Voorwoord. Soms realiseer je je wel heel sterk hoe een ongeluk in een klein hoekje kan zitten. Vooral in het leven. We werden opgeschrikt door een wel heel droevig bericht. Het leven van onze schaakvriend Gerbrand veranderde van het ene moment op het andere dramatisch. Het ene moment liep hij met zijn aanstaande bruid op straat en door een noodlottig ongeval waren we er enkele dagen later getuige van hoe zij naar het graf werd gedragen. En Gerbrand was erbij in een rolstoel, zwaar aangeslagen maar bovendien ook ernstig gewond. Ons medeleven ging naar hem uit maar of het hem troosten kon? Soms achten wij iemand ontroostbaar. Toch hebben al de leden – die terugkwamen van een bezoek aan Gerbrand – hun bewondering uitgesproken over de indruk die hij wekt. Dat hij geknakt is, maar niet gebroken. Wij wensen hem ook van deze plaats een voorspoedig herstel toe, lichamelijk uiteraard, maar ook dat hij geestelijk de kracht kan vinden het leven weer te accepteren. Te accepteren zoals het is: voorzien van toppen maar soms van wel hele diepe dalen. Dat gezegd hebbende kan ik de parallel trekken. Ook het schaakspel kan ons niet alleen euforische gevoelens brengen, maar ook hevige teleurstelling. Wij moeten er daarbij wel voor waken dat wij dit in het juiste perspectief blijven zien. Hoewel menig schaker de uitdrukking: “Het is maar een spelletje” toch zal verfoeien. In de ogen van menig schaker is het geen spelletje meer maar een wekelijks wederkerende intellectuele uitdaging. Die uitdaging brengt de vreugde maar ook de teleurstelling. Bij het schaken raken wij gelukkig niet zo in vervoering als ik in het weekend van de 21e juni met eigen ogen in Basel mocht aanschouwen. Er kwamen daar tussen de 140 en 180 duizend mensen af op …… ja wat eigenlijk? Voetbal is oorlog zei ooit iemand maar meestal vluchten mensen voor oorlog en komen ze er niet op af. Als je bedenkt dat bijna één op de honderd Nederlanders dat weekend in Basel zat dan is dat nauwelijks voor te stellen. Het schaken mag zich niet in een dergelijke belangstelling verheugen, maar of dat erg is? Zo mocht ik na afloop op straat de schaduwzijde ervan waarnemen en drong zich onwillekeurig de gedachte op dat ik – oh ironie - nu pas kon begrijpen waar het woord “bazelen” vandaan komt. Of zou het toeval zijn? Hoe dan ook, velen konden geen verstandig woord meer uitbrengen. Wij hebben een mooi schaakjaar achter de rug. In dit blad verschijnt nog het jaarverslag dat is voorgelezen op de Algemene Vergadering. En ook de andere artikelen zijn gewijd aan diverse gebeurtenissen in dit schaakjaar. Alles beziende, zou ik toch willen zeggen: neem het schaken serieus, maar niet te serieus. Het bestuur wenst u een prettige vakantie en wij hopen elkaar weer te zien de 19e augustus. De 26e augustus begint weer onverbiddelijk het strakke regime van onze onvolprezen wedstrijdleider. Wim Jongejan.
1
Lekkel eten. 17.00 uur; Goede middag helen, wilt u vast iets dlinken. Deze vraag werd gesteld door een slanke jeugdig uitziende dame, haar huidskleur zag eruit alsof ze een drankprobleem had, haar mascara was iets te dik opgezet en de kleur van haar lippen deed me denken aan verroest ijzer. De drie mannen die haar vraag moesten beantwoorden hadden hun haardracht in diverse stadia van degeneratie. De drie bestelden bij hun verfrissing dadelijk een diner, bestaande uit, nasi ramas, kip kerrie en iets wat er niet uitzag maar wel lekker rook. Hoe was dit zo gekomen? 8.00 uur; Drie heren, W. Jongejan. S. Westra en W. Booy zijn onderweg naar Veendam om de schakers in die contreien eens te laten zien wat schaken is. Na bijna 2 uur rijden, genietend van het landschap en de jeugdverhalen van Wim Jongejan die in die omgeving is opgegroeid, komen ze aan bij de ruimte waar het rapide toernooi gehouden zou worden, wat ons opviel was dat er meer Jongejannen waren dan onze chauffeur alleen, inschrijven, koffie drinken en met verbazing ontdekken dat ze daar meer sponsors hadden dan spelers. S. Westra werd ingedeeld in groep 1, W. Jongejan in 2 en W. Booy in poule 3 omdat hun rating dat vereiste. Na drie ronden was er een korte lunch pauze, waar en nu komt het S. Westra, die al 3 punten had, zijn medekompanen beloofde dat, als hij in de prijzen zou vallen zij gezamenlijk op zijn kosten bij de chinees op de hoek zouden gaan eten. Er is door ons nog geprobeerd de jury om te kopen, zodat hij zeker een prijsje zou winnen al was het maar €2,-. Zij weigerden en achteraf maar goed ook, Sape won 6 uit 7, de 2e prijs. Wim Jongejan kwam op de 22e plaats met 3,5 uit 7 en Willem Booy had 3 punten op de 24e plaats. Wat mij opviel dat wij alle IM (Internationaal Meester) voor onze naam hebben staan op de uitslagenlijst van de Veendamse schaakvereniging. Er was een verenigingsprijs die berekend werd door de scores van de beste drie speler van een club, de berekening viel goed uit voor de organiserende vereniging, zij streken deze prijs op, maar deze uitslag roept toch nog wat vragen op, op de Website van de Veendamse schakers staat bij de uitslagen: Verenigingsprijs na ronde 7, 1 Veluws SG gem. score 4,17, en daarna komt nr. 2 met een gem. score van 4, moeten we nu terug om onze door de neus geboorde prijs op te halen? Het kan ook zo zijn dat er ergens op het net een fout is gemaakt en dat de namen verwisseld zijn, ofzo. Het bovenste stukje is fictie, we hebben het gehouden bij een bal en een frikadel alleen omdat we snel naar huis wilden om de frites bij vrouw en kinderen te nuttigen. Volgend jaar zeg ik vooruit dat het wel een beetje laat kan worden en dat ze niet met eten op me hoeven te wachten, dan wacht ons de chinees. Willem Booy, verslaggever.
