandeling genomen. 51 jongeren werden tijdens het traject al uitgeschreven en zijn daarom meegeteld bij de uitschrijvingen/meldingen van het BVE en het VO.

Van die 1728 meldingen van jongeren uit de regio Arnhem kunnen we het volgende zeggen: • • • • • • • •

55% woont in Arnhem, 45% in de verschillende regiogemeenten; Bijna 80% is autochtoon; 55% is man, 45% is vrouw; De gemiddelde leeftijd is bijna 19 jaar; Veruit de grootste groep heeft de capaciteiten om alsnog een startkwalificatie te halen; Bijna 70% is positief uitgestroomd naar opleiding, werk of een combinatie daarvan; 44% is weer gestart met een opleiding en 23% is aan het werk gegaan; Bijna 10% van de 1728 aangemelde vsv’ers zit in de hulpverlening. Vooral de groep oudvsv’ers neemt hierin een groot aandeel voor de rekening.

Het hoge percentage uitstroom naar opleiding of werk of een combinatie daarvan is opnieuw positief. Dit is mede dankzij de samenwerking met het UWV, gemeenten, hulpverlening en de onderwijsinstellingen waarvoor ook dit jaar onze hartelijke dank. Opvallend daarbij is dat preventief melden een zeer goed resultaat geeft. Schooluitval maar ook dreigende maatschappelijke uitval wordt daarmee op tijd voorkomen. Hoe dichter je bij het moment van 44

dreigende uitval zit, hoe effectiever de interventies zijn. Daarbij gebeurt voortijdig schoolverlaten niet van de ene op de andere dag. Uurtjes spijbelen en dagen absent zijn, gaan er bijna altijd aan vooraf. Ook veelvuldig ziek melden, slechtere cijfers halen en een ongemotiveerde of zelfs ongelukkige indruk maken, zijn niet te missen signalen. Scholen moeten veel beter signaleren en begeleiden en direct actie ondernemen als een van bovenstaande zaken zich voordoet. Aan het project “Niet eerder herplaatste voortijdig schoolverlaters” is te zien dat hoe groter de afstand tot de scholings- en arbeidsmarkt wordt, hoe moeilijker het is jongeren te herplaatsen en hoe groter de kans is dat deze jongeren een beroep moeten doen op sociale voorzieningen. Schooluitval heeft bij deze groep veelal geleid tot maatschappelijke uitval met alle consequenties van dien. Dat moment zouden we gezamenlijk voor moeten zijn. Investeren in het voorkomen van voortijdig schoolverlaten loont altijd. Maatschappelijk en financieel. Team VSV Zijpendaalseweg 167 6814 CJ ARNHEM (026) 3129026 www.teamvsv.nl [email protected]

45