2
Marco’s Advies. Zwolle Zuid Schaakt 3 – VSG 4, 14 februari 2008 Op advies van Marco ter Meer, heb ik de opstelling door elkaar geschud, Chris van Bord 6 naar bord 1 en Teus van bord 5 naar 2, de andere alle 2 borden lager dan normaal. Het zat me niet lekker maar volgens hem was het onze kans op winst. Gert van Heeringen nu dus op bord 3 opende Spaans terwijl Chris weldra in de aanval ging op Bord 1. Teus Bosch aan bord 2 deed de afruilvariant, hij tackelde een stuk waarna één van zijn paarden en zijn twee torens buitenspel werden gezet binnen het uur kon hij naar huis, bedankt Marco. Na zijn 18e zet kwam Chris een toren met 2 pionnen tegen een loper voor te staan, zijn tegenstander Dhr. Kruisselbrink (rating 1499) bood remise aan, wat hij, wijs als hij was aannam. Gert van Heeringen kwam een stuk voor maar verspeelde later zijn winstkansen en verloor, waar is de rest van mijn aantekeningen nou? Wim Viets schijnt gewonnen te hebben maar ik weet niet hoe! Ondergetekende heeft gewonnen met een toren meer, Pierre Karangwa, onze hoop op de eerste teamwinst verloor, 3,5 tegen 2,5, als geslagen honden dropen wij af. Uw Teamleider, Willem Booy
Het mooie van een schaakclub Schaken op elk niveau is mogelijk Wanneer onwetende buitenstaanders naar een schaakpartij kijken, denken ze al snel dat schaken een denksport is waarvan zij nooit en te nimmer iets zullen snappen. Het is meer iets voor hooggeleerde wijze mannen en een enkele vrouw weggelegd. Deze tijden liggen echter al ver achter ons. Tegenwoordig wordt in een club als VSG op verschillende niveaus geschaakt; liefde voor het edele spel is wat de leden verbindt en waardoor zij elke dinsdagavond weer proberen present te zijn. In het bulletin dit keer een verslag van een partij uit de zogenaamde “lagere regionen”. Een partij waar die eerder genoemde liefde vanaf spat. Ook dit is topschaak!
3
1 april 2008, interne competitie VSG Jan Drijver Chris Geijtenbeek 1. d2-d4 d7-d6 2. e2-e4 e7-e6 3. c2-c3 Lc8-d7 4. f2-f3 Lf8-e7 5. Pb1–d2 Ng8-f6 6. Pg1–e2 c7-c6 Zwart besluit de symmetrie te verbreken. Wat een prachtig esthetisch plaatje zou er zijn ontstaan na 6. Pe7! 7. b2-b3 b7-b6 8. Lc1–b2 Pb8-a6 9. g2-g3 Pa6-c7 10. Lf1–g2 0–0 In de eerste 10 zetten hebben beide spelers veel pionzetten gedaan; wit 6 x en zwart 4 x. 11. 12.
Dd1–c2 0–0–0
Dd8-c8 Dc8-a6
Een dubbele dreiging, waarvan wit één niet opmerkt. 13. a2-a3 Da6xe2! 14. Th1–g1 c6-c5 De zwarte dame gaat op avontuur. 15. c3-c4 Ld7-c6 16. Td1–e1 De2-f2 17. Lb2-c3 Pf6-h5 18. Te1–f1 Df2-e2 19. Tf1–e1 De2-f2 De dame overleeft de venijnige aanvallen van de witte toren. Daarom gooit wit het over een andere boeg, met weinig resultaat zoals spoedig zal blijken.
20.
g3-g4
Ph5-f4
Alweer een dubbele dreiging.
4
21. Lg2-h1 Pf4-e2+ 22. Kc1–b1 Pe2xg1 Na stukwinst heeft zwart nu ook de kwaliteit te pakken. Normaal zou dat voldoende moeten zijn voor de winst. Wit weet echter van geen wijken. 23. Dc2-d1 Pg1–h3 24. Te1–f1 Df2xh2 25. e4-e5 Ph3-f2 26. Dd1–e2 Le7-h4 27. Pd2-e4 Lc6xe4+ 28. f3xe4 Dh2-f4 29. Lh1–f3 a7-a6 30. Lc3-d2 Df4-h2 31. Ld2-e1 c5xd4 32. Le1xf2 Lh4xf2 33. Tf1xf2 Dh2-g1+ 34. Tf2-f1 Dg1–g3 35. e5xd6 Dg3xd6 Na een uitvoerige afruilvariant houdt zwart één toren voorsprong over. Met zijn volgende zet weet wit echter nog iets van zij achterstand af te knibbelen. 36. e4-e5! Dd6xa3 37. Lf3xa8 Tf8xa8 Zwart had beter Dxb3+ kunnen doen. 38. De2-c2 Ta8-d8 39. Tf1–h1 d4-d3 Verhindert het mat op h7. 40. Dc2-d1 Da3-c5 41. Th1–h2 Dc5xe5 42. Th2-d2 De5-e4 43. Kb1–b2 De4-e5+ 44. Kb2-a2 De5-a5+ 45. Ka2-b2 b6-b5 Hierdoor sluit zwart zijn dame af van het bordgedeelte waarop het spel zich afspeelt. 46. Td2xd3 h7-h6?? Zwart is van zijn stuk gebracht; waarschijnlijk door vermoeidheid overziet hij het stukverlies. 47. Td3xd8+ Kg8-h7 48. Dd1–d3+ g7-g6 49. g4-g5 h6-h5?
5
Met 49. Pd5 lijkt zwart zich nog te kunnen redden; de dekking van de toren wordt opgeheven en de matcombinatie die wit in de partij speelt, is dan niet direct mogelijk. Na Td7 is het dan echter ook uit. 50. Dd3-d4 b5xc4 51. Dd4-h8 mat. Een wilde partij met origineel spel, avontuur, fouten en dubbele dreigingen.
Henk Mondria schaakt nog steeds Ook al is hij de laatste tijd niet meer aanwezig op de VSG clubavonden, Henk Mondria schaakt nog steeds! In zijn woonplaats Nunspeet doet hij nog met de besten mee. Sommige partijen zijn te mooi om alleen maar te hebben gespeeld, die moeten getoond worden aan het volk. Henk zond uw redactie onderstaande partij. Het commentaar bij de partij is afkomstig
6
van de oude meester.
Nunspeet, 28 april 2008 H. Mondria 1. Pg1–f3 2. d2-d4 3. c2-c4 4. Pb1–c3 5. Lc1–g5 6. e2-e3 7. Lg5xf6 8. Dd1–c2 9. Ta1–d1 10. e3-e4 11. Lf1xc4 12. e4-e5 13. Dc2-e4 14. Td1xd4 15. Lc4-d3 16. e5xf6 17. De4-e2 18. Td4-c4 19. 0–0 20. Pf3-e5
A. Kortendijk d7-d5 Pg8-f6 e7-e6 Lf8-e7 0–0 h7-h6 Le7xf6 c7-c6 Pb8-d7 d5xc4 c6-c5 Lf6-e7 c5xd4 Dd8-b6 f7-f5 Pd7xf6 Le7-c5 Lc8-d7 Ta8-d8 Lc5-d4
7
Voor de opbouw van deze stelling hebben wit, zowel als zwart, veel tijd gebruikt (1 uur en 7 minuten om 1 uur en 22 minuten). Wit heeft openingsvoordeel en moet dit nu zien uit te buiten. Op de damevleugel of op de koningsvleugel? Hij besluit tot het laatste en speelt: 21. Pe5-g6 Tf8-f7 22. Pc3-e4 Pf6xe4 23. De2xe4 Ld4xf2+ Zwart wint een pion, d.w.z. wit offert bewust deze pion.
24.
Kg1–h1
Ld7-c6
Wit had hier 24. …, Ld7-e8 verwacht. 25. Pg6-e7+ Een stukoffer om de aanval te versterken. Grappig zou hier ook Pg6-h8 zijn geweest. Remise is het minimaal, maar wit biedt dit niet aan en terecht. … Tf7xe7? Levensgevaarlijk, beter was 25. …, Kg8-f8. Nu zou de partij beslist kunnen zijn. Vermoeidheid belet beide spelers de beste zetten te vinden.
26.
De4-h7+
Kg8-f8
27.
Tc4-f4+?
Te7-f7
8
28. Tf4xf7+? En wit gaf gelijk op. Twee dagen later ontdekte hij de volgende matvariant: 27. Dh7-h8, Kf8-f7 28. Tc4-f4 ±
Soms vind je zomaar iets Mooi en informatief Hoe het kwam weet ik niet meer, maar plotseling kreeg ik zin om eens te kijken welke schakers met de achternaam “Westra” nog meer in clubverband actief zijn. Ik vond in het bestand van de KNSB 8 vermeldingen van deze achternaam; één daarvan was twee keer vermeld omdat hij lid van twee verenigingen is, waardoor het feitelijke aantal op zeven blijft steken. De hoogste rating (1868) komt op de naam van Westra uit Dalfsen. Siebren Westra, de man met de tweede rating (1865), blijkt een jongeman te zijn die als hobby advies geeft over schaken en alles wat daarmee te maken heeft. Omdat ik zijn verenigingsnummer niet kon plaatsen ben ik enig zoekwerk gaan verrichten. Elke vereniging is ingedeeld bij een onderbond. Deze onderbonden hebben een bondsnummer dat begint met een 0, maar die van Siebren begint met een 2 en moet dus een bijzondere onderbond zijn. Wanneer je zoekt vind je soms dingen waar naar je niet op zoek bent, maar die wel interessant genoeg zijn om te benoemen; een soort vissen met bijvangst. Meestal wordt de bijvangst weer terug in het water gegooid, maar dit keer vind ik het leuk genoeg om met u te delen. Zo kwam ik van Siebren deze partij tegen, gespeeld in een simultaan tegen Jan Timman: 1.d4 d5 2.c4 Nf6 3.cxd5 Qxd5 4.Nc3 Qa5 5.e3 e6 6.Bd3 Bb4 7.Ne2 b6 8.0-0 Bxc3 9.bxc3 Bb7 10.f3 Nbd7 11.e4 c5 12.Kh1 0-0 13.Be3 Rac8 14.a4 Ba6 15.Bxa6 Qxa6 16.Qe1 cxd4 17.cxd4 Rc2 18.Nc3 Qc4 19.Nb5 Re2 20.Qc1 Rc2 21.Qd1 Qe2 22.Qxe2 Rxe2 23.Bf4 Nh5 24.Bd6 Rc8 25.g4 Rcc2 26.Na3 Rcd2 27.Rfc1 f5 28.Nc4 Rc2 29.gxh5 e5 30.Rxc2 Rxc2 31.Nxe5 Nxe5 32.Bxe5 fxe4 33.fxe4 Re2 34.Rg1 1-0 Ook kwam ik op de site terecht. Iemand in Nederland (Mark Huizer) heeft er plezier in gehad om een zoekprogramma te maken waarmee je informatie kunt vinden van elke schaker die een knsb-nummer heeft. Je kunt zoeken op verschillende manieren; per speler en per vereniging. Dat levert leuke informatie op, beleidsmakers zouden er m.i. dol op moeten zijn. Uit de informatie die ik over mijzelf vond, blijkt dat ik in februari nummer 3122 van Nederland was. Ook zag ik onderstaand overzicht van mijn rating in de periode 1993 – 2008.
9
Vliegensvlug vind je op deze manier informatie over spelers. Eerst even www.schaakbond.nl raadplegen voor het bondsnummer en de informatie stroomt binnen. Op verenigingsniveau is eveneens veel informatie te vinden: • • • •
Een actuele ledenlijst met de meest recente ratings vermeld Via de ledenlijst kun je informatie van de daarop vermelde clubleden opvragen De hoeveelheid clubleden met een rating De gemiddelde rating voor de vereniging, gezien over de periode 1993 – 2008.
Al met al heel leuk om u op deze site te wijzen. Natuurlijk stellen sommigen van ons zich nu de vraag of we blij moeten zijn met dit soort informatie over ons op het Internet. Dit is op zich een niet relevante vraag; de informatie staat er (via verschillende zoeksites is er over de meeste van ons informatie te vinden uit 40 tot 80 bronnen) en daar hebben we mee te dealen. Tot slot het overzicht van de gemiddelde rating van VSG over de periode 1993 – 2008.
Wat opvalt is de daling van de gemiddelde rating in deze periode. Omdat uit een ander overzicht blijkt dat het aantal spelers met een rating in dezelfde periode niet is gedaald, kunnen we concluderen dat:
10
• •
De sterke spelers die weg zijn gegaan, vervangen zijn door minder sterke spelers De rating van sterke spelers die zijn gebleven, in de loop der jaren lager is geworden
Wellicht is het tijd om te gaan nadenken hoe we deze neergaande lijn kunnen ombuigen. Wanneer het bestuur iemand nodig heeft voor beleidsadvies, Siebren Westra heeft misschien nog wel een gaatje in zijn agenda!
VSG 4 contra Rhenen 2 Eindelijk eens thuis spelen, geen lange rit met op de terugweg de opsommingen van de domme zetten die we gedaan hebben en mooie reddingen later daarvan, in zoverre van toepassing. De domme zetten van de tegenstanders passeren ook meestal de revue, goede zetten doen ze zelden, of er wordt niet over gesproken. Niets van dit alles, hoera we spelen thuis. Chris Geitenbeek op bord 6 was weldra een toren armer maar kreeg er weer een paard voor terug, die hij wel naast het bord moest zetten, de verkeerde kleur vandaar. Jan Bakker bord 4 wipte een pion van het bord en moest als tegenprestatie een rijdier laten verwijderen. De tegenstander van Willem Viets, aan zijn geliefde bord 2, zette en val op, die onze strijdmakker niet helemaal overzag, raakte pion kwijt en gaf de tegenstander ook nog een vrijpion. Ik durf niet meer te kijken en ga me verdiepen in mijn eigen spel. Gert van Heeringen, natuurlijk bord 1, sloopte door een mooie combinatie een toren en huppelde door naar winst. Zijn tegenstander deed een domme zet, hoewel Gert dacht dat een offers was heeft hij toch het stuk geslagen, met het zweet in zijn handen. ( dit is niet op de terugweg besproken, we speelde thuis weet u nog, maar een interpretatie van uw verslaggever) Pierre Karangwa op bord 5 was op dreef en kwam met de een na andere geniale zet. Door een verkeerde berekening kwam hij in het eindspel een pion achter en nog één, met 2 pionnen minder was het niet meer te houden en promoveerde er een pion van de verkeerde kleur. Toch heb ik nog even voorzichtig een blik geworpen op het spel van Viets, ogenblikkelijk nog een keer, wat langer, Hij had op ludieke wijze de vrijpion in de boeien weten te slaan waarna een remise een einde maakte aan zijn hoofdbrekens. Van Heeringen gewonnen en Viets remise een schrale oogst. Oh ja, ik had ook gespeeld, denk ik. Ik weet niet meer wat er gebeurt is, ik wil het ook niet weten, ten behoeve van een goede nachtrust. Willem Booy
Finale; Schaakstad 9 tegen VSG 4 Te Putten. Over deze match kan ik kort zijn, ik ben mijn aantekeningen kwijt, het raam uitgewaait denk ik zo. Ik weet nog dat de uitslag 3-3 is geworden en dat winst door een tweetal factoren is uitgebleven. De eerste, Gert van Heeringen werd geleend door VSG 3, zij moesten die dag winnen om te promoveren, de gedachte daaraan deed bij ons de hoop gloren om volgend seizoen eindelijk een niet tegen een broeder team te moeten spelen, dat is namelijk erg frustrerend, vandaar dat wij Van Heeringen afstonden. Het heeft niet mogen baten en wij zelf leverde daardoor welzeker een punt in. Gelukkig wilde Hand Bom meespelen en kreeg zijn vuurdoop in een externe game. De andere factor ben ik zelf geweest, in het spel, met tijdnood, waar ik redelijk voorstond, offerde de andere kleur een toren, die ik vrolijk aannam, hij nog 2 minuten en ik 20 dat zag er goed uit. Door dat offer kon hij eeuwig schaak blijven geven, tenminste dat dacht ik, ik bood remise aan, wat hij gretig aanvaarde. O wat spijt, o wat spijt, één keer knipperen met de ogen en toen zag ik het, als ik links af was gegaan had ik er uit kunnen lopen en gewonnen, ik ben ook veel te rechts georiënteerd.
11
Viets gewonnen, IK remise, Karangwa verloren, Bakker gewonnen, Bom verloren en Geitenbeek remise. VSG 3 alles verloren, moeten we volgend seizoen weer tegen ze spelen. Een hoger team kunnen we niet laten verliezen, dat is niet logisch. Wij zullen dus weer niet kunnen promoveren, Bah. Willem Booy
De laatste ronde in de OSBO competitie Sinds een aantal jaren wordt in zoveel mogelijk klassen in de OSBO de laatste speelronde als gezamenlijk feest gevierd; de teams komen bij een zich als gastheer aangemelde vereniging bijeen. Voordeel hiervan is dat de spanning, zo die er is met nog één competitieronde voor de boeg, tot het laatst wordt vastgehouden, opgevoerd en versterkt. Spanning is er meestal nog wel, vanwege meerdere promotie of degradatiekandidaten. De afgelopen drie seizoenen heeft in de 1ste klasse het Zwolse ZSG de organisatie van de slotronde op zich genomen. Het 1ste team van VSG was nog niet helemaal zeker van lijfsbehoud; weliswaar was het aantal bordpunten hoger dan dat van de twee teams die op plaats 7 en 8 stonden, maar een negatief wonder mocht niet worden uitgesloten. Vooraf was uitgerekend dat 3 bordpunten voldoende zouden zijn voor lijfsbehoud. Er werd geschaakt tegen de Voorster Schaakclub, een geduchte tegenstander met evenveel wedstrijdpunten. Theoretisch zouden beide teams aan een gelijkspel genoeg hebben. Er wordt gefluisterd dat sommige teams over dit soort zaken onderling afspraken maken, maar ik kan u verzekeren dat dit in deze situatie niet het geval was. Een tweede dimensie aan het treffen was dat de 4de bordspeler van Voorst bij winst nog topscorer kon worden van de 1ste klasse. Toevallig speelde hij tegen Sape Westra, de topscorer van VSG 1, met slechts een halve punt achterstand. Voor beide spelers was er dus alle reden om er eens goed voor te gaan zitten. Meppel 2, de gedoodverfde degradant, moest het opnemen tegen Pallas, de gedoodverfde kampioen, terwijl een andere degradatiekandidaat (Schaakmaat) de degens kruiste met Lelystad. Na een uur spelen staan op de meeste borden nog bijna alle stukken. Een korte inventarisatie levert het volgende beeld: Jan Lambrechts heeft tegen een Slavische opening 11 zetten gedaan en de stelling is in evenwicht. Theo Janssen heeft ook 11 zetten gedaan, hij speelt de Pirc. Rob Boterenbrood heeft 8 zetten uitgevoerd en speelt de Ponziani. Bij Sape Westra is een onbekende opening op het bord gekomen (de Leeuw) en er zijn 12 zetten gedaan. De stelling is vanaf het begin explosief te noemen. Cor Petersen bespeelt een siciliaanse opening, na 9 zetten is de stand gelijk. Gerard de Hoop heeft 11 zetten gespeeld in een Pirc. Michael van Heuzen speelt tegen een siciliaanse opening een erg onbekende variant; na 9 zetten is er een vreemde stelling ontstaan. Gert Wim Korterink speelt Russisch, er zijn 10 zetten gedaan. Belangrijke achtergrondinformatie is dat Lelystad vanaf het begin met 1 – 0 achterstaat tegen Schaakmaat; ze kwamen met slechts 7 spelers.
12
Cor speelt solide en halverwege de avond heeft hij een half punt binnen gehaald. In de externe competitie heeft hij geen enkele partij verloren! Gert Wim maakt het zichzelf moeilijk, maar weet op tijd de schade te beperken. Met inventief spel komt ook hij met een half punt uit de strijd. Jan weet zich niet echt raad met het zwarte spel, overweegt remise aan te bieden maar speelt na overleg toch nog even door. Rob kent de Ponziani als zijn broekzak, maar bewijst dat je ook in zo’n kleine ruimte kunt verdwalen. Na een paar slechte zetten keert de partij en Rob moet knokken voor lijfsbehoud. Theo is inmiddels een pion achter gekomen en heeft een dubbelpion moeten incasseren. De stelling van Sape vertoont veerkracht, maar de afgrond lijkt op den duur niet helemaal afgewend te kunnen worden. Michael speelt met veel fantasie, maar lijkt toch verder te willen springen dan zijn polsstok lang is. Gerard overschat zijn stelling en deze gaat daardoor zienderogen achteruit. Het wordt nog een spannend tweede deel van de avond. Inmiddels heeft Lelystad om 22.15 uur gelijk gemaakt. Hoe hij het doet weten we nog steeds niet, maar ook deze keer komt Gerard al schwindelend met een remise goed weg. De tegenspeler ziet een paar kleine combinaties over het hoofd (zowel van zichzelf als van Gerard) en moet remise toestaan. De stelling bij Theo is onhoudbaar geworden; het verliest in het eindspel. Jan heeft een ingenieuze schijnoffercombinatie in de partij gevlochten. Aan dit soort spel is te zien dat hij een goede schaker is. De combinatie leidt tot een eindspel met een pluspion die tevens vrijpion is. Zwart ziet het nutteloze van de strijd in en geeft zich gewonnen. In totaal hebben we nu 2½ bordpunt gewonnen. We zouden nu zo goed als veilig moeten zijn. Pallas laat er tegen Meppel geen gras over groeien en wint de meeste partijen vlekkeloos. Bij de partij Schaakmaat tegen Lelystad staat het om 22.45 uur 2½ - 2½. Rob denkt lang na, maar vergeet de goede zetten te doen. Het initiatief is helemaal naar de zwartspeler gegaan en die laat de kansen die hij krijgt niet meer glippen. Een nul voor Rob is het gevolg. Michael weet de ongewone partijopzet niet te benutten. De tegenstander maakt gebruik van de gaten die wit heeft laten vallen in zijn stelling en trekt de partij steeds meer naar zich toe. Het halfje dat we theoretisch nog nodig hebben raakt steeds meer uit beeld. Sape weet de witte aanvallen steeds te keren, de Voorstenaar weet dat hij gewonnen staat, maar ziet niet hoe hij de winst kan behalen. Lelystad heeft tegen Schaakmaat 4½ punten behaald. De degradanten zijn daardoor Schaakmaat en Meppel. Sape kan dus rustig verder schaken en proberen topscorer te worden. De moeilijke stelling heeft van beide schakers veel tijd gevraagd. Om 23.30 uur heeft Sape 10 minuten op de klok, zijn tegenspeler nog ruim 20 minuten. Zoals zo vaak gebruikt de aanvallende speler die niet echt weet hoe de aanval doorgezet moet worden, veel bedenktijd. Het enige wat zwart doet is de stelling staande houden en de witte aanval te weerstaan. Door de sterke velden te controleren lukt dit wonder boven wonder. Wit, van zijn stuk gebracht door de vasthoudende
13
verdediging gaat opzichtig in de fout; hij geeft zijn dame weg en met iets minder dan twee minuten op de klok is het pleit beslecht. Met 5½ bordpunten is Sape echter niet de topscorer van de 1ste klasse geworden; deze titel gaat zeer verdiend naar één van de jeugdige Pallas spelers met 6 uit 7. Al met al een zeer spannende laatste ronde in de OSBO competitie. Terugkijkend op dit seizoen kunnen we constateren dat: • • •
Vooral tegen Lelystad punten zijn blijven liggen. De teamindeling goed was. Aan de borden 2, 3 en 7 ruim 78% van de punten zijn verspeeld (16½ van de 21).
Jaarverslag VSG1 Het eerste team van VSG heeft weer met veel inzet en enthousiasme gespeeld. Dat blijkt uit het feit dat we dit seizoen slechts drie keer een invaller nodig hadden. Een andere feit dat dit illustreert is het volgende. We moesten spelen tegen Apeldoorn op de dag dat Gert-Wim jarig was. In plaats van af te zeggen, heeft hij toen zijn verjaardag verzet, en ons in Apeldoorn op petitfourtjes getrakteerd. Wat waren de resultaten? Soms ging het goed, er was een 5-3 overwinning, en een 4½ -3½ overwinning. Maar vaak ging het net niet goed: twee nederlagen met minimaal verschil, dus 3½-4½ nederlagen, en een gelijk spel. Door deze resultaten hadden we weinig matchpunten, en halverwege het seizoen begonnen we te vrezen voor degradatie. Het heeft weinig gescheeld of we hadden gelijk gestaan met de voorlaatste. Er was één aspect dat ons hielp: dat het vaak nét niet goed was gegaan. We hadden dus een hoop bordpunten, en daardoor was het de laatste ronde praktisch onmogelijk om nog te degraderen. Laten we tot slot vooruit kijken. Moeten we weer bang zijn voor degradatie? Dit seizoen is een paar keer nét mis gegaan. Als we er een sterke speler bij krijgen, een Andries, of een Mark, of als Ernst weer mee gaat doen, dan halen we een bordpunt méér per wedstrijd, en dan worden die minimale nederlagen omgezet in overwinningen. Met één bordpunt meer per wedstrijd waren we dit jaar gepromoveerd. En wat als we die versterking niet krijgen?.....Die hebben we denk ik niet nodig. Er is een sterke speler van eigen kweek. Met een topscore van 5½ uit 7 is Sape Westra herboren als een jonge god, hij is onze nieuwe sterspeler. Komend seizoen zal Sape aan een hoog bord de klappen opvangen, en dan kan de rest gemakkelijker punten verzamelen. Ik geloof wel in promotiekansen, VSG1 hoger op! de teamleider, Theo Janssen de eindstand: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Klasse 1B Pallas ZSG 2 Lelystad VDS Voorst VSG Meppel 2 Schaakmaat
Mp 12 9 9 8 7 5 3 3
Bp 35 32 26½ 29½ 31½ 26 22 21½
1 x 3 1 4 3½ 2½ 3 4
2 5 x 3 4 3 4½ 2 2½
3 7 5 x 4 3½ 3½ 3½ 3
4 4 4 4 x 4 3 4½ 3
5 4½ 5 4½ 4 x 3½ 2 1
14
6 5½ 3½ 4½ 5 4½ x 3 4
7 5 6 4½ 3½ 6 5 x 4
8 4 5½ 5 5 7 4 4 x
K P
D D
de persoonlijke resultaten: VSG 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
Jan Lambrechts Theo Janssen Rob Boterenbrood Ernst Keijer Sape Westra Cor Petersen Gerard de Hoop Michael van Heuzen Wim Geitenbeek Gert-Wim Korterink
1 2 3 ½ ½ ½ 0 ½ ½ 0 0
4 1 0 0 1 1 1 ½ ½
5 ½ 0 0 1 ½ 1 ½ ½
6 ½ 0 0 1 1 0 1 1
7 ½ ½ 1 ½ 0 0 0 1
Ap Bp KNSB TPR W-We 0 1 6 3½ 1968 1997 +0,3 ½ 0 7 1½ 1891 1728 -1,4 0 0 6 1 1849 1613 -1,7 - - 1 0 1831 1676 -0,4 ½ 1 7 5½ 1821 2064 +2,2 ½ ½ 7 4½ 1818 1915 +1,0 0 ½ 7 3 1810 1749 -0,6 ½ 0 6 2 1754 1658 -0,8 - - 2 ½ 1656 1519 -0,3 1 ½ 7 4½ 1656 1806 +0,9
Nederlander Sergei Tiviakov is Europees Kampioen schaken Sergei Tiviakov is in het Bulgaarse Plovdiv Europees Kampioen schaken geworden. Terwijl zijn concurrenten risico’s meden door korte remises in de slotronde, behaalde Tiviakov een uitstekende overwinning op oud-Europees kampioen Emil Sutovsky. Hiermee werd voor het eerst in de geschiedenis een Nederlander Europees Kampioen schaken bij de senioren. Na een onschuldig ogende opening dirigeerde Tiviakov al snel zijn stukken in de richting van de koning van de Israëlische grootmeester. Om erger te voorkomen was Sutovsky gedwongen om een pion te geven. De technische fase was daarna aan de Nederlander wel toevertrouwd. In een lopereindspel met twee minuspionnen staakte Sutovsky uiteindelijk de ongelijke strijd. De in het Russische Krasnodarsk geboren Sergei Tiviakov is al ruim tien jaar Nederlander. Hij is woonachtig in Groningen en heeft ontelbare open toernooien gewonnen in zijn carrière. Tot zijn grootste successen mogen gerekend worden het bereiken van de kwartfinales van de Kandidatenmatches in 1994, twee Europese titels met het Nederlandse team in 2001 en 2005, en twee nationale titels in 2006 en 2007. Deze Europese titel geeft zijn erelijst nog meer glans. Sergei Tiviakov keek in het Bulgaarse Plovdiv met tevredenheid terug op de door hem gevolgde toernooi tactiek. De nieuwe kampioen was steeds onder de koplopers te vinden en speelde een efficiënt toernooi. “Ik heb kwalitatief goed gespeeld en in geen enkele partij slechter gestaan”. Met zwart speelde hij vaak snel remise om vervolgens met wit uit te halen. “Het helpt dat ik veel open toernooien speel en daardoor veel weerstand heb opgebouwd”, merkte de Groningse grootmeester op. Terwijl zijn concurrenten in de laatste ronde bewust snel remiseerden wees Tiviakov een remise aanbod van zijn tegenstander gedecideerd af. “Ik heb een zeer positieve score tegen Sutovsky, maar dat neemt niet weg dat ik objectief en op de stelling heb gespeeld”. Dankzij een openingsnieuwtje op zet 10 wist Tiviakov Sutovsky al vroeg voor praktische problemen te plaatsen. “Het was tactisch moeilijk voor hem”. Sutovsky verloor een pion waarmee het spelplan van Tiviakov volledig uit de verf kwam – zijn goede techniek deed de rest. De beslissende partij verliep als volgt
Plovdiv, 02-05-2008 Tiviakov,S (2635) - Sutovsky,E (2630) 1. e4 c5 2. c3 d5 15
De Alapinvariant van het Siliaans is op het bord gekomen. De Litouwer Semion Alapin (1856 – 1923) was een sterke en onderzoekende schaker, die zijn naam ook gaf aan varianten in diverse andere openingen. 3. exd5 Dxd5 4. d4 Pf6 5. Pf3 e6 6. Pa3 Pc6 7. Le3 cxd4 8. Pb5 Dd8 9. Pbxd4 Pd5 Tiviakov had voor deze partij een openingsnieuwtje in petto. De zet is wel eerder gespeeld, maar nog nooit in een zo belangrijke partij als deze.
10. 11. 12. 13. 14.
Lg5 Lc4 Pxd4 Lxd5 0-0
Db6 Pxd4 Op Dxb2 volgt het venijnige 12. Pb5 met allerlei dreigingen. Lc5 Lxd4 …
Een vreemde stelling is ontstaan waarin wit een kleine ontwikkelingsvoorsprong heeft en daardoor het initiatief naar zich toe kan trekken. 15. 16.
… De2 Lf4
Lc5 h6 0-0 16
17. 18. 19. 20. 21.
Lc4 Tad1 Td3 Tg3 Dg4
Ld7 Tad8 Lc8 Ld6 g6
Het initiatief wordt door sterk spel in pionwinst omgezet. 22. 23. 24. 25.
Lxh6 Lxg3 Dxg3 Dc5 Lxf8 Kxf8 Lb3 Dh4 was wellicht nog sterker geweest. Op g5 gaat wit verder met De5. … Kg7 26. Df4 b6 27. Td1 Txd1+ 28. Lxd1 e5 29. Dd2 Le6 30. a3 Ld5 31. Lc2 Dc4 32. Ld3 Dc6 33. Dg5 e4 Tiviakov staat bekend om zijn fabelachtige vermogen uit kleine voordelen, met kleine zetten mooie resultaten te halen. Hij speelt erg geduldig totdat hij de tijd rijp vindt om voortgang te maken. In de meeste van zijn partijen zien we dus ook geen spectaculaire offercombinaties. 34. De5+ Kh7 35. Le2 Lc4 Zwart wil graag lopers ruilen, want dat maakt zijn taak iets eenvoudiger. 36. 37. 38.
Ld1 Dd4 g3
f5 Lf7 De6
17
Tiviakov heeft zijn pionnen op zwarte velden gezet, waardoor de zwarte loper weinig tactische mogelijkheden heeft. Belangrijk is in dit soort eindspelen wel, dat je niet teveel ruimte weggeeft. Door de zwarte pionnen op de koningsvleugel wordt de ruimte voor de zwarte loper al ingeperkt. De witte loper komt veel sterker over omdat hij meer ruimte heeft. 39. b3 g5 40. Dd2 Df6 41. Dd4 De7 Dameruil zou wit een sterke vrijpion opleveren. I.p.v. de tekstzet was De6 ook mogelijk geweest en wellicht iets beter.
42.
b4
f4
Zwart tracht in ieder geval spel te krijgen; hij is het afwachten blijkbaar beu en probeert er het beste van te maken.
43.
Lg4 e3
Mooi om te zien dat de pionnen die 5 zetten geleden nog op witte velden stonden, nu op zwart staan. 44. fxe3 fxe3 45. Kf1 b5 Met Db7 had zwart het iets langer kunnen volhouden. Door de lange diagonaal te bezetten kan hij tot iets meer spel komen dan in de partij. Nu is de strijd zo goed als gestreden; wit heeft de pluspion behouden en de zwarte stelling is verslechterd. 46. 47. 48.
Ke1 Lc4 Dd7 Dxd7 Lxd7 Kg6
18
Een lopereindspel met lopers van ongelijke kleur is vaak wel remise te houden, in dit geval is het ijdele hoop. Het plan is om de zwarte koning af te houden van het strijdtoneel, de lopers te ruilen en de pion op e3 te winnen. Daarnaast kan wit ook nog gebruik maken van het principe van de verre vrijpion; door pion op g5 te ruilen tegen één van de pionnen op g3 of h2, bindt hij de zwarte koning en snoept zelf de zwarte pionnen op de damevleugel. In feite is het nu nog slechts een kwestie van techniek, en dat is de witspeler wel toevertrouwd. 49. Lg4 Kf6 50. Le2 Ld5 51. h4 gxh4 53. gxh4 Ke5 54. Le2 Le4 55. h5 Kf4 56. c4 Ke5 57. c5 Kd4 58. h6 Ke5 59. b5 Hier gaf zwart op, Tiviakov werd daardoor Europees kampioen. Lang heeft hij niet kunnen feestvieren, want een paar dagen na dit toernooi speelde hij alweer een open toernooi op Cuba. Het leven van een profschaker lijkt mij ook niet alles, maar Europees kampioen worden is natuurlijk wel heel erg mooi!
De zevenklapper van Willem Booy – Gerbrand van Bolhuis Op 1 april ’08 speelde ik met zwart tegen Willem Booy in de interne competitie. Hij kan soms onverwachts uit de hoek komen zoals ook deze keer. Het leek op rustig spel van beide kanten, totdat ik op mijn 12e zet Lc5 speelde. Willem Booy – Gerbrand van Bolhuis, 1 april 2008 Franse opening 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
e4 d4 e5 Pf3 Lb5 Le3 Pc3
e6 d5 c5 Pc6 Ld7 Db6 a6
19
8. 9. 10. 11. 12.
Lxc6 b3 0–0 a4 Lxd4
Lxc6 Tc8 Ld7 cxd4 Lc5 Beter was 12. ...
Dc7
Nu volgt de zevenklapper van Willem: een combinatie van 7 zetten, die ik over me heen moest laten komen. 13. Pxd5 exd5 14. e6 Lxd4 15. exd7+ Kxd7 16. Pxd4 Het gevolg was een zwakke d-pion, een koning die op het midden van het bord rondzwalkte en een minder ontwikkelde stelling. 16. ... 17. c4 18. cxd5: 19. d6+ 20. Dc2+ 21. Pf5 22. Dd3 23. Dg3+ remise
Pf6 Kc7 Tcd8 Txd6 Kb8 Tc6 g6 Dc7
Dat het uiteindelijk remise werd had ik niet meer verwacht. Het schaakspel kent verschillende gezichten. Verliezen, winnen en remise spelen, terwijl je het niet meer verwacht.
Osbo berichten: competitie informatie seizoen 2008 - 2009 Competitie 1e t/m 4e klas: ronde 1 ronde 2 ronde 3 ronde 4 ronde 5 ronde 6 ronde 7
start op start op start op start op start op start op start op
promotieklasse 1e klasse 2e klasse 3e klasse 4e klasse
6 oktober 10 november 8 december 12 januari 9 februari 9 maart 6 april wie mag er invallen? iedereen t/m een rating van 2050 iedereen t/m een rating van 1950 iedereen t/m een rating van 1850 iedereen t/m een rating van 1750 iedereen t/m een rating van 1650
20
Een aardige studie voor in de vakantie – Wim Jongejan Ik kreeg een partij onder ogen waarvan ik u de eerste 18 zetten geef. Het is aan u om eens de volgende vijf zetten te bedenken voor wit en voor zwart. De hint die ik u daarbij geef is dat deze partij een uitstekende illustratie is van het thema “tussenzet”. In het volgende bulletin vindt u de afloop van de partij. 1.Pf3 Pf6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Lg2 Le7 5.d4 0–0 6.0–0 Pbd7 7.Dc2 c6 8.b3 b6 9.Lb2 Lb7 10.Pc3 Tc8 11.Tad1 Dc7 12.e4 dxe4 13.Pxe4 Pxe4 14.Dxe4 c5 15.d5 Lf6 16.Dc2 Lxb2 17.dxe6 Ld4 18.exd7 Dxd7 En wie zich nog verveelt in de vakantie of eigenlijk niet kan afkicken van het schaken, kijk dan ook eens op http://www.stappenmethode.nl/ Daar kun je aardige probleempjes oplossen. Wim Jongejan
Eindspel problemen: Voor de leden met een rating van 1400-1599 Wit: Kc4, pion b4 Zwart Kc8 Zwart is aan zet. Vraag: Wint wit dit, of kan Zwart zich hier nog uitredden?
Voor een rating van 1600-1799: Wit: Ka5, Th7, pionnen op a6 en b6 Zwart: Ka8, Td8 Wit aan zet. Vraag: is 1. a7 een goed idee?
Voor een rating van 1800 tot 1999: Wit: Ka8, Td1, pion a7 Zwart: Ke7, Te2 Zwart aan zet. Vraag: Kan wit dit winnen of is het remise?
Voor een rating van 2000 tot 2199: Wit: Kb3, Tg3, pionnen b4 en c3 Zwart: Kb7, Th7, pion b5 Wit aan zet. Vraag: Heeft wit reële winstkansen? Oplossingen in het volgende nummer.
21
.
Varia – Wim Jongejan. Zoals u weet - of misschien niet weet - rijd ik wat af door Nederland. En dan kom je soms iets tegen, waarvan je als schaker toch wel een foto moet maken. Dit is een bedrijf in Doetinchem waarvan het pand is omringd met schaakstukken, en dan bepaald geen kleintjes!
22
Logisch denken oplossing opgave 3 Eén van de mogelijke oplossingen is: 987654321 123456789 864197532 Logisch denken oplossing opgave 4 2.555 dagen is het product van 7 x 365. Daaruit blijkt dat er geen schrikkeljaar heeft gezeten tussen de geboortejaren van de man en zijn vrouw (anders was het aantal dagen verschil immers 2.556 geweest). Dit veronderstelt dat tussen de geboorte van de man en zijn vrouw een eeuwwisseling moet zijn geweest, want wanneer een eeuwwisseling gelijk zou vallen met het schrikkeljaar vervalt het schrikkeljaar. Deze gegevens op een rij zettend komen we tot de volgende oplossing: de man was in 1896 geboren, de vrouw in 1903.
23
Quote: Tot slot nog een aardige quote die ik tegenkwam en die u moet aansporen elke partij opnieuw uw volle inzet te geven en zeker uw tegenstander nooit te onderschatten: Hij is van Tarrasch: “Only I know that my defeats were explained not by a lack of playing strength, but by a lack of ability to use it. The reason for my failure was an underestimation of my opponents and an overestimation of my own possibilities. I assumed that to win it was sufficient to sit down at the board and move the pieces; my opponents would lose merely as a consequence of the irresistible feeling that they were opposed by none other than Dr Tarrasch. Moving the pieces carelessly, without delving deeply into the play, I firmly believed that the just cause (namely – mine) would in the end prevail… I suffered a deserved punishment, which, however, proved very useful to me. I finally realised that it is not enough to be a good player; one also has to play well.” (Three hundred chess games) Voor degenen onder ons die het Engels minder goed meester zijn zal ik een poging tot vertaling doen: Slechts ik ben het die weet dat mijn nederlagen niet te verklaren zijn door een gebrek in speelsterkte maar door een gebrek aan bekwaamheid om mijn speelsterkte te gebruiken. De oorzaak van mijn falen was een onderschatting van mijn tegenstanders en een overschatting van mijn eigen mogelijkheden. Ik veronderstelde dat om te winnen het voldoende was om achter het bord te gaan zitten en de stukken te verzetten; mijn tegenstanders zouden alleen al verliezen als gevolg van het onweerstaanbare gevoel dat zij tegenover niemand anders speelden dan Dr. Tarrasch. Zorgeloos schuivend met de stukken, zonder diep in de partij te duiken, geloofde ik sterk dat de rechtvaardige zaak (namelijk: mijn zaak) op het eind zou overwinnen. Ik onderging een welverdiende afstraffing, die overigens erg leerzaam voor mij bleek te zijn. Ik realiseerde me eindelijk dat het niet voldoende is om een goede speler te zijn, nee men moet daarenboven ook goed spelen. (Uit: driehonderd schaakpartijen). Met dit stichtelijk woord wenst de redactie u een prettige vakantie.
De eerstvolgende speelavond is op 19 augustus 2008. De competitie start op 26 augustus a.s.
24
